|
2010
|
|
|
f) Hitzarmen honen aplikazioaren inguruan estatu kide bakoitzak izan
|
behar
duen urteko oroitidazkian jasotzea politika hori gauzatzeko hartutako neurriak eta lortutako emaitzak.
|
|
|
2.a) Konbentzio honetako 8 artikuluko 1 paragrafoaren arabera eratutako Komiteak jasoko du Nazio Batuetako organoen eskarien kopia, organo horiek konbentzio honetako printzipio eta helburuekin zuzeneko lotura duten arazoak aztertzen dituztenean, eta organo horiei komunikatuko dizkie, eskari horietan oinarrituta, bere iritzi eta gomendioak, aztertu
|
behar
dituenean zainpeko lurraldeetako edo lurralde autonomoetako biztanleek, eta Biltzar Orokorraren 1514 (XV) ebazpena zein lurraldetan aplikatu eta lurralde horietako biztanleek aurkeztutako eskariak; eskari horiek izan dira Konbentzio honetako gaien ingurukoak eta aipatu organoek aztertu beharrekoak.
|
|
|
...oa eta horrekin batera gauzatu ohi diren segregazio eta bereizkeria eginera guztiak kondenatu dituztela, horien mota eta horiek dauden tokia edozein dela, eta herrialde eta herri kolonialei independentzia emateari buruzko Adierazpenak, 1960ko abenduaren 14koak, [Biltzar Orokorraren 1514 (XV) ebazpena], adierazi eta solemnitateaz aldarrikatu duela halakoak lehenbailehen eta baldintzarik gabe bukatu
|
behar
dutela,
|
|
|
4.Arraza edo etnia talde nahiz pertsona batzuen aurrerapen egokia ziurtatzeko helburuarekin bakarrik hartutako neurri bereziak, talde eta pertsona horiek
|
behar
duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma dakien giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat hartuko, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza talde desberdinentzat, eta neurri horiek indarrean jarraitzen ez badute, neurriok zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren....
|
|
|
b) Aurreikusi gabeko hutsuneak betetzeko, Komitean zein estatu alderdiko kidek utzi bere eginkizunak gauzatzeari eta horren estatuak izendatuko du beste aditu bat, bere nazionalen artean, aditu horren izendatzeak Komitearen onespena
|
behar
duela.
|
|
|
5.Komiteak artikulu honek eratorritako arazoetarik edozein erabaki
|
behar
duenean, estatu alderdi interesdunek ordezkari bat bidali ahal izango dute, Komitearen lanetan parte hartuko duenak, boto eskubiderik gabe, arazoa aztertu bitartean.
|
|
|
Komiteak itunaren 45 artikuluaren arabera urtero aurkeztu
|
behar
duen txostenean jasoko du protokolo honen ondorioz gauzatu dituen jardueren laburpena.
|
|
|
Ulerturik, gizabanakoak, beste gizabanako batzuei eta bere erkidegoari begira eginbeharrak izateagatik, ahaleginak egin
|
behar
dituela itun honetan aitortutako eskubideak sustatu eta betetzeko,
|
|
|
2.Artikulu honek ez du eragotziko lege murrizketak ezartzea eskubide horien egikaritzari, eskubideok egikaritu
|
behar
dituztenean indar armatuen, poliziaren edo Estatuko Administrazioaren kideek.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute pertsona orok hezkuntzarako duen eskubidea.Adostu dute hezkuntza bideratu behar dela gizakien nortasuna eta gizakiaren duintasunaren zentzua erabat garatzera, eta hezkuntzak indartu
|
behar
duela giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetua.Orobat, adostu dute hezkuntzak pertsona guztiak gaitu behar dituela, eragingarritasunez parte hartzeko gizarte aske batean, ulermena, tolerantzia eta adiskidetzea ahalbidetzeko nazio guztien artean eta arraza, etnia edo erlijio talde guztien artean, eta Nazio Batuen jarduerak sustatzeko, bakea izatearen alde.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute pertsona orok hezkuntzarako duen eskubidea.Adostu dute hezkuntza bideratu behar dela gizakien nortasuna eta gizakiaren duintasunaren zentzua erabat garatzera, eta hezkuntzak indartu behar duela giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetua.Orobat, adostu dute hezkuntzak pertsona guztiak gaitu
|
behar
dituela, eragingarritasunez parte hartzeko gizarte aske batean, ulermena, tolerantzia eta adiskidetzea ahalbidetzeko nazio guztien artean eta arraza, etnia edo erlijio talde guztien artean, eta Nazio Batuen jarduerak sustatzeko, bakea izatearen alde.
|
|
|
...orioz.Haurrak eta nerabeak babestu behar dira ekonomia eta gizarte esplotazioaren aurka.Halakoak enplegatzen badira euren moralarentzat eta osasunarentzat kaltegarriak diren lanetan, edo euren bizitzarentzat arriskutsuak diren lanetan edo lan horiekin euren garapen normalari kalte egiteko arriskua sortzen bada, legeak enplegatze horiek zehatuko ditu.Halaber, estatuek adinaren inguruko mugak ezarri
|
behar
dituzte, muga horietatik behera debekatuta eta legeak zehatuta egongo dela haurren lan eskua alokairuko gisa enplegatzea.
|
|
|
Inork ez du torturarik pairatuko, ezta tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarririk ere.Bereziki, inori ez zaio ezarriko esperimentu mediko edo zientifikorik, baldin eta halakoak jasan
|
behar
dituenak askatasunez adostasunik ez badu ematen.
|
|
|
3.Arau hauste penal baten ondorioz atxilotuta edo preso dauden pertsona guztiak atzerapenik gabe jarriko dira epailearen edo eginkizun judizialak gauzatzeko legeak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan
|
behar
duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
...arritako murrizketek bakarrik murritz dezakete eskubide horren egikaritza, murrizketok gizarte demokratiko batean beharrezkoak direnean, segurtasun nazionala, segurtasun publikoa edo ordena publikoa dela eta, edo enparauen osasun nahiz moral publikoak edo eskubide eta askatasunak babesteko.Artikulu horrek ez du eragotziko lege murrizketak ezartzea eskubide horren egikaritzari, eskubideok egikaritu
|
behar
dituztenean indar armatuetako eta poliziako kideek.
|
|
|
1.Haur guztiek eskubidea dute, inolako bereizkeriarik gabe, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, jatorri nazionala edo gizarte jatorria, ekonomia maila edo jaiotza dela bide, adingabearen egoerak
|
behar
duen babes neurriak izateko, familiak eskaini beharrekoak eta gizarteak nahiz estatuak eskaini beharrekoak.
|
|
|
Ulerturik, gizabanakoak, beste gizabanako batzuei eta bere erkidegoari begira eginbeharrak izateagatik, ahaleginak egin
|
behar
dituela itun honetan aitortutako eskubideak sustatu eta betetzeko,
|
|
|
Aitortuz, haurrak familia batean hazi
|
behar
dutela, euren nortasuna oso osoan eta modu harmoniatsuan garatzeko, zoriontasun, maitasun eta ulermen giroan,
|
|
|
Jakinik, familiak, gizartearen oinarrizko talde gisa eta bere kideen hazkuntza nahiz ongizaterako inguru natural gisa, eta, bereziki, haurrei dagokienez, erkidegoan dituen ardurak bere gain hartu ahal izateko, behar adinako babesa eta laguntza izan
|
behar
duela,
|
|
|
Kontuan harturik, haurrak erabat prestatuak izan
|
behar
dutela, gizartean bizitza independentea izateko, eta Nazio Batuen Gutunean aldarrikatutako idealen espirituan oinarrituta hezi behar dutela eta, bereziki, bakearen, duintasunaren, tolerantziaren, askatasunaren, berdintasunaren eta solidaritatearen espirituan, Aintzat harturik, haurrei babes berezia emateko beharrizana adierazi dela 1924ko Ginebrako Adierazpenean, haurren eskubideei buruzkoan, eta...
|
|
|
Kontuan harturik, haurrak erabat prestatuak izan behar dutela, gizartean bizitza independentea izateko, eta Nazio Batuen Gutunean aldarrikatutako idealen espirituan oinarrituta hezi
|
behar
dutela eta, bereziki, bakearen, duintasunaren, tolerantziaren, askatasunaren, berdintasunaren eta solidaritatearen espirituan, Aintzat harturik, haurrei babes berezia emateko beharrizana adierazi dela 1924ko Ginebrako Adierazpenean, haurren eskubideei buruzkoan, eta haurren eskubideei buruzko Adierazpenean, 1959ko azaroaren 20an Biltzar Orokorrak onartutakoan, eta beharrizan hori aitortu dela Giz...
|
|
|
Aintzat harturik, haurren eskubideei buruzko Adierazpenean aipatutakoaren ildotik, «haurrek, heldutasun fisiko eta mentalik ez dutenez, babes eta arreta berezia
|
behar
dutela, bai eta legearen babes egokia ere, jaio aurretik nahiz ostean»,
|
|
|
Aitortuz, munduko herrialde guztietan daudela baldintza oso gogorretan bizi diren haurrak, eta haur horiek arreta berezia
|
behar
dutela,
|
|
|
2.Estatu alderdiek errespetatuko dituzte, gurasoen eta, hala denean, lege ordezkarien, eskubide eta eginbeharrak, haurrak zuzentzearen inguruan euren eskubidea egikaritu
|
behar
dutenean, haurren gaitasunen bilakaerarekin bat etorriz.
|
|
|
1.Estatu alderdiek adostu dute haurren hezkuntzak helburu izan
|
behar
duela:
|
|
|
b) Haurrei irakastea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak, eta Nazio Batuen Gutunean jasotako printzipioak errespetatu
|
behar
dituztela;
|
|
|
c) Haurrei irakastea errespetatu
|
behar
dituztela euren gurasoak, euren kultura nortasuna, hizkuntza eta balioak, eurak bizi diren herrialdeko balio nazionalak, euren jatorrizko herrialdeko balio nazionalak eta beste zibilizazio batzuetako balio nazionalak;
|
|
|
e) Haurrei irakastea ingurumen naturala errespetatu
|
behar
dutela.
|
|
|
Jakinik, langile migratzaileen eta horien familiakoen eskubideak toki guztietan ez direla behar bezala aitortu, eta, ondorenez, nazioarte mailako babes egokia
|
behar
dutela,
|
|
|
e) «Langile ibiltariak» dira langile migratzaile guztiak, estatu batean ohiko bizilekua izan arren, beste estatu batera edo batzuetara bidaiatu
|
behar
dutenean, aldi laburretarako, euren jardunbidea dela eta;
|
|
|
ii) Epe mugatu eta zehaztuan gauzatzen badituzte lanbide jakitateak, merkataritzako jakitateak, jakitate teknikoak edo beste mota bateko jakitate oso espezializatuak
|
behar
dituzten lanak; edo
|
|
|
eta enplegurako estatutik irten
|
behar
badute egonaldiko baimenaren epea agortu ondoren, edo lehenago, baldin eta aipatu zeregin edo eginkizun zehatza edo lana egiteari uzten badiote;
|
|
|
a) Ez dituzte ordainduko antzeko inguruabarretan nazionalek ordaindu
|
behar
dituzten zerga, eskubide eta kargak baino handiagoak edo astunagoak;
|
|
|
a) Artikulu honetako 3 paragrafoan jaso gabeko lan edo zerbitzuetarik edozein, normalean halakoak gauzatu
|
behar
dituela justizia arrunteko erabaki baten ondorioz atxilotuta dagoen pertsona batek edo gerogarrenean baldintzapeko askatasun egoeran utzi den pertsona batek;
|
|
|
6.Arau hauste penal baten ondorioz atxilotuta edo preso dauden langile migratzaileak eta horien familiakoak atzerapenik gabe jarriko dira epailearen edo eginkizun judizialak gauzatzeko legeak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan
|
behar
duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen beste edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
7.Langile migratzaileek eta horien familiakoek pairatu
|
behar
dutenean enplegurako estatuan edo iraganbideko estatuan zein lege izan indarrean eta lege horiek jasotako atxiloketa edo espetxealdietarik edozein, izango dituzte estatu horietako nazionalek egoera berean daudenean dituzten eskubide berberak.
|
|
|
j) Aitortuz, pertsona desgaitu guztien giza eskubideak sustatu eta babesteko beharrizana, barnean direla babes handiagoa
|
behar
dutenak,
|
|
|
o) Kontuan harturik, pertsona desgaituek modu aktiboan parte hartzeko aukera izan
|
behar
dutela politikei eta programei buruzko erabakiak hartzeko prozesuetan, eurak zuzenean ukitzen dituztenetan barne,
|
|
|
r) Era berean aitortuz, haur desgaituek oso osoan izan
|
behar
dituztela giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak, gainerako haurren baldintza berberetan, eta gogoraturik estatu alderdiek horren inguruan hartu zituzten betebeharrak haurren eskubideei buruzko Konbentzioan,
|
|
|
x) Jakinik, familia gizartearen berezko unitate kolektibo eta funtsezkoa dena, eta familiak eskubidea duena gizarteak eta estatuak babes dezaten, eta pertsona desgaituek eta horien familiakoek behar adinako babesa eta laguntza izan
|
behar
dutena, familiek lagundu ahal izateko pertsona desgaituek euren eskubideak oso osoan eta baldintza berberetan izateari dagokionez,
|
|
|
f) Ikerketari eta diseinu unibertsaleko ondasunen, zerbitzuen, ekipamenduaren eta instalazioen garapenari ekitea edo halakoak sustatzea, konbentzio honetako 2 artikuluko definizioarekin bat etorriz, betiere, horiek ahalik moldaketarik txikiena eta kosturik txikiena
|
behar
dutenean pertsona desgaituen beharrizan bereziak asetzeko; halakoen eskuragarritasuna eta erabilera sustatzea; eta diseinu unibertsala sustatzea arauak eta jarraibideak egiten direnean;
|
|
|
c) Pertsona desgaituek zein eskuragarritasun arazoren aurka borrokatu
|
behar
duten aintzat hartu eta arazo horiek ukitutako pertsona guztiei prestakuntza eskaintzea;
|
|
|
– Inork ez du torturarik edo bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarririk jasoko.Bereziki, inori ez zaio ezarriko esperimentu mediko edo zientifikorik, baldin eta halakoak jasan
|
behar
dituenak adostasunik ez badu ematen, askatasunez eta esperimentu horren inguruko informazioan oinarrituta.
|
|
|
b) Emango dituzte pertsona desgaituek, euren desgaitasunaren ondorioz beren beregi
|
behar
dituzten osasun zerbitzuak, horien artean izango direla detekzio eta esku hartze goiztiarra, bidezkoa denean, eta desgaitasun mota berriak agertzea ahalik gehiena prebenitzeko eta murrizteko zerbitzuak; pertsona horien artean izango dira haurrak eta pertsona nagusiak ere;
|
|
2011
|
|
|
Protokolo hau indarrean jarri eta seigarren urte hasieratik aurrera, Batzordea Konbentzioaren aplikazio edo interpretazioaren inguruko edozein gatazkari konponbidea aurkitzeaz ere ardura daiteke, gatazka hori aipatutako Konbentzioaren alderdi diren estatuen artean suertatzen denean edota estatu horietako batzuk edo guztiak Protokolo honen alderdi ez direnean ere, estatu horiek gatazka hori Batzordearen esku jartzea adosten badute. Batzordearen Erregelamenduak zehaztuko du estatuen arteko akordio horrek zein baldintza bete
|
behar
dituen.
|
|
|
3 Artikulu honetako 2 paragrafoan ezarritakoari kalterik egin gabe, gutxienez Batzorde kideen heren batek uste duenean gai bat berak aztertu
|
behar
duela Protokolo honetan ezarritakoa aplikatuz, buruak kide horiek hala eskatuta, Batzordearen bilera baterako deialdia egingo du ondorio horietarako.
|
|
|
a) Lanaren Nazioarteko Erakundearen Konstituzioaren 22 artikuluaren arabera aurkeztu
|
behar
dituzten oroitidazkietan azaldu dute, Hitzarmen honen aplikazio esparrutik kanpo dauden jarduera alorretan adingabeen eta haurren lan edo zereginen egoera orokorra eta Hitzarmen honetako xedapenen aplikazio zabalago baten bidean zein aurrerapen lortu dituen;
|
|
|
3.Nazio legeriak edo agintaritza eskudunak, enplegatzaileak eraman
|
behar
dituen eta agintaritza eskudunaren eskura jarri behar dituen erregistro eta beste dokumentuak zein diren zehaztuko ditu.Erregistro horiek izena eta abizenak eta adina edo jaiotze data adierazi dituzte, halakoa posible den neurrian, behar bezala ziurtatuak eta hamazortzi urte baino gazteago diren pertsonen datuak bilduko dituzte, horiek enplegatzaileak zuzenean enplegatuak izan edo berarentzat lan...
|
|
|
3.Nazio legeriak edo agintaritza eskudunak, enplegatzaileak eraman behar dituen eta agintaritza eskudunaren eskura jarri
|
behar
dituen erregistro eta beste dokumentuak zein diren zehaztuko ditu.Erregistro horiek izena eta abizenak eta adina edo jaiotze data adierazi dituzte, halakoa posible den neurrian, behar bezala ziurtatuak eta hamazortzi urte baino gazteago diren pertsonen datuak bilduko dituzte, horiek enplegatzaileak zuzenean enplegatuak izan edo berarentzat lan egiten dutenak.
|
|
|
...ak, hitz honen zentzurik zabalenean, euren egokitzapenerako gero eta eragingarriagoak diren bideak eskaintzen dizkiete gizon eta emakumeei; bideok, aukera ematen die horiei, ez bakarrik duintasun eta eskubideetan berdinak jaiotzen direla baieztatzeko, ezpada ere giza talde guztiek nazio mailan eta nazioartean kultura nortasuna eta berezko kultura bizitzaren garapenerako duten eskubidea errespetatu
|
behar
dutela aitortzeko, kontuan izanda talde bakoitzari dagokiola askatasun osoz erabakitzea ustez euren nortasunarentzat ezinbestekoak diren baloreak mantentzea nahi duten, eta hala denean, eurok moldatzea edo indartzea.
|
|
|
...e guztiek, erantzukizuna dute herrialde guztietako hezkuntza baliabideak arrazismoari aurre egiteko erabil daitezen ahalegintzeko, batik bat programa eta testu-liburuetan giza batasunaren eta aniztasunaren inguruko oinarrizko ezagutza zientifiko eta etikoak jaso daitezen lan eginez eta edozein herriren aurkako bereizketa gorrotagarririk ager ez dadin; helburu horiekin, irakasleen heziketa ziurtatu
|
behar
dute; eskola sistemaren baliabideak biztanleria talde guztien eskura jarri, arraza izaerako inolako murrizketa eta bereizkeriarik gabe; era berean, eta arraza edo etnia talde jakin batzuei ezarritako murrizketak konpontzeko neurri egokiak hartu behar dituzte, murrizketa horiek heziketa maila eta bizi mailari dagozkienean, bereziki haurrei horien transmisioa saihesteko helburuarekin....
|
|
|
...tikoak jaso daitezen lan eginez eta edozein herriren aurkako bereizketa gorrotagarririk ager ez dadin; helburu horiekin, irakasleen heziketa ziurtatu behar dute; eskola sistemaren baliabideak biztanleria talde guztien eskura jarri, arraza izaerako inolako murrizketa eta bereizkeriarik gabe; era berean, eta arraza edo etnia talde jakin batzuei ezarritako murrizketak konpontzeko neurri egokiak hartu
|
behar
dituzte, murrizketa horiek heziketa maila eta bizi mailari dagozkienean, bereziki haurrei horien transmisioa saihesteko helburuarekin.
|
|
|
2 Aurreiritzi, jokabide eta eginera arrazistei dagokienean, natur zientzia, gizarte zientzia eta kultura ikerketetako adituak, bai eta zientzia antolakunde eta elkarteak, modu zabalean diziplina artekoa den oinarriaren gain ikerketa objektiboak egitera deituak dira; estatu guztiek halakoak bultzatu
|
behar
dituzte.
|
|
|
Sinetsita erlijio edo sinesmenen askatasunak lagundu
|
behar
duela munduan bakea, gizarte justizia eta herrien arteko adiskidetasunaren helburuak lortzen ere, bai eta kolonialismoaren eta arraza bereizkeriaren ideologia edo eginerak ezabatzen,
|
|
|
Estatuek emakumearen aurkako indarkeria gaitzetsi
|
behar
dute eta ezin izango dute inolako usadio, tradizio edo erlijio arrazoirik aipatu, zertarako eta saihesteko indarkeria hori ezabatze betebeharrak.Estatuek, eskura dituzten bide guztien bitartez eta atzerapenik gabe, emakumearen aurkako indarkeria ezabatzera zuzendutako politika bat ezarri behar dute.Xede honekin, ondorengoa egin dute:
|
|
|
...ian, zigor zehapenak, zehapen zibilak, lan arlokoak eta administraziokoak ezarri, indarkeria jasaten duten emakumeek izan dituzten kalteak zigortu eta konpontzeko, hauei justiziaren mekanismoetara heltzeko laguntza eman behar zaie eta, nazio legegintzan xedatutakoaren arabera, jasan izan duten kalteagatik ordainketa bidezko eta eragingarria egin; gainera, Estatuek emakumeak jakinaren gainean jarri
|
behar
dituzte emakumeek dituzten eskubideei buruz, hain zuzen ere, mekanismo horien bitartez ordainketa eskatzeko;
|
|
|
i) Legea betearazi
|
behar
duten agintari arduradunek eta emakumearen aurkako indarkeria saiheste, ikerketa eta zigortze politikak ezarri behar dituzten funtzionarioek, emakumearen beharrizanen inguruan haiek sentsibilizatuko dituen heziketa jaso dezaten neurriak hartzea;
|
|
|
i) Legea betearazi behar duten agintari arduradunek eta emakumearen aurkako indarkeria saiheste, ikerketa eta zigortze politikak ezarri
|
behar
dituzten funtzionarioek, emakumearen beharrizanen inguruan haiek sentsibilizatuko dituen heziketa jaso dezaten neurriak hartzea;
|
|
|
Berretsirik haurren eskubideek babes berezia
|
behar
dutela eta, horretarako, beharrezkoa dela haurren egoera hobetzen jarraitzea inolako bereizketarik gabe eta haurrok bake eta segurtasun baldintzetan garatu eta heziak izan daitezen ahalegintzea,
|
|
|
...izkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokaren helburuak lortzeko asmoarekin, nazioarteko lankidetza gehitzea beharrezkoa dela, Aitorturik xenofobia, bere adierazpen ezberdinetan, gaur egungo bereizkeria eta gatazka iturri eta modu nagusienetakoa dela, eta horri aurre egiteko estatuek eta nazioarteko erkidegoak presako arreta ipini eta neurriak berehala hartu
|
behar
dituztela, Guztiz jakitun izanik, nazioarteko erkidegoak, gobernuek eta tokiko agintariek egindako ahaleginak gorabehera, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen oinazeak irauten duela eta giza eskubideen urraketen, sufrimenduen, desabantailen eta indarkeriaren arrazoi izaten jarraitzen duela, erabilgarri eta egoki diren baliabide guztien bitartez... Aintzat harturik eta aitorturik Hegoafrikako buru den Thabo Mbeki jaunak egindako. XXI. menderako ikuspegia izeneko Adierazpena, Hegoafrika berriko lehenengo burua izan zen Nelson Mandela jaunak izenpetua, Giza Eskubideen Nazio Batuen goi Ordezkariaren eta Munduko Konferentziaren Idazkari Nagusiaren ekimenez, eta 74 estatu buruk, gobernu buruk eta kargudunek sinatua, Berretsiz kultura aniztasuna gizateriaren aurrerakada eta, oro har, ongizatearentzat osagai baliotsua dela, eta hori balioetsi, gozatu, benetan onetsi eta gure gizarteak aberasten dituen ezaugarri iraunkor gisa hartu behar dela, Aitortuz, arraza bereizkeriak, genozidioak, apartheidaren krimenak eta esklabotzaren debekuak, giza eskubideen instrumentuek ezartzen dituzten betebeharretan definitzen diren bezala, ez dutela inolako salbuespenik onartzen, Entzun ondoren munduko herriak eta hauek dituzten nahiak aintzakotzat hartuta, nahi horiek direlarik justizia, guztion aukera berdintasuna, giza eskubideen gozamena, barne hartuta garapenerako, bakean eta askatasunean bizitzeko eskubidea eta ekonomia, gizarte eta kultura bizitza eta bizitza zibil eta politikoan bereizkeriarik gabe eta berdintasun baldintzetan parte hartzea, Aitortuz gizarte eraketan gizabanako eta herri guztiek duten parte hartze bidezko, ekitatezko, demokratiko eta baztertzailea ez dena lagungarri izan daitekeela arrazismorik, arraza bereizkeriarik, xenofobiarik eta horiekin lotura duten intolerantzia modurik gabeko mundu bat lortzeko, Azpimarratuz nazio eta mundu mailan erabakiak hartzean, bereizketarik gabe guztion ekitatezko parte hartzearen garrantzia, Baieztatuz arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak, arrazismo eta arraza bereizkeriaren baliokide direnean, giza eskubide guztien urratze larriak direla eta eskubide horien gozamen osoa oztopatzen dutela, gizaki guztiak aske eta duintasun eta eskubideetan berdinak jaiotzen direlako egi nabaria ukatzen baitute; herri eta nazioen arteko harreman baketsu eta adiskidetsuak oztopatzen baitituzte, eta barneko zein nazioarteko gatazka ugariren oinarrizko arrazoiak baitira, gatazka armatuak barne, eta horrek biztanleriaren nahitaezko lekualdaketa eragiten duela, Aitorturik beharrezkoa dela nazio mailan eta nazioartean, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduei aurre egiteko neurriak hartzea, giza eskubideak, ekonomia, gizarte, kultura eskubideak eta eskubide zibil eta politiko guztien gozamen osoa ziurtatzeko helburuarekin; eskubide horiek guztiak unibertsalak, banaezinak, elkarren mendekoak eta elkarri lotuak baitira, eta herrialde guztietako gizon, emakume eta haurren bizi baldintzak hobetzeko, Berretsiz halako helburua, giza eskubideen sustapen eta babeserako eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokaren helburuak lortzeko asmoarekin, nazioarteko lankidetza gehitzea beharrezkoa dela, Aitorturik xenofobia, bere adierazpen ezberdinetan, gaur egungo bereizkeria eta gatazka iturri eta modu nagusienetakoa dela, eta horri aurre egiteko estatuek eta nazioarteko erkidegoak presako arreta ipini eta neurriak berehala hartu behar dituztela, Guztiz jakitun izanik, nazioarteko erkidegoak, gobernuek eta tokiko agintariek egindako ahaleginak gorabehera, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen oinazeak irauten duela eta giza eskubideen urraketen, sufrimenduen, desabantailen eta indarkeriaren arrazoi izaten jarraitzen duela, erabilgarri eta egoki diren baliabide guztien bitartez egin behar zaiela aurre, lehentasun osoko gai gisa, ukituak diren erkidegoekin lehenespenezko kooperazioarekin, Ikusirik ardura handiz arrazismo, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen kasu bortitzek irauten dutela, eta gainera gaur egun oraindik proposatzen direla, modu batera edo bestera, arraza eta kultura jakin batzuen nagusitasunaren teoriak, garai kolonialetan zehar sustatu eta burutuak izan zirenak, Kezkaturik arrazismo, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia adierazpenek gaur egun forma eta adierazpenik ankerrenetan suspertu eta jarraitzen dutelako, bai eta beste ideologia eta praktika batzuetan oinarritutako bereizkeria edo arraza edo etnia nagusikeria, Gogorki arbuiatuz arraza nagusikerian oinarri duen doktrina oro, bai eta ustez ezberdinak diren giza arrazen existentzia frogatu nahi duten teoriak ere, Aitortuz arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduei aurre ez egitea eta ez salatzea, horien aurkako lana guztiona izanik, bereziki agintari publiko eta maila guztietako politikoena, halakorik ez egiteak horien iraupena bultzatzen duen faktore bat dela, Berretsiz estatuek biktima guztien giza eskubideak eta oinarrizko eskubideak babestu eta sustatzeko eginbeharra dutela, eta emakumeei eragin diezaieketen askotariko bereizkeria moduak aintzat hartzen dituen genero ikuspegia ezarri luketela, eta beraien eskubide zibil eta politiko, eta ekonomia, gizarte eta kultura eskubideen gozamena mundu osoko gizartea garatzeko ezinbestekoa dela, Aitortuz arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak ezabatzeko borrokaren inguruan gero eta globalizatuagoa den munduak aurkezten dituen erronka eta aukerak, Erabakia harturik noiz eta globalizazioaren eta teknologiaren garaian, horiek lagundu dutela modu nabarian halakoak lortzeko:
|
|
|
Aintzat harturik eta aitorturik Hegoafrikako buru den Thabo Mbeki jaunak egindako. XXI. menderako ikuspegia izeneko Adierazpena, Hegoafrika berriko lehenengo burua izan zen Nelson Mandela jaunak izenpetua, Giza Eskubideen Nazio Batuen goi Ordezkariaren eta Munduko Konferentziaren Idazkari Nagusiaren ekimenez, eta 74 estatu buruk, gobernu buruk eta kargudunek sinatua, Berretsiz kultura aniztasuna gizateriaren aurrerakada eta, oro har, ongizatearentzat osagai baliotsua dela, eta hori balioetsi, gozatu, benetan onetsi eta gure gizarteak aberasten dituen ezaugarri iraunkor gisa hartu behar dela, Aitortuz, arraza bereizkeriak, genozidioak, apartheidaren krimenak eta esklabotzaren debekuak, giza eskubideen instrumentuek ezartzen dituzten betebeharretan definitzen diren bezala, ez dutela inolako salbuespenik onartzen, Entzun ondoren munduko herriak eta hauek dituzten nahiak aintzakotzat hartuta, nahi horiek direlarik justizia, guztion aukera berdintasuna, giza eskubideen gozamena, barne hartuta garapenerako, bakean eta askatasunean bizitzeko eskubidea eta ekonomia, gizarte eta kultura bizitza eta bizitza zibil eta politikoan bereizkeriarik gabe eta berdintasun baldintzetan parte hartzea, Aitortuz gizarte eraketan gizabanako eta herri guztiek duten parte hartze bidezko, ekitatezko, demokratiko eta baztertzailea ez dena lagungarri izan daitekeela arrazismorik, arraza bereizkeriarik, xenofobiarik eta horiekin lotura duten intolerantzia modurik gabeko mundu bat lortzeko, Azpimarratuz nazio eta mundu mailan erabakiak hartzean, bereizketarik gabe guztion ekitatezko parte hartzearen garrantzia, Baieztatuz arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak, arrazismo eta arraza bereizkeriaren baliokide direnean, giza eskubide guztien urratze larriak direla eta eskubide horien gozamen osoa oztopatzen dutela, gizaki guztiak aske eta duintasun eta eskubideetan berdinak jaiotzen direlako egi nabaria ukatzen baitute; herri eta nazioen arteko harreman baketsu eta adiskidetsuak oztopatzen baitituzte, eta barneko zein nazioarteko gatazka ugariren oinarrizko arrazoiak baitira, gatazka armatuak barne, eta horrek biztanleriaren nahitaezko lekualdaketa eragiten duela, Aitorturik beharrezkoa dela nazio mailan eta nazioartean, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduei aurre egiteko neurriak hartzea, giza eskubideak, ekonomia, gizarte, kultura eskubideak eta eskubide zibil eta politiko guztien gozamen osoa ziurtatzeko helburuarekin; eskubide horiek guztiak unibertsalak, banaezinak, elkarren mendekoak eta elkarri lotuak baitira, eta herrialde guztietako gizon, emakume eta haurren bizi baldintzak hobetzeko, Berretsiz halako helburua, giza eskubideen sustapen eta babeserako eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokaren helburuak lortzeko asmoarekin, nazioarteko lankidetza gehitzea beharrezkoa dela, Aitorturik xenofobia, bere adierazpen ezberdinetan, gaur egungo bereizkeria eta gatazka iturri eta modu nagusienetakoa dela, eta horri aurre egiteko estatuek eta nazioarteko erkidegoak presako arreta ipini eta neurriak berehala hartu behar dituztela, Guztiz jakitun izanik, nazioarteko erkidegoak, gobernuek eta tokiko agintariek egindako ahaleginak gorabehera, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen oinazeak irauten duela eta giza eskubideen urraketen, sufrimenduen, desabantailen eta indarkeriaren arrazoi izaten jarraitzen duela, erabilgarri eta egoki diren baliabide guztien bitartez egin behar zaiela aurre, lehentasun osoko gai gisa, ukituak diren erkidegoekin lehenespenezko kooperazioarekin, Ikusirik ardura handiz arrazismo, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen kasu bortitzek irauten dutela, eta gainera gaur egun oraindik proposatzen direla, modu batera edo bestera, arraza eta kultura jakin batzuen nagusitasunaren teoriak, garai kolonialetan zehar sustatu eta burutuak izan zirenak, Kezkaturik arrazismo, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia adierazpenek gaur egun forma eta adierazpenik ankerrenetan suspertu eta jarraitzen dutelako, bai eta beste ideologia eta praktika batzuetan oinarritutako bereizkeria edo arraza edo etnia nagusikeria, Gogorki arbuiatuz arraza nagusikerian oinarri duen doktrina oro, bai eta ustez ezberdinak diren giza arrazen existentzia frogatu nahi duten teoriak ere, Aitortuz arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduei aurre ez egitea eta ez salatzea, horien aurkako lana guztiona izanik, bereziki agintari publiko eta maila guztietako politikoena, halakorik ez egiteak horien iraupena bultzatzen duen faktore bat dela, Berretsiz estatuek biktima guztien giza eskubideak eta oinarrizko eskubideak babestu eta sustatzeko eginbeharra dutela, eta emakumeei eragin diezaieketen askotariko bereizkeria moduak aintzat hartzen dituen genero ikuspegia ezarri luketela, eta beraien eskubide ...izkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokaren helburuak lortzeko asmoarekin, nazioarteko lankidetza gehitzea beharrezkoa dela, Aitorturik xenofobia, bere adierazpen ezberdinetan, gaur egungo bereizkeria eta gatazka iturri eta modu nagusienetakoa dela, eta horri aurre egiteko estatuek eta nazioarteko erkidegoak presako arreta ipini eta neurriak berehala hartu
|
behar
dituztela, Guztiz jakitun izanik, nazioarteko erkidegoak, gobernuek eta tokiko agintariek egindako ahaleginak gorabehera, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen oinazeak irauten duela eta giza eskubideen urraketen, sufrimenduen, desabantailen eta indarkeriaren arrazoi izaten jarraitzen duela, erabilgarri eta egoki diren baliabide guztien bitartez... herriak elkartzea, berdintasun, duintasun eta solidaritatean oinarritutako giza familia kontzeptua praktikan jartzea, eta XXI. mendea giza eskubideen mendea eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak ezabatzeko mendea izan dadin, bai eta gizabanako eta herri guztien benetako aukera eta tratu berdintasuna lortzeko ere, 1Adierazpen eta Egintza Programa honen ondorioetarako, ulertzen da genero hitzak bi sexuei, gizona eta emakumeari, egiten diela erreferentzia, gizartearen testuinguruan.
|
|
|
25 Adierazten dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak gogorki gaitzesten ditugula, horiek oraindik ere estatu batzuetako zigor sistemen funtzionamenduan eta legearen aplikazioan irauten baitute, bai eta legea betearazi
|
behar
duten erakunde eta pertsonen neurri eta jokabideetan ere, bereziki, horrek eragiten duenean atxilotu eta presoen artean talde batzuetako kideak modu nabarmenegian ordezkaturik egotea;
|
|
|
...iagatiko salaketak modu eragingarrian ikertzeko eta salatzaileei babesa emateko, larderia eta zirikatze egintza guztien aurkako neurri egokia da eta onetsi beharra dago; arraza, kolore, nazio edo etnia jatorriagatik eginera diskriminatzaileak debekatzen dituzten legeak aldarrikatzeko neurriak hartu behar dira, eta lege horiek arau hausleei zigor egokiak aplikatzea eta baliabideak egotea aurreikusi
|
behar
dituzte, biktimei kalte ordain egokia ordaintzea barne; Bereizkeriaren biktimak lege baliabideetara iristea erraztu behar da eta, horren harira, zin zinez kontsideratu behar da halako berrikuntza, zertarako eta, nazio erakundeek edo beste erakunde batzuek, eta egoki diren gobernuz kanpoko erakundeek ere, biktima horiei laguntza eskaintzeko gaitasuna izan dezaten eta, orobat, programak prestatu be...
|
|
|
i) Arraza bereizkeria mota guztien Ezabatzeari buruzko Nazioarteko Konbentzioaren 14 artikuluaren araberako adierazpena egin duten estatuek, ahalegin handiagoak egin
|
behar
dituzte, 14 artikuluan bertan ezarritako salaketa mekanismoa izan badela jendaurrean agertarazteko;
|
|
|
...atzen die estatuei aitor ditzatela gizartean arraza, kolore, jatorri, nazio edo etnia sorlekua, erlijio edo hizkuntza ezberdinak dituzten pertsonek jasan beharreko oztopoak, elkarrekin bizi nahi dutenean eta gizarte arraza anizdun orekatua ezarri nahi dutenean, orobat eskatzen die estatuei onar dezatela, gizarte arraza eta kultura anizdun adibide positiboak, arrakasta neurtua izan dutenak, aztertu
|
behar
dituztela, hala nola, Karibe erregioko gizarte batzuk; modu berean, eskatzen die estatuei modu sistematikoan aztertu eta sustatu daitezela arraza, kolore, jatorria, hizkuntza, erlijioa edo nazio edo etnia sorlekuarekin zerikusia duten faktoreetan oinarritutako gatazkak konpontzeko teknikak, mekanismoak, politikak eta programak eta gizarte arraza eta kultura anizdun orekatuak ezarri, eta aurrekoar...
|
|
|
...tzatela, 2015 urtea baino lehen, guztion oinarrizko beharrizanei erantzuteko konpromisoak lortzera bideratuak, 1995 urtean Kopenhagen egindako Gizarte Garapenari buruzko Munduko goi bileraren Egintza Programaren 36 artikuluan ezarri zen moduan; hartara, horiek helburua dute arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktimek zein izan eta horiek jasan
|
behar
dituzten bizi baldintza desorekatuak gainditzea, gehienbat analfabetismo tasa, lehen mailako hezkuntza unibertsala, haurren heriotza tasa, bost urtetik beheragoko haurren heriotza tasa, osasuna, guztiontzako ugalketa osasun laguntza eta edateko ura izatea. Politika horien onespen eta aplikazioan, kontuan izango da, era berean, generoen arteko berdintasunaren sustapena;
|
|
|
Eskatzen die estatuei Errelatore Bereziarekin lankidetzan jardun dezatela indigenen giza eskubide eta oinarrizko eskubideen egoeraren inguruan eta Idazkari Nagusiari eta Giza Eskubideetarako Nazio Batuen Goi Komisiodunari eskatzen die kasuan kasuko xedapenak har ditzatela Errelatore Berezia bere eginkizunak burutzeko
|
behar
dituen giza baliabide, baliabide tekniko eta finantzarioez hornitua izan dadin;
|
|
|
44.Gonbitea luzatzen die gobernuei arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduei aurre egitera zuzendutako politikak erabakitzeko, egoera horiek datu estatistiko fidagarrietan oinarrituta daudelarik eta izan badiren kezkarako arrazoiak aintzat hartzen dituztenak. Politika horiek zehaztuko dira errumaniar, ijito, sintiar eta nomadekin beraiekin elkarlanean; gainera politika horiek, ahal dela, zehaztasunik handienarekin islatu
|
behar
dute gizartean haiek bizi duten egoera. Informazio hori guztia giza eskubide eta oinarrizko askatasunei buruzko xedapenekin bat etorriz bildu da, hala nola, datuak babesteko eta intimitatearen errespetuaren bermeei buruzko arauketa, eta betiere pertsona interesdunei kontsulta eginez;
|
|
|
Eskatzen die estatuei eta nazioarteko eta erregio mailako erakundeei eta gobernuz kanpoko erakundeak eta arlo pribatua bultzatzen ditu, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak ere jasan
|
behar
dituzten pertsona desgaien egoeraz ardura daitezela; estatuei ere eskatzen die giza eskubide guztien erabateko gozamena ziurtatzeko eta bizitzako esparru guztien integrazioa errazteko beharrezko diren neurriak har ditzatela;
|
|
|
Familien bateratzeak integrazioan ondorio positiboa duela azpimarratzen dugu eta estatuek bateratze hori errazteko duten beharrizana agerian jartzen dugu; Aurrean ditugu sarri askotan migratzaileek duten ahultasun egoera, besteak beste euren jatorrizko herrialdetik kanpo daudelako eta hizkuntza, ohiturak eta kultura direla medio, berez dituzten zailtasunengatik, bai eta ekonomia eta gizarte zailtasun eta oztopoak, nortasun agiririk gabeko egoeran edo egoera irregularrean dauden migratzaileen itzulerarako; Berresten dugu migratzaileen aurkako arraza bereizkeria ezabatzeko beharra, bereziki langile migratzaileen aurkakoa, halako gaietan: ...egimenaren oinarria izaten jarraitzen dutela eta aitortzen dugu estatu alderdiek, bi testu horiek euren osotasunean aplikatzeak duen garrantzia; Aitortzen dugu herrialde askotan biztanleria mestizoa dagoela, jatorri etniko eta arraza ezberdinetakoak eta bizi diren gizarteetan tolerantzia eta errespetuaren sustapenean ekarpen baliotsua egin dutela, eta gaitzetsi egiten dugu biztanleria horrek jasan
|
behar
duen bereizkeria, batik bat bereizkeria horren aparteko izaera halako bereizkeria badela ezeztatzeko bidea eman dezakeelako;
|
|
|
Baieztatzen dugu gutxiengoen etnia, kultura, hizkuntza eta erlijio nortasuna babestu behar dela, horrelakorik egon dagoenean, eta gutxiengo horien kide diren gizakiak berdintasunez tratatuak izan behar direla eta euren giza eskubide eta oinarrizko eskubideak gozatu
|
behar
dituztela inolako diskriminaziorik gabe;
|
|
|
Azpimarratzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan agintariek eta alderdi politikoek gauza dezaketen eta gauzatu
|
behar
duten funtsezko zeregina, eta alderdi politikoak bultzatzen ditugu elkartasuna, tolerantzia eta errespetua sustatzeko neurri zehatzak har ditzaten;
|
|
|
88 Aitortzen dugu komunikabideek gizarte kultura anitzaren dibertsitatea irudikatu
|
behar
dutela eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan, euren zeregina gauzatu behar dutela. Zeregin horri dagokionez, publizitatearen indarra nabarmentzen dugu;
|
|
|
88 Aitortzen dugu komunikabideek gizarte kultura anitzaren dibertsitatea irudikatu behar dutela eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan, euren zeregina gauzatu
|
behar
dutela. Zeregin horri dagokionez, publizitatearen indarra nabarmentzen dugu;
|
|
|
Aitortzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktimen aldeko neurri positibo edo bereziak hartzeko beharra, horiek gizartean erabat barruratzeko. Egintza eragingarria ekar dezaketen neurri horiek, gizarte neurriak ere barneratu
|
behar
dituztenak, eskubideen gozatzea kaltetzen duten baldintzak zuzentzera bideratuak egon behar dira; berebat, arraza eta kultura talde guztiak eta hizkuntza eta erlijio talde guztiak berdintasun egoeran parte har dezaten bultzatzeko neurri bereziak barneratzera, talde horiek berdintasun egoeran izan daitezen. Neurri horien artean, neurri bereziak barneratu lirateke, talde horiek hezkuntza erakunde, etxebizitza, alderdi politiko, parlamentu eta enplegu arloetan ordezkaritza egokia izateko, gehienbat, organo judizialetan, polizia, armada eta beste zerbitzu zibil batzuetan.
|
|
|
Ingurumena eta Garapenari buruzko Nazio Batuen Konferentzia, Rio de Janeiron egin zena 1992an, Giza Eskubideen Munduko Konferentzia, Vienan egin zena 1993an, Biztanleria eta Garapenari buruzko Nazioarteko Konferentzia, Kairon egin zena 1994an, Gizarte Garapenari buruzko Munduko goi bilera, Kopenhagen egin zena 1995an, Emakumeei buruzko laugarren Munduko Konferentzia, Pekinen egin zena 1995ean, Giza Asentamenduei buruzko Nazio Batuen Konferentzia (Hábitat II), Istanbulen egin zena 1996an, eta Elikadurari buruzko Munduko goi bilera, Erroman egin zena 1996an. Helmuga horiek modu berdinean onuragarri izan
|
behar
dute arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima guztientzat; Aitortzen dugu estatu, nazioarte eta erregio mailako erakunde, nazioarteko finantza erakunde, gobernuz kanpoko erakunde eta partikularren arteko lankidetzaren garrantzia, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako mundu borrokan... Estatuak bultzatzen ditugu erakunde horiek ezar ditzaten, halakoak beharrezkoak direnean, eta erakunde hauek euren sustapen, babes eta prebentzio zeregina zein herritan burutzen duten eta herri horietako agintariei eta oro har, gizarteari ere eskatzen diegu, ahalik eta neurri zabalenean lan egin dezaten erakunde horiekin, beraien independentzia ere errespetatzen dutela; Aitortzen dugu Erregio mailako organo eskudunek buru dezaketen zeregin garrantzitsua, barne hartuta giza eskubideen nazio erakundeen erregio mailako elkarteak, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan, eta iritzi publikoaren ikuskapena eta sentsibilizazioaren zeregin erabakigarria, erregio mailan izan daitezkeen intolerantzia eta bereizkeriaren inguruan, eta berresten diegu gure laguntza halako organoei, aurretiaz izan badira; halakorik izan ezean, eurak sortzea gomendatzen dugu; Aitortzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan parlamentuek duten funtsezko garrantzia, legeria egokia aldarrikatu, horren aplikazioaren ikuskapena egin eta beharrezko finantza baliabideak egokitzeko zereginean; Azpimarratzen dugu gizarte eragileek eta gobernuz kanpoko beste erakunde batzuek heziketan eta garapen programen eraketa eta aplikazioan parte hartzearen garrantzia; Aitortzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan gizarte zibilak duen zereginaren garrantzia, batez ere, araudi eta estrategiak garatzeko gobernuei eskaintzen dieten laguntza arloan, berebat, neurriak hartu eta bereizkeria modu horien aurkako egintzak hedatu eta horiek aplikatzen direla begiratze lanean; Era berean, aitortzen dugu gizartearen talde ezberdinen arteko errespetu eta konfiantza handiagoaren sustapena gobernu erakundeen, agintari politikoen, oinarri erakundeen eta herritarren erantzukizuna partekatua eta aldi berean bereizia izan behar dela.
|
|
|
Gonbitea luzatzen die estatuei migrazioaren etapa eta alderdi guztien inguruko ikerlanak sustatu eta egin ditzaten eta xede osoa eta epe luzerako irizpidea har dezatela, horien zio eta adierazpenak modu eragingarrian azter ditzaten; ikerlan eta irizpide hauek arreta berezia ipini
|
behar
dute migrazio korronteen zio sakonetan, esaterako, giza eskubide eta oinarrizko askatasunen gozamen osoa ez izatean eta globalizazio ekonomikoak migrazio joeretan duen eraginean;
|
|
2012
|
|
|
Adieraziz, pertsonen salerosketa, bereziki emakume eta haurrena, prebenitzeko eta horren aurka eragingarritasunez egiteko, behar beharrezkoa dela ikuspegi zabala eta nazioartekoa izatea, jatorrizko, igarobideko nahiz helmugako herrialdeetan; eta ikuspegi horrek bildu
|
behar
dituela salerosketa hori prebenitzeko neurriak, trafikatzaileak zehatzekoak eta salerosketa horren biktimak babestekoak, batez ere, nazioarte mailan biktimei aitortutako giza eskubideak babesten dituztenak.
|
|
|
...atu alderdiek legea betearazteko ardura duten funtzionarioak, eta immigrazio eta beste funtzionario egokiak trebatuko dituzte pertsonen salerosketa prebenitzeko edo, behar denean, horien trebakuntza indartuko dute.Trebakuntza horrek oinarri hartuko ditu salerosketa prebenitzeko, trafikatzaileak epaitzeko eta biktimen eskubideak babesteko aplikatutako metodoak, trafikatzaileen aurrean biktimak izan
|
behar
duen babesa barne.Trebakuntzak kontuan hartu ditu, halaber, giza eskubideak eta haurrari eta emakumeari dagozkien arazoak, eta, oro har, gobernuz kanpoko erakundeekin, beste erakunde egokiekin eta gizarte zibileko gainerako sektoreekin lankidetza sustatzea.
|
|
|
Administrazioko funtzionarioek, nahiz eta euren menpe dauden herriak bultzatu
|
behar
badituzte edozein motatako lana egitera, ezin izango die presiorik egin herri horiei, ez taldeka, ez banaka, partikularrentzat, konpainientzat edo pertsona juridiko pribatuentzat lana egiteko.
|
|
|
...dituzte derrigorrezko eta nahitaezko lana ezartzeko, lan horrek ez badakar berarekin langileak ohiko egoitzatik urruntzea.Aipatu agintariek, berebat, tokiko agintari nagusiak ahalbidetu ahal izango dituzte derrigorrezko eta nahitaezko lana ezartzeko, hitzarmen honen 23 artikuluan barneraturiko arauketan ezartzen diren epe eta baldintzetan, lan hori egiteko langileek euren ohiko egoitzatik urrundu
|
behar
badute, administrazioko funtzionarioak lekuz aldatu behar badira euren eginkizuna betetzeko edo administrazioko materiala garraiatu behar bada, betiere, aurreko horiek errazteko asmoarekin.
|
|
|
...onezkoen biztanleria iraunkorraren eta gaitasuna duenaren barruan zein proportziotan erreklutatuak izan daitezkeen; eta proportzio hori ezin da izan biztanleriaren %25a baino handiagoa.Proportzio hori finkatzeko, agintari eskudunek kontuan hartu dute, besteak beste, biztanleriaren dentsitatea, eta horren garapen soziala eta fisikoa; urte sasoia eta interesdunek euren herrian eta euren kontura egin
|
behar
duten lanaldia; modu orokorrean, agintariek erkidego interesdunaren ohiko bizitzaren beharrizan ekonomikoak eta sozialak errespetatu behar dituzte.
|
|
|
...n da izan biztanleriaren %25a baino handiagoa.Proportzio hori finkatzeko, agintari eskudunek kontuan hartu dute, besteak beste, biztanleriaren dentsitatea, eta horren garapen soziala eta fisikoa; urte sasoia eta interesdunek euren herrian eta euren kontura egin behar duten lanaldia; modu orokorrean, agintariek erkidego interesdunaren ohiko bizitzaren beharrizan ekonomikoak eta sozialak errespetatu
|
behar
dituzte.
|
|
|
2.Derrigorrezko eta nahitaezko lana egin
|
behar
duen langile orok ziurtagiri bat izango du, eta bertan adieraziko dira egindako derrigorrezko eta nahitaezko lanaldiak.
|
|
|
4.Langileek lan arrunta egin
|
behar
dutenean eta halakoari ohituta ez daudenean, behar beharrezko neurriak hartu dira, lan mota horretara ohitu daitezen, batik bat, mailaz mailako entrenamendura, lan-orduetara, atseden tarteetara eta beharrezkoak izan daitezkeen mantenua hobetzera edo gehitzera.
|
|
|
...ariak, erregaia eta sukaldeko tresnak, eta, beharrezko denean, etxebizitza baldintzak eta arropak ere egokiak direla; 2) Beharrezko neurriak hartu direla langilearen familiak biziraupena izan dezan; horretarako soldataren zati bat igorriko zaio familiari, bide seguru baten bitartez, betiere langilearen baimenarekin eta berak hala eskatuta; 3) Administrazioak bermatuko ditu langileek lantokira egin
|
behar
dituzten joan etorriak, bere erantzukizunpean eta bere kontura egin direla eta administrazioak bidaia horiek egiteko dauden garraiobide guztiak erabili dituela; 4) Gaixotasun edo istripuren baten ondorioz langilea epe luzerako ezgai geratzen denean, langileen aberriratzea administrazioaren kontura izango da; 5) Derrigorrezko eta nahitaezko lana amaitu eta langile aske moduan geratzea nahi duen la...
|
|
|
2.Araudi horretara bildutako arauek, batik bat, derrigorrezko eta nahitaezko lanari lotuta dagoen pertsona bakoitza ahalbidetu
|
behar
dute, horren lan baldintzei buruzko erreklamazio guztiak agintarien aurrean egin ahal ditzan; halaber, arauok bermatuko dute erreklamazio horiek aztertu eta kontuan hartuko direla.
|
|
|
Era berean, erlijio izaerako beharrek
|
behar
dituzten liburu eta objektuen bidalketak onartuko ditu eta lurralde okupatuan horien banaketa erraztuko du.
|
|
|
Salatuak ez badu defendatzailerik aukeratzen, potentzia babesleak defendatzaile bat ipiniko dio.Salatuak akusazio larri baten aurrean erantzun
|
behar
badu eta potentzia babeslerik ez badago, potentzia okupatzaileak defentsari bat ipini dio, aurretiaz salatuaren onarpena izanda.
|
|
|
Euren osasun egoerak
|
behar
duen mediku laguntza jasoko dute.
|
|
|
Nonbaiten bizitzera behartutako pertsona babestuak eta, beraz, beraien egoitza utzi
|
behar
dutenak, Hitzarmen honen 39 artikuluko xedapenen onurak izango dituzte inolako murrizketarik gabe.
|
|
|
Atxiloketa egin duen potentziak beharrezko eta posible diren neurri guztiak hartu
|
behar
ditu babestutako pertsonak barneratzearen hasieratik higiene eta osasungarritasun berme guztiak betetzen dituzten eta klimaren gogortasunen eta gerraren ondorioen aurka eraginkortasunez babesten duten eraikin edo akantonamenduetan ostatu eman diezaieten.Barneratze iraunkorreko lekuak ez dira inola ere erregio osasungaitzetan edo barneratuentzat klima kaltegarria den tokietan egongo.Aldi baterako ...
|
|
|
Batzordeetako kideek barneratuen artean
|
behar
dituzten laguntzaileak izenda ditzakete.Erraztasun material guztiak emango zaizkie eta, batik bat, nolabaiteko mugikortasun askatasuna, berain zereginak gauzatzeko beharrezkoa dena (lan destakamenduetara bisitak, merkatugaien jasoketa, etab.).
|
|
|
Zigor berdin baten iraupena inoiz ez da jarraikako hogeita hamar egunetik gorakoa izango, hori bera aplikatuko da barneratu batek zenbait ekintzengatik modu diziplinarioan erantzun
|
behar
duen kasuetan, zigortuak direnean, ekintza horiek elkarren arteko harremana izan edo ez.
|
|
|
118 artikuluaren hirugarren paragrafoan ezarritakoa gorabehera, ihes baten ondorioz edo ihesaldi saiakuntza baten ondorioz zigortuak izan diren barneratuak zaintza araubide bereziaren menpe jar daitezke, hala ere, baldintza batzuk bete
|
behar
ditu: araubide horrek presoaren osasunean eraginik ez izatea, barneratze leku batean betetzea, eta horrek ez dezala eragin Hitzarmen honetan jasotako bermeetatik bat bera ere ezabatzea.
|
|
|
Baimena izango dute, aurretiaz eskaera eginda, egunero medikuarengana joateko; euren osasun egoerak
|
behar
duen laguntza jasoko dute eta, noizean behin, barneratze lekuko erizaindegira edo ospitale batera eramango dira.
|
|
|
Erdi urrenean dauden emakumeak eta gaixotasun larriak dituzten barneratuak, edo horien egoerak tratamendu berezia, ebakuntza kirurgikoa edo ospitalizazioa
|
behar
badu, euren tratamendurako edozein establezimendu aditutan onartuak izango dira, eta bertan laguntza jasoko dute, laguntza hori ez da izango biztanleriari eskaintzen diotena baino okerragoa.
|
|
|
Atxiloketa egin duen potentziak erantzukizun osoa hartuko du lan baldintzei, mediku laguntzari, soldaten ordainketari edo lan istripuengatiko edo gaixotasun profesionalengatiko kalte ordainen ordainketari dagokion guztian. ...go dira; inolaz ere ez dira izango erregio berean izaerako bereko lanei aplikatuko litzaiekeenak baino gutxiago.Soldatak ekitatez zehaztuko dira atxiloketa egin duen potentziaren artean, bitartekarien artean eta, salbuespenez, atxiloketa egin duen potentzia ez den nagusiaren artean, kontuan izanda potentzia honek duen betebeharra barneratuaren elikaduran dohainik laguntzeko eta bere osasun egoerak
|
behar
duen mediku laguntza emateko duen betebeharra.Hirugarren paragrafoan ezarritako lanetan iraunkortasunez enplegatutako barneratuek ekitatezko soldata bat jasoko dute atxiloketa egin duen potentziarengandik; lan baldintzak eta lan istripuengatiko eta gaixotasun profesionalengatiko kalte ordainak ez dira izango erregio berean izaera bereko lanagatik aplikatuko litzatekeenak baino txikiagoak....
|
|
|
Askatuak edo aberriratuak direnean, barneratuek esku-dirutan jasoko dute 98 artikuluan xedatutakoaren arabera eramandako kontuan beraien mesedetan dagoen soldata, bai eta barneratzeak iraun bitartean kenduak izan zaizkien objektu, kopuru, txeke, titulu, etab. guztiak, salbu eta indarrean dagoen legeriaren arabera atxiloketa egin duen potentziak gorde
|
behar
dituen objektu edo baloreak.Legeria horren ondorioz ondasun bat atxikia den kasuan, interesatuak ziurtagiri zehaztua jasoko du.
|
|
|
Diziplinak barneratze lekuetan printzipio humanitarioekin bateragarriak izan
|
behar
du eta ez du eragingo, inolaz ere, barneratuei euren osasunarentzat arriskutsuak diren lan fisikoak edo izaera fisiko edo moraleko neurri apalesgarriak ezartzen dizkieten erregelamenduak.Tatuajeak edo gorputzean identifikazio marka edo zeinuak jartzea debekatuta dago.
|