|
2008
|
|
|
«Gizartean nagusi diren aurreiritziek ez dute egoera hori justifikatzen». Araba, Bizkai eta Gipuzkoako enpresa publiko zein pribatuetan, zuzendaritza postuen %30 betetzen
|
dituzte
emakumeek. Datu horren interpretazioa, ordea, tentuz egin behar da, emakume horietako asko soldatapeko langilerik ez duten enpresetako gerenteak baitira.
|
|
|
Europan, Letonian dago emakumeen eta gizonen arteko berdintasun handiena goi karguetan. Bertako zuzendaritza postuen %44 betetzen
|
dituzte
emakumeek. Ondoren, Lituania (%43), Frantzia (%38) eta Estonia (%37) daude.
|
|
|
Itxuraz, administrazio publikoetan mailaz igotzea edota zuzendaritza postuak erdiestea errazagoa da emakumeentzat, baina hori ere ez dago argi. Enpresa pribatuen artean, ordea, oso gutxik
|
dituzte
emakumeak euren administrazio kontseiluetan; enpresa hierarkia handia dago hor.
|
|
|
50 urte azpiko emakumeei minbizia garaiz detektatzeko egindako frogen %30 «gezurrezko positiboak» izan ohi direla azaldu du Garbiñe Sarriugarte programaren arduradunak. «Ondorioz, beharrezkoak ez diren azterketak eta sufrimenduak jasan behar izaten
|
dituzte
emakume horiek», gaineratu du.
|
|
|
–Horrenbeste sexu eraso gertatzen da... Egun, gizonek erraz jotzen
|
dituzte
emakumeak, gehiegi pentsatu gabe?.
|
|
|
Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak kontratatzen dituzten enpresek ere laguntzak izango dituztela jakinarazi du De la Vegak. Orobat, lanagatik bizilekua aldatzeko eta mugitzeko, ostatu hartzeko, haurtzaindegia zerbitzua erabiltzeko, mendeko pertsonak zaintzeko eta soldatetan leudekeen aldeak berdintzeko laguntzak ere izango
|
dituzte
emakumeek.
|
|
2009
|
|
|
Hegoafrikako hiriburuan ugaritu egin dira lesbianen aurkako erasoak. Nerabe taldeak dira normalean erasotzaileak; sendatu egingo dituztela esanez, torturatu eta hil egiten
|
dituzte
emakumeak.
|
|
|
Enpresa txikiek eta ertainek laguntzak jasoko
|
dituzte
emakumeak, 30 urte baino gazteagoak, 45 urte baina zaharragoak eta langabezia saria amaitu zaien langabeak kontratatzeagatik. Mugagabeko kontratua eginez gero, 2.500 euro jasoko dituzte; aldi baterakoa bada, berriz, mila eurokoa.
|
|
|
Esaterako, inkestatuen %64, 5ek ez dute inoiz irainik jasan lesbiana izateagatik; bada, ikusezintasunak datu hori baldintzatzen duela uste dute ikerketaren egileek: . Emakumeen %90 baino gehiagok irainak jasan izan
|
dituzte
emakume izateagatik. Lesbianek eraso gutxiago jasotzen dituzte haien joera sexualari lotuta, ikusezina delako?.
|
|
|
Hezkuntza, Gizarte Ongizate eta Osasun ministerioak gidatuko
|
dituzte
emakumeek, 30 urtean lehen aldiz
|
|
2010
|
|
|
Itxuraz, mendebaldeko hirien planifikazioetan ez
|
dituzte
emakumeen beharrak eta bizimoduak kontuan hartzen. Hiriak, orokorrean, gizasemeentzat eraikita omen daude, eta horregatik faltan botatzen dira ikuspuntu feministak hiriaren diseinuan.
|
|
2011
|
|
|
Eta Europara etorrita, ez pentsa gauzak asko aldatzen direnik. Europako Batasuna osatzen duten 27 herrialdeetatik lauk baino ez
|
dituzte
emakumeak gobernuburu: Alemaniak, Lituaniak, Eslovakiak eta Finlandiak.
|
|
|
Eta egileekin, berdin: «Ez da taberna batean etortzen zaidan tipo astuna, erasotzailea baizik, ez nauelako ni errespetatzen, ezta nire espazioa, nire askatasuna, nire erabakiak ere».Halere, erasoak identifikatzeko zailtasunak
|
dituzte
emakume askok, eguneroko bizitzan batik bat: «Egiten eta sentitzen dugunarekin eta garenarekin lotuta dagoelako sexismoa».
|
|
|
«Egia esan, arazoa informatika munduarena delakoan nago. Ordenagailuek ez
|
dituzte
emakumeak erakartzen; guztiz kontrakoa gertatzen da. Informatika arloan gizonezkoak emakumeak baino gehiago garela uste dut, eta hemen ere hori ikusten da».Wikipedia maratoian parte hartzen zegoen emakumeetako bat Marta Morales barakaldarra zen.
|
|
2012
|
|
|
kontrola, bakartzea, mespretxua, irainak... Mikromatxismo deitutako bortizkeria sotilago horiek antzemateko zailtasun handiak
|
dituzte
emakumeek oraindik». Datuotatik abiatuta, Jaurlaritzak kalkulatu du egun EAEko andreen %1, 2k jasaten dutela indarkeria matxista.
|
|
2013
|
|
|
Erredakzioetan, oro har, berdintasuna da nagusi. Komunikazio alorrean lanean diharduten emakumezko eta gizonezkoen kopuruak berdintsuak dira oso; aldiz, zuzendaritzako ateak itxiak
|
dituzte
emakumeek. Kazetaritza lanbidearen txostenak jasotzen duenez, oro har, goi karguetan dauden gizonezkoen kopurua hiru aldiz handiagoa da kargu berdinetan dauden emakumezkoena baino.
|
|
2014
|
|
|
etxeetan erantzukidetasuna egon dadin, enpresek kontziliazio neurriak jarri behar dituzte. Bestela, lanaren eta familiaren artean aukeratzera behartuko
|
dituzte
emakumeak. Genero indarkeriari buruzko ardatzean planak ez dakar neurri berririk.
|
|
2016
|
|
|
Bizi zaren munduan, janaria prestatzea emakumeen lana da, baina, tira, goi gastronomiaz ari garenean, gizonen lana da bat batean, aztikeriaz edo.Emakumea zara, eta bizi zaren munduan, jokabide horiengatik eta beste askorengatik, antzekoak denak?, emakumeak bigarren mailako herritarrak dira erantzukizun handiko lanpostuetara iristen badira, beti haize kontra?, eta halakorik lortzen ez badute, hirugarren, laugarren edo bosgarren posizioan zokoratzen dituzte. Duela gutxi irakurri nuenez, munduko zuzendari lanpostuen artean, horien guztien %23 soilik betetzen
|
dituzte
emakumeek, nahiz eta 2012tik aurrera proportzio horretan %5eko salto ikaragarria gertatu omen den. Hori bai, salbuespen gutxi gutxirekin, gizonen aldean, emakumeek ia beti irabazten dute diru gutxiago lan bera egiteagatik.
|
|
2020
|
|
|
banitatea, itxurakeria, muturreko segurtasun falta, autoengainua... Horiek guztiak haragitzen
|
dituzte
emakumeok, batik bat erdiko hiru ipuinetako protagonistek.
|
|
|
Kasuen %7, 7tan soilik izaten da hiltzailea ezezagun bat. Lurraldeei erreparatuta, Bizkaian hil
|
dituzte
emakume gehien azken hamazazpi urteotan: azken biak kontatuta, 37 dira guztira hildako andreak.
|
|
2021
|
|
|
«Emakumeon bizitzak defendatzeko, ikasi ditugun arauak zalantzan jartzeko, indarkeria eta errealitate ezberdinei era indibidualean eta kolektiboan aurre egiteko». Zehazki, «kaleak hartzera» eta «espazioen jabe egitera» premiatu
|
dituzte
emakumeak. «Nazkatu gara beldurra izateaz; guk boteretze kolektiboaren aldeko hautua egiten dugu».
|
|
|
Esaten genuen bezala, sistema konplexuago baten parte delako erabakia. Ez
|
dituzte
emakume aske eta burujabeak nahi. Ez dute jendarte anitza nahi.
|
|
|
Salaketa liburua ere bada: istorio guztietako protagonistak baztertu egin
|
dituzte
emakume izate hutsagatik.
|
|
2022
|
|
|
esaterako, haurren prostituzioari, giza salerosketari eta negozio kriminalei. Kontakizun honetan, gizonezkoek etekin ekonomikoak ateratzen
|
dituzte
emakumeen, etxeen alokairuen eta harreman manipulatzaileen kontura.
|
|
|
David Mubalama Hego Kivuko parlamentariak ere berretsi du arazoa: «Astero hiltzen
|
dituzte
emakumeak sorginak direla erranez, hala direnik egiaztatu gabe. Gehienetan ez da egia».
|
|
|
Arartekoak ere gizonen eta emakumeen arteko berdintasunaren beharrezkotasuna azpimarratu du ohar baten bidez. Haren esanetan, «oso garrantzitsua» da genero estereotipoak gainditzea: «Izan ere, irizpide sexisten arabera aurrez zehaztutako eginkizun batzuen menpe jartzen
|
dituzte
emakumeak, eta horiek diskriminatzea ahalbidetzen dute».
|
|
|
Alderdi batzuek ere adierazpenak egin
|
dituzte
Emakumeen Nazioarteko Egunaren inguruan. Geroa Baik, esaterako, adierazi du pandemiak zaintza sistemaren hutsuneak agerian utzi dituela, eta erantzunkidetasunaren alde egin du.
|
|
|
Arbola batetik bestera eskegi dute soka luze bat, eta kordatik zintzilik garbiketarako eskularruak, garbitzaileen arropak... Martxoaren 8an, eskegi egin
|
dituzte
emakumeen lanerako arropak.
|
|
|
AVEC deitutako erakunde txikiak bultzatu
|
dituzte
emakume kongoarrek han hemenka elkarri laguntzeko. 25 kide inguru izan ohi dituzte horiek.
|
|
|
Datu horiek garbi uzten dute orokorrean emakumeak direla beren ibilbide profesionala albo batera uzten dutenak seme alabak zaintzeko. Horrek ere eragina du errenta mailetan; izan ere, urtean batez beste 6.300 euro gutxiago irabazten
|
dituzte
emakumeek gizonek baino.
|
|
|
Emakunderen kasuak arreta ematen du, %1eko hazkundea baizik ez delako jaso harentzat. Guztira, 7.886.000 euro gorde
|
dituzte
Emakumearen Euskal Institutuarentzat. Esan daiteke hazkunde apal horrekin joera bat egonkortu dela, aurten ere %1, 1eko gorakada baizik ez baitu eduki Miren Elgarrestak zuzentzen duen erakundeak.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, Irungo Elkarrekin Podemos IUk abenduan salatu zuenez —Berdintasun Saila kudeatzen du udalean—, Irungo alardearen auzia berdintasun planetik «ezabatu» nahi izan du Santanok, Emakundera dokumentuaren beste bertsio bat bidaliz. Hala, planaren bi bertsio jaso
|
dituzte
Emakumearen Euskal Erakundean, eta alkateak sinatutakoan ez da alardearen gatazka ageri. Asteon, bakarra hautatzeko eskatu dio Emakundek alkateari, idatziz.
|
|
|
Osagai hori baliatzen dute abortatzeko tratamenduetan. Horietan bi pilula hartu behar izaten
|
dituzte
emakumeek: lehenak haurdunaldiak aurrera jarraitzea eragozten du, eta bigarrenak odol isuria eragiten du eta umetokia husten.
|
|
|
Nork bere buruari anitz exijitzea da horietako bat: ez dagozkien ardurak hartu ohi
|
dituzte
emakumeek, eta guztia bikain egiteko beharra dute. Gainera, inpostorearen sindromea ere agertu ohi da emakumeengan, eta horrek sinetsarazten die ez direla behar bezain onak esparru publikoan egoteko.
|
|
|
Ia 30 urte hauetan autogobernu sistema bat eraiki dute Lacandona oihanean, eta aurrerapen handiak lortu
|
dituzte
emakumeen ahalduntzean, kultura indigenaren babesean, osasunean, hezkuntzan eta herritarren elikadura segurtasunean. Harrezkero, dozenaka elkartasun talde sortu ziren munduko hainbat lekutan.
|
|
|
Legeak berak baino, denborak agintzen du batzuetan, eta horixe gertatzen da, hain justu, abortatzea legezkoa den herrialde batzuetan: epe jakin batzuek baldintzatzen
|
dituzte
emakumeen abortatzeko aukerak.
|
|
|
BERRIAren datuen arabera, gutxienez hamar bat emakume hil dituzte, azken hogei urteotan, semeek edo ilobek. Ez haiek bakarrik, senarrek eta bikotekideek ere hiltzen
|
dituzte
emakumeak.
|