|
2000
|
|
|
Psikopatologiarik ez da sortzen kontsumo jarraituagatik, baina erabiltzaileak aurretik duen gaixotasuna areagotu dezake. Gainerako drogekin gertatu bezala, ez da gomendagarria haurrek edota haurdun
|
dauden
emakumeek hartzea.
|
|
2001
|
|
|
Azkenik, CESen iritziz, honelako egoeretan
|
dauden
emakumeak langileak diren ala ez bereiztu litzateke, batzuen eta besteen babesa egituratzeko garaian. Lehenengo kasuan, CESen proposamenaren arabera, Gizarte Segurantzari legokioke haren ondorioak konpentsatzea, eta bigarren kasuan, berriz, hainbat arreta mota familiaren ingurunean eskaintzeak eragiten duen baliabide publikoen aurrezkia kontuan izanik, bestelako zerbitzu publikoen kontura estali litzateke, fiskaliate orokorrari atxikitako baliabideen bidez konpentsaturik.
|
|
|
Kontratu finko arruntak, kanpora botatzeagatiko urteko 45 eguneko kalte ordainarekin eta gehienezko 42 hileko mugarekin, berdin jarraitzen du gaur egun lan kontratu mota hori dutenentzat, eta baita etorkizunean kontratatzen diren kasu batzuetan ere. Baina multzo horretan sar daitezkeen kolektiboak mugatuak dira, hau da, 31 eta 44 urte bitarteko gizonak, sei hilabetetik gora langabezian egon ez badira eta elbarrituak ez badira, eta emakumeen presentzia oso handia den sektoreetan, kasu horietan beraietan
|
dauden
emakumeak.
|
|
|
Gainerakoei PPk orain ezarri duen erreforma ezarriko zaie. Enplegua sustatzeko kontratua kolektibo gehiagok egin dezakete (16 eta 30 urte bitarteko gazteenak, emakumearen presentzia hain nabarmena ez den lanbideetan langabezian
|
dauden
emakumeenak). Kontratu mota hori 1997an eratu zen, eta kanporatze bidegabea gertatzen denean 33 eguneko ezartzen du lanean aritutako urte bakoitzeko, gehienezko 24 hilekoren mugarekin.
|
|
|
Ribavirina botika teratogenoa da (fetuan malformazioak eragin ditzakeena) eta, beraz, haurrak izateko adinean
|
dauden
emakumeek haurdun ez daudela egiaztatu dute tratamendua hasi aurretik eta haurdunaldia saihesteko bitarteko guztiak jarri tratamenduak irauten duen artean eta bukatu eta ondorengo sei hilabeteetan.
|
|
|
Ikerketa horretan, Valerie Ratt doktoreak eta Washingtongo Unibertsitateko bere lagunek ikusi zuten bi botikek obulazioa eta aipatutako patologia hori duten gaixoen haurdunaldi probabilitateak areagotzen dituztela. Adituek ez dakite zein diren obulutegietako gaitz horren arrazoi zehatzak, haurdunaldian
|
dauden
emakumeen %4 eta %6 artekoak baitira. Sindrome hori duten emakumeek hormona maila handia dute gizonezkoetan, eta kiste anizkoitzak garatzen dituzte obulutegietan eta obularrean irregulartasunez.
|
|
|
Mediterraneoko dietak gutxitzeak konpentsatzen ditu, eta, beraz, ez du arriskurik sortzen. Hala ere, elikatze behar handiak dituzten pertsonek (mantenugai horiek murriztuta), hazkuntza aldian dauden haur eta nerabeek, haurdun
|
dauden
emakumeek eta bularreko amek eta digestio aparatuan asaldurak (maldigestioa eta malabsortzioa) dituzten pertsonek dutela kontrolatzea komeni da, elikagaietako zenbait mantenugai egoki aprobetxatzea galarazten baitute.
|
|
|
Zenbait forma komertzialek alkohol etilikoa dute, eta ez zaizkie haur txikiei eman behar, ez eta ohitura etilikoak kentzeko prozesuan daudenei ere. Eragin basokonstriktorea duenez, ez da gomendagarria hipertentsio arteriala duten pertsonentzat, eta ez dagoenez ginsengaren segurtasunari buruzko daturik haurrengan edo haurdun
|
dauden
emakumeengan, ez da gomendagarria bi egoera horietako bat nigan erabiltzea. Kontuan hartu behar da, halaber, ginsengak zenbait sendagairekin elkarreraginean dabilela; beraz, tratamendua hasi aurretik, medikuari galdetu zaio.
|
|
|
Sintoma horiek 2 ordu baino gehiago iraun dezakete, eta, maiz, okerrera egiten dute jan ondoren. Ikerketen arabera, haurdun
|
dauden
emakumeen %50ek baino gehiagok pirosia izango dute haurdunaldian. Sintomak haurdunaldiko hirugarren hilabetetik aurrera has daitezke, baina eragin handiagoa dute hirugarren hiruhilekoan, umetokiak urdailean presio handiagoa egiten duenean.
|
|
|
Halaber, B12, D, B2 bitaminen eta kaltzio, burdina, fosforo eta zink mineralen defizitak ugariak dira. Errakitismo zantzuak eta hazkuntza asaldurak ager daitezke haur eta nerabeetan, eta haurdun
|
dauden
emakumeek kaltzio, burdina eta zink gabezia izan ohi dute. Hori dela eta, dieta hori bereziki ez da gomendagarria haur eta gazteen aldian, haurdunaldian, edoskitzaroan eta gaixoetan.
|
|
|
Bestetik, folatoen, C, A, D, E, tiamina edo B1, zinka, selenioa, iodoa, kaltzioa eta burdina gabezia kasu batzuen erantzuletzat hartu dira, eta gabezia hori zuzentzean konpondu ziren. Baina seme alabak izateko adinean
|
dauden
emakume guztiek neurriak har ditzakete haur osasuntsu bat izateko aukerak areagotzeko, umea izan aurretik ere. Badaezpadako neurri batzuk dira haurdun geratu aurretik medikuarengana joatea, bizimodu osasuntsua izatea eta elikadura zaintzea.
|
|
2002
|
|
|
Zenbait organismo merkurioa bere jatorrizko edozein formatatik abiatuta metilatzeko gai dira, eta metilmerkurio bioerabilgarriena denez, kate trofikoetan sar daiteke. Munduko leku askotan harrapatzen diren ur gezatako arrain askok arrisku mailak dituzte populazioaren segmentu jakin batentzat, eta berdin gertatzen da itsas espezie batzuekin (tamaina handia, oso haragijalea eta bizitza luzekoa), hala nola marrazoekin, ezpata arrainekin eta atunekin, halako moldez non ez baita gomendatzen haurdun
|
dauden
emakumeengan eta haurrengan kontsumitzea. Minamataren intoxikazio izugarria ondorio latzak izan zituen arrantzaleek izen horretako badia japoniarrean harrapatzen zituzten arrain, krustazeo eta moluskuen kontsumoak, merkurioz oso kutsatuta baitzegoen.
|
|
|
Miguel Hernández unibertsitateak (UMH) hipergluzemia iragankorra ikertzen lagunduko duen bide berri bat aurkitu du, haurdun
|
dauden
emakumeek maiz pairatzen duten arazoa, eta odoleko glukosa kontzentrazioa handitzea, gehienezko tasaren gainetik. Israel Jarabo doktoregaiak bere tesiaren bidez ateratako ondorioek emango diete beste ikerketa batzuei, bai arazo horri buruz, bai kataratei buruz, herritarren artean ohikoenetakoa den gaixotasunetako bat baita, batez ere bizi itxaropena handitzeagatik.
|
|
|
Herrialde garatuak obesitate izurrite bat jasaten ari dira, eta, jakina, ez daude salbuetsita haurdun
|
dauden
emakumeak. Emakumeak haurdunaldian duen gehiegizko pisuaren arabera, medikuek erabakiko dute zenbat kilo irabaztea komeni den.
|
|
|
Andaluziako Osasun Zerbitzuak aholku batzuk eman ditu oporretan
|
dauden
emakumeentzat.
|
|
|
Txostenaren arabera, “larruazal ehuna petrolioaren ekintza lekua da, baita esposizio lekua ere”. Horregatik, adituek zuhurtasun neurriak muturrera eramatea gomendatzen dute, eta aholkatzen dute haurdun
|
dauden
emakumeak eta arnas, bihotz edo gibel gaixotasunak edo eskuak dituzten pertsonak fuel olioa garbitzeko lanetatik kanpo uztea, La Vanguardiaren arabera. Rennesko Antenenenoaren Zentroko Alain Baert ek dio fuel olioaren osagai toxikoenetako bat hidrokarburo aromatiko poliziklikoak (HAP) direla.
|
|
2003
|
|
|
–UV erradiazioak bereziki arriskutsuak izan daitezke azal oso zuriaren erabiltzaileengan edo belztu gabe erretzen direnengan. –18 urtetik beherakoek debekatuta dituzte UV erradiazioak, eta ez dira gomendagarriak haurdun
|
dauden
emakumeentzat. –Beharrezko neurriak hartu behar dira antibiotikoak, somniferoak, antidepresiboak edo antiseptikoak hartzen ari diren garaietan, UV izpiekiko eta kosmetikoekiko sentikortasuna handitzen baitute.
|
|
|
Ikerketa baten arabera, haurdun
|
dauden
emakumeen estresak fetuaren bihotzari eragiten dio.
|
|
|
Bezero guztien eskura babes betaurrekoak izatea ezinbesteko baldintza da zentro horietan, eta erabiltzaileei haiek erabiltzea gomendatzen zaie, baita eguzki artifiziala hartzean kosmetikorik ez erabiltzea ere, eta saioaren eta saioaren artean 48 ordu itxarotea. Eskualdeko Administrazioaren beste gomendio bat da haurdun
|
dauden
emakumeek gailu horiek ez erabiltzea. Halaber, instalazioak erabili aurretik, erabiltzaile guztiek agiri bat sinatu dute UVA izpien aparatuen arriskuak eta ezaugarriak ezagutzen dituztela frogatzeko.
|
|
|
Edoskitze organikoa Dieta organiko baten kalitatea jaiotzean kontsumitutako ama letxatik hasten da. Jakina da amek sodioz aberatsak diren dieta batek hipertentsio arazoak ekar diezazkiokeela etorkizuneko haurrari, eta, aldi berean, haurdunaren organismoarekin kontaktuan jartzen diren polutanteak gero haurrari transmititzen zaizkio amaren esnearen bidez. Hori dela eta, sendagile askok haurdun
|
dauden
emakumeei, haurdun geratzeko asmoa dutenei edo bularra ematen ari direnei, dieta organiko batez (gehigarririk gabe) elikatzen saiatzea, tabakoa edo alkohola saihestea, edo pestizidak etxeko edo lorategiko lanetan berregitea; disolbatzaileetara, gasolinazko lurrinetara edo azazkal esmalte lehorretara ez eramatea, eta abar. ).
|
|
|
Adineko pertsonei dagokienez, deshidratatzeko arrisku handiagoa dutenez, gomendatzen dute 35 mililitro ur edatea pisu kilogramoko, hau da, egunean bizpahiru litro. Haurdun
|
dauden
emakumeen kasuan, egunean 300 mililitro ur gehiago behar izaten da, egunean bi litro baino gehiago hartzea gomendatzen da, eta edoskitzaroan, berriz, egunean 750 mililitro gehiago behar izaten dira batez beste. Aldi horretan, emakumeak ur gehiago edan behar du, esneak jariatutako uraren ordez; beraz, egunean 3,5 litro edatea komeni da.
|
|
|
Horietako asko pigmentu industrialak dira, eta ez dute homologaziorik pasatu erabilera kosmetikorako; beraz, ez dakigu zehatz mehatz zein den haien azken erreakzioa. . Batzordeak berak estatu kide guztiei eskatzen die beharrezko neurriak har ditzatela kontrolak indartzeko, jendea balizko arriskuez sentsibilizatzeko, debekatutako produktuen zerrenda bat sortzeaz gain, eta arrisku jakin bat duten pertsonengan tatuajeak edo piercingak egiteko arau zehatzak ezar ditzatela, hala nola, haurrengan, haurdun
|
dauden
emakumeengan eta bihotzeko edo biriketako gaixotasun kronikoak dituztenengan. Bestalde, txostena egin duten adituek guztiok hartu genituzkeen zenbait neurri nabarmentzen dituzte.
|
|
|
Donostian egiten den Medikuntza Perinataleko XIX. Biltzarrean aurkeztutako azterlan baten arabera, haurdun
|
dauden
emakumeen dietan azido lebofolinikoaren gehigarri batek azido folikoaren dosi berak baino bizkorrago eta intentsitate handiagoz jaisten du homozisteina plasmatiko osoa. Adituek diotenez, homozisteina altua arrisku faktore garrantzitsua da haurdunaldirako eta fetuaren osasunerako, eta horrek hodi neuraleko (arantza bifidoa) sortzetiko malformazioak eragin ditzake.
|
|
|
Kutsatutako addit 2003 Ira; 20 (9): 813 Oken E, Kleinman KP, Berland. Haurdun
|
dauden
emakumeen arrain kontsumoari buruzko azterketa. Berrik.
|
|
|
Pertsona berak gaixotasun hori urtean behin baino gehiagotan har dezake, eta udazkenaren hasiera, udaberria eta neguaren erdia baino gehiago izaten dira. Arreta handiagoa jarri behar zaie haurrei, adinekoei, haurdun
|
dauden
emakumeei eta ahulduta dauden eta gehien kaltetu daitezkeen pertsonei. Hasiera batean, konplikaziorik gabeko gaixotasun quetranscurrea da, eta hiru eta zazpi egun bitartean, sintomak desagertzen hasten dira.
|
|
|
Hasiera batean, konplikaziorik gabeko gaixotasun quetranscurrea da, eta hiru eta zazpi egun bitartean, sintomak desagertzen hasten dira. Hala ere, arreta handiagoa jarri behar zaie haurrei, adinekoei, haurdun
|
dauden
emakumeei eta ahulduta dauden pertsonei, kaltetuenak izan daitezkeenean. Sintomak Hotzeriaren sintoma ohikoenak hauek dira:
|
|
|
Berrikusi dieta Haurdunaldian, aldizkako kontrol ginekologikoaz gain, aholku dietetikoak ematea gomendatzen da dieta berrikusteko eta zenbait mantenugairen premia areagotuak asetzeko arreta gehien jarri behar zaien elikagaiak ezagutzeko, hala nola bitamina. bitaminaren 10 mg behar dira egunean, hau da, 5 mg gehiago haurdun ez
|
dauden
emakumeei gomendatutakoa baino. Bitamina lipodisolbagarria denez, organismoan metatzen da eta amaren eta fetuaren kontzentrazioak berdinak dira.
|
|
|
Sistema horrek honela funtzionatzen du: Murtziako Eskualdeko Osasun Sailak gutunak bidaltzen dizkie arrisku handieneko adin tartean (50 urte)
|
dauden
emakumeei, Asociación Española Contra el Cancer (AECC) elkartearen egoitzan edo unitate mugikorretan doako mamografiak egin ditzaten. Bahetze horretatik aurrera, Isidro Durán erradiologoak AECCko adituek egindako plaka guztiak aztertzen ditu asteazkenero, eta bularrean lesioak izan dituzten mamografiak hautatzen ditu.
|
|
2004
|
|
|
Haurdun
|
dauden
emakumeek ez dituzte UVA izpiak hartu behar.
|
|
|
Helduek 5 mikrogramo (mcg) behar dituzte egunean. 6 urte bitarteko haurretan, bai eta haurdun dauden eta edoskitzaroan
|
dauden
emakumeetan ere, gomendioak bikoiztu egiten dira (10 mcg), hezur garapena eta hazkuntza egokia bultzatzeko. Behar horiek asetzeko, aski dirudi eguzkitan egotea, astean behin baino gehiagotan, baita elikagaien bidez bitamina ere.
|
|
|
sexu eta ugalketa osasunean inbertitzearen onurak” izenburupean, dokumentuak nabarmentzen du bi arrazoi horiek lasta direla biztanleria talde ahulenentzat —bereziki, emakumeentzat eta haurrentzat—, eta “errenta baxuko herrialdeetako biztanleriari neurriz kanpo eragiten diotela”. Zehazki, uste du gabezia horiek direla seme alabak izateko adinean
|
dauden
emakumeen eritasun eta heriotzen heren baten zuzeneko erantzuleak. Eta hori gutxi balitz, gutxienez 200 milioi lagunek ez dute oraindik antisorgailuetarako sarbiderik.
|
|
|
Arazo horietako asko arreta egokiarekin saihets daitezke. Espainian, OMEk adierazten du jaio aurreko arreta egokia dagoela haurdun
|
dauden
emakumeen ia% 100i, eta haurdunaldiarekin lotutako arazoengatik 4 emakume hiltzen direla 100.000 jaiotzako.
|
|
|
Teknika hori baliagarria izan daiteke minbizia duten eta adin emankorrean
|
dauden
emakumeentzat.
|
|
|
Obulutegiko autotransplanteak, obulutegiko ehunaren zati bat atera, izoztu eta berriro ezartzean datzanak, minbizia duten eta ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeentzako aukera egokia dela frogatu du. Bruselako Saint Luc Unibertsitate Ospitaleak (Belgika) Belgikako emakume baten lehen haurdunaldiaren berri eman du.
|
|
|
Espinakek ia lekukotasuna dute etxeko mahaietan. Hala ere, nutrizioko adituen arabera, funtsezkoak dira haurdun
|
dauden
emakumeentzat, umearen bizkarrezurra eta garezurra garatzen laguntzen baitute. Izan ere, ogiarekin eta zerealekin batera, azido folikoaren elikadura iturri nagusia dira, nerbio sistema zentralaren eta fetuaren bizkarrezurraren eraketa egokia behar duen mantenugaia.
|
|
|
Lehenengo hiru hilabeteetan, azido folikoaren injekzioa, haurdunaldiaren funtsezko bitamina, bikoiztu egin behar da, haurtxoaren hodi neuralaren eraketari begira. Hala ere, haurdun
|
dauden
emakume gehienek ez dute lortzen gomendatutako ekarpena, eta, beraz, ginekologoak ohitzen dira etorkizuneko amek bitamina horren osagarriak izan ditzaten. Are gehiago, hobe da medikamentua haurdunaldia baino hilabete lehenago hartzea.
|
|
|
Nutrizioko adituek eta osasun agintariek urteak daramatzate haurdunaldian azido folikoko gehigarriak erabiltzen. Hala ere, British Medical Journalen argitaratutako azterlanak dioenez, haurdun
|
dauden
emakumeen laurdenak bakarrik hartzen du aintzat gomendio hori. Ikerketaren egileek hodi neuraleko akatsak (arantza bifidoa edo entzefalozelea) dituzten 395 indibiduoren genotipoa identifikatu zuten, eta 848 kontrol osasuntsurekin alderatu zuten.
|
|
|
garuna (anentzefalia edo entzefalozele bat eragin dezake) eta bizkarrezurra (arantza bifidoa). Lehen gertakariaren prebentzioari eta malformazio horien errepikapenari buruzko ebidentzia hain da handia; izan ere, osasun agintariek hasieratik lagundu diete ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeei eskaini ohi zaien azido folikoari buruzko gomendioei. Jakina da hodi neuraleko akatsen erdiek arantza bifido isolatu baten forma hartzen dutela.
|
|
|
Eguzkitan luzaroan egonez gero, emakume menopausikoen azala lehortu egiten da, batez ere eguzki babesgarririk erabiltzen ez badute. Urteek aurrera egin ahala, helduaroan
|
dauden
emakumeek beren itxura fisikoan izaten dituzten aldaketa nagusiak dira gorputz pisua handitzea eta feminoide koipearen banaketa androgeniko bihurtzea, estrogenoak murriztearen ondorioz. Baina Santiago Palacios Menopausia Aztertzeko Espainiako Elkarteko presidenteak (AEEM) ohartarazi duenez, emakumearengan estrogenoak desagertzeak 4 motako kolagenoa eta larruazalaren lodiera murriztea dakar, baita deshidratazioa areagotzea ere.
|
|
|
Esperientziak erakutsi du odol analisia eta ekografia garaiz egitea aski litzatekeela alterazio kromosomikoen ia %90 detektatzeko. Baina oso zentro publiko gutxik eskaintzen diete haurdun
|
dauden
emakumeei haurdunaldiko lehen hiruhilekoaren baheketa egiteko aukera. Ginekologoek nahi dute osasun zerbitzuek beren prestazioen artean praktika hori sartzea; izan ere, beren esanetan, “eraginkorra, merkea da, ez du inolako arriskurik haurrarentzat”, eta, gainera, amniozentesia egiteko beharra %5era murrizten du.
|
|
|
Haurdun
|
dauden
emakumeek arrisku handiagoa dute txantxarra izateko, haurdunaldian gertatzen diren hormona aldaketen ondorioz. Fluorra, kaltzioarekin, fosforoarekin eta magnesioarekin batera, mikrominerala da, eta amaren eta etorkizuneko ondorengoen hortz eta hezur egiturarako erabiltzen da.
|
|
|
Salatutako Fetuaren Alkoholismoaren Sindromeari (SAFAR) buruzko hiru kasuren gaineko erantzukizunak argitzeko prozedura judizial bat ireki da Frantzian, bide penaletik. Hori dela eta, haurdun
|
dauden
emakumeek edari alkoholdunak kontsumitzearen ondoriozko arriskuen arloan duten erantzukizunaren berri eman zaie Frantziako agintari publikoei.
|
|
|
Hona hemen Alcala Mecon
|
dauden
emakume euskal preso politikoek idaztitako komunikatua hitzez hitz:
|
|
|
Galdera bera egin dezakete" tropeleko belaunaldia" deitua izen den barruan
|
dauden
emakume idazle gazteagoek. Putz aldizkariak (desagertu aurretik) belaunaldi horren irudi grafikoa eskaini zuenean, txirrindulari talde biluzia eta erakargarria agertu zuen, baina talde horretan ez zegoen joanesomarribarik.
|
|
|
Esperantzetan
|
dauden
emakumeak
|
|
2005
|
|
|
Barizela gaitz arina da normalean, salbu urtebetetik beherako haurrentzat, edota haurdun
|
dauden
emakumeentzat, haurdunaldiaren azkeneko hiruhilekoan batez ere. Behin barizela pasatu ondoren, gorputza immunizatua geratzen da, eta berriro ez da gaitza harrapatzen.
|
|
|
Haur horietako gehienak umezurtz geratu dira edo beren familietatik banandu dira, eta premiazko laguntza behar dute, dio Unicefek. NBEko agentziaren deialdiak barne hartzen ditu larrialdi immunizazioa, haurren eritasun hilgarriei aurrea hartzeko; edateko uraren hornidura eta oinarrizko saneamenduaren hornidura; haur desnutrizionatuentzako eta haurdun
|
dauden
emakumeentzako elikadura berezia; haur traumatizatuentzako arreta; umezurtzentzako eta gurasoengandik bereizitako haurrentzako babesa; eta hezkuntza materialak hornitzea eta eskolak birgaitzea, eskoletara lehenbailehen itzuliko direla ziurtatzeko. Urak kutsatzen dituen gaixotasunak ohikoak dira hondamendietan, eta arrisku nagusietako bat dira larrialdi honetan, itsasikarak inguru osoko ur iturriak kutsatu baititu obra hondakinekin eta ur beltzekin.
|
|
|
Elikadurari dagokionez, desnutrizio akutua da mehatxu nagusia, bai kaloria eta proteinena, bai bitamina eta mineralena. Bildutako diruarekin, Unicefek elikadura zentro osagarriak ezartzen lagunduko du, eta desnutrizioa duten adin txikikoentzako, haurdun
|
dauden
emakumeentzako eta bularreko umeentzako janari indartsuak emango ditu. Eskolara itzultzea funtsezkoa da normaltasuna berrezartzeko.
|
|
|
BEUCk berretsi egin ditu orain bere emaitzak gutunean, eta bere adierazpenari eutsi dio: “Ingurumengileak osasunerako benetako arriskua izan daitezkeela dio, bereziki talde ahulenenak, hala nola haurdun
|
dauden
emakumeak, haurrak eta pertsona asmatikoak”.
|
|
|
Gainera, jarrera horizontalean urdaileko azidoak esofagorantz birjariatzen dira, eta lotsa eta ondoeza. Haurdunaldian, digestio arazoak are larriagoak dira deserosoak dira, eta, beraz, aholku erraz hauek oso onak izan daitezke haurdun
|
dauden
emakumeentzako laguntza.
|
|
|
Haurdun
|
dauden
emakumeek azidotasuna, idorreria eta digestio astunak izaten dituzte.
|
|
|
Zer elikagai gomendatzen dira? Haurdun
|
dauden
emakumeek janariaz gozatzeko aukera izan dezaten, egon daitezkeen beldurrik gabe. digestio arazoak; nahikoa da batzuk kontuan hartzea jarraibide eta ohitura dietetikoak.
|
|
|
Herrialde hartako Gaixotasunen Prebentzio eta Kontrol Zentroen arabera, urtero 2.500 pertsona intoxikatzen dira, eta bostena arrazoi horrengatik hiltzen da. Adinekoak, haurdun
|
dauden
emakumeak, adin txikiko haurrak edo gaixo immunokonprometituak dira arrisku handieneko azpipopulazioak. Orain arte, listeriako sei espezie ezberdin identifikatu dira, baina L. monocytogenes da gizakien digestio patologiaren eragile nagusia.
|
|
|
Hau kontsumitu beharreko esneki errazioak lautan gehituta lortzen da kantitatea egun batean; beraz, adierazitako esne edo esneki kopurua hartzen bada, ez litzateke beharrezkoa esne aberastuak erabiltzea. Haurdun
|
dauden
emakumeentzako esnea Emakume haurdunei zuzendutako esneak aberastuta egoten dira hainbat bitamina eta mineraletan, haurdunaldia etapa fisiologiko bat da, eta, aldi horretan, beharrak mantenugaiak gehitu egiten dira. Esne askok burdina eta azido folikoa gehitzen dituzte.
|
|
|
Tratu txarrak jasan dituen emakume batek ere ez duela oraindik kobratu legean ezarritako laguntza berria, elkarteak adierazi du konpentsazio hori, lana lortu ezin dutenei zuzendua, autonomia erkidegoen esku dagoela eta oraindik ez dagoela modu eraginkorrean aplikatuta. Hala ere, gogorarazi du beste laguntza bat ere badela, gizarteratzeko errenta aktiboa izenekoa, baliabiderik ez baina lan merkatuan
|
dauden
emakumeentzat. Azkenik, Gobernuak 2006 urtean Genero Indarkeriaren Estatuko Behatokia martxan jartzea espero du.
|
|
2006
|
|
|
Eta horrela ez dago ondo definituta, emakume guztiak ez garelako berdinak eta zaila izango litzatekeelako emakumeen aldeko mugimendu bat egitea munduan. Feminismoa berdintasunaren aldeko mugimendua da eta badaude gizartean berdintasunaren kontra
|
dauden
emakumeak. Hori esan egin behar da.
|
|
|
Gaur egun 50 urte baino gehiago dituzten emakumeek bizimodu oso aktiboa daramate, eta kontuan hartu beharra dago menopausian bete betean edo are gehiago, menopausia ostean
|
dauden
emakumeen %50etik gora direla beren bizi kalitatea nabarmen galtzen dutenak, beren bizitzako aro horretan izan ohi dituzten aldaketengatik.
|
|
|
Ugaltze adinean
|
dauden
emakumeen %10ek, min latzen iturri den afekzio kronikoa nozitzen du
|
|
|
Ugaltze adinean
|
dauden
emakumeen %10ek, min latzen iturri den afekzio kronikoa nozitzen du
|
|
|
Patologia hau 1921ean identifikatu zen eta, geroztik ikusi denez, emakume populazioaren parte handi batek pairatzen du gaitz hau; egun, adibidez, ugaltze adinean
|
dauden
emakumeen %9 %10 inguruk jasaten dute endometriosia.
|
|
|
–Amatasun trinkoa? deritzon eredu horren barruangertatzen diren kontraesanak euren lanpostuetan pozik
|
dauden
emakumeek ere biziditzakete.
|
|
|
José Arena Espainiako Haurtzarorako NBEren Funtsaren (Unicef) Ama haurren Osasun Programaren koordinatzaileak gogorarazi du heldu batek egunean 150 mikrogramo iodo behar dituela, eta haur batek, berriz, egunean 90 mikrogramo kontsumitu behar dituela. Haurdun
|
dauden
emakumeek 300 mikrogramo iodo hartu behar dituzte egunean. “Iododun gatzaren ohiko kontsumoarekin, haurdun ez dauden gizonek eta emakumeek dosi egokiak bete ditzakete”, dio Arenak.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) berriki argitaratu duenez, burdinaren urritasunak 2.150 milioi pertsonari eragiten die, eta kopuru horrek kezka handia sortzen die agintari politikoei eta komunitate zientifikoari. Urritasun hori handiagoa da hazkunde azkarreko biztanle taldeetan (haur eta emakume nerabeak) eta ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeetan, batez ere haurdunetan eta edoskitzaroan. Haurren artean, burdinarik eza ohikoagoa da 4 hilabetetik 3 urtera bitartean.
|
|
|
Epidemiologia Burdin urritasunak garapen bidean dauden herrialdeei eragiten die batez ere Burdinaren urritasuna oso lotuta dago herrien garapen sozioekonomikoarekin, eta batez ere burdinaren ekarpena txikia edo kalitate txarrekoa den herrialdeetan gertatzen da, garapen bidean dauden herrialdeetan gertatzen den bezala. Bolivian, adibidez, anemia prebalentzia %26, 5etik %51, 7ra bitartekoa da ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeengan. Argentinan, 8 eta 24 hilabete bitarteko haurren% 24, 49 eta 55eko anemia prebalentziak deskribatu dira, eta% 11, 27, 34 eta 40 ugaltzeko adinean dauden emakumeenak eta% 17 eta 23 haurdun dauden emakumeenak.
|
|
|
Bolivian, adibidez, anemia prebalentzia %26, 5etik %51, 7ra bitartekoa da ugaltzeko adinean dauden emakumeengan. Argentinan, 8 eta 24 hilabete bitarteko haurren% 24, 49 eta 55eko anemia prebalentziak deskribatu dira, eta% 11, 27, 34 eta 40 ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeenak eta% 17 eta 23 haurdun dauden emakumeenak. Mexikon, arazoa 5 urtetik beherakoen %27, 2 da, eta ugaltzeko adinean dauden eta haurdun dauden emakumeen %26, 4 eta %20, hurrenez hurren.
|
|
|
Bolivian, adibidez, anemia prebalentzia %26, 5etik %51, 7ra bitartekoa da ugaltzeko adinean dauden emakumeengan. Argentinan, 8 eta 24 hilabete bitarteko haurren% 24, 49 eta 55eko anemia prebalentziak deskribatu dira, eta% 11, 27, 34 eta 40 ugaltzeko adinean dauden emakumeenak eta% 17 eta 23 haurdun
|
dauden
emakumeenak. Mexikon, arazoa 5 urtetik beherakoen %27, 2 da, eta ugaltzeko adinean dauden eta haurdun dauden emakumeen %26, 4 eta %20, hurrenez hurren.
|
|
|
Argentinan, 8 eta 24 hilabete bitarteko haurren% 24, 49 eta 55eko anemia prebalentziak deskribatu dira, eta% 11, 27, 34 eta 40 ugaltzeko adinean dauden emakumeenak eta% 17 eta 23 haurdun dauden emakumeenak. Mexikon, arazoa 5 urtetik beherakoen %27, 2 da, eta ugaltzeko adinean dauden eta haurdun
|
dauden
emakumeen %26, 4 eta %20, hurrenez hurren. Arazoa txikiagoa da herrialde industrializatuetan, eta prebalentziak %2tik %11ra doaz arrisku taldeetan.
|
|
|
Arazoa txikiagoa da herrialde industrializatuetan, eta prebalentziak %2tik %11ra doaz arrisku taldeetan. AEBetan, 1 eta 2 urte bitarteko haurren% 3, nerabeen% 2 eta haurdun ez
|
dauden
emakume emankorren% 5 dira. Europan, herrialde batzuetan ugaltzeko adinean dauden emakumeen burdinaren egoerari buruzko azterketa batean, zifra aldakorrak aurkitu ziren:
|
|
|
AEBetan, 1 eta 2 urte bitarteko haurren% 3, nerabeen% 2 eta haurdun ez dauden emakume emankorren% 5 dira. Europan, herrialde batzuetan ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeen burdinaren egoerari buruzko azterketa batean, zifra aldakorrak aurkitu ziren: Frantzia %1, 3 eta %2, 9; Suedia %6, 6 eta %7, 4; Finlandia %6, 4; Danimarka %2, 3; Norvegia %4, 1; Ipar Irlanda %13, 5 eta Erresuma Batua %9 Emakume nerabeen burdinazko eskakizunak ere garrantzitsuak dira, batez besteko pisu igoera nabarmena baita (9 kg hazkunde handieneko urtean); gainera, hilekoa hasteak burdinazko behar berriak sortzen ditu.
|
|
|
Haurren desnutrizioa desagerrarazteko gomendio batzuk ere ematen ditu, hala nola, amagandiko edoskitzea sustatzea eta elikagaiak gotortzeko programak mantendu eta hobetzea. Gainera, haurdun
|
dauden
emakumeen artean elikagai gehigarrien kontsumoa hornitu eta sustatzea aholkatzen du, eta diru transferentziarako eta pobrezia gorrian dauden biztanleentzako elikagaietarako programak ezartzea.
|
|
|
Kasu horretan, uste da burmuineko burdinaren erabileran, garraioan eta biltegiratzean defizitak garrantzia izan dezakeela, burdin urritasuna duten pazienteen %50ek ere sindromea izaten baitute. Haurdun
|
dauden
emakume batzuek SPI pairatzen dute, bereziki azken hiruhilekoan. Gehienak hobetu egiten dira erditu ondoren, nahiz eta, kasu batzuetan, haurdunaldiak arazo sorra sorrarazten duen, eta, orduan, sintomek aurrerago iraun dezakete.
|
|
|
Okulistek laser bidezko kirurgia atzeratzea gomendatzen dute, haurdunaldian
|
dauden
emakumeen graduazioa zuzentzeko.
|
|
|
Asistentzia ez da nahikoa Gainera, AIk egiaztatu du biktimei laguntzeko neurriak eta baliabideak ez direla oraindik nahikoak eta ez daudela berdin banatuta. Adibidez, adierazi du oraindik ez dagoela laguntza integraleko zentrorik komunitate guztietan, Lege Integralaren memoria ekonomikoak epe laburrean aurreikusten zuen bezala, eta larrialdiegoeran
|
dauden
emakumeak hartzeko pentsioak eta ostatuak erabiltzen jarraitzen direla. Genero indarkeriaren biktimei laguntzeko Estatuko segurtasun indar eta kidegoetan unitate espezializatuak sortu arren, ikerketak gogorarazten du profesional horietatik kanpo ez dagoela berariazko prestakuntza programarik.
|
|
|
Munduko Osasun Erakundearen (OME) arabera, burdinarik ezak mundu osoko 2.100 milioi pertsonari baino gehiagori eragiten die. Urritasun hori handiagoa da hazkunde azkarreko biztanle taldeetan (haur eta emakume nerabeak) eta ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeetan. Estatu Batuetako Unibertsitateko ikertzaileek aztertu zuten zein garrantzitsua den egunero burdina hartzea eta zer eragin duen osteoporosia prebenitzen menopausia ondoko emakumeengan eta zahartzearekin zerikusia duten beste gaixotasun batzuetan.
|
|
|
Zenbait bidaiarik arreta berezia behar dute hegaldi batean eta haren iraupenean. Adibidez, haurdun
|
dauden
emakumeen kasuan, aire konpainiek gomendio orokor gisa ezartzen dute haurdunek ez dutela hegazkinez bidaiatu behar haurdunaldia 36 aste baino gehiagokoa denean. Nolanahi ere, hegazkinera igo eta hegaldia hasi baino lehen, hegan egitea aukeratzen duen bidaiariak nahitaezko eta ezinbesteko baldintza izango du dagokion konpainiaren erantzukizun deskargua sinatzea, bere haurdunaldiak sor ditzakeen arazo edo zailtasunen aurrean.
|
|
|
Medicosmundik proiektu bat jarri du abian Hondurasko hainbat eskualdetan, ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeei osasun integraleko laguntza emateko.
|
|
|
Bertan, emakumeek parte hartzeko eta benetako arazoei laguntzeko gune erreala eskaintzen da, beren sentsibilitatetik. Proiektuaren helburu nagusiak Proiektuaren helburua da ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeei osasun integralean laguntza ematea eta generoen arteko desberdintasunarekin zerikusia duten gaietan herritarrak sentsibilizatzea, hala nola etxeko indarkeria. Gainera, ekintza horien bidez, bost udalerrietako Emakumearen Udal Bulegoak eta MAMUCAren Genero Bulegoa indartu nahi dira.
|
|
|
Emakumezkoen biziraupena Los Angelesko Kaliforniako Unibertsitateko (UCLA) Erizaintza Fakultatean, L.S. buru duen ikertzaile talde bat. Etzanda
|
dauden
emakumeen gogo aldartea aztertzeko ikerketa bat egin du ebanjelistak. Datu kualitatibo eta kuantitatiboen bidez, taldeak bihotz gutxiegitasun larria zuten 33 emakume hautatu zituen, transplantatzea eskatzen zutenak eta baliozko organo bat lortu zutenak.
|
|
|
Beste muturrean, zazpi herrialdetan, Latinoamerikan, neurri handi batean, %15eko gehienezko atalasea gainditzen zuten zesareek, biztanleen %40k gutxienez. Kalkuluen arabera, edozein herritan, haurdun
|
dauden
emakume guztien %1ek, gutxienez, ebakuntza kirurgikoa behar dute beren bizitzak salbatzeko. Ikertzaileek %1era igo zuten zesarearen tasa gaur egun %1 baino gutxiago erabiltzen duen herrialde bakoitzean, eta ikusi zuten 80.000 jaiotzek betetzen zituztela zesarea behar zen eta eragiketa ez zela egiten.
|
|
|
Adinaren eta sexuaren eragina Adinak eta sexuak eragina dute elikagaiek eragindako toxiinfekzio kasuetan. Ugaritu egiten dira haur zaharrak eta haurdun
|
dauden
emakumeak. Azken talde horretan, bereziki nabarmena da Listeria monocytogenes.
|
|
|
Jakina da haurdun
|
dauden
emakumeek zapore eta testuren pertzepzio larriagoa edo, gutxienez, ezohikoa dutela, eta ohiz kanpoko gogoa izan dezaketela elikadurari dagokionez. Ez da hain ezaguna —nahiz eta herrialde eta gizarte talde batzuetan nahiko zabalduta dagoen fenomeno hori—, haurdunak direla pika gehien hautematen duten taldeetako bat, jateko modukoak ez diren gauzak (lurra, buztina, papera, izozkailuko kakalardoa edo errautsak) jateak eragiten duen elikadura portaeraren nahastea.
|
|
|
Hainbat egun ospitalean egonda, eta jarri dioten kamisoiarekin, hamar urte gehiago dituela ematen baitu. Leihoaren alboan
|
dauden
emakumeak agurtu ditu Doloresek, burua eta bekainak altxatuz, eta orduan gazteenak esan dio gerturatzeko ardura barik, ez dutela Luisa esnatuko eta. Goiz guztian egin duela lo.
|
|
|
Behingoz isiltzea desiratu du. Iruditu zaio Pili hau buruan duen zuri beltzezko argazkian bortizki sartzen saiatzen ari dela, Izagirre jatetxeko sukaldean hartutako argazkian
|
dauden
emakumeei bultzaka. Gaitaren soinuaren antzeko ahotsa du, eta gaitaren doinua amak gauetan abesten zion kantarekin nahastu da bere buruan.
|
|
2007
|
|
|
Zergatik haurdun
|
dauden
emakume askok ezin dute urdaiazpiko ondua jan?
|
|
|
6 Orobat, ezin izango dira kanporatu, atzerritarren ezkontideak; atzerritarraren ardurapean dauden aurrekoak eta seme alaba adingabeak nahiz ezgaituak, baldin eta arestian aipatu egoeretarik batean badaude, eta Espainian legez bizi izan badira bi urtetik gora; ezta haurdun
|
dauden
emakumeak ere, horiek kanporatzeko neurria arriskutsua izan daitekeenean haurdunaldirako edo amaren osasunerako.
|
|
|
k) Estatuko lurralde guztian sustraituta
|
dauden
emakume erakundeak.
|
|
|
Orobat, ezin izango dira itzularazi haurdun
|
dauden
emakumeak, horiek itzularazteko neurria arriskutsua izan daitekeenean haurdunaldirako edo amaren osasunerako.
|
|
|
(§8 31.1.k) (e)...* estatuko lurralde guztian sustraituta
|
dauden
emakumeen erakundeak... > estatuko lurralde guztian sustraituta dauden emakume erakundeak... (hitz elkarketa erabiliz)
|
|
|
(§8 31.1.k) (e)...* estatuko lurralde guztian sustraituta dauden emakumeen erakundeak... > estatuko lurralde guztian sustraituta
|
dauden
emakume erakundeak... (hitz elkarketa erabiliz)
|
|
|
Erabaki azkentzailea hartzen denean haurdun
|
dauden
emakumeen kasuan, haurdunaldiaren hasieratik a) letrak aipatzen duen etetealdia hasi arte, eta lege honen 37 artikuluko 4 eta 5 idatz zatiek aipatutako baimenetako bat eskatu duten langileen kasuan, edo baimen hori duten langileen kasuan, bai eta lege honen 46 artikuluko 3 idatz zatian jasotako eszedentzia eskatu duten langileen kasuan ere.
|
|
|
Kaleratzea haurdun
|
dauden
emakumeen kasuan egiten denean, haurdunaldiaren hasieratik a) letrak aipatu etetealdia hasi arte; kaleratzea lege hosuan, bai eta lege honen 46 artikuluko 3 idatz zatian jasotako eszedentzia eskatu duten langileen kasuan ere; eta kanen 37 artikuluko 4 eta 5 idatz zatiek aipatutako baimenetako bat eskatu duten langileen kasuan egiten denean, edo baimen hori duten langileen kaleratzea genero indark...
|
|
|
Oraindik ere antzeko esperimentuak gizakiekin egin baino urte batzuk lehenago egin behar badira ere, zelula ama horien eskuragarritasunak etorkizuneko ikerketa erraztuko du, amniozentesiak bezain esku hartze sinpleak ahalbidetzen baitu horiek lortzea. Amniozentesiak bezain erraza da horiek lortzea Wake Forest Unibertsitateko taldeak proposatu du haurdun
|
dauden
emakumeek likido amniotikoa gorde eta izoztea, orain egiten den bezala, zilborrarekin, etorkizunean haiek edo haien seme alabak tratatu ahal izateko, errefusatzeko arriskurik gabe. “Likido amniotikoa fetu zelulez beteta dago”, eta AEBn urtean lau milioi haur baino gehiago jaiotzen badira, oso erraza izango da zelula amen banku bat gordetzeko behar adina lagin biltzea, nazio osoaren birlandatze beharrak asetzeko.
|
|
|
Sabal serrulataren prestakinak oso interesgarriak dira, zenbait saiakuntza klinikotan frogatu denez, prostatako hiperplasia onbera tratatzeko. Eta isoflabonen edukiari dagokionez normalizatutako soja estraktuek, ebidentzia kliniko berrienen arabera, bizitzaren etapa honetan
|
dauden
emakume askori mesede egiten diote menopausa sintomatologiatik. Zer etorkizun du diziplina horrek gure herrialdean?
|
|
|
Gutxi balitz, mineral ugari dago, nahiz eta batzuk gehiago egon. Estatu Batuetako ikerketa baten arabera, haurdun
|
dauden
emakumeek merkurioz kutsatutako arraina kontsumitzeak fetu lesioak eragin ditzake.
|
|
|
Agintaritzak adierazi du, halaber, merkurioa duten beste elikagai batzuk (ez arrainen metil merkurioa) ez direla hain kezkagarriak, eta arrisku txikiagokoak direla. Gaineratu du haurdun gera daitezkeen emakumeek, haurdun
|
dauden
emakumeek edo bularra ematen duten emakumeek ez luketela zati txiki bat baino gehiago jan behar (100 gramo baino gutxiago) lehen aipatutako espezie harraparietatik datorren astean. Atunarentzat astean bi zati onartzen dira.
|
|
|
AEB gomendatu haurdun
|
dauden
emakumeei kontsumoa astean 340 g ra murriztea, metilmerkurioaren eraginpean egon ez daitezen
|
|
|
Haurdunaldian itsaski kantitate handiak kontsumitzeak fetuaren garapen neurologikoa laguntzen du, “The Lancet” aldizkari mediko ospetsuak gaur argitaratzen duen azterlan anglo estatubatuar baten arabera. Itsaskia omega gantz azidoen iturri garrantzitsua da, funtsezkoak baitira fetuaren garapen neuronal hoberenerako, baina AEBetan. haurdun
|
dauden
emakumeei gomendatzen zaie astean 340 g ra murriztea metilmerkurioaren eraginpean egon ez daitezen. Metilmerkurioa ur kutsatuetatik datozen arrain eta krustazeo batzuetan egoten da.
|
|
|
Halaber, ikusi zuten itsasoko produktu gutxiago kontsumitzeak garapen sozial, komunikatibo eta motorrarekin zerikusia zuela, estandar hoberenen azpitik. “Ez dugu AEBetako gomendioen aldeko frogarik aurkitu. haurdun
|
dauden
emakumeek itsaskien kontsumoa mugatu behar dutela”, esan dute aldizkari britainiarreko adituek. “Aldiz, astean 340 g baino gutxiago kontsumitu zuten amek, eta haurrek probabilitate handiagoa zuten garapen neurologikoa izateko, gomendatutakoa baino itsaskia gehiago jan zuten amen seme alabek baino”.
|
|
|
Legezkotzat jotzen denez, badirudi edari alkoholdunek, hainbat azterketa zientifikok eman nahi izan dizkioten onura guztiez gain eta zenbait produktu sustatzeko berariazko araudien babesean, ondorio kaltegarriak eragin ditzaketela eta kontsumitzaileari mendekotasuna sor diezaioketela. Egoera hori, legez nabarmenduta, ez zaio inoiz kontsumitzaileari jakinarazi, ez eta zehaztu ere, eta osasun agintariek ez dute nahitaez bete beharrekotzat jo orain arte, zenbait herrialdetan edari alkoholiko batzuen ondorio kaltegarrien gainean ezarri den bezala, eta, kasu berezietan, arrisku egoeretan babes handiagoa merezi duten kontsumitzaileei dagokienez, hala nola haurdun
|
dauden
emakumeei dagokienez. Autonomia erkidegoetako legediek hala ezarri zuten lehenago, beren osasun eskumenen esparruan.
|
|
|
Horrelako politika egiten ari dira Herbehereetan, haurdun
|
dauden
emakumeei informazioa emateko kanpainen bidez.
|