|
2007
|
|
|
La, tte, P.: Leon Jaun Aphezak eskuaralat itzuli duen. Jesu Kristoren Imitationeaz Jaun kechu bati
|
bi
hitz, Gure> Herria, 1928ko martxoa apirila, 105 orr.
|
|
|
Leon Jaun Aphezak eskuaralat itzuli duen Jesu> kristoren> Imitationeaz> Jaun kechu bati
|
bi
hitz, 1928, 105 orr.
|
|
2008
|
|
|
(b) Egunero sortzen diren edo albo hizkuntzetatik etengabe hartutako hitzen euskal ordaina eman da (chupete, > biberón, > móvil, > monovolumen...). Horretan ere arazo bat baino gehiago izanen dugu, zenbaitetan kontzeptu edo objektu bera esa teko
|
bi
hitz erabiltzen baitira mugaren bi aldeetan. Gure ustetan, eginkizun honek lehentasun osoa izan behar du, inguruko hizkuntzen morroi izan nahi ez bada.
|
|
|
Bestalde, hitz honek Iparraldeko euskalkiekin elkar tzen ditu Nafarroako hizkerak Iparralde osoan ahalke> ge, batez ere lehenen goa, hain erabiliak baitira, Ip (GN) ren zenbait azpieuskalki izan ezik. Edonola ere, kontutan hartu behar da Ip (Gn) Baztan eta Ultzaman alke> eta lotsa>
|
bi
hitzen txanda keta dutela eta ez, aldiz, Iparraldekoetan, hemengo euskalkietan ezpaitute txandaketa hori,, lotsa? (, beldur?) adierazteko erabiltzen baitute.
|
|
|
Izan duten bilakabide fonikoz, tokien arabera desberdindu direnak, beste talde an sar daitezke, besteak beste: akaitu> gehiago> ago, > Zenbait kasutan, ez da erraza, ordea, hitz beraz edo
|
bi
hitzez ari garen erabakitzea, egun, adi
|
|
|
Hain izenburu unamunotarra. Huntaz eta Hartaz (1965)? duen saio liburuan, Txillardegik hitz batzuk eskaintzen dizkio Barojari. Euskaldun txapeldunei
|
bi
hitz, saioan.
|
|
|
Hauen arazo nagusia hauxe izaten da: toki batzuetan,
|
bi
hitzak jakinda, hiz
|
|
|
M. Azkuek esana: . Originariamente> nombre substantivo, < < grupo, rebaño> >, que en su evolución a la categoría de sufijo y al retrotraerse a su primitiva cate goría ha quedado convertido en talde?(
|
bi
hitzak nik neuk belztuak).
|
|
2009
|
|
|
Baiona, ko Biltzarraren Erabakiak izenarekin eman zuten liburuxka bat argitara. Sarrerako
|
bi
hitzetako bat eskari bikoitz hau da:
|
|
2010
|
|
|
Blokeez
|
bi
hitz, bukatzeko. A, B eta C blokeak bereizi ditugu.
|
|
|
Puntu honetan egokia deritzogu zehaztapen bat egiteari. Berbaldi ekarriaren esparruko fenomeno batez
|
bi
hitz esango ditugu: particitation fenomenoaz hain zuzen.
|
|
|
2.4 Metodologiaz
|
bi
hitz............................. 29
|
|
|
ikasturteko galdea
|
bi
hitzetan zen Aitak, Amak eta erantzuna hiru letretan (b/ z/ e): bai, zerbait, ez.
|
|
2012
|
|
|
21 Adibide batzuk: Indian
|
bi
hitz dira nagusi itzulpena izendatzeko: rupantar eta anuvad.
|
|
|
Dekonstrukzioa mugimendu postestrukturalistarekin hain estuki lotuta dago, non askotan
|
bi
hitzak modu trukagarrian ere erabili izan diren. Definitzen edo laburtzen zaila den arren, postestrukturalismoa estrukturalismoaren aurkako erreakzio desberdinen multzo gisa uler daiteke.
|
|
|
Ez genuke Ovidioren Ars amatoriaren itzulpenarekin bukatu nahi, jatorrizko? testuaren inguruan
|
bi
hitz esan gabe. Ibinagabeitiak berak honako hau aitortzen digu Maita bidearen hitzaurrean:
|
|
|
Izan ere, Onaindiarentzat, literaturaren funtzioa, egiaren eta errealitatearen aztarranik izkutuenak agirian jartzen saiatzea da. Sakoneraiño jeixtea edo sakontasunari iraulka bat eman eta izkutukoak agertzea;
|
bi
hitzetan esateko, egiaren billatzea? (Onaindia 1969b:
|
|
|
Maiz aski, exhaustiboki alderatuko ditugu jatorrizkoekin. Erkatze honen ondorioak, corpusaren analisiarekin hasi aurretik,
|
bi
hitzetan bada ere, atal honetan bertan paratuko ditugu; izan ere, egitura jakin hauek, tipografikoki marren, parentesien edo koma parearen bidez bereizten dira eta, jakin badakigu, puntuazio demarkazioak (komatxoren bat ahaztea, esaterako) edizio batetik bestera aldaketaren bat izan dezakeela. Halaz ere, oro har, bilduma batek eskaintzen duen abantailaz baliatu gara kasu honetan.
|
|
2013
|
|
|
Zonbat aldiz othe gaude
|
bi
hitz hoik aditurik iragan egun eta gauetan Baiona hiriko karriketan! Bereziki soldadoak ehunka, milaka zoazilarik hiritik burdin-biderat, gogotik zuten, eta dute oraino bethi bulhar guziek oihu egiten «Vive l, armée!
|
|
|
Baina hori baino urrunago joan zen, «alemankeria» hitza asmatuz, «alimalekeria» hitzaren itxura bertsua zuela idatziz. Etimologikoki justifikaziorik ez daukan hurbilketa horrekin irakurlea manipulatu nahi zuenik ezin dugu erran, ez baitzuen idatzi
|
bi
hitzek jatorri bera zutenik, baina hitz joko horrekin alemanak abereen pare ezarri zituen. Artikulu horretan berean azaldu zuen batzuek uste zutela 1870tik hara gizondua, jendetua edo zibilizatua zela.
|
|
|
Artikulu hartan, alemanak abereekin konparatu zituen, abereen ezaugarriak adierazten zituzten hainbat hitz erabiliz, «aztaparrak» edo «ausikia» bezala. Alemanen atzaparrak edo ausikia aipatzea, alemanak abere edo ihizi gisa kontsideratzea zen,
|
bi
hitz horiek abereei lotzen zaizkielako.
|
|
2014
|
|
|
–heure etorkizunak ditun apainduko?. duela hogeita hamar urte oso deigarria zitzaidan etorkizunak> hori, agian etorkizuna (Arestik berak itzulitako t.s. Elioten denbora> futuroa) bat eta bakarra zela erakusten edo adierazten zigulako eskolastika patu zaleak edo patu menpekoak, eta ezezagun zitzaizkigulako oraindik erreali tate paraleloei eta multibertsoei buruzko teoriak. zientzia fikzio gutxi irakurri genuen artean, nonbait. Etorkizunak> apaintzearena, dena den, lorpen estilistikoaz haratago doa nire ustez, bizi filoso fia oso bat garatu baitaiteke
|
bi
hitz horien bueltan. Gorputzean tatuatzeko ere esaldi txarra ez, sinesten hasita bainago, isuri aise bezain galera errazeko sare sozialetan hitz parrastadak sor tu ahala xahutzen diren garaiotan, norbere gorputzean esaldiak tatuatzea datekeela poesia iraunkortzeko bide bakanetakoa jada.
|
|
|
Aurrera jarraitu aurretik, ordea, zentsura ezagutu ez duen irakur leari zuzenduta
|
bi
hitzetan azalduko dut zer den zentsuraren ins tituzioa.
|
|
|
Euskaraz
|
bi
hitz elkarren segidan irakurtzeko gauza izan nintzene ko jakin nuen bazela Gabriel Aresti izeneko idazle bat, eta bere hala eskuetaratu zidaten Harri> eta> Herri> poema liburua. Adiskide baten oparia izan zen.
|
|
2016
|
|
|
Antzerkiaren hastapenean, Larzabalek ohar bat idatzi zuen antzerkia emanen zutenentzat, Etxahun ez zela ezaguna eta, ondorioz, haren biziari buruzko xehetasunen ematea beharrezkoa izanen zela. Bestalde, ohartzen gara ikusgarria iragartzen duen artikuluan, nahiz eta
|
bi
hitzez egina izan, xehetasunak emanak direla, publikoa gutxieneko informazioarekin etor zedin antzerkira. Loturak eginak ziren.
|
|
2018
|
|
|
Nik Altabeko primari behar deiot erran
|
bi
hitz, Ezkontzeaz galtatürik
|
|
2021
|
|
|
2 Baskonia herriaz
|
bi
hitz
|
|
|
Jaurgainen bizi pribatüaz
|
bi
hitz. Uste izan da donado bizi eta hil izan zela, eta ez da egia: 1879ko azaroaren seian ezkontü zen Parisen, 9 arrondizamentüko merian andere Léontine Anastasie Touffu, Seineet Marne departamentüko laborari alabarekin.
|
|
|
2 Baskonia herriaz
|
bi
hitz 7
|
|
|
Libürü hau aipa beno lehen, Jean Louis Davant idazleaz
|
bi
hitz erran nahi nüke. Lehenik jakin behar da euskara batuaren (oraiko eüskara estandarra) sorzaleetarik bat dügüla (1).
|
|
|
Zoin dira Jean de Jaurgainek 1899an püblikatü zütüan Quelques légendes poétiques du Pays de Soule libürüxkaren Züberoako sei" alegia" horik? Hona
|
bi
hitz, Jean Louis Davantek geia ondoko orrialdeetan hobeki eta zabalki presentatüko düala jakitez. Jean Louisek, alegiaren ordez, kontaira poetiko erramoldea haütatü dü.
|
|
|
Noiznahi esaten da eta entzuten Etorri ba, Noiz ba?, Ez dakit ba, Joan zaitez ba eta abar. Areago, hiztun askorentzat isilgabeko errepika bihurtu da,
|
bi
hitz segidan ezin esateraino ba aldi oro eta une oro tartekatu gabe: Ba... esango dizut, Ba... ez naiz gogoratzen, Ba... zeuk ikus, Ba... joan den astean.
|
|
|
Beste arrazoiaz den bezainbatean, hots, formazko oinarria falta omen dela bata ondoriozkoa eta bestea kausazkoa dela esateko, aitortubehar da aldez egia dela, ez baitio batak ez besteak baitedo en eransten adizkiari, baizik bietan biluzik agertzen baita; aldez ez, ordea, horien ordez beste zerbait berretzen baitiote batak eta besteak. Ala ez da ezer —eta ezer formala, noski—
|
bi
hitz andana desberdin osatzea eta bi ahoskera desberdin izatea, eta puntuazio markak ere desberdinak, hitz andana eta ahoskera desberdinen arabera. Har dezagun, esate baterako, honako hitz multzo hau:
|
|
|
Postposizio itsatsiak (semea (ren) gan, zu (re) gatik eta abar) hitz bakarrean ematen ditugu. Aldiz, semearen erruz, edo semea (ren) baitan,
|
bi
hitzetan ematen ditugu: gatik edo gan ez bezala, erruz, bitartez, baitan... hitz askeak dira eta bereiz idazten ditugu.
|
|
|
28.6.3.8a Nolabaiteko antza izan dezakeen arren, zuzen zuzenean aurkaritzako juntadurari ez dagokion beste erabilera bat ere badute
|
bi
hitzok; erabilera murriztailea deituko dugu, eta ondoko adibideotan ageri da: Ez dut maite zu baizik/ baino; Ez dut zu baizik/ baino maite; Zu baizik/ baino ez dut maite.
|
|
|
...eskuara, zeinaz halaber duritzen baitzait ausartki erran ditekeela[...] (Etxeberri Sarakoa); Rodako markesa zeritzan gizon batek, zeinetaz esaten baitzen porrot egin zuela urrezko meategiekin eta aberastu egin zela ospitaleekin (Iñurrieta); Mundua erabiltzen duten jainko irrazionalen tenplua, zeinez ez baitakigu deus, gizonaren irudikoak ez direla salbu (Juan Garzia); Urbiaingo herria ere, zeinaz
|
bi
hitzen erraiterat obligaturik bainago (Irigoien).
|
|
|
Baina eskuinean ere eman daitezke: Hitzaurreaz
|
bi
hitz esango nituzke, Tolstoizalea naizenez (Mitxelena).
|
|
|
euskalduna naiz edota ez naiz euskalduna. Alde honetatik azken urteotan hedatu den joerak, hau da, bi antonimoren (kontrakoa adierazten duten
|
bi
hitzen) artean ala juntagailua ezartzeak (hil ala biziko auzia), ez du literaturan tradiziorik.
|
|
|
Gramatika honetan ere horiek bakarrik hartuko ditugu adjektibotzat:
|
bi
hitz horiek, adjektibo eta izenondo, sinonimotzat hartuko ditugu aurrerantzean. Baina hori hala bada ere, egia da batzuek (izenondoek) eta besteek (izenlagunek) betetzen dituzten funtzio sintaktikoek badutela antzekotasun handia.
|
|
|
26.5a Orain arte aipatu ditugun aditzak, ondare zaharrekoak izan ala maileguak, hitz bakar batez osatuak ziren. Hauez gain, euskarak aditz predikatu konplexu franko dauzka,
|
bi
hitzez osatu aditzak. Gorago erakutsi bezala, erregimenari dagokionez, aparteko tratamendua dute askotan (§ 23.2.1.3).
|
|
|
23.1d Adizkien artean, ordea, bi motatakoak bereiz daitezke: hitz bakarrean ematen ditugunak (dator, nekien, deritzo, dakarkit, zebilen)/
|
bi
hitzetan ematen ditugunak (etorriko da, esaten dizut, eman zizkidan, irakurriko zenuen...). Adizki sintetiko esaten zaie euskaraz lehenengoei (euskal gramatiketan" adizki trinko" terminoa ere ohikoa izan da) eta analitiko (edo" perifrastiko") bigarrenei, bi hitzetan ematen ditugunei.
|
|
|
hitz bakarrean ematen ditugunak (dator, nekien, deritzo, dakarkit, zebilen)/ bi hitzetan ematen ditugunak (etorriko da, esaten dizut, eman zizkidan, irakurriko zenuen...). Adizki sintetiko esaten zaie euskaraz lehenengoei (euskal gramatiketan" adizki trinko" terminoa ere ohikoa izan da) eta analitiko (edo" perifrastiko") bigarrenei,
|
bi
hitzetan ematen ditugunei. Azken hauetan, aditzak eta aspektu markak osatzen dute lehen partea (askotan aditz nagusi ere deitu zaiona) eta laguntzaileak bigarrena.
|
|
2022
|
|
|
Baina goazen urras ka. Lehenik aitaitaz eta gurasoez
|
bi
hitz erran behar ditut, merezi baitute.
|