|
2000
|
|
|
Aita Morlansek ez zien jaramonik egin abadearen ahalegin haiei. Niri ez bainaairean zegoen zer bati hitz egiten ziola ematen zuen, heriotzaren itzala sumatuz bezala, Jainkoarekin edo
|
bere
kontzientziako mamu zaharrekin bakezkoak egiteko presaz.
|
|
|
—Aski duk, Martin! Joanikotek
|
bere
kontzientzia dik eta ez duk hiru urteko haurra... —eta so egin nion aitona Nikolasi eta iduritu zitzaidan ezen, osaba Joanikoten aldeko hautua eginik, halako atsegina hartzen ari zela, gure aitaren gainetik sentitzen zelako edo, aspaldiko partez.
|
|
2001
|
|
|
1999ko abenduan Seattle eko bilera egin zenetik, gero eta pertsona gehiagok sentitzen du
|
bere
kontzientzian gauzak aldatzeko beharra.
|
|
|
Beste eredurik ez baldin badakar, ez du, ene ustez, mintzatzeko eskubiderik. Bestela esan, ez dut nik isilaraziko,
|
bere
kontzientzian eraman behar duen harrak isilaraziko du. Batasun bide horren kontrako agertzen zaren horrek, beste batasun bide hobeagoa zor diguzu.
|
|
|
Soldatapeko langile gisa, gerentziaren eta zuzendaritzaren mendean zegoen, beste edozein enpresatan egon litezkeen eskubide eta betebeharrekin. Baina kazetaria zen aldetik, langile horrek parte har zezakeen zuzendariaren hautapenean, lankideekin batera editorialen aurkako iruzkinak bul  tza zitzakeen (enpresa jabetzari zuzenean zegokion zerbait zen editoriala), informazioa
|
bere
kontzientziaren eta bere kontzeptu profesionalaren arabera taxu zezakeen, sekretu profesionalari eusten ahal zion, lana kalte ordaina kobratu eta gero uzteko eskubidea zuen, egunkariak bere jokabide editoriala aldatzen bazuen... Baina zera zen agian garrantzitsuena, kazetari askok irakurlegoaren, informazioa sor  tzen eta jasotzen zuen gizartearen, ordezkari soiltzat zuela bere burua.
|
|
|
Honen aurkako argudioa ere aurkezten du: bolen arteko talkak irudikatzen ditu, baina batak bigarrenari energia zinetikoa eman beharrean (edo gero honek hurrengoari, eta abar), bolaren kontzientzia igorriko litzateke batetik bestera; azkeneko bolak denen kontzientzia izango luke
|
bere
kontzientzia izango balitz bezala, baina ez litzateke denboran eta espazioan gauza bat eta berbera izango, substantzia, arima edo pertsona.
|
|
|
Zenbat eta biziago [productively] bizi, hainbat indartsuago
|
bere
kontzientzia... zenbat eta motelago bizi, ahulago egiten da bere kontzientzia; gizakiaren paradoxa eta tragedia zera da: kontzientzia orduan dela ahulagoa, indartsuen izan zukeenean.92
|
|
|
Zenbat eta biziago [productively] bizi, hainbat indartsuago bere kontzientzia... zenbat eta motelago bizi, ahulago egiten da
|
bere
kontzientzia; gizakiaren paradoxa eta tragedia zera da: kontzientzia orduan dela ahulagoa, indartsuen izan zukeenean.92
|
|
|
gizakiak ona, egia, ederra maite duela, ez besterik. Hori aitortzen dute zehazki gizakiaren azkeneko epailea
|
bere
kontzientzia dela esaten dutenean. Ez adimena, kontzientzia baizik.
|
|
|
Maitagogoa gogoetan ari dela da, berriz esan, arbitro, epaile, jaun bakarra. Horregatik onartzen dugu denok —gehienok— gizakiak, beti,
|
bere
kontzientziaren esanera jardun behar duela. Baita ere bestelako aburuak utzi, ospedunen aginduak gainditu eta kalte handiak jasan behar izanda ere —heriotza bera ere bai— kontzientziaren esanera jardun, maitatzeari inoiz inola uko ez egitearren.
|
|
2002
|
|
|
Egoera gatazkatsuetan, gizabanakoak bere iritziak besteen iritziekin alderatzen dituenean, sentipen zeharo diferenteak pitz daitezke bere baitan, sentipen zeharo diferenteak deskubri ditzake
|
bere
kontzientzian:
|
|
|
Hala, Galesko Dianaren irudiak, Gurutze Gorriaren ondoan pertsonen kontrako minen kontra mobilizatzen ari zela eta haurrak besarkatzen ari zela, sostengua eta arbuioa piztu zituen. Ez zen falta izan printzesak
|
bere
kontzientzia txarra gizateriaren lekurik miserableenetan garbitzen zuela uste zuena. “Kontu handia izan behar da kolaboratzaileak aukeratzeko orduan”, dio Karin de Gruijlek, Angelina Jolie aktore iparramerikarra sartu baitu enbaxadore taldean.
|
|
|
Segur gara horretaz? Bai, urlia pixka bat bortxaka, sandia
|
bere
kontzientzia lasaitu nahian, berendia ongi pasatu nahirik. Sinbolismoaren seinale.
|
|
2003
|
|
|
· Gizonak bere bihotzean daroa legea, librea da (GS, 16): libre bai, baina ez edozer egiteko,
|
bere
kontzientziaren deiari jarraitzeko baino. Kontzientzia bera zuzen eta zintzo eratu beharra.
|
|
|
Moral unibertsala ez da inoiz hil, ezta hilko ere, inoiz izan ere egin ez delako, eta hori hala uste dudala, zer dela ta iragazten dut beti ikusten dudan guztia neure kontzientziaren galbahetik? Bakoitzak bereari ekin diezaiola, bere erosotasuna aurki dezan, bere ideiek
|
bere
kontzientziarekin lasai bizitzeko balio dieten heinean; eta testu hau ordenadore honetan, kondenaturik, gera dadin, inoiz argia ez ikusteko, hasitako hipokrisia honekin jarraitzea ez du merezi eta.
|
|
2004
|
|
|
Vicente Ferrerri honelako programek sortzen dituzten mesfidantzei buruz galdetu genionean zera erantzun zuen, irmo: solidarioa ez delako
|
bere
kontzientzia justifikatu nahi duenak aurkituko ditu bai inori lagundu behar ez diola esateko arrazoirik, formula humanoak beto izan daitezkeelako engainurako bide susmagarri.
|
|
|
Noren esku dago inoren kontzientzia harako haren edo honako honen arabera moldatzeko debeku ahalmena? Euskararen eta abertzaletasunaren arteko uztarria nork
|
bere
kontzientziaren eta irizpideen esanetara lotuko du; eta lotu, nahi duen neurriraino tenkatuz edo lasaituz. Antzeko zerbait ohartarazi nahi izan digu nafar idazleak.
|
|
|
Bere baitako ikuskizunak erakarri zituen ipuinaren begiak, eta bere barrura begira jarri zen berehala. Ispilu halakotan islatzen zitzaizkion kolkoaren barruko aldetik
|
bere
kontzientzia anekdotaz, historiaz, pasadizoz eta ornatu, markatu, eratu, landu zuten aldi desberdinak.
|
|
|
Baina, zer gauza!, hil beharra naturala da, hala ere ez dugu hil nahi. Gandiagak, ongietortua dauka
|
bere
kontzientzian heriotza, baina ez du horregatik aberetxoaren erresistentzia natural bat heriotzaren aurka sentitzea uzten. Gizaberearen historia beti da" anbiguoa".
|
|
|
Zentzu honetan, Cencillori jarraikiz, etika autogenoaren eta heterogenoaren bereizketa egin genezake; ez, ordea, antagonismo antzu berri bat sortzearren, baizik eta etika (auto) errealizatzailearen funtsezko ezaugarriak hobeki erakusteko. Izan ere, terminologia kontuak alde bat utzita, egunero konstatatzen dugu subjektuak ez dituela askotan (zenbait kasutan ia inoiz ez) era autogeno batean sortzen eta laboratzen
|
bere
kontzientzia etikoaren arauak eta beharkizunak, arrazoi eta faktore ezberdinak direla medio (psikologikoak, sozialak, politikoak, ekonomikoak...). Autogenesi/ heterogenesi aurkaritzak balio digu zinezko etikaren norabidea eta zeregina hobeki adierazteko.
|
|
|
eta nor
|
bere
kontzientziari
|
|
2005
|
|
|
Nik independente izateko bokazioa duten herrien askatasunean asko sinesten dut. Eta herri batek
|
bere
kontzientziaren sakonean arau propioak, adierazteko era ezberdina eta munduan egoteko modu diferentea izan behar dituela uste badu, aintzat hartu behar da.
|
|
|
Harik eta buruan ama amonen maite istorioak gurutzatu zitzazkion arte, bienak ere porrot handi batean bukatu zirenak, ez amak eta ez amonak iniziatibarik izan ez zutelako beharbada, erromantizismo pasibo batean murgiltzen zirela. Eta orduan, ama amonek ez bezala jokatzea erabaki zuen, ausart eta adoretsu, konplexurik gabe, bere nortasunak eta
|
bere
kontzientziak adierazten ziotenaren arabera, aurrean zuèn mutila Tommy Tom bazen ere, Boni Bonen semea:
|
|
|
Kristau kontzientziarik ez duena ez da asko axolatuko elizaren erabakiekin. Giristinoak izango ditu problema handiagoak
|
bere
kontzientziarekin. Azken erabakitzailea, ordea, bere kontzientzia izango da.
|
|
|
Giristinoak izango ditu problema handiagoak bere kontzientziarekin. Azken erabakitzailea, ordea,
|
bere
kontzientzia izango da.
|
|
2006
|
|
|
Zoritxarrez, mundu oste hori urtean zehar ez da liburu denda batera hurbildu ere egiten, jende horrek ez dauka Azokan erakusten duen liburuarekiko afana. Liburua eskuetan hartu, erabili, eta
|
bere
kontzientzia nolabait zuritzen du. Beste liburu kontsumitzaile mota bat ere bada:
|
|
|
Auzitegiak
|
bere
kontzientziaren arabera balioetsiko du epaiketan egindako frogak, akusazioak eta defentsak azaldutako arrazoiak eta auzipetuek eurek adierazitakoa; horrela, epaia emango du lege honetan zehaztu epe-mugan.
|
|
|
Hori guztia aintzat hartuta, eta interes publikoak eta partikularrak arriskuan jarri gabe, auzitegiak eskumen bakarra balia dezake, alegia, eremu horretako epaile inpartzial gisa epaitza ematea, legeak aldez aurretik tasatutako frogaren mende geratu gabe. Horrela, auzitegiak
|
bere
kontzientziaren iradokizunak izango ditu kontuan eta alde batera
|
|
|
Baina ez horiek bakarrik; beste batzuk ere badira. Arean ere, behin akta eratuta, Fiskaltza behartusuna eman behar zaio haren aurka egite behar da bere iritzien aurka akta horri eustera,
|
bere
kontzientzia torturapean jarrita; edo, bestela, Fiskaltzari askatako. Azken kasu horretan, jadanik ez dute euren artean borrokan egingo alderdiekbekoa, neutrala, antzinako torneoetako epaileek egiten zuten bezalakoa; ezta bakarrik.
|
|
|
Epaileak, epaiketa amaitzeko ekitaldian, eta, hori ezinezkoa bada hori hurrengo hiru egunetan egitea, epaia emango du,
|
bere
kontzientziaren arabera, egindako frogak, fiskalak eta gainerako alderdiek edo horien defendatzaileek azaldutako arrazoiak, eta akusatuek adierazitakoa aintzat hartuta; Zigor Kodean, nean, adierazi du ea aintzat hartu dituen Zigor Kodearen agindu aplika falta kalifikatzeko edo zigorra ezartzeko, epaileari erabakimena ematen zaionez gero, erabakimen hori erabiltzen duegarriaren arabera kontuan iza...
|
|
|
Publizitate mundua erdarazko mundua da; euskaraz ez dago mundu hori deskribatzerik, euskaraz sortu egin behar da mundu hori, eta ez dago munduak sortzea bezalako ikerketarik. Tamalez, ordea, lantegi gaitz horretara animatzen den irakasle arduratsuak apenas espero dezakeen beste ordainik,
|
bere
kontzientziak emango dionaz gain.
|
|
|
1620 urte inguruan jaiotakoa zen, zalantza handirik gabe, 1660 urtean, hil zenean, berrogei bat urteko gizon gordina zela idatzi baitzuen epaileak heriotza ziurtagirian. Bitarte horretan zintzo jarraitu zion
|
bere
kontzientziari, bere zori gaiztoa hortik iritsi bazitzaion ere.
|
|
|
Euren kontzientzietatik edaten du Luisak. Berriro ere Goldmannek aipatzen zuen gizarte egitura mentaletik urrundu eta
|
bere
kontzientzia beste lagunen kontzientzietatik hornitzen da (Bakthin 1979). Pertsonaia erreal, borrokalari eta boterearekin ados ez dagoenaren aurrean gaude.
|
|
2007
|
|
|
bere buruaren kontzientziara bidea, hori da gizakiaren historia, historia unibertsala. Ez da gizakiak bere askatasuna deskubritzea, edo
|
bere
kontzientzia deskubritzea, betidanik ukan izango lukeena askatasun edo kontzientzia metafisiko baten antzera, baizik eta bere askatasuna egin egitea, ez zeukana, eta bere kontzientzia egitea, hori ere ez zeukana, berak bere izpiritua egitea. Izpiritua, kontzientzia?
|
|
|
bere buruaren kontzientziara bidea, hori da gizakiaren historia, historia unibertsala. Ez da gizakiak bere askatasuna deskubritzea, edo bere kontzientzia deskubritzea, betidanik ukan izango lukeena askatasun edo kontzientzia metafisiko baten antzera, baizik eta bere askatasuna egin egitea, ez zeukana, eta
|
bere
kontzientzia egitea, hori ere ez zeukana, berak bere izpiritua egitea. Izpiritua, kontzientzia?
|
|
|
herri partikularrez eta haien kontzientzia mugatuaz baliatuz, gizadi osoarentzat garatuz doan autokontzientzia, subjektu librearena den bezainbatean. Eta Mesopotamia, demagun,
|
bere
kontzientzia eta izpiritua hein batean basamortu asiarretako edozein hordarena bezain partikularra izan arren munduan, eta oraindik aski naturari itsatsia bera ere, etab., hala ere, printzipioz gizarte eraikuntza ez natural bat da, giza izpirituak arrazoimenaren legeen arabera eratua, naturaren zama hastantze bat, izpirituak kontzienteki naturari buru egite eta azpiratze bat, bere buruari legeak ... behin behinekoz.
|
|
|
Gure gaianago sartzeko, herritasunean fundamentala hizkuntzaren balioa da. Herder luterotarrari, batzuek sinetsarazi nahi izaten digutenaren aurka, norbanakoa interesatzen zaio, pertsona, gizabanakoa
|
bere
kontzientzia intimoan409 Pertsona hizkuntzaren bidez eta hizkuntzan iristen da bere baitaren kontzientziara; eta hori ez da bestela agitzen, besteen baitaratuz baizik une berean: gizabanakoa komunitate batean bakarrik da banako, komunitatean bilakatzen da norbera, identitate baten barruan da diferentea.
|
|
|
Haurra
|
bere
kontzientziaren jabe dela jaiotzen ote den alde batera utzirik, autore gehienen ustez norberaren ezagutza garatzen da haurrak ingurukopertsonekin dituen eragin trukeei esker (besteak beste, Baldwin, 1895, 1906; Cooley, 1902; Durkin, 1995; Heider, 1958; Lewis eta Brooks Gunn, 1979; Mead, 1934; Wallon, 1949; Carpendale eta Lewis, 2006). Hain zuzen ere, jaio ostekolehen hilabeteetan, haurtxoak hainbat eragin truke izaten ditu premiak asetzendizkioten pertsonekin.
|
|
|
gertatua («mit Einem Schlage») 348 Ez dago irudikatzerik, batetik gizakia osoa(
|
bere
kontzientzia beteginaz), bestetik hizkuntza, gizakia tantaka asmatzen ari dena349 Giza kontzientzia eta hizkuntza bat da. Hizkuntzaren asmatzea, gizakiaren asmatzea da, eta alderantziz.
|
|
|
Besteak beste, hauek aztertzen ditu:
|
bere
kontzientzia egoera, arnasbidea iragazkorra izatea eta bihotz eta arnas gelditzea estaltzeko maniobra multzoa. Gainera, AEMEFek bat eginda, aurten eta denboraldi hau hasi baino lehen, futbol profesionaleko talde guztiek larrialdietarako maletak dituzte, aulkientzat diseinatuak.
|
|
|
Protagonista berri bat izanen da hemendik aurrera grebak bultzatuko zituena. Berria bere antolakuntzan, helburuak lortzeko bere baliabideetan,
|
bere
kontzientzian eta gero eta gehiago ere bere belaunaldiko azterketan.
|
|
|
Hauxe da 1970eko hamarkadan egin dezakegun euskal langileriaren argazkia. Langile taldeak nola joan ziren
|
bere
kontzientzia eratuz, nola bizi izan ziren hainbeste esperientzia, zer dinamika erakutsi zuten gizartearekiko..., oso galdera garrantzitsuak dira eta artikulu honetan ez dago tokirik haientzako erantzun sinplerik aurkitzeko. Baina prozesuaren ideia berreskuratu nahi dut.
|
|
2008
|
|
|
Behin baino gehiagotan hitz egin zuen Mateo Sukunza ingeniariarekin hartaz, baita bere anaia Honoratorekin ere, zeina apaiz egin berria baitzen, biok ere mintzatzen zitzaizkion emakume on eta kementsu bat hartzearen komenientziaz, familiarekiko egitekoak eta egiteko erlijiosoak zintzo beteko zituena?, eta guztietan erakutsi zien biei adostasun zalantzarik gabekoa? eta orain zer, saldu egin behar ote zituen anaia eta laguna eta saldu
|
bere
kontzientzia, don Aquileok aurkeztutako bi dama mundukoi haiekin joanda, auskalo nora eta auskalo zertara, iparra galduta. Egia zen ez zegoela mozkortuta, baina egia zen, halaber, ardoaren eraginpean zegoela, baita laino baten gainean bezala ere ondorioz, eta horrek lainotasun baten eta erlatibismo hala moduzko baten galbahetik iragazi behar zizkion etika eta moral kontuak, portaerari eta jokabideari lotutako arau ezin estuago batzuk oinarri zituztenak.
|
|
|
eta eduki zituen zenbait denboraz diruak berekin. Ordea bitartez hartan hain iaten eta erratzen zuen bere baithan barrena
|
bere
konzientziak, ezen ezin pairatuz, ioan baitzen bere diruak harturik, zapataginaren estera eta han egotzi zituen, erraiten zuela, zapataginarekin berarekin mintzo izan bailliz bezala: Ille tibi vivit, redde quod debes (Senec.
|
|
|
Thotzik bada, har itzak heure zapaten diruak, eta utztak niri baketa. Deskargua egin arteiño, etzuen utzi
|
bere
konzientziak sosegatzera, anarteraiño bethi eman zioen garri eta narrio. Ezta egungo egunean mundua hunein sentikor eta konzientziatsu.
|
|
|
Eta ioaiten dira mengoa gabe, premia gutirekin. Zeren hain da klar eztirela iustu, non baldin bertzetan ibili gabe, galdegin baliazote berek
|
bere
konzientziari hark berak erakuts baillizaie egia. Eta handik berek condena baillitzakete bere buruak.
|
|
|
Eta handik berek condena baillitzakete bere buruak. Zeren
|
bere
konzientzian barrena, ediren baillezakete, eskiribaturik bezala, galdez dauden guztiaren errepuesta.
|
|
|
ezizena baliatuz. Gaztelaniazko artikulu honetan, ostera ere, Akademia gaizki eratuta zegoela esan, berak soilik
|
bere
kontzientziari obeditzen ziola adierazi, eta Sabino Aranak Akademia horri aurka egingo ziola errepikatzen zuen: «En cuanto á lo que haría Sabino si viviese, yo creo, contra la opinión de «Iketz», que no respetaría los acuerdos de esa Academia; creo más:
|
|
|
Diputaziotik, oraindik Dorronsoro karlistaren zuzendaritzapean, sinatzea hurrengo astean Batzar Orokorrak bildu arte atzeratzea agindu zien Gipuzkoako udal agintariei. Bergaran, Done Petri elizako organistak idatzi bat bidali zuen konstituzioa sinatzea
|
bere
kontzientziaren aurka zihoala azaltzeko. Arrasaten,«?
|
|
|
Berak, baina –Nazariok– ez ote zuen Eliza, etxea eta fabrika lotzen zituèn ideia, bizitzari buruzko ikuspegi sendo bat ematen ziona, ipartzat? ...nza ingeniariarekin hartaz, baita bere anaia Honoratorekin ere, zeina apaiz egin berria baitzen –biok ere mintzatzen zitzaizkion emakume on eta kementsu bat hartzearen komenientziaz, familiarekiko egitekoak eta egiteko erlijiosoak zintzo beteko zituena–, eta guztietan erakutsi zien biei adostasun zalantzarik gabekoa... eta orain zer, saldu egin behar ote zituen anaia eta laguna eta saldu
|
bere
kontzientzia, don Aquileok aurkeztutako bi dama mundukoi haiekin joanda, auskalo nora eta auskalo zertara, iparra galduta. Egia zen ez zegoela mozkortuta, baina egia zen, halaber, ardoaren eraginpean zegoela, baita laino baten gainean bezala ere ondorioz, eta horrek lainotasun baten eta erlatibismo hala moduzko baten galbahetik iragazi behar zizkion etika eta moral kontuak, portaerari eta jokabideari lotutako arau ezin estuago batzuk oinarri zituztenak.
|
|
2009
|
|
|
Inork nahi ez dituenak bidaltzen dizkigute, eta guk haiek hartu eta zer edo zer on egin dezagun nahi dute. Gizarteak
|
bere
kontzientzia zuritu nahi du, ez besterik". Horixe da funtzionarioen %90ek diotena.
|
|
|
Egoera horri aurre egiteko honako irizpideok eman zituen: a) Euskaldunen lana, lan gogor eta tinkoa, kanpotik jarritako trabak deitoratzen denbora galdu gabe, eta haiek aitzakiatan nork
|
bere
kontzientzia zuritu gabe b) Amateurismoa eta anarkia gainditzea, bata bestearen kontrako borroketan, eta nor bere euskara asmatzen ibili gabe; c) Garbizalekeria baztertzea, euskal lexikoa egungo kulturara egokitzean —" Euskera garbia etzaigu ajolik, bizia baizik" —; d) Euskara ahularen errukizko sentimendutan gertatu gabe, praktikotasuna da beharrezkoa euskararen salbaziorako;... —Honelako zenElorri liburuan badu Bitoriano Gandiagak olerki bakan bat, beste guztietatik apartekoa.
|
|
|
Beraz, epaimahaiaren ustez, Yllanesek errealitatearen pertzepzioa,
|
bere
kontzientzia eta borondatea aldatuta zituen.
|
|
|
ahalegindu da, etxean ikasita zegoen eran. Erlijiosoki barrukotu du,
|
bere
kontzientzia txikian, aurkitu duen ordena berri arrotza, mintzaira eta ohitura, kultura, etxe inguru, jantzi, jolas beretzat ohigabekoekin, bere bigarren natura edo kontzientzia horixe bilakatzeraino (UBM, 172). –Zintzotasuna izan genuen gure helburu eta bizimodu, ez bakarrik baserrian, ikastetxera etorri nintzenean ere bai.
|
|
|
–Hilean bizpahirutan artikulu laburrak idazten ditut egunkari baterako, aspaldiko partez, Oskar poztu egin zen urtebete lehenago
|
bere
kontzientzia txarrak onartzera behartu zuen lana hartu izanaz?. Hori ere Felisak jakinaraziko zizun, noski.
|
|
|
Maria Bibianak, egia esan, ez zeramatzan zain bost minutu baizik; Maria Bibianaren denbora, baina, beste denbora bat zen, beharbada, Maria Bibiana ez baitzegoen memento haietan
|
bere
kontzientziarekin lasai, ausaz, ez erabat bederen, bitartekari lan haietan; izan ere, Ana Karenina?, emakume zikina, deitu zion don Anizeto kalonjeak:
|
|
|
Garbitu zuen, antza, Gabinok, arrebak bi aldiz mugitu zuen burua gora eta behera?
|
bere
kontzientzia; zuritu zuen bere jarduna, galtzak jaitsi arren galtzak bere lekuan ikusten dituenaren antzera?; eta, hala eta guztiz ere, zalantzaren batek hartua behar zuen mutilak, zeren, gau hartan ere, amari bizkarra eman baitzion, honek salbea errezatzeari ekin zionean, Lourdesko Ama Birjinaren irudiaren aurrean belaunikatuta; aurreko egunekin konparatuta, baina, bazegoen alde txiki bat Gabino... –ad te clamamus exsules filii Evae??
|
|
|
Maria Bibiana
|
bere
kontzientziak agindutakoaren arabera ari zen, ustez, halaxe adierazten zuten bederen bai bere ahots tonu irmoak eta bai bere aurpegierak ere, aurpegi zati bakoitza, begiak, masailak eta ezpainak, bere tokian doi:
|
|
|
Imagen: Martin P Suediak duela urte asko erakutsi du
|
bere
kontzientzia ekologikoa. Zenbait hirik asmo handiko ingurumen planak egin dituzte, hala nola Växjö.
|
|
|
Maria Bibiana
|
bere
kontzientziak agindutakoaren arabera ari zen, ustez, halaxe adierazten zuten bederen bai bere ahots tonu irmoak eta bai bere aurpegierak ere, aurpegi zati bakoitza –begiak, masailak eta ezpainak– bere tokian doi: bere betebeharra zintzo bete zuela, alegia, arauak agindu bezala, halako eran, non bai baitzirudien ezen begitartea ere halakoa zuela, zurruna, gihar bakoitzean hari ikusezin bat balu bezala, giharretik tiraka ari zena, jarrera ezin hieratikoago batean; ohartu zenean, baina, guztiak isildu zirela, eta ohartu zenean, halaber, Ada arnasarik gabe geratu zela, masailak tenkatzen zituztèn hariak lasaitu zituen apur bat:
|
|
|
Maria Bibianak, egia esan, ez zeramatzan zain bost minutu baizik; Maria Bibianaren denbora, baina, beste denbora bat zen, beharbada, Maria Bibiana ez baitzegoen memento haietan
|
bere
kontzientziarekin lasai, ausaz, ez erabat bederen, bitartekari lan haietan; izan ere, Ana Karenina –" emakume zikina" deitu zion don Anizeto kalonjeak: " urdanga lohi eta lizuna"! – irakurtzeko gai izan zirèn bi emakumek auskalo zer idatz ziezaioketen elkarri, ez zuen jakin ere egin nahi!
|
|
|
Garbitu zuen, antza, Gabinok –arrebak bi aldiz mugitu zuen burua gora eta behera–
|
bere
kontzientzia; zuritu zuen bere jarduna, galtzak jaitsi arren galtzak bere lekuan ikusten dituenaren antzera...; eta, hala eta guztiz ere, zalantzaren batek hartua behar zuen mutilak, zeren, gau hartan ere, amari bizkarra eman baitzion, honek salbea errezatzeari ekin zionean, Lourdesko Ama Birjinaren irudiaren aurrean belaunikatuta; aurreko egunekin konparatuta, baina, bazegoen alde txiki bat Gabi... "... ad te clamamus exsules filii Evae...":
|
|
|
–Isildu egin zen, ez zekien nola deitu esentzia jainkotiar, ustelezin hari, Sylvierengan bai baina berarengan ikusten ez zuen hari?. Bere duintasuna,
|
bere
kontzientzia salbatzen saiatuko litzateke. Ez luke inorengandik ezer onartuko, sekula ez, ez berarentzat ez alabarentzat ere, esaterako, ez eta gizon batentzako ere.
|
|
|
Kate haiek askatu al zituen Kronskyk azken unean? Zein zen
|
bere
kontzientziaren mina. Irenek ez zizkion eskerrak eman, eta, neurri handi batean, zorretan sentitzen zen suizida bitxi harekin.
|
|
|
erbesteratuak zein neurritan asimilatzen duen bera onartu duen erkidegoko hizkuntza, bere ama hizkuntzaren kaltean. Idazle batentzat, ordea, horrek ez du arazo izan behar, zeren ama hizkuntzatik urrundu eta atzerriko hizkuntzan idazten saiatzen bada, zilbor hestea moztuko du, eta baita
|
bere
kontzientzia eta ahalmen sortzailea bizirik gordetzen zizkion hizkuntzarekiko harremana ere. Pertsona batek idazten duenean atzerriko hizkuntza batean, espresa ditzake ideiak, baina idatzi, hau da, sortu, bere ama hizkuntzan bakarrik lor dezake.
|
|
|
Alemaniak bizia ahaztu du eta estatuaren pisua onartu du, kultura pisutsua eta jakintza pedantea onartuz. Alemaniak, Nietzschek dioenez, zibilizazioaren desgrazia handienak daramatza
|
bere
kontzientzian. Europak bere bidea bilatu nahi izan duen guztietan, bide berri bat eraikiz, hara hor non alemanak agertzen diren behin eta berriro eta pikutara bidaltzen dituzten zerbait berria sortzeko aukera berri guztiak.
|
|
2010
|
|
|
Metaliteratura metakomikia horixe dela esango dit norbaitek. Tira, baliteke, eta idazleak edo
|
bere
kontzientziak hitza hartzen duen zuri beltzezko dozena erdi orrialdeetan sorkuntza prozesuaren nondik norakoak irakurtzea aberasgarria da, baina ez dakit narrazioari mesede egiten ote dion. Zenbat buru, hainbat aburu, pentsatzen dut.
|
|
|
ALIZIA. Orain jabetzen naiz. Orduan
|
bere
kontzientzia garbitzera etorri zen Arraldera, ezta. Bai, eta zuk lagundu egin zenion!
|
|
|
ALIZIA. Ez dakit aitona benetan zertara etorri zen. Ni ezagutzera edo
|
bere
kontzientzia garbitzera.
|
|
|
204). Bestalde, Marxek erakutsi zuenez, gizakia ez da egiten duenaren eta etorkizunaren jabe, ez duelako historia
|
bere
kontzientziaren arabera egiten, behar objektiboek eginarazten dion modura baizik. Modernitatean bereziki, XVIII.etik aurrera argiago, arrazionaltasun teknikoa nagusitu da, utilitarista, moralik gabea, eragingarritasuna baitu xede.
|
|
|
Iluntasun gorri hartan argi bat piztu zen Gipuzkoan. Donostiako Elizbarrutian Jose Maria Setien Gotzainak hartu zuen bere esku arazoa, eta konponbidea bultzatu zuen
|
bere
kontzientzia ebanjelikoak eraginda, sentiberatasunez eta sendotasunez. Gizakia ikusten zuen drogak desegindako gazte bakoitzean eta egoera makur hark urratutako familietan.
|
|
|
nork
|
bere
kontzientziari
|
|
2011
|
|
|
–Carlos esaten zioten gizonak bazekien itsaso izoztua amets irudi bat besterik ez zela, eta bazekien ere, zeren halaxe adierazten baitzion zakarki
|
bere
kontzientziaren ahotsetako batek?, ez zuela lozorro hartan jarraitu behar, edo areago, jaiki egin behar zuela etzanda zegoen sofatik eta hoteleko behe saloira jaitsi han bere adiskideekin biltzearren, hain zuzen ere iluntzen ari zuelako eta hastear egongo zelako astelehen hartan, ekainak 28, 1982, poloniarrek jokatu behar zuten finalerdietako partidua. Ordea, ametsean ikusten zuen itsaso izoztuak harritu egiten zuen bere zerebroaren zati erabat esnatu gabekoa, eta zati horrek begiak itxita jarraitzeko gogoa sortzen zion erorketa inpresio atsegin baten bitartez; iruditzen zitzaion itsasora erortzen ari zen harria zela, asteroide baten antzeko zerbait edo, eta ur izoztuek, auskalo zein paradoxaz, epeltasun goxo bat gordetzen zutela beraien baitan, eta prest zeudela izotz geruzan zuloa egiteko bera handik barrena murgil zedin.
|
|
|
Erantzunbehar kolektiboa zein eta zenbatekoa den, irabazleak erabakitzen du. Gero, gustatzen ez bazaio ere, eta agian justiziazkoa ez bada ere (mendekuaren parte handi batekin), erantzunbehar hori aleman bakoitzak asumitu egin behar du
|
bere
kontzientzian. Alemaniak gerra egin badu, Alemaniari haren ondorioak asumitzea dagokio.
|
|
|
alemanen errurik ez dago (kolektiboa), ez kriminala, ez politikoa, ez morala. Horrek ez du esan gura aleman bakoitzak ez duela
|
bere
kontzientzia aztertu behar, zein den bere hoben pertsonal posiblea, politikoa nahiz morala, arauz eta berak nola jokatu duen. Jaspersek bakoitzak bere barruan egin beharreko kontzientzi azterketa horri laguntza eman nahi dio bere meditazioarekin,, erruaren kontzientzia?
|
|
|
Bakoitzari
|
bere
kontzientzia utzita, geroari begira galdera beti hor dago: gure gizartean zer moral nahi dugu?
|
|
|
Bake epaileak, epaiketa amaitzeko ekitaldian, ahoz (in voce) eta, hori ezinezkoa bada hurrengo hiru egunetan, idatziz, epaia emango du,
|
bere
kontzientziaren arabera, egindako frogak, fi skalak, agertu bada, eta gainerako alderdiek edo horien defendatzaileek azaldutako arrazoiak, eta akusatuek adierazitakoa aintzat hartuta.
|
|
|
Baina niri iruditzen zait joera hau ezin daitekeela gehiago aurrera eraman. Esan nahi dut, ez gara hasiko denak oihuka, kalean oihuka zer pentsatzen dugun esaten eta, ez, baina jendeak pixka bat
|
bere
kontzientzia argitu lukeela eta esplizitatu lukeela. Nik hala ikusten ditut gauzak.
|
|
|
Bere kontzientziari ari zaio bere bizitzaren nolakoa aitortzen, kontzientzia du bere ibilera intelektualaren lekuko eta galbahe. Poeta ez baitago marfilezko dorre batean, poeta ez baita gizarteari bizkar emanda bizi, leial izan nahi zaio
|
bere
kontzientziari, kontzientzia du mundualdia egiteko itsu makila.
|
|
|
Mendebale kristau honetan meniagabeko gerran ari dira arrazoimena eta fedea, Natura eta grazia, Eliza eta Estatua, hiritarraren barnea zatikatuz, arrakalatua
|
bere
kontzientzian, desorekatua bere fakultateetan. Grezian harmonia osoan ikusten dira erlijioa eta Polisa, artea eta filosofia (zientzia), gorputza eta espiritua.
|
|
2012
|
|
|
Epaileak Enmanuel Kant filosofoa aipatu du azken hitzaren txandan, gizonaren epaimahaia
|
bere
kontzientzia da esan du, eta frankismo garaiko hilketak ikertzeko arau prozesalak bete zituela azpimarratu du.
|
|
|
Berekoiak? Alabaina, bazirudien
|
bere
kontzientziak ez ziola ausiki egiten. Elkarrizketa amaitu, pare bat partaide agurtu, mikrofonora hurbildu eta bertaratutakoei isiltzeko eskatu zien.
|
|
|
Erantzunbehar kolektiboa zein eta zenbatekoa den, irabazleak erabakitzen du. Gero, gustatzen ez bazaio ere, eta agian justiziazkoa ez bada ere (mendekuaren parte handi batekin), erantzunbehar hori aleman bakoitzak asumitu egin behar du
|
bere
kontzientzian. Alemaniak gerra egin badu, Alemaniari haren ondorioak asumitzea dagokio.
|
|
|
Nada hay más seductor para el hombre que la libertad de su conciencia, pero nada hay tampoco más atormentador?. Inkisizioak asko lan egin du eta jendea jada askatua dago
|
bere
kontzientziatik, erantzukizunetik. Boterearen eskuetan utzia du bere konfiantza, kontzientzia, maitasuna.
|
|
|
alemanen errurik ez dago (kolektiboa), ez kriminala, ez politikoa, ez morala. Horrek ez du esan gura aleman bakoitzak ez duela
|
bere
kontzientzia aztertu behar, zein den bere hoben pertsonal posiblea, politikoa nahiz morala, arauz eta berak nola jokatu duen. Jaspersek bakoitzak bere barruan egin beharreko kontzientzi azterketa horri laguntza eman nahi dio bere meditazioarekin,, erruaren kontzientzia?
|
|
|
Bakoitzari
|
bere
kontzientzia utzita, geroari begira galdera beti hor dago: gure gizartean zer moral nahi dugu?
|
|
|
Konpara, esaterako, zer tratamendu izan duten eztabaida politikoan bortxak eta abortuak: abortuaren kasuan bi esparruak garbi garbi bereizi dira (salbu Eliza Katolikoak!), kontzientzia pertsonalarena eta erantzukizun politikoarena; eta ikusi da
|
bere
kontzientzia katolikoaren mailan abortuaren kontra dagoena ere politika mailan alde egon daitekeela. Eta, kontzientzia indibidualeko morala bakean utzita, soluzio politikoaren alde argumentuak ikusi dugu nola biltzen ziren moral publikotik (holakoetan ongi dator beti Max Weber), giza eskubide naturaletatik, emakumearen emantzipaziotik, biologia eta genetikatik, soziologiatik, ekonomia sozialetik ere.
|
|
|
Baina bere aitak entzungor egingo zukeen eta berak, berriz, saltzekorik ezer ez zeukan. Orduan, hainbateko loturak kausitzen zituen non
|
bere
kontzientziatik berehala hastantzen baitzuen gogoeta gai hain desatsegina. Emmaz ahaztea jaukitzen zion bere buruari; halatsu nola, bere pentsamendu guztien jabea emakume hura izaki, etengabe hartaz ez pentsatzea hari zerbait ebastea izan balitz bezala.
|
|
|
Hiltzeko zorian edukia zuten horditasun era herstura haiek guztiak kausitzen zituen. Kantoresaren ahotsa ez zitzaion iruditzen
|
bere
kontzientziaren oihartzuna baino zenik, eta liluratzen zuen ilusio hura beraren bizitzako zertxobait. Baina munduan inork ez zuen halako maitasunaz maitatu.
|
|
|
Patuak bizia barkatzen bazidan, aurkariaz ez errukitzeko eskubide osoa eman nahi nion neure buruari... Nork ez du inoiz horrelako itunik egin
|
bere
kontzientziarekin?
|
|
|
Gizaki postmodernoak inguratzen duen guztiaz egiten du zalantza;
|
bere
kontzientziak galdua du errealitatea eta fikzioa bereizteko ahalmena, eta pixkanaka azken horretan murgiltzen da oharkabean, eta, errealitatean bizi beharrean,, hiper errealitatean, mugitzen da.
|
|
|
Don Quijoteren itzulpena agertu eta hurrengo urtean plazaratu zuen Orixek bere bigarren itzulpen handia, El lazarillo de Tormes gaztelaniazko nobela pikareskoa euskaraz. Zeresan franko eman izan du itzulpen honek, batez ere Orixek itzulpen librearen irizpidea muturreraino eraman zuelako, kapitulu oso bat kendu eta berak asmatutako batekin ordezkatzeraino,
|
bere
kontzientzia moralak halakorik euskaratzea onartzen ez ziolako. Hautu hori honela justifikatzen du Orixek kapituluaren hasieran jarritako ohar batean:
|
|
|
Gizartean, gizartekoak garenez gero, bada gizalegez jokatu behar dela esaten digun barne araurik. Barne arau horiek ikusezinak dira, baina, hiztun komunitatearen parte garenez gero, bakoitzarengan eta bakoitzaren baitan daude; solaskideak, azken batean,
|
bere
kontzientzian bilduak ditu balizko giza jokabidea arautzen duten ohitura horiek, lege bihurturiko ohiturak, hain zuzen. Brown eta Levinsonen (1987) kortesiazko hastapenarekin lot ditzakegu, edo, oro har, komunikazioaren giza alderdia islatzen dute.
|
|
|
ALIZIA. Alla kuidaus! Hori
|
bere
kontzientzia txarraren arazoa da.
|
|
|
Lehenaren arabera, «A» eta «B» berdinberdinak dira, hau da, «A» da «B» ren berdina, «D» baten aurkaritzan, azken horibeste bien desberdina da-eta. Bigarrenak, aldiz,
|
bere
kontzientzia izendatzendu eta denboran jarraitutasuna aurreikusten du, hau da: memoria.
|
|
|
Gizakiaren animalizatze prosezu baten aurrean gaude, baina ez imitazioarenideian oinarriturik, baizik eta sormenean oinarritzen den horretan. Filosofiamodernoak subjektua
|
bere
kontzientziari identikoa zaion entitate gisa eraikizuen, nomadologia filosofikoak subjektuaren deslokalizazioa proposatzen dugorpuztasunari protagonismoa emanez. Filosofia modernoak mundua, objektifikatzenden errealitatea, ulertzeko kontzientzia eta arrazoimena hobesten bazituen ere, subjektu nomadak inguratzen gaituen medioarekin harremanetan jartzeko modudesberdinak proposatzen ditu.
|
|
|
aurpegiera malenkoniatsua eta begirada ernea. Inasek bere buruaren jabe izan nahi zuen, hau da, bere iritzi,
|
bere
kontzientzi eta bere zoriaren erantzule izaten saiatu izan zen, inor ez bezala gainera. Zenbat eta jakinduria handiagoa, atsekabe sakonagoa eta larriagoa bizi ohi dela dio juduen esaera zaharrak.
|
|
|
Protagonistek ez dutela hutsik onartu nahi? Ezker abertzale ilegalizatua kontsolatzen dela
|
bere
kontzientzia faltsuari esker. Jeltzaleak biziko direla harrobi jabeen eta Aldundi zergen eskutik?
|
|
2013
|
|
|
Erran nahi baita Hamzaren asmoa ez zela bere kritika haiek lau haizeetara aldarrikatzea, jakin ere ongitxo baitzekien bazirela, mendi bazter haietan, imanak eta ulemak, jende zaildua eta zakarra, harria baino gogorragoa?, ortodoxiaren defentsan zernahi egiteko prest zeudenak, baita balizko biraolarien mihia errotik erauzteko ere; Hamzaren helburua, beraz, xumeagoa zen: emakume xiitaren hilketak bere onetik atera zuen, eta ez zuen, handik goiti, bere burua engainatu nahi, ez
|
bere
kontzientziaren eremuan gutienez: bukatu ziren menpekokeria gehiegizkoak, eta bukatu ziren talibanei aldika egiten zizkièn konplimendu merkeak eta laudorioak, zer demontre?!
|
|
|
Hamzak, azken aldian ohi zuen bezala, zerbait erantzun ziezaiokeen anaia bikiari: une hartan, ordea, erabat blokeatuta geratu zen, mihi punta izoztuta; jarraian, berriz, ahots durunditsu bat entzun zuen,
|
bere
kontzientziaren zerutik zetorrena: –Yazîdek arrazoi du:
|