|
2000
|
|
|
Aita Morlansek ez zien jaramonik egin abadearen ahalegin haiei. Niri ez bainaairean zegoen zer bati hitz egiten ziola ematen zuen, heriotzaren itzala sumatuz bezala, Jainkoarekin edo
|
bere
kontzientziako mamu zaharrekin bakezkoak egiteko presaz.
|
|
|
—Aski duk, Martin! Joanikotek
|
bere
kontzientzia dik eta ez duk hiru urteko haurra... —eta so egin nion aitona Nikolasi eta iduritu zitzaidan ezen, osaba Joanikoten aldeko hautua eginik, halako atsegina hartzen ari zela, gure aitaren gainetik sentitzen zelako edo, aspaldiko partez.
|
|
2001
|
|
|
1999ko abenduan Seattle eko bilera egin zenetik, gero eta pertsona gehiagok sentitzen du
|
bere
kontzientzian gauzak aldatzeko beharra.
|
|
|
Azkenik, hura berriz ere.
|
Bere
kontzientzia izkutuak sarri bisitatzen du ispiluaren atzeko mundutik bidaiatuz, baina kontzientzia horri inozenteegi, herabetiegi deritzo. Horregaitik, bere buruko igarobide ilunenetan murgiltzen da berriz, kontzientziaren izara zuriak akorduaren txokoren batean tolestuta uztean.Gaztearen gorputzari gaztetasuna dario eta amonaren hortz bakanek dardar egiten dute amorruz.
|
|
|
Beste eredurik ez baldin badakar, ez du, ene ustez, mintzatzeko eskubiderik. Bestela esan, ez dut nik isilaraziko,
|
bere
kontzientzian eraman behar duen harrak isilaraziko du. Batasun bide horren kontrako agertzen zaren horrek, beste batasun bide hobeagoa zor diguzu.
|
|
|
Soldatapeko langile gisa, gerentziaren eta zuzendaritzaren mendean zegoen, beste edozein enpresatan egon litezkeen eskubide eta betebeharrekin. Baina kazetaria zen aldetik, langile horrek parte har zezakeen zuzendariaren hautapenean, lankideekin batera editorialen aurkako iruzkinak bul  tza zitzakeen (enpresa jabetzari zuzenean zegokion zerbait zen editoriala), informazioa
|
bere
kontzientziaren eta bere kontzeptu profesionalaren arabera taxu zezakeen, sekretu profesionalari eusten ahal zion, lana kalte ordaina kobratu eta gero uzteko eskubidea zuen, egunkariak bere jokabide editoriala aldatzen bazuen... Baina zera zen agian garrantzitsuena, kazetari askok irakurlegoaren, informazioa sor  tzen eta jasotzen zuen gizartearen, ordezkari soiltzat zuela bere burua.
|
|
|
Honen aurkako argudioa ere aurkezten du: bolen arteko talkak irudikatzen ditu, baina batak bigarrenari energia zinetikoa eman beharrean (edo gero honek hurrengoari, eta abar), bolaren kontzientzia igorriko litzateke batetik bestera; azkeneko bolak denen kontzientzia izango luke
|
bere
kontzientzia izango balitz bezala, baina ez litzateke denboran eta espazioan gauza bat eta berbera izango, substantzia, arima edo pertsona.
|
|
|
Espazioan zerbait ezagutzeko, lerro bat, adibidez, hau marraztu egin behar da, eta, beraz, sintetikoki aniztasun jakin baten batasuna sortu behar da; eta ekintza horren batasuna aldi
|
berean
kontzientziaren batasuna izango da, eta horrela eraikitzen da eta ezagutzen da objektu bat, espazio determinatu bat. Eta honela lehenengoz apertzepzioaren jatorrizko batasunak ezagutzaren benetako objektuak eratzen ditu.
|
|
|
Zenbat eta biziago [productively] bizi, hainbat indartsuago
|
bere
kontzientzia... zenbat eta motelago bizi, ahulago egiten da bere kontzientzia; gizakiaren paradoxa eta tragedia zera da: kontzientzia orduan dela ahulagoa, indartsuen izan zukeenean.92
|
|
|
Zenbat eta biziago [productively] bizi, hainbat indartsuago bere kontzientzia... zenbat eta motelago bizi, ahulago egiten da
|
bere
kontzientzia; gizakiaren paradoxa eta tragedia zera da: kontzientzia orduan dela ahulagoa, indartsuen izan zukeenean.92
|
|
|
gizakiak ona, egia, ederra maite duela, ez besterik. Hori aitortzen dute zehazki gizakiaren azkeneko epailea
|
bere
kontzientzia dela esaten dutenean. Ez adimena, kontzientzia baizik.
|
|
|
Maitagogoa gogoetan ari dela da, berriz esan, arbitro, epaile, jaun bakarra. Horregatik onartzen dugu denok —gehienok— gizakiak, beti,
|
bere
kontzientziaren esanera jardun behar duela. Baita ere bestelako aburuak utzi, ospedunen aginduak gainditu eta kalte handiak jasan behar izanda ere —heriotza bera ere bai— kontzientziaren esanera jardun, maitatzeari inoiz inola uko ez egitearren.
|
|
2002
|
|
|
|
Bere
kontzientzia lasaitu nahi duenari zuzen zebilela uste izateko aukera emango diote: ez ziola inori lagundu behar uste izaten dute.
|
|
|
Egoera gatazkatsuetan, gizabanakoak bere iritziak besteen iritziekin alderatzen dituenean, sentipen zeharo diferenteak pitz daitezke bere baitan, sentipen zeharo diferenteak deskubri ditzake
|
bere
kontzientzian:
|
|
|
Hala, Galesko Dianaren irudiak, Gurutze Gorriaren ondoan pertsonen kontrako minen kontra mobilizatzen ari zela eta haurrak besarkatzen ari zela, sostengua eta arbuioa piztu zituen. Ez zen falta izan printzesak
|
bere
kontzientzia txarra gizateriaren lekurik miserableenetan garbitzen zuela uste zuena. “Kontu handia izan behar da kolaboratzaileak aukeratzeko orduan”, dio Karin de Gruijlek, Angelina Jolie aktore iparramerikarra sartu baitu enbaxadore taldean.
|
|
|
Segur gara horretaz? Bai, urlia pixka bat bortxaka, sandia
|
bere
kontzientzia lasaitu nahian, berendia ongi pasatu nahirik. Sinbolismoaren seinale.
|
|
2003
|
|
|
Lehen ondorioa: estatuak jendearen gogoa osatu eta
|
bere gisako
kontzientzia sortu du, erran nahi baita, herritarrek estatuko gauzak ontzat hartzen dituztela. Bigarrena:
|
|
|
· Gizonak bere bihotzean daroa legea, librea da (GS, 16): libre bai, baina ez edozer egiteko,
|
bere
kontzientziaren deiari jarraitzeko baino. Kontzientzia bera zuzen eta zintzo eratu beharra.
|
|
|
Moral unibertsala ez da inoiz hil, ezta hilko ere, inoiz izan ere egin ez delako, eta hori hala uste dudala, zer dela ta iragazten dut beti ikusten dudan guztia neure kontzientziaren galbahetik? Bakoitzak bereari ekin diezaiola, bere erosotasuna aurki dezan, bere ideiek
|
bere
kontzientziarekin lasai bizitzeko balio dieten heinean; eta testu hau ordenadore honetan, kondenaturik, gera dadin, inoiz argia ez ikusteko, hasitako hipokrisia honekin jarraitzea ez du merezi eta.
|
|
2004
|
|
|
Vicente Ferrerri honelako programek sortzen dituzten mesfidantzei buruz galdetu genionean zera erantzun zuen, irmo: solidarioa ez delako
|
bere
kontzientzia justifikatu nahi duenak aurkituko ditu bai inori lagundu behar ez diola esateko arrazoirik, formula humanoak beto izan daitezkeelako engainurako bide susmagarri.
|
|
|
Noren esku dago inoren kontzientzia harako haren edo honako honen arabera moldatzeko debeku ahalmena? Euskararen eta abertzaletasunaren arteko uztarria nork
|
bere
kontzientziaren eta irizpideen esanetara lotuko du; eta lotu, nahi duen neurriraino tenkatuz edo lasaituz. Antzeko zerbait ohartarazi nahi izan digu nafar idazleak.
|
|
|
Bere baitako ikuskizunak erakarri zituen ipuinaren begiak, eta bere barrura begira jarri zen berehala. Ispilu halakotan islatzen zitzaizkion kolkoaren barruko aldetik
|
bere
kontzientzia anekdotaz, historiaz, pasadizoz eta ornatu, markatu, eratu, landu zuten aldi desberdinak.
|
|
|
Baina, zer gauza!, hil beharra naturala da, hala ere ez dugu hil nahi. Gandiagak, ongietortua dauka
|
bere
kontzientzian heriotza, baina ez du horregatik aberetxoaren erresistentzia natural bat heriotzaren aurka sentitzea uzten. Gizaberearen historia beti da" anbiguoa".
|
|
|
Zentzu honetan, Cencillori jarraikiz, etika autogenoaren eta heterogenoaren bereizketa egin genezake; ez, ordea, antagonismo antzu berri bat sortzearren, baizik eta etika (auto) errealizatzailearen funtsezko ezaugarriak hobeki erakusteko. Izan ere, terminologia kontuak alde bat utzita, egunero konstatatzen dugu subjektuak ez dituela askotan (zenbait kasutan ia inoiz ez) era autogeno batean sortzen eta laboratzen
|
bere
kontzientzia etikoaren arauak eta beharkizunak, arrazoi eta faktore ezberdinak direla medio (psikologikoak, sozialak, politikoak, ekonomikoak...). Autogenesi/ heterogenesi aurkaritzak balio digu zinezko etikaren norabidea eta zeregina hobeki adierazteko.
|
|
|
eta nor
|
bere
kontzientziari
|
|
2005
|
|
|
Halako gaitzespen eta gomendioek Nafarroako Gobernua bere erdalzalekerian eta euskalfobian kikiltzeko bederen balio izanen balute... Ez dut erranen
|
bertakoen
kontzientziak astindu eta barrenak inarrosteko, horretarako jakin badakit kanpotik etorritako deusek ez digula balio izanen. Gobernuan dauden alderdien eta euskaldun jendearen menderatzean lagun dituen indar politikoen euskararekiko jokaera, euskararenak faktura politikoa dakarkiekeela usaintzen hasten direlarik aldatuko da.
|
|
|
Nik independente izateko bokazioa duten herrien askatasunean asko sinesten dut. Eta herri batek
|
bere
kontzientziaren sakonean arau propioak, adierazteko era ezberdina eta munduan egoteko modu diferentea izan behar dituela uste badu, aintzat hartu behar da.
|
|
|
Harik eta buruan ama amonen maite istorioak gurutzatu zitzazkion arte, bienak ere porrot handi batean bukatu zirenak, ez amak eta ez amonak iniziatibarik izan ez zutelako beharbada, erromantizismo pasibo batean murgiltzen zirela. Eta orduan, ama amonek ez bezala jokatzea erabaki zuen, ausart eta adoretsu, konplexurik gabe, bere nortasunak eta
|
bere
kontzientziak adierazten ziotenaren arabera, aurrean zuèn mutila Tommy Tom bazen ere, Boni Bonen semea:
|
|
|
Kristau kontzientziarik ez duena ez da asko axolatuko elizaren erabakiekin. Giristinoak izango ditu problema handiagoak
|
bere
kontzientziarekin. Azken erabakitzailea, ordea, bere kontzientzia izango da.
|
|
|
Giristinoak izango ditu problema handiagoak bere kontzientziarekin. Azken erabakitzailea, ordea,
|
bere
kontzientzia izango da.
|
|
|
Amodioa egiten zutenean, gizonaren so uherrak Rachel eta Jacoben herioaren errudun seinalatzen zuela iruditzen zitzaion Janinari. Wernerren begimena
|
bere baitako
kontzientzia txarrarekin uztartzen zuen eta zena zela eransten zuen berekiko ez naiz ni judioen suntsitzearen eragile, baizik eta gure lurrak okupatzen dituzten alemanak! Nolabait kontsolatzeko bilatzen zituen hitzak murmuratzen zituen, azpiak kapitainaren errain ukaldiei eskainirik eta gogoa hegan.
|
|
2006
|
|
|
Zoritxarrez, mundu oste hori urtean zehar ez da liburu denda batera hurbildu ere egiten, jende horrek ez dauka Azokan erakusten duen liburuarekiko afana. Liburua eskuetan hartu, erabili, eta
|
bere
kontzientzia nolabait zuritzen du. Beste liburu kontsumitzaile mota bat ere bada:
|
|
|
Auzitegiak
|
bere
kontzientziaren arabera balioetsiko du epaiketan egindako frogak, akusazioak eta defentsak azaldutako arrazoiak eta auzipetuek eurek adierazitakoa; horrela, epaia emango du lege honetan zehaztu epe-mugan.
|
|
|
Hori guztia aintzat hartuta, eta interes publikoak eta partikularrak arriskuan jarri gabe, auzitegiak eskumen bakarra balia dezake, alegia, eremu horretako epaile inpartzial gisa epaitza ematea, legeak aldez aurretik tasatutako frogaren mende geratu gabe. Horrela, auzitegiak
|
bere
kontzientziaren iradokizunak izango ditu kontuan eta alde batera
|
|
|
Baina ez horiek bakarrik; beste batzuk ere badira. Arean ere, behin akta eratuta, Fiskaltza behartusuna eman behar zaio haren aurka egite behar da bere iritzien aurka akta horri eustera,
|
bere
kontzientzia torturapean jarrita; edo, bestela, Fiskaltzari askatako. Azken kasu horretan, jadanik ez dute euren artean borrokan egingo alderdiekbekoa, neutrala, antzinako torneoetako epaileek egiten zuten bezalakoa; ezta bakarrik.
|
|
|
Epaileak, epaiketa amaitzeko ekitaldian, eta, hori ezinezkoa bada hori hurrengo hiru egunetan egitea, epaia emango du,
|
bere
kontzientziaren arabera, egindako frogak, fiskalak eta gainerako alderdiek edo horien defendatzaileek azaldutako arrazoiak, eta akusatuek adierazitakoa aintzat hartuta; Zigor Kodean, nean, adierazi du ea aintzat hartu dituen Zigor Kodearen agindu aplika falta kalifikatzeko edo zigorra ezartzeko, epaileari erabakimena ematen zaionez gero, erabakimen hori erabiltzen duegarriaren arabera kontuan iza...
|
|
|
Publizitate mundua erdarazko mundua da; euskaraz ez dago mundu hori deskribatzerik, euskaraz sortu egin behar da mundu hori, eta ez dago munduak sortzea bezalako ikerketarik. Tamalez, ordea, lantegi gaitz horretara animatzen den irakasle arduratsuak apenas espero dezakeen beste ordainik,
|
bere
kontzientziak emango dionaz gain.
|
|
|
1620 urte inguruan jaiotakoa zen, zalantza handirik gabe, 1660 urtean, hil zenean, berrogei bat urteko gizon gordina zela idatzi baitzuen epaileak heriotza ziurtagirian. Bitarte horretan zintzo jarraitu zion
|
bere
kontzientziari, bere zori gaiztoa hortik iritsi bazitzaion ere.
|
|
|
Euren kontzientzietatik edaten du Luisak. Berriro ere Goldmannek aipatzen zuen gizarte egitura mentaletik urrundu eta
|
bere
kontzientzia beste lagunen kontzientzietatik hornitzen da (Bakthin 1979). Pertsonaia erreal, borrokalari eta boterearekin ados ez dagoenaren aurrean gaude.
|
|
2007
|
|
|
bere buruaren kontzientziara bidea, hori da gizakiaren historia, historia unibertsala. Ez da gizakiak bere askatasuna deskubritzea, edo
|
bere
kontzientzia deskubritzea, betidanik ukan izango lukeena askatasun edo kontzientzia metafisiko baten antzera, baizik eta bere askatasuna egin egitea, ez zeukana, eta bere kontzientzia egitea, hori ere ez zeukana, berak bere izpiritua egitea. Izpiritua, kontzientzia?
|
|
|
bere buruaren kontzientziara bidea, hori da gizakiaren historia, historia unibertsala. Ez da gizakiak bere askatasuna deskubritzea, edo bere kontzientzia deskubritzea, betidanik ukan izango lukeena askatasun edo kontzientzia metafisiko baten antzera, baizik eta bere askatasuna egin egitea, ez zeukana, eta
|
bere
kontzientzia egitea, hori ere ez zeukana, berak bere izpiritua egitea. Izpiritua, kontzientzia?
|
|
|
herri partikularrez eta haien kontzientzia mugatuaz baliatuz, gizadi osoarentzat garatuz doan autokontzientzia, subjektu librearena den bezainbatean. Eta Mesopotamia, demagun,
|
bere
kontzientzia eta izpiritua hein batean basamortu asiarretako edozein hordarena bezain partikularra izan arren munduan, eta oraindik aski naturari itsatsia bera ere, etab., hala ere, printzipioz gizarte eraikuntza ez natural bat da, giza izpirituak arrazoimenaren legeen arabera eratua, naturaren zama hastantze bat, izpirituak kontzienteki naturari buru egite eta azpiratze bat, bere buruari legeak ... behin behinekoz.
|
|
|
Gure gaianago sartzeko, herritasunean fundamentala hizkuntzaren balioa da. Herder luterotarrari, batzuek sinetsarazi nahi izaten digutenaren aurka, norbanakoa interesatzen zaio, pertsona, gizabanakoa
|
bere
kontzientzia intimoan409 Pertsona hizkuntzaren bidez eta hizkuntzan iristen da bere baitaren kontzientziara; eta hori ez da bestela agitzen, besteen baitaratuz baizik une berean: gizabanakoa komunitate batean bakarrik da banako, komunitatean bilakatzen da norbera, identitate baten barruan da diferentea.
|
|
|
Haurra
|
bere
kontzientziaren jabe dela jaiotzen ote den alde batera utzirik, autore gehienen ustez norberaren ezagutza garatzen da haurrak ingurukopertsonekin dituen eragin trukeei esker (besteak beste, Baldwin, 1895, 1906; Cooley, 1902; Durkin, 1995; Heider, 1958; Lewis eta Brooks Gunn, 1979; Mead, 1934; Wallon, 1949; Carpendale eta Lewis, 2006). Hain zuzen ere, jaio ostekolehen hilabeteetan, haurtxoak hainbat eragin truke izaten ditu premiak asetzendizkioten pertsonekin.
|
|
|
gertatua («mit Einem Schlage») 348 Ez dago irudikatzerik, batetik gizakia osoa(
|
bere
kontzientzia beteginaz), bestetik hizkuntza, gizakia tantaka asmatzen ari dena349 Giza kontzientzia eta hizkuntza bat da. Hizkuntzaren asmatzea, gizakiaren asmatzea da, eta alderantziz.
|
|
|
Gogoratu beharrik ez dago noski, oraindik Darwin ez dela eszenan agertu, eta «gizakiaren» eta bere adimen edo kontzientziaren bilakabide urratsik urratsezko bat fakultate bezala denboran zehar, beraz hizkuntzarena «gizakiarekin» batera (edo gizakiarena hizkuntzarekin batera) gizatasun osoaren gradura heldu arte, pentsaezina zuela Humbold ek. Aldiz Humboldt-ek oso aintzat hartzen du bere hizkuntzaren filosofian gizakiaren kontzientzia eta autokontzientziaren garapen historikoa mailaz maila,
|
berarentzat
kontzientziaren garapen hori beti hizkuntzaren garapenaz batera baitoa: hizkuntzak kontzientzian eragina duela esatea orduan ez da besterik, gizakia hizkuntzaren baitan geroz eta bere kontzienteago bilakatuz doala baino, cfr. Ib., 154
|
|
|
Besteak beste, hauek aztertzen ditu:
|
bere
kontzientzia egoera, arnasbidea iragazkorra izatea eta bihotz eta arnas gelditzea estaltzeko maniobra multzoa. Gainera, AEMEFek bat eginda, aurten eta denboraldi hau hasi baino lehen, futbol profesionaleko talde guztiek larrialdietarako maletak dituzte, aulkientzat diseinatuak.
|
|
|
Protagonista berri bat izanen da hemendik aurrera grebak bultzatuko zituena. Berria bere antolakuntzan, helburuak lortzeko bere baliabideetan,
|
bere
kontzientzian eta gero eta gehiago ere bere belaunaldiko azterketan.
|
|
|
Hauxe da 1970eko hamarkadan egin dezakegun euskal langileriaren argazkia. Langile taldeak nola joan ziren
|
bere
kontzientzia eratuz, nola bizi izan ziren hainbeste esperientzia, zer dinamika erakutsi zuten gizartearekiko..., oso galdera garrantzitsuak dira eta artikulu honetan ez dago tokirik haientzako erantzun sinplerik aurkitzeko. Baina prozesuaren ideia berreskuratu nahi dut.
|
|
2008
|
|
|
Behin baino gehiagotan hitz egin zuen Mateo Sukunza ingeniariarekin hartaz, baita bere anaia Honoratorekin ere, zeina apaiz egin berria baitzen, biok ere mintzatzen zitzaizkion emakume on eta kementsu bat hartzearen komenientziaz, familiarekiko egitekoak eta egiteko erlijiosoak zintzo beteko zituena?, eta guztietan erakutsi zien biei adostasun zalantzarik gabekoa? eta orain zer, saldu egin behar ote zituen anaia eta laguna eta saldu
|
bere
kontzientzia, don Aquileok aurkeztutako bi dama mundukoi haiekin joanda, auskalo nora eta auskalo zertara, iparra galduta. Egia zen ez zegoela mozkortuta, baina egia zen, halaber, ardoaren eraginpean zegoela, baita laino baten gainean bezala ere ondorioz, eta horrek lainotasun baten eta erlatibismo hala moduzko baten galbahetik iragazi behar zizkion etika eta moral kontuak, portaerari eta jokabideari lotutako arau ezin estuago batzuk oinarri zituztenak.
|
|
|
eta eduki zituen zenbait denboraz diruak berekin. Ordea bitartez hartan hain iaten eta erratzen zuen bere baithan barrena
|
bere
konzientziak, ezen ezin pairatuz, ioan baitzen bere diruak harturik, zapataginaren estera eta han egotzi zituen, erraiten zuela, zapataginarekin berarekin mintzo izan bailliz bezala: Ille tibi vivit, redde quod debes (Senec.
|
|
|
Thotzik bada, har itzak heure zapaten diruak, eta utztak niri baketa. Deskargua egin arteiño, etzuen utzi
|
bere
konzientziak sosegatzera, anarteraiño bethi eman zioen garri eta narrio. Ezta egungo egunean mundua hunein sentikor eta konzientziatsu.
|
|
|
Eta ioaiten dira mengoa gabe, premia gutirekin. Zeren hain da klar eztirela iustu, non baldin bertzetan ibili gabe, galdegin baliazote berek
|
bere
konzientziari hark berak erakuts baillizaie egia. Eta handik berek condena baillitzakete bere buruak.
|
|
|
Eta handik berek condena baillitzakete bere buruak. Zeren
|
bere
konzientzian barrena, ediren baillezakete, eskiribaturik bezala, galdez dauden guztiaren errepuesta.
|
|
|
ezizena baliatuz. Gaztelaniazko artikulu honetan, ostera ere, Akademia gaizki eratuta zegoela esan, berak soilik
|
bere
kontzientziari obeditzen ziola adierazi, eta Sabino Aranak Akademia horri aurka egingo ziola errepikatzen zuen: «En cuanto á lo que haría Sabino si viviese, yo creo, contra la opinión de «Iketz», que no respetaría los acuerdos de esa Academia; creo más:
|
|
|
Diputaziotik, oraindik Dorronsoro karlistaren zuzendaritzapean, sinatzea hurrengo astean Batzar Orokorrak bildu arte atzeratzea agindu zien Gipuzkoako udal agintariei. Bergaran, Done Petri elizako organistak idatzi bat bidali zuen konstituzioa sinatzea
|
bere
kontzientziaren aurka zihoala azaltzeko. Arrasaten,«?
|
|
|
Berak, baina –Nazariok– ez ote zuen Eliza, etxea eta fabrika lotzen zituèn ideia, bizitzari buruzko ikuspegi sendo bat ematen ziona, ipartzat? ...nza ingeniariarekin hartaz, baita bere anaia Honoratorekin ere, zeina apaiz egin berria baitzen –biok ere mintzatzen zitzaizkion emakume on eta kementsu bat hartzearen komenientziaz, familiarekiko egitekoak eta egiteko erlijiosoak zintzo beteko zituena–, eta guztietan erakutsi zien biei adostasun zalantzarik gabekoa... eta orain zer, saldu egin behar ote zituen anaia eta laguna eta saldu
|
bere
kontzientzia, don Aquileok aurkeztutako bi dama mundukoi haiekin joanda, auskalo nora eta auskalo zertara, iparra galduta. Egia zen ez zegoela mozkortuta, baina egia zen, halaber, ardoaren eraginpean zegoela, baita laino baten gainean bezala ere ondorioz, eta horrek lainotasun baten eta erlatibismo hala moduzko baten galbahetik iragazi behar zizkion etika eta moral kontuak, portaerari eta jokabideari lotutako arau ezin estuago batzuk oinarri zituztenak.
|
|
|
Substantzia horrek kontzientzia horretan daukan agerpena egiatan zerbait ezkutatukoa da, zeren substantzia oraindik Norberaren gabeko Izana da, eta bere buruari buruzko ziurtasuna da bere buruari agertzen den hori bakarra. Horregatik, lehenik daude substantziatik bakarrik une abstraktuak autokontzientzian; baina une horiek, mugimendu hutsak bezala, bere burua aurrera mugitzen duten heinean, autokontzientzia aberasten da, harik eta
|
berak
kontzientziari substantzia osoa atzeman dion arte, harik eta bere buruan kontzientziaren eraikin osoa zurtatu egin duen arte, eta —objektualarekiko portaera negatibo hori era berean positiboa den, hau da, ezartzeko mugimendua den heinean— harik eta une horiek bere burutik sortu dituen eta horrela kontzientziarentzat aldi berean berrezarri dituen arte. Bera kontzeptua dela dakien kontzeptuan, uneak agertzen dira burututako Osoa, zeinaren bilakaera une haren mugimendua den, baino lehenago.
|
|
|
Substantzia horrek kontzientzia horretan daukan agerpena egiatan zerbait ezkutatukoa da, zeren substantzia oraindik Norberaren gabeko Izana da, eta bere buruari buruzko ziurtasuna da bere buruari agertzen den hori bakarra. Horregatik, lehenik daude substantziatik bakarrik une abstraktuak autokontzientzian; baina une horiek, mugimendu hutsak bezala, bere burua aurrera mugitzen duten heinean, autokontzientzia aberasten da, harik eta berak kontzientziari substantzia osoa atzeman dion arte, harik eta
|
bere buruan
kontzientziaren eraikin osoa zurtatu egin duen arte, eta —objektualarekiko portaera negatibo hori era berean positiboa den, hau da, ezartzeko mugimendua den heinean— harik eta une horiek bere burutik sortu dituen eta horrela kontzientziarentzat aldi berean berrezarri dituen arte. Bera kontzeptua dela dakien kontzeptuan, uneak agertzen dira burututako Osoa, zeinaren bilakaera une haren mugimendua den, baino lehenago.
|
|
2009
|
|
|
Inork nahi ez dituenak bidaltzen dizkigute, eta guk haiek hartu eta zer edo zer on egin dezagun nahi dute. Gizarteak
|
bere
kontzientzia zuritu nahi du, ez besterik". Horixe da funtzionarioen %90ek diotena.
|
|
|
Egoera horri aurre egiteko honako irizpideok eman zituen: a) Euskaldunen lana, lan gogor eta tinkoa, kanpotik jarritako trabak deitoratzen denbora galdu gabe, eta haiek aitzakiatan nork
|
bere
kontzientzia zuritu gabe b) Amateurismoa eta anarkia gainditzea, bata bestearen kontrako borroketan, eta nor bere euskara asmatzen ibili gabe; c) Garbizalekeria baztertzea, euskal lexikoa egungo kulturara egokitzean —" Euskera garbia etzaigu ajolik, bizia baizik" —; d) Euskara ahularen errukizko sentimendutan gertatu gabe, praktikotasuna da beharrezkoa euskararen salbaziorako;... —Honelako zenElorri liburuan badu Bitoriano Gandiagak olerki bakan bat, beste guztietatik apartekoa.
|
|
|
Beraz, epaimahaiaren ustez, Yllanesek errealitatearen pertzepzioa,
|
bere
kontzientzia eta borondatea aldatuta zituen.
|
|
|
(UBM, 97).
|
Bere
kontzientzian dardararazteraino (UBM, 169 eta hurr.).
|
|
|
izateak: beraz berak burutu beharrak bere burua, beraz erantzukizunak,
|
beraz
kontzientziak, beraz berak erabaki/ eraiki beharrak bere existentziaren zentzua) zelako posibilitateak eta problemak sortzen dizkion gizaberearen bizitzari. Gizakia da biologikoki abere bat Naturaren ordenatik hautsia bezala:
|
|
|
ahalegindu da, etxean ikasita zegoen eran. Erlijiosoki barrukotu du,
|
bere
kontzientzia txikian, aurkitu duen ordena berri arrotza, mintzaira eta ohitura, kultura, etxe inguru, jantzi, jolas beretzat ohigabekoekin, bere bigarren natura edo kontzientzia horixe bilakatzeraino (UBM, 172). –Zintzotasuna izan genuen gure helburu eta bizimodu, ez bakarrik baserrian, ikastetxera etorri nintzenean ere bai.
|
|
|
–Hilean bizpahirutan artikulu laburrak idazten ditut egunkari baterako, aspaldiko partez, Oskar poztu egin zen urtebete lehenago
|
bere
kontzientzia txarrak onartzera behartu zuen lana hartu izanaz?. Hori ere Felisak jakinaraziko zizun, noski.
|
|
|
Maria Bibianak, egia esan, ez zeramatzan zain bost minutu baizik; Maria Bibianaren denbora, baina, beste denbora bat zen, beharbada, Maria Bibiana ez baitzegoen memento haietan
|
bere
kontzientziarekin lasai, ausaz, ez erabat bederen, bitartekari lan haietan; izan ere, Ana Karenina?, emakume zikina, deitu zion don Anizeto kalonjeak:
|
|
|
Garbitu zuen, antza, Gabinok, arrebak bi aldiz mugitu zuen burua gora eta behera?
|
bere
kontzientzia; zuritu zuen bere jarduna, galtzak jaitsi arren galtzak bere lekuan ikusten dituenaren antzera?; eta, hala eta guztiz ere, zalantzaren batek hartua behar zuen mutilak, zeren, gau hartan ere, amari bizkarra eman baitzion, honek salbea errezatzeari ekin zionean, Lourdesko Ama Birjinaren irudiaren aurrean belaunikatuta; aurreko egunekin konparatuta, baina, bazegoen alde txiki bat Gabino... –ad te clamamus exsules filii Evae??
|
|
|
Maria Bibiana
|
bere
kontzientziak agindutakoaren arabera ari zen, ustez, halaxe adierazten zuten bederen bai bere ahots tonu irmoak eta bai bere aurpegierak ere, aurpegi zati bakoitza, begiak, masailak eta ezpainak, bere tokian doi:
|
|
|
De la lengua euskera, o de los vascongados izeneko liburuan, Madrilen 1856an argitaratuan, azaltzen da pasarte hau.
|
Bertan
kontzientzia goiztiarra agertzen du eta garbi ditu honelako erakunde baten abantailak eta onurak.
|
|
|
iraganaren fideltasuna, benetakoa zein irudikatutakoa? kidetasun sentimenduarekin lotzea ekarri du, eta gisa
|
berean
kontzientzia kolektiboaeta norberaren kontzientzia indibiduala lotzea, bai memoria eta identitatea ere (Nora, 2002). Frantziako kasua aitzindaria izan da Nora k «pasiozko memoria, memoria gatazkatsuaren, ia obsesiboaren aro» deskribatu duen honetan (ibid.), zeinak nazioarte mailan oihartzun nabarmenik izan duen ere.
|
|
|
Imagen: Martin P Suediak duela urte asko erakutsi du
|
bere
kontzientzia ekologikoa. Zenbait hirik asmo handiko ingurumen planak egin dituzte, hala nola Växjö.
|
|
|
Maria Bibiana
|
bere
kontzientziak agindutakoaren arabera ari zen, ustez, halaxe adierazten zuten bederen bai bere ahots tonu irmoak eta bai bere aurpegierak ere, aurpegi zati bakoitza –begiak, masailak eta ezpainak– bere tokian doi: bere betebeharra zintzo bete zuela, alegia, arauak agindu bezala, halako eran, non bai baitzirudien ezen begitartea ere halakoa zuela, zurruna, gihar bakoitzean hari ikusezin bat balu bezala, giharretik tiraka ari zena, jarrera ezin hieratikoago batean; ohartu zenean, baina, guztiak isildu zirela, eta ohartu zenean, halaber, Ada arnasarik gabe geratu zela, masailak tenkatzen zituztèn hariak lasaitu zituen apur bat:
|
|
|
Maria Bibianak, egia esan, ez zeramatzan zain bost minutu baizik; Maria Bibianaren denbora, baina, beste denbora bat zen, beharbada, Maria Bibiana ez baitzegoen memento haietan
|
bere
kontzientziarekin lasai, ausaz, ez erabat bederen, bitartekari lan haietan; izan ere, Ana Karenina –" emakume zikina" deitu zion don Anizeto kalonjeak: " urdanga lohi eta lizuna"! – irakurtzeko gai izan zirèn bi emakumek auskalo zer idatz ziezaioketen elkarri, ez zuen jakin ere egin nahi!
|
|
|
Garbitu zuen, antza, Gabinok –arrebak bi aldiz mugitu zuen burua gora eta behera–
|
bere
kontzientzia; zuritu zuen bere jarduna, galtzak jaitsi arren galtzak bere lekuan ikusten dituenaren antzera...; eta, hala eta guztiz ere, zalantzaren batek hartua behar zuen mutilak, zeren, gau hartan ere, amari bizkarra eman baitzion, honek salbea errezatzeari ekin zionean, Lourdesko Ama Birjinaren irudiaren aurrean belaunikatuta; aurreko egunekin konparatuta, baina, bazegoen alde txiki bat Gabi... "... ad te clamamus exsules filii Evae...":
|
|
|
–Isildu egin zen, ez zekien nola deitu esentzia jainkotiar, ustelezin hari, Sylvierengan bai baina berarengan ikusten ez zuen hari?. Bere duintasuna,
|
bere
kontzientzia salbatzen saiatuko litzateke. Ez luke inorengandik ezer onartuko, sekula ez, ez berarentzat ez alabarentzat ere, esaterako, ez eta gizon batentzako ere.
|
|
|
Kate haiek askatu al zituen Kronskyk azken unean? Zein zen
|
bere
kontzientziaren mina. Irenek ez zizkion eskerrak eman, eta, neurri handi batean, zorretan sentitzen zen suizida bitxi harekin.
|
|
|
erbesteratuak zein neurritan asimilatzen duen bera onartu duen erkidegoko hizkuntza, bere ama hizkuntzaren kaltean. Idazle batentzat, ordea, horrek ez du arazo izan behar, zeren ama hizkuntzatik urrundu eta atzerriko hizkuntzan idazten saiatzen bada, zilbor hestea moztuko du, eta baita
|
bere
kontzientzia eta ahalmen sortzailea bizirik gordetzen zizkion hizkuntzarekiko harremana ere. Pertsona batek idazten duenean atzerriko hizkuntza batean, espresa ditzake ideiak, baina idatzi, hau da, sortu, bere ama hizkuntzan bakarrik lor dezake.
|
|
|
Alemaniak bizia ahaztu du eta estatuaren pisua onartu du, kultura pisutsua eta jakintza pedantea onartuz. Alemaniak, Nietzschek dioenez, zibilizazioaren desgrazia handienak daramatza
|
bere
kontzientzian. Europak bere bidea bilatu nahi izan duen guztietan, bide berri bat eraikiz, hara hor non alemanak agertzen diren behin eta berriro eta pikutara bidaltzen dituzten zerbait berria sortzeko aukera berri guztiak.
|
|
2010
|
|
|
Metaliteratura metakomikia horixe dela esango dit norbaitek. Tira, baliteke, eta idazleak edo
|
bere
kontzientziak hitza hartzen duen zuri beltzezko dozena erdi orrialdeetan sorkuntza prozesuaren nondik norakoak irakurtzea aberasgarria da, baina ez dakit narrazioari mesede egiten ote dion. Zenbat buru, hainbat aburu, pentsatzen dut.
|
|
|
Aurresentitzen zuen bai prentsa bai parlamentua entitate fantasmalak zirela eta, demokrazia, garesti ordaintzen zen antzezpen gisako bat izan arren, gutxienez, jende xumea matxinatzeko arrazoigabetu egiten zuela.
|
Bere
kontzientziaren irudimenezko kontadurian, demokrazia egin beharreko gastua zen, bere enpresen segurtasun neurrietarako egiten zituen inbertsioen parekoa. Abstraktu gisako zerbait zen, zinpeko zaintzaile inmateriala, jainkozko inspirazioa eta alimaleko neurriak zituena".
|
|
|
ALIZIA. Orain jabetzen naiz. Orduan
|
bere
kontzientzia garbitzera etorri zen Arraldera, ezta. Bai, eta zuk lagundu egin zenion!
|
|
|
ALIZIA. Ez dakit aitona benetan zertara etorri zen. Ni ezagutzera edo
|
bere
kontzientzia garbitzera.
|
|
|
204). Bestalde, Marxek erakutsi zuenez, gizakia ez da egiten duenaren eta etorkizunaren jabe, ez duelako historia
|
bere
kontzientziaren arabera egiten, behar objektiboek eginarazten dion modura baizik. Modernitatean bereziki, XVIII.etik aurrera argiago, arrazionaltasun teknikoa nagusitu da, utilitarista, moralik gabea, eragingarritasuna baitu xede.
|
|
|
Iluntasun gorri hartan argi bat piztu zen Gipuzkoan. Donostiako Elizbarrutian Jose Maria Setien Gotzainak hartu zuen bere esku arazoa, eta konponbidea bultzatu zuen
|
bere
kontzientzia ebanjelikoak eraginda, sentiberatasunez eta sendotasunez. Gizakia ikusten zuen drogak desegindako gazte bakoitzean eta egoera makur hark urratutako familietan.
|
|
|
nork
|
bere
kontzientziari
|
|
|
Aime Cesaire, Frantzian letretan lizentziatzen ari zenean, kulpabilitate arraro bat sentitzen zuen, Montesquieu edo Claudel buruz aipatu behar zituen, onartua izateko, belztasuna zuritzeko bezala.
|
Bere
kontzientziaren parte bat argia eta agerrekoa zen, bestea ilun eta gorde beharrekoa. Parte ilun horren kontra egin behar zuen, bera, berez, ilunetatik etorri arren.
|
|
2011
|
|
|
–Carlos esaten zioten gizonak bazekien itsaso izoztua amets irudi bat besterik ez zela, eta bazekien ere, zeren halaxe adierazten baitzion zakarki
|
bere
kontzientziaren ahotsetako batek?, ez zuela lozorro hartan jarraitu behar, edo areago, jaiki egin behar zuela etzanda zegoen sofatik eta hoteleko behe saloira jaitsi han bere adiskideekin biltzearren, hain zuzen ere iluntzen ari zuelako eta hastear egongo zelako astelehen hartan, ekainak 28, 1982, poloniarrek jokatu behar zuten finalerdietako partidua. Ordea, ametsean ikusten zuen itsaso izoztuak harritu egiten zuen bere zerebroaren zati erabat esnatu gabekoa, eta zati horrek begiak itxita jarraitzeko gogoa sortzen zion erorketa inpresio atsegin baten bitartez; iruditzen zitzaion itsasora erortzen ari zen harria zela, asteroide baten antzeko zerbait edo, eta ur izoztuek, auskalo zein paradoxaz, epeltasun goxo bat gordetzen zutela beraien baitan, eta prest zeudela izotz geruzan zuloa egiteko bera handik barrena murgil zedin.
|
|
|
Erantzunbehar kolektiboa zein eta zenbatekoa den, irabazleak erabakitzen du. Gero, gustatzen ez bazaio ere, eta agian justiziazkoa ez bada ere (mendekuaren parte handi batekin), erantzunbehar hori aleman bakoitzak asumitu egin behar du
|
bere
kontzientzian. Alemaniak gerra egin badu, Alemaniari haren ondorioak asumitzea dagokio.
|
|
|
alemanen errurik ez dago (kolektiboa), ez kriminala, ez politikoa, ez morala. Horrek ez du esan gura aleman bakoitzak ez duela
|
bere
kontzientzia aztertu behar, zein den bere hoben pertsonal posiblea, politikoa nahiz morala, arauz eta berak nola jokatu duen. Jaspersek bakoitzak bere barruan egin beharreko kontzientzi azterketa horri laguntza eman nahi dio bere meditazioarekin,, erruaren kontzientzia?
|
|
|
alabaina, inoren oker morala epaitzea ez dagokio norberari baino beste inori; inork ez du beste inoren kontzientzian sartzeko lizentziarik, ezta Hitlerren erru moralarenean ere). Jaspers
|
bera
kontzientzia sentiberentzat mintzo da, eta ez epaile gisa, ezpada, elkarrekin hitz egin eta argitasun egiteari laguntzeko? (or.
|
|
|
Bakoitzari
|
bere
kontzientzia utzita, geroari begira galdera beti hor dago: gure gizartean zer moral nahi dugu?
|
|
|
Bake epaileak, epaiketa amaitzeko ekitaldian, ahoz (in voce) eta, hori ezinezkoa bada hurrengo hiru egunetan, idatziz, epaia emango du,
|
bere
kontzientziaren arabera, egindako frogak, fi skalak, agertu bada, eta gainerako alderdiek edo horien defendatzaileek azaldutako arrazoiak, eta akusatuek adierazitakoa aintzat hartuta.
|
|
|
Baina niri iruditzen zait joera hau ezin daitekeela gehiago aurrera eraman. Esan nahi dut, ez gara hasiko denak oihuka, kalean oihuka zer pentsatzen dugun esaten eta, ez, baina jendeak pixka bat
|
bere
kontzientzia argitu lukeela eta esplizitatu lukeela. Nik hala ikusten ditut gauzak.
|
|
|
Absoluzio bila dabil Lete, baina ez hain justu gure absoluzioarena.
|
Bere
kontzientziari ari zaio bere bizitzaren nolakoa aitortzen, kontzientzia du bere ibilera intelektualaren lekuko eta galbahe. Poeta ez baitago marfilezko dorre batean, poeta ez baita gizarteari bizkar emanda bizi, leial izan nahi zaio bere kontzientziari, kontzientzia du mundualdia egiteko itsu makila.
|
|
|
Bere kontzientziari ari zaio bere bizitzaren nolakoa aitortzen, kontzientzia du bere ibilera intelektualaren lekuko eta galbahe. Poeta ez baitago marfilezko dorre batean, poeta ez baita gizarteari bizkar emanda bizi, leial izan nahi zaio
|
bere
kontzientziari, kontzientzia du mundualdia egiteko itsu makila.
|
|
|
Mendebale kristau honetan meniagabeko gerran ari dira arrazoimena eta fedea, Natura eta grazia, Eliza eta Estatua, hiritarraren barnea zatikatuz, arrakalatua
|
bere
kontzientzian, desorekatua bere fakultateetan. Grezian harmonia osoan ikusten dira erlijioa eta Polisa, artea eta filosofia (zientzia), gorputza eta espiritua.
|
|
2012
|
|
|
Taldeen funtzionamenduan pisu handia duen beste faktoreetako bat liderrarena da, zalantzarik gabe. ...tzeko, prestigiatzeko eta balioan jartzeko daukaten potentzialitateari buruzko kontzientziarik. ez da, aipatutako taldeetan izan ezik, euskara eta euskal kultura jardueraren erdigunean jartzeari buruzko hausnarketarik egin, kontzienteki erdigunean jartzeak, premia desberdinei erantzutea baitakar. zentzu horretan garrantzitsua deritzogu taldeak euskalgintzaren parametro hauetan ere jartzea; lan hau
|
bera
kontzientzia hartzen joateko lehen urratsa izan daitekeela uste dugu. Ikusi dugunez, euskal hiztun komunitatearen elikagai izan daitezen, beharrezkoa dute taldeek kultura eta hiztun komunitatearekiko hausnarketa egitea. kulturgintzaren eraginaren inguruko diskurtso berriak lantzea ezinbestekoa dela esango genuke eta, bide horretan, baliagarriak izan daitezke, nik uste, ekologiak edo genero berdintasunak, parekidetasunak, eskaintzen dizkiguten euskarri eta argumentuak. kaletar, herri mugimendu, erakunde publiko zein merkatuan mugitzen diren enpresen artean diskurtso horiek zabaldu eta bere egin ditzaten saiatzea behar beharrezkoa dela iruditzen zaigu.
|
|
|
Epaileak Enmanuel Kant filosofoa aipatu du azken hitzaren txandan, gizonaren epaimahaia
|
bere
kontzientzia da esan du, eta frankismo garaiko hilketak ikertzeko arau prozesalak bete zituela azpimarratu du.
|
|
|
Baina urteen buruan bere baitara begiratzen ere hasiko da, bizitzak erantzunak eskatzen baitizkio, munduan bere lekua finkatzera, fintzera eta zentzu batez janztera eramango duen parte hartze bat. Ume hari, begiak zabaldu zituen istant
|
berean
kontzientzia ere iratzarri egin zitzaiolako. Edo oroimena.
|