|
2008
|
|
|
Adin tarte guztietan pisu gehien
|
duen
taldea D motako gurasoak (biak euskaldun zaharrak edo jatorrizko elebidunak) dituzten seme alabena da. Halere, ehunekoa gutxitu egiten da seme alaben adinak behera egin ahala11 (7 taula).
|
|
|
A motako bikoteen seme alaben artean ere joera antzekoa da eta, adinean behera egin ahala, handiagoa da haien pisua. Gainera, hazkundeerritmo biziena
|
duen
taldea da.
|
|
|
• Kopuruei erreparatuta oraindik talde txikiena bada ere, hazkunderik handiena lehen hizkuntza euskara eta gaztelania
|
dituztenen
taldean ari da gertatzen.
|
|
|
Hala, lehen hizkuntza euskara bakarrik duten seme alaben portzentajea zaharrenen taldeko %17, 6tik gazteenen taldeko %23, 9ra igotzen da. Bestalde, lehen hizkuntza euskara eta gaztelania
|
dituztenen
taldea ez da %5era iristen 25 eta 29 urte bitarteko seme alaben artean eta, aldiz, balio hori hiru aldiz handiagoa (%14, 5) da 2 eta 4 urtekoen artean. Gehikuntza horien ondorioz, nabarmen murrizten da lehen hizkuntza gaztelania duten seme alaben kopurua; izan ere, %75etik gorakoa (%77, 7) izatetik ia %60ra (%61, 6) jaisten baita.
|
|
|
Batetik, sozializazioaren ikuspegitik, oso lotuta dago hurbiltasun sozialaren prozesuarekin. Esaterako, ikusi ahal izan da ikasketak gutxiengoaren hizkuntzan egiteak eragin handia
|
duela
talde barruko identitatea garatzeko, familiak eta gizarte sareak bezain beste (Landry eta Allard, 1996). Bestetik, hizkuntza gutxiengoaren hezkuntza erakundeetan parte hartzearen bidez sortuko da taldearen giza kapital gehiena, eta, giza kapital horrek, aldi berean, taldearen buruzagitza instituzional guztia bultzatuko eta indartuko du.
|
|
|
Kultura ekintza ugari egiten dira eskualdean (antzerkia, musika, artea eta literatura); urtero frantsesezko filmen jaialdi bat egiten dute. Zinema aretoetan ingelesezko filmak soilik jarIkusi ahal izan da ikasketak gutxiengoaren hizkuntzan egiteak eragin handia
|
duela
talde barruko identitatea garatzeko, familiak eta gizarte sareak bezain beste.
|
|
2009
|
|
|
Honetara hain zuzen ere, garrantzitsua deritzogu, aurrenik, 2006ko IV. inkesta soziolinguistikotik ateratako zenbait datu aztertzea2 Aipatu inkestak, Euskal Herriko lurralde guztietan bizi den eta hamabost urtetik gorakoa den biztanleria du aztergai (2.500.000 pertsona gutxi gora behera). Hortaz, kanpo uzten du hamabost urtetik beherako biztanleria; eta datu hori azpimarragarria da, euskaldun kopuru gehien
|
duen
taldea delako.
|
|
|
Gizartea (society) ere, hartara, gizarte nazionala izan da, are soziologiaren diskurtso zientifikoetan ere: gizarte espainola, gizarte alemana, eta abar (edota euskal gizartea, estatu asmoa
|
duen
taldea den neurrian). Eredu hau ordea aldatzen ari da azken hamarkadetan, estatuaren mugez haratagoko komunikabideen hedapenarekin (satelitea, internet e.a.). Baina horrek talde nortasunen azpian agertzen den oinarria baino ez du aldatzen; ez ordea komunikabideek nortasun horiek eratzeko duten indarra.
|
|
|
Estatu nazio gehienen historia horrelakoxea da, estatuak nazioa definitu ostean kultura bakarra ezarri nahiaren historia alegia, horren bitartez nortasuna ere bakarra izango delakoan. Honengatik guztiagatik esan ahal
|
dugu
talde nortasunetan kulturak berebiziko garrantzia izan duela historian zehar; eta azken mendeetako nazio nortasunetan ere, halaxe gertatu dela.
|
|
|
Zer esan nahi du" integrazio" hitzak? Zein oreka nahi
|
dugu
talde desberdinen artean. Ez da ordua zehazten hasteko euskal hiztun herriaren hegemonia sozialerako beharrezkoak diren espazio sozialak eta fisikoak, non, nola eta zertan izan behar diren?
|
|
2010
|
|
|
1982 gutxienez euskaraz ulertzera irits daitezen estrategiak bultzatzearekin denek lukete zer irabazi: beraiek bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek. kontua da nahitaezkoa dela hori bizikidetzarako, eta askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe jai duela euskarak. urtean, eusko legebiltzarrean ordezkaritza nagusia
|
zuten
talde abertzale eta ez abertzale gehienen adostasunez onartu zen 10/ 1982 oinarrizko legea, euskararen erabilpena" arautzen" duena. lege hark euskara babesteari begira hainbat obligazio ezarri zizkien herri aginteei, eta euskara erabiltzeari begira hainbat eskubide aitortu herritarrei. hura izan zen oinarria, oinarri ezin sendoagoa, printzipio demokratikoetan zurkaiztua zegoelako eta ad... hizkuntza politika eraginkorra, zilegia eta sustatzailea. oinarrizko legearen itzalean araubide juridiko zehatza eta euskara sustatzeko politika zabala ezarri ziren abian, hezkuntzaren alorrean, hedabideetan, administrazioan, zerbitzu publikoetan, aisialdian, lan munduan eta abarretan bi hizkuntza ofizialetan ahulenari —euskarari— behar zuen tokia eta eginkizuna ematearren. horretan behar da jarraitu, geldialdirik eta atzerapausorik gabe. arazo berriei irtenbide berriak aurkituz, eraginkortasunez beti, eta ahantzi gabe zein den gainditu beharreko desoreka (euskarak gaztelaniarekiko duena), zein den anomalia (gizartearen zati bat elebakarra izatea), eta hori guztia baretasunez, soseguz eta inoren aurkako gehiegikeriarik gabe egin behar dela, baina erabat ezinezkoa dela deserosotasunik gabe egitea. hirugarrena:
|
|
|
lehendabizi, eztabaidetan agertutako ideiak euskadiko biztanleria osora zein punturaino orokortu daitezkeen antzematea, eta, bigarrenez, ideiok zein gizataldeetan diren ohikoagoak zehaztea. helburua ez da izan eztabaidetan agerturiko jarrera denak neurtzea, baizik eta bai baina motakoen artean maizen ageri direnei arreta ipintzea. gainera, galderak zehazterakoan ikerlarien interpretazio edo kontzeptualizazioak erabili ordez partaideen euren adierazpen moduak edo berbalizazioak hartu dira kontuan. euskadiko autonomia elkargoaren 18 eta 55 urte bitarteko 600 lagunek osatu dute ikerketa kuantitatiboaren lagina eta adina, sexu eta eskualde (erdaldunagoa edo elebidunagoa, Inkesta Soziolinguistikoa 2006 lanaren arabera (eusko Jaurlaritza 2008)) aldagaitan gizarte osoaren adierazgarria da. ikerketa kuantitatiboaren emaitza nagusiak ondoko hauek izan dira: ikerketa kualitatiboan agerturiko jarreren, eta batez ere bai bainakoek erakutsitakoen, maiztasuna; jarrera komunak
|
dituzten
taldeen identifikazioa (aldekoagoak, bai bainakoak eta kritikoagoak) eta haien ezaugarri sozialen deskribapena; eta euskararen alde talde horietako bakoitza zer dagoen prest egiteko zehaztapena. erabilitako metodologiaren balorazio orokor bat egiteko, ikerlariek uste dute tipologia osatzeko aurretiaz diseinatutako tipologietatik ez abiatzea, baizik eta datuetatik euretatik; analisiaren maila ezbe...
|
|
2011
|
|
|
• Bere ustez euskararen munduarekin nolabaiteko lotura
|
duten
taldeak, nahiz eta ez izan euskaraz.
|
|
|
Grup Català de Sociolingü� stica (GCS) eratu zen bertan. Beste gehiagoren artean, honako kideok
|
zituen
taldeak: Lluis V. Aracil (1941, Valentzia), Antoni Maria Badia i Margarit (1920, Bartzelona:
|
|
2012
|
|
|
Badirudi haurrei zein hizkuntzatan egin erabakitzean subjektuaren lehen hizkuntza baino eraginkorragoa dela hiztunak eratu duen hizkuntza identitatea, hau da, zein hizkuntzarekin identifikatu nahi duen, zein hizkuntzari atxiki nahi zaion. rocher soziologoak sozializazioaren ingurumariko bitartekoak bereizten ditu: grupo de pertenencia eta grupo de referencia, hots, nor kide deneko taldea eta erreferentzia
|
dueneko
taldea, honela definituta: "... los medios a los que pertenecen o(...) los medios en los que se inspiran para llevar a cabo su obra de transmisión de modelos, valores y s� mbolos" (rocher 1990:
|
|
|
– Inguruan
|
dituzten
talde edo mugimenduekiko kidetasun sentimenduak eragina omen du, baina, gazte hauen kasuan, euskal nortasuna duen talderen batekin identifikatuta sentitzen direnek ere gaztelaniarekiko hautu nabarmena egiten dute. Askotan, alde nabarmenak aurki daitezke pertsona batek aitortzen dituen jarreren eta erakusten duen jokabidearen artean.
|
|
|
– Inguruan dituzten talde edo mugimenduekiko kidetasun sentimenduak eragina omen du, baina, gazte hauen kasuan, euskal nortasuna
|
duen
talderen batekin identifikatuta sentitzen direnek ere gaztelaniarekiko hautu nabarmena egiten dute. Askotan, alde nabarmenak aurki daitezke pertsona batek aitortzen dituen jarreren eta erakusten duen jokabidearen artean.
|
|
|
– Bestalde, inguruan
|
dituzten
talde gehienak erdaldunak direla esan liteke.
|
|
|
– Solaskidetzari dagokionez, gehienek uste
|
dute
taldeetako ordezkariei ez zaiela, musika eskolaren aldetik, interlokutoretzarik aitortzen. b) Aisialdi eskaintza zabala da; gero eta zabalagoa. Neska mutilek, oro har, nahiago dituzte mugimenduzko ekintzak, isiltasuna, Nekane Goikoetxea, Amaia Zinkunegi – Euskal Kulturaren tokia hizkuntz politiketan:
|
|
|
Taldeen jarraipenari begira, beraz, erronka, gazteak taldeetan mantentzea edo erakartzea eta, zenbait kasutan (are zailago, seguru asko), gazte taldea bera eratzea izango da (arestian aipatutako taldekide eta ikasleen arteko adin tartea leuntze aldera). horrek bisio batekin lan egitera eraman gintuzke, bai eskolak bai taldeak, behar beharrezkoa
|
baitute
taldeek erreleboa hilko ez badira; gazteei kultur jarduera horiek erakargarri egiteko moduetan pentsatzen hasi genuke: ikasketa planak malgutu, adierazpideen formatu desberdinak erabili, jarduera alai eta bizigarriak aurkeztu, umoretsuak, irudimentsuak, gazteak ibiltzen diren tokietara hurbildu...
|
|
|
Horrek bisio batekin lan egitera eraman gintuzke, bai eskolak bai taldeak, beharbeharrezkoa
|
baitute
taldeek erreleboa hilko ez badira; gazteei kultur jarduera horiek erakargarri egiteko moduetan pentsatzen hasi genuke.
|
|
|
Taldeetan dauden liderrek zer nolako sentsibilizazioa duten, zer nolako erreferentzia kulturalak dituzten, zer nolako aurreiritziak (lehen aipatu dugu baten bat)... sekulako eragina du bai produktuen programazioan eta, baita, nola ez, talde barruko hizkuntza harremanetan ere. esan bezala, debako taldeek ez daukate herriaren ikuspegi orokor eta bateratu bat, helburuak adosteko eta (balia) bideak markatzeko. kultur taldeek, orokorrean, ez dute euskal kultura eta euskara bera biziberritzeko, prestigiatzeko eta balioan jartzeko daukaten potentzialitateari buruzko kontzientziarik. ez da, aipatutako taldeetan izan ezik, euskara eta euskal kultura jardueraren erdigunean jartzeari buruzko hausnarketarik egin, kontzienteki erdigunean jartzeak, premia desberdinei erantzutea baitakar. zentzu horretan garrantzitsua deritzogu taldeak euskalgintzaren parametro hauetan ere jartzea; lan hau bera kontzientzia hartzen joateko lehen urratsa izan daitekeela uste dugu. Ikusi dugunez, euskal hiztun komunitatearen elikagai izan daitezen, beharrezkoa
|
dute
taldeek kultura eta hiztun komunitatearekiko hausnarketa egitea. kulturgintzaren eraginaren inguruko diskurtso berriak lantzea ezinbestekoa dela esango genuke eta, bide horretan, baliagarriak izan daitezke, nik uste, ekologiak edo genero berdintasunak, parekidetasunak, eskaintzen dizkiguten euskarri eta argumentuak. kaletar, herri mugimendu, erakunde publiko zein merkatuan mugitzen diren enpresen...
|
|
|
* Dantza taldearen kasuan, zuzendariarentzat bideratutako diru kopurua taldean geratzen da; ez du inork kobratzen. kopuru hutsetatik ondorio erabatekoak ateratzea ezinezkoa da, ez
|
baitugu
taldeek dituzten gastuen gaineko informazio osaturik eskuratu. hala ere kopuru horiek zerbait adierazten dutela esango genuke, alde handia baitago banda eta beste talde guztien artean. Bandaren prestigioaren adierazle eta debako kulturgintzaren erdigunean kokatuta dagoenaren seinale direla esatera ausartuko ginateke.
|
|
2013
|
|
|
Euskarak 25 urteotan EAEn izan duen aurrerabideak duela 30 urte Euskararen Legea onartzerakoan Eusko Legebiltzarrean ordezkaritza
|
zuten
talde abertzale eta ez abertzale gehienen adostasunez ehundutako adostasunean du abiaburua. Gorabeherak gorabehera, modu barean eta kontsentsu giroan egin du bere ibilbidea urteotan euskarak.
|
|
2014
|
|
|
Josep Ubalde – Jarrera linguistikoak hartzea: Kataluniako eta La Franjako nerabeek katalanarekiko dituzten jarreren zeharkako azterketa balorazio hobea
|
duten
taldeekin identifikatzeko joera dugu, eta balorazio okerragoa edo negatiboa jasotzen duten taldeak alde batera uztekoa. Bestalde, alderaketa egitean, barne taldeko kide izatearen sentimendua positiboki sendotzen saiatzen gara; hori dela eta, alderaketatik balorazio negatibo bat ondorioztatzen badugu (hau da, alderdiren bati dagokionez beste talde bat baino egoera txarragoan gaudela uste badugu), hainbat estrategia erabiltzen ditugu egoera hori aldatzeko.
|
|
|
Ikusi ahal izan zutenez, erlazio positibo nabarmena zegoen identitate kengarriaren eta berezko hizkuntza erabiltzeko lehentasunaren artean, bai eta hizkuntza horrekiko sentimenduei dagokienez ere. Azterlan horretan bertan azaldu zutenez, identitate kengarri altuagoa
|
zuten
talde linguistikoetako kideek berezko hizkuntza taldearen bereizgarritzat hartzen zuten, eta, erabilera azaltzeko, barnetaldearekin lotutako arrazoietara jotzen zuten (desberdintzeko nahia, hizkuntza defendatzea eta barnekohesioa). Aldiz, identitate kengarri baxuko lekuetan, garrantzi handiagoa ematen zioten gaztelaniaren erabilerari bertako berezko hizkuntzari baino.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza hautua ez da inoiz bakarka egiten —ez bada erresistentziaz edo kontzientziaz edo jarrera eraldatzaileaz— eta beraz hizkuntzaren aurrerabidea ez da banakoaren eremuan jokatzen. Beti behar
|
du
talde bat, jende gehiago, komunitate bat. Zergatik?
|
|
|
Adina dela eta, hizkuntza menderatzen duten hiztun kopuruak behera egiten duenez, partaide eta jarraitzaileek (epaileek barne) gero eta gutxiago menderatzen dute hizkuntza, beraz, epaileek ingelesa erabiltzen hasi dira, lehenbizi, hasiberriei eta haurrei, eta duela gutxi, ekitaldi osoan zehar. Joera bera hizkuntzarekiko interesa
|
duten
taldeen topaketetan ikus daiteke.
|
|
|
Euskararekiko atxikimendua (nire jarrera, nire motibazioa...) garatzeko hiru dimentsio horiek nituzke: a) behar dut korpus bat, erreferente materialak, fisikoak eta gorpuztuak (izan literatura, kantak, hiztegiak, gramatika bat, Euskaraz bizi nahi dut afixa, Korrika, euskaltegiak, euskara irakasleak, bertsolariak, eta abar luze bat); b) behar
|
ditut
talde, gune edo komunitate ezberdinak zeinetan hizkuntz harremanak gauzatzen diren (mintzalagunak, euskara elkarteak, hezkuntza komunitateak, nire antropologia ikasleak, nire lankide antropologoak, dendariak, tabernariak, nire seme alabak, eta abar luze bat) eta c) behar ditut ideiak, irudikapenak, argudioak, metaforak hizkuntzaren inguruko diskurtsoa (k) osatuko dutenak (maitagarria, nirea, gure...
|
|
|
Ezin dugu pertsonarik taldekatu bere nahiaren kontra. Ezin
|
ditugu
talde etnikoak parke tematikoak bilakatu. Immigrante batek eskubidea osoa eduki luke des senegaldarra izateko, kasu.
|
|
2017
|
|
|
Azkenik, irlandera erabiltzen unibertsitatean hasi ziren hiztunak
|
ditugu
talde honetan," hain berandu" erabiltzen hasi izanagatik, euren burua ‘hiztun berri’ definitzen dutenak (Walsh & O’Rourke, 2014).
|
|
|
Ez dut inoiz irlanderaren gain interesik izan harik eta unibertsitatera joan eta[...] irlanderaren gain interesa zuen jendea ezagutu nuen arte eta orduan hasi nintzen/ parte hartzen irlanderarekin lotura
|
zuten
taldeetan eta hor hasi nintzen irlanderaren gain interesa izaten eta hizkuntzan eta hasi nintzen benetan gozatzen irlanderadunen komunitatea eta/ eh suposatzen dut irlanderaren ingurunea eta izaten genituen ekitaldiak/ Adibidez Oireachtas irlanderako jaialdi handira lehenengoz joan ginen hartan biziki motibatu nintzen// izan ere[...] hara joan arte ez bainekien Oireachtas zer zen ere[...] Unibert...
|
|
|
3 grafikoa. ...era. hondarribiko 16 urte edo gehiago euskaldunen artean %43, 3 da egunean zehar euskaraz denboraren erdia edo gehiago egiten duena; eta gainerako %56, 7a, berriz, erdia baino gutxiago. ehunekoa batez besteko erabilera orokorraren ia parekoa da (erabilera orokorra, %45, 6). horrek esan nahi du banaketa orekatua dagoela erabiltzaileen artean, ez dagoela muturreko erabilera (oso altua edo oso baxua)
|
duen
talde esanguratsurik. taula eta grafiko hauetan xeheago ikus daiteke banaketa:
|
|
2018
|
|
|
Laburpena. Eusle metodologia euskararen erabilera areagotzea ekar dezakeen dinamika bat da, kide guztiek gutxienez euskarazko ulermen on bat
|
duten
taldeetan aplikatzeko sortua. 2012an sortu genuen tresna, Aldahitz Ikerketa proiektuan, hizkuntza ohituren aldaketa prozesuak ikertzeko garatzen ari garen lan ildoaren baitan.
|
|
|
Lan honetan, 2013 eta 2016 artean hamahiru lantegitan egindako esperientzien emaitzak eskaintzen dira. Tresna sinplea eta eraginkorra suertatzen ari da metodologia hau euren hizkuntza ohiturak euskararen aldera aldatu nahi
|
dituzten
taldeentzat eta, hala, metodologia aplikatu den kasu guztietan euskararen erabilerak gora egin du modu adierazgarrian. Erabilerari ikuspegi kolektibo batetik begiratzen diogu lan ildo honetan, eta aztertutako esperientzietan taldea da erreferentzia, ez banakoa.
|
|
|
Izan ere, metodologia hori 2012an Aldahitz Ikerketa proiektuaren baitan eurek sortu zuten tresna bat da, hizkuntzaohituren aldaketa prozesuak abian jartzeko. Artikuluan, 2013 eta 2016 artean hainbat lantegitan egindako proiektuaren emaitzak eskaintzen dira, ikusteko, zenbateraino den eraginkorra metodologia zehatz hori, langileen hizkuntza ohiturak euskararen aldera aldatu nahi
|
dituzten
taldeentzat.
|
|
|
" Euskara elkarte bateko borondatezko bi kide dira Igor eta Aitor. Igorrek uste
|
du
taldearen jarduna profesionalizatzen hasi beharra dagoela. Aitor ez dago ados".
|
|
|
Espero zen bezala, emaitza orokorrak ezberdinak izan dira hiru taldeetan. Lehen hizkuntza euskara
|
duen
taldeak atera du batez besteko balio
|
|
|
EGAren proba idatzia altuena eta lehen hizkuntza gaztelania duenak baxuena (1 taula). Binakako alderaketek erakutsi dute lehen hizkuntza euskara (BBeuskara= 28,32; DT= 5,14) duten eta lehen hizkuntza gaztelania (BBgaztelania= 27,24; DT= 4,60)
|
duten
taldeen arteko aldea esanguratsua dela benetan (p 0,01). Aldiz, aldeak ez dira esanguratsuak izan (p= 0,09 eta p= 0,08), ez lehen hizkuntza euskara duten eta euskara/ gaztelania (BBeuskara/ gaztelania= 27,82, DT= 4,64) duten taldeen artean, ez lehen hizkuntza gaztelania duten eta euskara/ gaztelania duten taldeen artean.
|
|
|
Binakako alderaketek erakutsi dute lehen hizkuntza euskara (BBeuskara= 28,32; DT= 5,14) duten eta lehen hizkuntza gaztelania (BBgaztelania= 27,24; DT= 4,60) duten taldeen arteko aldea esanguratsua dela benetan (p 0,01). Aldiz, aldeak ez dira esanguratsuak izan (p= 0,09 eta p= 0,08), ez lehen hizkuntza euskara duten eta euskara/ gaztelania (BBeuskara/ gaztelania= 27,82, DT= 4,64)
|
duten
taldeen artean, ez lehen hizkuntza gaztelania duten eta euskara/ gaztelania duten taldeen artean.
|
|
|
Binakako alderaketek erakutsi dute lehen hizkuntza euskara (BBeuskara= 28,32; DT= 5,14) duten eta lehen hizkuntza gaztelania (BBgaztelania= 27,24; DT= 4,60) duten taldeen arteko aldea esanguratsua dela benetan (p 0,01). Aldiz, aldeak ez dira esanguratsuak izan (p= 0,09 eta p= 0,08), ez lehen hizkuntza euskara duten eta euskara/ gaztelania (BBeuskara/ gaztelania= 27,82, DT= 4,64) duten taldeen artean, ez lehen hizkuntza gaztelania duten eta euskara/ gaztelania
|
duten
taldeen artean.
|
|
|
Hala ere, bidezko ebaluazioan, hizkuntzarekin izandako harremanak ez luke eraginik izan behar egiaztatze proben emaitzen baliagarritasunean. Ebaluazio tresna bera erabiltzen bada lehen hizkuntza ezberdina duten izangaien gaitasuna ebaluatzeko, ebaluaziotresna horrek ezaugarri bertsuak izan behar
|
ditu
talde guztien gaitasuna neurtzeko. Bestela esanda, proba baten barneko egitura lehen hizkuntzaren arabera aldatuko balitz, probaren emaitzetan hainbat izangai alboratu egingo lituzke eta emaitza horietan oinarrituta ateratako ondorio guztiak bidegabeak izango lirateke, bai psikometriaren ikuspegitik bai gizarte egokitasunaren aldetik (AERA.
|
|
|
Esan liteke analisien emaitzek erakusten dutela euskararen gaitasuna ebaluatzen duen EGAren proba idatziaren eredua, lehen hizkuntzaren arabera bereizi diren hiru taldeetan (euskara, euskara/ gaztelania eta gaztelania) erabil daitekeela, nahiz eta, espero bezala, lehen hizkuntza euskara
|
duten
taldeko izangaiek batez besteko kalifikazio altuagoa lortu gainerakoek baino. idazmeneko bi atazak lotura dutela ikusi ondoren, inbariantzaren azterketak erakutsi du eredua berdina dela hiru taldeetan.
|
|
|
Laburbilduz, esan liteke analisien emaitzek erakusten dutela euskararen gaitasuna ebaluatzen duen EGAren proba idatziaren eredua, lehen hizkuntzaren arabera bereizi diren hiru taldeetan (euskara, euskara/ gaztelania eta gaztelania) erabil daitekeela, nahiz eta, espero bezala, lehen hizkuntza euskara
|
duten
taldeko izangaiek batez besteko kalifikazio altuagoa lortu gainerakoek baino.
|
|
2019
|
|
|
Andresek eta Arakistainek ez bezala, etxezarretak hizkuntza hautua kontzienteki hartu zuen. euskararekiko atxikimendua zuela onartu du, eta bere eraginez sortu zituzten euskarazko lehen kantuak en tol Sarmientoko kideek. hala sentitzen zuelako. taldea hasieran gazteleraz hasi ziren kantatzen," naturalagoa" zitzaielako horrela: " Gure arteko harreman guztiak erdaraz zirelako". etxezarretak dioenez, berak nahi
|
zuen
taldeak euskaraz ere kantatu zezan, baina gainerako kideek ez zuten ulertzen zergatik abestu behar zuten euskaraz, euren testuingurua ez baldin bazen euskalduna. Bera da taldekide euskaldun bakarra, eta ondorioz baita hizkuntzarekiko kontzentzia duen bakarra ere.
|
|
|
" Hamarraldi batzuk atzerago, musika talde batzuk euskaraz kantatuta arrakastaren mugak sentitzeraino iritsi ziren, eta nahiago
|
zuten
taldea desegin, muga horiek gainditzeko erdaraz kantatzen hastea baino. Euskaldun berri prekarioak edo ia euskaldunak ziren sarritan.
|
|
2020
|
|
|
Alabaina, taldeek planarekiko adierazi dituzten espektatibak, lan ildoak eta motibazioak aztertuta, eta haien arteko desberdintasunak oso nabariak direla ikusita, komenigarria litzateke bidezko interesa
|
duten
taldeon gutxieneko kooperazio potentzialaren araberako sailkapen bat egituratzea. Balizko itunen eta lehentasunen araberako sailkapena, alegia.
|
|
|
Adibide gisa, planaren eragite eremuan indar eraldatzaile altua eta euskararen sustapenean interes maila altua daukan eragile batekin lankidetzarako programa aurreratuak adostu litezke. Aldiz, interes eskasa baina ahalmen eraldatzaile altua
|
duen
taldearekin euskararen sustatzerako programa epelagoak adostuko lirateke, bere interesak asetzekoak, betiere bere planarekiko konplizitatea mantentzeko ahalegina eginez.
|
|
|
Taldeek planarekiko adierazi dituzten espektatibak, lan ildoak eta motibazioak aztertuta, eta haien arteko desberdintasunak oso nabariak direla ikusita, komenigarria litzateke bidezko interesa
|
duten
taldeon gutxieneko kooperazio potentzialaren araberako sailkapen bat egituratzea.
|
|
|
Asmo horrekin, Gasteizko Udalean Euskararen Erabilera Normalizatzeko Plana bektore gisa erabili da. Planaren gainean bidezko interesa
|
duten
taldeekiko elkarrizketa dialektiko kritikoa proposatu da (stakeholder engagement), adostasunak, itunak eta estrategia lerrokatua lortze aldera. Gainera, ikerketak xede du, komunikazioan, lankidetzan, herritarren hautematean eta euskararen zeharkakotasunean oinarritutako interes taldeen auditoretzaren (stakeholder audit) lehen pauso errealak ematea.
|
|
|
Bestalde, GU ren helburuekiko nolabaiteko interes legitimoa
|
duten
taldeen ikuspegia edota erakundeari balore erantsia ematen dioten langileen hautematea ez da orain arte estrategia zehazteko prozesuen erdigunean jarri (Euskalit, 2014). Ez eta bezeroaren hautematea ere.
|
|
|
Euskal soziolinguistikaren esparruan ere, jakina. Horrenbestez, bidezko interesa
|
duten
taldeekiko elkarrizketa dialektiko kritikoa sustatzeari helduko zaio lan honetan. Hots, stakeholder engagement prozesuak abiatzeari.
|
|
2021
|
|
|
Era berean, jatorri herrialdean gaztelania ofiziala
|
duten
taldeetako kideen artean eztabaida talde bat burutu da. Horrela, profitatu nahi izan baita metodologia honek eskaintzen dituen abantaila nagusiak; hots," talde dinamikak berak laguntzen du ikuspegi, bizipen eta iritzi ezberdinak sorrarazten.
|
|
|
Jatorri atzerritarreko biztanleen hizkuntzak, bizipenak eta jarrerak Gipuzkoan proiektuak horiengana hurbiltzeko ikerketa kualitatiboa egin du, ezagutzeko zein diren hizkuntza horiek, baita hiztunek euren hizkuntzekiko eta Gipuzkoan ofizialak diren euskara eta gaztelaniarekiko dituzten iritziak, jarrerak eta praktikak ere. Artikulu honetan, ikerketa horren parte bateko emaitzak eskainiko dira, alegia, hiztun kopuru handiko taldeko kideen artean eta jatorrian gaztelania ofiziala
|
dutenen
taldean eginiko ikerketaren emaitzak. • Hitz gakoak:
|
|
|
Mundu hori aukera egokia al da herriaren nortasuna berrasmatzeko? Lor al dezake Amorebieta Etxanok lonjek edo gazteen lokalek
|
duten
talde egitura eta antolaketa eremu pribatutik publikora ateratzea. Lor al daiteke alor pribatuko ekimenen parte bat behintzat herriko" plazara" ateratzea?
|
|
|
Bigarren hezkuntzako ikasleek ukraineraz ikasi dute; salbuespen moduan, ikasgai batzuk Europar Batasuneko hizkuntza ofizialetan eman dira, eta, gainera, Ukrainako etnia indigenek beren hizkuntzetan ikas dezakete. Kategoria horretan Ukrainatik kanpo beren estaturik ez
|
duten
talde etnikoak sartzen dira, eta hiru etnia indigena zehazten ditu aparteko lege batek: Krimeako tatariarrak, karaimak eta krimtxakak.
|
|
2022
|
|
|
V. RSCaren aldeko hautua gizarte bikaintasunaren ikerketa bat izan ohi da, enpresak gauzak ondo egiteaz gain, jarduera korporatiboan interes legitimoak
|
dituzten
talde guztiei dagokienez hobetzen jarraitzeko konpromisoa bermatzen duen eredu bat sendotuz. Sentsibilitatea, entzuteko jarrera, jardunbide onenen ikerketa etengabeko hobekuntza prozesuetan kokatzen dira, eta prozesu horiek konpromiso formala egokitzeko gaitasun bihurtzen dute.
|
|
2023
|
|
|
Lopez eta Fachellicek (2017), akats tarte onargarriaren harira, aipatzen dute garrantzitsua dela egin nahi den analisiaren arabera egokitzen den lagin esanguratsu bat edukitzea: populazioarekin lotutakoa, edo izaera autonomoa
|
duten
talde sozialena, adibidez. Halaber, aipatzen dute posible den heinean, ez dela komeni% 3ko akats tartea gainditzea.
|
|
|
Euskara planik ez
|
dutenen
taldean ere Zerbitzuen sektorea da nagusi. Industriari dagokionez, gehiago dira planik ez dutenak, badutenak baino.
|
|
|
Esate baterako, talde linguistiko baten kopuru handien sarrerak beste bat zenbakiz gaindi dezake planifikatutako edo planifikatu gabeko immigrazioaren bidez.[...] Hizkuntza taldeak ageriko edo ezkutuan lehian dauden eremu batean mugitzen diren migratzaileak prest daude (ageriko arrazoi ekonomikoengatik) menpeko hizkuntza taldearena baino menderatzaileen hizkuntza eta kultura hartzeko. [...] Zentzu honetan, migratzaileen taldeak maiz mehatxu gisa agertzen dira taldeen arteko testuinguruan etorkizun kolektiboa kolokan
|
duten
talde linguistikoentzat. [...] Migratzaileek menpeko talde linguistiko bat sendotzen lagundu dezakete bertan asimilatuz, edo ahultzen lagundu dezakete talde linguistiko nagusira asimilatuz.
|