|
2014
|
|
|
Goresmenak Duela mende erdia esposaturik, beren urrezko ezteiak ospatu dituzte Kaiet eta Marijane Çuiburu Urbeltzeko jaun andereek
|
beren
haur, haur ttipi, familiako eta auzoak bildurik mahain on baten inguruan Lekorneko Dermit ostatuan.
|
|
|
Mikro haurtzaindegia Euskararen Erakunde Publikoak proposatu labelisazio desmartxan sartua da jadanik: " A" eredu elebidunaren hautua egina izan denez, burasoek hauta dezakete
|
beren
haurren harrera osoki euskaraz izan dadin; dispositibo horren baitan, euskara menperatzen ez duen Aurelie Eiheramouno langilea euskara ikasten ari da gogotik, eta kurtsoak segitzen dituen mementuetan, biziki funtsezkoa den Pantxika Muscarditz ek ordezkatzen du; dokumentu administratibo guziak laster bi hizkuntzetan ezarriak izanen dira; haurrendako liburu musikak ere badira frango euskaraz.... Frantxoa Maitia EEP ko presidenta bera etorria zen biltzarrerat bi egituren arteko hitzarmenaren berme izanen den plakaren ekartzerat, eta mikro haurtzaindegian euskararen alde eginak diren indarrak goraipatzerat.
|
|
|
Maiatzaren 26 an aldiz, beilaren kudeatzaileak, herriko agintariak eta" gardian" delakoen aitzindariak, denak elgarrekin, biltzen dira Baroncelli markesaren hil hobiaren inguruan, omenaldi kartsu bat eskaintzen diotela... Bestalde, gito familia frangok
|
beren
haur ttipiak bataiarazten dituzte beilari bezala etortzen direlarik eta orduan beren jendakiarekin besta gaitza ere egiten...
|
|
2015
|
|
|
Iloba, iloba ttiki eta
|
beren
haur, familia nonbre handian etorria hunkitua izan da zinez. Xinplea, alaia," denen arteko amodioa sendi zen gaualdi huntan" zion elkarte kide batek.
|
|
|
Saltegi handietan, deneri pusaka eta deneri hunkika, hau jo eta hura jo, tunk eta tank, badira zinez gaizki ikasi horietarik eta adin guzietakoak gainerat! Ikusteko da ere buraso batzuk nola uzten dituzten
|
beren
haur ttipiak harat eta hunat jenden artean lasterka, oihuka eta zalapartaka! Deusik erran gabe!
|
|
|
Antoine, François, Pierre eta Philomène. Beren gurasoek abandonatu bi neskatxa paristar ere, Henriette eta Suzanne, altxatu zituzten
|
beren
haurrak bezala.
|
|
|
Mugan usu iragaiten direnentzat frango nardagarri, aise denbora gehiago behar baita, bestenaz ere auto lerro luzeak izaiten direlarik... Baitira mugaren alde batean bizi direnak eta bestaldean ari lanean, edo berak alde batean bizi bainan
|
beren
haurrak bestaldeko eskola batean ibilki, horienzat bereziki traba handia izaiten da ez idurika... Joko horrek hiru hilabete iraun beharra du, gerokoak geroko...
|
|
|
Errana izan zaio errealitatea hor zegoela hala ere eta geroa zela FTKaren kezka. Ikusiz gero eta gazte gehiago euskaraz bizitzearen alde eta
|
beren
haurrak ikastoletan eta eskola elebidunetan ezartzen, euskararen premia gero ta nabariago egiten ari zela. Segur, etzuela euskara gehiagok mirakuilu bat sortuko parropietan, hunen uzteak are gutiago.
|
|
|
Urkoiko ikastegia Juanden astean, Urkoitar zenbeitek bihotzeko xixtada bat ukan dukete, ikusiz
|
beren
haur denborako ikastegia, pala mekanikaren bultzean aurdikitzen. Zonbat orroitzapen, zenbeit kolpez errauts bilakatuak izan diren hor, ezin erran ditaike!
|
|
|
Erraiten ahal dugu zinez zeremonia xoragarria izan dugula. Goresmenak hartze dituzte urrats horietarat
|
beren
haurrak plegatu dituzten burasoek bai eta egun hortako mugimendu guzien arduradun izan diren jaun erretora, Michele andere serora, Annie katexista eta Pierre Lacabe organistak, hunek batean organo ttipia haurrekin eta bi saltoz organo handia ederki burrunbatuz. Agian haur komuniante horiek egun horrekin hartu dituzten xedeen begiratzeko kausituko ahal dute behar den laguntza.
|
|
|
Gertatzen zen ere etorkin batzuek Maputxei zuzenean erosiak izatea. Maputxeak, ez zitaizkelakoan gehiago mugikorrak izan, toki berean (reduccion deituak) bizi behar zutenaz geroz
|
beren
haur eta arrahaurrekin, eremu eskasagatik oldartzen ziren. Bestalde, beren kultura eta azturen arabera, jabegoa ez zen berekoia baizik taldearena.
|
|
|
Hitz horrek sail ainitz baditu bere barnean. Alabainan adostasun bat ditake munduan zehar, aitama eta
|
beren
haurrek egiten dutela familia. Gizon eta emazte batek, elgar hautatu ondoren edo elgarri lotuak beren burasoen erabakiaren ondorioz, haurrak egiten dituztelarik, familia bat eraikitzen dute.
|
|
|
Badu" kasik 3 urte libro utzia duela Intza frantses justiziak, zion Maritxu Lopepek manifestaldi bukaerako hitzaldian, hain lanjerosa bilakatua dea berriz preso sartua izaiteko?". Eta goraki galdegin du, denen izenean, Intza libro utz zedin, Julen Mugica bizilaguna eta
|
beren
haurraren ondoan.
|
|
|
Joanden ibiakoitzean, egun ederra iragan da Manexenea ostatuan. Alabainan, egun hortan ospatu dituzte etxe horretako Robert eta Terex Inçaurgarat en harri bizizko ezteiak eta denbora berean,
|
beren
haur ttipi Exteban eta arra haur ttipi Maika ren bataioak. Familia guzia bildurik hiru ospatzerekin, bazen omore eta kantu.
|
|
|
Barur egiterik ez dute haatik haurrek, jende xaharrek, eri direnek, haur beharretan diren emazteek eta
|
beren
haurrari bularra emaiten diotenek. Barur egiten ez duenari, nun ez den haurra, galdetua zaio haatik emaitza zerbait, puska edo diru, behartsuen laguntzeko edo obra on zerbaitentzat.
|
|
|
Joanden asteartean zortzi, San Fermin egunean, arratsalde apalean, Ortzaize Xidroinean, Terexa Lekumberri, Jef Mateo,
|
beren
haurrak eta lagun batzu, Bixente seme zaharrenaren" baxoa" etsaminaren kausitzea, ohorezko oharrarekin, ospatzera zoatzin. Orduan, polizia nonbre haundian etorri da eta etxea inguratu.
|
|
|
Lehen gutunean eta bilkuran aipatu genion Iparraldeko egoera 1980ko hamarkadan eta gizarte zibilaren erantzuna, euskarari buruz. Oraiko buraso gazteek duten
|
beren
haurren euskaraz altxatzeko xede tinkoa... lagungarri atxeman zuen hori dena, euskal munduko egoera ulertzeko.
|
|
|
Amañoen helburua da haurraren loratzea, lasaitasunez eta goxotasunez beterik den ingurumen laket batean. RAFAM herri elkargoko elkartean barne da haurtzain talde hau eta ondorioz haurrentzat antolatuak diren ikusgarrietan, ateraldietan eta biltzarretan parte hartzen dute Amañoek
|
beren
haurrekin. Elkarteko kideek, galdearen arau, bi hizkuntza baliatzen dituzte.
|
|
2016
|
|
|
Haurrak ikastetxe huntan ezarri nahi dituzten burrasoak gomit dira eskolaren bisitatzerat. Familia eta osasunaren liburuxkak berekin segiaraziko dituztenek,
|
beren
haurrak inskribitu dituzte goiz hortan berean. 2013an sortuak diren haurrak dituztenentzat da abisu hau.
|
|
|
Nahiz berantarekin aipatu, Xihiko emanaldiak, otsailaren 14an, sekulako arrakasta ukan du eta jendea errefusatu behar izan da, toki eskasez. Plazer handiarekin, antolatzaileek ikusi dute publiko zinez desberdina, hala nola aitatxi amatxiak
|
beren
haur ttipiekin, jende heldu asko bainan gazteak ere. Horrek zer erran nahi du, segurki jendea kultur gosez dagoela eta beren etxetarik atera nahian dabilala.
|
|
|
Iparralde hontan 27 VVF badira eta batek baizik ez ditu ateak ideki, Baigorrik. Zenbat ehun VVF, Calais eta Baigorri artean, hutsak neguan, iheslariak ehunka direlarik oihaletxepean eta lohian, hotzean eta euripean,
|
beren
haurrekin. Kaperatxo bat badute egina oihal eta tola zaharrez.
|
|
|
Eskola pribatua Dona Maria eskolak jakinarazten du
|
beren
haurrak heldu den eskola sartzean (buruilean) edo aitzinago otsailean eskolatu nahi dituzten burasoek posible dutela gaurtik egitea zuzendariarekin harremanetan jarriz: Valerie PERIZ (05 59 56 83 26/ ecole.sainte.marie@ wanadoo.fr).
|
|
|
06 33 78 20 87 Haur ttipiendako ikustaldi paregabea aurkitzen da, musikaren erritmo goxo batean izanen dira kanta, olerki, erhi joko eta bertze. Ainitz ikusi ezinean gelditu baitziren, arratsalde hortan okasione ezin hobea dute
|
beren
haur ttipiekin gozatzeko.
|
|
|
Eskola pribatua Dona Maria eskolak jakinarazten du
|
beren
haurrak heldu den eskola sartzean (buruilean) edo aitzinago otsailean eskolatu nahi dituzten burasoek posible dutela gaurtik egitea zuzendariarekin harremanetan jarriz: Valerie PERIZ (05 59 56 83 26/ ecole.sainte.marie@ wanadoo.fr).
|
|
|
Orai arte, auto eta autobusen desbideratzea iragaiten zen eskola publiko, ikastola eta haurtzaindegiaren ondotik. Egoera hunek sortzen zituen oztopo ainitz sekuritate aldetik, burasoek
|
beren
haurrak ekarri eta hartzerakoan. Xantiera hau bururatu beharra da abuztu ondarreko, eskolak hasi aitzin.
|
|
|
Baina denbora berean, etxeen prezioak emendatzeko arriskua ere izaten ahal da. Proiektuari buruz kritiko agertzen direnek uste dute Aroztegiko biztanle berriek
|
beren
haurrak ez lituzketela euskaraz eskolatu nahiko. Beraz, orain arte euskara nagusi bada ere Baztango gazteen artean, gerta daiteke geroan erdarak leku handiagoa hartzea.
|
|
2017
|
|
|
Garrantzi handiko lizeoa izanik, Frantzia guzitik erakartzen ditu ikasleak. Buraso ainitz kezkatuak direlarik
|
beren
haurren geroari buruz, jauzi baten egitea ekitaldi huntara merezi luke.
|
|
|
Eskoletako azterketak etortzen direlarik, buraso batzuk" coach" bati dei egiten dute
|
beren
haurra lagunt dezan: nola hobeki ikasi, laneko metodoak erakutsi, noiz eta nola pausatu, jan, lo egin eta holako.
|
|
|
Sesiturik gelditu gira, jakin dugularik zer maneretan, bere laneko lagunekin bazkaltzeko mahainera hurbildu ordu, bihotz kolpe batekjorik heriotzak ereman duen Jean Michel Ibarbide, 56 urtetan. Bere kafia egina zuen Artzirin Iturriko Bordan, Gracie bere bizilagunarekin eta Julie eta Eric
|
beren
haurrekin. Halere, bere elektrika enpresako lana finitu ordu eta kasik egunero bere bisita edo laguntza emaiten zuen Urguri Betrisantseneko Xan eta Marie Therese bere burasoeri.
|
|
|
Ahuspez, galdez
|
beren
haurrentzat
|
|
|
Joan den igandean, Aiherrako burasoek
|
beren
haurrak 5 egunentzat utzi dituzte Antzuolan eta betiko ongi etorri beroa ukan dute. Paradaz balia, haratekoan buraso eta haurrak baliatu dira elkarrekin bazkaltzeko.
|
|
2018
|
|
|
Beren familia desohoratu dutelakotz, hiltzea dute merezi! Zorte izigarri horri eskapatzeko, batzuk etxe hortarat heltzen dira
|
beren
haurrari bizia emaiteko. Israelen eta Palestinan ez da legezko aborturik, ez intzestuaren aitorpenarik.
|
|
|
Ama gazte horiek ez dute sekulan
|
beren
haurra ikusten eta ikusiko. Haur horiek ez dute sekulan jakinen nor den beren ama, ez eta beren aita.
|
|
|
Horiekin batean Beñat Arrabit Euskararen Erakunde Publikoko presidentea eta Beñat Cachenaut Euskal Elkargoko lehendakari ordea, ekintza soziala eta lehen haurtzaroko kargudunak etorriak ziren sustenguz. Larresoroko auzapezak sarhitza egin du, 2010az geroztik azpimarratuz populazioa handitzera doala, honen ondorioz galde ainitz bazirela burasoenganik haurtzaindegian
|
beren
haurrak ezartzeko. Hizkuntza aldetik, hiru galde desberdin bazirela:
|
|
|
Euskal gizartearen bihotzean bizi gare, bere nortasunaren jabe den euskal mundu hortan. Ikusten dugu, bai, gazteak ez ditugula gurekin; bainan badakigu, den mendreneko xantza bat baldin badago gure gana daitezen (berak edo
|
beren
haurrak behintzat) hori eginen dela euskara onartu eta baloratu batean; herri hunen erraietako mintzaira da, nortasuna eta barne sentimenduak dakartza arima hunkitzerainokoan.
|
|
2019
|
|
|
2015 haur eta nerabe erakarriak izan dira La Reunion islatik Creuse rat 1962 eta 1984 artean. Anitzak familia berrietan integratu dira, bereziki
|
beren
haurrei bezalako irakaskuntza maila berdina segurtatu ahal izan duten La Reunion tarrak. Izan dira ere petto ez txikiak:
|
|
|
" familiako bizi bat dugu lizeoan!". Gazte horien buraso anitz ere zailtasunean dira, horren ondorioz
|
beren
haurren laguntzeko zailtasunak dituzte. Claire Traizet, beren zurkaitz den erakasleak erran dauku" lehentasunezko sarbide" (acces prioritaire) klasea dela, hortakoz direla formatzen ari lan konkretu bati buruz abiatzeko.
|
|
|
Espainol estatuan 211 preso dira, 40 bat presondegitan banatuak, horietan 26 emazte. Lau emazte
|
beren
haurrekin presondegian direlarik. Etxeratek dosier bat publikatua du" dispertsioaren haurrak" deitzen dena, agertzen da anitz haurrek jasaiten dutela burasoak preso izanez zigor handia, afektiboki eskas bat, bide anitz egin behar akidurak sortuz.
|
|
2020
|
|
|
KIYU, URUGUAI. Uruguaiko euskaldunak aitzindari dira Hego Ameriketan
|
beren
haurrendako euskal Udaleku antolatzen. FIVU edo Euskal Uruguaitar Erakundeen Federazioaren eskutik, 2014ko Udaleku Kiyu herrian egin da, San Jose departamenduan, iragan irail ondarrean, 28 haur eta gaztetxo partaide.
|
|
2021
|
|
|
Etortzen diren pertsonek, galdera edo metodo baten bidez
|
beren
haur denbora kondatzen dute, bai eta ere beren biziaren gora-beherak. Hasieran jendea uzkur baldin bada, baten lekukotasuna entzuteak, bestea ere eleketa artzera behartzen duela erraiten zaukun.
|
|
2022
|
|
|
Gazte horiek antolatzen dituzten ateraldietan, laguntzaileak baldin badira ere," beren ber utziak" dira, moldatzen ikas dezaten. Gazteak ongi itzulikatzen badira, arazoa burasoenganik heldu dela zioen, beldur baitira
|
beren
haurrak ez ongi izaitea. Jendarte hunen eragina dela hain segur, gehitzen zuen, sortuz geroztik burasoak beren umeen zain daudelako.
|
|
|
Janbattitt Loyatho eta Maite Charrittonek, ikusiz segida hor zela, enpresan
|
beren
haurrekin akomeaturik obra batzuk egin dituzte. Elizaldia proiektua abiatuz geroztik merkatua garatuz joan da, horrekin batean enpresaren lan eremuaren handitzea behartu du.
|
|
|
Berdin Sting en Russians kantua. (1985ean egina, nuklear gerlaren irriskua gogoan)"... berdina dugu biologia, bainan ez ideologia, haatik gauza jakina, errusiarrek ere
|
beren
haurrak maite..."
|
|
2023
|
|
|
Hogeita hamar urteak aurten ospatuko dira, heldu den astean xehetasunak emanen ditugu. Aste huntan
|
beren
haurrak preso ukan dituzten bi amek, beren lekukotasuna agertzen dute.
|
|
|
Asurantza beharrak eta ikusmen argi baten eskeak, integrismoaren gaurko indarra esplikatzen dute, izan dadin politikan edo erlijioan. Buraso demokratikoek,
|
beren
haurren askatasuna errespetatuz, hauek hautuak libre egitea erabakitzen dute, horrek duda mudak sortzen ditu. Alta, lainoan dago argiaren egarria eta gosea.
|
|
|
euskalhaziak@gmail.com ugari lotu ziren proiektu honi, helburu nagusia
|
beren
haurrei euskara irakastea izanik. Borroka batzuk eraman ondoren, Seaska handitu da eta ama ikastolak eta lehen mailako gelak emendatu dira.
|
|
|
Edozeinek parte har lezake, ez dakitenetik ongi dakitena arte. Ibiltzen direnen profil desberdinak daude, horietan ikastolako burasoak
|
beren
haurrekin euskaraz hitz egiteko, euskaraz mintzatzeko ausartzia galdua dutenak... helburua delarik elkarrizketen bidez ahozkoa eta idatzia lantzea eta aberastea.
|
|
|
Arren emazteer Elizan potere baten emaitera lehiatzen da, ez du ene aholkuen beharrik. Haatik nekez ari da, lur zabalean katoliko hanitx, eta bereziki kardinal franko ideia zaharrekin bizi beitira,
|
beren
haur denborari loturik, beste gisarik izaten ahal ez balitz bezala. Mundua biribil duzu, jaunak, eta pelota bezala badabilazu gure nahitik hurrun usu, gure hutsak eta eskuko minak lagun.
|