|
2000
|
|
|
Egunero ordubeteko programazioa dute, hiru aldiz eskainia: eguerdian lehenik eta arratsaldean
|
bitan
gero.
|
|
|
Ondoren, txapeldunak honako hauek izan dira: Kepa Bizkar, Zigor Enbeita
|
bitan
segidan, Rikardo Glez. de Durana, Asier Iriondo, Rikardo berriz, eta azken hirutan Asier Otamendi.
|
|
|
Basauriko ipuin erotikoen lehiaketa
|
bitan
irabazi nuen eta horrez gain, beste ipuin solte batzuk ere banituen, liburu batean argitaratzekoak nituenak. Proiektua gogoan nuen eta Elkarlanean argitaletxekoekin hitz egina nuen.
|
|
|
Pliniok autrigoiak topatu omen zituen bertan eta garai batean euskararen eremuaren barruan zegoela dio askok. Bizkaiko jaurerriaren barruan ere izan da
|
bitan
eta hainbat hurbilketa saio egin da XX. mendea arte.
|
|
|
Intimoa, desamodioaz ari delako, hain gai pertsonala eta, halabeharrez, unibertsala. Eta intimista,
|
bitan
banatzen den eszenatoki batean iragaten delako; protagonistaren irudimenari esker bere etxe bihurtzen da, edo hiri, edo hondartza... Taula gainean hiru pertsonaia bakarrik, desamodioaz hizketan.
|
|
|
SPRIk aurrera darrai inbertsioak sustatzen eta krisiak bereziki zigortutako eskualde
|
bitan
Ibarrezkerrean eta Pasaiako Badian inbertsioak finantzatzeko laguntzak bilatzen. Nolanahi ere, SPRIren Ekonomia Sustatzeko planaren baitan, Berrikuntzarekin eta Nazioarteratzearekin zerikusia duten jardunbide bi bultzatuko dira hemendik aurrera.
|
|
|
LAIA 1973an ETAtik sortu langile frontea izan zen eta KASeko partaide. ETA
|
bitan
banandu zen: miliak eta poli-miliak.
|
|
|
miliak eta poli-miliak. LAIA ere
|
bitan
banatu zen 1977an; batzuek KAS alternatiba taktikoari uko egin zioten LAIA EZ sortuz. LAIA EZ alderdiak klase autonomia aldarrikatu zuen.
|
|
|
Ordu laurden aizkoran pasatzen duzu hor, baina ez da" pulamentu" handikoa. Astean
|
bitan
gutxienez, oso serio aritu beharra dago, bestela jai dago. Aizkolari asko dago, baina hor aurrean egoteko derrigor prestatu behar.
|
|
|
Urtean
|
bitan
ere ez naiz medikuarengana joaten, analisiak egin, zer janari behar den eta kito. Medikuak zure aurretik ibiltzeko baino, zure parean edo atzetik ibiltzeko daude.
|
|
|
Publifikazio legearen ostean, Azpeitiko Karmelo Etxegarai Ikastetxea
|
bitan
banandu zen eta bigarren eskolak Ikasberri izena hartu zuen. Eskola pribatu honek eraikin berria egin eta jaiotzetik unibertsitatera bitarteko ikasleak hartu ditu.
|
|
|
Hogeita hamar urte beranduago Karmelo Etxegarai ikastola
|
bitan
banandu zen Publifikazio legearen ondorioz. Karmelo Etxegarai bera eskola publiko bihurtu zen, eta bertako kide ziren zenbait gurasoren eta irakasleren ekimenez Ikasberri Ikastola sortu zen.
|
|
|
Ekin taldearen sortzaileetakoa (1952), ETAren sortzaileetakoa (1958) eta erakundeari izena eman ziona, ESBko kide izana, Herri Batasunako sortzaile (1977), Euskal Herrian Euskarazeko aita pontekoa (1979), Mahai nazionaleko partaide izana, eta
|
bitan
senadore hautatua, hiru aldiz kartzelaratua (1950, 1960, 1981) eta errefuxiatu izana.
|
|
|
\ Herri Batasunako kide (1977az geroztik) eta Euskal Herrian Euskarazeko aita pontekoa (1979), Mahai nazionaleko partaide izana da 5 urtez eta
|
bitan
senadore hautatua.
|
|
|
Aldi berean, gogoratu behar da ipuinetan leku izen konkretuak eta zehatzak ere ageri direla leiendazkoekin bat ez datozenak, kontrastean bezala sartuak. Hain zuzen ere egilearen geografia pertsonalari hurbilen zaizkionak dira aipatzen dituen toki horiek, esate baterako, gai arturikoa duten ipuinetako
|
bitan
Durango eta Mugarra mendiko oinetan kokaturiko toki zehatzak aipatzen dira.
|
|
|
Aingeru Epaltzak aldiz, nabigatzea bizitzaren metafora gisa jotzen duen Aldekoaren aipamena eta Borgesekiko aurreko erreferentzia elkarlotu egiten ditu: " Borgesek omen zioen idatz litezkeen istorioak oro, funtsean,
|
bitan
baizik laburbiltzen ez zirela: gurutziltzaturik hiltzen den Jainkoarena eta itsasoratzen den bidaiariarena.
|
|
|
Trilogia osatzen duten eleberrietan antzekotasun ugari aurki daitezke. Tramari dagokionez, hiruretan gertaerak une historiko jakin batean harilkatuz garai jakin batzuk islatu nahi izan ditu; hezkuntza erlijiosoak eta mundu erruralak garrantzia handia dute bere eleberrietan; plano ezberdinak erabiltzeko joera erakusten du; eta munduak
|
bitan
banatu ohi ditu, mundu manikeoak eraikiz.
|
|
|
Gaietan sartuorduko, sakramentueiburuzko kapitulubatdakar (3 13.orr.). Bataiokosakramentuazazpiikasikizunetandakar (14 84.orr.); sendotzakoa, ikasikizunbakarrean (84 96.orr.); penitentziakosakramentuazortzitan (96 184.orr.); Eukaristiakoa, zazpitan (184 259.orr.); oliadura,
|
bitan
(260 280.orr.); apaizgintzako sakramentua, hirutan (280 310.orr.); etaezkontzakosakramentuazazpiikasikizunetan (311 376.orr.). Azkenik, lauorrialdedatozaurkibidearekin (Topa lecuba, 377
|
|
|
Lehen hiru horiek, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO DE NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute beren arteko erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere. Bakoitzak bere mailan, baina guztien kasua da, oso indartsuak diraprobintzia bakarrean edo
|
bitan
, baina garrantzia galtzen dute Hego Euskal Herrimailan kalkuluak eginez. Ikustea besterik ez dago nola EL CORREOk Arabanirakurtzen dutenen baitan %63, 5 eskuratzen duen; eta antzeko kopuruak lortzen dituBizkaian (%60, 8).
|
|
|
Hamabost puntu zehazten dira, non aipatutakoezaparte, ezarriko diren beste mota honetako betekizunak ere zehazten diren: difusioa, astean
|
bitan
etaentzute handiko ordutegietan, jatorriz frantsesez egindako edo, gutxienez, Europako Batasunarenjatorriko emisioena; frantsesez egindako filmen eskubide erosketan gastatu beharreko sarrerenportzentajea; programa kultural eta hezkuntzakoen emisio kopuruak; ekoizleak emisoreengandikindependente mantentzeko xedapenak; publizitateari gehienez eman dakiokeen denbora; parte hartzeosagarria ikus entzu...
|
|
|
– Estatu osorako emisio baimena duen lurrazaleko telebista batean kapitalarenedo boto eskubideen %15etik gora duen pertsonak ezin du beste baimenenbaten titularra den sozietate batean kapitalaren edo boto eskubideen %15baino gehiago izan; aldiz, sozietate
|
bitan
%5etik gora izanez gero, ezinlezake hirugarren batean portzentaje horretatik gorako parte hartzerik izan; satelite bidezko zerbitzuetan ere antzeko mugak daude indarrean, nahiz etaportzentajeak %30era igotzen diren lehenengo kasuan eta %5ean geratzendiren bigarrenean.
|
|
|
Ildo horretatik, Hego Euskal Herria autonomia erkidego
|
bitan
banatua da katehorietan: Mendebaldeko hiru probintziak alde batetik eta Ekialdekoa bestetik.Are gehiago, TVE2k eskaintzen duen eguraldi emanaldian, Euskal AutonomiaErkidegoari eta Nafar Erkidegoari buruzko informazioa eskaintzean, denbora tarte luzea uzten da Erkidego bien artean, denbora horretan Pirinioetako etaMediterraneoko Autonomia espainiarren berri eskaintzen delarik.
|
|
|
Munduaren ezaugarri geografiko eta politikoen konprentsioan lagungarri izateaeskertuko genioke gustura kartografiari; hala ere, mapak munduaren isla neutroaeskaintzetik urrun daude, eta gezur biribil ugari ezkutatzen da horien azpian. Usteorokorrekoa da, esate baterako, ekuatoreak Mundua hemisferio
|
bitan
zatitzen duela etanola iparreko hala hegoko hemisferio horiek antzerako lur eta itsas eremuen jabedirela, edo, izatekotan, agian iparrekoa pixka bat handiagoa dela. Baina iruzur egitenda askotan, zeren ekuatore geografikoko marra ez ohi da maparen zentroan jartzen etamunduko lurren, zentro?
|
|
|
Zergatik jarraitzen dugu estatua aldarrikatzen (halakorik egiten badugu bederen), mundu zabalean gero eta nabarmenagoikusten dugun joera estaturik nahi ez izatea denean? Hitz
|
bitan
, berriz ere euskalduna historiaren aurka edo historiatik kanpo ote dabil. Esan dezadan, galdera horiekin guztiekin nire asmoa ez dela burujabetza aldarrikapenen aurka egitea,, gauregungo mundua?
|
|
|
Hain zuzen ere, Herrien eskubideak
|
bitan
aipatzen dira Nazio Batuen Kartan: 1 artikuluan, antolakuntzaren helburuak proposatzean, eta 55 artikuluan.
|
|
|
Diafragmaren eta sabeleko giharren tentsio bortitzak gorputza
|
bitan
mozten du, literalki, gorputzaren behealdeko sentipenetatik deslotuz, batez ere pelbiseko sentipen sexualetatik. Bularra airez puztuta edukitzeak, baina arnasa emateko adinaezin erlaxatu izateak, arnasbeheraren mekanismo pasiboa modu defentsibo batezkontrolatuta dagoela adierazten du.
|
|
|
Euskara bost lege eremutan zatiturik egoteak, horietako
|
bitan
ofizialtasunik ez izateak, EuskalHerri osorako hizkuntz politikarako legerik edo legeak egiteko eskumenik ez izateak ederki askoadierazten dute zein den gure egoera.
|
|
|
Lantxo honetan, gogoan erabili dugu azentu eta intonazioen arteko erlazioa bizkaieraren herri
|
bitan
. Batetik, azentu lexikalek esaldiaren osagaiakmugatzen dituztela ikusi dugu eta bestetik, tonuak ondoko eskemaren arabera txertatzen direla:
|
|
|
besteak beste, hilabete haietan Zegama, Altza, Oiartzun, Beasain, Soraluze, Usurbil, Leitza, Arroa, Arrazola edo Aizarnazabal-era, adibidez.Euskaraz egin zirela hauetako asko, uste izan dugu, baina ez da hori batere segurua, zeren jakin izan baitugu gaztelania sekula entzungabeko zenbait herrixkatandenboraldi batez erdaraz bakarrik egin zirela, nonbait, elizkizunak (Bizkaiko Zeanurin, adibidez). Baina, okerrenean ere, laster hasi ziren salbuespenak agertu eta ugaritzen: 1938ko urrian A. Mitxelenak zazpi sermoi hizkuntza
|
bitan
eskaini zituen DonostiakoPobreen Ahizpatxoen Zaharren Babesetxean, beraz euskaraz ere bai (Cronica: I, 399).
|
|
|
Beti ere sudurraz egin behar dugu arnasa sartzea, sartutakoan airea gordez, zeren aire erreserbarik gabe geratzen bagara, mikrofonotik esandako azken silabak itzali egiten baitira; indarrik gabeko hitz bilakatzen ditugu, alegia.Arnas mugimenduak bular kaiolaren dilatazio eta uzkurduren bidez sorturiko egintza da arnasketa, dilatazioa eta uzkurdura elkarren segidakoak direlarik. Mugimendu bakoitza denboraldi
|
bitan
deskonposatzen da: Arnas hartzea edo aspirazioa: airea biriketan sartzen da.Arnas botatzea edo espirazioa:
|
|
|
Karrantzako ingurune karstikoa haranaren ipar mendebaldean dago kokatuta. Pondrako zintzurrak
|
bitan
banatzen du Kretazeoko kareharriz osatutako mendi multzo hau: alde batera Ranero dago eta bestera Mazo eta Peña del Moro.
|
|
|
Krisi ekonomikoak, krisi soziala piztu zuen XIII. mendean, Euskal Herria banderizoen guduetan murgilduz. Familia desberdinen arteko borroka horietako ezagunenak oinaztarren eta ganboatarren artekoa eta agramondarren eta beaumondarren artekoa ditugun arren, Karrantzan ere gertatu ziren horrelakoak, eta hainbat urtetan bertako biztanleak eta lurrak Karrantza errekak bereizitako bando
|
bitan
banatuta egon ziren, Gil sendiaren aldekoak batetik eta Negrete sendiaren partaideak bestetik.
|
|
|
Baina nabilen zuhur eta nagoen adimenduan, zeren, baldin Bruno erre zuten bezala erre bazuten, zer ez lukete eginen nirekin, gauza hauen erraiten aurkituko banindute? Behin erreko nindukete edo
|
bitan
, jaun André. Bitan, segur.
|
|
|
hamar koadro handi eta hogei tipi, eta horretan bai ez duala huts egin behar...! Behin huts egin huen, baina
|
bitan
ez. Urbiainerat etorri behar duk gurekin...
|
|
|
Eta iragan neguan, berriz, behin eta
|
bitan
egon nintzen eri ohean, sukarrak harturik, eta, bertzeetan bezala sendatzen ez nintzela, neure baitaren baitan nabaritu nuen ezen ez nintzela lehengoa, ene humoreek, indarberritzeko duten ahal ohizkoa galdu balute bezala.
|
|
|
—Neurekin daramadan indiarraz denaz bezainbatean, zeinari Goruki baiteritza, mutil ezin leialagoa da eta ezin balentagoa, halako suertez, non
|
bitan
salbatu baitit bizia, berea perilean jarriz: batean, sierpe jigant bati buru egiten ziola, eta bertzean, atrapaturik nindukatèn lur lohi higikorretan sartu eta handik ateratzen ninduela...
|
|
|
—Bai, joko batean erabaki genezake. Edo
|
bitan
eta hirutan, aitzinakoetan berdinduz gero —eta, neure behakoa zorrozten nuela, eratxiki nuen—: Nik irabazten badut, hemendik alde egiteko baimendua emanen diguzu, El Dora do rantz, bai neuri eta bai neure bi lagunei ere; zuk irabazten baduzu, berriz, zure dragoietarik bat izanen nauzu eta bizitza osorako eginen dizut leialtasun zina...
|
|
|
—Deabruaren amarruak kontaezinak dira, ordea, eta horregatik, leku batean egonik,
|
bitan
ere egon daiteke. Eta hemen eta han egon zitekeen, zurean eta Zabaletarenean...
|
|
|
Baina zer esplikazione zuen ene desira hark? ...Platonen leienda, zeinean kontatzen baita ezen aitzina hartan izaki haiek bizi zirela, aldi berean gizonen eta emaztekien ezaugarriak zituztenak eta gaurko gizonak eta emaztekiak baino ederragoak zirenak, eta hain zirela indartsuak eta urguilutsuak, non deliberatu baitziren, Titanak bezala, jainkoen kontra erreboltatzerat, harik eta Zeusek haiek guztiak azpiratu zituen arte, oinazturaren aizkoraz
|
bitan
banatzen zituela, eta hala gabiltzala gizon emaztekiok geroztik, amorioaren desira aseezinak bulkaturik, batzuk eta bertzeak bat egin nahirik, etorkiko batasuna amets?
|
|
|
Ordea, bazkalduz gero kapitaina bere balentriak kontatzen hasi zitzaidanean, osabari gertatuak jada ahantzirik, nigarrari eman nion, halako batean, nehongo arrazoinik gabe... arestian konplitu ezin izan nuèn desira orduan konplitu izan balitz bezala, behar ez zenean. ...ko zerbait gertatzen zitzaidan lehen aldia; edo erran nuke ezen hura ez zela izan, benturaz, gertatu zitzaidan lehen aldia, baina bai gertatuaren berri nekien lehen aldia, ene barren hausturaren kontzientzia klar eta garbi harekin, gorputza leku batetik balihoakit bezala, arima bertzetik; edo erran dezaket, finean, ezen orduan bizi izan nuela neure baitan bataren bitasuna, zeren ustez bat nintzena
|
bitan
banatua banengo bezala sentitu bainintzen, leku batean egon arren bitan banengo bezala, han eta hemen, sentimendu kontrajarri haien zurrunbiloan. Eta Joanes bakarra nintzen arren, bi Joanes sentitzen nituen neure baitan... nola Mattinen baitan bi Mattin haiek hauteman bainituen, bata argia eta bertzea iluna, hark hartu kolpearen ondorez, noiz eta zalditik erori baitzen, nahiz eta, egia erran, nik zerbait disimula nezakeen eta anaiak ez...
|
|
|
—Mundu honetan guztia aldatuz zoak, eta hargatik erran zian filosofoak ezen ez zegoela ur batean
|
bitan
sartzerik. Eta pertsonak ere egu noroz aldatzen dituk:
|
|
|
Itxarongelaz ari zen, aitzin egunetan
|
bitan
izan baitzen nire egonaldiaren lekuko. Hango atetik, Isabel Sanjoseren irriño erreak hormatu ninduen.
|
|
|
Ez da leku berera denbora laburrean
|
bitan
agertzea bezalakorik, jende bilakatzeko etxezain txorrotxen begietara. Ttipiren bulegariak kutsu oldarkor oro erantzia zion bere mintzoari eta, halaber, nire izenaz oroitzen.
|
|
|
egunekoaz baizik elikatzen ez dena biharamunak du irentsiko. Erran nahi baita, nire lanean ere gutieneko aurreikuspen batzuk behar direla, eta aurreikuspen horien barnean agorraldia ere sartzen dela, urtean behin
|
bitan
, eta bereziki udaldian —agorrilean, ezinbertzez— kazetariaren amesgaizto bilakatzen den berri eza. Arrisku horri aitzintzeko bideetariko bat" hozkailua" da.
|
|
|
Edo, bertzenaz, modu zibilizatuagoan, egokieraz onez onean profita, filosofatzeko: zikinkeria noraino den onargarria, zergatik egun bakar batean bai eta
|
bitan
ez. Hori guztia destenorez eta itzulbiderik ez zegoela gogoratu zitzaidan, ordea, albistea jakinda gure amaren mutur beltzak piztu baitzidan etorria.
|
|
|
Bertze bi pilulak mihise artera itzularazi ninduten. Arratsalde aldean
|
bitan
eten zitzaidan pausaldi luzea; lehenbizikoan, telefonoaren txirrinak eta, gero, korridoreko pauso hotsek ernatua. Bietan zentzumenak luze gabe sorgortu zizkidaten loaren beso gotorrek.
|
|
|
Asteburu libre baten bezpera, zortziak eta laurden jo gabe eta dagoeneko etxeko atariaren parean. Kristinaren ondoan egindako hamabi urteetan hiru lau aldiz baizik ez zitzaidan gisakorik agitu, eta Unai sortuz geroztik, zazpi urte lehenago, behin
|
bitan
baizik ez. Larunbatetan izan ezik, hamarreko bederatzitan, haurrak ordu franko izaten zituen lotan nik etxeko atea inguratu orduko.
|
|
|
Nolanahi ere, horrek ez zidan betikoz berreskurarazi etxeko atalondoa zapaltzeko eskubidea. Ondoko asteetan
|
bitan
ikusi nuen Unai atarira bakarrik ailegatzen, bertze bitan Kristinarekin batean, eta behin baizik ez nintzen goraino igotzeko baimenaren merezient gertatu.
|
|
|
Nolanahi ere, horrek ez zidan betikoz berreskurarazi etxeko atalondoa zapaltzeko eskubidea. Ondoko asteetan bitan ikusi nuen Unai atarira bakarrik ailegatzen, bertze
|
bitan
Kristinarekin batean, eta behin baizik ez nintzen goraino igotzeko baimenaren merezient gertatu.
|
|
|
Ez naiz egonarri handikoa. Lau hilabete lehenago, ez nukeen
|
bitan
pentsatuko: eskutik hartu eta igogailuraino behartuko nukeen, koplarik erabili gabe.
|
|
|
eskutik hartu eta igogailuraino behartuko nukeen, koplarik erabili gabe. Alabaina, hori ez da astean behin
|
bitan
baizik ikusten ez den semearekin aritzeko manera. Are gutiago Kristina aitzinean izanik, Unairekikoetan lerraldi edo hanka sartzerik tikienagatik ere kargu hartzeko prest.
|
|
|
Nire lantokia iraultza teknologikoaren gurpilari uztartu zitzaionetik honat,
|
bitan
aldatu dizkigute aparatuak," azken belaunaldiko" bertze batzuk ekartzeko. " Potenteagoak"," prestazio gehiagokoak"," sistema guztiekin bateragarriak".
|
|
|
Irribarretsu hurbildu zitzaidan, mihi gorria kasik ezker gingileraino luzaturik. Argiak piztu ziren orduan, argi guztiak, eta oinaztarri batek oinaztarri artifizial baina ekologiko batek, dudarik gabe zerua
|
bitan
ebaki zuen; gero eztanda egin zuen trumoiak ala lehenago izan zen?, eta danbatekoarekin kili kolo zegoen gargola bat lurrera jausi zen abaila beldurgarrian; baina ez zen mila zatitan txiki txiki egin, gargola mitologiko hura ez zelako harrizkoa, nik errezeloa egin bezala, kartoi harrizkoa baizik. Beraz, ez zen huraxe eliza gotiko bateko patioa, dena kartoi harri huts hutsa baizik.
|
|
|
Gero, bai bazkalondoan bai iluntzean, beste
|
bitan
deitu dut etxera, baina bietan erantzungailuko mezu hotza besterik ez dut entzun. Guztiarekin, gaur adoretu egiten nau Rubenekin afaltzeko eta besteengandik urrun ibil  tzeko dudan hitzorduak, zeren Chicagon ez bezala, gaur ez baitiot huts egingo.
|
|
|
" Bat
|
bitan
banatzen da" bai (Orain eta Hemen). 7 zk. (1978), 90
|
|
|
KORTABARRIA, P. Gure herriaren eta besteen autonomia (Orain eta Hemen). 7 zk. (1978), LARRINAGA, Joan" Bat
|
bitan
banatzen da" bai (Orain eta Hemen). 7 zk. (1978), 90 Karlista eta sozialista (Orain eta Hemen).
|
|
|
|
bitan
zatituriko
|
|
|
– Edozein erotzeko modukoa da. Lehen sarriago izaten nituen larrialdiak; orain hilean behin edo
|
bitan
, batez beste. Zer egingo diogu bada!
|
|
|
Garik ezpainak ertirekita entzuten zion; begiak dizdizka, kontu zahar haiek gogoratzen ariko balitz legez. " Bai", esan zuen," behin edo
|
bitan
hara lagundu nioan". Beste xehetasunik ematen ez zuenez:
|
|
|
Madarikazio bat bota zuen, esfortzu handi bat eginez atera, elurraz ipurdia garbitzen ari zelarik, Pitita une batez ikustea iruditu zitzaion; haren figura baina, berehalaxe elur lainotan ezkutatu zen; uste ote zuen bada hark berak bazekiela bidea? Eta, Xanek bideari berrekin eta handik pixka batera berriz, bidea
|
bitan
bereizten baitzen, zalantza egin zuen. Ez zen oin arrasto ebidenterik han, aztarna bat baino gehiago zegoen, guztiak elurrez estaliak.
|
|
|
" Ez nuen hori esan nahi", esan zuen. " Noski", esan zuen Elik;" inork ez du ezer esan nahi"; Xan mutututa zegoen; bista jaistean, ohartu zen zapatetako lokarriak askatuta zeuzkala; lotzekotan eseri egin zen; Elik esnea baso
|
bitan
zerbitu, gainean kafe sorta bana isuri, gero, ostatura behako bat emanik Xanen parean, hankak zabalik zituela jarri zen; minduta bazegoen ere, ez zuen behinik behin ematen; koilaratxoarekin azukrea disolbitzen ari zelarik: " ikusi dut", esan zuen," lo gelditzen ari zinela barran".
|
|
|
Berriz esan behar izan zuen, baten batek bultza egin eta, Xanek ez baitzuen aditu. " Henri ez duk hemen aspaldi", izan zen Lazarok
|
bitan
esan zuena. " Hirian ote zen", esan zuen Xanek.
|
|
2001
|
|
|
" Gure garaian Reala eta Athleticeko jokalariak urtean
|
bitan
biltzen ginen mahai baten inguruan bazkari eder batekin elkar ezagutzeko. Getarian eta Eibarren bildu ohi ginen.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak euskararen dekretu berria eremu euskaldunean ezartzeko garapen plana onartu du. Horren arabera, hemendik aurrera zonalde horretako bide seinaleak gaztelania hutsez edo ele
|
bitan
idatzi dira. Horri erantzuteko asmoz, eremu euskalduneko alkateek dekretua erretiratzeko eskaera egingo diote gobernuari eta manifestazio deia luzatu dute Oinarriak taldearekin batera otsailaren 24rako.
|
|
|
Beti daude club txikiak urte bat edo
|
bitan
nabarmentzen direnak, gu edo Mallorca bezalakoak, baina horiek epe «Lortu dudan guztia urte askotako lanaren saria da»
|
|
|
Asko hitz egin izan da dekretu foralen aurrean guk izandako jarreraz eta modu arinean gainera, agian guk gai horrekin inoiz ez dugulako nahi izan politika egitea, politika delako euskararen etsairik okerrena. UPNk Euskararen Legea aldatu nahi izan zuen, egungo hiru eremuak
|
bitan
utziz, eta guk ez dugu uste halakorik egin behar zenik, lege horrek euskara eta gaztelania Nafarroan elkarrekin bizitzea ahalbideratu duelako. Dekretuaren zati batekin ados gaude eta hala esan genuen:
|
|
|
Hauek Normandiako aliatuen lurreratzearekin batera hasi behar zuten jarduna, 1944ko ekainaren 6an beraz. Ospitalepeko hiru baserritan eta Sohutako beste
|
bitan
ezkutatu eta hortik hasi ziren ekintzak burutzen. Egunero egiten zituzten hilketarik gabeko ekintza txikiak.
|
|
|
" Punto y hora" sortzea, Nafarroa feudal eta espainolean erloju bonba bat jartzea bezala izan zen. Bitik behin etortzen ziren zentsuratzera, ni salatzera, epaitegitik pasa behar izaten nuen hirutik
|
bitan
... Oso apasionantea izan zen, lehenengotako aldizkari independientea zenez, alderdi politiko denak etortzen baitziren izen faltsuekin, berri ematera.
|
|
|
Triple A k atentatu batzuk egin zizkidan, jarri zidaten bonba autotik mirariz libratu nintzen... Hirutik
|
bitan
hustu behar genuen eraikina bonba mehatxuengatik, gauero kotxeak edukitzen nituen zain, denok genekienean zer kuartelekoak ziren, sumario piloa eta gerra kontseilua dut... «Egin»en ere goizetako nire lehen lana epaitegietara joatea zen, atxilotu egin ninduten...
|
|
|
Munduko herrialde garatuenek osatzen duten OCDE Ekonomi Lankidetzarako eta Garapenerako Erakundeak berak ere negoziaketa kolektiboaren erreforma egiteko eta langabeziaren babesa" leuntzeko" eskaria egin dio azken asteotan Espainiako gobernuari. Hitz
|
bitan
esanda, lan merkatuaren" zorroztasuna" arintzeko proposatzen du.
|
|
|
Beraien artean entrenatzaile eta arraunlarien artean ados jartzen ez zirenez banatu egin zirelako. Izugarrizko haserreak izan ziren, herria
|
bitan
banatu zen eta familiak ere hautsi ziren. Ez da, hala ere, gertatzen den lehenengo aldia.
|
|
|
Eta nola defini dezakegu zer den kalitatea? Hitz
|
bitan
esateko, erabileremu bakoitzerako hizkuntza eredu egokia erabiltzea. Beraz, erabileremuak askotarikoak diren neurrian, euskara ereduez hitz egin behar genuke, eredu bakarra ez baita nahikoa izango".
|
|
|
Halere, Otsagiko xarma monumentu bat edo batzuek baino, herri osoak gordetzen du: pirinioar estiloko harrizko etxeak, hauetako ateburu, balkoi edota hegal landuak, arbel gris beltzezko edo teila gorrizko teilatu maldatsuak, galtzada harrizko karrika aldapatsuak, ibaien gaineko harrizko zubiak, herria
|
bitan
banatzen duten ibaietako ur garbiak...
|
|
|
1985eko San Fermin egun hura baino lehen, beste
|
bitan
ere agertu zen Sarrionandia astekarian, baina oraingoan elkarrizketatu gisara. 1984an L. Txaho presoak elkarrizketatu zuen iurretarra eta, ARGIAn egin zitzaion azken elkarrizketa, Korrika 4 eko Prentsa Bulegoak sinatzen zuena, urtebete geroago argitaratu zen, 1985eko maiatzaren bukaeran, Martuteneko espetxeko ihesa baino hilabete lehenago
|
|
|
Eta lehen argitarazioa minimum batera eraman da, aukera zorrotza eskainiz. Guztira, berriak barne, 33 poema baino ez dira" salbatu", edo hitz bigunagoa erabiliz," errekuperatu", batzuk, berriak dira, beste bat
|
bitan
argitaratzen da, zenbait aldatuak agertzen dira.
|
|
|
Kartzelako oroimenetan lehendabiziko ezaugarriak aurkituko ditugu. Pertsonaiak
|
bitan
bananduta daude: alde batetik gu, beste alde batetik funtzionarioak.
|
|
|
Bata poemen laburtasuna litzateke. Poema sinpleak idazten ditu 8 bertsokoak, 10 bertso gehienez ere, ahapaldi
|
bitan
bananduak, bukaerarako paradoxa maite duelarik," Baina" edo" Ezagutza" poemetan bezala:
|
|
|
Hari igortzen zaio Marinel zaharrak liburuan
|
bitan
errepikatzen den poema, maite kantarik leunena, arrazoirik gabe bizi behar den bizitzarik eta erromantikoenean idealistenean bizitzeko arrazoirik nagusiena eskaintzen duena, arrazoirik eza:
|
|
|
Topaketaren ondoren egin zuten Adierazpenean,
|
bitan
laburtu zituzten desertizazioaren aurka egiteko lehentasunezko ekintzak: lehena, 2002 urtea baino lehen mediterraneoko estatu bakoitzaren mailan erosoaren eta desertizazioaren aurkako estrategia bat onartzea, desertizazioari aurre egiteko Hitzarmenean oinarrituta, eta eskualde eta herri mailako programak egitea, inplikaturiko sektore guztien partaidetzarekin, GKEekin bereziki.
|
|
|
Zortzi laginetatik
|
bitan
, azterketak egiaztatu zuen bezala, arrainaren agerpena fabrikatzaileak adierazitakoa baino txikiagoa da: Eurofrits markak bere produktuak legatzaren %40a daukala esaten duen bitartean, laboratorioan %34a bakarrik agertu zen.
|
|
|
Uraren kalitateari buruzkoa da kalifikazio onargarria duen bloke bakarra, hiru ibai bakarrik geratu baitira proba gainditu gabe; baina beste
|
bitan
ere (Turia eta Guadalmedinan) ezin izan da konparaketarik egin, ibaiek ez baitzuten urik.
|
|
|
: hezur txikiak (1 mm baino diametro txikiagokoak) Isabel markako lata batean, Miau markako
|
bitan
eta Rianxeira markako beste bitan; hezur handiak (1 mm baino diametro handiagokoak) Rianxeira markako lata batean; azala edo ezkatak (6 mm baino diametro txikiagoa) Cabo de Peñas markako lata batean; mami gorrixka (4 mm) Friscos, Escuris, Miau, Isabel eta Rianxeira markakoetan.
|
|
|
: hezur txikiak (1 mm baino diametro txikiagokoak) Isabel markako lata batean, Miau markako bitan eta Rianxeira markako beste
|
bitan
; hezur handiak (1 mm baino diametro handiagokoak) Rianxeira markako lata batean; azala edo ezkatak (6 mm baino diametro txikiagoa) Cabo de Peñas markako lata batean; mami gorrixka (4 mm) Friscos, Escuris, Miau, Isabel eta Rianxeira markakoetan.
|
|
|
Eta, aurrera eginez, Bronckart ek berdin bereizten ditu kohesioa eta koherentzia. Hitz
|
bitan
esanda, kohesioa testuari dagokio eta koherentzia diskurtsoari.
|
|
|
Aipatu den beste arazo bat, eginiko aukeraketa arbitrarioek egitarauetatikkanpo utzi dituen ohiko testu ugariak dira. Arazo horri erantzuteko, eta irakasleariaukera zabalagoa eta aldi berean erabilgarriagoa eskaintzeko asmoz, komunikazio eginkizunak atal
|
bitan
banatu ditugu: atal batean makroegintza izenekoak izangoditugu eta bestean, testu erak.
|
|
|
Euskalduntzearen helburuak atal nagusi
|
bitan
sailkatu ditugu. Alde batetik, helburu orokorrak izan ditugu.
|
|
|
Azkenean, Gizartea
|
bitan
banaturik zegoen: aristokrazia handia, monopolio militarrean espezializatua (edo Jainkoarekiko bitartekari lanean), etanekazariak, aristokraziaren lurretan lanean (berenak galtzean) zebiltzanak, bainaprodukzio bideen jabe zirenak (tresnak...).
|
|
|
Dena den, garai hartako merkataritza
|
bitan
banatu behar da: hurbilekoa etaurrunekoa.
|
|
|
Nafarroako ezarkuntzen artean
|
bitan
baino ez dira nekropoliak aurkitu, Argiroz en eta Puio n, besteetan aurkikuntza isolatuak egon direlarik. Argiroz koaelizaren hegoaldeko alboan topatu zen.
|
|
|
2 Orientazio instrumentala orientazio motibazional berezia dela esan genezake, gure testuinguruan ere aurkitu dugulako. Baina hori ere gure testuinguruan modu berri batean,
|
bitan
banatzen baita: 1) lan munduarekin soilik lotzen den irabazia, alde batetik, instrumental laborala edo deituko geniokeena, lan honetan egiten dugun modura; 2) bestelako irabaziak, hautazkoagoakdirenak gizabanakoarentzat eta instrumental pragmatikoa deituko geniokeena.
|
|
|
Kaliforniako Unibertsitateko adituek arterosklerosia eta estres maila ebaluatu zituzten, enpresa bereko eta 40 eta 60 urte bitarteko 573 langileren artean. Azterlanean parte hartu zuten gizonek eta emakumeek
|
bitan
erantzun zieten, 18 hilabeteko aldian, laneko estresaren pertzepzioari, lo arazoei eta etxeko lan kargari buruzko zenbait galderari. Emaitzen arabera, “laneko estres handiena duten gizonek arterosklerosi arrisku handiagoa dute”.
|
|
|
Ehunak eta hezurrak eratzeko funtzioa duten elikagaiak funtsezkoak dira hazteko adinean dauden haurrentzat. Haragia eta arraina astean 1 egunetan txandakatuz, eta arrautzarekin egindako errezetak (astean
|
bitan
, gehienez ere) lekaleekin (zerealekin konbinatuta edo menuarekin ogiarekin lagunduta). Koipe gutxiagoko haragiei emango zaie lehentasuna, hala nola oilaskoari, indioilarrari, untxiari eta txahalaren eta txerriaren zati giharrei.
|
|
|
Horretarako, arroza eta pasta txandakatuko dira (zopak, espagetiak, makarroiak, kaneloiak, lasagna), eta hain ohikoak ez diren beste barietate batzuk ere sar daitezke, hala nola kuskusa, mijoa, polenta eta abar. Lekaleek pisu espezifikoa dute eskola menuetan, astean behin edo
|
bitan
. Gama (garbantzuak, dilistak, babarrunak, ilarrak) eta egiteko modua (eltzekaria, kremak, entsalada, hanburgesa) aldatuko dira.
|
|
|
almibarrak, konpotak, zukuak, jogurtak, gazta freskoa, mamia edo fruitu lehorrak. Aurrez prestatutako jakiak hilean gehienez hiru aldiz baztertu behar dira, eta frijituak, astean
|
bitan
baino gutxiagotan. Ez dira funtsezkotzat jotzen aurrez prestatutako elikagaiak, hala nola kroketak, enpanadillak edo pizzak; beraz, hilean hiru aldiz baino gehiagotan ez prestatzea gomendatzen da.
|
|
|
Ez dira funtsezkotzat jotzen aurrez prestatutako elikagaiak, hala nola kroketak, enpanadillak edo pizzak; beraz, hilean hiru aldiz baino gehiagotan ez prestatzea gomendatzen da. Dokumentuak gantz prestakinekin jan behar dela iradokitzen du, hala nola enpanadekin, arrautza irinetan pasatutakoekin eta frijituekin, eta ez daitezela astean
|
bitan
baino gehiagotan jan bigarren plateren eta patata frijituen artean. Frijitzeko, oliba olioa edo oleiko ugariko ekilore olioa erabili.
|
|
|
Barazki pureari gehituak, 18 hilabetetik aurrera. Arrozarekin edo beste zereal batzuekin nahasiz gero, haragi anoen zati bat ordezka dezakete, eta astean
|
bitan
ere har daitezke. Jogurtak.
|
|
|
Legionella pneumophilak 55 urtetik aurrera eragiten die helduei, eta faktore eragileetako bat tabakismoa izan ohi da, gure bronkioetako zilioak ezabatzen baititu, egoera normaletan mikroorganismo horiek arnas sistema osatzen duten zelulen gainazalean itsastea galarazten baitute. “El ingenio industrial en la prevención de la Legionela” mahai inguruan, Industria Ingeniarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusiak antolatua, Antonio Gómez, Espainiako Klimatizazio eta Hozte Elkarte Teknikoaren (Atecyr) Andaluziako presidenteak, nabarmendu zuen prebentzio lanetan funtsezkoa dela zenbait ur hoditeria berrikustea (adibidez, urtean
|
bitan
, hotelak eta ospitaleak). Bi eraikin horiek dira aurten atzeman diren agerraldien iturburu nagusiak.
|
|
|
3 Higienea, funtsezkoa zure osasunerako Ez ukitu janariak garbitu aurretik. Hortzak egunean
|
bitan
garbitu, gutxienez, eta gogoratu, gauez eskuilatu ondoren, ez zenukeela urik ez den elikagairik edo beste edaririk hartu behar. 4 Behar adina edan Funtsezkoa da gorputza ondo hidratatuta edukitzea, pisuaren erdia baino gehiago ura baita.
|
|
|
Hosto iraunkorreko zuhaixka hau oso usaintsua da eta 0,5 metrotik 1 metrora hazten da, nahiz eta bi metrora ere irits daitekeen eta urte osoan zehar bere kolore berdea mantentzen duen. Urtean
|
bitan
loratzen da, udaberrian eta udazkenean, eta loreak kolore urdin argikoak dira, orban moreekin. Itsasertzean eta behealdeko mendietan hazten da (mendi mazelak eta mendi hegalak), gehienbat kare lurretan, artearekin batera, erregularra baita, kostatik 1.500 metroko altituderaino.
|
|
|
Baina ez, azken finean hobe horrela, konturatu da bat batean, beste hark esan zuen bezala beti puntu batean finko dagoen ordulariak abantaila bat baitu: ziur daki behintzat egunean
|
bitan
erabateko arrazoia izango duela.
|