|
2000
|
|
|
Jatorra dirudi, bestela. Hala ere, Hawai' i salbu, gainerako estatuez ari denean," Lower 48°" izen sintagma (Kanadaren hegoaldeko mugaren latitudea 48 paralelotik beheiti dago) hitzetik hortzera
|
darabil
, han ohi den legez. Ez dakit zergatik, baina ez zait laket," Ebrotik behera, Mirandatik behera, Pirinioetatik behera" ezagunekin lotzen dudalako, apika.
|
|
|
Autonomia estatutua zeukalarik, 1981ean Asturieraren Akademia sortu zuen Asturiesko Printzerriak, eta hori da egun dagoen instituzio arauemaile bakarra. Onarpena handia bada ere, erdialdeko dialektoetan oinarritutako asturiera batua
|
darabil
, Asturiesko hiztunen% 80k hizkera hori baitaukate. Baina ekialdeko eta mendebaldeko dialektoetan sartzen diren hizkerak ere baditu asturierak, eta erdialdeko eredua zenbaitzuek euren hizkerara moldatu ohi dute (lleondarrek batez ere, lurralde horretan iraun duten hizkerak mendebaldekoak baitira).
|
|
|
" Nire poesia oso merkea da,/ herriaren ahotik hartu nuen/ debalde,/ eta debalde ematen diot/ herriaren belarriari". Teknika eta egituran askotan bertso librea ba du ere, beti bertsolari ta koplarien guna
|
darabil
bere esaunda guzietan. Gehiago oraindik:
|
|
|
Honen guztiaren berri emateko, batzuetan kronotopo zehaztua eta besteetan zehazgabea
|
darabil
. Zehazgabetasuna batez ere historiaurreko pasarteetan ikus daiteke, eta zehaztasuna garaikideak diren pasarteetan.
|
|
|
Istorio honen berri emateko idazleak hirugarren pertsonan mintzatzen den narraziotik at dagoen narratzaile orojakilea
|
darabil
, narratzaile estradiegetikoa. Modu honetara, fokalizazioaren bidez, bi maitaleen ikuspegitik eskaini dakiguke narrazioa.
|
|
|
Ondoren, idaztankera izango dugu komentagai. Eleberria egituratzeko estilo irakurterraza
|
darabil
. Edorta Jimenezek honela goraipatzen du Linazisororen lorpena:
|
|
|
Esan bezala, horretarako hirugarren pertsonako narratzaile estradiegetikoa
|
darabil
. Honek fokalizazioaren bidez hiru pertsonaia ezberdin hauen sentimendu eta egoeren berri emango digu.
|
|
|
Hau guztia ikusirik, bakarrizketa luze baten aurrean gaudela esan genezake. Gainera, narratzaileak eleberri psikologikoetan ohikoa den bezala, barne fokalizazioa
|
darabil
pertsonaiaren barne munduaren berri emateko. Kasu honetan, barne fokalizazio hori iraunkorra da, Alvaro izango baita fokoa eleberri osoan zehar.
|
|
|
Bestalde, narratzaile honek batzuetan fokalizazioa erabiltzen du beste pertsonaien gogoeten berri emateko. Itxuraz, gainerako pertsonaien sentsazioak adierazi ahal izateko
|
darabil
narratzaile orojakilea, eta ez lehenengo pertsonan diharduen kontalaria. Izan ere, lehengo pertsonako narratzaile baten bidez hirugarren pertsonako narratzailearekin baino gehiago murrizten baita esparrua.
|
|
|
Beste batzuetan, ordea, argi dago narratzailea beste pertsonaia bat dela. Bestalde, askotan pertsonaia narratzaileak fokalizazioa
|
darabil
beste pertsonaia batzuen lekukotasunak hurbilagotik ematearren.
|
|
|
Giroz batasuna izateaz gain, estiloz ere batasuna duen liburua da: hizkera landua
|
darabil
bere lehen liburu honetan. Metaforak, konparaketak, erregistro ezberdinak,... erabiliz hizkera aberatsa sortu du.
|
|
|
Ondorioz, kronotopo determinatua
|
darabil
: lekuari dagokionez, narrazioak Gasteizen girotu dituela aipatu dugu, eta garaiari dagokionez 1937 urtetik gaur egunera arteko bidaia egiten digu.
|
|
|
Batzuetan, bi plano hauek leku aldaketaren araberakoak dira; beste batzuetan, garaiaren aldaketaren araberakoak. Kronologia nahiz topologia
|
darabil
hauek azpimarratzeko.
|
|
|
Ikuspuntuari dagokionez, hirugarren zein lehen pertsona
|
darabil
, eta zenbaitetan narratzaile orojakileak ere bere gogoetak gehitzen ditu. Haatik, idazle honek fokalizazioa askotan erabili ohi du, izan ere, pertsonaiek bere inguruan ikusten dituzten beste gizakienganako arreta jartzeko joera baitute:
|
|
|
Estiloari dagokionez, bere gainerako lanetan bezala, honetan ere ironia
|
darabil
.
|
|
|
Luzera ezberdineko ipuin hauen artean ez dago lotura garbirik. Hala ere, ipuin guztietan Harkaitz Canok berezkoa duen estiloa
|
darabil
, narratiba poetiko bikaina eskainiz. Are gehiago, poesiak ere han hemenka tartekatzen ditu.
|
|
|
baita beldurra ere; izan ere, denboraren joana kontrolatu ezinaren aurrean sortzen den ikara azpimarratzen da. Gainera, bidearen irudia ere askotan
|
darabil
. Aniztasun honetan, beraz, ikuspuntu ugari darabiltza.
|
|
|
Ikuspuntuari dagokionez aniztasuna badakusagu ere, ipuin guztietan antzeko estiloa
|
darabil
: hizkera bizia.
|
|
|
Urrezko triangelua (1995) eta Oroituz (1998). Hortaz, bi eleberri hauetan kronotopo zehaztua
|
darabil
, batik bat lekuaren zehaztasunari garrantzia ematen badio ere.
|
|
|
Hain ezberdinak eta ugariak diren pertsonaien gertaeren berri emateko narratzaile orojakilea
|
darabil
idazleak. Era berean, narratzaile honek ikuspegi aldaketa eginez pertsonaia ororen berri emango digu:
|
|
|
Kasu honetan ere, narratzaile estradiegetiko batek kontatzen digu intrigazko istorioa, honela narratzaile guztiahalduna pertsonaia guztiengana hurbil baitaiteke. Egile honek ere kanpo fokalizazioa
|
darabil
gertaeren berri emateko. Izan ere, mota honetako eleberrietan batik bat kontatzen den istorioa da garrantzia duena, ekintzak ez pertsonaien barne egoera.
|
|
|
lehenengo eleberrian narratzaile orojakile batek aurkezten dizkigu istorio honen nondik norakoak, narratzaile estradiegetikoak; bigarrenean, berriz, Isidrok, protagonistak berak kontatzen digu istorioa, hots, narratzaile autodiegetikoak. Bi eleberrietan, bestalde, kanpo fokalizazioa
|
darabil
gertaeren berri emateko. Izan ere, pertsonaia lauak baitira sortzen dituenak:
|
|
|
" Espontaneitatea, inziso eta zuzenketa etengabeak,(...) interpelazio, erritmo aldaketak, aditz adierazleen ugaritasuna, ahozko jarioaren kadentzia..." (El Diario Vasco). Hortaz, ahozko hizkeratik oso gertu dagoen estiloa
|
darabil
. Era berean, batbatekotasuna nabarmentzen da.
|
|
|
Ipuin hauetan sentsazio ugariren berri eman ahal izateko adjektibazio etengabea
|
darabil
. Bestalde, askotan esaldi batetik bestera oraina eta iragana tartekatzen ditu, bat egin nahiko balitu bezala.
|
|
|
Istorio honetan orduko hainbat gauzari egiten zaie erreferentzia: Goenkale, ETA, GAL,... Gainera, istorioaren jolasa osatzeko 1995eko urtarrilaren 23an gertaturiko atentatu bat
|
darabil
: Gregorio Ordoñezen hilketa.
|
|
|
Beraz, kokaleku eta denbora jakin batean irudikaturiko istorioa dugu, jarraikortasunaren bidez kontatua. Horretarako, kronotopo determinatua
|
darabil
, noski.
|
|
|
Istorioa batez ere Mikelen ikuspuntutik kontatzen bazaigu ere, narratzaile orojakile batek hitz egiten digu. Hau da, narratzaile estradiegetiko batek kanpo fokalizazioa
|
darabil
pertsonaia nagusia deskribatzeko. Honela, zenbaitetan hirugarren pertsonatik lehen pertsonara igarotzen da narratzailea.
|
|
|
Egunkaria IV). Gure aburuz, bestalde, Iturriagak azalkeria
|
darabil
eleberriko istorioaren berri emateko. Honek ez du esan nahi, azalkeria islatu nahi izan duenik, izan ere, azalkeria horren berri ematearekin, gizartearen baloreen kritika egitea izan baitzezakeen helburu.
|
|
|
Garai historiko honen berri emateko, noski, kronotopo determinatua
|
darabil
. Izan ere, gertaera hauek Mundakan kokatzen ditu; eta protagonistak 1571 urtean jaio zela ere azaltzen digu.
|
|
|
Gainera, bi plano hauetariko bakoitzean mundu manikeoak aurkezten dizkigu, nahiz eta bi munduen arteko zubia egiten duten pertsonaia eta gertaera ugari ere badiren. Mundu ezberdin hauetara gerturatzeko fokalizazioa
|
darabil
, batik bat kanpo fokalizazioa. Are gehiago, ondoren zehaztuko dugun bezala, mundu bakoitzari bere kokaleku jakina ezarriko dio:
|
|
|
Leku hauek guztiak, bestalde, Loitzu herrian kokaturik daude: beraz, kronotopo determinatua
|
darabil
, bai denbora bai espazioa zehaztu baititu. Jarraikortasuna aintzat hartuz, plano bakoitzean gertaerak kronologikoki narratzen diren arren, plano bat bestearekin tartekatuz eskaintzen zaigunez, aurrera eta atzera egiteak ugariak dira.
|
|
|
Beluna Jazz (1996) eta Pasaia Blues (1999). Bi eleberri hauetan antolaketa eta idaztankera bertsua
|
darabil
. Izan ere, bi eleberriak jazz eta blues musikaren erritmoak gogoan izanik sortu dira; eta jazz musikaren sorreran blues musikak garrantzi handia izan zuenez, bi eleberrien arteko antzekotasunak ugariak dira.
|
|
|
Estiloari begiratuz, ezaugarri hauek guztiak harilkatzeko estilo aberatsa
|
darabil
. Batetik, eleberri hauetan poesiaren eragina nabaria da:
|
|
|
Istorio honen bidez, Bilboko gaueko giroa islatzen denez, kronotopo zehaztua
|
darabil
: eleberria idatzi zuen garaiko Bilboko gauak baititu kontagai.
|
|
|
Bestalde, hiru lagun hauen arteko harremanak harilkatzeko eleberrian Lugi Bordoniren Gauak eta hiriak filmea
|
darabil
leit-motiv gisara. Liburuaren hasierako aipuan ematen zaigu honen berri lehen aldiz, eta narrazioak aurrera egin ahala ugariagoak izango dira honen aipamenak.
|
|
|
Ezusteko amaiera eskaintzen zaigu, beraz. Hasiera batean narratzaile estradiegetikotzat dugun narratzaile orojakileak kanpo eta barne fokalizazioa
|
darabil
pertsonaien gorabeheren berri emateko. Ondoren ikusiko dugun bezala, barne fokalizazio horren bidez, pertsonaien sentimendu, zalantza eta beldurrak ezagutaraziko dizkigu.
|
|
|
Haatik, zenbaitetan oroitzapenak alde batean utzi eta narratzaileak bere orainaldiko egoerari egiten dio erreferentzia, prolepsiak han hemenka tartekatuz. Biografia honi sinesgarritasuna emateko, noski, kronotopo determinatua
|
darabil
. Batetik, istorioak garai jakin batean kokatu ditu:
|
|
|
Dena den, hau guztia eleberrigileak egindako aukerari estuki lotzen zaiola azpimarratu behar dugu. Hain zuzen ere, idazleak jostearen metafora
|
darabil
bizitzari buruzko bere ikuspegia emateko, eta ondorioz, josten ikasteko manual gisara antolatu du eleberria bera. Jose Jabier Fernandezek dioen bezala," jostorratza eta haria bai era metaforikoan baita era zuzenean ere (askotan liburuak josten ikasteko manual itxura hartzen du) erabiltzen baititu idazleak istorio historioa multzo desberdinak lotzeko." (Egunkaria 1996 X10) Hortaz, adabaki txikitxoez osaturiko liburua eleberriaren beraren eduki eta xedearekin bat dator.
|
|
|
H riknekezikusdaiteke, kasubakanbatzuetanizanezik.Honakohauetan
|
darabil
:
|
|
|
forma eta, poz arren? behin
|
darabil
, horrelaxe, bereiz...
|
|
|
gile:, gilla?
|
darabil
: onguillac;/ RadaAlargunarenLiburuguillaan
|
|
|
oi, ei, ete, al. Bartolomek, aditzaren ohikotasuna adierazteko oipartikula
|
darabil
. Hau, gure
|
|
|
Perpausaketaperpausbarnekoelementuaklotzekota/ etaerabiltzenditu; lehenengoasarriago.Bereidazkeran, komabatezezkerrekohitzetik bereizirik
|
darabil
.
|
|
|
...behinerehauenartean.Zenbakarriakezdirenean, baixenerabilikodu.Modua konparatzenduenean, berriz, leguez, moduban... Berezisamarrakdiraez... ceinda egiturazeraikitzendituenak.Superlatiboabsolutuakizenondoanahizaditzondoa errepikatuznahizmaila adberbioakerabilizeginohiditu.Superlatibo erlatiboak adierazteko ezdugu aurkitualic/ aalic en (a)...; albait... en (a) bezalakorik; horienordezaimbat en (a)...
|
darabil
, etabaitadanic... en (a) formazosatutakoakere.Bainahorrelakoetanezdusekulaereetatarteansartzen.
|
|
|
(40). Ezezkoperpausa denean, goian jarri dugun hurrenkera
|
darabil
beti, eta ez: ez+ partizipioa+ arren.
|
|
|
artzuqueta: artoa, garianahizbesteedozeinalemota artzaneralkitzea; (Frai Bartolomek horrela
|
darabil
; behin agertzen da soilik; hiztegietan, artzaketa, dator...);. Artzuquetia, cargaandijac erabiltiaedo burubajaso ezin da necatu tia..... ascodirasabeliandaguanseinagalduteco. Icas III, (54).
|
|
|
chiquierichico: apala, handikeriarikgabea; (honenantonimotzat, andierichicua?
|
darabil
);. Baitaondochiquierichicuataondobatubazara, Jesusmaitia, nileguezcopecataribatenmiinarengainian, eztarrijan tabularrianzagozanian. Icas III, (206).
|
|
|
iragodan...: iraganden...; (Bizkaikomendebaldekotokibatzuetanerabiltzen den ioako hamar urteaniragodan/ iragodirian etabarrenharikoa; Bartolomekaditzlaguntzailearekin
|
darabil
; hausingularreannahizpluraleanagerdaiteke:);? ¿ Ceinbatecosasunatajuicijuagalduditubee iragodanseiedozazpimillaurtian baquiantaguerraan, osasuniantagaixuan, Cerubantaimpernuban, ichasuanta luurrian, cerjazodan tajazotendan, jaquiten?? (Icas I, 42).
|
|
|
beti; nasaitasun hitza ere horrela
|
darabil
);. Alaco erromedijeetaco dantceetara ta piestara genteric nasaijeena ta galdubeena juan oi dalaco. Euscal errijetaco... (
|
|
|
nausicontu/ nauscontu: umeak, hizkeranetajokaeran, eginohiduenpertsonanagusienimitazioa, gehienetangaitzesgarritzathartzendena; (Eskuizkribuan nauscontu
|
darabil
);. Parcatutendeutseezu: chiqui chiquitatiauzo inguruban dirian nausicontuguztiac, gorrotuac, quereilaac, ceresanac, escandalubac, nesca mutileenartecoadisquidetasunac, amoriac, jazotiactabesteseculaumiacentzun biarezditubeen saltsaguztiac, ceubenaurrian conteetan?
|
|
|
Eskuineko nazionalisten egunkari honek gorabehera handiekin dihardu euskaraz.Euskara gutxi
|
darabil
Deiak: %c3 batez beste.
|
|
|
Gutxi
|
darabil
egunkari honek euskara bere orrialdeetan. Sud Ouestek atal bateanbiltzen ditu, batez ere, euskarazko artikuluak:
|
|
|
Eleaniztasunaren bideaneuskara
|
darabil
:
|
|
|
(Op., c., 51 or.),. Sugarrak zaunkatuz? (esan beharrik ez dagozaunka egitea zakurrei soilik dagokiela, eta ez sugarrei; poetak hemen C tipologiazko metafora
|
darabil
).
|
|
|
Irratibidean komunikazio prozesua gertatzen da; gainera, telefonoari esker, maiz benetako komunikazio prozesuaz mintza gaitezke, zeren hedabide honetan irratilariak jasotzailearen erantzuna jasotzen baitu; jasotzailearekiko harremana artezagoa eta benetakoagoa da, beste hedabideetan baino, prentsan eta telebistan alegia?, hauetan bakanka gertatzen baita. Izan ere, irratia komunikazio prozesua denez, irratibideak kodea
|
darabil
igorlea eta jasotzailea harremanetan jar daitezen.
|
|
|
—Zure izena baizik ez
|
darabil
ahoan. Edu gora, Edu behera...
|
|
|
Poema definitorio hartaz gain Harri eta Herri n mailua aipatzen duen bakarrean," Kantabriako itsasoa kolpeka jotzeko"
|
darabil
Arestik. Ez dezagun, beraz, poetak hitzari eman dion balioa makestu, mailuak goragoko zerbait adierazten du.
|
|
|
Astean zehar, tarteka egin ditu larunbateko bisitaren aipamenak, nortzuk etorriko zaizkion, zelan izango ote den egoera... Goizetik dabil egon ezinik, arratsaldeko bisitan
|
darabil
gogoa, ez dugu zalantzarik. Koldok ere ordu berean izango duenez, elkarrekin joango dira.
|
|
|
Antxonek itsasontzi txiki bat
|
darabil
eskuartean. Hori amaitu nahian joan da tailerrera.
|
|
2001
|
|
|
kaleetako denden izenak, egunkarietako iragarkiak,... zuzenean transkribatuz, inongo abisurik gabe. Baliabide bera
|
darabil
narratzaileak bederatzigarren kapituluan iragaten den denbora aditzera emateko: " Roamer" erlojuan minutuak aurrera egiten duten heinean, protagonistaren irteerak irauten duena jakin dezakegu.
|
|
|
Ihesak irauten duen hiru minutuak testuratzeko, narratzaileak nobelaren lehenengo bost kapituluak erabiltzen baditu, protagonistaren heriotzaren ostean pasatzen diren 53 minutuak testuratzeko, nobelaren seigarren kapitulua bakarrik
|
darabil
kontalariak. Denbora kronologikoari denbora psikologikoa kontrajarriz (M. Proust-en lanen ostean" denbora proustiarra" deitua), errepikapen eta oroitzapenekin eteten den denbora azaleratzen zaigu nobelan.
|
|
|
Osagai sentibera eta konpontzen zaila denez, tarteka aldatu beharra dago, eskuarki gidariak ez baitu kotxea behar bezala gelditzen: enbragea gehiegitan
|
darabil
; jokaera horrek, aldi berean, balaztak (hauek ere aldizka aztertu behar dira, ibilgailuaren funtsezko elementuak baitira) ere dezente kontsumitzen ditu.
|
|
|
Saretik barrena dabilen haurrak aurrean dituen arrisku mota desberdinak azaltzeko estilo zuzen eta ulerterraza
|
darabil
.
|
|
|
aurkibideen eta roboten abantailak bere baitan bildu ditu eta, ondorioz, web mordo galanta eskaintzen dituen sistema osatu du, bereizgarri batengatik nabarmentzeko modukoa: orriak automatikoki hierarkizatzeko sistema
|
darabil
metodo honek.
|
|
|
Soja olioa
|
darabil
.
|
|
|
Soja olioa
|
darabil
.
|
|
|
Soja olioa
|
darabil
.
|
|
|
Soja olioa
|
darabil
.
|
|
|
Soja olioa
|
darabil
.
|
|
|
Bisitaturiko jatetxeetan, %8k ez du mahai zapirik jartzen eta mahaia janzteko elementu hori erabiltzen dutenen artean, %44k paperezkoa
|
darabil
.
|
|
|
kaleetako denden izenak, egunkarietako iragarkiak... zuzenean transkribatuz, inongoabisurik gabe. Baliabide bera
|
darabil
narratzaileak bederatzigarren kapituluaniragaten den denbora aditzera emateko: –Roamer?
|
|
|
Ihesak irauten duen bitarteko hiru minutuak testuratzeko, narratzaileak nobelaren lehenengo bost kapituluak erabiltzen baditu, protagonistaren heriotzarenostean pasatzen diren 53 minutuak testuratzeko, nobelaren seigarren kapitulua bakarrik
|
darabil
kontalariak. Denbora kronologikoari denbora psikologikoa kontrajarriz (M. Proust-en lanen ostean, denbora proustiarra?
|
|
|
Nahiz eta Arrillagak horren berri izan gabe itzuli lukeen, edonola ere. Eta hala ere, esku artean jirabiraka
|
darabil
Tasiok eraztun txiki zilarrezkoa, egin lukeen hori egitera makurtu ezinik.
|
|
|
Bizia zen Matias. Ahotik kanpora esaten zuena, neskena eta, aitzakia zela esaten zuen Lucasek" neskena eta aitzakia da; zerbait
|
darabil
horrek buruan". Negar egin zuen Lucasek tranbia kendu zutenean.
|
|
|
aurtengotzat jo dezakegu behintzat," 1984" ageri denez gero legezkoen artean. Betiko hizkera modua
|
darabil
: sendoa, zolia, argia eta garbia.
|
|
|
Bestek
|
darabil
gehienbat, probintziano bezalaxe, eta gipuzkeraz mintzatzen delako, seinalagarri, ez Gipuzkoan jaio eta bizi dela bereizteko. Dakigunez, Andra Milia Lasturkoren ahizpak deitoratu omen zuenez, Mondragoec
|
|
|
Ezta ere. Esaterako, Altube jaunak euskaraz darabilen gai berbera
|
darabil
erdaraz Aita Villasantek, iritziak bat ez etorri arren. Bati buruz iritzia emateko gauza bada, beraz, gauza ere da besteari buruz mintzatzeko.
|
|
|
Ditudan bideak eta adiskideak egozten dizkit honek, lotsatuko naizelakoan. Hemen ere, oker ez banabil, ez
|
darabil
euskara behar lukeen bezain zehazki, ene erdarazko zenbait itzultzean bezalaxe. Lagunak, euskaraz, ez dira nahitaez adiskide, eta adiskideak, batez ere politika arloan, ez dira lagun nahitaez.
|
|
|
Manchako zaldun ibiltariaren ibilera berriak âluma
|
darabil
 oraingoan armen ordezâ honelaxe hasten dira: " Azkenik eskuetara zait Euskaltzaindiaren aldizkaria:
|
|
|
Jainkoak izan behar zuela, nahitaez, berak, Migel de Unamunok, betiko bizia goza zezan. Ideia hau
|
darabil
beti Unamunok: gora eta behera, nobeletan, hamalaudunetan, saioetan, drametan... ez du inoiz laga.
|
|
|
Apaiz batek egina izan arren, ez
|
darabil
Peru Abarkak eliz gairik. Bere jatorria J.M. Lojendiok argitu zigun Eganen argitaratua izan den  hitzaldi eder batean2 Ez dugu Peru, gezurra badirudi ere, J.J. Rousseau-gandik oso urruti sortua.
|
|
|
Txorakeria gorria litzateke noski euskal idazle guztiak orain antzinako Greziako filosofiaz mintzatzen hastea, baina are gorriagoa euskal idazle bati gai horrezaz mintzatzeko eskubidea kentzea, gogoak ematen badio. " Berez behar Billabonakoa", esan ohi den bezala, eta" nor bere zoroak
|
darabil
". Sail horretan eta bestetan, gorengo mailan ala behekoan, badugu zeregin aski euskaraz idatzi nahi dugunok.
|
|
|
Baina aldea, benetan handia, hasieran dago. Guk gogoa gizakia dela esaten dugu; hark, berriz, arrazoimena gizakiarengandik bereizita —potentzia gisa—
|
darabil
. Guk bat egiten dugu gizakiaren eta adimenaren —bere fakultate baten— jaun den gogo ezagulea, gizakia maitagogo dela esanez; hau da, gizakia maitari izanik, ezagutari eta hautari dela batera baietsiz.
|
|
|
Descartesek jaurti zuen filosofiara ‘je pense, donc je suis’ esaera, gizakiaren funtsezko izaera bera pentsatzea dela behin eta berriz baietsiz, gorago esan dugunez. Kantek esaera horren latinezko baiespen arrunta
|
darabil
, hau da' Cogito ergo sum’68 Gure hizkeraz, ordea, Descartesen lehenbiziko zatiaren (‘je pense’ edo ‘cogito’ ren) esanahi egokia, ‘pentsatzen ari naiz’ dela esan daiteke.
|
|
|
Lan honen zati hau ez da beharrezkoa nire tesiaren azalpenerako. Baina gizakiaren izana eta sorrera egunero
|
darabil
zientziak, batez ere eboluzioaren gaia aztertzerakoan. Bere berri izanez gero, eboluzioa jakin min izan zen niretzat, gaixotasunekin, gizakiaren jardun okerrekin eta heriotzarekin korapilatuta askotan.
|
|
2002
|
|
|
Euskadiko Kutxak Hego Euskal Herrian dituen kutxazainetan eragiketen %16 egiten dira euskaraz, hau da, 30.000 bezero inguruk egiten dituzte. Kutxako datuak oso antzerakoak dira, bezeroen %15ak
|
darabil
euskara. Gazte gipuzkoarren artean erabilera portzentaiak gora egiten du, %20 arte hain justu ere.
|
|
|
Estiloari dagokionez, egileak S. Mitxelenarekin, N. Etxanizekin edo Orixerekin berarekin zituen zorrak aitortu bazituen ere, eleberrian kontatzen denaren intentsitatea izan zen gehien nabarmendu zen ezaugarria. Denbora eta espazio zehaztugabeetan kokatutako lana da eta hizkuntza jaso eta barrokoa
|
darabil
lehenengo pertsonan mintzo zaigun protagonistak. Testuaren bigarren argitalpenari hitzaurre luze eta mamitsua egin zion Joxe Azurmendik eta, besteren artean, eleberri existentzialistaren ezaugarriak, literatura unibertsaleko egile handien ekarriak eta euskal literaturan zehar emakumezkoak izan duen tratamendua izan zituen aztergai.
|
|
|
2000: 41), antolaketa eta idaztankera bertsua
|
darabil
H. Canok bere bi eleberrietan: Beluna Jazz (1996) eta Pasaia blues (1998).
|
|
|
Gure bibliografian bildu ditugun bere artikulu gehienetan (bereziki, 1998b, 1999a, 1999b, 1999c, 2000a eta 2000b), azken urteotan Estatu Batuetan indar handiz kaleratu diren teoria feminista eta poskolonialak euskal literaturara aplikatu ditu. Testuen irakurketa deskriptiboa gaindituz, interpretazio politikoa irakurketa psikoanalitikoarekin uztartzen duen hurbilpen kritikoa
|
darabil
Gabilondok. Aire berriak, ezbairik gabe, euskal literaturaren azterketa ikuspuntu desberdinez aberasteko.
|
|
|
Baña orrelantxe oituta gagozanez, yayok beti bardintsuak izan arren, utsune aundija izango geunke barruan urteren baten ospatutzeke geldituko ba" giña. Oituriak
|
darabil
ba, geyenbat, gizona. Burruko argijak, gitxitan.
|
|
|
Zera, Lumentxa deritzona. Erriak, Kalbario izenez
|
darabil
maizenik, gurutze bide pollita ta idurikorra baitu muiño bakar ta tuntur orrek.
|
|
|
Berbarako, eleizeak egin eban antzera, San Jose eguna barikuz gerta ezkero, haragi izteko legea zetan gogorrean ezarri? Munduko jakituriak
|
darabil
munduen joan etorria, gizonen mundutxuena, sarri bai sarri, zeruko ixiltasunari lurrekoen ixilgura berbatsua eta zalapartaria ganean ezarririk.
|
|
|
Zubikaraik, ostera, gatz lodia erabili daike. Eta
|
darabil
. Hiztegiaren hesiak urrunagora daroaz, eta berba zorrotz, ausartak eta latzak aukeran erabiltea dagokio, benetasun trinkoagoa emonez.
|
|
|
Eta gure hegalean dogun Urrutiari, ereti berezi honetan, txalo berezia, esku erakutsi txairoa eskeini deusku ta. Pelotariak pelotea eskuan gozau ohi dauan antzera
|
darabil
euskal lumea be, eskribau urduri ta argi honek. Abeiondeiola.
|
|
|
" Askotan leporatu jako Jean Barbierri ahozko iturritik hartutako ura liburuetara ixurtzerakoan eskua gehiegi sartzea, material horri itxura literarioa emon gurean, euskal kutsurik sartzea, material horri itxura literarioa emon gurean, euskal kutsurik ez dauken berbak eta egiturak kentzeko. Gure testu honetan euskera ulerterreza
|
darabil
, herri ipuinek berezkoa daben joskera errez eta aberatsagaz, esaldi laburrak gehienetan eta hiztegi ezaguna, batez be, euskalki hori erabilten dan lekuetan. Hizkera arina, bizia dala esango geunke, ohizkoa azken batean" (54 orr.).
|
|
|
Aizpelar gora. Axeak ba
|
darabil
emen goyon zaparradarik. Eurija asiko ote?
|
|
|
Batez ere lehen pertsona (ni) erabiltzen duena da; positiboa da (konstruktiboa, alternatibak eskaintzen dituena, baina guztiak albora utzi eta erantzukizuna
|
darabil
, erruduntasuna erabili beharrean), iritzi desberdinak onartu egiten ditu, manikeismoetatik ihes egiten du, asertiboa da (iritzi bat beldurrik eta antsietaterik gabe defendatzen du, besteentzako jokaera zigortzaile edo mehatxuzkorik gabe), enpatikoa (bestea kontuan izan eta ez du balio judiziorik egiten) eta errespetuzkoa da (pertsonekin, ez nahitaez ideiekin, horiek zalantzan jar baitaitezke).
|
|
|
Lu laginak malta irina
|
darabil
, kopuru txikian bada ere.
|
|
|
Kamera digitalak, konbentzionalak ez bezala, ez
|
darabil
bobina edo filmik, irudiak metatzeko memoria txartela baizik.
|
|
|
intelektual etapistak helmugara ailegatu dira. Bizitza politikorako itzulera pribatua zirudiena, politikoaren dimentsio berri batek gardentasun politikoko kategoria zaharrekiko erronkatzat
|
darabil
.
|