|
2009
|
|
|
Artifizio literarioa (kontamoldeak, egituraketak?) zerbaiten mesedetan errenditu litzatekeelakoan nago. Hortik eleberriak
|
utzi
didan sentsazioa: pasarte eta gogoeta iradokitzailez betetako testua da, baina bere fragmentariotasunean galtzen dena.
|
|
|
Kontua da liburu xume baina ederra bilbatu duela: hainbat tokitara eta hainbat girotara garamatza, arin eta atseginez irakurtzen delarik, baina azkenean erresumin apur batekin
|
uzten
zaitu, itxura batean ez digu-eta XIX. mendeko Lazarragarik mahaigaineratu, kasurako Pantzeske Astibia Onintze olerkari sinbolista aurkeztu badigu ere.
|
|
|
Neuk ere oso gogoko dut Etorkizuna, hasieratik gozatu nuen bere irakurketarekin eta liburuaren alde egin nuen aipatzen dituzun Euskadi Sarien deialdian. Ipuin liburuez ari garenean, gehienetan aipatzen diren gorabehera kontuak alde batera
|
utzita
, oroimenean itsatsita geratu zaizkigun ipuinek «salbatzen» dute liburua, lagunei kontatzen dizkiegun ipuin horiek hain justu. Horietakoak dira neuretzat ere zure mezuan aipatzen dituzunak.
|
|
|
Haien gurasoek Boisetik alde egin zuten haiek jaio baino lehen, baina bazekiten bazutela arreba/ ahizpa bat Boisen jaioa eta lurperatua. Gurasoak beti penatu ziren haurra Boisen «bakarrik»
|
utzi
izanaz eta, beste nonbaitera bihurtu zirelarik, hilobia zaindu ezinaz. Neba arrebek Euzkaldunak Inc. elkartearen aldizkariaren bitartez jakin zuten egitasmoaren berri, eta geroago han ikusi zuten bion abizena hilobi zerrendan idatzirik.
|
|
|
Egun, normala da hilerritik igarotzean norbait ikustea harrizko plaka garbitzen, berau zutik miresten, edo loreak
|
uzten
. 1997ko udan, Hardesty monumentua garbitzera joana zelarik, loreak edo kandelak topatu beharrean, ohar bat aurkitu zuen euskaraz idatzirik.
|
|
|
1997ko udan, Hardesty monumentua garbitzera joana zelarik, loreak edo kandelak topatu beharrean, ohar bat aurkitu zuen euskaraz idatzirik. Bermeotik Boisera bisitan zen Esteban Arretxek monumentuaren oinarrian
|
utziriko
gutuna zen, eta aitona izenkideari zuzentzen zitzaion, zerrendan «Esteban Arreche()»?:
|
|
|
Iñaki Goikoetxetaren aitona Idahon hil zen, Euskal Herrian alargun gaztea eta haurrak
|
utzirik
. Dolores Totoricaren aitonak Idahora emigratu zuen Munitibarretik eta Gernikatik, eta geroago berarekin elkartu ziren emaztea eta zazpi seme alabak.
|
|
|
Hori gertatu zen Iñaki Goikoetxetak aitona artzain etorkinaren hilobia bisitatu zuenean. José Goikoetxetak (1890ean jaioa) emaztea eta haurrak
|
utzi
zituen Bizkaian, Ameriketara behar egitera bidaiatzeko, baina Idahon hil, eta han bertan lur eman zioten, itxuraz, inolako oroitarririk gabe. Hemen kontatuko da Boiseko Liz Dick Hardesty euskaldunak jarraitu zuen ibilbidea Dolores Totoricagüenak hasiriko egitasmoa burutzeko, hau da, Morris Hillen ehortziriko beste euskaldun oro identifikatu eta monumentu iraunkor baten bidez oroitua izan dadin segurtatzeko.
|
|
|
Maiz, gaixo zeuden bezeroen gastuak ordaindu behar zituzten eta, une batean, euren gain hartu zituzten Idahon familiarik ez zuten euskaldunei elizkizunak eta ehorzketa kostuak ordaintzea: gorpua ikusteko moduan
|
uzteko
gastuak, ehortziaren jantziak, garraioa, hil autoa, etab. Xehetasun horiek topa daitezke ehorzketa zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresen artxiboetan, han agertzen baitira zerbitzuak eskatu zituen pertsonaren izena eta hildakoaren ehorzketa ordaindu zuenaren izena ere. Boiseko hileta zerbitzuetako artxiboetan behin eta berriz azaltzen dira honako izen hauek:
|
|
|
Mateo Arreguiren bilobak, Liz Dick Hardestyk, onartu zuenean Euzkaldunak Inc. erakundean oroitarri gabeko hilobien proiektuaren erantzukizuna bere gain hartzea, aitonak eta berau lako hainbatek bi belaunaldi lehenago eginiko antolakuntzaren azken xehetasunak ari zen ixten. Aitxitxek Boisera iritsi eta bertan geratzen ziren euskaldunak babestu zituen moduan, Lizen ardura bilakatu zen haiek munduan igarotako denbora iraunkorki markaturik
|
uztea
. Kointzidentziaz, ikastetxean zortzigarren mailan zegoenean, Liz Arregui Dick nerabeak, geroago Hardestyrekin ezkonduko zen?
|
|
|
Eta gauak, datorrenean, ez duela ikusten
|
utziko
.
|
|
|
Iluntasun saihestezinari gailentzen
|
utzi gabe
une batez.
|
|
|
Disoluzio diskretuagoak, bikarbonatuarenak: dena irensteko moduko digestio aparatua duen nobelak poesia murtxika dezan
|
utzi
, eta lantzean behin perlaren bat ahaztuta laga han eta hemen, balearen (nobelaren) sabelean, gure idazki «ez poetikoan» poesia apur bat, garai batean gau bakarreko maitaleek zure etxeko ohepean uzten zizuten belarritako ahaztu horren pareko perla bat: badaezpada, damututa ere, atzera bueltatzeko aitzakia bat izan zezaten.
|
|
|
Disoluzio diskretuagoak, bikarbonatuarenak: dena irensteko moduko digestio aparatua duen nobelak poesia murtxika dezan utzi, eta lantzean behin perlaren bat ahaztuta laga han eta hemen, balearen (nobelaren) sabelean, gure idazki «ez poetikoan» poesia apur bat, garai batean gau bakarreko maitaleek zure etxeko ohepean
|
uzten
zizuten belarritako ahaztu horren pareko perla bat: badaezpada, damututa ere, atzera bueltatzeko aitzakia bat izan zezaten.
|
|
|
Chirbes poesiaz ari da nobela baten baitan. Chirbes perla ahaztuak
|
uzten
, geure ohepean. Aitzakia bat izan dezan poesiak.
|
|
|
Generoak genero, nobela izan da gehienetan legearen eta zuzenbidearen eragina izan duena; saiakeran ere badira halakoak; olerkietan, ostera, ez da horren zabala izan legearen sarrera, bazter
|
utzi
gabe lege franko, eskriturarik gabe, ahoz eta bertsoz ikasiak eta errepikatuak izan direla historian zehar.
|
|
|
Badira, hala ere, osterantzeko haria ondu dutenak eta legearen kontuak nobelara ekarri dituztenak: Irazusta abokatuak, baserriko oinordetzaren kontuak; Etxahunek, primutasun arazoak, eta herri literatura, testamentuaren irudia erabili duena, ondasunen deuseza agerian
|
uzteko
. Katuaren testamentua zenak ere, ziur asko, egun hipotekaz kezkaturik bizi diren euskaldunentzat badakar beste puntu bat, legea eta euskara bateratzen dituena.
|
|
|
Shortyk hegoaldeko erdia hartuko zuen, nik muinoaren iparreko erdia. Shortyk ez zekien idazten, beraz nik paper puska batzuetan bakoitzaren izena jarri, eta harri zapalen artean
|
utzi
nituen, bi alorren lau ertzetan. Shortyk esan zuen han geldituko zela eta ez ziola inori ezer esango.
|
|
|
»Shortyk eta biok markatutako alorra zela hura esan nion Yorki. . Zati bat niretzat
|
uzten
baduk, mantenua neure kontu?, esan zidan. Janaria kargatu eta mendi aldera jo nuen presaka.
|
|
|
Shorty ez zen inon ageri. Batera eta bestera nenbilen, han
|
utzi
genituen harri zapalen bila.
|
|
|
»Egun hartan, Ballaratera joateko
|
utzi ondoren
, astebetean edo ez nuen berriro ikusi. Inoiz baino aztoratuago azaldu zen.
|
|
|
»Baina inolako dibidendurik ordaindu baino lehen, konpainiak zerga bat ezarri zien tituluei. Shortyk sosik ez zeukan hura ordaintzeko eta horrek kanpoan
|
utzi
zuen. Ez dut uste Shortyri batere axola izan zitzaionik.
|
|
|
Zahartzen ari naiz. Baina zerbait
|
utzi
nahi nioke anaiaren familiari. Bere horretan, soldata ona da saiatu nahi duenarentzat.
|
|
|
Katalana iraganeko jazarkuntzatik bizirik atera da eta azken bi hamarkadetan ofizialki suspertutako berpizkundea izan du. Baina, politika alde batera
|
utzita
, kale mailan ondorio praktikoa hauxe da: zuk ikus ditzakezu bi emakume elkarrekin solasean azokan bata katalanez mintzo eta bestea gaztelaniaz ihardesten.
|
|
|
Kultura txikien geroko existentzia ez da inoiz gauza segurua. Handiagoak ere aienatu dira iraganean, aztarna handirik
|
utzi gabe
. Aurretiaz jakintzat emandakoak ere berraztertu egin behar dituzu.
|
|
|
Hainbeste urtez bizi izan da bere sorterritik kanpo non hasi baita ahazten bere ama hizkuntza. Aldi berean, ohartzen da jendeak
|
utzi
diola berak dioena aditzeari. Lehenik dendariak, gero taxi gidariak, ondoren adiskideek eta, azkenean, emazteak ere, inork ez dio kasurik egiten, ezta entzuten ere.
|
|
|
–Ama,
|
utzi
!
|
|
|
Goiz horretan, mutikoak eskua sartu du patrikan eta aitaren autoko giltzei begira jarri da. Aitatxo asko poztuko da aurkitzen dituenean eta, kontu handiz, sukaldeko mahaiaren atzetik erortzen
|
utzi
ditu.
|
|
|
Berak txikitako anekdota bat kontatzen zuen, beti pixka bat tristea iruditu zaidana. Ba, nonbait, bi urte zituenean, Gardatara lehenengo aldiz joan zenean, sehaska moduko batean
|
uzten
zuten, eta ortura ateratzen zuten ontzi txiki edo sehaska horretan. Antonio Zabalak txori bat jarri zion alboan, sehaskari soka luze eta fin batekin lotuta.
|
|
|
Nik galdetu nion:
|
utzi
al duzu gitarra. Eta esan zidan:
|
|
|
Reno ez zen Harvard, ez Berkeley, ez? Harvard aipatu dudanez gero,
|
utzidazu
parentesi bat egiten.
|
|
|
Operazio mahaiaren marmolean disekzionatzeko asmoz nire arimaren bila dabiltzanei, nire eskua idazten ari denean haren gainean lupa jartzen dutenei, ez dakit, ez dakit, nire polizi fitxa egin ondoren hartan nire taupada xaloak eta nire hatsaren dardarak agerrarazten dituztenei dena egina
|
utziko
diet. Idatz dezatela beren koardenottoan:
|
|
|
arnasa hartzen duen gorpu. Eten itzazu nirea ez den kanpoalde horrekiko komunikazioak eta ekar iezadazu agudo iluntasuna, opakotasuna, belztasuna, ezkutuko asmoa, inozokeria erabatekoa, nahi dut haiek ni lasai
|
uztea
, bakean eta zure zerbitzura. Geldi daitezela pozik, eta ni soseguan.
|
|
|
Sumatzen duzu bere argazkia besteekin batera ipini zuela, ez nolabaiteko harrotasunagatik, bere umeei amore emateagatik baizik. Dena den, argazki horrek badu zerbait, ilaje marroi ilunaren kontrastea belardiaren berdetasunean, zaldiaren zein amaren hankek lurra ukitzen ez dutelako inpresioa, argazkiari etxeko beste talisman erlijiosoekin harmonian bizitzen
|
uzten
diona.
|
|
|
Aitatxik1 punta perfektua topatu zuen egunean, jadanik adineko gizona zela, gure aita haren aurretik zihoan, eta desertuko lurrera izpi bat botatzen ikusi nuen. Aitatxi gure aitak gezi burua erortzen
|
utzitako
tokitik pasatu zen, eta aurrera jarraitu. Bere begi erorien zirrikituetatik begiratzen ziola, aitak gezi burua jasotzeko aitonaren atzera jo, eta prozesua errepikatu zuen.
|
|
|
Bere begi erorien zirrikituetatik begiratzen ziola, aitak gezi burua jasotzeko aitonaren atzera jo, eta prozesua errepikatu zuen. Azkenean, mendi maldan hainbat aldiz gauza bera egin ondoren, Aitatxi bere suhiak gezi burua
|
utzitako
tokira hurbildu, esku ahurrean pixka batez eduki, bizkarra jaso, eta bakeroen txanpon poltsikoan gorde zuen. Aitona hil ondoren, idazmahaiko paper eta ebakin eta zirriborro artean topatu genuenean, osorik eta akatsik gabe zegoen artean.
|
|
|
Renoko erdialdeko bere bulegoan, Jack of Hearts en karta markoan jarrita, Jackek bala zuloa buruan alderik alde duela. Auzi kriminal batean
|
utzi
zioten abisua.
|
|
|
Gizon bat, Dominique Laxalt, bi kulturaren/ errealitateren artean bizi da eta leialtasuna bietako zeini zor dion, «agindutako lurralde maitea» zein duen erabaki beharrean dago. Auzia Dominiquek jaioterria, Zuberoa,
|
utzi
, eta berrogeita zazpi urtera pizten da. Denbora horretan guztian Amerikako Estatu Batuetan, Nevadako estatuan zehazki, bizi izan da Dominique.
|
|
|
Jadanik ez du artalderik zaintzen, beraz, erabat libre dago nahi duen tokira joateko. Bestetik, Dominique ez da garai bateko sasoi oneko gaztea eta Laxalt narratzailea beldur da ez ote den hau gorputzak hain bidaia luzea egiten
|
utziko
dion azken aldia. Gainera, Zuberoan den bere arrebetako bat gaixorik dago, eta hark neba ikusi nahi du hil baino lehen.
|
|
|
Dislokazioa edo deslekukotasuna da, hain zuzen, SPL azpimarratzera datorrena. Dominique bere antzeko esperientziak izan dituztenekin «sintonizatzeko» gai da; aitzitik, zaila egiten zaio Euskal Herrian
|
utzitako
familia berriro ikustea. Zailtasun horren arrazoia ez da, jaioterrian jatetxe baten jabe den Mauricek esaten duen bezala, Dominiqueren modukoek aberriarekikoak bukatu nahi izan zituztela lurralde «berriak» eskaintzen zizkien abantailak ikusterakoan (107).
|
|
|
Mendiak mugako elementua dira; batu eta, aldi berean, bereiztu egiten dituzte lurraldeak. Bere barruan, euskaldun izaten jarraitzen du Laxalt zaharrak, baina euskalduntasuna ulertzeko bere modua ez da Zuberoan
|
utzitako
familiak duen bera. Geografia, esaterako, ez zaio hain erabakigarria iruditzen.
|
|
|
Denok berdinak gara liburu baten aurrean, denok begiak ditugu liburuaren azala irekitzen dugunean. Pertsonaia baten paperean sartzen gara, ditugun arazoak eta mundu iluna atzean
|
utzi
, aurrera jo eta bat batean beste bat gara, eta pertsonaiaren begietatik ikusten dugu. Etxeak, jendea, mendiak, hiriak, itsasoa, izarrak?
|
|
|
San Sebastian egunaren lehenengo minutuetan Donostiako alkateak egiten duen modura, «borroka» hitzaren ikurrina mastan gora igo nahi nuke eta han, Kantauri itsasotik datorren galerna indartsu baten haizearen poderioz, mastaren goialdean
|
utzi
, haizearen astinduen erritmo ezegonkorraren menpe betiko.
|
|
|
Bai zera, Esteban! Ezin du nire komentarioa erantzun gabe
|
utzi
, azken hori ez, eta, beta aprobetxatuz, hizketan jarraitu dut: Bera baino askoooz ere politagoa zinen zu, entzun?
|
|
|
Zertara datorren? Noizbait
|
utzi
didazu halakoak esaten! Gainera, Laia yonki hutsa zen!
|
|
|
Ane, noiz hasiko zara mesfidantzak alde batera
|
uzten
–
|
|
2010
|
|
|
Eta hortxe ikusten dut nik, hain justu, Barandiaranen liburuaren meritu handienetakoa: ustez «objektiboak» diren narrazioek (kazetaritzak, kasu), kanpoan
|
uzten
dituen «egiak» azaleratzeko egiten duen ahaleginean. Literatura onak bezala.
|
|
|
euskara eta euskalduntzea, kooperatibak,? eta ezin da esan gabe
|
utzi
literatura «serioari» egiten dizkion keinuak (Proust, Wolfe,?). Laburbilduta, horrenbeste gustatu ez arren, merezi izan du irakurtzea.
|
|
|
Jakina da belaunaldi haren inguruko erreferente literario aski garatuekin alderatzea ez dela zilegi, baina, ezin bazter
|
utzi
, ahantzi, esaterako, kafetegiko tertuliakideok entzunda, Saizarbitoriaren Bihotz bi liburuko Hambreko tertulianoen oroitzapena, Guda zibila egin duen belaunaldiaren kideen arteko harremanen konplexutasuna, bizitzan irauteko senaren indarra, belaunaldien txanda hartzeko lege hautsezina... ditu Alberdik mintzagai, beste tertuliakoaz oso bestelakoa den taxu estilizatu eta eliptikoaz. Bere horretan aski emaitza lortua da, berea, baina jakina, gai horietan erreferenteak etorri egiten zaizkio irakurleari, nahi gabe ere.
|
|
|
Estibalitzek esandakoa ongi interpretatu badut, liburuak esan gehiago egiten badu erakutsi baino, irakurketa zapuztu egiten du. Telling gehiago eskaintzen badu showing baino, istorioak ezer berririk esan ez dion irudipena
|
uzten
dio.
|
|
|
Bat nator liburuaren gehiegizko soiltasunak eraman gaitzakeela pentsatzera zerbait handiagorako materialak izan zitezkeela. Gehiagoren eske
|
uzten
zaitu liburuak eta horixe bera adierazi nahi nuen profesioz gidoilari den baten opera prima dela esatean. Baina ez nago ziur flash efektu horretatik aurrerago joan nahi ote zuen egileak.
|
|
|
Biotan kontatutako istorioa bera baino askoz lortuagoa izan da kontatzeko era, hurbil eta nostalgikoa lehenengoan, obsesibo eta txoriz eta landarez josia bigarrenean. Horrexegatik labur laburrak suertatu zaizkit, laburregi, orrialde gehiagoren guraz
|
utzi
naute. Beste tonu batekoak dira protagonista Ignacio duten hirurak:
|
|
|
Ezin dut aipatu gabe
|
utzi
Aingeru Epaltzaren Izan bainintzen Nafarroako errege eleberri historikoa. Izan, Erresuma eta fedea deritzon proiektuaren bigarren emaitza da, eta hirugarrena bidean ei dago.
|
|
|
batzuk apropos barreiatuta
|
utzita
, (in) prezisiozko lanbro batean. Dena dela, esan behar
|
|
|
Guri dagokigun kasuan, egia da Yurre Ugarteren lehen lan honek iradoki egiten duela (lanbro bat, eldarnio bat), baina kontakizun handi horren baitan istorio txiki bailara kontatzeko grina erakusten du liburuak, gertuko zaizkigunak, familia girokoak asko, intimoak, izeba harekin kafea eta galletak hartzen genituenekoak bezala. Esan behar dut, hala ere, eta izeba hark bezala, liburuak ez duela zirrara berezirik eragin nigan, epel xamar
|
utzi
nau irakurketak. Dekoratuan erakargarri agian, baina atze oihala duela ments iruditu zait, efektu hutsean geratu zaizkit liburuko istorio, irudi eta kolpe ugari (nahiz eta badituen sakonera handiagoko uneak, etorkinak aipatzen dira, mugako bizimodua, Lourdesek aipatu duen irabazle eta derrotatuei buruzko irakurketa).
|
|
|
Gero, ordea, jario izugarria erakusten du orriotan, txukuna, ondoegi egituratua, makularik gabea. Zail egin zait bizitzaz enpo dagoen emakume batek halako testigantza
|
utz
dezakeela sinestea, lagunekin hitz erdi bat egiteko gauza ez denean, adibidez. Karmele Jaio sartu da, narratzailea sortzerako orduan, adineko emakume baten larruan, geure testuingurukoa (ez zaigu arrotz egingo bizi den herria, dena blaitzen duen moral kristaua, armiarma sare soziala), eta eskertzekoa da eginahala, baina ez ote den atarian geratu, sakonera jo gabe errazkerian erori, hori dut inpresioa.
|
|
|
Pentsatzen
|
uzten
. Hostoak aspaldi usteldu dira
|
|
|
Farolek dir dir egiteari
|
uzten
diotela pentsatu dut
|
|
|
«Edon. Gibelean dut
|
uzten
ene pintzela. Bidaia berri baten hastera noa.
|
|
|
Bidaia berri baten hastera noa.
|
Utz
nazazue mirets ditzadan Eguzki sartaldeko bista famatuak».
|
|
|
Bestalde, Etxepareren irakurle potentzial eta idealen zerrenda osotzen saia gaitezke. Irakurle horien artean, apaiz zentsuratzaileak alde batera
|
utzita
, medikuak, notarioak, botikariak, errient errientsak eta arrantierrak ditugu. Pierre Buruzain hazpandarrak izen deitura eta guzti zerrendatu zituen 1913an, eta denetara, irakurle potentzialak ez ziren dozena bira iristen!
|
|
|
Jurgi Kintanaren arabera, horixe izan da Jesu Kristoren aurka inoiz euskaraz idatzi den aurreneko iraina. Ildo beretik, Jurgi Kintanak begien bistan
|
utzi
du Nietzsche-ren itzala saio osoan zehar, eta azpimarratu duenez, behingoagatik euskal literaturak aurrea hartu die Euskal Herriko erdal literaturei: Pío Barojak Jaun de Alzate kaleratu baino dozena bat urte lehenago irudikatu zuen Jean Etxeparek euskal iragan nietzschear mitikoa, guztiz paganoa.
|
|
|
Orduan zenbait pilotazale mugitu ziren eta ororen buru Teodoro Hernandorena, pilota federazioetan baitziharduen; gerora, Aramendiren eta Irazokiren laguntza ukan zuen. Aukera ez zitekeela pasatzen
|
utz
iritzirik, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Nafarroako Pilota Federazioen babesarekin, eta Euzko Etxea Elkartearen, Euzko Gaztediren, Donosti Buru Batzarraren eta pilotazale eta abertzale zenbaiten laguntzarekin (asteetan kolekta herrikoia ere antolatu zen, haste hastetik galera baitzuten; amaieran ere bai), pilotaren enbaxada gisako bat antolatu zuten irlandar gonbita onartzeko. Helburua:
|
|
|
Murailetan euretan bertan behera
|
utzi
duten
|
|
|
luzatu didalarik, hiria
|
utzirik
mortura,
|
|
|
|
utzi
dut, eta halaxe ikusi dut itsaso zabala
|
|
|
Claptonek xehetasunez ematen du bere gainbeheraren urratsen berri: ia odolustuta
|
uzten
zuten ultzerak, epilepsia atakeak?
|
|
|
Alsaneak herio mehatxuak jaso ditu mailez eta asko dira bere liburua bertan behera
|
uzten
saiatu direnak. Arabieraz argitaratu bezain laster arabiar munduan tabu bihurtu eta merkatu beltzean saltzen hasi zen, ia 500 eurotan, zenbait kasutan.
|
|
|
Poetaren bultzadak ireki zizkion liburuari Erdialdeko Ekialdeko ateak. Orduan, eta orduan bakarrik,
|
utzi
zion Alsaneak familiari liburua irakurtzen.
|
|
|
Patuaren ironia izan daiteke, baina Pattie rock izar batekin bizitzea ez zelako zoragarria joan zen beste rock izar baten besoetara, babes bila. Gauzak ez zitzaizkion, ordea, batere ondo atera, eta berehala damutu zen lehenengoaren besoak
|
utzi
izanaz; izan ere, Harrisonekin baino okerragoa baitzen Claptonekin bizitzea. Pattiek aldatzea erabaki zuen garaian, Harrisonek orduak eta orduak ematen zituen kantuan bere etxeko ganbaran eraiki berri zuen tenplu budistan, hiru Hare Krishna familiara bertara ekarriak zituen, eta Ringo Starren emazte Maureenekin ohea partekatzen zuen.
|
|
|
Georgek ez zion lanik egiten
|
uzten
, ez etxe barruan ez baratzean, neska haurdun gelditzea besterik ez zuen nahi, baina Pattiek huts egin zuen horretan bai George Harrisonekin bai Eric Claptonekin.
|
|
|
nire amak hamasei urte baino ez zituela ni jaio nintzenean. Aitak, hegazkinlari kanadar batek, gu hemen
|
utzi
eta bere emaztearengana egin zuen. Ez dut aita inoiz ezagutu eta, aitona amonak hezi nindutenez, bederatzi urte bete nituen arte, ama nire arreba zaharrena zela uste nuen.»
|
|
|
Eta «gaiarekin» loturaren bat duen poema bat
|
utzi
dit posta elektronikoan:
|
|
|
1971 izan zen. Antzerki lan bat nuen egina eta Verdes liburu dendan
|
utzi
nuen. Arestiren eskuetara iritsi zen eta hark, berriz, publikatu egin behar zela.
|
|
|
Horretarako, ondoan eserita duen neska erneari eskatu dio Ilunbeak liburua. Irribarre batekin
|
utzi
dio. Ongi da, orain badaki zergatik etortzen den jendea holakoetara:
|
|
|
Zergatik izaten ditu jendeak maitaleak? Bada, erosketa zerrendarik eta familiarik gabeko harreman sentimentalak eta sexualak eta harreman aereoak lantze aldera, ziurtatu du liburua
|
utzi
dion neskak, iheslariari begira. Gero, horrela segitu du:
|
|
|
Kartzelan amaituko ote du, Liubak sagar konpotaz betetako saskiak eramaten dizkiola? Liubak berak maitetxea
|
utzi
eta iraultza egiten segituko ote du bere kabuz, protagonistari erreleboa hartuta. Zein da iraultzailearen patua?
|
|
|
ixteko ordua dela ematen du. Solasaldia zaintzen duen artzain zakurra aparte
|
utzita
, ez da pitbullik ageri inguruan, itxura batera. Hurrengo solasaldirako liburua zein den aipatu dute:
|
|
|
Berria zarenez? Zure e posta helbidea
|
uzten
badiguzu Udal Liburutegian antolatzen ditugun kultur ekintzen berri eta bidaliko dizugu, nahi baduzu. Posta zerrenda bat daukagu.
|
|
|
Madameak ez die aurrera egiten
|
utzi
.
|
|
|
Ezin esan iheslariak duda egin ez duenik. Baina liburua
|
utzi
eta gelarantz joatea erabaki du azkenean. Nahiago du amaiera egunsentiak eman diezaion, eta ez liburuak.
|
|
|
Gozatu ederra hartu du izara artean. Kolokan
|
utzi
dizkio larrualdiak iraultzari buruz zituen ideiak. Edo ez.
|
|
|
Portaletasko arkuan barna herio batean portua
|
utzi
eta Alde Zaharrera korrika sartzen denean, hauspoak Konstituzio plazara heldu aurretik huts egingo dion beldur da une batez. Baina segi beharra dauka, atzera begiratu gabe segi beharra, nahiz eta jakin orpoz orpo jarraitzen diotela, errukirik gabe jauzi egingo lioketela lepora amore eman bezain laster, pitbull amorratuen eran lepora jauzi.
|
|
|
Gabriel Celayak zientzia eta fisika aipatzen zituen poesiaz mintzo zenean. Bere poemetan idatzita
|
utzi
zuen nola Kepler handiak negarrez egiten zien so bost poliedroei, bata bestetik sorturikoak, sistematikoak, perfekziodunak, esfera handirainoko ordena musikal batean. Pentsatu zuen, dio?
|
|
|
Seguru ez dela horrela, baina batzuetan irudipen hori izaten dut. Horregatik pentsatu dut ona litzatekeela literatura
|
utzi
eta beste arlo artistiko batera joatea. Horretarako Iñaki Aldekoa kritikari literarioak luzatu didan galderari helduko diot.
|
|
|
X.P.: Zerbait aurkitzeak harrituta
|
uzten
zaitu. Indusketa guztietan aurkitzen da zerbait eta denek harritzen zaituzte.
|
|
|
Konta iezaiozu, erraten nion neure buruari. Konta iezaiozu eta Iñakik bakean
|
utziko
zaitu.
|
|
|
Jaramonik ez zuk. Gauza bera errepikatzen jarraitu nuen, ordea, zuk amore eman eta joatera
|
utzi
ninduzun arte.
|
|
|
Asteburuetan izan ezik, han egoten nintzen, medikuntza ikasle. Gutariko bakoitzak bere gela zuen, noski, eta bakean
|
utzi
ninduzun hasieratik. Anai arreba jatorrak bagina bezala jokatu genuen, gure arteko sekreturik ez balego bezala.
|
|
|
Ez nuen horretarako nahitaezkotzat jotzen nuen sosegu askirik, ezta behar adinako tenplerik ere. Hobe nuen bertze baterako
|
utzi
.
|
|
|
Bi aukera izan nituen hasierako hilabeteetan, gertatzen ari zitzaidanaren berri norbaiti emateko. Galtzera
|
utzi
nituen bi biak.
|
|
|
Aita, haren orduko neska lagun Elena eta hiru anai arrebok geunden. Goizean bortzak ibiliak ginen mendian, baina bazkalondoan Izabara joan ziren aita, Elena eta Maddi, erosketak egitera, eta zure kontu
|
utzi
ninduten ni.
|
|
|
Hala bada,
|
utzi
negar egiteari behingoz.
|
|
|
Noizbehinka eramaten ninduzun, gogoaren arabera. Bertzela bakean
|
uzten
ninduzun. Bake ezdeusa nirea ordea.
|
|
|
Guri teknika bat aplikatzearren bakarrik txalo jotzen digute eta horretan bakarrik gelditzeko arriskua dugu. Eta horrek ez nau batere asetzen eta sentsazio hutsal bat
|
utzi
ohi dit. Saioa bukatu eta ezer esan ez dudan sentsazioarekin itzuli izan naiz etxera».
|
|
|
Kantu horietako batzuk oso loturik daude bere biografiarekin, Garik kantatzen duen Zaharra zara, Bilbo, esate baterako. «Bilbo asko maite nuen eta
|
utzi
beharra egokitu zitzaidanean egindako kantua da. Edo Itsasoari begira ere jendearengan eragina izan duen kantua da.
|
|
|
Idazten hasi eta txarra bada, paperontzira bota dezakezu eta bigarrenez proba egin. Alde horretatik egiteko atseginagoa da eta niri dagokidanez, oso oroitzapen onak
|
utzi
zizkidan esperientziak», esan zuen.
|
|
|
Badago Labrador azpian Red Bay izeneko uharte bat. Han urtero pare bat mila euskaldun elkartzen ziren arrantzan egiteko eta aztarna ugari
|
utzi
zuten. Uharte horretan, esaterako, berrehun euskaldun arrantzale badira ehortzirik.
|
|
|
hamar astetik hamar astera hainbesteko bat ordaintzen diogu unibertsitateko helduen hezkuntzako sailari mahai handi bat duen gela dotore bat erabiltzearen truke (denok haren inguruan eseri eta elkar ikus baitezakegu; Mahai Biribileko Zaldunak bezala). Unibertsitateak iragarri egiten ditu hamar asteko txanda horiek eta horrenbestez, ohiko kidez osatutako gune bat badago ere (hamarren bat), beste batzuk eskaintzaren arabera etortzen dira edo
|
uzten
dute. Orobat bereizten gaitu beste irakurketa talde batzuetatik mahaiburu iraunkor bat izateak:
|
|
|
auto ikasketarako gustu «protestante» bat, gutako inork ez baitu irakasle batek irakasterik nahi (irakasle erretiratu gehiegi dago gure artean!). Modu pasiboan ikastea espero duten kideek laster etsi eta taldea
|
utzi
edo heziketa partekatuaren eskakizunetara moldatzen dira. Eztabaidaren eta debatearen bitartez esploratu nahi ditugu literatura lanak, geure kabuz jakin nahi dugu zer pentsatzen dugun orain beharbada duela hogeita hamar edo berrogei urte azkarregi edo azaletik irakurritako lanei buruz, baita guretzat guztiz berriak diren liburuei buruz ere.
|