|
2007
|
|
|
Estatu gehienak, jarraitzen du Artetak, etnia bat baino gehiagoz osaturikoak dira eta etnia gehientsuenak ere estatu bat baino gehiagotan banandurik daude. Nazio edo etnia bakoitzak
|
bere
estatua aldarrikatzeak mundu hau, gehiago oraindik, korapilatzea eta soluziobideak zailtzea suposatuko luke, esaten du Artetak. Espainiarrak, hortaz, ez dira euskaldunak kaiolatzen ari, mundua kaosetik libratzeko ez bada.
|
|
2010
|
|
|
Aitortuta nahiz aitortu barik, EBk, Europako Kontseiluak mugaz gaineko eskualdeen alorrean egindako urrats zuhurren bideari jarraituz, bere ibilbide propioari ekin dio,
|
bere
estatu kideen barruan dauden barne mugen fenomenoaren gaineko formulazio malguago batek gutxiengo nazionalen eta estaturik gabeko nazioen presioa laxatze aldera. Ikuspegi hori agerian geratu zen, modu bereziki esplizituan, Zita Gurmai (PSE) eurodiputatu hungariarraren hitzetan, 2006ko uztailaren 4an, Estrasburgon:
|
|
2015
|
|
|
Euskaldun bati gaztelaniak historikoki eskaini diona burla, bazterketa eta zanpaketa izan da, ondoren alienazioa: super hizkuntza honek azpian ditu,
|
bere
estatukoak ez ezik, Ameriketako hainbat hizkuntza, bertako kultura eta bertako populazioa sarraskitu eta murriztu ondoren. Nola izan liteke erakargarria, zer atraktibo dauka, hain zuzen, euskarari lege propiorik aitortzen ez dion estatuaren hizkuntza bortxazkoak euskaldunarentzat?
|
|
|
Egoera horretan, euskara beti izango da normaltasuna den erdararen ondoan ez normala, museoetako piezak bezala ‘babestu’ beharreko zerbait. Baina museotik ateratzeko (normaltasuna lortzeko) egiten duen edozein mugimendu normaltasun erdaldunak eta
|
bere
estatu aparatuek zapaldu eta zokoratuko dute. Ez normaltasunaren tokia ez da kalea.
|
|
|
Testuinguru horretan konponbide moduko bat izan ohi da diglosia, erabat hierarkikoa. ‘Konponbide’ hori, Euskal Herrian, behintzat, iragankorra izan zen, eta huts egiten hasi zen euskaldunek nork
|
bere
estatuko erdara ikasi ahala. Euskarak zergatik egin zuen atzera aztertu nahi badugu, Jose Maria Sanchez Carrion Txepetx ek beharraren lege deritzan kontzeptua aintzat hartu behar dugu:
|
|
|
‘Elebitasunik gabeko diglosia’ dei dakioke horri, baina elebitasunik gabeziak iraunarazi du euskara, ez diglosiak. Euskaldun askok eta askok, nork
|
bere
estatuko erdara ikasi ahala, ez zioten euskarari eutsi, ezta modu diglosikoan ere, utzi egin zuten, besterik gabe. Eta lehenago utzi ez bazuten, materialki ezin izan zutelako izan zen, hau da, beste hizkuntzaz ez zekiHizkuntzaren atzerakada aztertzean" diglosiaren galera" ez da kausazko azalpen.
|
|
2016
|
|
|
Horixe da autodeterminazio eskubidea". XIX. mendean nazionalitateen printzipioa onartu zen Europan, eta horren arabera herri bakoitzak
|
bere
estatua izateko eskubidea du eta autodeterminazio eskubidea du tresna herriak xede hori lortzeko.
|
|
2020
|
|
|
Ala bere aberria izango ez den Estatu bat? (Euskadi
|
bere
Estatua, baina Arkadia bere ametsetako aberria: alegia, Madril betiere).
|