|
2000
|
|
|
Ume garaian jotzen ikasi ondoren, urte
|
askoan
geldi eduki dut, armarioan gordeta. Orain dela 10 urte sagardotegi batean hasi nintzen jotzen, eta bertan entzuten ari zen batek deitu zidan ondoren Oiartzungo Madalensoro pilotalekuan kontzertu bat emateko.
|
|
|
Erabat ez etsitzeko, hala ere, bazen arrazoirik. Alde batetik, urte
|
askoan
gure historiari buruzko hainbat ikerketa eta hedaketa lanek itxaropena sortu zuen. Aurrerantz aritu gara atzerantz begiratu dugun guztietan.
|
|
|
Arkitektura neoklasikoa agertzen du 1842an eraikitako ikuztegiak. Urte
|
askoan
arropa garbitzeko lekua izan ondoren, amuarrainen haztegia dago orain bertan, eta arrantza garaian ibaia hornitzeko erabiltzen dira bertan hazitako arrainak.
|
|
|
Begiratu besterik ez dago sukaldarien fenomenoari: Argiñanok hamaika programa egiten ditu hemen eta Hego Amerikan, Subijanak urte
|
askoan
egin du saio bat... sukaldariak konturatu dira, telebistan euren errezetak saltzea ez dela euren kalte: amateurra ez da sekula bere mailara iritsiko, ez ditu izango berak dituen erraztasunak, tresnak, langileak...
|
|
|
Ordura arte nafar gorriarekin sorgortu samarra egon banintzen ere, berehalasuspertu nintzen eta itzulera haren xehetasunak galdetu. Bai, nik uste nuen AitaMorlans huraxe zen, urte
|
askoan
Ameriketan misioetan ibili ostean kaputxinoekSalbatoren daukaten komentura bueltan zetorrena.
|
|
2001
|
|
|
Dudarik ez dago, euskal narratibaren historian, eta bereziki nobelagintzarenean," inflexio puntu" bilakatu direla. Gogoratu, bestela, 100 metro izan zela gaztelaniara eta ingelerara itzuli zen lehenengo euskal nobela, edo nobela hau izan dela urte
|
askoan
argitalpen gehien eduki duena. " Klasiko" adjektiboa guztiz egokia dateke oraindik egungo irakurleari erakargarriak egiten zaizkion nobela hauek definitzeko.
|
|
|
Denbora
|
askoan
zehar, sukaldaritzako ezagupenak ez dira transmititu; aitzitik, zenbait aurkikuntza, truku eta jakintza egileekin batera desagertzen zen.
|
|
|
Denbora
|
askoan
eserita egotean, gaizki toleratzen dira izerditzea eta esfortzuak.
|
|
|
Isoflaboi ugariko dietak LDL kolesterolaren (“txarra”) maila% 6,5 murriztea ekarri zuen. “Efektua arina izan arren, litekeena da isoflaboiek arrisku kardiobaskularra murrizten laguntzea urte
|
askoan
beste estrategia lipido erreduktore batzuekin batera hartuz gero”, azaldu du Durzer doktoreak.
|
|
|
Nutrizio propietateak ahalik eta gehien kontserbatzeko, erosi ondoren, ahalik eta denbora laburrenean leku fresko eta lehorretan gordetzea gomendatzen da, argitik babestuta eta janaria prestatzeko orduan: ez jarri uretan, ez egosi denbora
|
askoan
, ez ur askorekin, eta, ahal dela, egosi edo prestatu bere azalarekin, eta presio eltzea erabili. Zati berdeak dituen patata zaharregiak baztertu egin behar ditugu, solanina izeneko alkaloide toxikoa baitute.
|
|
|
Kontsumo hori oso azkar hedatu zen kultura islamiarreko eskualdeetan, edari alkoholdunak kontsumitzea debekatua zegoelako eta haien ezaugarri indartsuak zirela eta. Urte
|
askoan
, islamiar guztiek hain preziatua zen fruitu horren esportazioa debekatu zen. XVI. mendearen amaieran, landaketak Ceilanen eta gero Indian zabaldu ziren.
|
|
|
Hotza oso zorrotza den lekuetan, berokuntza sistemako hodiak izoztea arazo larria izan daiteke, batez ere egun
|
askoan
hutsik dauden etxebizitzetan. Halakoetan, izotzaren kontrako likidoak erabiltzea komeni da.
|
|
|
Bai elikadura konbentzionalak, bai ovolactovegetariarrak behar bezala asetzen dituzte behar organikoak, eta are gehiago jakiten da ez dela beharrezkoa egunero jatea. Ez da oztopo, bitamina horren urritasuna deskribatu da, urte
|
askoan
B12 bitamina ugari duten elikagairik ez duten gizabanakoetan, hala nola animalia jatorriko elikagai guztiak saihesten dituzten okurreetan. Barazkiak, zerealak eta ogia jatea oso ona da, baina elikagai horiek kolaminen iturri muypobreak dira.
|
|
|
‘Makro’ berdin handia edo luzea, eta ‘Bios’ berdin bizia. Hufeland XIX. mendeko mediku alemaniarrak termino hori bera erabili zuen denbora
|
askoan
bizitzeko modua izendatzeko, elikadura erregimenaren eta higiene arau orokorren bidez. Ez da, beraz, gauza berria, nahiz eta defendatzaile askok hala uste duten: Zen Budista filosofiaren printzipioak bakarrik sartu dira.
|
|
|
Behi esnearen antzeko itxura izan arren, ez dute halakorik, eta ez dute inolako zerikusirik haien nutrizio balioarekin; beraz, ezin dute inoiz aldatu.Batez ere karbohidratoak, mineralak eta hainbat bitamina ematen dituzte, oinarrizko osagaiaren arabera.Hortxatak egitea ez da zaila; kasu askotan, prozesua osagaiak uretan ordu batzuetan uztea, xehatzea eta, ondoren, ondoriozko likidoa isurtzea da. Formula hori erabiltzen da urte
|
askoan
Levanteko etxeetan boilur hortxata ezagun eta aberatsa egiteko. Etxean egiteko modua… Merkatuan interesatzen zaizkigun zereal aleak aurkitu ezin baditugu, zerealak malutatan erabil ditzakegu.
|
|
|
Gure txorrotetatik ateratzen den urak hasiera batean osasun publikoko arazorik ez sortzeko helburua du. Helburu hori lortu da, mende
|
askoan
egon ondoren agerraldi epidemiko ugari hasi edo transmititzen, besteak beste, sodio hipokloritoa erabiliz. Berriki egindako azterlan batek, ordea, zalantzan jarri du haren erabilera, toxikoak izan daitezkeen azpiproduktuak sortzeak dakarren arriskuagatik.
|
|
|
Karuna Sharmak urte
|
askoan
senarraren tratu txarra jasan behar izan zuen. Mozkortu egiten zen oso sarri eta emaztea jotzen.
|
|
|
Lehen ere esan dugu: hindutarrak musulmanekin batera gizaldi
|
askoan
bizi izan dira eta musulmanen musika bezala, hein batean berauen ezkontzako jeloskeria eta usteak itsatsi zaizkie.
|
|
|
%15 Hindutarrek azpian dituzte. Gizaldi
|
askoan
, baina, beraiek izan ziren agintari. Eragin handia izan dute hindutarren ohituretan eta gizarteko zenbait jokabidetan.
|
|
|
Berandu xamar gabiltza, gehienetan bezala, auzi hori 98koena berbera denez gero. Gogora dezadan, beraz, aurre
|
askoan
ibili zela behin Euskal Herria gai horretan, Azkoitiko zalduntxoekin.
|
|
2002
|
|
|
Egunen batean, esaterako, Kongresuko langile guztiak bertan egotea nahi bazenu, ez lirateke inolaz ere sartuko, ezta bata bestearen gainera igota ere, eta Kongresuko bobedak altuak dira, gero!». Urte
|
askoan
estatuak bere diru sarrerak baino kopuru handiagoak xahutu ditu horrela. Diferentzia hori kanpotik ordaindu diote urtetan.
|
|
|
J. PONCE: Hasiera batean ideia ez zen Galderrek grabatzea, urte
|
askoan
egon naizelako berarekin jotzen eta nik ere probatu nahi nuen beste estilo bat. Baina besterik gabe.
|
|
|
Baina baita" gustagarria eta aberasgarria" ere zenbaitetan, Garziaren iritzian. Kostako zaizue, halere, bi aditu hauek lehiaketa berean urte
|
askoan
jarraian epaile ikustea. Bat datozelako biak lehiaketa batek aurrera egin behar badu, epaimahaiak aldatuz joan behar duela.
|
|
|
Bitxia bada ere, kontsumitzaile gehienek uste dute produktu izoztuak hoztuak edo freskoak baino okerragoak direla, eta prezio merkeagoak ere eskatzen dituzte. Hala ere, askotan, bereziki arrain izoztuan, izoztutako produktu askoren freskotasun maila arrain fresko
|
askoan
lor daitezkeenak baino handiagoa izan daiteke. Bibliografía Gill, C.O.
|
|
|
zementuaren kontzentrazioak tenperatura altuagoak eragiten ditu hiriguneetan. Mikroklima oso lehorra izango da eguzki argia egunean ordu
|
askoan
jasotzen duen edo zuhaitz hostotsu baten azpian dagoen eremuan. Hainbat faktorek eragiten dute mikroklimak bereizten.
|
|
|
Britainiar, alemaniar edo frantziar merkatuekiko hamar urteko atzerapenarekin, laugarren gamako produktuak Espainiako supermerkatuetako apalategietan ikusi ziren 1989tik aurrera. Urte
|
askoan
, Espainiako familien %5en erosketa saskian sartu direla eta urteko kontsumoa 13.000 tonakoa dela kalkulatzen da.
|
|
|
«Noizbehinkako kasuak, kimu txikiak, segur aski ez lirateke errepikatuko, esaterako, iaz Murtzian bizi izandakoak edo Alcalá de Henaresen (Madril) bizi izandakoak. Kontrol neurriak martxan jartzen hasi ahala, kasuak gutxitu egingo dira, baina urte
|
askoan
harekin bizitzen ikasi da». Iritzi berekoa da Emilio Bouza doktorea, Gregorio Marañón Ospitaleko Mikrobiologia eta Gaixotasun Infekziosoen Zerbitzuko burua, Madril:
|
|
|
Denbora
|
askoan
, hiesaren tratamenduan espezializatutako zientzialariek eta klinikoek uste zuten immunitate defentsek eragotzi egingo zutela giza immunoeskasiaren birusa (GIB) duen pertsona bat mikroorganismo horrekin bigarren aldiz kutsatzea. Hala ere, atzo “The New England Journal of Medicine” aldizkarian argitaratutako azterlan batek hipotesi hori erabat baztertzen duen kasu bat deskribatzen du.
|
|
|
Gaur egun, Ganteko (Belgika) zentro batean egiten da. Frank Comhaire katedraduna bikote antzuei laguntzen aritu da urte
|
askoan
, eta semearen sexua aukeratu nahi dutenei zerbitzu bat eskaintzen hasi da. Bisita pare bat besterik ez da behar eta 6.300 euro ordaindu.
|
|
|
Podocnemis expansa, Orinokoko dortoka edo arrau izenez ezagunagoa, urte
|
askoan
elikagai iturri garrantzitsua izan da Orinoco ibaiaren (Venezuela) ibaiertzetako biztanleentzat. Hala ere, bostehun urtetik gorako ustiapen irrazionala dela eta, espeziea hain kritikoa den puntu batera eraman da, ezen beharrezkoa baita neurri batzuk hartzea hura ez itzaltzeko.
|
|
|
Drainatzea ahalbidetzen duten harea, legarra edo harriak dituzten energia mailen aniztasunari lotutako kostaldeak porotsuak dira eta petrolioa nahiko erraz sartzen da. Ondoren, substratuko pikorren azalera handienak xurgatzen badu eta in situ geratzen bada likatsuago, urte
|
askoan
egon daiteke sedimentuan. Petrolioa, berriz, ez da erraz sartzen harea irmoan edo lohi estutuan.
|
|
|
Ez da egia. Urte
|
askoan
zakurrei begira egon eta ahoratzen duten belar bakarra almitza dela esan behar.
|
|
|
Gainera, neurri latzok herio mantso batera eramaten dituzte presoak eta zigorrak, horrela, zigor kapital baten pareko bilakatzen dira, nahiz ez daramaten izen hori. ...rrotz eta latzetara makurrarazten baditu presoak, esan daiteke horien heriotza haien esku geratzen dela; baina, ostera, legegileak neurri zorrotz eta latz horiek onartzen baditu, nahiz kondena horrek heriotza mantso batera eramango dituen ezinbestean, ez dago esaterik presoak heriotza zigorrera kondenatu dituztenik; nolanahi ere, argi gera bedi neurri horiek zorrotzegiak iruditzen zaizkigula, urte
|
askoan
presoek pairatu beharreko sufrimendu luzea bidegabea baita, zalantza izpirik gabe. Horrez gain, presooi ordainarazten zaizkien zigor zorrotzak ez datoz bat, inolaz ere, egindako okerrengatik ordainarazi behar litzaiekeenaren neurriarekin, haietako bakoitzak zigorraren zorroztasuna agoantatzeko agertutako indar eta gaitasunekin baino.
|
|
2003
|
|
|
Joko zikinak abantaila gehiegi hartzea esan nahi du. Adibide batera, joko zikina gertatzen da pilota batera justu justu iristen zarenean eta ahal den moduan balekoa bota beharrean, zestan denbora
|
askoan
eutsi, frontoian kokapen ona hartu eta azkenean desabantailan hartutako pilota horrekin zeu ateratzen zarenean abantailan. Hori joko zikina da, eta hori epaileak ikusi egin behar du.
|
|
|
Argi dago sosak bagara ez garela egun batetik bestera igaroko zuritik berdera; baina pixkanaka lortuko dugu”. Sanz Ortizek kexatu egin du umorea, eta urte
|
askoan
baztertu dute prozesu terapeutikotik, “nahita, baliabide hori elikatu, landu eta kontserbatu behar dela ahaztu baita”. Haren teoria da eguraldi txarrerako gomendatzen den aurpegi onak ez duela egoera aldatuko, baina “balio kalkulaezina izango du horri aurre egiteko”.
|
|
|
“Premiazko neurririk hartu ezean, Australiako fauna eta flora bitxiaren zati handi batek desagertzeko mehatxuari aurre egin behar dio”, esan zuen Kevin Thomson ingurumeneko bozeramaile laboristak. Australiak, munduko gainerako herrialdeetatik urte
|
askoan
isolatuta egon arren, biodibertsitate bakarra du, eta animalia espezie bereziak ere bai, hala nola kangurua. Hala ere, bertako dozenaka espezie galdu ditu Europako animaliak, laboreak eta intsektuak sartu ondoren, Erresuma Batuak 1788an bere lehen espetxe kolonia ezarri ondoren.
|
|
|
Bitxia bada ere, kontsumitzaile gehienek uste dute produktu izoztuak hoztuak edo freskoak baino okerragoak direla, eta prezio merkeagoak ere eskatzen dituzte. Hala ere, kasu askotan, bereziki arrain izoztuan, izoztutako freskotasun mailak arrain fresko
|
askoan
lor daitezkeenak baino handiagoak izan daitezke. Kontrakoa pentsa badaiteke ere, izoztutako elikagaiek lehengai gisa erabiltzen diren elikagai freskoen ezaugarriak itzuliko dizkigute desizoztu ondoren.
|
|
|
Era berean, higiene neurriak zorroztu ditu, bainuak arretaz hartu (eguzkikoak zein uretakoak) eta intsektuen ziztadetatik babestu, uxagarriak erabiliz. Gero Gaixotasun batzuk ez dira berehala agertzen (baliteke bidaiatik itzuli eta denbora
|
askoan
agertzea). Patologia infekziosoren bat izan dezakezula uste baduzu, jakinaraz iezaiozu zure medikuari eta esan iezaiozu azken hamabi hilabeteetan atzerrira joan zarela eremu tropikal batera edo garapen bidean dagoen herrialde batera.
|
|
|
Herrialde horretan, fruituak, mertxikak, hilezkortasunaren sinbolo dira eta herrialdeko portzelana ospetsuen dekorazioan ohiko motiboa dira. Ibilbide komertzialen bidez, melokotoiak Pertsiara iristen dira, eta urte
|
askoan
herrialde horretako jatorrizkotzat hartu zituzten. K.a. 330 urtean, melokotoneroa Greziara iritsi zen, eta Erdi Aroan Europa osora zabaldu zen.
|
|
|
“Erraza da ulertzea nola ez duen inork ikusten, ez baitu begiratzen; baina ez da hain nabaria nola begiratzen duen azaltzea, baina ez du ikusten”, dio Nunes Gonzálezek. Jende askok bakarrik gidatu du, bere gauzei aurre egin die, eta errepidean gertatzen denaz minutu
|
askoan
ez kontziente izan. Recarte Goldaracenak eta Nunes Gonzálezek hamabi auto gidari jarri zituzten gidatzearen aldagaiak erregistratzeko prestatutako DGTko auto batean.
|
|
|
“Laborategi askotan aztertzen ari dira azafraiaren erabilera lipidoen metabolismoa kontrolatzeko, hau da, gaixotasun kardiobaskularretatik babesteko duen gaitasuna eta zelulen endekapenezko prozesuen aurka ere jarduten duen agente antitumorala”, azaldu du José Antonio Fernándezek, Espainian sortutako azafraiaren ikerketa taldeetako bat zuzentzen duenak. “Ikerketa lerro horiek hor daude, eta urte
|
askoan
jarraituko dute”. Abentura bat du zientzialari honek, eta Iranen bultzada ikertzailea miresten du.
|
|
|
. Ez da etxebizitzarik erosi behar epe laburreko espekulazio asmoekin. Kontuan izan behar da erositako etxebizitza edo etxea bera izan daitekeela urte
|
askoan
, eta prezioaren igoera gelditu edo, are gehiago, jaitsi egin daitekeela.
|
|
|
Estaziotik behera zegoen plaza batera. Izan ere, estaziotik gora bizi zen Santos, baina estaziotik behera bizi izan zen urte
|
askoan
, umetan, eta hara joan nahi zuen Santosek. Hil aurretik.
|
|
|
Horrelaxe, gerritik helduta, eraman omen zuen bazter batean bikoteentzako apailaturik zeuden eserlekuetako batera eta han, bere ausardia kordokatzen hasia ikusi zuelako edo, edateko zerbait fuertea nahi zuela esan omen zuen. Orduan, edariari lehen bi tragoak jo eta gizonari entzuteko eserlekuan jarrera eroso bat aurkitu uste izan zuela adieraziz keinu bat egin zuenean, hasi omen zen gizona hizketan, eta denbora
|
askoan
isilik egon edo esan beharrekoa gehiegi pentsatu dutenek egin ohi duten bezala hasi omen zen, modu nahasi samarrean eta azkena esan beharrekoa aurrena esanez.
|
|
|
Horietako askok beren borondatez aukeratu omen zuten kale bazter edo zubi azpietako bizimodua. Bazuen lagun bat Parisko kaleetan hiriko orkestra filarmonikoan bakarlari gisa urte
|
askoan
biolina jotakoa eta orain botila husturen bat eskuan astinduz biraoka edo edonorekin liskar bila ibili ohi zena. Bazuen beste bat teologo bezala liburu lodiak idatzia eta orain, pitin bat berotzen zenean, ateismoa predikatzen zuena.
|
|
|
Gertaera, baina, hortxe bukatu zen; jubilatu arandarrak laster
|
askoan
ipini zion kontrapuntua jazoera desatseginari, xalo xalo esanez:
|
|
|
Horrek guztiak argi bereizten zituen klero sekularraren gehiengoarengandik, eta izen onaz janzten zituen. Misiolarien nobiziatua 16 urte aldera hasi ohi zen, gero filosofia eta teologia ikasten jarraitzen zuten urte
|
askoan
, eta, Zarautzera iristen zirenerako, 30 urtetik gorako elizgizon prestuak izaten ziren; asko, ordurako, irakasle lanetan ere jardunak ziren. Gainera, Ikastetxean bertan, esan bezala, egunero izaten zituzten teologia moral eta beste gaietako lezioak.
|
|
|
Deskribatu berri dugun testuliburuen bidezko hezkuntza sistematikoaren eredua ez zen ez inon ezta ezein zientziatan ere erabiltzen (agian matematika elementala salbuetsiz) XIX. mende hasiera arte. Baina data horren aurretik, zientzia aurreratuenetako batzuek lehen aipatutako ezaugarri bereziak agertzen zituzten nabarmen, eta kasu jakin batzuetan horrela jokatu izan da denbora
|
askoan
. Testulibururik ez zegoenetan, zientziagintza jakin batzuen jarduerarako onartutako paradigma unibertsalak egoten ziren.
|
|
2004
|
|
|
Hori bai, hain bitxia dela hainbatetan azpimarratu ondoren, inori ez dakiola bururatu eskuetan hartzea. Artikutza osasuntsu badago, urte
|
askoan
gizakiaren atzaparretatik ahal den gehiena babestu delako izan da eta.
|
|
|
Bigarren ahizpa, aleman batekin ezkondu zen eta hantxe bizi izan da urte
|
askoan
. Hirugarrena da anaia.
|
|
|
Ni, uste dut, ezer ezer egin gabe egon nintzen bi urtetan heldu egin nintzela. Hamasei hamazazpi urte izango nituen, dirurik batere ez, ezin beti parrandan ibili, ezin hau edo hura egin, eta denbora
|
askoan
aspertua egon behar izan nuen, baina burua ez da pausean inoiz egoten. Norbera ezagutzeko kristoren bidea da hori, eta norbera ezagutzea da lehenengo gauza, besteak ezagutzen hasteko.
|
|
|
Denbora
|
askoan
, bakarra.
|
|
|
Hitza ekintzarekin ordezkatu nahi izan duen inguru sozio-politikoan, haatik, garesti ordainarazi nahi izan zaizkio, beti, Txillardegiri, bere hautu politikoak. Urte
|
askoan
irakurketa politizatua bakarrik eskaini izan zaio. Irakurketa politizatua:
|
|
|
Beltza, horia eta zuria ere bazen esklabo trafikoa, ehunka bizkaitar" trata zurian" erortzeko arriskuan egon ziren une haietan. Kubako sakarokratek eratutako proiektu bat airean ibili zen denbora
|
askoan
, proiektu honen bultzatzaile nagusia euskalduna zen gainera, Miguel Aldama bizkaitarra. Bizkaitik ekarritako soldatapeko langileekin ingenio handi bat sortu nahi zuten Aldamak" nere bizkaitarrak" deitzen zien herrikideei; horretarako, txinatarren antzeko kontratuak erabili nahi zituzten, baina laster ohartu ziren asmo hori gauza ezina zela, euskaldun haiek ez ziren sasi esklabotzara makurtuko eta.
|
|
|
Naval ontziola ibaiaren ezkerraldean dago, eta ezkerraldeko industriak birmoldaketa plan itzela jasan zuen 1980ko hamarkadan. Euskal Herriko eskualde marjinatuena da eta langabezi tasa handiena izan du urte
|
askoan
. Bertan txirotasun handiena biltzen da.
|
|
|
Manuelek sekretu bat kontatu digu: urte
|
askoan
rona gordetzen duten upela horiek aurretik ardoa gordetzeko erabiliak dira; hala, ronak zapore berezia hartzen du, brandi frantsesaren antz handia duen zaporea. Gainerako destilategietan, ordea, whiskia gordetzeko erabilitako upeletan sartzen dute rona.
|
|
|
Hasieran ez ezazu han denbora
|
askoan
utz.
|
|
|
Ez dugu gutxitan, ez horratik, aditu behar izaten gure arazoa gutxi
|
askoan
datzala azken beltzean. Hala eta guztiz ere, datu aitzakia horretan oinarriturik pentsatzen dutenak ez dakigu zenbateraino dauden informatuak munduan gutxi edo asko izate horrek zehatz mehatz zer esan nahi duen.
|
|
|
Gutxi
|
askoan
oinarrituriko pentsabidea ez da izango bada zakurraren jabeak bere burua zuritzeko darabilen zuribidea. Horretaz gainera, eta horrekin batera, kate motzean loturik dagoenak hezur edo gezur hori irensten badu, ederki baino ederkiago.
|
|
|
Baserrian jaio eta igaro zuen gaztaroa. Baserriko ekonomian laguntzeko esne saltzaile moduan lan egin zuen urte
|
askoan
. Ezkondu ostean senarrak eta berak herrian erosi zuten pisua.
|
|
|
Arantxak «oso esklabua» bezala definitzen du urte
|
askoan
egin zuen lana. Dioenez ordutegi finkorik gabeko lana zen berea, edozein unetan deitu ziezaioketen dendatik beste hamar albornoz josteko esanez.
|
|
|
“Baliabide ekonomiko eta tekniko handiak erabili ziren aztertzeko, baina oraindik lurrikararen zain daude”, dio Álvaro Corralek. Ikertzaile horren ikuspegitik, lurrikarak dira inoiz aurreikusi eklipseak bezala, urte
|
askoan
, baina eguraldia bezala ere ez. “Egin daitekeen gauza bakarra aurreikuspen probabilistak dira”, nabarmendu du adituak.
|
|
|
Gainera, normalean jaki freskoak kalitate handiagokoak direla onartzen den arren, jatorrizko ezaugarriak hobeki gordetzen dituztenez, izoztuek kalitate estandar egokiak eta onartuak dituzte. Kontsumitzaileek badakite erosten dituzten izoztuak hozkailuetan denbora
|
askoan
gorde daitezkeela (izozkailuaren ezaugarrien arabera). Balio gehigarri hori gero eta garrantzitsuagoa da, etxean janaria izatea erosoa delako eta behar denean denbora luzez egoera ezin hobean egon dadin.
|
|
|
Lurreko bizitzaren bilakaeraren misterioetako bat da hegatsak dituzten arrainak gorputz adarretako ornodunetara igarotzea. Biologoek eta paleontologoek pentsatu zuten, urte
|
askoan
, hegatsak hanka eta beso bihurtzea duela ehunka milioi urte gorputza jasan eta lekuz aldatzeko beharrari erantzun ziola; orduan hasi zen uretan ibiltzeari ekiteko igeri egiteari utzi zioten uretako izaki batzuen inbasio handia. Hala ere, duela 360 milioi urte baino gehiago bizi izan ziren espezieen fosilen azterketak, devoniar periodoan, anfibioen, ur gezako arrainen eta koral formazioen agerpena ezagutu zuenean, agerian utzi du gorputz adarrak uste baino lehenago sortu zirela, sakonera txikiko uretan mugitzeko haiek erabili zituzten arrainetan, Chicagoko Unibertsitateko hiru paleontologok “Science” lanean dioenez.
|
|
|
Papilionazeoen espezieko ilarra Europa zaharrekoa da, batez ere Italiakoa, non oso preziatua eta landua baita. Baratzeetan ia arazorik gabe hazi arren, nahiko zaila da landare hori loreontzietan landatzea, eta, beraz, oso garrantzitsua izango da drainatze ona lortzea, lur arin eta substantzia organiko
|
askoan
, arazorik gabe garatu ahal izateko, eta loreek askatzen duten lurrin atseginaz eta fruitu txiki eta berdeez gozatzeko. Landare igokaria denez, komeni da zuhaitz adarrak ematea, hala nola sagarrondoa edo hurritza, edo inausketa hondakinak, behar bezain luzeak, igotzeko gida gisa erabil daitezen.
|
|
|
Europako Batasuna (EB) eta AEB. datorren larunbatean Irlandan akordio bat sinatuko dute satelite bidezko irrati nabigazioko sistemak, GPS estatubatuarra eta Galileo europarra bateragarriak izan daitezen eta zerbitzu irekiko seinaleak nazioarteko erreferentzia arau bihur daitezen. Europako Batzordeko lehendakariorde Loyola de Palaciok eta Estatu Batuetako idazkari Colin Powellek sinatuko duten akordioak amaiera emango die Washingtonek europarren gainean urte
|
askoan
egindako presioei, sistema autonomo bat garatu ez dezaten. Galileok operatiboa izaten hasi behar du, neurri batean bada ere, 2008an, eta adituek uste dute GPS sistemaren gaur egungo zehaztasuna baino bost aldiz zehaztasun handiagoa eskainiko duela bere zerbitzu irekian.
|
|
|
Denbora gutxi dirudien arren, nahikoa da jarduerak baldintza egokietan egiten badira eta helduek aldez aurretik pentsatu badituzte eta haurrak estimulatzen badakite. Kontua ez da denbora
|
askoan
jolastea, ondo egitea baizik. “Aita edo ama gaizki umoratuta edo estresatuta baldin badaude lanak, hobe egun horretan haurrekin jolasean ez ibiltzea, denaz konturatzen baitira eta ez baitira kontzentratuko”, dio adituak.
|
|
|
Tumorea modu horretan agertzen denean, bakartuta agertzen da, minik gabe eta mikzio nahasterik gabe. Bestalde, maskuri tumorea duen gaixoaren profila 50 eta 65 urte bitarteko gizon batena da, urte
|
askoan
erretzailea, hiriguneetan eta eremu industrializatuetan bizi dena eta koloratzaileen, disolbatzaileen eta abarren industriekin lan egiten duena edo haiekin zuzeneko harremana izan duena.
|
|
|
Espainiako ugalketa klinikek 80.000 eta 90.000 enbrioi artean dituztela kalkulatzen da, autonomia erkidegoen araberako azken zenbaketa ofizialaren arabera. Urte
|
askoan
ikerketa bermatzeko kapital garrantzitsua da, baina oraindik ez dakigu guraso guztiak prest dauden beren enbrioiak zientziaren esku uzteko. Egungo legearen arabera, emakumearen baimena da gutxienez.
|
|
|
Kantabriako Unibertsitateko Udako Ikastaroen esparruan emandako Trafikoko Medikuntzari buruzko Ikastaroan aurkeztutako ondorioen artean, Alfonso Arias Muñoz geriatrak honako hau eskatu zuen: “ibilgailu batek urte
|
askoan
ematen duen autonomia izaten jarraitzeko adineko pertsonen behar ukaezina eta eskubide besterenezina”. Horretarako, Arias Muñozek pertsona horiek gidatzeko eta “ondo gidatzeko” erraztasunak ematearen alde egin zuen.
|
|
|
Orduan, bizitza komertzial handiagoko elikagai segurua lortzen da. Aldi berean, dekolorazio txiki bat nabaritzen da, baina denbora
|
askoan
irauten du eta ez da zapore, usain edo testura aldaketarik sumatzen. Zapore aldaketak dira tratamenduaren ondorioetako bat eta aldaketaren arrazoietako bat.
|
|
|
Dokumentatu ziren lehen aleak, ia beti 1.800 metrotik gorako altueretan, bi gurasoen arteko erdibidean zeuden ezaugarriak zituzten, baina haien interes botanikoa ez zen beste bitxikeria batzuena baino handiagoa; landare hibridazio horiek ugaltzeko gai ez diren ale bakarrak sortzen dituzte, eta, beraz, ez dira lehenengo belaunalditik igarotzen. Hala, urte
|
askoan
, bi espezieren nahasketa genetikoa zirudien haritz kantauriarrak. Are gehiago," Quercus rosacea" edo haritz arrosa deitu zioten.
|
|
|
Azken urteotan, eskoziarrek aprobetxatzen ikasi dute maisutasunez, bere lehengaien kalitatea; hori dela eta, sukaldea, deigarria ez den denbora
|
askoan
, handienetako bat bihurtzea Europako egungo egoeraren irudimenezkoak. Herrialdeko espezialitateak Herrialdeko edozein tokitan dastatzeko aukera dago Eskoziako plater tradizionalenak.
|
|
|
Urte
|
askoan
, beruna izan zen etxeetako ur instalazioetan gehien erabili zen materiala. Hori dela eta, berunezko hodi horietako asko oraindik erabiltzen dira, eta hori oso arriskutsua da osasunerako eta, gainera, ingurumena kutsatzen du.
|
|
|
Dirudienez, Valentziako Erkidegoan tradizio handia duen «parany»aren metodo tradizionalaren bidez ehizatzen dira hegazti basatiak. Urte
|
askoan
auziak izan ondoren, oraingo honetan Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegiari egokitu zaio txanda, eta hark erabaki du bere praktika desbaimentzea. Errotze herrikoia eta laboreak babesteko metodo horren erabilera zaharra ez dira aski izan Europako Auzitegia konbentzitzeko.
|
|
|
Arizonako Unibertsitateko Spacewatch behatokiak garatutako programa berritzailea da. Proiektu honen helburua da Lurretik oso hurbil igarotzen diren asteroideak detektatzea, boluntarioen laguntzari esker Internet bidez. Gomezek esan du une honetan asteroidea “ez dela arriskutsua”, baina baliteke urte
|
askoan
izatea. Esan du Lurrera zuzenean etorri izan balitz “zirrara eragingo zuela, ez baitzen detektatu”.
|
|
|
Harrezkeroztik, Espainia transplante gehien egin dituen herrialdeetako bat da, 1990etik 32.000 baino gehiago egin ditu eta dohaintzen tasarik altuenetako bat du. Ziurgabetasun bidea Gaur egun ia egunero egiten dena ziurgabetasun bide bat izan zen urte
|
askoan
. 1954an lortu zen lehen arrakasta, baina une horretara iristeko porrot asko izan ziren.
|
|
|
Urte
|
askoan
zuzendaritza batzordea ezin berrituta ibili ostean, atzo, maiatzak 6, bost lagunek osatzen duen taldea aurkeztu zuen Aretxabaleta Kirol Elkarteak, UDAk. Jokin Antxia izango da presidentea; Anjel Mari Etxabe presidente ordea; Agurtzane Elkoro idazkaria; Anjel Zubillaga diruzaina eta Jabier Mar oinarrizko futbolaren arduraduna.
|
|
2005
|
|
|
Ezagun da aurretik euskal hori daramaten kontzeptu guztiek buruhauste ugari eragin ohi dutela, batzuek Euskal Herriko bezala ulertzen dutelako eta, beste batzuek, berriz, euskarari zuzen zuzenean lotzen dutelako. Nire ustez, Euskal Unibertsitate batean pentsatzen hasi zenean, eta ordutik aurrera urte
|
askoan
, euskal horren barruan alde biak batzen ziren: euskara hutsez aritzea, bata, eta Euskal Herriko zazpi herrialdeak hartzea, bestea.
|
|
|
Sistemak erakutsi digu nola izan behar den emakume eta nola izan behar den gizon. Patriarkatuak gidatu du gizartea urte
|
askoan
. Horren arabera, emakumeak seme alabak izan behar ditu, hezi behar ditu, etxeko lanak egin behar ditu eta familiaren osasun fisiko eta emozionala zaindu behar du.
|
|
|
Hala ere, zaintzaile askorik gabe, naturarekin bat egin eta enbor beretik zuhaitz adaxka gazteak sortzen eta kolorez beteta agertzen ederki dakitela erakutsi dute nafarrek urte
|
askoan
. Eta Baigorri da horren ispilu.
|
|
|
Maisu horietako bat," don Pedro" zen, Pedro Pipaon, eta eskolan, saritzat, kromo batzuk ematen zizkigun. Nik urte
|
askoan
gordeta izan nuen bilduma bat, Admusenen espedizioa Antartikara kontatzen zuena. Horiek guztiak irakurtzen genituen.
|
|
|
Nik uste dut bide horretan egin dugula aurrera. Froga da urte
|
askoan
gure irakasle izandako bat, Iparraldeko literatura hain ondo erakutsi duena, euskaltzainburu dela. Beharbada ez zen ondo ulertu gure metodoaren bidea.
|
|
|
Hasteko, pertsona inmigrantearenganako enpatia pittin bat eskatuko nuke nik: familia, jaioterria, lagunartea, oroitzapenak, ohiturak bertan behera utzi eta, asko
|
askoan
, familia horren euskarri ekonomiko bihurtzeko kemen handia behar da.
|
|
|
Pantaila. Mahai gaineko ordenagailu bat erostean gertatzen den bezala, ordu
|
askoan
lan egiteko, monitore on bat erosi behar da, ikusmena trukatzen ez duena eta egingo dugun lanerako behar bezain handia dena diseinatzaile grafiko batek edo planoekin lan egiten duen norbaitek dimentsio errespetagarriko monitore bat du. Eramangarriaren pantaila funtsezko elementua da egunaren zati handi batean begiratuko badugu.
|
|
|
Etxe Zuria ere kontrakoa gertatu zen, Txina edo India bezalako herrialdeei, garapen bidean egoteagatik, gas emisioak murriztea ez eskatzea. Gauzak horrela, Kyotoko Protokoloa urte
|
askoan
jarri zen indarrean. Ituna herrialde harpidedunentzat juridikoki nahitaezkoa izan zedin, karbono dioxidoaren (CO2) emisioen %55 gutxienez sortuko zuten nazio industrializatuek berretsi behar zuten.
|
|
|
Bizitza luzeagoa duen ekipo informatikoaren elementuetako bat da monitorea. Alegia, monitore on bat arazorik gabe erabil daiteke urte
|
askoan
ordenagailu desberdinekin. Amortizatu ahal izango dugunez, ez dugu zertan ona aukeratzeko beldurrik izan, garestiagoa bada ere.
|
|
|
Ez garbitu platerak harraskan txorrota irekita dagoela, baizik eta aurretik bete putzuak. Ez desizoztu elikagaiak urarekin, baizik eta izozkailutik atera denbora
|
askoan
. Hortzak garbitzean iturria ixtea.
|
|
|
Zientzialariek ere aurkitu dute hartzaile horren ekoizpena kontrolatzen duen genea, haren egitura deszifratu dute eta sistema bat sortu dute herpearen kontrako botikak probatzeko. “Herpes simplex” birusik agresiboenetako bat da, gizakiaren zelula guztietan sar daiteke eta bertan egon urte
|
askoan
, anpulu genitalak eta ahokoak eraginez. Medikuen arabera, kasu batzuetan, pertsona batek gaixotasun neurologiko eta zerebralekiko duen suszeptibilitatea areagotu egin dezake, eta nahaste hilgarri bihurtu.
|
|
|
Baina ez da hala. Kalkuluak kilometro
|
askoan
huts egingo luke. Zergatik?
|
|
|
" Esku landu, zaildu eta gogortuak ditugu egiten dugun lanagatik. Emakume apalak zarete eta lanera ohituak eta urte
|
askoan
ez dizuete omenaldirik egin. Horregatik ohore handia da niretzat merezi duzuen omenaldian parte hartzea", esaten amaitu zuen eta landa eremuko emakumeei txalo egin zien.
|
|
|
Zahar zaharra da orain. Parrokoa ere izan da don Juan San Faustokoa, urte
|
askoan
. Orain ez du mezarik esaten harek.
|
|
|
Badakizu hori andre hori, Piedad, Rosaren etxean eta asko egoten dena. Ingalaterran egon da hori urte
|
askoan
, ospitale batean. Horrek jakingo du ingelesa ondo.
|
|
|
eta beste batek esan zuen Irlanda eta lehenengoak Zelan irabaziko du Galesek orduan. Hori esan zuenak ikatza saldu zuen Arbidasen urte
|
askoan
. Ikatza Newcastletik ekartzen zuen.
|
|
|
" Ez, ez, ez, herriak ez du barkatuko!". Urte
|
askoan
, herriko borrokak lehentasuna izan zuen nire bizitzan, beharrezkoa zela iruditzen zitzaidan, oinarrizkoa, ez zen jarrera hutsala neurea. Baina, une hartan, nire baitan beste borroka bat zebilen:
|
|
|
Joxe Mari eta biak orain ez ziren joaten ordea manifestazioetara eta ETAko presoen alde antolatzen ziren bilkuretara, ez halaber kartzelatik irteten zirenei edo atzerritik itzultzen zirenei egiten zitzaizkien omenaldietara; Julio hil zutenetik hori. Ana kulturako zinegotzi aritu zen urte
|
askoan
, harik eta hautesle zerrenda desegin eta Herri Batasunak berea aurkeztu zuen arte; ez zioten gehiago deitu, edo apika berak ez zuen nahi izan zerrenda hartan parte hartu.
|
|
|
Adela gabe, ardatzik gabeko planeta iruditzen zitzaidan auzoa. Urte
|
askoan
, Adelaren inguruan eratua nuen existentzia. Hura joan eta gero, planetak jiraka jarraitu zuen, baina jiratze hark ez zidan ekartzen lehen bezalako zorabio gozorik, urdailaren ahoa inurritzen zidan hura bezalakorik, begiak zabal zabal jarrarazi eta koloreak eta orduak edanarazten zizkidan hura bezalakorik, bizitzera nindoan une bakoitzaren zirrara dastarazten zidan hura bezalakorik.
|
|
|
Adelari berun handi bat jarri zion bizitzak txikitandik, eta ilunperik beldurgarrienetara jaitsi zuen, eta gorantz abiatu zen bera gogor, Sisifo harriari bultzaka bezala. Urte
|
askoan
eutsi zion ahaleginari gogotik; horren lekuko izan nintzen. Baina iritsi ote zuen argitasun urrezkorik?
|
|
|
Izan ere, hemen jende askok isildu beharra izan baitzuen, Perpetua Saraguetak urte
|
askoan
egin zuen bezala. XX. mendearen hasieran idatzi zuen Perpetua Saragueta nafarrak, gerora, hainbeste urtean, bizimodua aurrera ateratzeagatik, familia babesteagatik, isiltasunerainoko bidea egin behar izan zuen.
|
|
|
Baserritarrak, lana bukatu eta ikasteraetortzen ziren. Han ezagutu nuen, esate baterako, ikasle jator izan zen Joxe Mari Bastida, urte
|
askoan
Azpeitiko alkate izango zena.
|