|
2000
|
|
|
Ohargarria da bere lagunen hainbat aipamen jasotzen dituen ipuin horretan esaten dena nabegantea izan nahi lukeen zuhaitz horrek, nahi
|
lukeen
moduan bidazti, peregrina edo nabigatzailea izaterik ez izatearen arrazoia bere sustrai sakon ikaragarriak direla. Sarrionandiaren obrak ezin du bere sustraien gatibotzatik ihes egin inolaz, eta ezinbertzean" arteztasunarekin" besarkatzen duela eguratsa.
|
|
|
Ez dira denak itzulpenak ordea, Joseba Sarrionandiak liburu honetan sartu dituen poemak. Konstantino Kavafisek garai historikoen testuinguruan kokaturiko poema helenisten tankerako apokrifoak egin ohi
|
zituen
moduan, zenbait apokrifo sartu ditu tartekaturik Izkiriaturik... liburu honetan. Berak aitortzen baitu"... aparte utzi ditut Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan agerturiko apokrifo batzuk" (Marinel zaharrak, hitzaurrea, 8 or.). Hitzaurrean itzultzeaz eta sortzeaz dioenarekin bat datorren jokaera da hauxe; literatur sorkuntzaren nahiz translazioaren izaerari buruzko funtsezko utopikotasunean eta nahitaezko kreatibotasunean oinarritzen baita.
|
|
2001
|
|
|
" Zilegi da historiari edozein pasartetatik ekitea" (7.or) dio narratzaileak, azken batean, nondik hasten den zehazteak ez baitu garrantzirik. Claude Simonen nobeletan irakurleak memoriaren zatiak harilkatu behar
|
dituen
moduan, hemen ere guri dagokigu zatiekin istorioa eraikitzea.
|
|
|
Kaosaren estetikak, Lauaxetak mundu modernoarentzat nahi
|
zuen
moduan, hizkera berezia behar du. Geldi gaitezen pixka bat eta pentsa dezagun:
|
|
2003
|
|
|
4 Data horretan bat dator Arana Martija ere. bat egiten du, eta gasolino baten lekua egiten diote, eta gauez lortzen dute itsasoratzea Cervera gudu itsasontziari burla eginez, eta orduko beste politika arduradun batzuekin batera, Donibane Lohitzunera heltzea lortuko du. Ondoko hileak, 1937ko bigarren partea gutxi gorabehera, Ifarralde horretan igaro ei zituen, Donibanen eta Biarritzen, ahal
|
zuen
moduan bizitzen. Nahiko egoera latzean, nolanahi ere, orduan erbestetu ziren beste askoren antzean, ez diru ez bizibide barik.
|
|
2004
|
|
|
Apaizei limosna haundiak emango dizkiezu, zure adiskide izan daitezen ta gizonen eskubide ta justizia ta holakorik aipatu ez dezaten beren sermoietan. Antikomunista amorratua izango zara zu, zure diruak beldurrik gabe gordetzeko edo gastatzeko zeuk nahi
|
duzun
modura...
|
|
2005
|
|
|
Bilduma honetako hizkera ere egoki taxutu du, hirikoa erabat, aldi berean orekatua zabarregia edo garbiegia izan ez dadin. Eta estetika honek azaldu ohi
|
duen
moduan, hari argumentala sotila da, zuzen zuzena, apaingarririk gabea, pertsonaien deskribapenak eurak bezala. Pertsonaiak gehien bat giro jakin batean kokatzen diren gizaki despertsonalizatuen zirriborroak dira.
|
|
2009
|
|
|
Beste kasu batzuetan, ostera, bidea basaz beterik egon arren, horrek gorpua jausteko sortzen zuen arrisku eta beldurrarekin, ahal
|
zuten
moduan egiten zuten aurrera andariek, korteju edo segizioaren laguntzaz; batez ere, administrazioz herri batekoa izanda elizaz beste herri batekoak ziren etxeetan. Hala ere, lekukoren batek akorduan dauka, zelan izan zen hil eta gero ere birritan hil zen andrearen pasadizoa.
|
|
2015
|
|
|
Kanpotik erraza zen pentsatzea hauek ume mukizu irreberente batzuk baino ez dira beren poesia eta aldizkariekin, baina ez zen horrela, ez ginen apolitikoak eta probatua
|
genuen
modu batera edo bestera errepresioaren egurretik. Eta ez ginen bakarrak horretan.
|
|
2019
|
|
|
Era berean, ez dugu liburu honen izaera dela eta unitate didaktiko itxi batean sinesten, denok desberdinak baikara eta ikasle edota irakasle batzuekin funtzionatzen duenak, agian beste batzuekin ez baitu funtzionatzen. Eleberri hau bereziki Batxilergoan lantzeko oso interesgarria izan daitekeela uste dugu; hori dela eta, ariketa eta proposamen bildumatxo bat egin dugu hemen irakasle bakoitzak nahi eta ahal
|
duen
moduan lan egin dezan. Hala ere, DBH 4.mailan ere agian landu liteke.
|
|
|
Asensi eta Taverniersen taulak aztertu eta Saizarbitoriaren pertsonaien egoerarekin eta ezaugarriekin alderatuz, uste
|
dugu
modu zehatzagoan deskribatu ahal izan dugula eleberrian errepresentatu den harremanaren profil psikosoziala. Eleberrigilea gizarte ongizatean lan egiten duten soziologo eta psikologo ikertzaileen taldean aritu denez ogibidez, ez da harrigarri bere eleberrietan tratu txarren inguruko dokumentazioekiko familiaritatea.
|
|
|
Hori dela eta, istorioko gertakarien kronologia eta kontaketaren kronologia ez datoz bat. Egileak iragan horren narrazioa ez
|
du
modu ordenatuan egiten eta flashback edo analepsia ugari aurki ditzakegu. Kontaketa gehiena lehenaldian idatzirik dago, aitortza bat denez, aurretik egindakoaren kontaketa baitu helburu.
|
|
2021
|
|
|
Haien ikastetxeetako liburutegiak duen garrantziaz eta betetzen duen funtzioaz oso kontziente izateaz gain, zenbaitetan, ondo hornituta eta prestatuta daudela azaltzen dute parte hartzaile batzuek (HIR1, AIR1, BIR1). Kasu batzuetan, gainera, liburutegiaz aparte, irakurketa gune libreak ere izaten dituzte ikastetxeetan kuxinekin, irakurgai desberdinez hornituta, nahi
|
duten
moduan eserita ikasleek modu askeagoan irakurketarako bestelako espazioak eta giroak izan ditzaten (AIR1). Elkarrizketatu honek, aldiz, beste zenbaitek ez bezala, horrelako espazioek askeak izan behar dutela aldarrikatzen du, nolabait, ohiko pedagogiatik eta arautzetik at. BIR1 ere bide beretik mintzatzen da:
|
|
|
27 Ondoko ataletan ikus daitekeenez, ikas prozesuetan elkarrekintzan dauden elementu, faktore eta dimentsio desberdinen eszena edo buru mapa aurkezten da Systems model of arena for learning and teaching irudiaren bitartez (op.). Kontzeptu hau Bronferbrenner en (1976: 11)" The Ecological Structure of the Educational Environment" Hezkuntza testuinguruaren egitura ekologikoa, euskaraz proposamenarekin lotuta dago, eta horren bidez, ezaugarri, hedadura eta abstrakzio maila desberdinetan egituratzen du hezkuntza testuingurua. dagoen trebakuntzak eta gaitasunak ez
|
dute
modu zuzenean eta automatikoan arloarekiko gustua, plazera eta zaletasuna pizten, baina horretan gaituta egon gabe nekez gara dezake ikasle edo gazte batek horrekiko zaletasuna, esperientzia estetikoa bizitzeko eta hortik behar adinako errendimendua ateratzeko nahikoa baliabiderik zein trebakuntzarik ez duelako. Hori arloa edozein delarik ere; baina, kultur edota arte adierazpideen kasuan, osagai emozionalak garrantzi handiagoa hartzen du emozio estetikoak jokora sartzen direlako.
|
|
|
komunikaziorako gaitasuna, sormena eta pentsamendu kritikoa, alegia. Aurreko eskemak ez
|
ditu
modu esplizituan agertzen, baina hirurak topa daitezke heziketa literarioaren markoaren ildo nagusietan, hala nola, ikuspegi kritikoa Gadamer-en (in Alonso, 2009) ulermena interpretazioa aplikazioa37 trinomiorako, eta, beraz, irakurle kritikoaren ideiaren muinean (Alonso, 2009; Ballester eta Ibarra, 2015), edo sormena eta komunikazio gaitasuna literatur sormenean. Azken horri dagokionez, heziketa literarioaren oinarrietako bat, literatura irakurtzen den arloa izateaz gainera, hitz egiten den zerbait ere badela dio Colomerrek (2001).
|
|
|
Zeregin horretarako, elkarlana eta formazioa oinarrizkoak direla uste du IE3 k, zentroan eta etxean gertatzen denaren arteko continuum koherentea eta kohesionatua osatze aldera. Dioenaren arabera, irakasleek etxean gertatzen dena ezagutzeko ardura
|
duten
moduan, etxekoek ere ikastetxean egiten dena jakin behar dute, eta beharrezkoa balitz, horretan formatu.
|
|
|
Horregatik, ez du dugu GI [Gaitasun Intelektuala] soilik kontuan hartu behar, eta adimen emozionala ere aintzat hartu dugu. Izan ere, adimenak ezin
|
du
modu egokian funtzionatu adimen emozionalaren parte hartzerik gabe, eta neokortexaren zeta sistema linbikoaren arteko zein amigdalen eta lobulu prefrontalaren arteko osagarritasunak bien arteko parte hartzeko harmonikoa eskatzen du. Orduantxe soilik hitz egin dugu adimen emozionalaz eta gaitasun intelektualaz" (op.: 32).
|
|
|
Baina, hori guztia aldatuz joan dela onartu du; izan ere, literatura pisu soziala galduz joan dela uste du NE1 ek, baita euskal kulturan zuen zentralitate hori ere, edo gutxienez, ezin duela berdin aldarrikatu. Hala ere, azken hau ez
|
du
modu negatiboan baloratzen hor irabazi duten beste esparru batzuk daudelako, musika, bertsolaritza edota antzerki mundua, besteren artean. Bere ustetan, aipatutako diziplina horiek zein beste batzuek ere lehen literaturarena zentzu hertsian ulertuta soilik zen espazioa okupatu dute, dioenez" zorionez"," aberastu delako panorama".
|
|
|
Dioenez, askotan ikasleei ekoizpen luzeak edo konplexuak eskatzen zaizkie, narrazio bat edota poema bat esaterako, eta zail egiten zaiela adierazten du. Bere hitzetan, irakasleek ez dakite ikasleei irakasten nola egin behar
|
duten
modu egoki eta eraginkor batez, askotan sorkuntza prozesua bizi izan eta ezagutzen ez dutelako eta, beraz, ikasleak ezezaguna den arlo batean gidatzea oso zaila dela azaltzen du. Iritzi berekoa da horretan LIR1 ere:
|
|
|
Literaturaren irakaskuntzak ebaluazioa behar
|
duen
moduan, arestian aipatzen genituen elkarrizketa hezitzailerako espazioen beharra ere badu, pertsonaren garapen mota desberdinetan eragin dezakeela uste badugu. Horretarako, ebaluazioan parte hartzen duten kideen arteko harreman simetrikoak eskatzen du ebaluazioaren horrelako ikuspegi batek, gela barruko harremanek ikasleen ikas prozesua erabat baldintzatzen duten heinean (Zandvliet eta besteak, 2014).
|