|
2000
|
|
|
Baina, hara hor, Frantziako Estatu Kontseiluak bere esku du hizkuntzei dagokien arazo hau eta bera da Europako Batasunean hizkuntza gutxituen aldeko gutunari betoa jarri diona, bere Konstituzioaren 2 artikuluaren kontrakoa omen dela eta. Orain onartu duelarik, zer gertatuko ote
|
bere
Estatu barnean?
|
|
2001
|
|
|
Gaur egun iparramerikar asko zalantzan bizi da. Desengañaturik
|
bere
Estaduarekin. Ezin onarturik bere zibilizazio hori.
|
|
|
Joniarra eta eskultorea. Urtutako brontzezko moldeak erabili zituen
|
bere
estatuak egiteko. K.a. VI. mendeko erdialdean bizi izan zen.
|
|
2002
|
|
|
Oraindik orain, ordea, beldurrei eta estutasunei aurre egiteko saioek berekoikeriaren harritzarrarekin topo egiten dute. Azkenaldian nazioarteko foroetan ikusi den bezala, herrialde bakoitzak
|
bere
estatu zilborrera begira jarraitzen du; edo zientifiko batzuk eginahalak egiten dituzte teknikoki ziurtatu gabeko eta etikoki mugak jarri gabeko auzietan aurrera jarraitzeko; edo, munduko ehunen bat enpresa elektrikok (Iberdrola tartean) administrazioei energia nuklearraren aldeko eskutitza helarazi die...?, 21 etab.
|
|
|
Hori batetik; eta, bestetik, jakin genuke, Europak ekoitzitako beste %30 ekoizpen herrian bertan baino ez dela ezaguna hein handi batean; alegia, produktu frantsesa Frantzian baino ez dela ezaguna edo italiarra Italian baino ez. AEBetako produktuak Europa inbaditzen duen bitartean, produktu europarrak ez du
|
bere
estatu mugak gainditzen asmatzen. Estatubatuarrak telebistaz dio; europarrak, ostera, esan ere, ia ez dio.
|
|
|
Ekologisten ordezkariek positiboki baloratu zuten Zuzentaraua lorpen garrantzitsuenen artean dagoela. Hala, Seo/ Birdlife erakundeko Koordinaziorako zuzendari Juan Críok adierazi zuen Zuzentaraua Europar Batasunaren eta
|
bere
Estatuen “aurrerapena” eta “irmoena” dela. Horregatik guztiagatik, hiru erakunde horietako ordezkariek Habitatei buruzko Zuzentaraua betetzeko eta Natura Sarea errespetatzeko eskatu diete administrazioei.
|
|
2003
|
|
|
Hego Ameriketan, adibidez, Bolivar, San Martin eta haien lagunek Espainiako inperioa puskatu zuten. Europan, berriz, Austriako, Turkiako, Errusiako inperioen aurka Italiak, Serbiak, Hungariak edo Poloniak aldarrikatu zuten lehenbizikotz Nazionalitateen Printzipio famatua; hots, Nazio bakoitzak
|
bere
estatu propioaren izaiteko duen eskubidea alde batetik, eta Estatu bakoitzak bere nazio bakarraren osatzeko duen eskubidea bestetik, bermatzen duen teoria. Eta geroztik, XVIII. mendeko Estatu Nazioaren filosofia garatzen zuen printzipio horrek bere bidea egin zuen Populuen udaberria ospatuz, XIX. mendearen erdialderaino bederen.
|
|
|
Inkesta hartan berean, hain zuzen, irakasle horietarik batek, aita Agustin von Galenek, delako nazionalitateen printzipioa gain gainetik arbuiatzen zuen, baizik eta, XIX. mendean, nazio bakoitzak
|
bere
estatu propioa izaiteko duen eskubidearen aitzakiaz, Giuseppe Mazzini hargin beltz higuingarriak Erromako aita sainduaren erreinua suntsitu zuela. Ildo beretik bestalde, 1918an, Versaillesen, Austriako inperio katolikoa desegin zuten, holetan, Woodrow Wilson presidenteak eta Europako haren adiskide masoiek.
|
|
|
Aita Woronieckik bazekien, ordea, 1918ko urte berean, nazionalitateen printzipio berari esker, Poloniak berreskuratu zuela hain zuzen, XVIII. mendeaz geroz galdua zuen
|
bere
estatu propioa. Ez zuen beraz poloniar batek ahanzten ahal, bazirela menturaz oraino beste nazio batzuk Poloniaren zorte bera izan ez zutenak, hala nola, juduak, armeniarrak edo kurduak.
|
|
2004
|
|
|
Horrela gauzatzen da sabindar nazionalismoa hamarkada estu baino biziko ibilaldian. Mugimen dua ibiliz frogatzen baita, Sabino Aranak mugimendu nazionalista abian ja rriz frogatzen du badela euskal nazioa, ez egitez,
|
bere
estatua falta zaiolako, baina bai egitez eta borondatez, menpekoa izateari utzi eta burujabe izan na hi duelako.
|
|
2005
|
|
|
Beste horrenbeste artean ere. Balet dantzari bat ona denean koreografia eder batekin txunditu nahiko gaitu, eskultoreak
|
bere
estatuarekin liluratu edo aztoratu, poetak bere testuekin emozionatu, ez baita lantegi erraza. Posible al da hizkuntza artistiko ezberdinen arteko elkarlana?
|
|
|
Euskal Herriaren normalizazio politikoa, herri eskubideen aitortza, Espainiako estatuarekin lortutako une jakin bateko akordioa baino gehiago prozesu luze baten ondorioa gertatuko da; Espainiako estatua ez dagoelako Euskal Herriaren herri eskubideak aitortu eta
|
bere
estatu eredua aldatzeko prest. Ikuspegi teoriko batetik aitorpen sinbolikoak egin ditzake, baina praktikan Madrilek aitortzen duen nazio bakarra Espainia da.
|
|
|
Karga fiskala Nahiz eta erregaiak garestitu egin diren (2004ko urtarriletik %17 eta %25 bitartean, erregai motaren arabera), Gobernuak baztertu egin du haien gaineko karga fiskalen bat gutxitzea, argudio honekin: Europar Batasuna ez dator bat gai horretan
|
bere
estatu kideek dituzten “alde bakarreko ekintzekin”. Ekonomia eta Ogasun Ministerioak erabiltzen dituen kalkuluen arabera, Estatuak 1.450 milioi euro gehiago sartu ditu BEZaren bidezko prezioen igoeragatik (balio erantsiaren gaineko zerga).
|
|
|
Nazio honek, halaber, nik berau ezagutu nuenean, konstituzio aske bat zuen eta udalerri txiki askotan banatutako estatu konfederatu moduko bat osatzen zuen, non udalerri horiek, berriz ere, lekuan lekuko ohituren arabera bereizita zeuden. Horrela, bada, bere konstituzio eta bere karakterearen bizitasunagatik edo, euskal nazioak askotan ekarri zidan gogora Grezia zaharra
|
bere
estatu aske txiki askorekin. Atal honi, aurkezpenaren argitasunari inolako kalterik egin ez diezaiodan, bidai deskribapen motz baten forma emango diot, hain zuzen, herri honen txikitasunarekin eta nire eskurtsioaren iraupen laburrarekin bat datorren forma.
|
|
2006
|
|
|
Egilea Maurice Berthe Toulouse le Mirail Unibertsitateko irakaslea da. Taula hau
|
bere
estatu tesia deitzen den lanean egindako ikerketaren partea da. Bere lanik gehienak Behe Erdi Aroko nekazari munduaren historiaz eta demografiaz egin ditu.
|
|
|
Belice Karibeko kostaldean dago, Mexiko eta Guatemala artean. Nahiz eta Erdialdeko Amerikako itsasmoan egon eta Maya inperioaren parte izan, 1981ean independentzia lortu zuen herrialde txiki hori Comonwell delakoaren parte da, eta Ingalaterrako Erregina
|
bere
Estatu Burua da. Hizkuntza ofiziala ingelesa da, baina hango gastronomiak ez du zerikusirik tradizio britainiarrekin.
|
|
|
Mendeetan ari gara hemen bueltaka! Nazio bat
|
bere
estatuarekin, eta kito. Gero borroka egingo dut, noski, estatu horren aurka, ni ideologikoki anarkista naizelako.
|
|
|
1576: Henrike III.a Nafarroakoaren ihesa
|
bere
estatuetara.
|
|
2007
|
|
|
bere ideia estetiko erlijioso kultural hori. Italia eta Germania? ahizpen taulan espresatu du, Municheko Estatu Museo Bavariarrean ikusten da (Bavaria Estatua da eta
|
bere
Estatu Museo propioa dauka!).
|
|
|
Estatu gehienak, jarraitzen du Artetak, etnia bat baino gehiagoz osaturikoak dira eta etnia gehientsuenak ere estatu bat baino gehiagotan banandurik daude. Nazio edo etnia bakoitzak
|
bere
estatua aldarrikatzeak mundu hau, gehiago oraindik, korapilatzea eta soluziobideak zailtzea suposatuko luke, esaten du Artetak. Espainiarrak, hortaz, ez dira euskaldunak kaiolatzen ari, mundua kaosetik libratzeko ez bada.
|
|
|
• Estatuetako eskulturan ere ez dira falta osotasun optikoa aurkitzeko ahaleginak: Mironek arku baten barrura biltzen dituen Herakles zein Diskoboloa ren kasuan328, esaterako; edo, Polikletok
|
bere
estatuak S forma dinamikoaren bidez orekatzen dituenean329.
|
|
2008
|
|
|
Alde batetik, eta lehenik, ni ere etsia nago: ez baitut inola ere euskaldun gisa arrotz hartuko nauen inolako euskal nazio politikorik nahi,
|
bere
estatu eta guzti izanda ere. Are gehiago, zilegi bazait, Rikardo Arregiren harako gomendio sonatu haren oihartzun gisa, barrenbarrenetik honako deiadar hau isuri nahi nuke:
|
|
|
Gero aziendez kestione zombat dire dakitenak ongi heien arthatzeko eta bazkatzeko manerarik hoberenak, heien garbitasuna atchikitzeko moldea? Sobera jakinak
|
bere
estatuan ez du nehor galdu.
|
|
|
Goizean goizetik ilara luzeak espero dituzte hauteslekuetan; izan ere, bi alderdiek boluntario guztiak mugiarazi dituzte hautesle bakar bat ere etxean gera ez dadin egun handian. Hautagaiek, aldiz, bakoitzak
|
bere
estatutik jarraituko ditu emaitzak: John McCain Prescotten (Arizona) izango da eta Barack Obama, berriz, Chicagon (Illinois).
|
|
|
Guztira 200.000 milioi euro inguru gastatuko dituzte krisiari aurre egin eta ekonomia suspertzeko. Hala ere, diru horretatik 170.000 milioi euro herrialdeek jarriko dituzte, bakoitzak
|
bere
estatuan aplikatuko duen planaren bitartez. Gainerako 30.000 milioi euroak Europako Batzordeak jarriko ditu, Europako Inbertsio Bankuaren bitartez.
|
|
2009
|
|
|
Barack Obamak esan du berehala saiatuko dela israeldarren eta palestinarren arteko arazoari konponbidea bilatzen. Israeldarrek Gazako inbasioarekin segitzen badute, Hillary Clinton,
|
bere
Estatu idazkaria, Erdi Ekialdera bidaltzea beste erremediorik ez zaio geratuko Obamari, bere karguaz jabetu eta berehala. Oraindik espero da, egun hori baino lehen, hilaren 20a, baino lehen bukatuko duela Israelek Gazaren aurkako bonbardaketa.
|
|
|
Konprenitzekoa zen Joana Albretekoaren haserrea. Karta, dado eta gainerako jokoak debekatuak zituen
|
bere
estatuetan, dantza eta inauteriak bezala. Ministroek, deabruaren asmakeriatzat?
|
|
2010
|
|
|
Lehentxeago, 1990ean, Habermasek esan zuen Eslovenia edo Kroazia bezalako errepublika" separatistek" (komatxo artean beti Zizekenean separatistak, euskaldun zein balkandar) ez zutela aski mami demokratiko estatu moderno subirano gisa irauteko. Topiko horren arabera, Jugoslaviako etnia guztien artean serbiarrena zen
|
bere
estatu propioa egikaritzeko gai zen bakarra.
|
|
|
Baltiko, Txekoslobakia, Jugoslabia, Sobiet Batasuneko herriak ere. Gu baino txikiago eta pobreago direnak lortu dute
|
bere
Estatua, horregatik uste dut denbora iritsi zaigula, horretara joan behar dugu benetan abertzale bagara.
|
|
|
Baltiko, Txekoslobakia, Jugoslabia, Sobiet Batasuneko herriak ere. Gu baino txikiago eta pobreago direnak lortu dute
|
bere
Estatua, horregatik uste dut denbora iritsi zaigula, horretara joan behar dugu benetan abertzale bagara.
|
|
|
Izan ere, munduari bira eman zioten adierazpen horiek. Kubak
|
bere
estatu eredua esporta dezakeen galdetu zioten Castrori: Ereduak dagoeneko guretzako ez du funtzionatzen, erantzun zuen.
|
|
|
– PSOEk,
|
bere
Estatu eredu propioa garatu eta Gobernuaren agintaritzan irauteko bitarteko soilean bilakatu nahi du prozesua.
|
|
|
1.«Integraziorako erregio erakunde» gisa ulertuko da erregio jakin bateko estatu subiranoek eratutako erakundea, baldin eta
|
bere
estatu kideek eskumena transferitu badiote, konbentzio honek araututako gaiei dagokienez.Erakunde horiek, baieztapen ofizialaren edo atxikipenaren agirietan adieraziko dute euren eskumen maila, konbentzio honek araututako gaiei dagokienez.Gerogarrenean, gordailuzainari informatuko diote euren eskumen mailan izandako funtsezko aldarazpen oro.
|
|
|
Aitortuta nahiz aitortu barik, EBk, Europako Kontseiluak mugaz gaineko eskualdeen alorrean egindako urrats zuhurren bideari jarraituz, bere ibilbide propioari ekin dio,
|
bere
estatu kideen barruan dauden barne mugen fenomenoaren gaineko formulazio malguago batek gutxiengo nazionalen eta estaturik gabeko nazioen presioa laxatze aldera. Ikuspegi hori agerian geratu zen, modu bereziki esplizituan, Zita Gurmai (PSE) eurodiputatu hungariarraren hitzetan, 2006ko uztailaren 4an, Estrasburgon:
|
|
|
Hala nola neska bakoitzak senar bat behar duen, berarentzat bakarrik, ahal bada behintzat, kultura bakoitzak
|
bere
estatua nahi du, berarentzat bakarrik ahal bada.
|
|
2011
|
|
|
Azken urteotan nazioartean sona izan duten txostenen artean Reuter Trautmann izenekoa dago; Europako Batzordeak eskatu zuen 2008an. Emaitzak baieztatu egiten zuen, zalantzarako betarik utzi gabe, azken hamar urteotako droga politiken erabateko porrota, eta argiro aipatzen zituen, horren adibide modura, Europar Batasunak
|
bere
estatuen bitartez abian jarritako estrategiak.
|
|
|
(komatxo artean beti Zizekenean separatistak, euskaldun zein balkandar) ez zutela aski mami demokratiko estatu moderno subirano gisa irauteko. Topiko horren arabera, Jugoslaviako etnia guztien artean serbiarra zen
|
bere
estatu propioa egikaritzeko gai zen bakarra?. Markos Zapiain,. Zizek eta tentsio etnikoak?, Larrun, 143 zenbakia, 2010, 9 or.
|
|
|
Bere legitimitatea eskuratzeko eta finkatzeko giza eskubideen izenean egin zuen Ilustrazioak oinarrizko giza berdintasunaren aldeko aldarri ozena. Bidenabar, ordea, gizarte alor batzuetako zuzentasun eta aurrerapen horiek beste batzuetako ukapen suntsigarria ekarri zuten berekin, hartara,
|
bere
Estatu sakratuaren mendeko herri mintzaira eta kultura bereziak asimilatuz. Jatorrizko herri identitate orok dagokion izaerako izateko daukan eskubidea, nor izateko ahalmena, duintasuna, oinarrizko giza eskubideen arloan bertan suntsitu zituen zorioneko Argien filosofiak.
|
|
|
Robert Dunbar,. Euskaldunek lurralde osoan eskubide berak ez izatea Europako politikaren ahuleziaren isla da?, Berria, Txit adierazgarria da estatuen eskubideak versus herrien eskubideak dela eta, Jose Mari Pastorrek aipatzen duen kasua: . Australiak NBEn duen enbaxadoreak hala azaldu du
|
bere
estatuaren ezezkoaren arrazoia: herri indigenei onartu zaizkien eskubideek talka egiten dute beste herritarren eskubideekin.
|
|
|
Eskatzen die estatuei, 1963ko Kontsul Harremanei buruzko Vienako Konbentzioa errespetatu eta bete dadila, batez ere, atzerritarrek duten eskubideen esparruan, horien egoera juridikoa eta immigrazioaren inguruan duten egoera edozein izanik ere, noiz eta,
|
bere
estatuko kontsul funtzionarioarekin harremanetan jarri behar direnean, atxiloketa edo kartzelaratze kasuetan;
|
|
2012
|
|
|
Orobat, Ginebrako Nazio Batuetako Torturaren Kontrako komitean. Baina, badiotsut, Espainian izan ezik, ez dago herrialde bat
|
bere
estatuen mugen barruan gertatzen diren tortura kasuak aztertzen dituen elkarterik ez duenik. Europako giza eskubideen aldeko elkarteen iritziz, Europan ez da tortura praktikatzen.
|
|
|
Gure kasuasalbuespena da. Izan ere, gurea,
|
bere
estatua eraiki duen eta Erromatar Inperioarenhondamendiaren ondorioz gertatutako inbasioetatik ez datorren herri bakarrenetakoada Europan. Litekeena da gure herriaren oinarrizko zutoinetako bik sustraiakeuropar neolitikoan izatea.
|
|
|
Euskal kultura sozialaren ezaugarrietako askokirudikapen politikoa izan dute prozesu historikoan, baina beste batzuek ez. EuskalHerriko kultura politikoa, hein handi batean,
|
bere
estatuak. Nafarroak, egindakonazionalizazio lanetik dator (Lacarra, 1976).
|
|
|
Euskal Herriak
|
bere
estatu propioa behar du eta horren bila dabil aspaldi. Ezdakigu ondo zein bidetatik zabalduko den aukera.
|
|
|
Bi printzipio horiek talka egiten baduteere, azpimarratu behar da nazioarteko erkidegoak zein nazioarteko erakundeeklurraldetasunaren printzipioa zokoratzen dutela autodeterminazio kasuetan. Halagertatu da Bangladesheko independentziaren aitorpenaren kasuan, Singapurrekoindependentziaren kasuan, zein Belizeko independentziaren kasuan (Guatemalaksezesioaren zilegitasun eza defendatzeko
|
bere
estatu lurraldetasunaren bermeaalegatu bazuen ere, erreparo horrek ez zuen arrakastarik izan).
|
|
|
Bi hitzetan, entitate ez estatalak, estatuakbezala, nazioarteko zuzenbideak ezartzen dituen betebeharren menpe izan behardirela argudiatu da, estatu lurraldetasuna bermatzeko printzipioa barne. Entitateez estatalak
|
bere
estatu lurraldetasunaren aurka egitea nazioarteko zuzenbidearenaurkako erasotzat jotzen du teoria horrek.
|
|
|
Portugaldarra da, alde batetik, portugaldar izateko baldintza administratiboak betetzen dituelako; eta bestetik, behineta berriro hainbat bidetatik adierazi eta gogoratu diotelako (komunikabideetan, sinboloetan, konstituzioan eta legerian...). Nazio sentimendu hori bidera dadin, eta naziokideak bere nazioarekin eta
|
bere
estatuarekin bat egin dezan, badirahainbat aukera bizitzaren momentu askotan, eguneroko bizitzan modu oharkabeantxertatuak (erabilitako hitzak, sinboloak, kirola...) Billig ek erakutsi zuen bezala (1995). Nazio estatuan, hortaz, herritarrak ez du nongo herritar den galdetzen, horiaurretik erantzunda baitago.
|
|
|
Baina ez soilik zapaltzen gaituzten estatuenaldetik, baita estatu horietatik askatzeko asmoz garatu diren diskurtso abertzaleenaldetik ere. Izan ere, Letamendiak azaltzen duenez (Letamendia, 1997), estatuzapaltzaileari aurre egiten dion talde etnikoak ispilu moduan jokatu ohi du harenaurrean,
|
bere
estatu propioa aldarrikatuz ez ezik, bere nazio komunitatea ereeraikitzen ahaleginduz. Eta horretarako berak ere behar du bere kultura nazionalpropioa, kultura zapaltzaileez bestelakoa, eta bere bazterketa saio propioari ekitendio:
|
|
|
Bukatzeko, eta konklusio gisa, uste dut liburu honetan bildutako edukiak ekarpeninteresgarri eta beharrezkoak direla agerian uzteko, politika sozioekonomikoarenoinarrietatik,
|
bere
estatu propioa EBren barnean eraikitzeko Euskal Herriak dituenaukera errealak; agerian uzten dute, halaber, Euskal Herriak europar eraikuntzan
|
|
|
Irudikatu dezagun zazpi herrialdeko Euskal Herri independente eta subiranoa,
|
bere
Estatu propioarekin, Europar Batasuneko estatu kide gisa. Gorago ikusi dugunEuropar Batasunaren eta estatuen arteko eskumen banaketa gauzatuko litzateke, EBren eta Euskal Herriaren artean.
|
|
|
Autodeterminaziorako eskubide orokorra plano abstraktu batean mugitzenda, baina eduki sozioekonomiko edo politikorik gabe; izan ere, eduki hori herrilangileak berak
|
bere
estatua eraikitzeko duen beharretik soilik etor daiteke. Gureerantzuna argudioaren lehenengo zatira soilik mugatzen badugu, zati orokor etaabstraktuan geratzen bagara, ez dugu jakingo proiektu independentista edukizbetetzen, eta, hortaz, ezabatuko dugu argudio konkretu, arrazoitu eta bideragarribezala, sektore zabalak konbentzitzeko eta beharretik askatasunera doan jauziaegiteko beharrezkoak diren indar demokratiko eta aurrerakoiak batzeko gai denargudio bezala.
|
|
|
Kapitalismo mundializatuan bizirik iraun ahal izateko
|
bere
estatu independenteaeratu behar duen nazio zapaldu orok estrategia bateratu bat aurkitzen du aurrezaurre, hasteko. Estrategia horrek gero eta erresistentzia handiagoa aurkitzendu, baina horrek ez du ahultzen; aitzitik, indartu eta gogortu egiten du, EuroparBatasunean ikus daitekeen bezala, botere ekonomiko politikoa zentralizatzeko etakontzentratzeko prozesu trinkoak erakusten duen moduan.
|
|
|
1860ko hamarkadan, Europa guztian, Aita Santu katolikoaren eraginez,
|
bere
Estatu Pontifizioak galdu ondoren, katolikotasunaren politika ageri zen, zentzu antiliberalean. Lehenago katolikoa eta gero gerokoak, bereizketa berria adierazi zen, eta 1869 urteaz geroztik areagotu egin zen.
|
|
|
1560an, protestante bihurturik, Erreforma sartu zuen Nafarroan eta Biarnon. 1561ean emandako agindu baten bitartez, kalbinismoa ezarri zuen
|
bere
Estatuetan. Gelditu zitzaizkion bi semeak bere erlijio ideiei jarraikiz hezi zituen.
|
|
|
Baina eguna argitu zuen, lur guztia urez egonagatik, zeruan soilki urruneko hodeiek oroitarazten zuten bezperako euritea. Jeneral Rivas
|
bere
Estatu Nagusiarekin heldu, eta trufaz solastatu zen Kapitain Orokorrarekin ekaitz izugarriaz.
|
|
|
Egun batean Irlako Kapitain Orokor Weyler y Nicolau Belascoain karrikan gaindi iragan zen zaldi gainean
|
bere
Estatu Nagusia jarraitzen zitzaiola. Aitzinean musika banda militarra zihoan, dena turuta eta danbor soinu gorgarri.
|
|
|
Eta ezkerreko euskalduna, formula batez laburtzeko, abertzale izango da gure nortasun nazionala zanpatzen dutenen kontra, baina ez da batere nazionalista izango Euskadin Europako molde egoistetan moldatuko den Estatua edo Autonomia onartzeko. Bigarren kasu horretan, euskaldun jarraituko du, hori baita bere nortasun naturala, baina
|
bere
Estatu propioaren nazionalismoaren aurka altxatuko da.
|
|
|
Bai, demokraziarako bidean ditugu lurraldetasuna eta autodeterminatzeko eskubidea, baina azken finean Euskadi benetan libre izango denean ere, bere buruaren jabe etab. gatazkaren arrazoiak ez direla bukatuko. Beno, horien jabe izatea izan daiteke behin behineko beste aurrerapauso bat, Euskal Herria beste herriak bezala izango denean,
|
bere
estatu propioarekin eta agian estatu horrek beste politika ekonomiko bat bideratuko duenean. Bai, hori izan daiteke oraingo gatazka nazionalerako irtenbide bat, baina epe motzean ez dut estatu independenterik ikusten.
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntza ofizial gisa hartuko balute, egoera erabat aldatuko litzateke. Katalanaren arazoa da
|
bere
estatuan bertan ere ez dela ofiziala. Hizkuntza koofiziala da eremuaren zati batean, eta horrek muga garbiak ezartzen ditu.
|
|
|
Izan ere, Filipettik AEBetako enpresa erraldoiaren kontra egin duen bezala, besteren baten kontra ere egin zezakeela uste du Hontza liburu dendakoak. «Frantziako ministroak aipa zezakeen zergak
|
bere
estatuan ordaintzen dituen beste enpresa erraldoi bat, FNAC, baina badirudi ez zaiola horrelakorik esaterik komeni. Eta Euskal Herrian ere badago erraldoiren bat, antzeko praktikekin ibiltzen dena».
|
|
|
horretarako, baina, gerra irabazi behar, eta Francok irabazi egin zuen. Garaipenak, izan ere, heroi bihurtzen du jeneral garailea, harrotzen du, ipinarazten du
|
bere
estatua herri eta hirietako plaza nagusietan, eta horrek guztiak zuritzen dizkio baita krimenik beltzenak ere, noiznahi erabiltzen dituenak bere balizko heroitasun guztiz ahaltsuaren azpimarra gisa?
|
|
|
–Henrike Nafarroako
|
bere
estatuetara noizbait itzultzen bada, nonbait hartu din ostatu.
|
|
|
1576: Henrike III.a Nafarroakoaren ihesa
|
bere
estatuetara. Han kalbinismoa besarkatu zuen berriz.
|
|
|
Asko dira. Zenbateraino zegoen sartuta sare horretan Frantzia eta
|
bere
estatu tresneria, eta, horrekin batera, banakoek sare horretan eduki zuten esku hartzearen tamaina. Beste galdera garrantzitsu bat da Felipe Gonzalez izan ote zen GALen buruzagia edo egiten utzi zien.
|
|
|
Nazionalismoaren bigarren arrazoia kulturala zen, informazioa masiboki zabaldu baitzen, alfabetatzeari esker. Hirugarren arrazoia politikoa zen, demokraziaren garapenarekin eta sufragio unibertsalarekin jendea
|
bere
Estatu Nazioan inplikatu baitzen. Raoul Girardetekere dio hirira joateak nazionalismoaren garapena ekarri zuela.
|
|
|
horretarako, baina, gerra irabazi behar, eta Francok irabazi egin zuen. Garaipenak, izan ere, heroi bihurtzen du jeneral garailea, harrotzen du, ipinarazten du
|
bere
estatua herri eta hirietako plaza nagusietan... eta horrek guztiak zuritzen dizkio baita krimenik beltzenak ere, noiznahi erabiltzen dituenak bere balizko heroitasun guztiz ahaltsuaren azpimarra gisa... Hortxe duzu, labur esanda, nor izan zen eta nor den Franco, frankistek heroitzat duten diktadore hiltzailea".
|
|
|
Bere lagunarteak ez zuen erabaki hura ondo hartu. Ezta" Lawrencek" berak ere, kolegioko erretzaile taldean kide izandakoak eta,
|
bere
estatura txikiagatik, hainbat iseka eta barre pairatutakoak. Eta inori baino gutxiago gustatu zitzaion Beatrizi, bere aitaren kontulariaren alabari.
|
|
2014
|
|
|
Garbi dago mendiek banandu egiten dutela[!!?]; ibaiek, ostera, bildu egiten dute. Bistan da mendi bakoitzak ezin duela
|
bere
Estatua mugarritu. Zein dira banantzen dutenak eta zeintzuk ez dute banantzen?
|
|
|
Nazioa arraza, hizkuntza, tradizio berdineko komunitate naturala da, elkarrekin komunitate politiko bat osatzeko borondatea duena; Aro Modernoan, Estatuaren antolaketako printzipio razionala nazionalitateen printzipioa da: nazio (hizkuntza) bakoitzari
|
bere
Estatua dagokio.
|
|
|
Baina, jarraitzen du Zolak ironiaz?
|
bere
Estaturik gabeko, klase eta hierarkia sozialik gabeko mundu berrian ere caput mundi legez Erroma imajinatzen du. Hona haren argudiaketa guztiz, eznazionalista?:
|
|
|
Estatuak bere nazioa izaten dizu. Bestetik, nazionalitateen printzipioak Treitschkerentzat ez du esan gura nazio bakoitzak
|
bere
Estatua ukan behar duela eta Estatuak nazioaren mugetara mugatu behar duela. Tesi hori, alemana baino italiarragoa berarentzat1259, eta horren galdakizunak (esaterako, Prusiak bere territorio eslabiarrak utzietsi behar izatea), berak berengi berengiz arbuiatu egiten du.
|
|
|
aplikatu gura izatea ilogikoa eta irreala da1285 Edo bestela eskubide hori berdin aplikatu litzaioke Estatuari eta edozein Estatu zatiri, are menturazko zatiari (probintziari) bezalaxe edozein norbanakori: edozein probintziak, eskualdek, herrik eta barriok, eta edozein andre gizonek eskubidea luke Estatutik ab nexatzeko, bere
|
bere
Estatua egiteko edo estatugabeko geratzeko. Herriaren burujabetza printzipioa horrela ulertzekotan Estatuaren atomizazioa eta Estatuen azken fina esan luke.
|
|
|
Hala, autore frantses asko aurkitzen da nazionalitateen printzipioa frantsesa deklaratzen duena, Iraultzarena jeneralean; eta autoreren batzuen arabera jatorrian Ilustrazioaren doktrina, gizadiaren antolaera naturala besterik adieraziko ez lukeena, egongo litzateke: nazio denak, handi ala txiki, naturalki berdin burujabeak baitira, razionala eta naturala bakoitzak
|
bere
Estatua edukitzea da; edo, gutxienez, berak nahi duen Estatuan egotea. Nahiaren funtsezkotasuna, zentzu honetan, inoiz ez da egon auzitan (praktikak, alta, inoiz ez du izan zerikusi handirik populazioaren nahiarekin).
|
|
|
Nazionalitateen printzipioa, hots, nazio bakoitzari
|
bere
Estatua dagokiola, lehen aldiz printzipio gisa formulatu eta aitortua, oinarriztapen teoriko (jusnaturalista) filosofikoarekin, P. S. Mancini, Torinoko unibertsitatean zuzenbide internazionaleko profesorearen haste lezioan aurkitzen bide da, 1851ko ikasturtearen irekierakoan; ez zuzenean Estatuaren filosofia egiten diharduela, baizik harreman internazionalen fundamentuaren filosofia1008. La Nazio... Grezia eta Erromatik hasi eta, Zuzenbide Naturalaren filosofiaren errepaso historikoa egin ondoren, nazioa definitzera pasatzen da horren ezaugarri etnografiko edo naturalen eta razional edo kulturalen arabera(, la regione, la razza, la lingua, le costumanze, la storia, le legi, le religioni?), eta hauetako bakoitzaren balioa eta garrantzia erakusten du.
|
|
|
Estatu horiek biek politika aktiboa egin dute etengabe beren hizkuntza ofiziala sustatzeko, eta euskara, berriz, edo arretarik gabe egon izan da batzuetan, edo jazarpena jasan du beste zenbaitetan. Oro har, politika hori denbora luzean indarrean egonda euskara hizkuntza ahula da frantsesarekin eta gaztelaniarekin duen harreman diglosikoan/ desorekatuan, non frantsesa eta gaztelania diren hizkuntza indartsuak, zein
|
bere
estatu mugen barrenean.
|
|
|
Horren gatik, Minas Gerais en (Brasilgo bigarren estadua jendetzaren arabera) gobernadore den Nievesek Marina Silvak baino 12 pundu gehiago ukan ditu (%33), Marina Silvak %21 zituelarik eta Dilma Roussefek %41 Segidan Aecio Nievesek deitu ditu Marina Silvaren aldekoak beretako bozkatzera bigarren itzulian. Liberal kontserbadorea da 50 urte dituen gizon hori baina sozial gaieri buruz irekia da eta badu
|
bere
estadua ongi eremaiteko esperientzia. Bere aitzinean izango du gobernuburu den Dilma Roussef.
|
|
2015
|
|
|
«Bistan da ez zenukeela ikuspegi bera izango Tiber ibaiak zure herrialdea zatituko balu». Ez da gauza bera
|
bere
estatuko banku zentrala beti izan duenaren ikuspegia, edo Bidasoaz gaindi zabiltzan bakoitzean liberatik pezetara aldatzen ibili denarena.Asko ziren, izan ere, duela mende laurden irekitzen ari zen testuinguru berrian zeuden kezkak. Mitterrandek Mikhail Gorbatxovengana jo zuen Alemaniako batasuna eragozteko asmoz, eta Europako Batzordetik Jacques Delorsek Baltikoko hiru herrialdeei gaztigatu zien, ez zirela sekula Europako erakundeetan sartuko Sobietar Batasunetik bereiziz gero.
|
|
|
–Langileriak, sozialismora iristeko eta haren araberako produkzio harremanak bideratzeko, botere politikoa eskuratu beharra dauka aldez aurretik. Indarrean dagoen Estatua bere egin gabe, desegin egin behar du,
|
bere
estatu propioa (Langileen Diktadura) eraikitzeko?.
|
|
|
–Beraz bakotcha
|
bere
estatuan, zoin bere chokoan, gauden euskaldun, gauden gu, zintzo, gogor eta fermu [geurea da letra etzana]. Eskuarak ez du hiltzerik, ez du hil behar, bainan bizi, ospatu eta azkartu.
|
|
|
Euskaldun bati gaztelaniak historikoki eskaini diona burla, bazterketa eta zanpaketa izan da, ondoren alienazioa: super hizkuntza honek azpian ditu,
|
bere
estatukoak ez ezik, Ameriketako hainbat hizkuntza, bertako kultura eta bertako populazioa sarraskitu eta murriztu ondoren. Nola izan liteke erakargarria, zer atraktibo dauka, hain zuzen, euskarari lege propiorik aitortzen ez dion estatuaren hizkuntza bortxazkoak euskaldunarentzat?
|
|
|
Egoera horretan, euskara beti izango da normaltasuna den erdararen ondoan ez normala, museoetako piezak bezala ‘babestu’ beharreko zerbait. Baina museotik ateratzeko (normaltasuna lortzeko) egiten duen edozein mugimendu normaltasun erdaldunak eta
|
bere
estatu aparatuek zapaldu eta zokoratuko dute. Ez normaltasunaren tokia ez da kalea.
|
|
|
Testuinguru horretan konponbide moduko bat izan ohi da diglosia, erabat hierarkikoa. ‘Konponbide’ hori, Euskal Herrian, behintzat, iragankorra izan zen, eta huts egiten hasi zen euskaldunek nork
|
bere
estatuko erdara ikasi ahala. Euskarak zergatik egin zuen atzera aztertu nahi badugu, Jose Maria Sanchez Carrion Txepetx ek beharraren lege deritzan kontzeptua aintzat hartu behar dugu:
|
|
|
‘Elebitasunik gabeko diglosia’ dei dakioke horri, baina elebitasunik gabeziak iraunarazi du euskara, ez diglosiak. Euskaldun askok eta askok, nork
|
bere
estatuko erdara ikasi ahala, ez zioten euskarari eutsi, ezta modu diglosikoan ere, utzi egin zuten, besterik gabe. Eta lehenago utzi ez bazuten, materialki ezin izan zutelako izan zen, hau da, beste hizkuntzaz ez zekiHizkuntzaren atzerakada aztertzean" diglosiaren galera" ez da kausazko azalpen.
|
|
|
Bere lagunarteak ez zuen erabaki hura ondo hartu. Ezta" Lawrencek" berak ere, kolegioko erretzaile taldean kide izandakoak eta,
|
bere
estatura txikiagatik, hainbat iseka eta barre pairatutakoak. Eta inori baino gutxiago gustatu zitzaion Beatrizi, bere aitaren kontulariaren alabari.
|
|
|
J. Parnell Thomas batzarkidea eta
|
bere
Estatu Batuen Kontrako
|
|
2016
|
|
|
Hortik kultur aniztasun ofizialak sortzen duen mesfidantza filosofo postmarxisten artean. Borroka hauen prozesu estatalizatzaile azkenak Bolivian gertatu dira (eta beste hein batean Kolonbian, Brasilen eta Venezuelan) non estatuak klase pobreak, gehienetan arrazialki markatuak, bihurtu dituen
|
bere
estatu politika aurreratzaileen subjektu(" marea arrosa" deitu zaiona). Han ere mundu ikuskera indigena hartu du estatuak bere politika eta konstituzioa definitzeko(" el vivir bien"), eta pobrezia mailak aldatu badira ere, esplotazio sistema nagusiak ez (kapitalismo andetarra/ capitalismo andino; ikus Silvia Rivera Cusicanqui, John Beverley eta Garcia Lineraren gogoetak).
|
|
|
Eta argi gelditu dadila ez naizela Espainiako biztanleez ari, baizik eta botereaz. Espainiako Gobernuak bertako legeak, hizkuntza eta aginduak inposatu nahi ditu, eta ez du onartzen Katalunia nazioa dela eta nazio orok duela
|
bere
estatua izateko eskubidea. Bitartean, Katalunia odolusten ari da eta independentzia lortu arte ez du erabateko askatasuna izango.
|
|
|
Horixe da autodeterminazio eskubidea". XIX. mendean nazionalitateen printzipioa onartu zen Europan, eta horren arabera herri bakoitzak
|
bere
estatua izateko eskubidea du eta autodeterminazio eskubidea du tresna herriak xede hori lortzeko.
|
|
|
Kurt Wallanderrek kafe bat eskaintzen die atxilotuei, fiskalarekikoak eta tramite prozesal guztiak bete eta gero. Esaten ari ginen sinesgarritasunaren auzia ez ote den izango nork
|
bere
Estatuko Poliziari eta haren historiari buruz daukan pertzepzioaren araberakoa.
|
|
|
Tipo honek ez du
|
bere
estatuaren antzarik.
|
|
|
ICIJ kazetari erakundeak, bere egoitza soziala Washingtonen duenak, du dena harrotu kuraiarekin bainan erran behar da hurbildik lagundu dutenetarik ere dela Suddentsche Zeitung aleman kazeta. Afera hortako buruzagi batek ere, Walker-ek, jali du 50 estatu eta 150 politikari handi balitezkela hor ederki bustiak, orain konduak eman baitituzte zoinek
|
bere
estatuan eta damu domaiak ere itzuli. Esperantza zerbait izaten ahal ote da gobernuak aski ohartuko direla jukutria hoieri eta dena debekatuko dutela ere?
|
|
2017
|
|
|
Lehen urtemuga ospatzear zegoela, kalifa herriak bere buruari egindako oparia bihurtu zen Siriako Basamortuko perla. Baina, Palmira gutxi ez, eta jihadistak Qariaten hiri erdi musulman erdi kristauraino ere heldu ziren, eta
|
bere
estatuaren muga Damaskotik 100 kilometrora jarri zuten. Ezusteko mugimendu horrekin batera, Al Nusra fronteak, Al Qaedaren Siriako adar ofizialak, Idlib probintziatik bota zuen armada, eta Damaskoko Gobernua larri larri gelditu zen.
|
|
|
Lan bila lekutzen den langile xumea
|
bere
estatuaren gatibu da alde batetik, estatuaren politika ekonomikoak izan daitezkeelako hartaratu dutenak. Beste alde batetik begiratuta, auzi nazionalaren talaiatik so eginda, estatuaren naziotasunarekin bat egiten duen ezkerrari jazotzen zaiona gerta dakiguke oharkabean.
|
|
|
5 Nazio kulturala eta nazio politikoa gisako bereizketak asmatu dira; eta gehiago. Nazio kulturala ezaugarri objektibo batzuk lituzkeena litzateke (hizkuntza, etab.); politikoa bere identitatearen eta diferentziaren kontzientzia lukeena (subjektiboa), Estatu bila diharduena, edo
|
bere
Estatua lortua duena bereziki (Nazioa Estatua daukan kolektibitatea da K. W. Deutschen definizioan).
|
|
|
Ala bere aberria izango ez den Estatu bat? (Euskadi
|
bere
Estatua, baina Arkadia bere ametsetako aberria: alegia, Madril betiere).
|
|
|
marjinatuak eta ahalgabetuak, subalternoak, adiera askotan baldin bagara, adiera guztiz inportante bat gure subalternitate nazionalarena dela. Oraindik ez garela nazio politiko bat,
|
bere
Estatuarekin, baina, tirriki tarraka, nazio natural bat izateari oraingoz eutsi diogula. Gure naziotxoaren naturaltasunetik hasi dugu meditazioa:
|
|
|
Batzordeko kideei komisario deritze, eta Batasuneko estatu bakoitzeko komisario bana du. Komisarioek EBren interesaren alde jardun behar dute, nork
|
bere
estatuko gober nuaren aginduak onartu gabe; EBko jarduera sektoreen arduradunak dira (ingurumena, garraioa, ekonomia, diru kontuak, etab.).
|
|
|
Artikulu honetan Hego Euskal Herrian (HEH) politika ekonomiko autonomoaegikaritzeko dauzkagun lanabesak aztertuko dira. Abiapuntu gisa, aitortu behar dagastu publikoaren aldetik autonomia osoa dagoela, baina denboraren poderioz EuroparBatasuna esparru hertsiak ipintzen ari zaizkie
|
bere
estatu kideei eta, ondorioz, HEHnere murrizketak oso nabarmenak izaten ari dira. Sarrera publikoen ikuspegitik, ItunEkonomikoaren arabera, sozietateen gaineko zerga (SZ) erabilgarria da enpresainbertsioak sustatzeko, baina mugak berehala azaltzen dira estatu laguntzaren arloansar baitaitezke eta, ondorioz, debekatuak, zigorrik jaso nahi ez bada.
|
|
|
Azpimarratu behar da EBk ez duela eskumen zuzenik
|
bere
estatu kideetako zergengain. Estatu kideen aurrekontuen gain eskumena dauka, baina ez haien zerga sistemaaldatzeko.
|
|
|
Hala, irailaren 27an, Mina eta
|
bere
Estatu Nagusia, Onisen espioiak itzuri ondoren, Port au Princerantz itsasoratu ziren, Baltimoren erositako Calypso brigantinean. Bidaia horretan Amereiketan Minari lagundu zioten Montilla koronela eta Joaquin Infante kazetaria ere joan ziren.
|