|
2007
|
|
|
Imagen: Wikimedia Hego Afrikan, haurdun
|
dauden
emakumeen% 30ek du hiesaren birusa. Kopuru beldurgarri hori ezaguna da, kliniketara joaten diren haurdunen gainean egiten baitira infekzioaren eraginari buruzko azterketa nagusiak.
|
|
2009
|
|
|
, ohikoa izaten da kandidek infekzioak eragitea baginan: datuen arabera, haurrak izateko adinean
|
dauden
emakumeen% 70 inguruk bizitzan behin, gutxienez, izaten dute infekzio hori, eta horietako% 40 berriz ager dakieke gerora.
|
|
|
Ikus daitekeenez, prebalentzia desberdina izango da ebaluaziorako jarraitutako irizpide eta tresnen arabera, baina, oro har, esan daiteke nahastea hilekoarenadinean
|
dauden
emakumeen% 3 pairatzen duela.
|
|
2011
|
|
|
Pelbis Zorua Ikertzeko Espainiako Taldeak (GRESP) egin zuen, eta hor ageri denez, haurdun
|
zeuden
emakumeen% 30ek eduki zuten gernu jarioa lehen haurdunaldian, nahiz eta ordu arte sekula ez gertatu; emakume horien% 16k jarioarekin jarraitu zuen erditu ondoren ere, eta sei hilabete igaro ondoren,% 8k jarraitzen zuten berdin.
|
|
2012
|
|
|
Kalkuluen arabera, ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeen% 10i eragiten die; 2 eta 5 urteko haurrei ere erasan diezaieke, eta, ondorioz, baliteke batzuek nahasmendu kognitiboak pairatzea.
|
|
|
Mina eta ernalezintasuna dira endometriosiaren sintoma ohikoenak. Sendabiderik gabeko gaixotasuna da, eta ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeen% 15 eragiten die.
|
|
2013
|
|
|
Haurdun
|
dauden
emakumeen% 38k ere gorozkiak egiteko arazoak izaten dituzte garai horretan, digestio aparatuan gertatzen diren aldaketa fisiologikoen eta anatomikoen eraginez.
|
|
2014
|
|
|
Miomak espazio bat hartzen dute umetoki barrunbearen barruan, eta deformatu egiten da, baita umetokitik kanpo ere, abdomeneko barrunbean. Miomak oso ohikoak dira, eta ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeen% 20 inguru hartzen dute; izan ere, populazio bakoitzaren arabera, eskandinaviarren eta latinoamerikarren artean bizi da, Myoma Instituteren arabera. Miomak:
|
|
2021
|
|
|
Dokumentuak dioenez, batzuetan kontrako efektua nabari daiteke: hipopigmentazioa Txikiak sortzen ditu tonu argiagoko orbanak larruazalean. Baina askoz gutxiago gertatzen da hori, haurdun
|
dauden
emakumeen% 0,5 eta 1 baino ez baitira. Kolorea aldatzeaz gain, hormona kausak Albaren lerroan (eta aurpegian, besoetan, hanketan eta bizkarrean, besteak beste), hirtsutismoa hau da, ohikoa baino ile hazkunde handiagoa, edo lampinak diren eremuetan.
|
|
|
Endometriosia kausa ezezaguneko gaixotasun ginekologiko ohikoenetariko bat da eta ugaltze adinean
|
dauden
emakumeen% 10ek pairatzen du (1). Gaitz kroniko eta multisistemiko hori funtzionalki aktiboa den endometrio ehuna umetoki barrunbetik kanpo hazten denean azaltzen da (2).
|
|
|
Osagaiz 2021 5 bolumena 2 zk. ikerketa baten arabera, haien gorputz irudiarekin pozik ez
|
zeuden
emakumeen% 33 deprimituta zegoen haurdunaldi edo erditzearen ondoren uneren batean, deprimituta ez zeuden emakumeen% 11,3ren aldean. Beraz, EODa pairatzeko arriskua hiru aldiz handiagoa izan zen gorputz asegabetasuna pairatzen zuten emakumeengan (46).
|
|
|
Osagaiz 2021 5 bolumena 2 zk. ikerketa baten arabera, haien gorputz irudiarekin pozik ez zeuden emakumeen% 33 deprimituta zegoen haurdunaldi edo erditzearen ondoren uneren batean, deprimituta ez
|
zeuden
emakumeen% 11,3ren aldean. Beraz, EODa pairatzeko arriskua hiru aldiz handiagoa izan zen gorputz asegabetasuna pairatzen zuten emakumeengan (46).
|
|
2022
|
|
|
Kafeina da munduan gehien kontsumitzen den substantzia psikoaktiboa. Europako biztanle helduek batez beste 200 miligramo (mg) hartzen dituzte egunean, eta Haurdun
|
dauden
emakumeen% 60k hartzen dute Espainia. Kafeina iturri nagusia kafea Baina, proportzioan, kafeina duten beste edari batzuen kontsumoa handitu egin da azken urteetan, hala nola kola eta te freskagarriak. Hamar haurdunetik seik kafeina hartzen dute Espainian Imagen: Marcelo Cantarela Junior Oro har, elikadura haurdunaldian kontsumoa saihestea edo murriztea komeni dela adierazi dute.
|
|
|
José Luis Neyro doktoreak, ginekologoak eta Espainiako Ginekologia eta Obstetrizia Elkarteko (SEGO) ‘Endometriosiari buruzko Adostasun Agiria’ren erredaktore nagusiak, honako hau azpimarratzen du: oinazea kontuan ez hartzea; izan ere, gehienetan, arrazoia endometriosia. Gaixotasun honekin, batez beste zazpi urte behar izaten dira diagnostikatzeko, baina ugaltzeko adinean
|
dauden
emakumeen% 10i eragiten die gutxienez (eta ulertzeko arazoak dituztenen ia erdietan), umetokiaren estaldurako zelulak umetokitik kanpo hazten dira. “Hilekoaren mina balioesteko orduan, kontuan hartu behar dira emakumearen ugalkortasuna eta endometriosia izateko aukera; izan ere, haurdun geratzeko zailtasunak dituzten emakumeen% 40k izaten dute diagnostiko hori”, azpimarratu du Neyrok.
|
|
|
Haurdunaldiko diabetesa eragin dezakeen egoera da. Eskura ditugun datuen arabera, haurdun
|
dauden
emakumeen% 3 gaixotasun metaboliko hori garatuko dute. Nolanahi ere, pisua handitzeagatik edo glukosa eta intsulina mailak desdoitzeagatik, haurdunetako gozokiak ez dira egokiak edo, nolanahi ere, neurrian kontsumitu behar dira.
|
|
|
Europan prostituzio gehien kontsumitzen duen herrialdea da Espainia, munduko hirugarrena, Thailandia eta Puerto Ricoren atzetik. Bestetik, Europa aberatsean sexualki esplotatuta
|
dauden
emakumeen% 60 Errumaniatik datoz. Hori guztia erraza da esaten, baina zer pentsatuko zenuke errumaniarrak izan beharrean euskaldunak izango balira?
|
|
2023
|
|
|
Kopuru horrek, 2030erako arrantzan egitea aurreikusten den 96 milioi tonekin batera, lau milioi pertsonak jasaten duten burdina gabezia eta beste 18 milioi pertsonak duten B12 bitaminaren urritasuna suntsi ditzake. Horrek osasun publikoko arazo bat arintzen lagunduko luke, hala nola anemia, mundu osoan bost urtetik beherako haurren ia erdiak eta haurdun
|
dauden
emakumeen% 40 hartzen baititu. Harrapaketen gehikuntza horrek bi milioi eta erdi pertsonak baino gehiagok pairatzen dituzten zink gabeziak eta beste 24 milioi pertsona kaltzio urritasunak amaitzeko balio lezake, eta, aldi berean, A bitamina bost milioi gehiago kontsumituko litzateke.
|
|
|
Espezialistaren esanetan, obulazioaren nahaste horien artean ohikoena obulutegi polikistikoen sindromea da. Asaldura horrek ugaltze adinean
|
dauden
emakumeen% 5 eragiten dio, eta horren arrazoia oraindik ezin da zehatz mehatz zehaztu, nahiz eta oso lotuta dagoen, arazo genetikoez gain, obesitatearekin eta diabetearekin. Baina obulaziorik eza, Joaquín Llácer ginekologoak eta ugalkortasunean adituak adierazten duen bezala, nerbio sistema zentralarekin zerikusia duten arrazoien ondorio ere izan ohi da, jatorri hipotalamikoko amenorreetan gertatzen den bezala, emakumeak garairik ez duenean gonadotropinak (GnRH) askatzen dituen hormona jariatzean anormaltasuna dela eta, eta, askotan, nerbio anorexia.
|