|
2007
|
|
|
Teknologiak lagun dezake ikatza kontsumoa hain zikina ez izaten. Baina ikusi egin da beltzetik berderako
|
bide
horretan non gelditzen den ikatza, eta zer kolore hartzen duen.
|
|
|
Dena den, azken 25 urteetan ahalegin handia egiten ari dira ikatz teknologia garbiak garatzeko. Eta
|
bide
horretatik doaz, hain zuzen ere, AEBren eta EBren planak ere. Helburua da teknologia horiek ahalik eta gehien eta azkarren garatzea, ikatza berdeagoa bihur dadin.
|
|
|
Ikusi zuten V2 misilak egokiak zirela lehergaia garraiatzeko, nahiz eta haien diseinua dezente oinarrizkoa zen. Orduan, 50eko hamarkadan, atomoa zen armarik preziatuena, eta misilek
|
bide
ezin hobea ziruditen lehergai atomikoak garraiatzeko.
|
|
|
Kableek behar bezainbesteko ahalmena izanda ere, haien muturretan dauden nodoak geroz eta kargatuagoak daude: routerren zeregina datu paketeak sareko
|
bide
motzenetik bideratzea da, eta segundoro kalkulu anitz egin behar dituzte. Noski, datu kopurua handituz gero, routerrek gainezka egiteko arriskua dago.
|
|
|
Hasieran ez zenekiten atmosferari kalte egiten ziotela, lurrazalean (behe atmosferan) guztiz inerteak baitira CFCak. Nolatan hasi zineten
|
bide
horretan ikertzen?
|
|
|
Hala ere, teknologia errotodinamikoa hegal birakariak interesgarria izan daiteke hegazkinetarako ere. Hala uste dute Arregik eta Iturbek, eta
|
bide
hori hartu dute: teknologia errotodinamikoa lantzen hasi dira.
|
|
|
Juan De la Cierva aitzindariak hasi zuen
|
bide
hori, 1919an bi hegal motak zituen hegazkin bat sortu zuenean: autogiroa.
|
|
|
Molekula horiekin lan eginez gero, eltxoak uxatzeko produkturen bat ekoitz liteke etorkizunean, beharbada. Eta,
|
bide
horretatik, horrelako ikerketen emaitzek Anopheles eltxoaren erasoetatik babesteko estrategiak garatzen lagun dezakete, esaterako. Eltxo hori arriskutsua da, malaria transmititzen baitu.
|
|
|
Hortaz, ohikoa da hazia handik munduko beste tokietara garraiatzea. Eta,
|
bide
horretatik, onddoa ere zabaldu zen. Pixkanaka, infektatutako pinuak agertzen hasi ziren, bai mintegietako eta bai mendietako pinuetan.
|
|
|
Oso ezberdinak dira; bi eltxoren artean egon daitekeen alderik handiena dute. Eboluzioan, duela 150 milioi urte banatu ziren, eta oso
|
bide
ezberdinak egin dituzte. Dengea transmititzen duenak askoz genoma handiagoa du malariarenak baino, bost aldiz handiagoa, eta, hala ere, gene kopuru bera dute bi eltxoek.
|
|
|
Edo landare transgenikoetan? Ikertzaile batzuek baietz uste dute, eta
|
bide
horretan aurrera egiten ari dira.
|
|
|
Hala ere, oraindik hastapenetan daude, eta, bitartean, zelula kulturetan molekula horiek sortzeko sistemen eraginkortasuna handitzen ari da. Denborak esango du zein den
|
bide
onena; oraingoz, ikertzaileek ez dute aterik itxi nahi.
|
|
|
Gasteizko Biotechnology Institute k garatutako lanetan, jomuga horri erantzun egoki bat ematea ez da erraza izan. Urte askotako lanaren ondoren, hazkuntza faktoreen ahalmen biologikoak laguntzaile gisa erabiltzea bururatu zitzaigun, eta
|
bide
horretatik etorri da arrakasta.
|
|
|
Banaketen ezaugarririk garrantzitsuenen artean pakete sistema dago. Pakete sistemak
|
bide
erraz bat eskaintzen du konfigurazio baliabideak eta aplikazioak instalatzeko, automatikoki eguneratzeko eta sistematik ezabatzeko. Sistema horietan, oro har, aplikazio eta baliabide bakoitza pakete bakar batean sartuta banatzen da, fitxategi bakar batean, alegia.
|
|
|
Normalean, ordea, baita gaixotasunaren etapa aurreratuetan ere, begien mugimendu kontrolatua bere horretan mantentzen da, eta komunikazio
|
bide
bakar bihurtzen da. Kasu horietan, begiradaren pantaila aurreko kokapena ordenagailuarentzat instrukzio gisa erabil daiteke.
|
|
|
Gaur egun ere, botika berriak bilatzeko
|
bide
polita da herrien ondare kulturalean arakatzea. Hori bai, lan handia eskatzen du.
|
|
|
Horiek dira gaur egun gehien erabiltzen diren antidepresiboak (horiek eta
|
bide
beretik etorri diren beste inhibitzaile batzuk: noradrenalinaren berrartzearenak eta bienak, hau da serotonina eta noradrenalinarenak).
|
|
2008
|
|
|
Orduan, aurrerapenak
|
bide
horretatik etorriko direla uste duzu. Edozein modutara, oso zuhur sumatzen zaitut.
|
|
|
Lehengai kantitatea handia izateko beharrak eraman zituen fabrikak hainbat industriatako azpiproduktuak erabiltzen hastera, erraza baita horiek eskuratzea. Une jakin batean, norbaiti bururatu zitzaion horrelako produktuak probatzea, eta, emaitza ona zela eta baliabideak lortzeko
|
bide
merkeagoa zela ikusita, bide horri eustea erabaki zuten.
|
|
|
Lehengai kantitatea handia izateko beharrak eraman zituen fabrikak hainbat industriatako azpiproduktuak erabiltzen hastera, erraza baita horiek eskuratzea. Une jakin batean, norbaiti bururatu zitzaion horrelako produktuak probatzea, eta, emaitza ona zela eta baliabideak lortzeko bide merkeagoa zela ikusita,
|
bide
horri eustea erabaki zuten.
|
|
|
Bada animalia horiek, lurra mugitu, eta garai desberdinetako geruzak nahasten dituzte. Armadiloek zenbaterainoko eragina duten aztertzeagatik, Arkeologia saria jaso du Brasilgo ikertzaile talde batek; eta ameba bat labirinto batean
|
bide
motzena aukeratzeko gai dela azaltzeagatik Zientzia Kognitiboen saria beste batek.
|
|
|
Erronka
|
bide
honetatik gainditu dute Illinoisko Unibertsitatean: siliziozko pixelak metal hari laburren bidez konektatu dituzte, eta horrela sortutako sarea polimerotan bildu dute (poliimida batean).
|
|
|
Informatikako hitzetan esanda, nire ustez, informazioa sistema eragiletik pantailaraino eramaten duen programa litzateke FOXP2 genea. Litekeena da hori baino ez izatea; baina,
|
bide
horrek huts egiten badu, zuk ezin duzu ezer ikusi pantailan.
|
|
|
Holografia 1947an sortu zuen Dennis Gabor fisikari hungariarrak, eta, hain zuzen ere, horren harira jaso zuen Fisikako Nobel saria 1971n. Haren asmoa mikroskopio elektronikoa hobetzea zen, irudien erregistro fotografiko baten bidez. Ez zuen helburua lortu, baina irudiak lortzeko
|
bide
interesgarri bat asmatu zuen: holografia.
|
|
|
Urdanetak bidaia hura egitea lortu zuen, garai hartakoen ikuspuntutik oso
|
bide
arraroa hartuta. Ekuatoretik iparralderantz urrundu zen, kontrako haizeak eta itsaslasterrak saihesteko, eta zirkulu maximotik itzuli zen Amerikara, biderik motzenetik.
|
|
|
Bestalde, kontu handia izan behar da arrasto faltsuekin. Kasu askotan, eboluzioan zehar antzeko ezaugarriak lortu izan dituzte hainbat espeziek,
|
bide
desberdinetatik. Konbergentzia ebolutiboa deitzen zaio horri, eta horren adibide dira hegaztien eta saguzarren hegoak, edo animalia urtarrek modu desberdinetan garatu dituzten hegats moduko egiturak.
|
|
|
Animalia hegodunek
|
bide
desberdinetatik garatu dituzte hegoak. Artxibokoa; Dr.
|
|
|
Horrez gainera, indarrei kontra egiteko
|
bide
eraginkorragoak aurkitu zituzten. Ikusi zuten gurutze gangetako lau zutoinak arkuen bidez lotzen baldin bazituzten elkarrekin ganga eratzen zuten harriek arku haiei transmititzen zietela karga.
|
|
|
Adibide gisa, konprimitu gabeko abesti batek 56 MB baditu, 5 MB baino gutxiagoko tamaina izan lezake formatu honen bidez konprimitu ostean. Hala bada, Interneteko banda zabala gaur egun bezain hedatuta ez zegoenean, Interneten bidez audio fitxategiak trukatzeko
|
bide
bakarra bihurtu zen, pazientzia edo burua galdu gabe, behintzat. Gaur egun, Interneten ez ezik, musika entzuteko gailu eramangarrietan ere oso erabilia da MP3 formatua.
|
|
|
Aurreikuspenen arabera, emaitzarik esanguratsuenak lau urte barru ezagutaraziko dira. Izan ere, automobilgintzaren etorkizuna
|
bide
horretatik doa, nahiz eta gure inguruan oraindik ere ez den horrelakorik garatu. Burdinaren eta aluminioaren aroan jarraitzen dugu.
|
|
2009
|
|
|
Garuna barrutik miatzeko teknikak aldaketa metabolikoak detektatzeko teknikak dira. Horregatik, erabiltzaileak zehatz mehatz ezagutu behar du zein
|
bide
metaboliko ari den teknika irakurtzen esperimentu bakoitzean.
|
|
|
Glutamatoa kanporatzeko prozesua adibide bat da. Eta oso adibide emankorra,
|
bide
metaboliko horren ikerketak ezustekoak ekarri izan baititu.
|
|
|
Hain zuzen ere, neurologoek korrelazioa bilatzen dute gorputzaren jardueren eta aktibatzen diren garun zatien artean. Emaitza harrigarriak lortzen ari dira
|
bide
horretatik.
|
|
|
Baina hori ez da garunaren funtzionamendua ulertzeko egin daitekeen
|
bide
bakarra. Seinale elektrikoei zelularen eta molekulen mailan jarraitzea da beste bide bat, eta indarra hartzen ari da.
|
|
|
Hori ere ez da ikerketa lerro berria; aspalditik ari dira aztertzen zer gertatzen den seinale elektrikoak neurona batetik beste batera salto egin ahal izateko, non eta nola sortzen diren seinale elektrikoak eta abar. Baina, aspaldikoa izanda ere,
|
bide
hori ez da inolaz ere agortu. Hain zuzen ere, azken belaunaldiko teknikek ate berriak ireki dituzte.
|
|
|
nork, nor, noiz edo non galdetzaileekin egindako galderei erantzuten die ondoen azpimarratu du Leturiak. Hala ere, zalantzarik gabe, hainbat
|
bide
berri irekitzen dizkigu honek. Izan ere, litekeena da etorkizunean beste zenbait ezagutza eremutan ere, turismo bulegoetan esaterako, aplikatu ahal izatea, bilaketak beste ezagutza base batzuetan eginez, noski.
|
|
|
Ez da
|
bide
horretatik saiatzen diren lehen aldia. Esaterako, 2000 urtean, Belgikako Ghent Unibertsitatean, Lactococcus lactis eraldatu zuten, kolitisa sendatzen duen interleukina proteina aska zezan.
|
|
|
Hala ere, Nature aldizkariaren webgunean, albistearen berri emateaz gain, Bartzelonako Vall d' Hebron ospitaleko Francisco Guarner hesteetako medikuaren iritzia ere aipatzen dute. Haren ustez, esanguratsua da 2000 urtetik
|
bide
horrek ez ematea emaitza onik, eta, beraz, zuhurtasunez hartu du oraingo ikerketa.
|
|
|
Bestalde, datuetatik ezagutza erauzteari buruz ere hitz egin zuten. Eta Kataluniako Unibertsitate Politeknikoko Horacio Rodriguezek eman zuen hitzaldian aipatu zuen adimen artifizial klasikoaren erronka batzuei saiatu behar dugula berriro heltzen, baina datu gehiagorekin, eta
|
bide
berriago batzuetatik. Eta ni ere, apur bat, iritzi horretakoa naiz.
|
|
|
Hain zuzen, sari sistemaren bitartez, indartu egiten da alkohola edateko bulkada, eta antzekoa gertatzen da mendekotasuna sortzen duten beste substantzia batzuekin ere. Horrenbestez, uste dute ikerketa hori baliagarria izan daitekeela alkohol mendekotasuna tratatzeko
|
bide
zehatzak bilatzeko, garuneko eremu hori oso antzekoa baita pertsonetan eta arratoietan.
|
|
|
DRM sistemetan egindako inbertsio ikaragarria alferrikakoa eta kaltegarria ere badela konturatuta, sistema horiek baztertzen joan dira pixkanaka ekoizleak. Apple k kendu du FairPlay bere iTunes dendatik, eta on line musika denda ia guztiek DRM gabe saltzen dute gaur egun. Bideo industriari dagokionez, DVD edo Blu ray diskoak DRMarekin doaz oraindik, baina aspaldi hautsitako DRMarekin; eta ez dirudi on line salmenta garatzean
|
bide
horretatik joko dutenik.
|
|
|
Elektrizitate iturri ausazkoak izateaz gainera, erregimen berezian daudenez
|
bide
berriztagarrietatik sortutako elektrizitatea delako, iturri horietatik sortutako elektrizitate guztia hartzen du sareak. Horren eraginez, gainerako elektrizitate iturrien sorkuntza bi horietara moldatu behar izaten dute.
|
|
|
Horrenbestez, mugatua da
|
bide
horietatik ase daiteken elektrizitate eskaria. Juan Carlos Amasorrainek, Barrenaren lankide batek, muga hori% 40n ezarri du.
|
|
|
Konponbide bat izango litzateke bi
|
bide
horietatik sortutako elektrizitatea erregulatzea eta eskariaren araberakoa izatea. Barrenak eta Amasorrainek esandakoaren arabera, hori ez da ezintasun tekniko baten ondorioa:
|
|
|
Bi liburu klasiko eta beste bi ez hain ezagunak. Lehen klasikoa Isaac Asimov idazlearen The Universe (El Universo gaztelaniazko argitalpenean) da, eta astronomiaren oinarrizko jakintza eta jakintza hori lortzeko
|
bide
historikoa deskribatzen ditu. Bigarren klasikoa Carl Sagan astronomoaren Cosmos liburua da; telebistarako egin zuen Cosmos telesaila bukatu ondoren idatzi zuen, material osagarria izateko.
|
|
|
Berez, oso erritmo motelean berritzen dira bihotzeko zelulak, baina, ikertzaileen ustez, berritze erritmoa azkartu daiteke, zenbait substantzia erabilita. Beharbada, bihotzeko gaixotasun batzuentzat tratamendu berriak sor daitezke
|
bide
horretatik.
|
|
|
Perkinen tindagaiak
|
bide
hura ireki zuen. Christian Gram biologo daniarrak, adibidez, bakterioak tindatzeko teknika bat garatu zuen anilinaren familiako beste tindagai batzuk erabilita, eta beste biologo batzuek bakterioak sailkatzeko aplikatu zuten teknika; gaur egun, ohikoa da bakterio gram positiboen eta gram negatiboen sailkapena.
|
|
|
Zurruntasun handia erdietsi nahian, esaterako, gailuaren elementu mugikorren inertzia handitu daiteke. Hori saihesteko bideak zurruntasun handiko eta dentsitate txikiko materialak erabiltzea eta diseinua optimizatzea dira, betiere
|
bide
horien kostua arrazoizkoa dela ziurtatuz.
|
|
|
Frantzian oso kezkatuta daude obesitatea asko hazi delako gaztetxoetan. Bada, hiri batean,
|
bide
egokiak jarri dituzte auzoen eta ikastetxeen artean, ikasleak eskolara oinez joateko aukera izan dezaten. Eta obesitatea apaldu egin da.
|
|
|
Darwinen ekarpenari esker egin zen, beraz,
|
bide
hori. Baina akatsen bat ere egingo zuen.
|
|
|
Bat plastikook birziklatzea da. Kontzeptu gisa, ez dirudi arazoa konpontzeko
|
bide
txarra. Gaur egun, ordea, sortzen diren hondakin plastikoen proportzio txiki bat baino ez da birziklatzen.
|
|
|
Polimero biodegradagarri sintetiko guztiak ez dituzte
|
bide
berriztagarrietatik lortzen. Batzuek jatorri petrokimikoa dute, baina ematen dieten egiturak aukera ematen du hainbat mikroorganismok deskonposatzeko.
|
|
|
Emaitza baiezkoa izan zen, aztertutako alderdi guztiek adierazi baitzuten gora egiten ari dela industria, eta
|
bide
horretan jarraituko duela: polimero biodegradagarrien eskariak gora egin du, ekoizteko gaitasunak ere bai, prezioak nahikoa egin du behera, eta abar.
|
|
2010
|
|
|
Neutroien dispertsio teknikak erabili dituzte ikerketan,
|
bide
onenetako bat baita jakiteko atomoak non kokatzen diren eta nola mugitzen diren. Bada, ikusi dute zeta arretan mililitroko 400 miligramorainokoak direla zetaren proteina kontzentrazioak.
|
|
|
zelula ama hematopoietiko helduak edo enbrioien zelula amak erabiliz zelula gorriak lortu nahi dira. Momentuz ez dute heldutasun tekniko nahikoa alternatiba funtzional bezala definitzeko, baina
|
bide
oparoa izan dezakete.
|
|
|
Enbrioiekin egiten diren ikerlanen aurkarien kritikarik ere ez da falta izan urteotan, eta ikusi da gerora zertan geratzen diren saiakera hauek guztiak. Oraingoz, baina, badirudi itxaropenak
|
bide
horretan jarrita daudela.
|
|
|
Hegoak astintzeak energia gastu ikaragarria eragiten du, eta gorputzaren anatomia eta fisiologia gastu horretara doitzea izan da animalia hegalariek garatu duten lorpenik ikusgarriena. Ezaugarri jakin batek hegoak garatzea, esaterako
|
bide
ebolutibo berri baten hasiera eragin dezakeen arren, milaka aldaketa eta moldaera gertatu behar dira hegaldiaren moduko ezaugarri efiziente eta ebolutiboki egonkor bat garatzeko.
|
|
|
Baina oraindik ez. Gaur gaurkoz, badirudi mikroalgetatik bestelako molekulak erauztea dela prozesu hori guztia errentagarria izateko
|
bide
bakarra. Kostuak garestiak dira, asko dira hobetu beharreko alorrak, eta sare guztia egokitu, moldatu eta optimizatu behar da.
|
|
|
Gainerakoa, ura da. Lan hori egiteko
|
bide
eraginkorrena zentrifugagailuak erabiltzea da, baina energia asko kontsumitzen dute. Hala ere, azkenaldian handitzen ari da zentrifugagailuen eraginkortasuna, eta nabarmen ari dira jaisten kontsumoak.
|
|
|
Alde horretatik, nire ustez, matematika bezalakoa da. Zenbait teorema matematikoki froga daitezkeelako sinesten dugu, eta, era berean, matematikoki froga dezakezu naturaren konstante batzuen balioak ulertzeko
|
bide
bakarra dela multibertso bat existitzea. Matematikak ez du% 100ean frogatzen hori, baina nahiko argudio sendoa da.
|
|
|
Arroza, kipula, tomatea, soja, patata edo letxuga lortzen dute hala. Ruizen ustez,
|
bide
horretatik produktu begetalak lortzea nahiko erraza da. Horiekin dieta orekatua eta atsegina lortzean dago gakoa.
|
|
|
Goizegi da orain arte Salburuan lortutako emaitzen ondorio guztiak izateko. Baina bisoi europarra salbatzeko sistemarik egokienaren bila
|
bide
onetik doazela uste du. Bisoi bakar batek (batik bat emea bada) bizirauten badu, zuzenean eragiten duzu hain larri dagoen espeziearen populazioan.
|
|
|
Elizabeth Blackwellek egina zuen Garrettek hasi nahi zuen
|
bide
zail haren zati handiena, gogorrena. 1834an, aitaren azukre findegia erre zenean, Estatu Batuetara emigratu zuten Blackwelldarrek.
|
|
|
Gero erizaindegi bat ireki zuen; eta 1857an, Emily ahizparekin hark ere
|
bide
beretik jo baitzuen eta Marie Zakrzewska doktore poloniarraren laguntzarekin, Emakumeentzako eta Umeentzako New Yorkeko Ospitalea bihurtu zen erizaindegi hura.
|
|
|
Enborren gainean iristea da kontinenteetako animaliak uharteak kolonizatzeko duten
|
bide
bakarretako bat. Madagaskar uhartearen kasuan, baina, aditu askok zalantzan jartzen zuten horrela iristerik izan zutenik, uhartearen eta Afrikaren artean dagoen kanaleko korronteak kontrako noranzkoan mugitzen baitira.
|
|
|
Hobetu daiteke, eta, noski, ematen duen energiaren mailako esperimentu asko geratzen dira egiteko. Beste azeleragailu handiago bat ere egin daiteke, baina fisikariek badakite ezin izango dutela
|
bide
horretatik quarka baino txikiagoa den partikularik lortu. Mugan gaude.
|
|
|
Aguzzi eta bere taldeak
|
bide
horretan ikertzen jarraitu dute, eta frogatu dute PrP proteina beharrezkoa dela saguetan, nerbio sistema periferikoko neuronak mielinaz ondo bil daitezen. Prp proteinarik gabe, berriz, mielina ez da osatzen, eta, horren ondorioz, nerbio sistemako gaixotasunak garatzen dituzte saguek.
|
|
|
11 dimentsiotatik 4 dimentsiotara joan behar duzu azaltzen du Urrestillak. Eta posibilitate asko dituzu
|
bide
hori egiteko, 10 200 inguru (bateko bat eta 200 zero atzetik). Posibilitate horien potentziala marraztuz gero, minimo asko dituen lautada moduko bat agertzen da.
|
|
|
Linazasorok azaltzen duenez, DatSCAN izena dute proba horiek, eta, horien bidez, dopamina ekoizten duten neuronen bidea nola dagoen ikus daiteke; hain juxtu, hori da parkinsonaren ondorioz kaltetzen den bidea. Beraz, tratamendua eraginkorra izango balitz, lehen baino neurona dopaminergiko gehiago egongo lirateke, eta
|
bide
dopaminergikoa hobetu egingo litzateke.
|
|
|
Tamalez, baina, Linazasorok espero zuen bezala, pertsona horren garuneko
|
bide
dopaminergikoa ez da hobetu. Aitzitik, egindako jarraipenari esker, denbora igaro eta parkinsonak aurrera egin ahala, bide horrek okerrera egin duela frogatu du.
|
|
|
Tamalez, baina, Linazasorok espero zuen bezala, pertsona horren garuneko bide dopaminergikoa ez da hobetu. Aitzitik, egindako jarraipenari esker, denbora igaro eta parkinsonak aurrera egin ahala,
|
bide
horrek okerrera egin duela frogatu du.
|
|
|
Bukatzeko, esan genezake ez duela ematen
|
bide
egokitik goazenik, eta, beraz, hausnartu genukeela eredu hau sozialki edo ekonomikoki jasangarria den. Eragile guztiok dugu erantzukizunen bat.
|
|
|
Nire ustez, gaur egun ezinbestekoa da Internet erabiltzea jendeak aldizkaria erraz lortu ahal izateko. Horregatik ari da unibertsitatea aldizkari elektronikoak bultzatzen; Ekaia ere
|
bide
horretatik joango da.
|
|
|
Errazena da adibide bat ematea. Eta
|
bide
egoki bat adibideak aurkitzeko zergatik galdera erabiltzea da, umeek egiten duten bezala.
|
|
2011
|
|
|
Hori kontuan hartuta, BCL11A izeneko genea identifikatu dute Howard Hughes Medikuntza Institutuko eta Harvard Unibertsitateko ikertzaileek. Gene horrek hemoglobina fetala desagerrarazten duenez, pentsatu zuten hura isilarazita globulu gorriek hemoglobina fetala izango zutela, eta
|
bide
egokia izan zitekeela anemia faltziformea tratatzeko.
|
|
|
Lehen ez bezala, lotsa galdu dute munduan gosea, merkataritza egitura bidegabeak, ingurumenarekiko utzikeria eta demokrazia falta daudela esateko. Politikariak politikari, baina, elikagaien merkatuan dauden arazo eta bidegabekeriei aurre egin beharrean
|
bide
errazago bat hartu dute: konpondu beharreko hori guztia azaleratu duen bioteknologia bera, zelataria, bekataritzat hartzea.
|
|
|
Batzuen iritziz, saguei emandako dosiak handiegiak dira; beste batzuek, berriz, amiloide plaka berriak sortzea eragotzi bai baina zaharrak ez dituela suntsitzen leporatu diete. Edonola ere, askok ontzat jo dute Genentecheko ikertzaileek egindako lana, eta haiek ere
|
bide
horretan ikertzen jarraituko dutela adierazi dute.
|
|
|
Une honetan, ez gara behar bezala erabiltzen ari ur geza. Ziur naiz
|
bide
hobeak daudela ozeanoko ura hartu eta ur hori ur geza eta gatz bihurtzea baino, eta bidean bizia suntsitzea baino. Oraindik garaiz gabiltza nola eutsi aurkitzeko.
|
|
|
Ohiko objektuen azterketa zientifikoa oso baliagarria da. Fisher ez da lehena
|
bide
hori azpimarratzen eta erabiltzen; adibide ospetsua da Michael Faradayk XIX. mendean eman zuen The Chemical History of a Candle hitzaldia (Kandela baten historia kimikoa).
|
|
|
Gainera, erabili duten teknika eraginkorra izango balitz ere (eta ez zaio iruditzen
|
bide
ona denik, zelula dendritiko horiek neurri handi batean beren funtzioak galdu dituztela erakutsi baitute beste ikerketa batzuetan), ez litzateke erabilgarria izango, oso konplexua eta garestia baita: pentsaezina litzateke tratamendu hori ematea garatze bidean dauden herrialdeetan.
|
|
2012
|
|
|
Hegoen forma berezia da. Hegazkin gehienetan, hegoak kurbatuak daude goialdetik eta lauak dira azpialdetik, eta hegoaren goialdetik doan aireak
|
bide
luzeagoa egiten du eta azkarrago mugitzen da behealdetik doana baino. Gainera, goiko airea lehenago iristen da hegoaren bukaerara beheko airea baino..
|
|
|
Bizia zelulabakar soilik izatetik zelulaniztun ere izatera igaro zen duela 1.500 eta 1.200 milioi urte bitartean, eta garai berean sortu zen ugalketa sexuala. Eskoziako Aberdeengo Unibertsitatean zuzendutako ikerketa batean, granitoarekin lotu dute eboluzio
|
bide
hura orduan garatu ahal izatea. Ikertzaileen esanean, garai hartan sortu eta azkar
|
|
|
Bizia zelulabakar soilik izatetik zelulaniztun ere izatera igaro zen duela 1.500 eta 1.200 milioi urte bitartean, eta garai berean sortu zen ugalketa sexuala. Eskoziako Aberdeengo Unibertsitatean zuzendutako ikerketa batean, granitoarekin lotu dute eboluzio
|
bide
hura orduan garatu ahal izatea. Ikertzaileen esanean, garai hartan sortu eta azkar higatutako granitoa izan zen bizi forma konplexuek beharrezko dituzten metal astunen iturria:
|
|
|
Oraingoan, berriz, Schreiweisek erakutsi du FOXP2 genearen giza bertsioa duten saguek azkarrago ikasten dutela sagu arruntek baino. Horretarako, sagu mutatuak eta arruntak entrenatu zituen, ikuste seinale batzuei jarraituz
|
bide
egokia topa zezaten. Bada, sagu arruntek mutatutakoek baino 4 egun gehiago behar izan zituzten mutatutakoek 8 egunean lortu zutena lortzeko.
|
|
|
Baina guztiontzat arriskutsuena zer den ere aipatu du: oraingo egoerari eustea eta
|
bide
beretik jarraitzea. Hortaz, ekonomia berdetzearen alde egingo du Rio+ 20n.
|
|
|
Ingeniaritzaren ikuspuntutik begiratzen badugu, Lurra sistema itxia da, eta benetako ekonomia berdea izateko, materiaren fluxua ixtea lortu genuke. Hori da
|
bide
bakarra benetako iraunkortasuna lortzeko. Horrez gain, materia eraldatzeko behar dugun energiak iturri berriztagarrietatik etorri luke, eta modu eraginkorrean ustiatu genuke.
|
|
|
Idazten oso motela, eta, ingeleseko irakaslearen esanean, haren letra inoiz ikusi dudan txarrena zen. Zientzietan hobeto moldatzen zen, baina, hala ere, kexu ziren ordenatua eta metodikoa ez zelako eta problemen ebazpenak emateko eskolan irakatsitako metodoak erabili baino bere
|
bide
propioak erabiltzea nahiago zuelako. Eskola aspergarria zen Turingentzat.
|
|
|
Antibiotikoekin erresistentzia arazo larriak ditugun garai hauetan, Basslerrek uste du hurrengo belaunaldiko antibiotikoak
|
bide
horretatik etor daitezkeela. Eta horretan ari dira lanean azken urteetan.
|
|
|
Arazoa sortzen da araudiak noiz hausten diren kontrolatzeko neurriak mahai gainean jartzen direnean. Ez daukat batere garbi edozein
|
bide
baliagarria den kontrola gauzatzeko. Kirolaria beti susmopean izatea, hasieratik errudun izatea, ez dakit kirol garbi baten benetako irudia den.
|
|
2013
|
|
|
Ezinezko zaie, ordea, beti modu horretan jokatzea; batzuetan lan gogor bat egitea beste aukerarik ez dugu. Gobela ibaian, adibidez, Getxon, egiten ari garen esku hartze gehienak
|
bide
horretatik doaz, ubide paralelo bat sortzen ari gara, ur handien garaian hori ere bete dadin. Orain, ordea, azkeneko fasean sartzera goaz, Errekagane kalean, herriaren erdi erdian, eta hor dugu hormak handitu besterik egin; hau da, ibaiari eraso pixka bat handiagoa egin, dio Sanz de Galdeanok.
|
|
|
Orain
|
bide
horretatik ari zara ikertzen?
|
|
|
Bilboko hiriak eta haren inguruko lurraldeak beti izan dute harreman berezia beren itsasadarrarekin. Industrializazioa baino lehen, herrien arteko komunikazio
|
bide
naturala zen itsasadarra. Geroago, hiriaren erabateko garapen ekonomikoa ekarri zuen burdinaren garraiobide bihurtu zen.
|
|
|
Bilboko hiriak eta haren inguruko lurraldeak beti izan dute harreman berezia beren itsasadarrarekin. Industrializazioa baino lehen, herrien arteko komunikazio
|
bide
naturala zen itsasadarra. Geroago, hiriaren erabateko garapen ekonomikoa ekarri zuen burdinaren garraiobide bihurtu zen.
|
|
|
Tor software libre bat eta sare ireki bat da, aukera ematen diguna gure sareko komunikazioak boluntarioen sare bateko hainbat ordenagailutan jauzi eginez bideratzeko. Mezuak hainbat ordenagailutatik pasatzeak zaildu egiten du atzerakako aztarnatzea, baina Tor-ek, gainera, lortzen du bideko ordenagailu edo nodo horietako batek ere ez ezagutzea mezua bera eta mezuaren jatorria eta helburua; nodo bakoitzak aurreko nodoa eta ondokoa zein diren soilik ezagutzen du, ez daki bera
|
bide
horretako zenbatgarren nodoa den, eta ezin du mezua irakurri. Nola lortzen da hori?
|
|
|
Tor erabiltzen dugunean mezu bat bidaltzeko, software horrek egiten duen lehen gauza da Tor sarea osatzen duten ordenagailuetatik hainbat ausaz hartuta bide bat aukeratu. Ondoren,
|
bide
horretako azken nodoaren gako publikoa erabilita zifratzen ditu mezua eta mezuaren azken helburua. Gero, jada zifratuta dagoen mezu hori guztia eta bideko azken nodoaren helbidea zifratzen ditu, bideko azken aurreko nodoaren gako publikoa erabilita.
|
|
2014
|
|
|
Saiak betidanik saiatu izan dira, gorpuei ez ezik, era batean edo bestean ezinduta dauden animaliei ere etekina ateratzen, hala nola harkaitzen zirriztuetan kateatuta geratzen direnei edo erditze garaian arazoak dituztenei. Arrazoizkoa da sarraskijaleak ugaritu ahala halako erasoak ere ugaritu izana, baina
|
bide
luzeegia dago ugaritu izatetik gehiegi direla ondorioztatzera.
|
|
|
Ikuspegi berri horrek, funtzioetan oinarritzeak eta ez espezieetan, bide berri bat ireki du mikrobioman oinarritutako terapietan. Hala ere,
|
bide
hori oraindik hastapenetan dago; horregatik," zuhurtziaz jokatu" behar dela uste du Bilbaok: " Momentu batean, pentsatu zen mikrobioma transplanteak aukera ona izan zitekeela hesteetako asaldura batzuk, hala nola hanturak, tratatzeko.
|
|
|
Zailtasunak zailtasun, gero eta ikerketa gehiago egiten ari dira, jakiteko zer parte hartze duen mikrobiomak metabolismoan, eta, besteak beste, obesitatea ulertzeko pausoak ematen ari dira
|
bide
horri jarraituta. Esaterako, 2012an Journal of Clinical Gastroenterology aldizkarian," The intestinal microbiota and obesity" artikulua argitaratu zen.
|
|
|
Eta ez da hori ondorio bakarra: Kontuan izan behar da Y kromosomaren sorrera une eta modu desberdinetan gertatu dela gizakietan, landareetan eta fruta euli hauetan, eta, denetan, endekapena
|
bide
beretik joan da. Horrenbestez, badirudi eredua nahiko sendoa dela.
|
|
|
Baina, une honetan, ebaluazio agentziek aztergai dituzte, eta oraingoz ez dituzte baheketa programa orokor gisa gomendatzen. Bi profesionalek uste dute, hala ere, baheketa tekniken etorkizunak
|
bide
horretatik joko duela. Oraingoz zuhur egon behar dugu, eta itxaron.
|