|
2000
|
|
|
Lehenengoa, aipatzea kasik beharrezkoa ez dena, ingelesa ez da nire jatorrizko hizkuntza, eta, beraz, gai zail bati buruz hitz egitean desiragarriak diren zehaztasun eta zorroztasuna falta zaizkio maiz nire adierazpenari. Egin ahal dudan guztia da nire lana errazteko zuen laguntza eskatzea, esan nahi
|
dudana
ulertzen saiatuz, behin eta berriro gramatika ingelesaren aurkako akats batzuk egingo ditudan arren. Aipatuko dudan bigarren oztopoa hurrengoa da, hots, ziuraski zuen arteko batzuk hitzaldi honetara iritzi oker samarrarekin etorri zaretela.
|
|
2001
|
|
|
Baina lonek, berak onartu bezala, Homeroz bakarrik daki, beste poetez ezer ez dakielarik. Honen aurrean, eta logikari jarraituz, Sokratesek frogatu egiten dio Homero ere ez
|
duela
ulertzen; singular bat, kasu honetan olerkaria, egia irizpideen unibertsaltasunetik abiatuta bakarrik uler baitaiteke.
|
|
|
Ikuspuntu honek ondorio asko ditu. Leibnizen arabera, ura benetan ezagutuko bagenu 100 gradutan irakiten duela jakingo genuke aldez aurretik, esperientziaren beharrik gabe, edo" Kant" benetan ezagutuko bagenu Kritika idatzi ‘behar’
|
zuela
ulertuko genuke. Kanten arabera, hori jainkotiar adimen bat suposatuz asmatzen dugun ikuspuntu bat besterik ez da, gizakiarentzat ezinezkoa dena; beraz, guk esperientziaren bidez egin behar dugu aurrera ezagutzan, eta ez adigai soilen bidez.
|
|
|
" Gatazka hauen borroka lekuak, bada, Metafisika izena du" (A VIII (E29)). Metafisika ezagutza ororen bilkura da, arrazoimen hutsak sistematikoki ordenatzen duen heinean; eta, beraz, oro har Filosofia adierazi nahi
|
duela
uler daiteke. Hau aspaldi batean zientzia ororen erregina omen zen, eta merezi zuen titulua gainera bere ikerketaren garrantzia dela eta, baina gaur bere izena aitatzeak mespretxua baino ez du sortzen.
|
|
2004
|
|
|
Baina hori onartuz gero, bere sistema osoaren oinarria hautsita geratuko litzateke zeharo, eta hori egin aurretik nahiago du autoinkulpazioaren bidetik jo: nik ez
|
badut
ulertzen zergatik egiten duen Jainkoak egiten duena ez da bere errua izango, nirea baino, neu bainaiz akastuna, nire ezagutza da mugatua, neu naiz ezerezaren partaidea eta ez bera. Onartu behar dugu honek guztiak gogor astintzen duela Descartesen egiari buruzko adiera, berak nahiko lukeena baino gehiago astindu ere.
|
|
2005
|
|
|
49 Antzinako aliantzaren liburuek zein esangura
|
duten
ulertzeko, guztiz lagungarri izan daitezke idazle hebertarrak, batez ere, euren hizkuntza eta ohiturak ondo baino hobeto ezagutzen dituztenak.
|
|
|
Antropologiak, honela, ezin du subjektu bakar bat ere karaktererik gabekoa bezala kontsideratu ez eta karaktere hau subjektu horren konstituzioaren zati bakar batera mugatu, ze gizaki bat bera ere ezin
|
dugu
ulertu berau ezaugarritzen duten trazu guztiak kontuan hartu gabe eta hauek gizabanakoaren natura osoan barreiatuta daudela kontsideratu gabe.30
|
|
2009
|
|
|
Hainbat kontrajartze proposatzen ditu, hala nola intelligere (ulertzea), ridere (barre egitea), lugere (deitoratzea) eta detestari (gaitzestea). Pasio horiek baretutakoan bakar bakarrik
|
dugu
ulertzeko gaitasuna, ahalmena. Nietzscheren aburuz, zeharo kontrakoa gertatzen da.
|
|
|
Platonek ezin
|
zuen
ulertu: dena bilakaeran egonik nola da posible beti eta edonon (unibertsalki, beraz) hor egotea ezagutzaren baldintza horiek.
|
|
|
Nola ematen duen hasieran bere planteamenduak iraultzaile baino iraultzaileagoak direla, eta nola ikusten dugun bukaeran historian sartuta dagoela, historiaren jarraitzaile hutsa dela. Ze bere planteamenduak Aro Modernoan kokatzen baditugu ere, ene irudikoz, atzerago egin behar
|
dugu
uler ditzagun. Ernazimendura hain zuzen.
|
|
|
Halaz ere, filosofian, pentsamendu, ideia eta kontzeptuen analisia den heinean, historian zehar egon diren ikuspegi ezberdinei men egin behar diegu. Saiatu behar
|
dugu
ulertzen zein diren egon diren ikuspegi aldaketak, teorizazio aldaketak, paradigma aldaketak, galdera aldaketak; finean: egon diren" problema agenda" ezberdinak identifikatu behar ditugu.
|
|
2010
|
|
|
Hizkuntzalaritzak, finean, gertaera horietan sakondu behar du eta, adibide historikoak erabiliz, lotura horiek nola funtzionatzen duten eta gertakari ezberdinak zer legeren arabera kateatzen diren argitu behar du. Eta egiaz posible izan behar
|
du
ulertzea —bereziki bizikidetzaren bestelako indarren beharrak serioski aztertzen dituztenen artean— hizkuntza komunitateen bizi erritmoak luzera handiko uhin mugimendua osatzen duela. Horrexegatik, bada, erritmo horrek ezin du bere burua eguneroko gertakizunetara egokitu; alderantziz, egiazko edo ustezko eguneroko beharren arrakasta aukerak dira eraginik jasaten ez duten baldintza haien arabera neurtu behar direnak.
|
|
2017
|
|
|
Baina kontua da, hain zuzen ere, izatez gizakiarenak direla. Ezin
|
ditut
ulertu ez bada Bestea erdigune duen tresna antolamendu batera igortzen didatela, ez bada antolamendu oso baten parte direla nik ere transzenditzen dudan helburu baterantz transzenditzen dena. Bestea makina batekin konpara daiteke, hain zuzen, makinari jada suposatzen zaiolako, gizakiaren tresna den heinean, transzendentzia transzenditu baten tankera, irundegi bateko ehungailuak eurek sortzen dituzten oihalen baitan ulertzen diren bezala.
|
|
2021
|
|
|
Ez nabarmentzea buruargia izateagatik. Edozein Eder ustekok kontatzeko
|
duena
ulertzeko behar bezain ikasia izatea, gehiagorik ez. Berriketan aritzea femeninoa da.
|
|
|
Espero dugu itzulpenak zuzen eta zorrotz egin izana. Bestetik, gizon eta emakume kategoriak erabiliko ditugu, gure egungo errealitatean politikoki eragiteko oraindik baliagarriak direlakoan, nahiz eta, sexu/ genero sistemak markatzen duen binomioaz gaindi, bizipen, ibilbide, ahalmen eta identitate askotarikoak ere badauden.2 Beraz, kategoria horiek kakotxa eta galdera ikurra alboan
|
dutela
ulertu dira.
|