|
2000
|
|
|
Munduan zehar gehien heltzen den fruta da sagarra,
|
baina
Euskal Herrian oso gurea dugu. Grezian, duela 5.000 urte, aski ezagunak ziren bere ezaugarriak.
|
|
|
Zuzendariak berak apustu bat lez ikusi du" Ingura Mingura" ren sorrera,
|
baina
Euskal Herrian lan dezente egin beharra dagoela uste du: " Berrikuntzekin hasi baino lehen dantza tradizionalean ikasteko asko dago.
|
|
|
Zerikusi zuzena diogunean hauxe esan nahi dugu, alegia, artikuluak ez duela ezertarako aipatzenEuskal Herria, osorik zein bere zati bat?, eta soilik Espainiaz ari dela. Artikulu batek Estatu Espainiarosoan eragina duen gertaera bat aipatzen badu (esaterako, Madrilgo Gobernuaren Ministro kontseiluakhartutako erabaki bat)
|
baina
Euskal Herria era espezifikoan aipatzen ez badu, orduan. Espainiarekin soilikzerikusia duen artikulutzat, hartu dugu.
|
|
|
– Tira, ederto dago hori dana,
|
baina
Euskal Herriaren etorkizuna kalean jokatzen da, hirietan batez be, ez hemen. Hemen alferrik gagoz.
|
|
2001
|
|
|
Herriari, Euskal Herri osoa ez den
|
baina
Euskal Herriaren abangoardia den EAEko populuari, egindako inbertsio erraldoi horren emaitza sinatzea baizik ez zitzaion geratzen. Hori eskatzen zuen logikak, dena erabakia dela, dena manipulagarria dela, dena lotua dagoela dioen logikak.
|
|
2002
|
|
|
Subiranoa adjektiboarekin helburuak eta bitartekoak sartzen dira. Euskal Herriaren kasuan, subirano hitza aipatzen da, bertan dagoen gatazka nagusia dela-eta,
|
baina
Euskal Herrian gatazka asko dago. Europan, desobedientzia zibilaren ekimen aberasgarriak garatzen ari dira:
|
|
|
Ilustrazio garaiko giro berriak eredu deskoordinatu batzuk eman zizkionEuskal Herriari (Bergarako Mintegia, Deustua, Real Colegio de Medicina delReino de Navarra),
|
baina
Euskal Herria eremu gisa hartu gabe eta euskarairakaskuntzako hizkuntza zela onartu gabe.
|
|
2003
|
|
|
Azken urteetan zabaldu diren itxaropenak zapuztu nahi ditu, UMPk Euskal Herriarentzat garatu nahi duen politika arras indargea da. Baliteke deszentralizazio politika hori Frantziako beste eskualdeentzat nahikoa izatea,
|
baina
Euskal Herriarentzat ez da nahikoa izango.
|
|
|
Orain gure ekintza baketsu guztien atzetik, epaiketa eta isuna datozkigu beti. Urtegia Kordoban balego eta gu Greenpeacekoak bagina agian...
|
baina
Euskal Herrian gaude». Epaiketak eta isunak pilatzen zaizkie.
|
|
|
Arestian esan da kleroak Espainia osoan parte hartu zuela gerran, baita gerrillari gisa ere,
|
baina
Euskal Herrian partehartze hori bereziki aipagarria izan zen, eta hala adierazi ohi dute historialariek: " el acercamiento de la religión y el sacerdocio a la lucha polÃtica serà ¡ ya desde el inicio de la era contemporà ¡ nea una peculiaridad del PaÃs Vasco por la especial violencia que revestirÃa" (GarcÃa de Cortà ¡ zar, 1981: 132).
|
|
2004
|
|
|
Gaur egun halakorik ez da. Izan ninteke venezuelarra, Caracasen bizi
|
baina
Euskal Herrian eman botoa, nahi dudanean joan eta nahi dudanean etorri, diru inbertsioak egin industrian edo etxebizitzan... Gureaz beste, diaspora asko daude munduan:
|
|
|
Material asko batu zuen horretarako eta nahi izan duenak museoa egin arte eman egin du materiala. Orain Euskal Museoan dago gordeta material hori, sailkaturik; baina bilketa jarraitu egin behar dugu, Yañizek Bilbo aldean egin duelako bilketa,
|
baina
Euskal Herria hartu behar dugulako kontuan, Elgetako museorako.
|
|
2005
|
|
|
Normalean ez,
|
baina
Euskal Herria eta mundua hain aldrebes dagoen sasoi honetan, igoal arduran hartzeko gauza izan daiteke. Euskaldunak satanizazio gai izan gara azkeneko urteetan, espainolen aldetik esan nahi dut.
|
|
|
Zenbat eta handiago aparatua zailagoa da zerbait kanbiatzea, humanoagoa egitea. Euskal Herriko sistemak, hipotesi batean egongo balitz, edukiko luke bere biolentzia, edukiko luke baita ere bere defentsa sistema norbaitek agreditzen banau, baina minimoa izango litzateke, ze zeini axola zaio Euskal Herria konkistatzea, Amerikari Irak interesatzen zaio
|
baina
Euskal Herria bakean utziko luke. Alde horretatik, biolentziaren problema Euskal Herrian kasik minimo batera erreduzitua egongo litzateke.
|
|
|
Konparazioekin kontuz ibili behar da,
|
baina
Euskal Herria arbola eder eta berezi bat dela esango nuke. Zer irabazten du munduak zuhaitz mota bat galduz?
|
|
2006
|
|
|
Bazkide horietako bat Carmen Aguado dugu. Carmen Bartzelonan jaio zen eta Katalunian senitarteko asko ditu,
|
baina
Euskal Herrian bizi da txikitatik. «Ez dut nire burua bereziki leku batekoa edo bestekoa sentitzen, egoeraren araberakoa dela uste dut», dio.
|
|
|
Dozenaka euskal dantzarik erbestean betetzen du lapikoa, bertoko aukera ezak behartuta. Nahiago zuten Euskal Herrian gelditu,
|
baina
Euskal Herriak ez zien, ez die, behar zutena eskaintzen. Hori hobeto azaltzeko, Iratxe de Arantzibia kazetari eta kritikariak dantzaren funtsezko hirukia aipatu digu:
|
|
|
Bake prozesua zalantzan jartzen da behin baino gehiagotan,
|
baina
Euskal Herrian eta estatuan bake prozesuaren aldekoak kontrakoak baino gehiago baldin badira, aurrera aterako da. Edozein eratan, bake prozesua bere sinplean aipatzea ez da nahikoa, aipatu da, halaber, zer motako bake prozesuaz ari garen.
|
|
|
Pribilegio hauek guztiak populatua izan zedin bultzatzeko ematen ziren. Hiribildu hauek Europa osoan XII. mendetik aurrera gertatzen den hirien berpizkunde aldiari lotuta daude,
|
baina
Euskal Herrian fundazio arrazoi desberdinak izan ziren. XI. mendearen bukaeran eta XII. mendearen hasieran fundatu zirenak musulmanei kendutako lurretan populazio kristaua bultzatzeko eta erakartzeko egin ziren(, birpopulazio?
|
|
2007
|
|
|
Egia da,
|
baina
Euskal Herriak jarraitzen du gehienen adostasun nazionaleko markoa izaten, edo gutxienez beren erreferente sinbolikoak. Musika ikuspegi batetik, 80ko hamarkadak inflexio puntu garrantzitsua markatzen du gure bi herrialdeetan.
|
|
|
EITB Euskal Herri osora zabaltzen da eta hiru milioi pertsonengana iristengara. Gehiagora ere iristen gara
|
baina
Euskal Herria da, batez ere, gure erreferentea, guri nortasuna ematen diguna eta gure helburua.
|
|
|
XIX. mendean, lehen" herrien udaberriaren" kariaz Erdialdeko Europan dozenaka mugimendu nazional pizten ziren bitartean, bere erakundeak galdu zituen Hego Euskal Herriak (Ipar Euskal Herriak, XVIII. mendean), bi gerra zibiletan odolustu ondoren. XX. mendea beste" herrien udaberri" banarekin hasi eta bukatu zen Europan,
|
baina
Euskal Herria oso urrun zegoen turkiar, austro hungariar eta sovietar enperadoregoetatik. Eskozian eta Flandesen zer gertatuko zain, uste dut hau ez dela garaia Europar Batasunaren barruan estatu berriak sortzeko, orain dauden estatuak beste modu batean antolatu eta, zergatik ez, ahalik eta gehien dezentralizatzeko baizik.
|
|
2008
|
|
|
Bilintx bertsolaria karlisten aurkakoa zen, liberala, gerrara bolondres joana. Ematen du" nazionalistak direnak" eta" ez direnak" oraingo gauza dela,
|
baina
Euskal Herrian bi pentsaera izan dira beti. Garai batean karlista eta liberalak ziren, euskaldun fededun eta euskaldun errepublikarrak gero, gaur egun independentistak eta autonomistak...
|
|
|
Woodwardia radicans, isurialde atlantikoko iratze erliktikoa. Ondoan, basoilarra (Tetrao urogallus), beste espezie erliktiko bat,
|
baina
Euskal Herria hotzagoa zen garaikoa. Gaur egun batez ere Eurasiako taigetan bizi da.
|
|
|
oihukatzea gaur egungo. Gora Euskadi? deiadarraren parekoa zela, eta Iztuetak berak, euskara goratu bai,
|
baina
Euskal Herriaren kontzeptu orokorra falta zitzaiola. Iztuetak anaiatzat zituen Gipuzkoaz gainerako euskaldunak, baina erakunde politiko desberdinekotzat (San Martin, 1987:
|
|
|
Ulertzen dut arrapaladan eta are ikusi gabe iragan nahi izatea Landak, Bordeletik Pariserainokoa, Gaztela...
|
baina
Euskal Herria?
|
|
|
Italian eta Suitzan ohikoagoak omen dira makina mota hauek,
|
baina
Euskal Herrian ez zegoen, orain arte, halakorik. Azkaratetarrek herri horietan ikusi zituzten makinak, eta halako bat Baztanen paratu behar zela pentsatu zuten.
|
|
|
6.000 bizi dira Nafarroan. Ez dago musulmanen erregistro ofizialik Administrazioan,
|
baina
Euskal Herrian 30.000 inguru dira, zenbait ikerketaren arabera.
|
|
|
Ez dakit kirola gustatzen zaizun,
|
baina
Euskal Herria ala Euskadi da gure herriaren izena?
|
|
|
Aspaldian hasiak dira erasoak. Beste kasu batzuetan laster aurkitu dituzte hobendunak,
|
baina
Euskal Herrian ez.
|
|
|
Orduan Parisera autoerbesteratu zen, protesta moduan, eta han hil zen, beti ere irabazteko zorian egon zen Nobel saria eskuratu gabe. Besteak beste, Bengoatarrak saga erraldoia utzi digu, hamazazpi liburukietan, non, Areria izeneko?
|
baina
Euskal Herria baino ez den, lurralde mitikoko familia baten eta haren ingurukoen istorio gorabeheratsua kontatzen baitu, Iraultzaren garaietatik Lehen Mundu Gerraren atariraino.
|
|
2009
|
|
|
Freedom for my land, Altxa gaitezen, Euskadi es una nacion eta beste. Berez, skinhead ildoan murgilduta, politikaz paso egiten saiatzen ginen,
|
baina
Euskal Herrian oso zaila da hori, guztioi eragiten digulako.
|
|
|
Horrela izan da azkeneko bostehun urtean. Kolore zuria eztainuak ematen dio,
|
baina
Euskal Herrian eztainurik ez eta Ingalaterratik ekartzen zen, eta Bilboko portutik barrena buztingileei, eta beste askori, heltzen zitzaien. Hori izan da tradizioaren bidea.
|
|
|
Zor diogulako gauzak diren bezala esan beharrean gaude. Jose Luis Alvarez Enparantza askok ezagutzen dute, milaka dira bere lana goresten dutenak,
|
baina
Euskal Herriaren berreuskalduntzeari17 egindako ekarpenaz18 gutxik hitz egin dute fundamentuz eta are gutxiago dira aintzat hartzen dutenak19 Intelektualki egiteke dugun bidea da gure auzietan pentsamendua garatzearena. Gehiegizko edo mingarri iritziko dio bakarren batek esandakoari, baina aski du soziolinguistika eta glotopolitika alorreko esperientzia eta pentsamendua biltzen duten argitalpenen bibliografiak arakatzea inor gutxik aipatzen duela ikusteko.
|
|
|
Jose Luis Alvarez Enparantza askok ezagutzen dute, milaka dira bere lana goresten dutenak,
|
baina
Euskal Herriaren berreuskalduntzeari egindako ekarpenaz gutxik hitz egin dute fundamentuz eta are gutxiago dira aintzat hartzen dutenak. gaindituta zeuden planteamenduak, eta auzitan jarri ustez sendoa zen kontsentsua EAE n. Nafarroa Garaian laburragoa izan zen" barealdia" eta erabat oldartuta dihardute eragile glotopolitiko nagusiek euskararen hedadura murrizteko.
|
|
|
Atzera begira jarrita, 50 urtean, besteak beste, Euskal Herria erregimen guztiei gailendu zaie, independentziaren alde borroka eginez herri hau bere askatasunera hurbiltzeko urrats sakonak eman ditugu eta herri hau eraikitzen, eta defendatzen jendarte sare zabala antolatua dago;
|
baina
Euskal Herria herri egiten duten zutabeak etengabe erasotuak dira Frantzia eta Espainiaren egiturengandik.
|
|
|
Dena dela, hori ez da datuak eta esanak edo usteak bat ez datozela erakusten duen adibide bakarra, energia berriztagarriekin beste horrenbeste gertatzen baita. Izan ere, gero eta hedatuago daudela entzuten dugu, eta egia da urtetik urtera areagotzen ari direla,
|
baina
Euskal Herrian sortzen eta kontsumitzen den elektrizitatearen iturri nagusiak erregai fosilak eta energia nuklearra dira oraindik.
|
|
|
Horrela, Aintzinakoek defendaturiko «Euskalherriaren alde» programak elebitasunaren bidezko euskararen ofizialtasuna eskatzen zuen, eta baita autonomia pixka bat ere Frantzia federal batean biziko zen Ipar Euskal Herriarentzat. Jeltzaleen programari zenbait eraldaketa eginda berau Iparraldera egokitzen saiatu ziren,
|
baina
Euskal Herriaren batasunaz eta burujabetasunaz inoiz ere ezertxo esan gabe. Ez zuten, azken beltzean, Frantziatik bereizi nahi, jakin bai baitzekiten jende ugari zela horren aurka.
|
|
|
Menpeko politiken mugak eta tranpak nabarmenak dira: euskara normalizatzea Euskal Herrian inposatzea baldin bada, espainiera Madrilen eta frantsesa Parisen ere inposatzea da; bi Estatu horiek beren hizkuntzak jakitera legez behartzen gaituzte,
|
baina
Euskal Herriak ezin du behartu euskara jakitera; han, gurasoek eskolako hizkuntza aukeratzeko eskubiderik ez badute, hemen, zergatik dute. Asimetria eta gezur horien aurrean, argi izan dezagun, gaztelania eta frantsesa beren lurralde historikoetatik haratago Euskararen Herrian zabaltzea, hizkuntz kolonizatzea dela.
|
|
|
Esaldi horrek laburbiltzen du ondoen zale zuri gorrien atzoko sentimendua. Bilbon ere geratuko zen norbait, ziur,
|
baina
Euskal Herriaren zati txiki bat Valentzian zegoen atzo, goizean goizetik. Eta zati txiki horren zati handia bat Athletic hiria gunean.
|
|
|
Euskal Herrian ez zen gerrillari talderik antolatu, baina pasabide garrantzitsua gertatu zen Asturias, Kantabria edo Aragoira joan nahi zutenentzako. Makien artean euskal gerrillari gutxi izan zen horregatik,
|
baina
Euskal Herrian gertatu zen, esaterako, borrokalarien arteko ihesaldirik garrantzitsuena, Ezkaba mendiko San Kristobal gotorlekukoa. Eta Faustinoren Bordan esaterako, Ollate mendian, Nabaskozeko lehen etxeetatik kilometro gutxi batzuetara, han ziren dozena erdi bat borrokalari, Francoren armada osoaren aurka borrokatzeko prest, 1944an.
|
|
|
dituzten arraun munduko hainbat lagunek, lehengo ostegunean. Prentsaurrekoan argi utzi zuten arraunaren inguruan mugitzen diren herritarrak direla,
|
baina
Euskal Herrian gertatzen ari diren hainbat, injustiziak, kezkatu egiten dituztela.
|
|
|
Espainiaren batasunaren alde nagoela erran dut hainbatetan eta azaldu nahi dut batasun hori ez dela niretzat helburu bat, tresna hutsa baizik, zeren nik, egia erran, nahiago bainuke estatu nazioak oro desagertuko balira eta berorien ordez hiri estatuetara itzuliko bagina,
|
baina
Euskal Herrian anitzek indarrean paratu nahiko luketen Estatu independente eta sozialistaren aitzinean pentsatzen dut goian aipaturiko egile eta sortzaileen lanez gozatzen jarraitzeko aukera bakarra Espainiaren batasunak emanen lidakeela. Izan ere, harrigarria suertatzen ahal bazaizue ere (nahiz behin baino gehiagotan esplikatu dudan), ni XV. gizaldiko norbanakoa naiz mentalitatez, erlijioz eta ideologiaz (XVI.ekoa gehienez ere, baina Trentoko Kontzilioa baino lehenagokoa), eta nire garaiarekin lotzen nauten gauza bakarrak irakurketa eta artelan horiek dira.
|
|
|
–Bi haur ditugu Miarritzeko ikastolan. Nihaurek ez dakit euskaraz,
|
baina
Euskal Herrian bizi gara, bada orain zenbait urte. Euskal Herriaz maitemindu gara.
|
|
2010
|
|
|
Beste kontu bat da zer bitarteko erabiltzen diren. Ni ETAren kontra nago,
|
baina
Euskal Herriak eskubide osoa du independente izateko. Baina independentzia hori nola lortzen den, zer lurraldetan, nolako Euskal Herria...
|
|
|
ETA dagoen bitartean ez dago bermerik. Estatua ere erdian egonda ez dago bermerik,
|
baina
Euskal Herria subiranotasunaren bidean jartzeko aukerak hortik etorriko dira, bidea gustatu edo ez, beste biderik ez dago.
|
|
|
Horregatik, sentsazioa daukagu beharbada gure mundutik hobeto ulertuko den pelikula izango dela. Film unibertsala egin nahi izan dugu, mundu guztiak ulertzeko modukoa,
|
baina
Euskal Herrian hobeto ulertuko den sentsazioa daukagu. Eta jendeak ikusten badu etxetik etxera egindako zerbait dela, hori ere positiboa izango da guretzat.
|
|
|
Ezaguna da heriotzak zer nolako zauria egin diezaiokeen familiaren ekonomiari; ez da hainbeste aipatzen ingurumenari ere ordainarazten diogula heriotza hori. Sortu dira horren aurrean aukera ekologikoak,
|
baina
Euskal Herrian legedia eta tradizioa oztopo dira azken bidaia bide horretatik egin nahi dutenentzat.Norbait ehorztean, hilotzarekin batera hainbat elementu kutsatzaile txertatzen dira naturan. Ecosofia.org webgunean irakur dezakegu AEBetan, urtero, 3.130 milioi litro jariakin toxiko, 90.272 tona burdina, 2.700 tona brontze eta kobre eta 30 milioi tona zur lurperatzen direla, besteak beste.
|
|
|
Arte Ederrak ikasia. Politika posiblearen artea ei dela-eta, mundua ez,
|
baina
Euskal Herria eraldatzeko konpromisoa hartu zuen gaztetan. " Askok galdetzen didate:
|
|
|
LABen buruzagi nagusiak uste du pentsioak direla gizarte ereduaren zutabea. Etxaideren esanetan, eredu soziala hankaz gora jarri nahi dute,
|
baina
Euskal Herrian ez dute lortuko, greba orokorra egingo dugu eta ez da arduradun politikorik geratuko pentsioen erreforma babesteko zilegitasuna duena.
|
|
|
mila aldiz gehiago?; gertatzen dena da guk egin dezakegun edozein gauzak, erreibindikaziorik eta protestarik txikienak ere? bere oihartzuna duela, statu quo a, ezarri duzue ustezko demokrazia Espainian,
|
baina
Euskal Herrian espainiera da obligazioa eta euskara eskubidea, ez ahaztu?, onartzen ez dugun heinean; zuena, aldiz. Euskal Herriko hedabideen% 99 espainieraz jardutea, adibidez?
|
|
|
Ez zen
|
baina
Euskal Herrian amaitu ihesa eta, ekainean, Bilbo frankistekhartu zutenean Santander aldera egin zuten lau ugalde oradretarrek. Gaur egungoKantabrian sakabanatu ziren laurak, patuak edo galtzaileen zoriak bakoitza puntabatera bidaliz.
|
|
|
Hori Espainian eta Frantzian,
|
baina
Euskal Herrian. Bada, neuk esango nuke berdin antzera, alegia, gaur egun Espanian konstituzionalistak eta Frantzian errepublikanoak izenen bidez ezagunak direnak Euskal Herriko unibertsitate eta giro akademikoetan nagusi diren neurrian, euskal abertzaleak oso txarto ikusiak direla, hala nola, adibide erraz bat ipintzearren, musulmanak oso txarto ikusiak diren Estatu Batuetako unibertsitateetan.
|
|
|
...en aldeko mugimenduari sutsu eutsi nahi izateagatik!; min egin nahi bazenidan, ederki egin didazu!; izan ere, ni arriskutsua banaiz, zu —zu eta zure espainiarrak, alegia— mila aldiz gehiago...; gertatzen dena da guk egin dezakegun edozein gauzak —erreibindikaziorik eta protestarik txikienak ere— bere oihartzuna duela, statu quo a —ezarri duzue ustezko demokrazia Espainian,
|
baina
Euskal Herrian espainiera da obligazioa eta euskara eskubidea, ez ahaztu... — onartzen ez dugun heinean; zuena, aldiz —Euskal Herriko hedabideen% 99 espainieraz jardutea, adibidez— guztiz normala da, normaltasun horren mozorropean euskararen aurkako politika genozida bat ezkutatzen baduzue ere. Zuena bai zinismoa, ezta?
|
|
|
Gipuzkoako ekialdea erakusteaz gain (nik mendebaldea bakarrik ezagutzen bainuen), Lapurdin, Nafarroan eta Zuberoan ere ibili ginen autoa erosi zuenetik (AEK ko irakaslea zen eta dirua zeukan beste lagunok ez bezala). Lehenago esan bezala, Txillardegik beti esaten zigun benetako beharrizana dagoenean baizik ez dela hizkuntza bat ikasten,
|
baina
Euskal Herrian ez dagoela euskaraz ikasteko beharrik. Gure kasua (zenbait ikaslerena), ordea, oso bestelakoa izan zen.
|
|
|
Euskal eta espainiar nazionalismoen arteko talkan, hortaz, orduko etorkin horien jarrerak azken ondorio bat utziko liguke, alegia, badela Hego Euskal Herrian biztanle sektore garrantzitsu bat abertzaletasunean integratu ez dena eta espainiar sentitzen dena;
|
baina
Euskal Herriarekiko maitasuna erakusten duena eta Euskal Herrian bizitzen jarraitu nahi duena, ez baita Espainiara alde egiteko mehatxatua sentitzen. Euskal Herriaren etorkizuna erabakitzeko berarekin kontatu behar dela uste du, bera ere prest baitago etorkizun horretara beste herritarrekin bat eginda joateko.
|
|
|
Europarrek datozen estatuetako hizkuntza ofiziala ekartzen dute normalean, 24 estatutatik 29 hizkuntza. Ameriketan 1.000 hizkuntza amerindiar daude,
|
baina
Euskal Herrian dauden immigranteek gaztelera, portugesa, ingelesa eta frantsesaz aparteketxua, aimara, guarani edo maputxea hitz egiten dute. Afrikarrek hizkuntza gehiago ekartzen dituzte ingelesa, frantsesa, portugesa eta gazteleraz aparte, 20 estatutatik 50en bat hizkuntza, eta gehienak ez dira ofizialak.
|
|
|
Ekintza garrantzitsuak burutu zituen eta entzute handia lortu. Gorabehera asko izan zituen, bai,
|
baina
Euskal Herria eraikitzen jarraitu zuen eta, itxura batean, eraginkortasun handiaz, zeren Espainiako demokraziak betiko mamuaz baliatuta (imajinazio gutxiko todo es ETA horretaz) handik gutxira ez bakarrik ilegal deklaratu, baizik eta epaiketara eraman baitzituen hainbat kide (ezin dugu ahaztu Francorena ere demokrazia izan zela demokrazia organikoa eta Hitler Alemaniako herriak aukeratu zuela dem...
|
|
|
Nafarroarentzat bereziki,
|
baina
Euskal Herriarentzat oro har, akordio zabal eta ez baztertzaileak aldarrikatu dituzte, eta alderdi politikoei egoeraren neurrira egoteko eskatu diete. Hala, helburu horrekin, dei egin diete ezkertiar orori, independentistei eta egoera ekonomikoaren pisu gehiena jasaten dutenei aldaketaren alde elkar hartuta lan egin dezaten.
|
|
2011
|
|
|
UPN aurreikusten ari da indar metaketa berri bat antolatzen ari dela, Nafarroan bere nagusitasuna auzitan jar dezakeena. Oraindik ez dago argi nola egituratuko den metaketa hori,
|
baina
Euskal Herrian azkenaldian gorpuzten ari den egoera berriaren araberakoa izango da. Beste oztopo lasterketa bat izango da, Auzitegi Gorenak atzo Sorturi buruz ebatzitakoa ikusita.
|
|
|
XX. mendea da bere lan iturria, eta XXI. mendeko erronkak ditu kezka nagusi. Zaragozako Unibertsitatean historia ikasketak amaitu eta berehala ikertzen hasi zenean, Nafarroako mugimendu sozialei begiratu zien, eta arlo horretan murgilduta ibili da bere bizitza osoan,
|
baina
Euskal Herria ez du behin ere begi bistatik galdu. Nekazarien, langileen, politikarien bizitzak jorratu ditu, nekaezin, eta hainbat tesi zuzendu ditu Nafarroako Unibertsitate Publikoan.
|
|
|
Aipatutako gainontzeko orri apurrak guztia ingelesez edo gaztelaniaz dira eta euskarazko musikak ez du inolako presentziarik beraietan. Esate baterako," 40 principales" edo" Ituns" bezalako orrietara jotzen dute gazteek eta horietan kanta zerrendak ematen dira
|
baina
Euskal Herria baino esparru askoz zabalagokoak, zeinetan euskal musika agertu ere ez den egiten. Ondorioz, azpimarra dezakegu gazteok ez dutela euskal musikaren gaineko web orrialderik ezagutzen eta internet bidez jasotzen duten informazioak ia ez diela horren berririk ematen.
|
|
|
Sonatua izan zen Burgosko prozesua, 1970eko abenduan burutua; 16 militante epaitu zituzten, ETAko kide izateaz eta Meliton Manzanasen atentatua egiteaz akusatuta, eta guztira sei heriotza zigor eta kartzelan igaro beharreko 752 urte eskatzen ziren. Sei ez, azkenean bederatzi heriotza zigor ezarri zituzten,
|
baina
Euskal Herrian eta nazioartean epaiketaren aurka jaio zen protesta mugimendu entzutetsuak indultua ematera behartu zuen Francoren erregimena. Epaituek prozesuaren oihartzuna baliatu zuten frankismoaren opresioa salatzeko.
|
|
|
Jonen esanetan, oso inportantea da pelikula ikustean ikusleak sentitzea antzeko norbait ezagutzen duela: . Are gehiago, sentsazioa daukagu beharbada gure mundutik hobeto ulertuko den lana izango dela; film unibertsala egin nahi izan dugu, mundu guztiak ulertzeko modukoa,
|
baina
Euskal Herrian hobeto ulertuko den sentsazioa daukagu, eta nolabait, jendeak ikusten badu etxetik etxera egindako zerbait dela, hori ere positiboa da guretzat?. Adibidez, dialogoetan ez dituzte sentimendu asko plazaratzen, pisu gehiago dute esaten ez diren gauzek, esaten direnek baino, oso euskalduna iruditzen zaielako jarrera hori, batez ere adin batetik gora.
|
|
|
Egin dezagun jauzi Errusiatik Afrikara,
|
baina
Euskal Herrian bizi den pertsona baten eskutik: Boladji Omer Oke izango dugu bidelagun.
|
|
|
“Botokrazia” da egungo demokrazia bakarra. Beste alde batetik, aipatu bezala, demokraziak herritarrak eta herria ditu oinarri,
|
baina
Euskal Herria onartu gabeko nazioa den heinean demokraziak guretzat naziotasunaren ikuspegia ere barnebiltzen du.
|
|
2012
|
|
|
Nire beste aukera politikan sartzea litzateke.Lana bakarrik egiten duzu. Nik bai. Bekak taldeka eskatu daitezke baina ondo moldatzen naiz bakarrik lan egiten.Euskal Herrira bueltatuko zara edo atzerrian geratzeko asmoa duzu. Ohituta nago bidaiatzen ibili eta etxetik kanpo egotea
|
baina
Euskal Herrian bizi nahi dut. Harreman estua daukat nire herriarekin eta helburua hemen bizitzea da.
|
|
|
Horrelakorik ez dugu euskaldunon artean, baina balego ere, bere inguruan baino ez litzateke ezaguna izango, minimundu sakabanatua baikara makromundu trinkotu eta aberats baten barnean. Hori Hegoaldeari erreparatzen badiogu,
|
baina
Euskal Herria bere osotasunean hartuta, zer. Are okerrago; izan ere, Hegoaldekook gure espainolitatean (barkatu hain gordin esatea, askoren sentsibilitatea mindu badut ere) gero eta espainiarragoak gara.
|
|
|
Eman dezake euskaldunen gehiengoari buruz ari dela, baina haratago doa: " agian katalanarekin, Pais Valencianean ez nuke esango hori,
|
baina
Euskal Herrian nik uste dut orokorki populazioa edo jendearentzat, konplizitate hori orokorra izan daitekeela. Valentziako ehuneko laurogeita hamarrak ulertzen dute katalana, eta jarrera ez da horren ona, askoz politizatuagoa dago.
|
|
|
Ilerako tindagaien enpresa batera, alegia. Merkatu hori, gehienbat, multinazional eta enpresa handiek menderatzen dute,
|
baina
Euskal Herrian bada ileko tindagaiak ekoizten dituen oso bestelako enpresa bat. Oiartzunen dago eta haren izena da Farvital Carassa laborategiak.
|
|
|
Oso zaila da harrapatzea. Erreka eremuetara lotuta daudela esan izan da beti,
|
baina
Euskal Herrian behintzat ez da horrela. Europako beste leku batzuetan bereizten dira errekako ipurtatsak eta basokoak.
|
|
|
Bestalde, karlisten guda amaitu gabe zegoen. Borrokaldiak Katalunian kokatuta zeuden
|
baina
Euskal Herrian ere berriz sortzeko arriskua zegoen. 1840ko urtea giltzarri bihurtu zen Euskal Herriko erakundetze publikoaren arloari dagokionez.
|
|
|
Oraingo belaunaldietan nork izan du horren berri? Guztiz tamalezkoa da,
|
baina
Euskal Herriaren kontzientzia hartze eta arlo askotako bilakaeretan berebiziko garrantzia izan duten hainbat eta hainbat lagun ahanzturan urtzera utzi ditugu, eta Yann Trellu haietarik da.
|
|
|
Kuriosoa da, bai, hori. Kanpoko zenbait ekarpen berrirekin nahi baduzu,
|
baina
Euskal Herrian ikusten den militantismoa, bai politika mailakoa edo baita kulturakoa ere, zentzu klasikoan ulertzen dena dela.
|
|
2013
|
|
|
Festa giroan jo genuen, eta hori ere gustatzen zaigu. Ondo dago Bartzelonan eta Madrilen jotzea,
|
baina
Euskal Herrian jotzea da gehien gustatzen zaiguna. Oso ondo pasatu genuen Durangon, eta goizaldera arte egon ginen, oso gustura.
|
|
|
Aurrerago begira jarrita, BAT Basque Teamek plan estrategiko bat jarriko du abian 2016ko Rio de Janeiroko Jokoei begira. Redondok ez zuen xehetasun handirik eman, aurten aurkeztuko dute?,
|
baina
Euskal Herrian jaiotze tasak izandako beherakadari aurre egitea erronka bat dela aurreratu zuen. Patxi Mutiloa aurreko kirol zuzendariak iragarri zuen komeni zela kirol jakin batzuetan zentratzea, baina Redondok ez zuen argitu irizpideetako bat hori izango den.
|
|
|
Londreskoak dira, hiruzpalau urte daramatzate folk tribala eta elektronika nahastuz munduaren luze zabalean jaialdi indietan jotzen, diskoak milaka saltzen,
|
baina
Euskal Herria da haien «babesleku espirituala». Hala diote Crystal Fighters taldeko kideek.
|
|
|
Izan ere, Frantzia jakobinoa eta zentralista da, baina paradoxikoa iruditu arren, Espainiak falta duen malgutasuna du beharrezko zaionean: Alsazian posible da erreferenduma, Korsika lurralde elkargo da,
|
baina
Euskal Herriari (oraingoz) ukatu. Kanakian posible da herritarrei galdetzea, baina Nazio Batuek Polinesia deskolonizatu behar dela esaten diotelarik, Parisek erantzun gauzatu dutela autodeterminazioa unionisten alde bozkatuta.
|
|
|
Baina hemen oso oso gustura gaude, lanean, lagunekin? Bizimodu ona daukagu,
|
baina
Euskal Herrian lan aukeraren bat topatuz gero, akaso bai. Beraz, batek daki etorkizunean zer egingo dugun!
|
|
|
Nire arbasoak euskaldunak ziren, arabarrak. Aspaldi hil ziren,
|
baina
Euskal Herriarekiko maitasuna betiko geratu zitzaidan eta, bereziki, euskararekiko maitasuna. 1996an hasi nintzen euskara ikasten, oso gaztea nintzela, eta 2002 urtean Euskal Etxekoek barnetegi programa batean jarri ninduten, Hego Amerikan euskara irakasteko ikastaro batean, euskara batua ongi erabiltzeko eta jakiteko.
|
|
|
Orain, globalizazioak eta aro postmodernoak ustez dena irauli duten garaian ere berdin dirau. Horretan datza euskal selekzioaren arazoak hein batean,
|
baina
Euskal Herriak oro har kirolen garrantzia lehenetsi du kluben lehiaketetan, bere nazio izaera aldarrikatzeko.
|
|
|
Mikel Txopeitia (bateria), Fino (saxoa), Jontron (tronboia), Lonbi (tronpeta), Zigor DZ (dj), Xabi Solano (akordeoia), Oskar Benas (gitarra) eta Victor Navarrete kubatarra (baxua). Europa, Asia eta Amerikako hainbat eta hainbat herrialdetara iritsiko dira abuztuaren 31ra bitartean,
|
baina
Euskal Herrian ere izango dugu biraz gozatzeko aukera: apirilean, Ondarroan, Durangon eta Bilbon; maiatzean, Zarautzen eta Gasteizen; ekainean, Iruñean, Tuteran eta Lekornen...
|
|
|
Ulertzen dut arrapaladan eta are ikusi gabe iragan nahi izatea Landak, Bordeletik Pariserainokoa, Gaztela...
|
baina
Euskal Herria?
|
|
2014
|
|
|
J. Garaño: Esan bezala, 80 eguneanek lortu du hainbatek bere egitea, eta gainera asko bidaiatu du nazioartean,
|
baina
Euskal Herrian ez da hain ezaguna, jende askok ez du ezagutu ere egiten, eta Loreakekin hori aldatu nahi genuke, hemen ere ikusi dadila.
|
|
|
" Dagoeneko ez gaude ez autonomian ezta autodeterminazioan ere, apurketan baizik. Katalunia dago abangoardian,
|
baina
Euskal Herrian Otegi espetxetik atera zain daude, eta hori udal hauteskundeak eta autonomikoen artean gertatuko da. Ez da Espainiako Gobernuaren tratu txarra, nazionalismoaren genetika da.
|
|
|
Hain justu, horietako bat da etzi Baionako polizia etxean deklaratu behar duen gaztea. «Seaskak ozenki salatu nahi du Frantziako Gobernuaren jukutria; izan ere, Parisen tokiko hizkuntzei buruzko hitz ederrak dituzte,
|
baina
Euskal Herrian auziperatze, debeku eta mehatxuetan ari dira, bai hautetsiekin, bai herritarrekin». Bide «itsu» horretatik ez dezala jarraitu exijitu diote gobernu sozialistari.
|
|
|
Pixkanaka, ordea, azkenaldian magistraturatik ere ari gara entzuten zeintzuk izan daitezkeen lehen pauso batzuk, gatazka beste maila batean konpondu bada ere, konponbidea erraztu dezaketenak. Justizia trantsizionalaren kontzeptua berria da,
|
baina
Euskal Herrian bertan gertutik bizi izan ditugu nolabait, justizia mota hori behar bezala baliatu ez duten bi kasu. Eta ez dira oraingoak.
|
|
|
Euskal Herriko Bilgune Feminista sortu eta hamabi urte beranduago, oraindik orain" 2002.urtean definitu genuen plan estrategikoa ardatz izanik, egin dugu bidea", aitortu zuen Bilgune Feministak Topaketaren aurkezpenean,"
|
baina
Euskal Herria aldatu da, feminismoak aldatu dira, patriarkatuak forma berriak hartu ditu. Eta honen aurrean, gu, eta ordezkatzen dugun Euskal Feminismoak, gure helburua den Euskal Herriaren burujabetza feminista erdiesteko jarduna egokitzeko beharra sentitzen dugu".
|
|
|
Borroka politikoak ere, desertu kulturaletik ateratzeko. Haren asmoan ez da hainbeste euskal kultura arazoa
|
baina
Euskal Herrian den kultura maila, euskaraz ala frantsesez, ez du horretan auzirik ikusten, batak bestea hazten duke. Chimeres etan egiten du lan kar handiz, frantsesez zein euskaraz proiektuen arabera.
|
|
2015
|
|
|
Echevarriaren ustez, AEBetan eta Ingalaterran kontsumo digital eta interaktibo maila handia dute dagoeneko,
|
baina
Euskal Herrian 5 urte atzetik goaz, oso hastapenetan gaude: " Egunerokotasunak Madrilen egotera eramaten zaitu, han baitaude iragarle eta telekomunikazio enpresa handiak".
|
|
|
Oinarri hori ipinita, euskalduntasun folkloristaren kritika irmoa egiten zuen: " Euskal Herria egitearen alde
|
baina
Euskal Herria seinalatu, markatu eta baskizatzearen kontra. Euskal Herria nahi, eta ez
|
|
|
literatur lanak publikatu eta hedatzearekin, lan literarioa aurrera ateratzearekin. Beren ustez, bada, egiten zutena osoki zen normala literaturgintza dinamika normal batean,
|
baina
Euskal Herriaren eta euskal kulturaren anormaltasunak eurak ere anormaltasunera kondenatzen zituzten. Kontu honen inguruan gehiago esango zuen Joseba Sarrionandiak urte batzuk ondoren, aldizkaria dinamika kontrakultural batean txertatuz.
|
|
|
Europak egile eskubideen kudeaketa eredu liberalago bat proposatzen duen 2014/ 26/ EB Zuzentaraua onartu du, baina 2016ra arteko epea izango dute Batasuneko herrialdeek beren legedietara nola egokitu erabakitzeko. Oraingoz, Madrilen PPren gobernuak egindako azken lege aldaketak ez dakar gaiari buruzko berrikuntzarik,
|
baina
Euskal Herrian bada gaiaren inguruko mugimendurik. Orain hilabete batzuk sortu zuten EKKI Euskal Kulturgileen Kidegoa izeneko egile eskubideak kudeatzeko agentzia, eta hilabeteotan jarriko da abian.
|
|
|
Artistek gaztelaniaz edo beste hizkuntza batean lan egiten dute, eta beren lanari buruzko ikerketa egiten dutenean ez dute euskara erabiltzen. Norbaitek pentsa dezake ingelesa dela erabiltzen den hizkuntza horrelakoetan, eta hala da,
|
baina
Euskal Herrian bere lanari buruz hitz egin eta idatzi behar dutenean gaztelania erabiltzen dute, ez ingelesa, ezta euskara ere, nahiz eta ikasketak euskaraz egindakoak izan.Bestalde, ikerketa sustatu eta bultzatu behar duten erakundeek ez dute behar beste bultzatzen artearen ikerketa euskaraz egin dadin. Adibidez, EHUn ez dago master bat bera ere euskaraz edo euskarazko ehuneko minimorik duenik, borondate oneko irakasle batzuen salbuespena alde batera lagatzen badugu behintzat.
|
|
|
Dioenez, alderdi teknologikotik garapena oso bizkor doa,
|
baina
Euskal Herriaren kasuan bi arazo ditugu: batetik, informazio estatistikoa hiru administraziotan banatuta egotea, eta, bestetik, Euskal Herria bere osotasunean hartuko duen azpiegitura espazial digital bat falta izatea.
|
|
|
imajinatzen ari gara), serendipity horietako bati esker, haur boliviar euskaldun horrek bere aitona gogoratzea, Boliviako bazter urrun, pobre eta ahaztu batean gabon gauean edo eguberri egunean edo beste edozein egunetan kantu zahar bat kantatu ziona, ahots apur bat desafinatuarekin beharbada, gaztelaniaz agian, edo ketxuaz, edo aimaren hizkuntzaz. Hala baldin bada, bere aitonaz edo amonaz oroituko da neska edo mutil boliviar hori, bere herriaz gogoratuko da eta malkoak aterako zaizkio apika,
|
baina
Euskal Herria ere bere herria dela pentsatuko du suerte apur batez, hemen ere badaudela aitonak ketxua bezain hizkuntza ezezagun eta maitagarriaz gabon kantak abesten dituztenak, eta irribarre bat aterako zaio orduan.
|
|
|
Kolonbiakoak, Ekuadorrekoak, Venezuelakoak? eta ijitoak eta arabiarrak,?
|
baina
Euskal Herrian bertan sortuak eta haziak ere bai beste asko; zu bezalako azal zuri asko?.
|
|
|
Gorago aurkeztu ditugun 1979ko datuez baliatuko gara berriro hau dena argiago uzteko. EAEn, euskal herritartasuna ebazteko, %30, 4k hizkuntza hobesten zuela esan dugu;
|
baina
Euskal Herrian bizi eta lan egitea %69, 2ren aukera zen. Ipar Euskal Herrian, berriz, eta itxarotekoa denez, alderantzizko joera igartzen da:
|
|
|
Halako galderak saihestu egiten dira nazio estatuetan, eta biztanle guztiek nazio markoa onartzen dutela ezartzen da. Estaturik gabeko nazioetan ere antzera uler liteke jarrera bateratsu bat igarriko balitz,
|
baina
Euskal Herrian ez da horrela gertatzen. Jendeari bere iritzia eskatzeak gaian oso interesaturik ez dagoen multzoak parte hartzeko balioko luke.
|
|
|
Euskara proportzioari gagozkiola, lehen aste horretan batez beste Gararen orrialdeen %20 inguruan zen nagusi euskara (horrek ez du esan gura orriok euskara hutsez idatzita zeudenik), beste orrialde bakan batzuetan ere presentziarik bazeukala (Iritzia eta Kultura sailetan ageri zen gehien,
|
baina
Euskal Herria eta Nazioartea sailetan ere askotxotan). Hurrengo asteetan ere joera eta proportzio bertsuak izan ziren.
|