|
2002
|
|
|
Azken batean, eta amaitzeko, luzea eta gaztelaniaz jasoa bada ere, funtsezkoa da Ripaldak
|
Espainiatik
idatzitakoa:
|
|
2008
|
|
|
Azken honek ikerketa zenbait eginarazi zizkion, haien artean bat Euskal Herriari buruz 1808 urtean. Garatek, egindako txostenean, Iparraldea Hegoaldearekin biltzea proposatu zion Bonaparteri, eta biak bildurik herrialde bakar bat sortzea, Frantzia eta
|
Espainiatik
berex. Bere ustez Fenizia Berria zuen izena herrialde horrek, gure arbasoak fenizioak zirelakoan» (Xamar, 1996:
|
|
2009
|
|
|
[...] Makirat bilduak dira
|
Espainiatik
jin zauzkigun gizon hiltzale izigarri hetarikbrigades internationaletan egonak. Horiek gizona hilen dute choria bezala.
|
|
|
Biktimen gogobetetzerako, bestalde, emandako urratsak ugaritzen joan dira, azken urteetan emendatze azpimarragarri bat ezagutuz:
|
Espainiatik
biktimekpairatutakoaren aldeko aitorpenetarik bat Diputatuen Kongresutik 2006 urteaMemoria Historikoaren urtea izateko hartutako erabakia da. Ondotik, 2007ko legeabera urrats garrantzitsu bat izan da, testuaren sarreran agertzen den bezala biktimenezagupenerako lege bezala planteatu delako.
|
|
2010
|
|
|
Alde batetik, dekretu batzuenbitartez, zigortu nahi zuten «indesirable» edo zitalen gizarte multzoa nabarmen zabaldu zuten bide batez juduak, komunistak eta beste herrialdeetatik iritsitako errefuxiatuak zanpatzeko asmoz. Bestetik,
|
Espainiatik
alde egindakoentzat ugarituzituzten kontzentrazio esparruak gero eta latzagoak bilakatu ziren, han egondakoaskoren testigantzek adierazi duten legez.
|
|
|
Frantziako egitura politiko militarraren porrotak eragin zuen faxistizazio testuinguru horretan
|
Espainiatik
alde egindako errefuxiatuen aurkako neurriak larriagotu ziren. Kontzentrazio zelaietatik, lan batailoien bitartez, atera zirenak, iparmugetara edo Maginot lerrora bidali zituzten.
|
|
|
Beraz, gerraren sua nonahi pizten ari zen Europa horretan, egoera gero eta zailagoazuten
|
Espainiatik
alde egindakoek. Hori dela-eta, ezusteko irtenbide bat, Ameriketara joatearena aurrez aurre izan zuten hainbatek.
|
|
|
Amerikako gainerako lurraldeek. Dominikar Errepublika, Txile, Uruguai, Venezuela eta Argentina?, beren immigrazio kolonizazio politikaren araberajokatu zuten. Batzuetan etorreraren aukera zabaldu zuten, baina beste batzuetansarbidea itxi zieten Europatik joan zitezkeenei, bereziki
|
Espainiatik
alde egindako«gorriei». Jarrera horrek baldintzatu zuen, neurri handi batean, erbesteratuen jarioaeta kokapena.
|
|
|
1940ko hamarraldiko lehen urteetan, igaro berria zuten gerrako izugarrikeriek,
|
Espainiatik
bertatik iristen ziren kartzeletako egoera larrien berriek, erailketenek... eta Europatik heltzen ari ziren II. Mundu Gerraren oihartzunek oso atzean utzizituzten alderdi horiek izan zitzaketen desberdintasunak. Azken finean, burutuzituzten ekimenak zein aldarrikapenak eta plazaratu zituzten estrategiak antzuaksuertatu ziren diktadura frankistaren bizkortzearen aurrean.
|
|
|
2004tik aurrera ikatzaren erabilerarenhazkunde txiki bat gertatzen da, bi elementu elkartzearen ondorioz: Olatzagutikozementu industrian bigarren mailako energia moduan ikatza erabiltzea, eta
|
Espainiatik
datorren ikatzean Energiaren Itzulera Tasa murriztu izana9.
|
|
|
Kontuan izan behar dugu lehen mailako iturri horiek Nafarroan sortzen diren bigarren mailakoenergietan eta
|
Espainiatik
ekartzen direnen barruan daudela. Horrexegatik, urte luzeetan energianuklearra agertzen da, Espainian sortu eta inportatzen den elektrizitatean dagoena, alegia.
|
|
2011
|
|
|
Satelite bidezko «mosaiko» moduko katea zen, kanal autonomiko horienseinalea Amerikan zabaltzen zuena. Eragozpenik handiena
|
Espainiatik
emitituta Amerika osoa hartukozuen satelitea topatzea izan zen. Azkenean, helburu hori PanAmSat sateliteak bete zuen, eta, handikaurrera, GALEUSCA ekimen bateratua diseinatzea, merkaturatzea eta euskal, galiziar eta kataluniarherritarrei aurkeztea erabaki zuten» (Peñafiel et al., 2008:
|
|
|
Beranduago Merkataraitza Saila ere ezarri zen (1916). Errepublika garaian, jesuitak
|
Espainiatik
botatzean, unibertsitatea itxi egin zen (1932an). Dena den, gerraostean, 1940 urtean, berriz ireki zen eta Deustuko eraikina berreskuratu zuten.
|
|
2012
|
|
|
Larramendiren (pre) nazionalismoa ere, foruen defentsan errotu zela esan daiteke. Modu bereanulertzen ditugu Arturo Campionen() eta Sabino Aranaren() ekarpenak, zeinak ederki birmoldatu zuen abertzaletasunaren planteamendua, foruarazotik nazio arazora pasatu zuenean4 Bestela ere, libre izatea justifikatzeko, historiaz baliatuko da Arana (arraza, ohiturak, tradizioak, aiurria, hizkuntza. ereazpimarratuz, historikoki
|
Espainiatik
objektiboki bananduak leudekeenak), eta baitaCampion ere (Nafarroako Erreinuaren historia berreskuratuz, eta abar; azken horrek, batere arrazismorik gabe eta herria bere osotasunean hartuz egin zuen. Nafarroaedo Euskalherria?, Aranak ez bezala).
|
|
|
Katalunian, esaterako, soberanismoak berriki izan duen susperraldia lotutadago «irainen bat bateko ezarpenaren» mekanismoarekin. Zerbitzu publikoenkolapso ekonomikoa, trenak, osasun zerbitzuak...?,
|
Espainiatik
jasotako iraintzathartu baitute gizarte eremu zabalek. Dena den, «irain» horri ematen zaion erantzunpolitikoak baldintzatuko du estatugintzaren norabidea eta indarra.
|
|
|
Euskal Estatu batek ez omen luke sortuko, hortaz,
|
Espainiatik
edo Frantziatikiragartzen zaion beste arazo edo gatazka. Euskal Herriko biztanleek ba omen dutebizikidetzarako gogoa, eta badakite denon konpromisoa eskatzen duela horrek.
|
|
|
117). Euskal Herriarenosaera demografikoa aztertuta, albora ezinezko errealitatea da
|
Espainiatik
zeinFrantziatik etorritako immigrazioa, beraz.
|
|
|
Labur azaldu dugun prozesu horrek, beraz, ondorio sakonak izan zituen.Euskal nazio ezaugarriak (euskara, bereziki) arrisku larrian zeuden testuingurubatean, ukaezina da
|
Espainiatik
zetorren immigrazio uholdeak egoera horretansakondu egiten zuela. Euskal jendartearen sektore zabaletan, nazio ezaugarriengaltze prozesuaren sentipena oso indartsua zen (Jauregui, 1981:
|
|
|
Orain arte
|
Espainiatik
abiaturiko immigrazioaz aritu gara, hori izan baita, ezbairikgabe, momentuz Hego Euskal Herrian ondorio sakonenak izan dituena, eta euskalnazionalismoan ere eragin nabarmenena izan duena. Ipar Euskal Herrian, aipatudugunez, eztabaida beste esparru batzuetan garatu zen, eta azterketa propioa beharduela uste dugu.
|
|
|
Arreta Euskal Herrira iritsitako immigrazioan jarriz, bada, lurraldea, moduesanguratsuan, XIX. mende bukaeran hasi zen etorkinen hartzaile izaten. Orduan,
|
Espainiatik
abiaturiko immigrazio prozesuak indarra hartu zuen, eta benetako gizamugimendu sendo bilakatu zen. Ondorengo ehun urteetan luzatuko zen prozesubati hasiera eman zitzaion horrela (Araba, Bizkai eta Gipuzkoara mugatuta, prozesuhorretarako, ik. Ruiz Olabuenaga/ Blanco, 1994).
|
|
2017
|
|
|
autogobernu nahia, erabakitzeko eskubidearen aldekotasuna, gehiengo politiko, sindikal eta instituzionalak, eta abar luze bat aipa litezke elementu baikor moduan. Prozesu status gile horiei ateak itxiko balitzaizkie
|
Espainiatik
, eta ondorioz euskal gehiengo batek imajinario autonomikotik kanpo kokatuko balu bere burua, momentu konstituziogilera hurbilduko ginateke zalantzarik gabe.
|
|
|
Izan ere, estatu independentea izanez gero, Bruselak, horrek erakusten digu zer nolako defizit demokratikoa daukagun EBn? zuzenzuzenean diktatuko liguke zenbateko hori,
|
Espainiatik
igaro gabe: independenteaizatearen abantailak.
|