|
2000
|
|
|
Aragoi osoan aragoera ikastaroak antolatu eta hiztun berriak sortzea, eta fablak dialektoak mintzo dituzten ibarretan berriz, galtzen ari diren hiztun zaharren hizketa moldeak gorde eta aztertzea. Izan ere, bizitza modernoan hizkuntza gutxiagotuen patua baitauka aragoerak
|
berak
ere: eremu horietan ere gazteen aragoerak ez dauka beren zaharren joritasun edo aberastasunik, baina haiek izan ez duten militantzia eta gogo bizia agertu ohi dute hizkuntzaren alde.
|
|
|
Fiskalaren asmoa, Guimmarraren hilketa Filipe Bidarteri leporatzea da. Dosierra osatu zenean, lekukoek ez zuten Bidart ezagutu, ezta gerenteak
|
berak
ere. Alta, bera zen militante bilatuena orduan, Frantziaren lehenengo etsaia.
|
|
|
Bost hilabete iraun zuen. Nolanahi ere, erakunde honek
|
berak
ere jasan behar izan ditu hainbat krisialdi, prezioen igoerak eta jaitsierak eraginez. Igoera eragin zutenen artean 1979koa (Iraneko iraultza) eta 1991koa (Kuwaiteko iraultza) aipa genitzake.
|
|
|
Prisak
|
berak
ere argi ikusi du arlo lokalak ikus entzunezkoan eduki dezakeen garrantzia, bereziki kablearen eta lurrazaleko telebista digitalaren kudeaketa zuzenetik kanpo geratu eta gero (Telefonica, Retevision Euskaltel eta Ono ren eskuetan geratu direnak). Horrela, bestelako estrategiak bideratzen hasi da:
|
|
|
Dantzarako gonbitea izateaz gain, azkeneko lana etxean ere, lasai, entzun daitekeen diskoa dela diote. Diskoaren tituluak
|
berak
ere(" Bizitza triste eta ederra") anbiguotasuna islatzen du. " Woody Allenek txiste bat kontatzen du' Annie Hall' filmaren hasieran:
|
|
|
Gaiari buruz zuzen zuzenean esan behar duzunaz gain, esaldi horiekin ia puntu oso bat jaten duzu, poetikoki ordurarte landu ez ziren bezalako formulazioak sartzeko. Gaiari erantzuteko, horrek
|
berak
ere ez al zizun ekartzen lau puntukoa baino gehixeago behar izatea?
|
|
2001
|
|
|
Bere protagonista zazpi urteko mutiko" arraro" bat dugu, baloiari ostikoka ibiltzea batere atsegin ez duen mutiko koxkorra. " Arraroa" diogu, horrela ikusten duelako aitak
|
berak
ere futbolzale amorratua izaki gizona, bere ikasgelako beste lagunen iritzia ez aipatzeagatik. Berarentzat ordea," arraroak" besteak dira, futbol zelaira joan eta batzuetan oso pozik eta besteetan oso triste baina inoiz ez enpate itzultzen zaizkizun horiek, edo unero baloiaren atzetik korrika ibiltzeko irrikitan daudenak, zertarako eta, hainbeste kosta ondoren harrapatuz gero, ostikoz urrundu behar izateko, eta berriz bila hasteko.
|
|
|
Kontsumismoa jendea kontrolatzeko eta halako fikziozko zerutxo bat mantentzeko botereak duen elementu oso garrantzitsua da. Telebistak
|
berak
ere errealitate birtual bat eratzen du. Demokrazian sartu ginenetik, jendeak alderdiengan delegatu du eta delegazio hori hor geratzen da.
|
|
|
|
berak
ere ez omen daki zenbat sari jaso dituen. Besteren artean," Medalla de Plata al Merito Turistico" (1996, Ministerio de Comercio y Turismo Español)," Kalitate Saria" (2000)," Escoba de plata"...
|
|
|
Sektore honetan gehien bat egiten da 4/ 6 hilabeteren bitarteko aratxea, Italiarat bidaltzekoa. Gainerat, behiak
|
berak
ere ez dira hemen bertan gizen tzen, beste toki batzuetara deramatzate eta han dituzte gizentarazten eta hiltzen. Lanbide asko dago, hor ere, beste eginmolde batean, hemen bertan hazten ahal litzatekeena.
|
|
|
Bi jarrera kontrajarri hauek Nazio Batuetaraino iritsi ziren, eta mundu osoko moratoria baterako deialdia egin zuten. Europako Batasunak
|
berak
ere Arautegi bat ezarri zuen 1992an, eta" 2,5 kilometrotik gorako bolantak erabiltzea galarazi zuen". Gero, 1994an, Batzordeak erabaki zuen ezinbestekoa zela 2,5 kilometrotik beherako sareak ere ez ugaritzea eta, halabeharrezko egokitze aldi baten ondoren (4 urte), honelako sare guztiak ezaba daitezen prestatzea.
|
|
|
Eztio ajolakaberiaren pake gozoan denari pake gozorik utzi nai eta pakearen besteak beste jabe direnek eztiote berari ere barkatuko. Gerra badakar, gerra gorria izango du
|
berak
ere. Esan dezadan, bada, aurrera jo baiño leen, biziro gogoko dudala Oteiza eta Oteiza' ren jokabidea.
|
|
|
Munduko herrialde garatuenek osatzen duten OCDE Ekonomi Lankidetzarako eta Garapenerako Erakundeak
|
berak
ere negoziaketa kolektiboaren erreforma egiteko eta langabeziaren babesa" leuntzeko" eskaria egin dio azken asteotan Espainiako gobernuari. Hitz bitan esanda, lan merkatuaren" zorroztasuna" arintzeko proposatzen du.
|
|
|
Nire bilduma etxe honetatik bertatik hasten da; nire estudioa ere bilduma dut, bertan inork sartzen badu liburu edo argazki bat, niretzat balio berezirik ez duena, berehala ateratzen dut gelatik eta goiko pisura igotzen dut, huraxe da-eta halako liburuentzat tokia. Liburuak
|
berak
ere badira nire bilduma, liburuekin babesten naiz.
|
|
|
Talde hauek ikusi zuten gobernuek beren diskurtsoa bereganatu eta erabiltzen zutela, jazartuak zirela, boterearen banaketatik at utzi zituztela, herri altxamenduaren bidetik ezin zutela boterea hartu, herritarren sostengua galtzen ari zirela, geroago jadanik ez zutela sobietar etsaiaren aurka borrokatzerik... Hori guztia eta gehiago gertatu izanaren ondorioz, islamaren ikuspegi politiko bat duten mugimenduen degenerazioa ematen da, talde hauek bide ekonomikotik gizartea eraldatzeko ikuspegi hori galdu egiten dute eta moral hertsia eta islamaren printzipioen muturreko irakurketa kontserbadorea lehenesten dute; Anaia Musulmanen sortzaile izan zen Judaydi
|
berak
ere aitortu du hori, eta Marokoko.Justizia eta Izpiritualiatea taldea gidatzen duen Syassin jekearen alaba Nadi Syassinek ere taldeko bozeramailea bera aipatu izan du Bin Laden eta halakoak talde erreformatzaileen degenerazioak direla.
|
|
2002
|
|
|
Eta hori guztia utzi nahiko luke atzean. Izan ere, faxistek fusilatu zuten bere aitona eta horren eragina ez du sekula erabat gainditu, ez bere familia abertzaleak, ez
|
berak
ere. Dena dela, bada bere ihesean, egoera politikoaz aparteko arrazoi garrantzitsu bat, bere buruari ere garbi aitortzera ausartzen ez dena:
|
|
|
Dantza egitea bakarrik balitz dantzari izatea, etxean dantzatuko nuke. Ni eszenara noa, lehendabizi zerbait sentitzeko, eta gero sentitzen ari naizen hori ikusleari transmititzeko,
|
berak
ere sentitu dezan. Ez dezatela musikaren erritmora dabilen gorputz baten mugimendua bakarrik ikusi, baizik eta sentimendu bat bizi dezatela, dantzaria transmititzen ari dena.
|
|
|
Ez zuen emaitza positiborik lortu, eta ez da gutxi arkeologoek emandako ezetz hori kontuan hartuz gero jaten ematen dien erakundeari eman ziotela ezezkoa. Horrek
|
berak
ere adierazten du egiten ari diren astakeriaren tamaina.
|
|
|
Jesus Arambarrik hogeita hamar urte baino ez zituen orkestra zuzentzeari ekiterakoan, eta orduan bizi izan ziren garairik goxoenak, kontzertu berezietan Rubinstein estatubatuarrak eta Maurice Ravel lapurtarrak batuta hartu eta musikari bizkaitarrak zuzentzeraino. Baina joan den mendeko 30eko hamarkadako egoera sozio-politikoa gaiztotutakoan BOSek
|
berak
ere igarri egin zuen. Apirilaren laugarrenean, BOSek azken kontzertua eskaini zuen faxistak Bizkaiko hiriburuan sartu aurretik.
|
|
|
" Andrearengan ikasi dute beren begiak pintatzen; ez betazalak eta bekaiñak bakarrik: begi
|
berak
ere bai. Ez dira makalak apaingarrietan!".
|
|
|
Protagonista, gurasorik gabeko haur bat da, Harry Potter, hamaika urteko mutikoa. Bere gurasoak aztiak izan ziren,
|
berak
ere ahalmen hori du, eta orain arte kaleratu diren lau liburutan, Lord Voldemort deritzan jaun ilunarekin ari da mutiko hori borrokan. Dena dela, J. K. Rowlingek kontatzen duen istorioa ez da batere moralista.
|
|
|
Elkarte horretako arduradunek diote eskaerak ez zaizkiela berdin murriztu enpresa guztiei, produktuak
|
berak
ere baduela zerikusia eta, horregatik, kasu batzuetan bakarrik jaitsi dela salmenta %30 Horrenbestez, nahiz eta datozen hilabeteetan Estatu Batuek, Alemaniak eta antzeko herrialde handiek gehiago kontsumitzea espero duten, kezkati dabiltza, zeren eskaeren gutxitze horrek bere horretan iraunez gero, sektoreak egun latzak ezagutuko ditu berriz ere. Dena dela, aditu batzuen iritziz, litekeena da, irailaren 11ko gertaeren urteburua igaro eta gero, 2002ko azken hiru hilabeteetan inbertsioak indartzea.
|
|
|
«Godo»arena, denborarekin zehaztuz doan kontua da. Alabaina, uharteetako mundura hurbiltzean
|
berak
ere hauxe entzun izan du askotan: «Bai, baina zu ez zara hemengoa».
|
|
|
Batasunak, EAJ eta Jaurlaritza espainiar aginduak betetzeko egotea egotzie die jeltzaleei. Batasunak
|
berak
ere jaso ditu kritikak manifestazioan izandako protagonismoagatik. Aurretiko eta ondorioen interpretazio politikoez haratago era askotakoak izan daitezkeenak ez da zalantzarik Ertzaintzak galarazi zuela modu baketsuan bilakatzen ari zen manifestazio erraldoia.
|
|
2003
|
|
|
Bisitako denbora hain da mugatua, gauza piloa galdetu nahi dizkiozu eta ahaztu egiten zaizkizu, eta
|
berak
ere gauza pila bat jakin nahi ditu. Gaur paperean idatzita eraman ditut.
|
|
|
Ibilbidearen kutsu erlijiosoak eta bi erromes hauek frantziskotarrak izanik erlijioarekin duten loturak ez du zerikusirik gehienetan bidean izaten diren ibiltarien ezaugarriekin. Iturriozek
|
berak
ere argi du asko eta asko, abentura bila edota kirola egiteko asmotan abiatu eta erromes bihurtu direnak ere badaudela. Bere ustez, Santiago bidea ez da fededunen bidea" Santiago hor egotearena legenda hutsa da.
|
|
|
Gehienak zorretan zeuden. Udalak
|
berak
ere, zorrak zituen.
|
|
|
Belaunaldi berria dator. Atxagak
|
berak
ere esan duela uste dut. Aro berri baten atarian gaude.
|
|
|
Baina mundu osoko arkeologoek hainbeste preziatzen dituzten hiri zaharretara hurbilduta, ez kamioien arrastoak bakarrik: kazetariak lapurrak
|
berak
ere aurkitu ditu" lanean".
|
|
|
Zoritxarrez baina, neskei futbolean jokatzen uzten ez zitzaien garaian bizitzea egokitu zaio Klaudiari, eta bere adineko mutikoek baloiari nola ematen dioten begira egon behar izaten du. Neskatoa ez dago batere konforme egoerarekin, ordea, eta ahalegin guztiak egiten ditu
|
berak
ere futbolean aritzeko eskubidea duela mutikoei adierazteko. Alferrik, haiek berean jarraitzen baitute, harik eta beraietako baten ostikoak baloia zuhaitz baten adar baten kontra bota, eta bertan zulaturik geratzen zaien arte.
|
|
|
Anderrek «a zer ejenplua!» botaz entzuten ditu aitaren istorioak. Eta
|
berak
ere bere erokeriak egin dituela aitortu arren, gaur ez dela hainbeste inprobisatzen eta dena antolatuago dagoela garbi dauka.Andres mendiko rallyen errege da. Bide motzean tope, maldan gora bero, trumoia bezala pasatzen dena.
|
|
|
Munduko edozein legebiltzarretan bertako lana talde parlamentarioen bidez antolatzen da, baina bozkatzerako orduan botoa parlamentariarena da eta ez taldearena. Goreneko lehendakariak
|
berak
ere, Michavillak noraino joan nahi zuen ikusiz, argi adierazi zuen Legebiltzarreko Mahaiak eta Bozeramaileen Batzordeak SAren taldea desegiteko Gorenak emandako aginduen gainean izandako bozketei buruz ebatziko zela. Baina Michavillarenak, azken finean, Aznarren gobernuaren blokeo nahia adierazten du.
|
|
|
Beraz, faktura iristean izugarrizko ezustekoa hartzen dute. Guk ordea, ezin dugu ezer egin, beraiek zerbitzua erabili dute eta ondorioz konpainiak
|
berak
ere gastua egin du". Vanessak, berriz, bezero gehienek beren onetik aterata deitzen dutela azaldu digu:
|
|
|
Manuel Larramendi andoaindar jesuita(), abertzaletasunaren jaiotzatik urrunegi geratzen zaigu, zuzenean horren sortzailetzat ikusteko. Baina horren aitasotzat har dezakegu, euskal Errepublika orokor baten ideia argi eta garbi formulatu zuena izan baitzen, eta xedea Sabinok
|
berak
ere zor dio agian. Hona zer dioskun Larramendik bere «Conferencias sobre los fueros de Guipuzcoa» delakoan, neuk gazteleratik itzulirik:
|
|
|
EAEko hainbat herritan bezalaxe, euskararen normalizazio plan bat dute Zestoan. Eta horixe izan dugu hizpide nagusi, baita herritarrak
|
berak
ere.
|
|
|
Egin egunkariko iritzi saileko arduraduna izan zen bere garaian, Garzonek egunkari hori itxi zuen arte, eta gaur egun Gara egunkarian ari da lanean. Bestalde, Joxemi Zumalabe Fundazioaren patronatuko kidea,
|
berak
ere jasan behar izan du bere liburuan islatzen duen sufrikario horretatik, 2000ko urriaren 5ean atxilotu egin baitzuten, beste zortzi lagunekin batera, Garzon epaileak koordinatutako operazio batean," …Joxemi Zumalabe Fundazioa ETA Ekinen estrategia politiko militarren aginduetara dagoela» eta beraz, hark bultza nahi zuen desobedientzia zibila ere bai, leporatzen zitzaiolarik.... Ia zortzi hilabete pasa behar izan zituen espetxean, eta oraindik auzipetuta dago, noiz epaituko zain.
|
|
2004
|
|
|
Hildakoak gurekin izateak euskaldunon mentalitatea islatzen du, baita euskararen sintaxiak
|
berak
ere. «Mendia ikusten dut» erratean, euskaldun batek jartzen ditu izaki eta gauza guztiak bere aurrean, erran nahi baita beste denak ere badirela eta gu horien artean gaudela, mugimendu horretan.
|
|
|
Tourretik kanpo beste zerbait badago, eta hori behar bezala saltzen baldin bada, akaso egoera pixka bat oreka daiteke. Gainera, uste dut denen onerako izango dela, hartara babesleak
|
berak
ere ez du Tourra bakarrik izango bere enpresaren berri emateko, beste bide batzuk ere izango ditu.
|
|
|
Jendeak Indurainen ametsak jarrai zezan nahi zuen eta beraien ametsak Abrahamengan bildu zituzten. Abrahamen erantzukizuna izugarria izan zen eta uste dut izugarrizko kaltea egin ziola Indurainen ondorengoa izateak eta
|
berak
ere erantzukizun hura hartzeak, talde berean korritzeak eta abar. Amets hark jarraitzeko zeruaren ateak ireki zituen.
|
|
|
Horren ondorioz, ziklistak hobetu nahiaren gose handia dauka eta batzuetan burua galtzen du. Hori ikusita, kirolariak
|
berak
ere muga bat jarri nahi du. Baina ziklistok, geu kontrolatu nahi horrekin, geure buruari ere kalte egin diogu, kontrolatzearen kontrolatzeaz...
|
|
|
Eroskik ere, bere merkatua Euskal Herrikoa izan arren, Estatu mailan ere martxan egonik, ez zuen Euskaltel Euskadirekin elkartu nahi, horrek kalte egin ziezaiokeelako salmentan. Beraz, argi zeukan ONCEk ez baldin bazuen jarraitzen
|
berak
ere ezin zuela jarraitu. ONCEren kasuan, berriz, inoiz ez zaio interesatu Tourrera edo Girora joatea, bere produktua ez baita han saltzen.
|
|
|
Objektiboki ikusita, azken orduko gertaera batek eman dio garaipena, baina aurretik bazegoen lur egoki bat azken orduko odol tanta hura erori eta ikusi dugun erantzuna eragiteko. Baina PSOEk
|
berak
ere, subjektiboki ikusita, ezustekoa izan du garaipenarekin eta hori barne ahuldade bat da. Egoera horretan dagoen alderdia lau astetan helduaraztea ez da samurra.
|
|
|
Orduan, PSOEk zer eskaini behar du, esate baterako, 82ko PSOEk eskaini ez zuena? Gure herrian behiak ez du esne gehiago ematen, besteak beste Estatuak ez lukeelako gehiago baimenduko eta, seguruenik, PSOEk
|
berak
ere ez. Horregatik, PSOEren joko bikoitzaren aurrean egongo gara, gai batzuetan PPrengan sostengatuko duena eta beste batzuetan EAJrengan; tarte horretan bilatuko du bere alderdi autonomia, baina edozein kasutan soberanismoarekiko irtenbide gutxikoa izango da.
|
|
|
N. ELORGA. Politikak
|
berak
ere harremana izorratzen du askotan. Udaletan lau urtean behin ematen diren aldaketek ez dute bermatzen harremana, alkateak aldatzen dira herrietan.
|
|
|
Maila pertsonalari dagokionez, esan dezakedan lehen gauza da, Patziku Perurenaren bizitza pribatuaz ez dakidala fitsik, askoz gutxiago haren banku eragiketez eta bestelakoez, harena idatzietatik edo batean entzunda baizik ez baitut ezagutzen, eta hori interesatu izan zaidan neurrian soilki. Eta alderantziz, zein ondorioetara iristen den ikusita, esan dezaket
|
berak
ere ni ez nauela ezagutzen eta, beraz, nekez jakin dezakeela Orixeren Idazlan Guztiak bildumaren prestaketa lanak eta diru baldintzak nolakoak izan ziren. Niri dagokidanaren berri nahi duenak, berriz, aski du galdetzea, ahal dudan neurrian erantzungo diot eta.
|
|
|
irakasleak ez duela jakin ikasle horrengan txertatzen behar den grina, irakurtzeko gogo berezi hori… Zergatik? Ba, oso erraza, irakasleak
|
berak
ere ez duelako benetako irakurzaletasun hori beregan sustraituta. Eta hortxe dago koxka.
|
|
|
Hainbeste, ezen Bizkaiko Ahaldun Nagusiak nahiz Lehendakariak beraren aurrean zin egin behar baituten kargua hartzean, garai bateko Bizkaiko Jaunek foruak aintzakotzat hartuko zituztela hitz eman behar zuten bezala. Lehendakariak
|
berak
ere hantxe zin egiteak ondo agerian uzten du Gernikako arbolaren eragina Bizkaiaz landakoa ere badela.
|
|
|
Itzulpenak berak sortzen dituen gorabeherez gain, jatorrizko testuak
|
berak
ere ez die bidea samurtu Maskaradakoei. Hidalgoren testua paperen irakurria izateko sortua da eta, hortaz, antzerkiaren arauetara egokitzeak buruhauste bat baino gehiago eragin ditu lantaldean »oraindik ere ia arnasarik gabe uzten ditu aktoreak tarte batzuetan».
|
|
|
Eta pentsamenduak egunerokotasuna astintzen jarraitzen du. Baita bizitzak
|
berak
ere. Zer esanik ez heriotzak.
|
|
|
bodegak, artisauak... Kepa Junkera soinu jotzaile ospetsuak
|
berak
ere egin du bere ekarpena, eta aurtengo Nafarroa Oinez festa aurkezteko ekitaldian izan zen.
|
|
|
Baina aitak ez zuen onartu. Azkenean, epaitu zuten, eta kondenatu; baina
|
berak
ere irabazi zuen tratu txarrengatik poliziei jarritako hoben judizioa.
|
|
|
Mendebaldeko munduan ez da ulertzen Irak zer den. Noski egon zirela bidegabekeriak, Aladinok
|
berak
ere xiitak hil zituen, baina askoz errespetu handiagoa eduki behar da, ezagutu egin behar dira kultura horiek, eta ni esnatzen naizen oro ikaratuta gelditzen naiz Iraken gertatzen diren basakeriekin. Mesedez, fundamentalismoak txarrak dira, baina islama ez.
|
|
2005
|
|
|
Horren ondorioz, herritar talde euskaldun eta burgostar ugari proiektu eolikoaren aurka azaldu dira. Azkenik, Bizkaiko Foru Aldundiak
|
berak
ere parkearen eraikuntza etetea eskatu du. Izan ere, erabilera publiko eta ingurumen inpaktuaren aldeko txostenak gaitzetsi ditu, parkearen aurkako adierazpenak egin dituzten talde ekologista eta herritarren arrazoi berdinak emanez.
|
|
|
Badaiako proiektu eolikoaren kasuan ere desadostasun herritar eta instituzionala dago. Arabako Foru Aldundiak
|
berak
ere parke berriko lanak etetea pentsatu zuen joan den urte bukaeran eta Eusko Jaurlaritzarekin hartu emanetan ibili da akordioren bat lortzeko.
|
|
|
Prozedurak bakarrik ez, testuak
|
berak
ere kritika ugari jaso du: Konstituzio bat izateko oso luzea eta nahasia dela esan izan da.
|
|
|
Orain arte ez omen du inongo estaturik kontrako jarrerarik aurkeztu. Ez eta frantsesak
|
berak
ere.
|
|
|
Ezinezkoa zen! Izan ere, ongi aski ezagutzen zuen,
|
berak
ere, helbide hori... Baina ezer esan izan balu bere burua salduko zuen.
|
|
|
Akordio zabal hau bultzatu dezaketen beste eragile batzuk PSOE bera eta Jose Luis Rodriguez Zapatero dira. Orain arte keinu txiki batzuk ikusi dira eta ez da gutxi, baina, orain, errealitatean erakusteko aukera iritsi zaio, eta
|
berak
ere mugitu du, hiru urte baitauzka Espainiako hurrengo hauteskunde orokorrak iritsi aurretik. Hauteskunde hauek arnasa eman diote euskal lurretan, baina soka motzean lotuta geratu da Espainian.
|
|
|
Eta ezin gara ahaztu inmigrazioarekin. Herri txikietan Guardia Zibilak
|
berak
ere katalanez egin beharra zuen eta orain gaztelania erabiltzen hasi dira herri batzuetan inmigrazioa dela medio. Egoera berri honetan ezin da esan katalana hizkuntza bakarra denik, baina identifikaziorako balio digun hizkuntza katalana dela bai.
|
|
|
Jon Gerediagak Na Gomesekin batera idatzi du Antzerkiolaren azken lanaren gidoia eta
|
berak
ere inertzia sentsazio bera du: " Iruditzen zait bizitza oharkabean pasatzen zaigula, ez dugula sentitzen behar bezainbeste; batzuetan ematen du bizitzak xarma galdu duela eta horrek utzikeria sortzen du.
|
|
|
Nahastu egiten gaitu ispiluak; ari da bertsolaria, eta ez daki argi eta garbi zein ari den eta non dauden kokatuak kamararen begia eta non mintzoa. Eta gainera argi adierazi behar dio entzuleari jokoaren nondik norakoa,
|
berak
ere oso argi ez daukalarik. Gehitxo bat baterako.
|
|
|
Izan ere, Moratinos ministroak Espainiako Gobernuaren izenean aurkeztu zuen Memorandum Linguistico delakoan Nafarroa ez zuen aipatu ere egin, bai ordea, Gobernuaren erabakiak ukitzen dituen gainerako erkidego guztiak. Nafarroako Administrazioak
|
berak
ere Ministro Batzordearen erabakia hari ez balegokio bezala jokatu du eta hori, Nafarroako herritar euskaldunen eskubideekin duen jarrera ezagututa, kezkatzeko modukoa da. Euskara idatziz erabili eta hizkuntza horretan erantzuna izateko eskubidea Estatuko herritar orori aitortzen bazaio, nafar gehien gehienak egoera paradoxikoan egonen dira EBko Administrazioan onartuko baitzaie Nafarroako Administrazioak berak ukatzen dien berezko hizkuntza batean artatua izateko eskubidea.
|
|
|
Gobernu liberalaren aldeko joera zuen eta lagun liberalak ere bazituen, baina gerran bere burdinolak karlisten zerbitzura jarri zituen, eta Zumalakarregik
|
berak
ere behin baino gehiagotan bisitatu zituen.
|
|
|
Bestetik, eskolaren funtzio nagusia euskara ona eta ondo erakustea izango da, baina badakigu euskararen erabilera ez badugu ziurtatzen, erabilpenik gabeko ezagutzak ez duela etorkizunik izango. Egia da erabilera sustatzeko badirela eskola baino eraginkorragoak diren beste eragile batzuk, baina eskolak
|
berak
ere egiten duena baino askoz gehiago egin beharra dauka bide horretatik. Beste elementu bat da euskararen irakaskuntza euskal kulturan txertatzea.
|
|
|
Aitak kantatzen duenean ez duzu bezperetan kezkarik izaten, baina egunean bertan bai. Baina horregatik ez diot entzutera joateari utzi, eta
|
berak
ere ez ni entzuteari. Halabeharra ere bada, Nafarroako bertso mundua hagitz txikia da eta.
|
|
2006
|
|
|
ezker abertzale mundukoa da, baina une batean hiltzearen kontu hori ez du onartzen. Marro
|
berak
ere mundu horretakoa dirudi, baina gero ez dakigu txibatoa den edo zer den... Pertsonaia horiek kontraesanean bizi dira.
|
|
|
Guri, EAEn, adostasun handiagoa exijitzen ziguten, baita Kataluniakoa eredu bezala jarri ere. Ordea, jabetu gara Kataluniakoak
|
berak
ere ez duela balio izan. Bi estatutuek legezko akordioa dute eta berau kontuan ez hartzea demokraziaren inkongruentzia da.
|
|
|
aurkitu den idatzizko agiririk zaharrenetako batean garagardoa aipatzen da. Alkohol hitzak
|
berak
ere jatorri zaharra dauka, antza: antzinako arabiarrek alkuhl esaten omen zioten gehiegi edatearen ondorioz norberaren arimaz jabetzen den espirituari.
|
|
|
Ezta pentsatu ere!» eragin zidan atzera. 1981a baitzen, eta
|
berak
ere mesfidantza handia zuen Justizia Administrazioarekiko. Hura goitik hasi eta beheraino aparatu frankista zen.
|
|
|
Itzultzaileak daukan pribilegioa nobelaren irakurketa geldo eta sakon hori egitea da. Paul Auster
|
berak
ere aitortua du oso azkar idatzi zuela liburu hau, istorioa oso garbi etorri zitzaiolako; eta nolabait antzematen da hori, ziztu batean doan istorioa baita; baina, jakina, itzultzaileak ezin du halako ziztu bizian joan. Dena den, pribilegiatu bat naiz, zeren hain geldo irakurrita ere, irria hor geratzen zaizu, pertsonaiak, beren itzal argiekin, maitagarriak direlako, baita gaiztoak ere.
|
|
|
Solidaritatea? Ah, baina ez ezazu festa izorratu, gaur Opus Dei
|
berak
ere ez duela santutasuna lanarekin justifikatzen eta.
|
|
|
Katalunian bai prozesu konstituzionalean, bai estatutarioan, funtsezkoak izan ziren Miquel Roca edo Sole Tura. PSUC ek
|
berak
ere ez zuen sentsibilitaterik erakutsi nazionalismoarekiko. Katalunian eskubide historikoei heldu ez bazitzaien nire ustez, batetik pertsonengatik izan zen, eta 1980 aurretik eman ziren koiuntura elektoralengatik bestetik.
|
|
|
Dena dela, eibartarrak aipatutako krisi sentipena egon badago, eta
|
berak
ere onartzen du horretarako sintomarik badela. Non atzematen da hori?
|
|
|
Edozein eratan, halako filtrazioak egiten dituenak
|
berak
ere egoera baldintza dezakeela pentsatzen du, indar maila bat eta posizio bat erakusten ari da eta filtrazioaren iturriari sinesgarritasun bat eta indar maila hori aitortzen dio. Hau da, filtrazio horiek ez dira irensterrazak PSOE eta Zapaterorentzat nahiz Otegik gero sostengua luzatu eta posible da ENAMen prozesu hau gidatzen ari direnek egin izana, su etenetik gaurdaino ezker abertzaleak berak ere asko jasan behar izan duelako atxiloketa eta presio judizial eta polizialarekin, eta fase berrien aurrean Espainiako Gobernuari horrela ezin dela aritu erakutsi nahi diolako.
|
|
|
Edozein eratan, halako filtrazioak egiten dituenak berak ere egoera baldintza dezakeela pentsatzen du, indar maila bat eta posizio bat erakusten ari da eta filtrazioaren iturriari sinesgarritasun bat eta indar maila hori aitortzen dio. Hau da, filtrazio horiek ez dira irensterrazak PSOE eta Zapaterorentzat nahiz Otegik gero sostengua luzatu eta posible da ENAMen prozesu hau gidatzen ari direnek egin izana, su etenetik gaurdaino ezker abertzaleak
|
berak
ere asko jasan behar izan duelako atxiloketa eta presio judizial eta polizialarekin, eta fase berrien aurrean Espainiako Gobernuari horrela ezin dela aritu erakutsi nahi diolako. Arnaldo Otegik ez zuen Gara k esandakoa gezurtatu, akordio horien berririk ez zuela esan zuen, ez besterik.
|
|
|
Guenagak Berbalaguna proiektuaren diseinuan parte hartu zuen Lea Artibai eskualdean, eta
|
berak
ere berbalagun dihardu herrian. «Bertoko euskaldun zaharrak gara denok, bertoko euskara ondo dakigunak».
|
|
|
Ez omen zen gizon txarra Holmberg antropologoa; aitzitik, arras egin zuen bat sirionotarrekin, haien artean bizi izan zen,
|
berak
ere nozitu zituen haien gose eta neke guztiak, zinez maitatu zituen, eta Amerikako Estatu Batuetara itzuli zenean Cornell eko unibertsitateko antropologia saileko buru izatera, handik ahalegin handiak egin zituen sirionotarrei laguntzeko. «Alabaina idatzi du Mannek oker zegoen sirionotarrei buruz.
|
|
|
Baina pentsa liteke, halaber, halakorik egiten ez bada PSOEri ere interesatzen ez zaiolako dela,
|
berak
ere justiziaren mailua negoziazioan erabili nahi duelako. Bestela nola uler liteke, azken hiruzpalau urteetan PSOEk ekimen judizial askotan izan duen akuilu lana?
|
|
2007
|
|
|
Txirrita, aldameneko sagardotegi batean hargintzan eta harako bidean topo biak sagarrondo gajoaren abaroan, Txirritak: " a zer lorea daukan sagar horrek!"" bai, baina alferra da arraio hori" Migelmarik, eta hark" horrek
|
berak
ere zer edo zer esango luke hizketan baleki". Harrez gero, lehenaz gain, etxeko da danbolina.
|
|
|
Elizak hutsak daudela esaten da, elizak indarra galdu duela, baina boterea ez. Ipar Irlandan bezala Euskal Herrian, agente guztiek, eta estatuak
|
berak
ere, elkarri baino kasu gehiago egin diote apaiz bati.
|
|
|
Jakin gura nuke zergatik ez diguten inoiz irakatsi izan zirela EAJ PNVkoak ez ziren idazle, kazetari, bertsolari, gudari eta kronistak; izan zirela Jaungoikoa eta Lagi Zarra baino, pertsona eta bere egunerokoa hobetsi zituztenak. Eta susmoa dut galtzaileen artean galdetzeko esango lidakeela balizko liburuzainak eta akaso,
|
berak
ere galdetuko liekeela: zergatik ostendu zenituzten horien guztien izenak?
|
|
|
Eta egun hartan ni ikusita hasi omen zen alboka jotzen, gustatua edo. Nigana etorri eta esan zidan
|
berak
ere ikasiko zukeela hori, alboka jotzen ikasi nahi zuela. Bueno, ikusita ikasiko zuela, nik musikako arrastorik ere ez dakit eta.
|
|
|
Kasualitateak eraman zuen zuhaitz hartara. Bidean jende multzoa egokitu eta
|
berak
ere zer egin berezirik ez zuenez, hantxe geratzea erabaki zuen.Edozein hiriko bulebarra zen. Edozein hiri, herri edo auzoko zuhaitz bat ere bai.
|
|
|
Batzuekin afinitate gehiago edukitzen da. Eta
|
berak
ere nabaritu egiten du hori. Zaldiak segituan antzematen du bere gaineko pertsona beldurrez dagoen, konfiantzan dagoen, edo disgustura dagoen.
|
|
2008
|
|
|
Haren ezaugarri nagusia inguruan duen zuhaitz baten sustraiei elkarturik bizirautea da. Zuhaitzak
|
berak
ere jasotzen du elkarkidetza horren onurarik. Onddoak zuhaitzarengandik lortuko ditu beharrezko dituen karbohidratoak, eta zuhaitzak, berriz, bere sustrai amarauna hedatuko du boilurraren bitartez, sustantzia elikagarri gehiago xurgatuz.
|
|
|
2001eko abenduan, Frankenfelden senarrak emigratu egin zuen, eta bankutik astero 200 dolar ateraz diru pixka bat bildu ahal izan zuenean, bi hilabetera
|
berak
ere Buenos Aires utzi zuen: " Min ematen du, tristea da, baina ahal nuen guztia egin nuela sentitzen nuen, herriarekin konprometitu nintzela… eta ordainetan ez nuela ezer jaso; ez nuen biderik aurkitu han jarraitzeko".
|
|
|
Fabrikakoak. Baita berunezko izu armatuak
|
berak
ere.
|
|
|
Egunkaria ez da ETA. Ez dut uste hori esateko inolako frogarik dagoenik, fiskalak
|
berak
ere esan zuen frogarik ez zela. Entzutegi Nazionalari ez zaio besterik burutik pasa ordea.
|
|
|
Ramirez de la Piscinak ere argi du gobernuek irrati asoziatibo edota komunitarioei aukera eman behar dietela euren esparru propioa izateko. " Hortik jo luke Jaurlaritzak
|
berak
ere. Legea talde handien neurrira egiten baldin bada… Hori adierazpen askatasunaren aurka doa".
|
|
|
Erabaki guztiek ez dute balio bera, jakina, ondorio
|
berak
ere ez dituztelako, baina egoera honi aurre nola egin eztabaida soseguz eman dadin, erabaki pertsonalei buruzko hika mikak albo batera uztea da nire ustez lehen urratsa. Zaila izan arren edo urdailak beste zerbait eskatu arren.
|
|
|
Geroago ordea, jakin mina sortu eta hara, askotan irlak frantziarrek edo britainiarrek kolonizatutakoak dira, ingelesa eta frantsesa hizkuntz ofizial dituztenak, eta bertako hizkuntzak, identitatea zapalduta. Orduan akordatzen da" turista surfista"
|
berak
ere baduela hizkuntza eta irla galdu horietako batean iaz ezagututako surflari alemaniarrak" egunon" eta" eskerrik asko" esaten dionean ilusio handia egiten diola.
|
|
2009
|
|
|
Ilegalizazio politika eta bere ondorioen etengabeko salaketa da gezur horren aurkako antidoto garrantzitsuenetakoa, baina ez bakarra. Ez dago putzua lehortzerik legez kanporatutako ezker abertzaleak
|
berak
ere XXI. mendeko Euskal Herriaren eta Europaren ezaugarri politikoetara egokitzeko ahaleginetan sakontzen jarraitzen ez badu.
|
|
|
Performancearen bilakaerak
|
berak
ere izan du eragina. Gaur egun asko gerturatu da antzerkira.
|
|
|
Langileei bestelako irtenbideak topatu behar zaizkie eta, horretan bai, erakundeek zerikusi handia dute. Baina baita zentrala kudeatzen duen Nuclenorrek
|
berak
ere, zentral batek legez iraupen zehatza baldin badu, eta hori egiaz sinesten bada, bere bizi garaiko etekinen zati bat bertako langileen eta eskualdearen etorkizuna prestatzera bideratu litzatekeelako.
|
|
|
Zuberoa bezain hustuak dira inguruko lurrak ere. Zer dira, bada, Araba eta Nafarroa
|
berak
ere?
|
|
|
Egia erran, andreak erran zidan. Ni beti kantuz ari nauzu, musikan edo… Hori beti ikusi dute gure haurrek etxean, eta
|
berak
ere biziki poliki kantatzen zuten umeak zirelarik, hamabi urtetan eta. Gero, segitu dute.
|
|
2010
|
|
|
Tazak, begiak, sudurra eta barrirudia erakusten duen ahoa ditu. Erosi genuenean, taza huraxe gustatzen zitzaiola esan zigun,
|
berak
ere aurpegian beti barrirudia izaten duelako. Lezio bitxia jaso genuen orduan, etxeko txikienarengandik.Ohera tazarekin etorri eta" tori ama, zuretzako, nik baino gehiago behar duzu eta" esanez luzatu dit.
|
|
|
Euskal kutxak. Kutxa nafarrak ere ausarkeriaz jokatu du azken urteotan, eta estualdia iristean
|
berak
ere hartu behar izan du besteen bidea, Auskalomendira daramana. Horregatik, zoritxarrez, euskal kutxetan autonomia erkidegokoak bakarrik sartuko ditut.
|
|
|
Kultura aspektu askok osatzen du: literaturak, musikak, zinemak... eta baita produktua egiteko moduak, gauzak kontatzeko erak edota herriaren etorkizunaz izan genezakeen ideiak
|
berak
ere.
|
|
|
Ezin dugu ahaztu zenbait gauza ondo egin dituztela gobernutik, baina asmorik gehienak erdibidean edo asmo hutsean geratu dira edo aurrekonturik ez dutelako, edo autonomia erkidego batzuek ez dutelako gobernu zentralak dionari buruz ezertxo ere jakin nahi, edo oposizoaren aurrean beldurtu egiten direlako... Horregatik, feministok hor egon behar dugu, faktore askoren aurrean atzera egiten baitu gobernu zentralak
|
berak
ere. Botere asko daude emakumeen emantzipazioari oztopoak jarri nahi dizkiotenak, eta hor ez badagaude atzerapausuak izango dira berriz.
|