|
2017
|
|
|
Norbaitek loba deitzen badit, pentsatu behar dut ohera eraman nahi ditudan gizonak neuk aukeratzen ditudala eta hori ez dagoela ondo. Txakurra esan behar dutenean perro esaten dute espainolek,
|
baina
emakume bati sexua bereziki gustatzen bazaio, perra deitzen diote. Ez dut inoiz entzun gizon bati zentzu horretan perro deitu zaionik; ezta larrutan lau hankan egitea gustatzen bazaio ere.
|
|
|
Emakumeekin ibiltzea eta kalterik ez jasotzea suan erre gabe egotea bezala da. Nornahi den eta nolakoa nahi den zarela, zaren handi edo ttipi, zaren debozioz eta intentzio onez betea, azken batean, zaren zeure ustez harria baino gogorrago eta urrea baino finago,
|
baina
emakumeak bere hitz leunaz, solas graziatsuaz, eztiaz eta emeaz beretakotuko zaitu, zentzutik aterako, liluratuko eta beste aldera itzuliko zaitu.
|
|
|
Lehenago, Erromako emakumeek ez zuten batere ardorik edaten (Alexander ab Alexandro, Geniales dies, 3, 11); zeren besterentzat ere itsusi da sobera edatea,
|
baina
emakumeentzat are itsusiago eta arriskutsuago. Handik uste dut etorri zela ohitura arrotz kalean, kanpotik etortzean, gizonek emazteei pot egitea, musu ematea, jakiteko ea ardo usainik bazutenetz.
|
|
|
Osaba Lou k abesten zuen bezala, olerkari guztiek bertso arauak ikasten zituzten, eta emakumeek begi keinuak egiten zituzten... Egia esan, bertso arauak bai, horiek ikasi nituen;
|
baina
emakumeek ez zidaten begi keinurik egin. Tira, ez asko.
|
|
2018
|
|
|
Nadine Gordimerren The Conservationist (1974, Kontserbatzailea) eta John M. Coetzeeren Disgrace (1999, Lotsaizuna, Oskar Aranak euskaratua eta Elkarrek argitaratua 2004an) nobelek zurien ikuspuntua islatzen dute modu kritikoan. Godimerren lanak Mehring afrikanerra du protagonista, natura maite duela esan baina hura esplotatzen duena, denborarekin Afrika beltzen esku itzuliko dela aurreikusi eta onartzen duena,
|
baina
emakume beltzez sexualki aprobetxatzen dena. Coetzeek, berriz, David Lurie unibertsitate irakaslearen bizitza akademiko eta pertsonala nola datorren gain behera azaltzen du apartheid aren ondorioei aurre egitea egokitzen zaionean:
|
|
|
Zur eta lur geratu ginen bai bera eta bai gu biok ere,
|
baina
emakumearen praktikotasunak gure onera ekarri gintuen berehala.
|
|
|
288). Uda egun batean paseoan zebilen apezak emakume eder bat topatu zuen Trukarri deitu lekuan orrazten ari zela; eskua eman zion musukatzera,
|
baina
emakumeak ez zuen onartu eta," laster xehatuko zituela gari guztiak" esanda, sutan urrundu zen; Anbotoko Señorea zen, eta handik gutxira ekaitz itzela jo zuen.
|
|
2019
|
|
|
Haur bat adoptatzeko prozesuan baldin bazaude, haurdun zaudela sentituko duzu, bai, baina sentimendua bakardadean eraman duzu. Haurdun zaude,
|
baina
emakumearen sabela ez da handitzen eta hori da jendeak ikusten duena. Beldurra sentituko duzu.
|
|
|
Dirua aurreratzen duenean kapritxoren bat erosten du. Hor kapritxo batzuk badaude,
|
baina
emakumea izango bazina jakingo zenuke gehiena prêt à porter dela.
|
|
|
1980an Evans atxilotu zutenean elektrizitatea lapurtzeagatik, Elizabeth izeneko emakume batekin bizi zela adierazi zion poliziari,
|
baina
emakume hura ez zen sekula identifikatua izan. Litekeena da hura izatea Bear Brookseko biktima heldua.
|
|
2020
|
|
|
Emakumeak etxetik kanpo lan egiten duenean ere, etxearen ardura nagusia berak daramala baieztatzea eta salatzea oso ohikoa da. Gizona gehiago brikolajean eta agian sukaldean,
|
baina
emakumea gehiago garbiketa lanetan eta umeen zaintzan; gizona, onenean, edo maiz, laguntzaile. Kasu gehienetan ez al da hala?; horregatik kexatzeak molestatzen gaitu gizonak?
|
|
|
Egurrezko etxe dotore baten parean gelditu dira, kanpoko atea bultzatu eta barruan sartu dira. Solek ez du inor ezagutzen,
|
baina
emakume bat berehala hurbildu zaio eta estu estu besarkatu du, gero negarrari eman dio. Ivanek, berriz ere jarri dio esku pisutsua sorbalda gainean, eta, Olgak eskutik tiratuta, beste gela batean sartzen lagundu dio.
|
|
|
MARIO: Herriak bai,
|
baina
emakumeek ere bai; informatiboan entzun nuen.
|
|
2021
|
|
|
Bazegoen pufez, alfombraz, tapitzez eta gure herrietako zokoetan turistentzat propio eginak saltzen diren esaldi koranikoak estalita dituzten plater urrekarez gainezka. Egongelatxoa berez, eta Alde Zaharreko pisuetan ohiko denez, izugarri txikia izanda ere, ia ez zen iltze bat ere kabitzen hainbeste kinkila turistiko artean,
|
baina
emakumeak erdian zegoen eta tea banatzeko mahai modura erabili omen zuten plater urrekara erraldoi baten inguruko pufetan esertzeko erregutu egin zigun.
|
|
|
Arriskuan egoten ahal zarete eta baita sortu ere. Badakit lagundu baino ez duzuela nahi,
|
baina
emakume salerosketan ibiltzen diren gaizkileak eta nagusiak harrapatzeko jendea baino gehiago behar duguna suertea da. Ez zuten solasa gehiegi luzatu.
|
|
|
Emakumearekin geratu zen ordu bat beranduago. Manuk pentsatu zuen Jakerrentzako lana zela,
|
baina
emakumearen bizitzaz gehiago ikertu behar zuela. Edonola ere, gogorik ez bazuen ere, Filorekin hitz egin behar zuen.
|
|
|
Mariak berak zerbait egiteko prest zegoela erran zion Lorentxori, baina hasieratik ikertzen aritu zirela susmatu zuenean, erabilita sentitu eta haserretu zen. Lorentxo azalpenak ematen ahalegindu zen,
|
baina
emakumeak alde egin zuenean ez zion ongi desenkusatzen utzi. Gizon gaztea lur jota zegoen, laguna ez ezik bere bizitzako emakumea galdu zuela uste baituen.
|
|
|
Zaldun gazte batek, ikusirik Flandriako etxerik oneneko dama bat, bere nagusiaren arreba, bi aldiz ezkondu eta bi aldiz alargundua, eta oso emakume deliberatua bera, zundatu nahi izan zuen ea adiskidetasun zintzozko solasek gogaituko ote zuten; bere gogoaren kontrako erantzuna harturik, ordea, bortxan bereganatu nahi izan zuen,
|
baina
emakumeak oso ongi egin zion buru. Eta zaldunaren asmoak eta ahaleginak nehoiz aditzera eman gabe, bere ohorezko damaren aholkuz, hari jarri ohi zion begitarte ona jartzeari utzi zion poliki poliki.
|
|
2022
|
|
|
Airerik gabe egoniko puxika bati pentsarazten zion Anari, bat batean askatasunak arnasez bete eta puztu izan balu bezala. Ana berriz luzatu eta luzatu bai,
|
baina
emakumeen zantzurik ez zuen garatu. Baina gehien harritzen zuena ez zen Danièlek eman zuen aldaketa fisikoa, baizik eta haren irribarre zabalak, haren jarrera tenteak, bizipoza berreskuratu zuenaren frogak irakurtzen zituen Anak lagunaren jestu guztietan, zoragarri!
|
|
|
Andreek, behintzat, bilera haiek aprobetxatzen zituzten harreman sozialak egiteko. Gizonek maizago egiten zuten bizitza soziala beren eginkizunak zirela-eta,
|
baina
emakumeak askotan beren jauregi eta gazteluetan isolatuta sentitzen ziren eta ospakizunak aprobetxatzen zituzten bisitak antolatzeko. Gizonek normalean baino dotoreago janzten zuten, beraien karguen lepoko adierazleak eramanez.
|
|
|
Momentuz Gaztelako konderria bere emazteari zegokion. Munia zen oinordekoa,
|
baina
emakumeek ez zuten zuzenean agintzen. Gaztelarrek emaztearen izenean gobernatzea onartu zioten Antsori; baina bestalde, ez zuten Iruñeko erresuman azpiratuak izan nahi.
|
|
|
Molde hori plastikoegia da termino batez bataiatua izateko: baginan edo sistema genital osoan kokatuak edo gorputz guztian sortuak diren zenbait espasmok bururatze bat osa dezakete; zenbait emakumerengan, orgasmo batekin parekatzeko bezain erregularrak eta bortitzak dira espasmo horiek,
|
baina
emakume maitemindu batentzat bukaera lasaigarri eta gogobetegarria izan daiteke gizonaren orgasmoa ere. Eta gerta liteke, orobat, forma erotikoa lasai lasai urtzea, tai gabe, talkarik gabe.
|
|
|
Eta horrek berdintasunera pixka bat hurbiltzen gaitu. Gizon gehienek gaztetasuna berriro irentsiz ihes egiten dute,
|
baina
emakumeek ez dute horretarako gaitasunik.
|
|
|
Barkatu Garzia, Gaila min handiak jasaten ari da,
|
baina
emakumeek dena normala dela eta ongi doala erran didate. Jarrerengatik egiatan ari zirela nabari zen; hala ere, sufrimendua gehiegizkoa iruditzen zaidanez kezkatu zaitut.
|
|
|
" Lamina zauritua" istorioaren antzeran, Bretainian etxe bateko neskatoak jarleku goritua paratu zion supazterrera hurbiltzen zen arima herratuari, eta ipurdia erre zion (Sébillot 1980 I: 137). Bizkaiko" Arimea berbaz tximiniatik" kontakizunean, andre bati etortzen zitzaion seme edo senar hila,
|
baina
emakumeak ezin zuen ikusi eta deitoratzen zuen lehen begi zoli eder bi bazituela eta orduko horretan bat eta iluna... (Etxebarria 1995:
|
|
|
Pisuko telefonotik ezin genuen kanpora deitu, deiak jasotzeko baitzen soilik. Kabina batetik egin nuen,
|
baina
emakumea ez zegoen, zerbitzuko beste batek jaso zuen nire premiazko deia.
|
|
|
Arratsaldeko seietan agertu zen Kati. Harrigarria zen,
|
baina
emakumeak bere gela utziko zion Garaziri, aste hartan berak Mertxerena erabiliko baitzuen.
|
|
|
Ez zuen merezi saiatzerik. Ez zuen kontzienteki pentsatu,
|
baina
emakume independente, irekia eta argiegia zen berarentzat, pertsonalitatea eta lagunak zituena. Herri hura utzi eta beste tranpa bat prestatuko zuen beste batean, txori gaixo bat erori zain.
|
|
2023
|
|
|
Esaten zuen bidean ahultasun handia sentitu zuela eta Katalina han egon izan balitz juduei egotziko ziela ondoeza. Osasunez ongi zegoela,
|
baina
emakume ederrek ez zutela tentatzen eta ez zeukala arriskurik kastitatearen kontrako bekatuak egiteko (Roper, 2010).
|
|
|
Aitarekiko etsaitasuna gordetzen zuen era berean, Theoren udako portaerarekiko dezepzioa sentitzen zuen Vincentek. 1883ko abenduaren amaieran (350a) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion dezepzioa sortu ziola haren udako bisitaldiak,
|
baina
emakumea orain egoera horreta ikusteak ere bihotza urratu ziola; gertaera hori gaindiezina gertatuko zela beraren eta Theoren arteko harremanetan; modu friboloan jokatu zuela Theok; aitaren antzera jokatu zuela; ankerra izan zela zoritxarreko emakume bati eta haren haur txikiari sostengua kentzean; ez ziola ezertarako balioko prostituta baten eta sasiko semearen kontua zela pentsatzeak; politikoe...
|
|
|
Aurretik inoiz ez naiz lotuta sentitu,
|
baina
emakumearen oihu beldurtuak entzun ditudanean, orduan ulertu dut ezin izango nuela lankidea lagundu.
|
|
|
Baina, iritzi hori gezurtatu egin dute, besteak beste, emakume komedia idazleek. Beste ikerketa askok gizonak emakumeak baino umoretsuagoak bezala jarri dituzte,
|
baina
emakumeak gizonak baino umore hartzaileagoak direla erakutsi dute (Edwards eta Martin, 2010). Gizonek txiste gehiago kontatzen badituzte ere, emakumeek barre gehiago egiten dute (Provine eta Yong, 1991).
|
|
|
Emakumeen eta gizonen umorea ezberdinki ebaluatzen da. Gizonei onartzen zaie lanean umorea erabiltzea,
|
baina
emakumeei ez horrenbeste. Gizon umoretsuei estatus altuagoa egozten zaie eta emakume umoretsuei, estatus baxuagoa.
|
|
|
Trauma osteko estreseko nahastearen maiztasunari dagokionez, gizonek trauma egoerak gehiagotan bizi izaten dituztela dirudien arren, nahaste hori gehiagotan agertzen dute emakumeek. Egia da gizonek gehiagotan ematen dutela hilgarri diren edo bizitza arriskuan jartzen duten mehatxuen berri,
|
baina
emakumeek gehiagotan ematen dute eraso sexualen, bortxaketen, haurtzaroko abusu eta baztertzeen berri. Emakumeen artean bortxaketa da inpaktu emozional handiena eragiten duena (Kilpatrick, Best, Veronen, Amick, Villeponteaux eta Ruff, 1985); bortxaketaren biktimen% 20k suizidio saioak egiten ditu.
|