|
2000
|
|
|
Horietarik 50 bat egokitze lanetara bideratu dituzte, 13 museoaren proiektura eta indusketa lanek beste 6 eraman dituzte parrokiaren beharretarako erositako egoitzarentzat 15 milioi eman dira. Aurrekontuaren gehiengoa Zarauzko Udalak
|
berak
bere gain hartu badu ere, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundu dute proiektua
|
|
|
Orduan, On Joxe Mielen liburutegiak ez zuela gehiegi balio uste genuen. Baina askoz ere interesgarriagoa zen gerra aurreko liburutegia,
|
berak
bere patrikatik erositako liburuak. Horiek denak azaldu dira.
|
|
|
Txapelketak lehenik, herrialdeetako elkarteak ondoren, bertso eskolak, dokumentazio bilketa (Xenpelar), bertsoaren dibulgazioa (Batpatean liburuak), komunikabideak: telebista (Hitzetik Hortzera), irrati, prentsa idatzi..., jaialdi antolaketa (Lanku) eta baita erdal munduarekiko harremanak ere landu nahi dira Bertso Zale Elkartearen bidez. Beraz inoiz izan den proiekturik serioenean sarturik gaude eta autonomo izateko bide horretan urrats garrantzitsuak ematen bai instituzioek bete behar luketen esparruak izendatzerakoan eta baita mogimenduak
|
berak
bere eraginetik sortu behar duena zehazterakoan. Azken 15 urtetan urrats sendoak eman direlakoan nago.
|
|
|
Ikuspuntuari dagokionez, istorio hau guztia narrazioan parte hartzen duen pertsonaia batek kontatzen digu. Izan ere, narratzaileari Iñakik
|
berak
bere istorioaren berri eman ziola aitortzen du. Beraz, Iñakiren istorioa kontatzen ez duenean, baina honen berri nola izan zuen azaltzean, narrazioan parte hartzen duen narratzailea dugu.
|
|
|
Kanpo analepsi hauek pertsonaiaren izaera ezagutzen laguntzen digute. Are gehiago, oroitzapen hauek antolatuz eta interpretatuz pertsonaiak
|
berak
bere burua ezagutzeko bideari ekiten dio. Bestalde, denboraren jarraikortasun ezak askotan jada aipaturiko zenbait pasarteren errepikapena dakar.
|
|
|
Batetik, istorioak garai jakin batean kokatu ditu: pertsonaiak
|
berak
bere jaiotze data eta urte kopurua ezagutarazten dizkigu eleberriaren hasieran: narratzaileak 1502 urtean ekiten dio kontakizunari, 60 bat urte dituela.
|
|
|
Duela urtebete, kalean geldiarazi ninduten, Errenterian. Ni bertako hizkuntzalarihandi bati buruzko zerbait idatzia nintzen arin eta bromoso, Koldo esaten zitzaiolaorain,
|
berak
bere buruari beti Luis esaten zionari. Ba, hartaz galdetu zidaten hainzuzen ere, ea zer esan nahi nuen harekin.
|
|
|
Baina hau ere ez duguTxillardegiren zinezko lehen izkribua. Etxaide finak, Oargui ren estreinako deialdiari (1954) hainbat idazle gaztek erantzun diola jakinarazi baitigu, eta horien artean, nahizepaimahaiak saritu ez izan,
|
berak
bere aldetik bereziki hiru zoriontzen baititu pozezbeterik: Txillardegi, Aialde eta Julio Ugarte apaiz jauna, euskaldun berriak direlako.Horien lanen izenbururik ez digu ematen, ordea.
|
|
|
Banku batek ezin izango luke monetaren, gainsormen? bat gauzatu,
|
berak
bere baitan gordailu gisa eskuraturiko produktu nazionalarenparte proportzionala baino balio monetario handiagoko maileguak adostuko ez balitu.Baina, kasu horretan, banku hori beste bankuen zordun neto bilakatuko litzateke, etabere defizita betetzeko merkatu finantzariora jotzera behartuta egonen litzateke: azkenfinean, monetaren ezein gainsormen orokor ezin da gauzatu, zeren banku soberakindunek, merkatu monetarioaren eguneroko jokoa dela medio, harturiko gordailuezharagoko maileguak hornitzen dituzten bankuen defizita betetzen baitute.
|
|
|
Baina errusinol esentzia,, errusinol? hitzera igarotzendenean, hots, kontzeptu abstraktu bilakatzen denean,
|
berak
bere adieraren bitartezargitzen eta ezagutarazten duen errusinol erreala ez bezalakoa den hitza, esentzia hilegiten da: –errusinol?
|
|
|
Eta amak irri zabal hura egin zidan, ezin uler daitekeena jakin gabe zein zen amaren orduko egoera, amak
|
berak
bere azken aitorrean adierazi zidana, zeren eta baitakizu zein den, etxeko auziaz denaz bezainbatean, etxeko jaun eta etxeko andereek izan ohi duten pentsamoldea, etxearen eta leinuaren irautea guztiaren gainetik jartzen dutela. Eta, hala, bada, iguriki zitekeenaren kontra, amak irri hura egin zidan, eta irriarekin baterat halaxe mintzatu zitzaidan:
|
|
|
—Mattinek dituen atzaparkadak, ordea, ez dira tigreak eraginak, eta bai Mattinek
|
berak
bere buruari...
|
|
|
Eta, bazkaldu ondoren, noiz eta ikusi bainuen Mattin, han bere ohean, ahozpez, aurpegia alde baterat, bere ohiko handitasunean tipi, ez nintzen urrikaldu; aitzitik,
|
berak
bere garaitietan emaiten zidan tratu bera eman nion nik ere, eta, halatan, irri maltzur batekin umiliazioneari umiliazionea eransten niola eta atsekabearen eta sufrimenduaren azal minduan hatz egiten, bihozgabeki eta ahalkegabeki, erran nion:
|
|
|
Eta hargatik nahi izaiten zuen gauza bakoitza bere lekuan, nola atea bere erroan, ongi jarria eta pausatua, guztiak ere mosaiko baten piezak balira bezala. Eta, ohitura edo arau haietan zimendaturik,
|
berak
bere jokoa jokatzen zuen, eta entseiatzen zen, halatan, bere lekuan egoiterat: erran nahi baita ezen distantzia batetik neurtzen eta juzkatzen zituela bere harremanak, edo berak ezarri urruntasun batetik, baina ulerturik ezen urruntasun gero eta urrunago hartan berak ez zuela nehoiz ere desagertzeraino eta aienatzeraino egiten, bere jokamolde harekin mezu eta mandatu bikoitz bat zabaldu nahiko balu bezala, zeren eta urruntasun hark, alde batetik, arras bereizten baitzuen ama bertzeenganik, kasik jainkosa helezin eta eskuraezin bat bilakatzeraino, guztiak zekizkiena eta guztiak zekuskiena, eta zeren, bertzetik, nola berezia denak baizik pizten ez duen bertzeen arreta eta, halatan berretzen eta areagotzen baitzuen bere presentzia.
|
|
|
Edo nahiago al zenuen gure dama hauetarik bat aurkitzea zure anaiaren kakategirat joan beharrean... eta sugegorriak, orduan, gure damaren zeraren zeretik zertzea, eta zer horren ondorez, zera geratzea? —eta azkeneko zera aipatu zuenean (cosita erraiten zion
|
berak
bere mintzairan) sabelerat eraman zituen bi eskuak, izorra gera zitekeelako keinua aditzerat emanik.
|
|
|
Rubenek musu batekin eskertu dit. Eta berehala
|
berak
bere oparia atera dit (nik neurea eman arte ez zuen berea jaso nahi): argazkiak bi aldeetara erakusten zituen marko polit bat eta gure bidaian zeharreko sei argazkiren kopiak.
|
|
|
Salbatore Mitxelenak irudimenez egin zion elkarrizketa zirraragarri hartan, Unamunok beste mundutik euskara berpizten ikusten zuen atseginez. Nik ere uste dut bilbotar argia, edonon delarik ere, pozik dagokeela bere obretarik bi
|
berak
bere gaztaroan bultzatu zuen hizkuntzan argitaraturik12 eta UPV/ Euskal Herriko Unibertsitatean honezkero enborreko irakasgaien% 50 euskaraz ematen direla ikustean, mintzaira hori, bere kritika zorrotzei esker, hirugarren milurtekoaren hasieran, jakite hegoek igoa, jadanik kultur hizkuntza izateraino heldurik. Horrela bete da, gainera, lehen euskal idazleak, Bernard Etxeparek, 1545.ean profetikoki aldarrikatu zigun nahi zaharra:
|
|
2001
|
|
|
Ez ote dugu azkenean idazlearen libertatea, idazleari preseski batzuetan barkatzen ez diogun hain preziatua den libertate hori kanonizatuz mugatu? Arestiri ez ote diogu
|
berak
beretzat hautatua zuen outsidertasuna ukatu?.
|
|
|
Bere ikerketa lanen ondorioz, irudiak muturreraino luzatu zituen Borgonovokoak, estilo arin eta hauskorra erdietsiz. Horrela, eta artistak
|
berak
bere lan piktorikoaren garrantzia erreibindikatu bazuen ere, eskultore gisa markatu zuen joan berri den mendea.
|
|
|
Etxera seme prodigoaren antzera itzuli da, baina dena dago aldatua, eta
|
berak
bere patuari jarraitu behar dio. Lehen orrialdean egin zuen bezala, azken orrialdean ere atea itxi eta etxetik kanpora irten du.
|
|
|
Lurraldearenhego eta mendebaldean hiriburu bat zeukan gunea zen konderria (pagus, alegia). Bertan kondeak defentsa betebeharrak zeuzkan; horrez gain, zergak jaso, justiziabanatu eta horietatik kopuru batekin geratzen zen. Gainera, lurrari zegozkion karguak (ministe rium edo comitatus) eta, noski, kondeak
|
berak
bere patrimonioanzituenak gehitu behar zitzaizkion bere jabegoei. Bere ordezkoa vicecomes a zen.Bere menpe, lurral de txikiagoetan (vicaria eta centena tan) vicarii edo centenarii akziren (bikario edo zendeariak).
|
|
|
lehen puntua, hots, arau horren bigarren puntua betearazteko baldintza beharrezkoa eta nahikoa. Izan ere, kanpo zor osoa Iparrak eta Hegoak I diruan soilik ordaintzen dutenez gero, Hegoak ezin du Iparraren gainean inposatu Hegoak
|
berak
bere merkataritza soberakinaren ordainketa gisa onartu behar duen I diruaren H diruko neurri baliokidea.
|
|
|
Hortaz, ez da posiblea bi herrialdeetako aktiboaren aldeko Bbonuen elkarren kontrako deuseztapena (konpentsazioa). Zorpeko herrialdeak daukan aukera posible bakarra, bere kanpo hartzekodunei
|
berak
bere merkataritza soberakinaren ordainketa gisa lorturiko B bonuak banku gordailu hutsak osoki edo partzialki transferitzea da. Transferitzeak, igortzea?
|
|
|
eskemak H herrialdearen kanpo zorraren zerbitzu korrontea erakusten du, zeinak unilateralki bere hartzekodunei
|
berak
bere merkataritza soberakinaren ordainketaz lorturiko x HM ko gordailua transferitzen dien.
|
|
|
Duela urte batzuk, ez hainbeste, barreiatuago zebilen segur aski iritzi hori, arestixean zabaldu diren berriak zabaldu baino lehen. Azken aldi honetan, izan ere, literaturak
|
berak
bere funtsean ezin neurtuzko aldakuntzarik ez duelarik ezagutu, besterik gertatu da literaturarekiko literaturarekin. Argitaratzear daudenak saihestuaz, badugu argitaraturik liburu eta liburuxka mordoa
|
|
|
Beraz, zientziaren oinarriak jartzeko espazio euklidearraren ereduarekin nahikoa zuen. Kantek
|
berak
bere lehen liburuan bestelako espazioen hipotesia onartzen zuen, dimentsio anitzeko geometria gorena ere aipatzen zuen, ez soilik idealki, baizik eta higiduraren legeak bestelakoak balira espazio fisikoa ere ezberdina izan litekeela onartzen zuen. Gero ideia hau ez zuen jaso, tamalgarria dena, zeren Fisika garaikideko ideiak aurreratzen baititu.
|
|
|
Arrazoimenak bere erabilera hutsean ez du ezer positiborik lortzen eta, gainera, zentsura, diziplina behar du bere ilusioei muga bat ezartzeko. Baina, bestalde, diziplina hori
|
berak
bere buruari ezartzeak, goian beste botererik izan gabe, konfiantza ematen dio. Horregatik, Filosofiaren balio handiena, eta agian bakarra, negatiboa da, ez baitu ezagutza zabaltzen, baizik eta diziplina mugatzailea da.
|
|
|
Simil baten bidez esateko, filosofiara ateratzen da Kant begiratzera ea zenbat eta zer dela-eta ikusi egiten duen. Eta hor dator, filosofiazko ibilaldi luzea eta sakona egin eta gero, zer eta nolan ikusten duen adieraziz; ispilu on bat aurkitu eta
|
berak
bere begiez ikusi baititu bere begiak, eta bere begiez neurtu bere ikusmenaren ahalmena. Horrela, ikusmenaren ahalmena neurtuta edo justifikatuta —edo zehatz mehatz mugatuta— dagoela esanez dator.
|
|
|
Animalia bakoitzak ahalmen zehatzak dauzka, jateari buruzkoak adibidez; haragi, fruitu, landare zehatz batzuk bereganatzeko, bere gorputz, indar, odol bihurtuz. Eta baita ere dauka ahalmen zehatza, naturan dauden gauza guztien artean,
|
berak
bere gorputz egin ahal dituen elikagaiak nabaritzeko. Adibidez, kanario deritzan txoritxoak kardu jatera egingo du, bere izaeraren arabera, eta ez basabitxiloretara.
|
|
|
Sakon sakonean, gizakiaren maitasunerako berezko joera zeharo argia da, ongia eta gaizkia bereizteko gai garela esaten badugu. Ongia eta gaizkia bereizteko gai denak,
|
berak
bere barrutik esaten dihardu maitale dela. Aukeragile dela.
|
|
2002
|
|
|
Funtsean, euskara ikasteko metodo bat da «Beginner' s Basque», gramatika liburu bat. Aitor Aranaren hitzetan," hau bere horretan, oinarrizko euskara ikasteko metodoa da, ondo dagoena eta gehiago eskatu ezin zaiona, izan ere, liburuak
|
berak
bere burua horrelaxe mugatzen baitu". Hala ere, oinarrizko izate horretan oso ongi hornituta datorrela adierazi digu.
|
|
|
Nerea eta biok (Txalaparta, 1994) izan zen Mintegiren hirugarren eleberria, egileak
|
berak
bere eleberririk autobiografikoenetzat jo zuena (ik. Egunkaria,, X XI).
|
|
|
Horren ostian, dei egiteko emakumeak, gazteak eta ez hain gazteak, bakotxak
|
berak
bere txalupako tostartekoei banan banan dei egiten eutsen, kale eta etxe jakinetan, musika bigun eta lauan, hiru interbaloko doinuan, tonua gorago, tonua beherago, bakotxaren aukeran:
|
|
|
Euren ezkontzea, ostera, guztiz ezegokia. Bakotxak
|
berak
bere burua galtzen dau, eta bestea hondatu, ganera. Osagileren batek edo bestek, urdail eridunei, ardaoari ura zertzeko esan ei deutse.
|
|
|
Batetik, komunikaziorako (joan etortzeko eta teleharremanetarako) aukeraberriei esker, campus ezberdinetan burutu lezake ikasle, irakasle edo ikertzaile, bat
|
berak
bere jardun unibertsitarioa edota, urte gutxi barru, gaur egungo mundukobibliotekarik handienak adina liburu izango dugu eskura gutako edozeinen etxetik, informazioaren digitalizazioari esker. Campusa ez da izango nagusi, tempusa baizik.
|
|
|
aritzeko orduan. Zenbaitkasutan, tradizio akademiko eta diziplinarrek mugatuko dituzte aukerak; beste zenbaitetan, gizarte eta garai bateko intelligentsiaren baitan indarrean dauden tradiziointelektualek; azkenik, kulturgileak
|
berak
bere baldintzapen eta interesetatikabiatuz garatzen dituen orientazioek. Faktore horiek guztiek dute eragina kultursortzaileak gizartean bere botere sinbolikoa erabiltzeko duen moduan.
|
|
|
Gaur egungo gizarte modernoan, hartzaileak
|
berak
bere interesen arabera eta bere gustuek gidaturik hautatzen du zein mezu iturri kontsultatu, baita kontsulta noiz egin ere, edo harengana zertarako jo. Norberak bere buruaz duen uste eta konfiantzaren araberakoa ere bada hedabideen eragina.
|
|
|
Mezuak
|
berak
bere buruarekiko harremanean sortzen duen funtzioa da hau, estetikaren diziplinetan aurkitu ohi duguna. Komunikazio poetikoan, garrantzitsuena ez da mezua bera, mezuaren edertasuna baino.
|
|
|
erraz galdu zuen
|
berak
bere burua emanda.
|
|
|
Hanibal garailea inguratu eta zorionak ematen aritu ziren gainerakoak; hain gerra gogorrean jardun ondoren egunari geratzen zitzaiona eta hurrengo gaua
|
berak
bere atsedenerako hartu eta nekatuak ziren soldaduei ere horrela emateko aholkatzen zioten bitartean, zaldizkoen gudalburu zen Maharbalek ordea, ez zela gelditu behar pentsaturik, honako hau esan zuen: «Ezta...!
|
|
|
Hau da aitari dagokiona: semeari irakastea
|
berak
bere kabuz, eta ez inoren beldurrez, joka dezan zuzentasunez; hori da aitaren eta ugazabaren arteko desberdintasuna. Hau ez dakienak onartu du ezin dituela seme alabak gobernatu.
|
|
|
Zerbero eta Furiak eta argirik eza eta Tartaro, ahotik gar izugarriak ok eginez, ez dira inon eta izan ere ez daitezke benetan. Baina bizitza honetan gaizkintza larriei penen beldur larria dagokie, eta krimenaren zigorra, espetxea eta haitz erpinetik behera jaurtitze lazgarria, idizilkadak, borreroak, lakioa, bikea, xafla goria, zuziak; eta honelakorik ez badago, gogoak, hala ere, gaizkintzen jakitun, aurrez beldurturik,
|
berak
bere burua eztenkatzen eta zigorkadaz erretzen du eta ez dakus bere gaitzen muga zein izan daitekeen ez zein izango den bere penen azkena, eta beldur da penok ez ote diren hiltzean handituko. Hortxe bilakatzen da infernu, hain zuzen, tentelen bizitza.
|
|
|
Zer bada? Esan zaigunez Erromako herria sortu zuen jainkoarengandik nire ustez jainko hatsez izena hartu zuen Marteren legioak ez al zuen
|
berak
bere ebazpenekin senatuak baino lehen epaitu Antonio etsai dela. Hori ez bada etsaia kontsula utzi zuten beste horiek epaitu behar baititugu etsai bezala.
|
|
|
Arbitroak erabakiko du benetan kalterik izan den, eta zer ondorio izan behar duen hura konpontzeko eta bezeroari ordaina emateko. Espainiako ile apaintzaileen ordezkari Ricardo Jarquek
|
berak
bere autonomia erkidegoko arbitraje batzordera joatera animatzen ditu arreta ona jaso ez duten bezeroak. Baina badirudi deialdi honek ez duela arrakasta handirik izan oraingoz, edo ile apaindegietako bezeroak ez dira inoiz horretara iristen.
|
|
|
Hori ere izan zitekeen, bai, baina haren manerak ikusten nituen, kontsultako hitzorduan erakutsi zizkidanak: haren jarrera positiboa eta guztiz aldekoa, jolas egitera tentatu nuenean;
|
berak
bere barne minari ebatsitako irriak... Ez, haiek ezin zitezkeen bihotz kolapsatu baten fruituak izan eta, beraz, ene esperantzak ez zeuden ezerezaren gainean oinarrituak.
|
|
|
Baina
|
berak
bereari eusten zion, ez dut pasatuko eta ez dut pasatuko. Ez zuen pasatu.
|
|
|
Beste egun batean, finean, Mariasun Landaren Txan fantasma irakurri, eta
|
berak
bere interpretazioa egin zuen, errotuladorez esku bat marrazten zuela, bere bost hatzekin, hatz punta bakoitza fantasma txiki baten izaratxoak estalirik. Eta, hatzak errotuladorearekin seinalatzen zituela, erpurutik txikiraino, esan zuen:
|
|
|
Sara, berriz, bere oposizioekin zebilen. Inorekin kontatu gabe –ez Karmelerekin eta ez enekin–,
|
berak
bere buruari ezartzen zion lehen ardura eta lehen apustu benazkoa zen hura, eta hargatik, beharbada, gogor hartu zuen hark ere bere egitekoa. Bere buruarekin konfiantza hartuz baitzihoan, eta gutxieneko indarrarekin sentitzen baitzen hartarako.
|
|
|
Hik ez al duk ezer jan behar? galdetu nion,
|
berak
bere ogitartekoari muzin egiten ziola ikusita.
|
|
|
ohartu naiz badirela ofizioz, eta batez ere benefizioz, inoiz ere ez malefizioz, filologiako ikasketak egin ondoren beste lan batzuetan sarturik dauden beste zenbaiten kasuaz ere. Nik ez dut, hori bai ezetz, deusik ere birmoldaketen aurka, baina norbaitek bere birmoldaketa profesionala egiten baldin badu ere, ez du horregatik bere ustez filologokeriak omen direnak gaitzesten hasi beharrik,
|
berak
bere prestakuntza filologiari zor badio. Baina barkatu, berriz ere bat bateko itzulian sartu naizelako:
|
|
|
Erran nahi baita munduak berdin jarraituko lukeela, existituko ez balitz" (literaturari gertatzen zaion gauza berbera, hain zuzen ere). Baina, egitekotan, lan sendoa eta batik bat argia egin litzateke, Morenok
|
berak
bere lanean zehar defendatzen duen bezala.
|
|
|
Ez da idazlearen ardura bere lana irakurria izan dadin. Bere ardura da beraren buruari fidela izatea, beraren proiektu literarioaz koherentea izatea eta literaturgintzarekin konpromisoa hartzea, hau da, ez ematea lan literariotzat,
|
berak
bere baitan baldin badaki lan hori erredakzio ariketa hutsa baino ez dela, inolako balio literariorik ez daukala alegia.
|
|
2003
|
|
|
Augusto Monterroso hil izanaren penetako bat txikienetakoa, hala ere, idazleak
|
berak
bere omenez idatzitakoak irakurtzean egingo zituen komentarioak ezin entzutea da. Ironikoak eta irrigarriak izango ziren, ez dudarik egin.
|
|
|
Programaren helburuetako bat zerbitzu emailea autonomo bihurtzea da, hau da,
|
berak
bere kasa egokitzea euskararen erabilera bere establezimendura. Hala ere, beti izango dute laguntza eskatzeko aukera.
|
|
|
Eta horrela hizkuntza aberatsago bat eskaintzen digu. Orain horrek ahalegin bat eskatzen digu guri, esfortzu berezi bat,
|
berak
bere pelikula biribiltzeko egindako ahaleginaren parekoa. Eta benetan merezi du, berak dioen bezala, begi garbiekin begiratzea eta hausnartzea.
|
|
|
Esan nahi nuen kazetariak gero eta gehiago agintzen dietena kontatzen duten txotxongiloak direla. Salatu nahi nuen kinka horretan zentsura ez dela beharrezkoa, kazetariak
|
berak
bere burua zentsuratzen duelako. Baina kereilaren albistearekin topo egin dut, eta ikusi dut zentsura zuzena oraindik beharrezkoa dela.
|
|
|
Baturantzako bidea hartuko dau, baina bere Bizkaiko euskerea lantzeari itxi barik. Baekian
|
berak
bere buruaren barri, eta zer ziran bere ahaleginak: geroago burutu nahi eban lan bikainago baten lehenengo pausu apal badaezpadakoak, baina guztiz beharrezkoak.
|
|
|
Mikelek Teologia ikasten ziharduan. Ordurako, euskera kontuan, bere ikaskide guztien ganetik egoan eta holantxe ikusten eban
|
berak
bere burua. Eta, hau holan dala, konturatu nintzan Mikel gurea, euskerea guztiz alde batera itxi barik, beste gai batzukaz egoala guztiz zaletuta; eta bildur izaten hasi nintzan ea ez ete eban Mikelek lehengo euskalzaletasun gartsua galduko...
|
|
|
Ez, ez zuen aingeru aurpegi haren errukirik izango. Bere nebak patxadaz har zezakeen, baina
|
berak
bere atzaparretan lehenbailehen jaus zedin nahi zuen, biak elkarrekin berriro dibertitzeko.
|
|
|
Eta gero ikus! erranez, zinezko abertzale batek egin zezakeen bezala, aberriaren lehentasunak zehazki markatu eta, berriketariak giltzatzen zuen bere solasa, nahiz
|
berak
bere abertzaletasuna ez zuen, nik dakidala, nehoiz aitortu.
|
|
|
Ordainez, inguramen horrek
|
berak
bere egiturak eskainiko dizkio gero gure izpirituari eta, misteriozko elkarrizketa horren bitartez, jaikiko da, ongi egituraturik gure nortasuna.
|
|
|
Agian XXI. Agenda
|
berak
bere baitan bekatuaren zati bat zeraman, bere 2.kapituluan (3 art.) gomendatzen baitzuen: –la promocion del desarrollo sosteniblea traves de la liberalizacion y de hacer comercio y medio ambiente mutuamentecoadyuvantes?
|
|
|
Sektoreak pizgarri bat eskatzen du horrelako haragia kontsumitzeko, gutxi ezagutzen dena eta, batzuetan, eskuraezina dena, azken kontsumitzailearentzat. Horrelako haragiei buruz ezarri den berariazko araudiak azkenean merkaturatzen diren haragiei bakarrik eragiten die, eta ez ehiztariak
|
berak
bere burua kontsumitzen duenari edo senide eta lagunekin partekatzen duenari. Salbuespenezko erregulazioa Ehizakiaren segurtasuna ehiztariarena, jatetxearena edo merkatariarena da.
|
|
|
Espediente horri 12.000 euroko zehapena ezarri zaio hutsegite larriengatik. José Gabriel Ruiz Kontsumoko zuzendari nagusiak atzo azaldu zuenez, Cinesak ezin zituen alegatu onartzeko eskubidea segurtasuna eta higienea “enpresak
|
berak
bere establezimenduan krispetak, gozokiak eta freskagarriak merkaturatzen dituenean”. Gaineratu du Cinesako arduradunek ere ezin dutela lehia desleiala alegatu “beren jarduera nagusia filmak proiektatzea delako eta ez janaria saltzea”.
|
|
|
Epailearen aurrean egin dituen adierazpenetan irudimena behintzat baduela erakutsi du: desesperoak ematen duen deliberamenduarekin oldartu omen zitzaidan emakumea, eta lepotik zintzilik nuela ikusi omen ninduen luzaz,
|
berak
bere egitekoetan segitzen zuen bitartean. Nik eroapen handiz jasan omen nuen besarkada, gizasemeok emakumeen beroaldi edo flakezia horiek jasaten ditugun eran, konprentsioa erakutsiz edo, aski dela adierazteko bizkarrean edo sorbaldan kolpe laburrak joaz.
|
|
|
Tratu bat egin genuen:
|
berak
bereak balira bezala zainduko zituen nire lanak, eta nik, kezka horietatik aske, idazten xahutuko nituen nire indarrak. Eta nire lanak bereak zirela pentsatzera iritsi zen –esan zuen eta leihoaren markoaren kontra geratu zen zutik, atseden hartzen, ahuldadeak jota bezala.
|
|
|
egunero auskalo zenbat aldiz, Txominek etxetik alde egiteko erabakia hartu zuenetik. Ez, ez du negar eginen, Jesusen Bihotzari ere zin egin ez zion, bada, egun haietako batean, ez zuela negarrik egingo, baldin eta semearen bisita izateko grazia bazuen, zeren
|
berak
bere gorputz arimak baino gehiago maite baitzuen hura, eta zeren ez baitzuen, halatan, semea tristatzeko eta goibeltzeko eskubiderik!
|
|
|
Batzuetan, problematxo batzuk jartzen zizkiguan: " Karamelu batek xentimo bat balio badu, hamar xentimoz zenbat eros ditzakezue?"; eta
|
berak
bere buruari istantean erantzuten zioan: " Hamar!", guk deus pentsatu baino lehen.
|
|
|
Halako batean, aurpegia serio, ETArekin harremanik ote neukan galdetu zidan. Ez naiz oroitzen zer esan zuen baietz erantzun nionean, baina oraindik ikus dezaket gelatik irteten tristerik eta burumakur, ni neure penarekin utzita eta
|
berak
berea zeramala... Gabriel Arestik idatzia utzi zuen etarren amek asko sufritzen dutela semeak hiltzen dizkietenean, baina batez ere semeek hiltzen dutenean...
|
|
|
Baina oso oso gutxitan. " Zergatik asteburuan bai eta astegunetan ez?", galdetzen zion
|
berak
bere buruari. Turroiarekin berdin berdin jokatzen zuen aitak.
|
|
|
Idoiak ere ez du oroitzapen gozorik gorde bere estreinalditik. Jonek badaki hori, eta neskak pasadizo hura hizpidera ekartzen duenean,
|
berak
bere bataio hura gogorarazten dio, bere gordintasun osoan, bestearena zuritze aldera.
|
|
|
Ordurako txit ezagunak diren argudioak erabiltzen ditu Larramendik horretarako: hizkuntza perfektu horrek jatorri biblikoa du, eta Babelgo garaietatik usteldu gabe gorde da, bere jatorrizko garbitasunean, aldaketarik gabe (irribarrea sortzen duen gauza bada ere,
|
berak
bere hiztegian asmatzen dituen hitz guztiak ikusita). Mayans y Siscar, JoaquÃn Traggia  eta beste zenbait hizkuntzalarik gogor erantzun zioten:
|
|
|
Ezbairik gabe, MGFk kultur aldaketa nabaria ekarri du pentsamendu bakar neoliberalak menperatzen duen mundura. " Bestelako mundu bat posible da" ideiak
|
berak
bere bidea egin du mundu mailako kulturan, eta hori lorpen handia da. Nazioarteko Foroarenhirugarren bilera kontzientzia kolektiboaren indartzeak ezaugarritu zuen.
|
|
|
Hemen ere hango arrazonamendu beragatik izaera hilkorrak ahal den heinean betiko eta hilezkor izatea bilatzen du. d Eta horrela izan daiteke bakarrik, ume sorketaren bidez, beti uzten duelako beste berri bat zaharraren ordez, baita ere izakietako bakoitza bizi dela eta bera dela esaten den denboran, mutikotatik agure bihurtu arte bera dela esaten den bezala. Baina izaki hori, nahiz eta inoiz ez eduki gauza
|
berak
beregan, hala ere bera dela esaten da, beti berri bihurtuz ala zenbait gauza galduz badoa ere, ile, haragi, hezur, odol eta gorputz osoan. e
|
|
|
— Entzun bada —esan omen zuen Eriximakok— Zu sartu baino lehen erabakita geneukan bakoitzak txandaka ezkerretik hasita Maitasunari buc ruzko ahal zuen hitzaldi ederrena esan eta bera goretsi behar zuela. Guk gainerako guztiok hitz egin dugu bada; zuri dagokizu ordea, hitz egin ez eta edan duzunez, hitz egitea, eta hitz egin ondoren Sokratesi nahi duzuna agintzea, eta
|
berak
bere eskuinekoari, eta horrela gainerakoek ere.
|
|
2004
|
|
|
Haren aukeraketak zuzentzen ahalegintzeak
|
berak
bere buruarekin eta bere bizitzarekin duen ardura ezestea adieraziko luke.
|
|
|
Gizaki minorizatuaren sindromeak ezaugarri bertsuak ditu mundu zabalean: kultura eta hizkuntza normala bestearena da, bere gainetik daukanarena,
|
berak
bere nortasunaren arabera erreakzionatzeko legitimazio euskarririk ez baitu sentitzen errealitate soziolinguistikoan. Bera ez da normala:
|
|
|
Kanpionen artikulu luze honi beste luzeago batekin eman zion arrapos tua aita Manuel Arriandiagak aldizkari bereko iraileko zenbakian (166), eta ez, berak espero bezala, Jose Arriandiaga laikoak, hau baitzen berarekin eztabai dan sartu zena eta
|
berak
bere aurreko artikuluan espreski aipatzen zuena. Kla retiarra puntuz puntu ezeztatzen ahalegintzen da nafarrak azaldutako argudio ak.
|
|
|
–Baina oraindik gerra arriskua saihets daiteke –erran nion, solasaldiak harturiko ustekabeko bideak txundituta– Izan ere, Hitlerrek
|
berak
bere azken hitzaldietako batean erran zuen...
|
|
|
Nik neure egia kontatzen nion, eta
|
berak
bere interpretazioak egiten zituen. Aitarekiko, amarekiko, amonarekiko, anai Jaxintorekiko, Ritxarrekiko eta Bartzelonan ezagutu nituèn emakumeekiko harremanen berri eman nion.
|
|
|
Haren estetika erromantikoa ez beste guztia baita, klasikoa –edo klasizista behinik behin– izan gabe horregatik. Idaztearen eskulangile soil bat kontsideratzen du gaur
|
berak
bere burua, eta gurago ditu ahaztu, behiala kezkalarritu izan duten beste komeria guztiak. Teoriarik ez du nahi.
|
|
|
Apala, azkenik, fedean ere. Ziurtasun harrorik gabe (erlijioa –Freuden neurosi kolektibo hori–, aspaldian filosofiak, soziologiak, psikoanalisiak, ikerketa historiko kritikoak, nobelak berak, eta zerk ez, nahiko arakatu kritikatua dago, kasi bibisekzionatua, eta erlatibizatua, besterik ez esatearren, inor oraindik seguruegi sentitzeko horrekin),
|
berak
bere buruari ematen dion konfiantzatxoaz bakarrik afrontatzen du heriotza. Beti joan eta joan denboraren itsaso ertzgabean(" izatearen poza/ izangoaren kezkaz/ gazi gozatuz"), nora goaz?
|
|
|
Baina hori Heineren arabera etxetik hirira doan bideko argi guztiak apurtu ondoren ilunpetan argia ren beharrari buruzko hitzaldi sutsua egitea bezala litzateke. Baina egiatan Kantek
|
berak
bere azken lanetan garbi uzten du hilezkortasuna eta Jainkoa postulatuak ere ez direla. Eta horrela ulertzen da Heinek aipatzen duen bigarren arrazoia postulatuen alde, ezLamperen pena, baizik eta polizia.
|
|
|
Manexek
|
berak
bere buruaren formakuntza bide horretan eman zuen bizitza osoa: bere burua kulturaz janzten, irakurtzen eta idazten, ikasten eta irakasten, euskal obrak eta agerkariak biltzen eta hedatzen...
|
|
|
Denbora galdu beharrean gustuko ez zituen gauzak egiten eta gogaiteraino zuten kontuak ikasten, gogokoagoa izango zuen beste leku batzuk ezagutzea, beste biziera batzuk, beste jende mota bat. Honela emango digu Descartesek
|
berak
bere erabakiaren berri Diskurtsoan: nire adinak nire maisuen menpetasunetik alde egiten utzi zidan bezain laster, letrak lantzeari utzi nion erabat.
|
|
2005
|
|
|
Txillardegi aspaldian sartuko zen Euskaltzaindian ez baldin balu
|
berak
bere burua desegin. Beharbada ez nuke erran behar, bozen sekretua baita, baina aspaldian baita hori, erranen dut.
|
|
|
Gerald Holton Fisika eta Zientziaren Historia irakasle da Harvardeko Unibertsitatean. Einsteinen paper argitaragabeak aztertuak dituenez, zientzialariak
|
berak
bere buruari buruz zer zioen jakiteko moduan gara Holton irakurlearen bitartez. " Hark besteak bezalako hiritarra zela uste zuen.
|
|
|
" Pentsatzeko modu berezi eta ausart hori, alegia, Einsteinen jeinutasuna ulertzeko era bat da. Beste bat,
|
berak
bere buruari buruz esan ohi zuena: ' Bi dohain ditut:
|
|
|
Izena ez ezik, bere identitatea ere ezkutatzen du. Darabilen ezizena" Mikelats22 Gorroto" eta
|
berak
bere nortasuna zelan definitzen duen baino ez dakigu. Honela zioen Higuinaren Istorioak izeneko liburuan:
|
|
|
Irratsaioaren fikzioan Ostegunak bere aurreko liburuaren nondik norakoak azaltzen ditu. Batetik, esanguratsua da
|
berak
bere liburuari egiten dion burla, eta bestetik, are esanguratsuagoak dira elkarrizketetan literaturaren gainean tartekatzen diren uste eta kritikak: euskalkien erabilera literaturan, fikzio eta errealitatearen arteko muga, idazkera kultu eta jatorraren arteko aldea...
|
|
|
70 bat urte Jondoni Joaniri doakionaz. Eta Mariak
|
berak
bere fedearen bahetik pasatuak zituen denak jadanik, kondatu zituelarik. Gure amatxiren gazte denbora, duela 30 urte amak erran zigunetik kondatzen baginu bezala.
|
|
|
Jarraian, Urkok eta taldeko beste kide gizonezkoak kargatzeari ekin zioten, baita Teresak ere? baina orduan Tomasek, zirkunstantzia haietan
|
berak
bere partitura jo nahi zuela uste izanik edo, tekla bat jo zuen:
|
|
|
Ondoko hilabetean, hots, ekainaren 6ko eta 20ko Eskualdunaren bi zen bakietan, Xalbat Arotzarena zuzendariak
|
berak
bere gain hartzen du Piarres Lafittek harrotu duen eskualdekatzearen gaia.
|
|
|
Azken horrek erabakiko du nor izango diren sarituak. Normalean, nahiko zaila izaten da saria zientzialari bati ematea lehen aldiz nominatzen zaionean, Nobel Fundazioak
|
berak
bere web orrian adierazten duenez. Hala ere, sariek 100 urte baino gehiagoko historian arau horren salbuespen batzuk izan dituztela argitu du.
|
|
|
–Bai, jauna, hemendik kontrola dezaket,
|
berak
bere buruz egiteko gai dela egiaztatu arren. Oraintxe bertan funtzio garrantzitsu guztien kontrola hartzen jar dezaket, prozesagailuaren eta berezko garunaz utzi duzuen zatiaren arteko harremana hasi da, elkar ezagutzen hasi direla esan liteke.
|
|
|
Lehengo egunean giltzak bere etxean ahaztu nituela esan nion, eta orain
|
berak
bere etxeko giltzak uztea nahi nuela, bertan ote zeuden begiratu ahal izateko. Ez zen egia, noski.
|
|
|
Prozesu autoimmune batean bizidunek ezohizko jarrera arraroa hartzen dute: bizidunak
|
berak
bere babesak apurtzen ditu, bere immunitate propioaren aurka immunizatzen hasten da txerto logika suizida batean. (Auto) immunitatearen biolentzian gerraren mugak apurtu dira, gerra teknozientifikoak maisu direla eta.
|
|
|
Ohartarazi behar da Ikastolen Elkartea partzialki bakarrik sartu dudala multzo honetan: Elkarlanean argitaletxea rekin batera argitaratzen duena bertoko argitaletxeen sailean dago, eta hemen Ikastolen Elkarteak
|
berak
bere kasa atera ohi duena.
|
|
|
Hizkuntza, alde batetik," produktu" bat bezala agertzen zaigu eta honengatik hitz egin dezakegu bere dimentsio edo izaera" estatikoaz" (ergon). " Hizkuntza, nahiz eta pentsatze ekintza bakoitzean bakarrik izan baliozkoa, independentea da bere osotasunean eta, honengatik, existentzia berezia ematen dio
|
berak
bere buruari" 80 Hizkuntza, bestalde," jarduera" bezala ikus dezakegu eta, zentzu honetan, posible zaigu haren dimentsio edo izaera" dinamikoaz" (energeia) hitz egitea. " Hizkuntza ez da hainbeste bizitzarik gabeko produktu bat bezala kontsideratu behar baizik eta askoz gehiago produkzio bat bezala", hau da," ez hainbeste erloju mekanismo hil bat bezala baizik eta bere baitatik sortutako kreazio bizi bat bezala" 81 Bi aspektu hauek oinarrizkoak eta elkarren osagarriak baldin badira ere, hark garbi ikusten du —bere garaikide askok ez bezala eta baita geroago F. Saussurek eta N. Chomskyk ez bezala— bigarrenari eman behar zaiola garrantzia82.
|
|
|
...erria eta berea bakarrik den zerbait eskaintzen duenez, ez gara konformatuko aniztasun linguistikoa pasiboki onartzearekin, baizik eta, gainera, berau aktiboki zaintzeaz eta ugaltzeaz arduratu dugu125 Hizkuntza eta hizkuntzak, beraz, ezinbestekoak dira gizakiaren formazio intelektualerako, ze, haiek honi mundua antzemateko eta ulertzeko era ezberdinak etengabe aurkezten dizkioten heinean, gizakiak
|
berak
bere horizonte kognitiboa edo bere ezagupen esparrua zabaldu dezake.
|