|
2017
|
|
|
Oraindik ez du egoera ulertzen. Buruan jaso ditu datuak, baina osatzen duten irudia ez du ulertzen, ez du ikusten; espazioa, denbora eta
|
bere
kontzientzia elkarrengandik banandurik dauzka. Minutu batzuk lehenago patxadaz ari zen gidatzen eta orain ataka honetan dago, hain azkar dena.
|
|
|
Namque si ibi vulnus non sit, sanumque sit illud quod conscientia vocatur, ubicumque alibi passus fuerit tribulationes, illuc confugiet, et ibi inveniet Deum dio san Agustinek (Enarratio in Psalm., 45, 3). Gizonak tristatua, atsekabetua eta egitekoz betea dabilenean, baldin bere barren hartan zauririk ez badu,
|
bere
kontzientzia sendo badu, hara laster egiten du, han Jainkoa edireten du eta han harekin batean bere burua kontsolatzen du.
|
|
|
Halakoak ez du kezkarik munduko esan mesanengatik. Falso testimonio bat, aurkako bat erauzten diotenean, eta batek eta besteak ahotan gaiztoki darabiltela ikusten duenean, laster egiten du
|
bere
kontzientziara eta, nola ez baitu han dioten faltarik aurkitzen, hartaz kontsolatzen da, hartaz adoretzen eta berotzen da.
|
|
|
Erat cor eius fiduciam habens in Domino (Dn 3:35). Zeren nola ez baitzuen hobenik, bere hobengabeak,
|
bere
kontzientziak berotzen, kontsolatzen eta esperantzan izaten zuen.
|
|
|
Kristau kristau denak, batean ez bada bestean, noizik behin bederen hautematen du
|
bere
kontzientzia, bisitatzen du bere arima. Eta bekatutan dagoenean, iruditzen zaio ilunpean dagoela, eta korapilo bat edo zama pisu bat barren hartan baduela.
|
|
|
Bere bekatuak pentsatzen ditu, ahalik eta hobekien konfesatzen ditu, batari eta besteari barkamen eskatzen die. Azken batean, ahal bezainbat
|
bere
kontzientzia deskargaturik eta garbiturik, heriotzari itxaroten dio.
|
|
|
Emakume gaiztoa, itaxura eta kea diren lekuan ez da plazerik, ez eta kontzientzia gaiztoa duena baitan ere ontasunik. Bekatorea sartzen bada
|
bere
kontzientzian barrena, berehala hango keak ateratzen du kanpora, azpiratzen du tristurak.
|
|
|
Bere barreneko ganbaran,
|
bere
kontzientzian: han behar du pausatu, han behar du kontsolatu eta bere burua arindu eta alegeratu.
|
|
|
Ordea, baldin bere barreneko ganbara hartan ere,
|
bere
kontzientzian ere edireten badu etsaia, bekatuaren itaxura, kea eta erantzukia, zer egingo du orduan. Norako da?
|
|
|
Sartuagatik bere barreneko ganbaran,
|
bere
kontzientzian, ez dezake pausurik aurki, zeren han berean batzen baitzaio bere etsaia. Eta etsairik gaiztoena etxe barrenekoa da.
|
|
|
Hala tristatzen du, bada, bekatutan dagoena ere
|
bere
kontzientziak, bere barreneko eritasunak:
|
|
|
(Anbrosio, De officiis ministrorum, I, 12 k.). Ikusten duzu bekatutan dagoenaren gonbita, jan edana, bonbazia eta bankezia, baitirudi ezen han dela paradisua, ez dela zer gehiago desira. Ordea, baldin galdegiten badiozu ea nola dihoakion bere barren hartan,
|
bere
kontzientzian, esango dizu gaizki dela, nardagarri dela, hilobi kiratsak baino kiratsago dela.
|
|
|
Ordea, bitarte hartan hain jaten eta erretzen zuen bere baitan barrena
|
bere
kontzientziak, ezen, ezin pairatuz, joan baitzen bere diruak harturik zapataginaren etxera eta han egotzi zituen, esaten zuela, zapataginarekin berarekin mintzo izan balitz bezala (Seneka, De beneficiis, VII, 21 k.):
|
|
|
Deskargua egin arte ez zuen utzi
|
bere
kontzientziak sosegatzen; anarteraino beti eman zion garri eta narrio.
|
|
|
Gaiztoa, beste etsairik gabe,
|
bere
kontzientziak berak, bere baitan barrena, zigortzen du, ausikitzen du, zauritzen du, larrutzen eta penatzen du.
|
|
|
Hala da, bada, kontzientzia gaiztoa duena ere. Halakoa, noiz eta hasten baita bere gogarenik bere lagunekin atsegin hartzen, orduan berean oroitzen da bere bekatuez, orduan berean alhatzen zaio
|
bere
kontzientzia, halako suertez ezen ez baita posible bekatutan dagoenak, hala dagoeno, atsegintasun osorik ahal dukeen.
|
|
|
Eta hala ikusiko duzu anitzetan ere, ohoinak edo gizon hiltzaileak sentitzen duenean justizia, berehala bera bere buruz, inor oroitzen ez dela,
|
bere
kontzientziak akusaturik, ihesi itzalgaizka abiatzen dela; eta, handik nabarmendurik, gaizki ere heltzen dela.
|
|
|
Gau ilunean bakarrik doana, deusen arriskurik ez izanagatik ere, latz da, beldur da, izu eta ikara da. Hala da, bada, gaiztoa ere, deusen arriskurik ez izanagatik ere,
|
bere
kontzientziak akusaturik, latz, izu, ikara eta beldur.
|
|
|
Neque alium obiurgatorem habebat, et testem peccatorum. Ez zuen beste lekukorik eta ez akusatzailerik,
|
bere
kontzientzia baizik; baina hura zuen aski.
|
|
|
Numquam securus est reus animus, mens enim malae conscientiae propriis agitatur stimulis. Pertsona hobenduna, faltaduna, ez da behin ere seguru, zeren
|
bere
kontzientziaren ezproiak betiere kolpeka ari baitzaizkio.
|
|
|
Zeren sententzia guztien gaineko sententzia, guztiak txitzen eta iragaten dituena, batbederak bere buruari,
|
bere
kontzientziak garaiturik, ematen diona da.
|
|
|
Honela esaten zioten elkarri; honela akusatzen zituen
|
bere
kontzientziak.
|
|
|
Okasioa azaldu zen bezain azkar jaiki zitzaien
|
bere
kontzientzia; ez zuen faltatu, akusatu zituen.
|
|
|
Eta joaten dira beharrik gabe, premia gutxirekin. Zeren hain da argi ez direla justu, non, baldin bestetan ibili gabe galdegin baliezaiote berek
|
bere
kontzientziari, hark berak erakuts bailiezaieke egia; eta handik, berek kondena bailitzakete bere buruak, zeren bere kontzientzian barrena aurki bailezakete, idatzirik bezala, galdez dauden guztiaren erantzuna.
|
|
|
Eta joaten dira beharrik gabe, premia gutxirekin. Zeren hain da argi ez direla justu, non, baldin bestetan ibili gabe galdegin baliezaiote berek bere kontzientziari, hark berak erakuts bailiezaieke egia; eta handik, berek kondena bailitzakete bere buruak, zeren
|
bere
kontzientzian barrena aurki bailezakete, idatzirik bezala, galdez dauden guztiaren erantzuna.
|
|
|
Beraz,
|
bere
kontzientziaren arabera, haren buruz eta kontseiluz gobernatzen eta gidatzen dena ongi da, alegera da, kontent eta pozik da. Baina bestela, bere kontzientziaren kontra dabilena gaizki da, beltz, ilun, goibel eta triste da.
|
|
|
Beraz, bere kontzientziaren arabera, haren buruz eta kontseiluz gobernatzen eta gidatzen dena ongi da, alegera da, kontent eta pozik da. Baina bestela,
|
bere
kontzientziaren kontra dabilena gaizki da, beltz, ilun, goibel eta triste da.
|
|
|
Eta arrazoirekin da hala. Zeren nola zangoa, besoa edo gorputzeko beste parte bat bere tokitik eta junturatik ateratzen, makurtzen, aldaratzen edo zainartatzen denean ezin sosega baitaiteke eta ez pausa bere tokira eta lekura bihurtu arte, hala
|
bere
kontzientziari gibela emanik bekatuan dagoena ere, nola behar den junturatik eta arrazoi naturalak erakusten dion bidetik eta ordenantzatik aldaratua eta aterea baitago, ezin sosega daiteke eta ez pausa, hala dagoeno.
|
|
|
Errege Dabidek, besteren emaztearekin huts egin zuenean, anitz saio eta itzulinguru egin zuen huts hura estali nahiz. Eta ez, ez, zeren inoren beldur zen, errege zenez gero, baina zeren ez baitzuen
|
bere
kontzientziak sosegatzen uzten.
|
|
|
Multi per nimias iniquitates non sentiunt peccati conscientiam (Anbrosio, De Paradiso, 15 k., 75). Anitzek ere, bekatu egin hutsen boterez, ez dute
|
bere
kontzientziako bekatua sentitzen.
|
|
|
Halakoak kontzientziaren sainga gutxi aditzen du, lo gutxi hargatik galtzen du. Ordea, ez da, ez, hura ere alde guztiz narrio gabe; den gaiztoenari ere, noizik behin bederen, alhatzen zaio
|
bere
kontzientzia. Zeren san Krisostomok dioen bezala (Psalm.
|
|
|
Beldur direla,
|
bere
kontzientziak alha zaizkiela, bekatu bat edo bi baizik ez dutela egingo esaten dutela eta haiek ere uzteko gogorekin dabiltzala bekatuak egiten dituztenek bahitu egiten dituzte bere arimak. Baina beldurrik gabe, Jainkoz, kontzientziaz eta munduaren esateaz ere konturik egin gabe antsikabeki dabiltzanek, saltzen dituzte.
|
|
|
Hala, bada, bekatoreak ere bekatutan ibiltzeaz eta aritzeaz gogortzen du
|
bere
kontzientzia, mailu kolpeek ingudea gogortzen duten bezala.
|
|
|
Ez dela inor heriotzan Jainkoaz oroitzen? Zeren gu orduko esperantzak bizi gaitu, eta esperantza harekin ez dugu anarterainokoan gaiztakeriarik baizik egiten, ez gara epe hartaraino Jainkoaz ere oroitzen; baina orduan, diren gaiztoenak ere hasten dira
|
bere
kontzientziak iratiotzen eta iraultzen, batari eta besteari barkamen eskatzen, eta beste egiteko guztiak utzirik, ahalez Jainkoa bera baitan pentsatzen.
|
|
|
Decedentes et vita, cum possint et non restituunt, sed legant in testamento, non secure decedunt. Hiltzerakoan, berek paga dezaketelarik pagatzen ez dutenek baina bere testamentarioei, ordenu betearazleei eta ondokoei uzten dietenek ez dute ongi egiten; ez dira halakoak
|
bere
kontzientzietan mundu honetatik seguru partitzen.
|
|
|
Hala, borondatezko obrak nola obligaziozkoak, berak bere eskuz egiten zituen. Eta hala egin behar ditu nork ere nahi baitu merezimendu handirik erdietsi eta
|
bere
kontzientzia segurki segurtatu.
|
|
|
Ordea, nor izango da urtean behin baizik konfesatuko ez dena? Urte batez, osoki,
|
bere
kontzientzia bisitatu gabe eta nola daukan hauteman gabe pairatuko duena?
|
|
|
Eta arrazoirekin iruditzen zaizu hala. Zeren zer da munduan kontsolamendu handiagorik eta bihotz altxagarriagorik, ikustea baino ez duela deusen ere arriskurik, ez duela konfesatu beharrik eta ez
|
bere
kontzientzian harrik?
|
|
2018
|
|
|
Eliza katolikoa ez dago prest ordaintzeko bere erakundeetan lan egiten duten emakumeentzako familia planifikazioa. Zerbitzu hori AEBetako osasun arduradunek proposatzen duten laguntza medikoaren barruan sartzen da, baina antisorgailuak ordaintzea
|
bere
kontzientziaren kontra doala argudiatu du Elizak.
|
|
2019
|
|
|
Baina bazen haien barruan zerbait esna zegoena:
|
bere
kontzientzia.
|
|
2020
|
|
|
Non gehiengoek soilik kontzientziari eragiten ez dioten aferetan erabakiko duten? Utzi behar al du herritarrak, une batez eta neurririk txikienean bada ere,
|
bere
kontzientzia legegilearen eskuetan. Zertarako du orduan gizon bakoitzak kontzientzia bana?
|
|
2021
|
|
|
Eta hura itzultzekoa zen hiru asteak baino lehenago, hain amoros zen Erregez, non senarraren itzulerak haren joanak bezain gogaitua baitzeukan. Eta Erregeren presentzia ez galtzeagatik, elkarrekin adostu zuten ezen, senarrak bere landetxeetara alde egiten zuelarik, emaztekiak gaztigatuko ziola Erregeri, eta hura ziurrenik etorri ahal izanen zitzaiola gordean, hartara damaren ohorea, zeinari
|
bere
kontzientziari baino beldur handiagoa baitzion, salbu utziz.
|
|
2022
|
|
|
Bonnivetek, zeinak bertzeak negar egiteko bezainbateko gogoa baitzuen irri egiteko, ahalik eta ongienik kontsolatu zuen, erranez luzaroko amodioek beti izan ohi dutela hastapen zaila, eta Amodiok gibelamendu hau eginarazten ziola gozamen handiagoa kausi zezan gerora; eta, hori erranik, joan egin ziren. Dama egun batzuetan ohean egon zen, eta, osasuna kobratu zuelarik, kanporatze agiria eman zion lehen amoranteari, ukan zuen heriotzaren beldurrean eta
|
bere
kontzientziako harrean funtsaturik, eta Bonniveteko jaunari atxikirik gelditu zen, zeinarekiko amodioak, usaian bezala, mendiko loreek iraun ohi dutena iraun baitzuen.
|
|
|
Eta senarraren gogara egiteko modu oro bilatu ondoren, bere baitan pentsatu zuen ezinezkoa zela hark bera ez maitatzea berak zion amodio handia ikusirik, non ez bazen bertze fantasiaren bat zuela gogoan; eta horren xerka hasi zen, hain era sotilean, ezen egia ediren baitzuen: gizona gauero bertze nonbait okupaturik zegoen, eta ahantziak zituen
|
bere
kontzientzia eta emaztea.
|
|
|
Baina haren jarrera debotoa ikusiz hain gizon saindutzat zeukan, ezen bere bizitza konta ziezaion galdegin baitzion, eta nola heldu zen Jainkoa modu hartan maitatzera. Gizonak aitortu zion zaldun pobre bat zela, eta, aberastasuna eta ohorea izateagatik,
|
bere
kontzientzia alde batera utzi eta sobera hurbileko emazte batekin esposatu zela, oso aberatsa zelako hura, itsusia eta zaharra izan eta maite ez zuen arren; eta, hari sos guziak atera ondotik, abentura bila jo zuela itsasora, eta hainbertze egin zuela bere lanari esker, non egoera ohoragarri batera heldua baitzen. Baina bera ezagutu zuenez gero, beraren hitz eta etsenplu sainduek bizitza aldarazi egin ziotela, eta osoki deliberatua zela, egin beharreko zuen mandatutik onik itzultzen bazen, bera eta senarra Jerusalemera eramatera, neurri batean kitatzeagatik horrela eginak zituen bekatu handiak, zeinetatik arrunt apartatua baitzen, nahiz eta oraindik kitatzeko zituen emaztearekikoak, zeinarekin laster baketuko zela espero baitzuen.
|
|
|
" Andere hori, zure senar jauna hemen izan zen ontziratu baino apur bat lehenago, eta, giristino on gisa kofesatu eta Sortzailea hartu ondoan,
|
bere
kontzientzian zuen zerbait aitortu zidan, hots, damu duela zu behar bezala maitatu ez izana. Eta arrenka otoiztu ninduen, partitzerakoan, letra hau zuri igor niezazun diamante honekin, zeina haren amodioagatik gorde dezazun galdegiten baitizut, eta segurtatzen dizut ezen, Jainkoari esker onik itzultzen bada, ez dela bertze emazterik nehoiz izan zu izanen zaren bezain ongi tratatua; eta fermutasunezko harri hau izanen duzu horren berme.
|
|
|
Klara sutan jarri zen. Bere zaintzaz arduratzen ez den gizon bati, zaintza hitzez onartuko ez badu ere, praktikan emakumeen kontua dela behin eta berriz erakusten duen gizon bati, esan dakiokeen guztia esan zion, alegia,
|
bere
kontzientzia feministatik esan ziezaiokeen guztia; lagun mina irainduta ikusteak sortzen zion suminetik gainera, eta are irainen egilea lagunak maite zuen gizona izanik. Maitasunaren ordain makurra.
|
|
|
Honela, oso pozik zegoen ikasketetan gailentzeagatik, eta egunero egunero zerbitzu akasgabea eskaintzen zion K jaunari, hark begi bistan zuenean. Eguneko lanaren kalte ordain gisa, doilorkeriaz beteriko egundoko gozaldiak hartzen zituen gauez, eta bien arteko oreka lortzen zuenean,"
|
bere
kontzientzia" deitzen zion organo hori asebetea agertzen zen.
|
|
2023
|
|
|
1521eko apirilaren 24an bildu ziren eta Luterori dei egin zioten. Schurpff, Amsdorf, Justo Jonas eta Jorge Espalatinorekin joan zen Lutero eta esan zuen ez zela erretraktatuko,
|
bere
kontzientziaren kontra ez joatearren. Batzarra amaitu eta Treverisko artzapezpikuak bere ganberara deitu zuen Lutero; hara joan ziren Lutero eta haren lagunak.
|
|
|
Kontzilioen autoritatea ukatzen zuela eta Eskrituren eta kontzientziaren autoritatea aldarrikatzen zuela. Esan zuen Eskriturek gidatzen zutela,
|
bere
kontzientzia Jainkoaren Hitzaren esanetara zegoela; Eskrituretan oinarrituta konbentzitzen ez bazuten, bereari eutsiko ziola, ez baitzuen sinesten Aita Santuaren eta kontzilioen hutsezintasunean. Ez zuen onartzen Eskriturak interpretatzeko elizaren gidaritzari jarraitu behar zionik.
|
|
|
Handik denbora batera, eta
|
bere
kontzientziako eskrupuluak ematzeagatik, arreba berreskuratzera entseatu zen eta ezkontzaz mintzatu zitzaion, baina hark igorri zion baten bat erranez ezen hain gosari makurra eman ziola, non ez baitzuen jaki bereko bertze otordurik desira, eta esperantza zuela halako moduan bizitzeko, non ez zedin nehola ere berriz haren senar baten hiltzaile izan; zeren ez baitzuen uste anaia bertze nehor barka... Eta, bera ahula eta indargabea bazen ere mendekua hartzeko, bazuela esperantza zinezko juje den eta neholako makurrik gaztigurik gabe uzten ez duen Haren baitan, zeinaren amodioan soilik bizi nahi baitzuen jagoitik zuen denbora, ermitau bizitza eginez.
|
|
|
" Edozer gauzatatik urrun egotea desiratzen dut; guztiaren kausa naiz ni, eta tristura bakarrik ekartzen diet denei; neuk bakarrik ekarri dut miseria hau guztia neuretzat eta besteentzat". Vincentek esaten zuen Theoren hitz horiek hunkitu zutela,
|
bere
kontzientzian ere sentimendu berberak zituelako, ez gehiago eta ez gutxiago.
|