|
2000
|
|
|
Ateratzen jakin egin behar. Inork ez dio markatu,
|
baina
berak atera du.
|
|
|
Jaurerriaren aparkaleku zabalean autoa utzi ondoren, lorategiaren albotik pasa eta Aizkolegi aldera doan pistara aterako gara; ezkerretara joko dugu, ordea, Balangondoa aldera, Arbaztegiko hego magaletik Oieregiko bidean. Herri honetako zubi ederraren albotik igaroz,
|
baina
bera zeharkatu gabe, berehala hartuko dugu eskuinera sortzen den Meateko bidea.
|
|
|
Euskal Herrian erreferenteak behar ditugu eta Setien erreferente erlijioso eta etikoa da. Ez da ohiko euskal nazionalista,
|
baina
bere diskurtsoa euskalduna da. Madrilen ezin dute euskal nortasuna duen ezer jasan ordea; otzandua ez den euskalduna ez da ongi ikusia han.
|
|
|
Ni mutil koxkorra nintzela hura egoten zen sehaska eragiten eta bertsoak kantatzen zizkidan: Udarregirenak edo ikasiak zituen beste norbaiten bertso zaharren batzuk,
|
baina
bereak sekula ez. Aitona zena, plazan eta jendaurrean ibili gabea izango zen, baina nik uste bertsotan egingo zuela:
|
|
|
Maldan gora jarraitu eta berehala Santa Kruzeko ermita apainera helduko gara (1 km). Bidetik badirudi harro altxatzen dituela bere hormak,
|
baina
beregana hurbiltzen garenean goxo hartzen gaitu teilapean babesa eskainiz. Inguruan lorategi bat dauka eta udaberria baino lehenago lilipak (Narcissus nobilis) loratzen dira urtaro berriari ongi etorria emateko.Eskuineko bidea jarraitu eta borda dotoreekin topo egingo dugu.
|
|
|
Informazio gizarteak ekonomian eragina duela aski onartutako gauza da. Ez du industri gizartea ordezkatuko,
|
baina
bere forma edo eredu propioa egituratu du. Bera da aldi berean hazkortasuna eta enplegua sortzerik ez duten industri gizarteentzako motor lubrifikatzailea.
|
|
|
Urrentxindorra da Enbeitatarren senideko bigarren kontakizun honen protagonista. Kepa Enbeita zituen berez izen abizenak,
|
baina
bere urrezko ahots eta urrezko bihotzaren ondorioz deitzen omen zioten" Euskadiko Urretxindorra". 1878.urtean Muxikako Usparitxa auzoko Jeuri baserrian jaioa, bataio eguna zen berarentzat benetazko jaiotze eguna.
|
|
|
Federazioa ere beharrezkoa da,
|
baina
bere lanak egiteko.
|
|
|
Joxe Antonio Agirreren irudikoa, hitzeko gizona, nafar kozkorra, abertzalea... ETB martxan jartzeko ilegaltasun denak egin genituen,
|
baina
bere babesarekin. Kultura eta Hezkuntzako diru partidak ez ziren eztabaidatzen, onartzen ziren behar beharrezkoak zirelako, gure ezpata zelako hura.
|
|
|
ETAren jarduerak oso izaera antidemokratikoa du, egungo ETAren hainbat jomuga beren ideien arabera hautatuak dira. Beste jomugak ere izan daitezke diskutigarriak,
|
baina
bere ideologia eta pentsaera dela kausa jomuga bihurtu diren pertsonen aurkako atentatu hilkorrak ez dira ezta eztabaidagarriak izaten ahal ere. Une honetan, Zutiken barruan lehen zegoen baino batasun gehiago dago ETArekiko publikoki kritiko azaltzean.
|
|
|
Eliza hau Gaztelutik oso gertu dugu. Gotorleku hau Zuberoako Bizkondearena izan zen,
|
baina
bere kokapen estrategikoagatik ejertzito askok menpean eduki nahi izan dute. 1642an suntsitu eta geroago berreraikia, bere egitura XIV. XV.ekoa da, eta bertatik Maule hiriko eta inguruko ikustaldi izugarriaz goza dezakegu.
|
|
|
Herrira jaisten ginenean galdetzen zidaten ea norekin ezkonduko nintzen. Aspaldi ez naiz egon eta seguru euskara ikasteko eta eusteko kontzientzia handiagoa edukiko dutela orain,
|
baina
bertako euskara asko galduko zen eta pena da.
|
|
|
Lehenengo diskoan oso gustura hartu genuen. Ez zen saldu izugarri,
|
baina
bere burua salbatu zuen diskoa izan zen, eta gehiago, eta hori asko da hemen. Betiko gauzak saltzen dira eta gainontzekoa arriskua da.
|
|
|
" honekin?". " Honekin ez dut egin nahi,
|
baina
berak egingo lukeena ikusten dut egin behar dela, beraz, neuk sortuko dut paraleloa". Uste dut bide horretan ere eredugarria izan dela bertsolaritza mugimendua.
|
|
|
Errutina da beldur gehiena ematen diona. Arrakasta handia du, mundu guztiak onartzen dio egiten ari den lana,
|
baina
bera ez dago bere buruarekin gustura. Orduan aldaketa izugarri bat ematen du, iritzi orokorraren kontra.
|
|
|
Euskal klasikoen ezagutza sakonari gehitzen zaio Miranderen prosa narratiboaren eragin handiari, moldaketa pertsonal batean aleaturik bere oinarrizko euskalki bizkaitarraren arragoan. Ez dago gehiegikeriarik ez konplexurik ezertan Sarrionandiaren prosan, orekatua dago iturri batekoa eta bestekoa idiolekto pertsonal batean,
|
baina
bere zentzu estetikoaren araberako proportzioan eraikirik, eta ez inoren arau edo ereduari atxikirik.
|
|
|
Bernardo Atxagak ere bere epilogoaren sarreran Bernardo Soaresek (Fernando Pessoaren heteronomoak) idatziriko zati batean jasotzen du nabigatzen duen eta aldarrai dabilen untziaren gaia: " Untzi bat helburu bezala nabigatzea duen untzi bat dirudi,
|
baina
bere helburua ez da nabigatzea, baizik eta portu batera iristea. Gu nabigatzen ari gara, baina ez daukagu babestzat hartu genukeen portuaren ideiarik.
|
|
|
Sarrionandiaren esanetan, Durangoko irteerako zuhaitz horrek pelegrina, bidazti edo nabigatzailea izan nahi luke,
|
baina
bere erro sakon ikaragarriek eutsi egiten diote lurrari itsatsita, leku liriko horretan. Ikusi batera esan liteke zuhaitz hori Sarrionandiaren obraren irudi bat dela, leku lirikoan kokatua dagoela esaten du iturriaren ondoan, bere prosaren lirikotasunaz eta metaliteraturaz (iturriez) egin diren hainbat aipamen kritikori irri egin nahiez bezala.
|
|
|
Iñaki Aldekoaren iritziz, liburuak egiten dituen ebokazio literario guztien artean bi dira sinbolo nagusiak: bidaiatu bai
|
baina
bere jomugara iritsiz gero fatua beteko zaion Ulisesen bidaia, eta bestetik, Kavafis poetaren ziutatearen zama," beste leku eta beste hirien bila dabilen bidaiari nekatuak pentsatzen du" Ez duk aurkituko beste itsaso eta beste lurrik/ Ziutatea hirekin joango duk beti./ Betiko kaleetara itzuliko haiz/ Suburbio berdinetan helduko zaik edadea/ ze, ziutatea berbera baita beti/ etzak besteri...
|
|
|
Narratzailea gizonezkoa dugu guztietan eta emakumearekiko ikuspuntua oso antzekoa da kontakizun guztietan. Emakumea da sentimendu nahasi eta kilikagarri guztien iturburu,
|
baina
beraren papera ez da agerian jartzen, bigarren mailako figura izatera lerratzen da. (Habe 292)
|
|
|
Eta ez diot Arretxeri eskatzen Ostiralak liburuan azterketa soziologiko bat egitea;
|
baina
bere pertsonaiak eta istorioen nondik norakoak desberdinak izango zirelakoan nengoen.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan bi hizkuntzak ofizial izanik, euskalduna euskaraz epaitzeko eragozpenak badira, zer ez da gertatuko Europako Kontseiluak prestaturiko Eurogutuna onartzerik nahi ez zuen Frantziapean dagoen Euskal Herrian? Orain Frantziak Eurogutunari sinadura eman nahi omen dio,
|
baina
bere Konstituzioaren 2 artikulua aldatu gabe. Beraz, era horretara, epaitegien aurrean Frantziako gainerako hizkuntzek legez ez lukete inolako eskubiderik.
|
|
|
1803 Aguirrek beste bi ere idatzi zituen,
|
baina
bera hil ondoren argitaratutakoak: Jesucristoc bere Eleizeari utzi ciozcan Zazpi Sacramentuen gañean Eracusaldiac, Tolosa, 1850; Jaungoicuaren legueco amar Aguinteen gañean Eracusaldiac, Tolosa, 1850 Hemen aipa genezake Jose Ignacio GUERRICO ren liburua ere, 1805ean idatzia, baina geroago argitaratua:
|
|
|
DEIA egunkaria bi multzo horien artean kokatzen da. Izan ere, bere printzipioengatik Euskal Herri osorako egunkaria izan nahi luke,
|
baina
bere egiturak Bizkai, Arabaeta Gipuzkoara mugatzen du (Nafarroan eta Iparraldean erredakziorik ez baitu). Bestetik, bere hedadura Bizkaian agortzen da gehienbat (ikus hedadura datuak, 1 atalean), eta argitaratzen dituen artikuluen erreferentzia eremu nagusia Bizkaia da.
|
|
|
–Izaki erretroflektiboak bere eta ingurunearen arteko mugaketa lerroa nola ezarribadaki, eta marra garbi eta zehatz bat egiten du...,
|
baina
bere erditik igarotzen delamarrazten du... Bere energiak kanpora zuzentzeari uzten dio, ingurunea manipulatueta bertan aldaketak eragin nahian, bere beharretara egoki daitezen; hitz gutxitan, barruranzko jarduera berbideratzen du, eta ingurunea, bere buruarekin ordezkatzendu, jokaeraren helburu gisa?. 16
|
|
|
Edozein alokairuren modura, L ren alokairuak definizio bikoitza du: berarenforma moneta kopuru bat da (100 moneta unitate),
|
baina
beraren edukia produktu batda. Alokairua jadanik existitutako hondo batetik edo kapital batetik ordaindua izanenbalitz, beraren edukia aurreko epealdiko produktua izanen litzateke.
|
|
|
Baliokidetza hori irudiaren bidez adierazteko, esan daiteke ezen 100 moneta unitateko zirkuitua a ondasunaren gainean eratu eta itxi egiten dela; horrela a ondasuna100 moneta unitateetan bilduta dago, kartazal baten barruan bezala. Azken analisian, egiaztatzen da ezen L ren alokairuaren eraketak langileari berari bere produktuaematen diela,
|
baina
beraren era nominalean: a ondasuna L ren aktiboan gordailatua daforma monetarioan.
|
|
|
Txirrina joondoren ireki zidana liburuzaina zen. . Aita Liburuzaina?, Aita Morlansen hitzetan,
|
baina
berak nahiago zuen bestelako izendapena:
|
|
|
Albiste bakoitzean, saia zaitez ahalik eta zenbaki gutxien idazten. Albiste baten barruan batzuk badaude, guztiak pilatu eta esan,
|
baina
beren arteko diferentzia emanez edo batuketa aipatuz.
|
|
|
erabiltzen da errekak birpopulatzeko. Azken hau, izurriaren eramalea da,
|
baina
berari ez dio eragiten. Hau dela eta, karramarro autoktonoarentzako kaltegarria da.
|
|
|
Gau osoa eman zuen eztarriko lakarra kendu nahian, koj koj koj moduko zaratatxoekin. Eztarria findu nahi izan zuen bost arrautzaren zuringoak janez,
|
baina
bere aurpegian izua gailentzen hasi zen gero eta nabariago, ikusten baitzuen dena alferrik zela, ez zitzaiola kanturik irtengo eguneko hain une garrantzitsuan.
|
|
|
Mesedez, Eider aurkitu nahi dut. Badakit hilda dagoela, kauenzotz,
|
baina
bere azken irudia aurkitu nahi dut Irlandan, falta zaidan irudi bakarra. Hitz goxo bat nahi dut bere egunerokotik, azken agur maitagarri lez uler dezakedan zerbait.
|
|
|
Gauaren iluntasunean esnatu zen, izerditan. Beharbada oihu txikiren bat ere egin zuen,
|
baina
bere logelako inor ez zen konturatu. Hori zirudien behintzat, zurrungen orfeoiak ez baitzuen kontrakorik adierazten.
|
|
|
Etxe aurrean eserita zegoen agure batek, urrunetik agertzen ikusi nauenean, etxe barrura sartu eta berriz korrika eta estropezuka irten da kalera, eskuan tez betetako katilua zuela. Ez nuen tearen gogo handirik,
|
baina
berarekin geratu naiz ordu erditxo batez, kontu kontari eta pastak janez.
|
|
|
Azkarregi gertatu zen eta egia esateko ez dut Eiderren portaera gogoratzen. Momentuak, usainak, berbak eta antzekoak ondo; azken agurraz ere ondo akordatzen naiz,
|
baina
bere jarrera... horrela, orokorrean, ez dakit zelakoa izan zen.
|
|
|
Ai, gure aitak jakin izan balu, Senekak erranaren bidetik, ezen ez dela gizonik ahaltsuena bertze guztiak bere menerat dituena,
|
baina
bere burua duena...!
|
|
|
Eta Elbirarekin inozentziaren ertzetik bizi izan nituèn amoriozko mementu gogoangarri haiek ere, gohaingarri egin zitzaizkidan bat batean, haragikeriazko bekatu zital. Zeren eta berriro etorri baitzitzaizkidan bururat, ez ordea handik alde egiteko,
|
baina
bertan errotzeko, aita Bartolomeren hitzak, egun batzuk lehenago aintzakotzat hartu ez nituenak: " Neskatoak eta emaztekiak bekatu iturri dira, Ama Birjina izan ezik... eta Ama Birjinaren pareko emazteki guti batzuk izan ezik, nola baita zure ama.
|
|
|
...rtekoa, zeren, Frantziako errege Luis XIV.aren eta Espainiako infanta Maria Teresaren arteko ezkontzan, zeinak, dakizun bezala, bi ekitaldi izan baitzituen, lehena —ezkontza ofiziala— Hondarribian, eta bigarrena Donibane Lohizuneko elizan, sei egun geroago, 1660ko ekainaren 9an, aitak Villagrandeko dukearekin egoiteko parada izan baitzuen berriro... eta ez etxerat esku hutsik itzultzeko,
|
baina
bere amets urrezkoen zorroan Espainiako armadarekin bete beharreko kanoi eta fusilen tratu ezin biribilagoa zekarrela.
|
|
|
Desterru hura, beraz, distantzian eta legoatan ez zen luzea ez neurtezina, baina nola amorante batzuei gorputzen urruntzerik tipienak arimen urruntze guztizkoa dakarkien, hala egiten zitzaien gure odoleko gizon emazteki haiei eskumenean zirudiena eskuragaitz, desterrua kasik jasanezin egin arteraino. ...atzeko eta estatu hartarat ohitzeko, on zuketen bakezko eta soseguzko giroa; ordea, bai Lapurdin, bai Nafarroa Beherean, eta bai Zuberoan ere, noiznahi den pizten ziren katoliko eta protestanten arteko aharrak eta liskarrak —hala nola Charles de Luxe eta Belzunzeko jaunaren artekoak—, etxegoiendarrak saihesterat eta ekiditerat entseiatzen zirenak, eta ekidin ere zituztenak nola edo hala,
|
baina
beren baitarik eta beren gorputz arimetarik baztertu ezinik, aldi berean, arrisku eta peril sentsazio hura, deserosoa eta gozagaitza, aitzina eginikako urrats bakoitza edonoiz gibelat bihur zekiekeen beldur, alde bietarat osin bana zuèn bide meharretik ibiltzerat kondenaturik baleude bezala, egun batean bai eta hurrengoan ere bai.
|
|
|
Nik, ordea, mozorroa edeki eta kendu dut, eta puntu hori bertzerik ez dut buruan. Eta, zorabiaturik eta unaturik naukan formen mundutik ihesi, amesten dut, beldur orotarik harat, puntu hori, zeinak formarik ez duen
|
baina
bere baitarat forma guztiak biltzen dituen, pentsatu gabe pentsu guztiak dituen, eta, nola geldi dagoen eta gelditasunean datzan, atsedena baizik arnasten ez duen, atsedena eta bakea.
|
|
|
—Hain juxtu ere. Izebarekin almandrongilak egin zitzakeela ihardetsi omen zioan Ripodasi,
|
baina
beretik ez zuela begi gorririk ikusiko. Ez zian inoiz uste izanen Ripodasen erantzuna, atsoaren gorpua desagertarazi beharrean, ibaira botatzea izanen zenik.
|
|
|
Hamaikak eta bortz, zigarro bat dagoeneko pipatua eta Ana agertu gabe, sartzera deliberatu nintzen. Gure aitari" camparyak" prestatzen zizkion zerbitzari bera zen barraren jabe, zimurrago, makurrago eta pultsuz herrariago,
|
baina
bera. Begiak nigan pausatu ahala ezagutu ninduen:
|
|
|
Handik minutu eskasera aurkitu nuenak, ordea, ilea laztu ez ezik, han zer gertatzen ari zen jakiteko ere balio izan zidan: platerean hatz puska bat aurkitu nuen bigarren hartan, bai, hatz zati handi samar bat,
|
baina
bere eraztun eta guzti! Zigilu eraztun eta guzti!
|
|
|
Ez zion astirik eman bere haserreari bare zedin; sekulako garrasien artean, bere onetik kanpo, errudun errukarriaren burua eskatu zuen. Deere jauna ez zen otzanago ibili; hark ere errudunaren burua eskatu zuen,
|
baina
bere lankideak baino esplizitoago, alegia labana esku artean nabarmen erakusten zuela. Jokoarekin jarraituz, Edurtxo Caterpilarrek bi lankideak lasaitzekoak egin zituen, ezer handirik lortu gabe, egia esan.
|
|
|
Luis, ordea, irri malizios batekin inguratu zait dantza eskatzera, baina erantzuteko betarik eman gabe neure burua deabruzko erritmo batean ikusi dut, Luisen gorputzari ezin itsatsiago eta, hala ere, askatasun sen  tsazio ikaragarri batekin (begirada jaso dudan istant batean, Ruben ere ikusi dut, hiltegira daramaten bildotsaren begiekin). Luisekiko saioa amaitutakoan, Rubenengana jo, eta dantzara atera nahi izan dut,
|
baina
bera haitza baino geldiago egon da, eta behin eta berriro uko egin dio, kasik indarka, nire gonbitari.
|
|
|
Gure presidentea ez da supergizon perfektua, baina kargu horretara zer edo zergatik heldu da eta, bizi dugun egoera sozio-politikoari gainbegiratuz gero, ezin esango dugu bere lana gaizki egin duenik. Soil soilik esan dezakegu, beraren jokamoldea kasu bakar batean izan dela desegokia, zeren, besteak beste Amelia Hilton bekadunarekin, ezin argiago utzi baitu bere prestutasuna,
|
baina
bere hutsa onartu du eta baita barkamena eskatu ere, nola emazteari hala herriari. Eta emazteak barkatu badio, arlo pribatua publiko egin den honetan, nor gara gu bera erruduntzat jotzeko?
|
|
|
Fiskalak (T) orduan adierazi du ez dugula geure burua zertan engainatu. Gaineratu du halako salaketen atzean maltzurrak, egon, beti egon izan direla,
|
baina
bere ustetan harremana amaitutakoan sortu zirela eta, guztiarekin, hori beste epaiketa baterako gaia dela. Epaimahai honi presidentearen jokamoldea epaitzea dagokiola zehaztu ondoren, Lewinskyri (A) galdera hau luzatu dio:
|
|
|
Itxaro Bordak ongi ikusia duen moduan, Erdozaintzi saiatzen da Iparraldeko kutsu erlijiozko poesiaren eta Hegoaldean garai horretan idazten zen poesia sozialaren artean bide liriko desberdin bat bilatzen. Presuner ohien frantsestasuna madarikatzen du eta herriaren izerdiaz liluratzen da, egia da,
|
baina
bere poemak irakurriz ikasiko dugu, hala berean, nola kanta primadera bihotzean edo zein hasperen egin izarrei beha.
|
|
|
Reichenbachek Kepler eta Newtonen adibideak aipatu zituen: lehenengoak, eguzki sistemaren eta Hirutasun Santuaren arteko analogian oinarrituz zientzi komunitateak onartutako emaitzak lortu zituen; bigarrenak gauza bera,
|
baina
bere ikerkuntzaren ehuneko handia esoterismoaz, erlijioaz eta magiaz arduratua. Esan bezala, ikusmolde zientifikoaren ustetan, garrantzizkoa zientzi ikerkuntzaren azken emaitzak ziren:
|
|
|
Carnapen ibilbide politikoak ere Neurathenarekin zerikusi gehiago zeukan Schlickenarekin baino, batez ere ezaugarri teorikoetan, eta ez horrenbeste praktikoetan. Carnapek bere burua sozialistatzat zeukan,
|
baina
bere joera zehaztuz:
|
|
|
1922tik aurrera, Vienako Unibertsitateko zientzia induktiboen filosofiaren Ernst Mach Katedraren ardura eskuratu zuen, filosofia eta zientziaren arteko edozein lotura jorratzeko ezin hobea suerta zitekeen lekua. Schlick fisikako esparrutik etorritakoa zen, Carnap eta Reichenbach lez,
|
baina
bere joera zientziarekiko interesa zeukan filosofoarena izatera hurbilduz joan zen gutxinaka, bere aurretik Katedra berean egondako bi aitzindariak ez bezala —Ernst Mach bera, 1895 eta 1901 urteen artean, eta Ludwig Boltzmann, 1902 eta 1906 bitartean—, biak filosofian interesaturiko zientzialariak baitziren. Nolanahi ere, taldea eraikitzeko egin zuen lana aurretiaz existitzen zen beste talde batek erraztu zion.
|
|
|
– Bai,
|
baina
berak Lauaxeta dela esaten badik Lauaxeta izango duk, ezta. Baita gainerako guztiak Lauaxeta izan ez dadin ahalegintzen bagara ere.
|
|
2001
|
|
|
Ibarretxe gure botoekin atera zen lehendakari. Kudeaketa herritar guztientzat egiten du,
|
baina
bera abertzaleek hautatutako lehendakari bat da. Horrez gain, EAJk beste akats bat du gurekiko esaten duenean gure proiektu politikoa inposatu nahi dugula; ez, gure proiektu politikoa independentzia eta sozialismoa da eta guk mahai gainean jartzen duguna marko demokratiko nazionala da, gutxieneko oinarri demokratiko batzuk izatea.
|
|
|
Bide hura beldurrarengatik baztertu zuela diote batzuek. Gabrielek
|
baina
bere eginkizun literarioa eta poetikoa zuen buruan. ' Bizkaitarrak' deritzon poeman dioenez, berak lurra makinatu eta landu egin nahi zuen.
|
|
|
. Egia da, ezkerraren kontzeptua aldatu egin da, baina niretzat ezkertiarra izatea da gizarte hau aldatu nahi duena, sozialismoaren bidean borroka egiten duen pertsona. Jende askok jotzen du bere burua ezkertiartzat,
|
baina
bere jokaera ez da ezkertiarra. Planteamendu etikoa nahitaez lotu behar da egiten denarekin, ez da nahiko norbaitek ezkertiarra dela esatea, hori bere praktikarekin erakutsi behar du.
|
|
|
Fantastikoarekin jolasten duen formatu txikiko bitxia. Berger ez da oso ezaguna Euskal Herrian,
|
baina
bere lanak nazioartean arrakasta franko izan du. Houston International Film Festival eko garaile 1995ean, Palm Springs International Film Festivaleko lehen postua eskuratu zuen urte berean eta New Yorkeko" Film Expo" saria ere.
|
|
|
Kontuan izan behar da Arlabangoa Vasco Navarroren ibilbideko oztopo nagusia zela, eta askotan izaten zen behe laino itxiak zein telefonorik ez izateak (azken urteetan jarri zioten
|
baina
berak aurrerapen honi uko egin eta bere estiloan jarraitu zuen lanean) ez zuten zereginak ondo betetzen laguntzen.
|
|
|
Gaur egun luxuzko ogirik ez,
|
baina
bere historian hainbat gorabehera ezagutu dituen eraikin eder honek kalitatezko euskal irakaskuntza aurrera eramatea du bere helburu, eta maiatzaren 27an bisitatu nahi duen ororentzat zabalik izango ditu bere ate zahar bezain berriak.
|
|
|
Eta amesgaizto handi handi bat izan du Ninak. Ez zaio batere gustatu, jakina,
|
baina
berarekin zer egin ez dakienez, etxean gordeta dauka, sekula egin behar ez dena. Baina halako batean mister Daffodilek duen denda bereziaren berri izango du eta bere arazoa konponduko da.
|
|
|
Errefuxiatuen kanpamenduan erizain, behin marokoar armadako militar bat heriotzetik atera zuen. Gaur militar hura kanpamenduan bizi da, hormarik gabeko basamortu zabalean" preso",
|
baina
beretzat desio duen askatasuna ez die sahararrei opa. Malkoak eta barre algarak eragin dizkigu Gurutzek, eta bitartean semeak hiru te prestatu ditu, sahararrek bizitzari hartzen dizkioten zaporetakoak:
|
|
|
Jaiotzen den Oiz mendiko magaletik Kantauri itsasoraino, iparrerako bidean igarotzen dituen nekazal kutsuko herrien nortasun komuna eraikitzen jarraitzen du. Ezaugarri geografiko eta sozio-ekonomiko komunak dituzte, bai, eta euren harreman estuaren emaitza nagusietako bat Lea Ibarreko Udal Mankomunitatea dugu, Munitibar, Aulesti, Gizaburuaga, Amoroto eta Mendexa herritxoak biltzen dituena; berez, Leak Lekeitio eta Ipazter ere ukitzen ditu,
|
baina
bertako errealitateak ezberdinak direnez ez dira mankomunitatearen partaide. Zonalde hau Bizkaia osoko ezezagunenetakoa izan da orain arte, baita gutxien populatuenetakoa ere, herrialdeko lurraldearen %3, 2an biztanle guztien %1, 7 soilik bizi baitira baina Mankomunitatearen helburuetako bat egoera horri buelta ematea da, eta horretarako zonaldea ezagutarazteko CD ROM bat editatu du.
|
|
|
Eskualde mediterraneoko ibarbasoetan, makaldien atzean, zumardi izenez ezagunak diren baso jori eta hezeak aurkitzen ditugu. Bertan zumar hostotxikia da nagusi den zuhaitza,
|
baina
berarekin batera lizar hosto txikiak, elorri espezie desberdinak eta hainbat lahar eta arkarats bizi dira.
|
|
|
Monika tuterarra da eta euskara ikasten ari da. Bere pisukidea aldiz Heletakoa da,
|
baina
bera ere euskaltegiko ikaslea. Euren etxean badute beste batentzako tokia eta pisukide euskaldun zaharra topatzeak mesede handia egingo lieke euskaraz hitz egiteko orduan.
|
|
|
Horrela, Boeing ek 30.000 kaleratze egingo dituela iragarri du 199.000 langileko enpresan (%15); aurten 500 hegazkin entregatuko ditu, aurreikusitako 538 hegazkinen ordez, eta 2002 urtean, berriz, 400 hegazkin, aurreikusten zituen 510en ordez. Airbus ek, bestalde, oraingoz ez du inolako kaleratzerik iragarri,
|
baina
bere ekoizpena murriztu egin du, eta 2003 urtean 350 hegazkin egingo ditu, aurreikusten zituzten 450en ordez. Bombardier ek bere 56.000 langiletatik 3.800 kaleratzeko asmoa iragarri du (%6, 7), eta aurten 370 hegazkin egingo ditu, bere aurreikuspenak 410 egitea bazen ere.
|
|
|
Gailurra, biribil samarra, ez dugu azken unerarte ikusiko,
|
baina
bertaraino iristean bi ordu eta erdiko esfortzua merezi izan duela pentsatuko duzue. Azkenik, tontor zabalari bira ematea gomendatzen dizuegu, alde guztietatik bista zoragarria baita.
|
|
|
Erdi Aroaz ari da Zumthor, egia da,
|
baina
bere zentzuaren deskribapenak badu zerikusirik, mantentzen du paralelotasunik gure gizartearekin. Hiri kapitalistak eta bere gizarte moldeak ertzak eta bazterrak eraiki dituzte.
|
|
|
Coleridge k bere poema nagusi horretan literatura harrigarriarentzat bideak zabaltzen ditu. XIX. mendeko fantasia litzateke testuan aurkituko genukeena, irudimenean oinarritzen dena,
|
baina
bere garrantzia ez da horregatik txikiagoa.
|
|
|
ez dira doakoak,
|
baina
bertako Gobernuak arestian azaldu duenez, lehen mailako hezkuntzako testu-liburuak doakoak bihurtzeko asmoa du.
|
|
|
baten babespeko izenaren antzeko batekin komertzializatzen duelako produktua,
|
baina
bera ez dago izendapen horretan.
|
|
|
Bigarren hau askozaz ere seguruagoa da, ume txikiarentzat egokia ez den web batean sartzerik izango ez duelako haurrak,
|
baina
bere miatze ahalmenak mugatzeaz gainera, Internetek bereizgarrien duen ezaugarria ezabatu ere egingo du: edukien aniztasuna.
|
|
|
Giles Brown-ek, op., 44 orrialdeetan dioskunez, ez ziren hain ilun izan batzuk, ezhain argitsu besteak; Duby ren arabera, Goi Erdi Aro osoa kontsideratu da, burdinaren aldi? edo, aldi ilun?;
|
baina
berak argiz betea izan zela esaten digu, karolingiar garaian agerrarazten hasiko zenhazkundearen unea sortuz baitzihoan, (Georges Duby, op., 35 or.).
|
|
|
Izan ere, 824 urtean karolingioakagertu ziren. Dakigunez, urte horretan Eblo eta Aznar kondeek gidaturiko armadabat Iruñeko lurretara abiatu zen,
|
baina
bere helburura ailegatu aurretik, Pirinioetandesegina izan zen (menditarren traizio eta gaiztakeriagatik, kronikek diotenez). Badirudi Orreagako bigarren gudu honetan, musulmanak eta baskoiak aliaturikborrokatu zirela. Eblo kondea Kordobara bidalia izan zen gerra trofeo gisa; Aznar, aldiz, askatu egin zuten eta Frantziara itzultzen utzi zioten.
|
|
|
Lizarralderen kasua, bestelakoa da: ez du literatura kaleratuaren munduan luze eman,
|
baina
bere obren arteanazken lana nabarmendu behar da, euskal literaturan bitxia delako eta, nire iritziz, kultuko autoretzat har daitekeelako, bere obrak zabaltzeko kasuan, komunikabideekbaino gehiago, literatur zaleen aburu eta iradokizunek funtzionatu dutelako. Ahozahoko transmisio hori esanguratsua da, komunikabideek ezarri nahi duten merkatuetatik at doalako.
|
|
|
Gogoratu behar da, pepealdiari dagokionez, ez zegoela inolako ordainketa unilateralik. Hegoak efektiboki merkataritza ondasunak eskuratu egin zituen, inolako merkataritza kontrapartidarik gabe,
|
baina
berak finantza ondasun (ez monetarioak) eman egin zituen, inongo finantza kontrapartidarik gabe: bi transakzio positibo eta negatibo horien baliokidetzak oreka osoa adierazten zuen, non kide bakoitzaren zorra eta kreditua erabat parekoak ziren.
|
|
|
Gaztea bezain harroputza zen ustezko aktore hura. Rey abizenak ez zion koroaren pribilejiorik ematen
|
baina
berak demokraziarik gabeko tronua zeraman ipurdi azpian.
|
|
|
Baina guztiekin beti igual iguala. Ni irrikitan egoten nintzen bere eskuak sentitzeko neure azalean,
|
baina
berak nahiago zuen begiratzea eta, amaieran, ipurdian musu bat ematea. Asko jota koska egitea.
|
|
|
Nik nuen parranda gogoarekin. Gari bakarrik geratzen zen
|
baina
berarekin ezin zen kontatu. Izugarrizko atxurra zuen eta ez zuen jada ondo asmatzen hitz egiterakoan.
|
|
|
Isla bat agertu eta enbarkazioa hurbiltzean desagertuko da, gero beste uharte batzuk ikusiko dira. Itsasoak sendoa emango du eta lanbroa eta izango dira nagusi,
|
baina
bertako lainoa, ez haizeak darabilena, eta giro esnetsu eta bustitzaile horretan beste isla batzuk agertuko dira.
|
|
|
Batzuetan bai, bestetan ez zaizkit gustatzen bere ironiak, bere hitz joko zinikoak. Isilik geratu naiz,
|
baina
bera ere bai. Zeozer esan behar izan dut azkenerako:
|
|
|
Han goiznabarra da, baina ura iluna eta ikaragarria irudituko zaizu. hurbil uharte bat dago izotzik gabe,
|
baina
bertaraino salto egitean uharte hori mugitzen hasiko da.
|
|
|
Hariotan birraititaren eta aititaren berri emango du. Lehen pertsonan arituko da,
|
baina
bere herriko berbetan.
|
|
|
Berdin diote mugimenduaren bozeramaileek: " Quebeceko herri autoktonoek onartu egiten dute Quebecek herri bat osatzeko duen eskubidea,
|
baina
bere lurraldean", ez" gurelu rrekin"(" Le facteur autochtone au Quebec", Intern eten). Eta eransten dute:
|
|
|
jainkoa gizartearekin erlazionatzen da, baina erlazio mota hau imanarena da, hau da, gizakiak alde batetik bestera mugitzen ditu, azken hauek indar horiekiko inolako kontrolik gabe ageri direlarik. Platonek kohesio mota honen indarra onartzen du,
|
baina
beraren justifikazioa ez, ordea.
|
|
|
errealitatearen egiazko edukiarekin bat egitea, hau da, munduaren gaineko hipotesi bat ez izatea; eta berak eginiko baieztapenak azaldu eta justifikatu ahal izatea. Iritzia, ordea, ezagutza modu bat da, egiazko ala faltsua,
|
baina
bere baieztapenak justifikatzeko orduan ahalgea.
|
|
|
Adibidez, jirafa bati bere animaliatasuna kenduz gero jirafa horrek bere ugaztuntasuna galduko du, baina ez alderantziz, ugaztunak ez diren animaliak existi baitaitezke. Oinamtzailea oinarritua baino unibertsalagoa da, zebra baten kolorearen distira berea da soilik,
|
baina
bere larruazalean kolorea zati txuri eta beltzetan banatzea zebra guztientzat komuna da.
|
|
|
Dialektikan zera aztertzen da, arrazoimenak kategorien erabilera saiatzen duela eremu horretaz goiti, eta hori egitean printzipio inmanenteak erabili beharrean transzendenteak sortzen dituela. Printzipio hauek ez dute ezagutzeko balio,
|
baina
bere balio berezia badutela ere ikusiko dugu Dialektika honen amaieran.
|
|
|
Eskema, beraz, irudimenaren produktua da, baina ez da irudi bat. Hirukiaren irudi ezberdinak daude, eta hauetatik bat bera ere ezin zaio hirukiaren adigaiari egokitu,
|
baina
bere eskema irudi hauek denak eraiki ahal izateko erregela da. Horrela, eraikuntza erregela hauen bitartez kategorien erabilera ahalbidetzen da eta aldi berean mugatu ere egiten da.
|
|
|
Giza arrazoimenak patu berezi hau du bere ezagutzen sail batean: baztertu ezin dituen galdekizunek zirikatzen dutela; izan ere, arrazoimenaren izaerak berak ezarri dizkio galdekizunok,
|
baina
berak ezin ditu erantzun, giza arrazoimenaren ahalmen oro gainditzen baitute.2
|
|
|
Enpirismoa bere aldetik oinarri irmoetatik abiatzen da, esperientziatik, eta maila honetan, izadiaren barne soilik, sendoki lana egiteko interesa erakusten du; horrela, ordea, baldintzatugabea ez onartzeko interesa du, eta, ondorioz, moralaren indar osoa zapuzten duela dirudi. Une eszeptiko bezala ongi dago, beraz,
|
baina
bera dogmatikoa bihurtzen bada esperientziatik at geratzen den guztiaz, orduan gehiegi eskatzen du.
|
|
|
Orain, maitariaren izana aztertzeko, irudi bat erabiliko dugu: maitatze isuria iturria dela onartuz,
|
baina
beragan sortzen den iturria izanik; ez beste inongo urak bereganatuz. Nolatan da iturri?
|
|
|
–Abokatuarekin hitza hartzera joanen nintzela xanpatu nion eta lankide batek, bere esku zakuan zeukan lexomil pastilla bat eman zidan, ur baso batez lagundurik, jabal nendin bederen. Bistan dena, elkarrekin eraiki gure villa ederrera heldu nintzenean, Marttak lekuak hustuak zituela,
|
baina
bere usaina zoko miko guztietan hedatua zen. Xedera hilgarrian kateztatu lehoiaren maneran nenbilen.
|
|
|
Gauak hain zuzen Sigmundek aipatzen zuen" amodioa eta lanaren" xendak irekitzen zizkidan, Lukatxukairaino, biharamunean lankideek preseski disgustuz begiratzen baldin bazidaten ere, ene bizitza entoila ikaragarria zela ezpainak handikoiki plegatuz gaineratzean. Ohar horiek mintzen ninduten baiki,
|
baina
berak arraiez edo lili arrosez hornitu pijamak leporaino tinkaturik, gizonaren edo emaztearen ondoan etzaten ziren tenoreetan, Ushuaiako lautada hotzetan ibil nintzatekeen, Lukatxukaiko zeruan zirurikan zebilen arranoa begiz jaten, nahiz oraino zure bular beltzen laztantzen, ene ohizko hiztegi urriaren kolpatzeko mintzaira berri asmatzen. Egia, garenaz beste izan gintezkeen, garrantzitsuena zela hala ere, haurreko ametsen ildotik ahalik fidelkien bideratzea.
|
|
|
Goitik beheitiraino txipa txipa egina ikusi zuenean, portugesa bera ere daldaraka hasi zen, lagunaren hotza bere baitan sumatzen zuela,
|
baina
berak ere burua sartu zuen uretan. Ez zen kaskoa argitzeko manera txarra.
|
|
|
Sadabak ez zuen lehendik ezagutzen atea ireki zien emakumea,
|
baina
berari ere sekulako besarkada eta musua eman zizkion, Aureliori eta xakurrari bezala. Berrogei urtetik goitikoa izanen zen, portugesaren gisara, baina mugimenduetan eta ezagun zuen sekulako bizitasuna zuela.
|
|
|
Halako batean, kainabera mugitzen hasi zen, bizirik balitz bezala, ibai aldera kolpe handiak ematen hasi zen, urarekin batera joan nahiko balu bezala. Luixitok bere indar guziarekin kontu zion,
|
baina
bera ere eramaten zuen indar ikaragarri hark. Patxi eta Maddalen gerritik lotu zitzaizkion, haiek ere laguntzeko, baina hiruren artean ere ezin.
|
|
|
Luxia eta Juana hantxe zeuden, aitzurra eta pala, ostatutik lohia ateratzeko ideian. Keinua egin zioten eskuarekin,
|
baina
bera kieto eta mutu gelditu zen, zer erran ez zekiela. Uraldeko Maritxurekin solasean ari ziren.
|
|
|
... hori baizik ez, hain gutxi non edozein unetan akaba baitaiteke ministro bat inolako eragozpenik gabe, are eta gutxiago tradizio literario gotor baten mehatxupean zegoen Ministro hau. Berlusgoñi saiatu da, bai, gu engainatzen,
|
baina
bere ariketa intelektual eta gogo jardun guztiak alferrekoak izan dira, oraintxe baieztatuko duzunez.
|
|
|
Puntu horretan B oso garbi mintzatu zen. Eta, jakina, oso oso garbi gelditu zen, baita ere, euskararen auzia konpontzen lagunduko zigula; ohartarazi zigun, ordea, eman beharreko urratsak zeintzuk ziren esango zigula,
|
baina
berak ez zuela lanik egingo, lana guk egin genuela, horixe zela ordaindu genuen prezioa.
|
|
|
– Gure lapurrak ezin osatuko du sekula loreen formula;
|
baina
berak ez daki hori, noski: horixe dugu aldekoa.
|
|
|
– Tira, kontsolagarria liteke bai. Guk agian ez dugu lortuko gure helburua,
|
baina
berak ere ez. Susmagarririk?
|