|
2000
|
|
|
Txema sukaldera joan zen, une hartan hutsik zegoelako eta ez
|
zuelako
gogorik ordenagailuko pantailan azalduko zitzaizkion hitzak (eta gutxiago hitz horiek sortuko zioten ohiko zirrara) inorekin konpartitzeko. Jakinda, gainera, Eiderren krudelkeria ikaragarria ari zela izaten, eta horren ondorioz Txema sarritan hasten zitzaiola maldizioka neskalagunari, mekauenka hormak eta mahaiak kolpatuz.
|
|
|
Eta barruan sortzen ari zaidan pertsonatxo hau, berriz... Izan dezakedan eta lagunik onena nirekin batera daukat, eta ez
|
dut
gogorik komunetik behera botatzeko.
|
|
|
Gelatik kanporat jalgi nintzenean, euria ari
|
zuen
gogotik. Eta nik ez dakit zergatik, baina, etxean geratu beharrean, nola bainengoen arrai eta neure gogara, hala, euripean ibiltzen hasi nintzen eta aitzina egin nuen, putzu bat zegoen tokiraino, non jauzika hasi bainintzen, plisti plasta eta plisti plasta, arraitasunak eta plazentziak horditurik banengo bezala...
|
|
|
Eta osabak Leyden
|
zuen
gogoan, eta Galileoren Discorsi ak zituen gogoan, eta segidan erran zuen:
|
|
|
Eta osabak Leyden zuen gogoan, eta Galileoren Discorsi ak
|
zituen
gogoan, eta segidan erran zuen:
|
|
|
Eta hondarrean hauxe baizik ez diat erranen: hihaurk erabakitzen ez
|
baduk
gogoz heure bizitza, bizitzak erabakiko hau hi, gogoz bertzerat".
|
|
|
Nik, ordea, Pisako kaleetan aurkitu neskatxa hura
|
nuen
gogoan: aingeru baten aurpegia zuen, baina zangobakarra zen eta makulu baten gainean zebilen.
|
|
|
Baina, osaba haserre bazegoen ere, ni, aldiz, liluraturik nengoen etxerat etorri zitzaigun jende harekin; eta jende handi haren dohainak eta balentriak
|
nituen
gogoan, etxean mila aldiz adituak: haien moduak eta haien presentzia; haien dantza egiteko dotorezia eta haien ezpata manaiatzeko trebetasuna, haien balentasuna eta haien ausartzia, bai ehizarat zihoazenean eta bai gerlarat...
|
|
|
Eta gau eta egun tormentatu izan ninduèn tiranoaren boza isildu behar nuen, neure kontzientziaz hain denbora luzez jabetu zen tiranoarena, hau bekatu da eta guztia da bekatu, Beati qui se castraverunt propter regnum Dei... 21 Ez! Zeren ez bainuen iragana jada sostengu eta eskutoki, baina iraganarekiko haustura, eta zeren haustura hartan aitzina egin nahi bainuen, eta hartarako
|
nuen
gogo, hartarako borondate.
|
|
|
Ez nian inoiz amestuko horren bihozberak zinetenik! Zer
|
duzue
gogoan niretako: artxibora bidali, paper eta argazki zaharren hautsa harrotzera, edo, bertzerik gabe, ostiko bat potroetan eta karrikara, egindako zerbitzuen esker onez?
|
|
|
Ez dut aise konprenitzen zenbaiten seta, nerabezaroari eta gaztaroari giza denboraren garairik anarkiko eta aurreiritzi gabeenak irizteko. Neureak, bederen, lege eta erregelaz beterik
|
ditut
gogoan. Zer jantz, non josta, norekin eta nola mintza... hori guztia hagitzez ere arautuagoa genuen duela hogei urte orain baino.
|
|
2001
|
|
|
Nik ere
|
badut
gogoa, onartu du Tasiok, baina ez dago horren azkar joan beharrik. Jode.
|
|
|
Eta koadroez pentsatzen hurbildu zen Abenidara eta ez zen musikarik entzuten. Koadroak
|
zituen
gogoan, baina burmuinaren zati bat ondo konturatzen zen beranduegi zela eta ez zela musikarik entzuten eta harrezkero etxean egongo zela Marcos. Aztoratu egin zen Roma, beraz, lurrean gitarra ikusi zuenean eta gitarraren ondoan, belauniko, Marcos, liburu bat eskuetan.
|
|
|
Lucasek euriari bezala begiratzen zien biei eta sitsak
|
zituen
gogoan. Sitsek ez zuten sekula eztabaidatzen, ezta erlojuetako kukuek ere.
|
|
|
Marcos gelan ari zen idazten eta Lucas
|
zuen
gogoan; nola garbitu zizkion oinak eta atzazalak moztu. Eta atzazal bakoitzeko gerran ezagutu zuen hiri bat esaten zuen Lucasek eta ondoan lagunen izenak:
|
|
|
Oparia
|
zuen
gogoan Marcosek gosaldu bitartean. Romak ere zerbait zeukan sabelean.
|
|
|
Mariak gaztetako lehen irakurraldiak
|
zituen
gogoan, maistra egin ondoren, nolako liburu bitxiak baina ze ederrak, gerra aurretik oraindik, baina gerra ostean gehiago. Gobernuak esaten zuen ezin zirela irakurri.
|
|
|
Egundo ez zuen euritakoa gobernatzeko trebeziarik izan. Arkupeko eskaileretan gora, Lucas
|
zuen
gogoan: zenbat kostatzen zitzaizkion eskailera horiek, egunean egunean gehiago eta, agian, horregatik zituela hain gogoko mendiak, Shisha Pangma eta.
|
|
|
Kafe ezkonduari zurrutada eman zion agureak. Baina antzinako ore hotzean
|
genuen
gogoa.
|
|
|
‘Zer
|
duzu
gogoan? ’
|
|
2002
|
|
|
–Bazkaria egina duzu, baina nik ez
|
dut
gogorik.
|
|
|
–Ezetz esan dizut! Ez
|
dudala
gogorik!
|
|
2003
|
|
|
Baina Javier Sadabak bi ikuspegi horiek
|
zituzkeen
gogoan ohar hau egitean: Euskal Gatazka bi puntutan laburbildu ohi da:
|
|
|
Eztabaida zakarra izan genuen. ...uen, eta denborarekin, hemendik urte batzuetara, itzulpenak bideratuta zeudenean, obra horien egiletza neureganatzeko aukerarik izango nuela, ordurako berak ere bere obra egina izango zuelako, Paris, Londres eta Berlingo eskaleen artean nobelak idazten hasteko asmoa baitzuen," idazle batek bere estiloa baino lehen bere bizimodua aurkitu behar duela ikasi dut berandu bada ere", esan zuela
|
dut
gogoan eztabaida horretan. Nik arrisku handiak ikusten nizkion operazioari.
|
|
|
Emazteari entzunda badaki idazle batzuek irakurle bakar batentzat idazten dutela. Dantek Beatrizen ezpainetan irribarre bat ikustearren idazten omen zuen, Borgesek bere aitaren omenez, Malraux ek auzoko dendan lan egiten zuen neska gazte batekin pentsatuz, Romain Garyk, berriz, bere ama, Nina,
|
zuen
gogoan. Beharbada sormenaren iturburu, artearen jatorri sentitzeak hunkitzen ditu horrenbeste emakumeak.
|
|
|
Datorren urtean 4 mailara, eta tutore aldaketa.
|
Badut
gogoa!
|
|
2004
|
|
|
Gure buraso guziak Frantziari emanak zeuden, Alemanen aurka. Frantzia
|
zuten
gogoan, ez zuten sobera Euskal Herria aipatzen. Euskaraz mintzo ziren, baina ez zuten halako euskal amodio handia?. 59
|
|
|
Sinetsi nahi genukeen baino euskaldun gutxiagorentzat da, damurik, gaur eta hemen, euskara lehen hizkuntza nagusia, eta gure sozializazio jardunean sortzen eta berritzen ditugun osagai kognitiboak eta afektiboak erdararen bidez taxutuak ditugu gehienbat. Hizkuntzak bizi eta egiten gaituela, gure nortasunaren oinarriak bere bidez finkatzen ditugula, esaten ari bagara, ez gara ari, jakina, hizkuntzaren zeregin sinboliko mitikoaz soil soilik; aitzitik, geure gizatasunaren zimentarriak
|
ditugu
gogoan.
|
|
|
Bigarrena ez da ez horretara heltzen; arrain txikiaren ezin biziaz kontzientzia badu, baina ezin du halere handiarekiko sumatzen zaion halako miresmen liluragarria erabat ezkutatu. Jon Sudupe
|
dugu
gogoan, auzigai hauetan aspalditik eta gogotik ahalegintzen den saiolaria. Hara, bada, zer dioen:
|
|
|
Eman, zera ematen baitu: azken hamarkadotan euskarak bereganatu dituen erabilera esparru formal batzuk
|
dituela
gogoan isuri duen iritzia isurtzeko. Alabaina, erabilera esparru formal horiek, bakanak eta minorizatuak bide batez esanik, ez al dira euskararen egoera orokorra ikusteko ispilu eskasegia?
|
|
|
Espainiako estatu totalitarioaren atzaparkadak
|
ditu
gogoan, han eta hemen, euskalgintzaren hainbat erakundetan. –Giro arraroa?
|
|
|
Baina bada lainorik sentitu gabe, ostarte argitan, gauza hauek argi eta garbi ikusteko gaitasuna duenik. Eskertzekoa da horrenbeste argitasun, handik eta hemendik kontzeptuak murriztuz eta bere ideologiara egokituz, nahi
|
duenak
gogoak emandakoa pentsatzeko parada bide duenez gero. Ostarteak ostarte, ordea, hitzaren argitasuna behar genuke oroz gainetik, eta zalantza handiak ditut nik Ibon Sarasolaren aburu honetan:
|
|
|
Estatu eremu horietarik hona etorri denak Estatu horiekin dituen harremanen izaera hil edo biziko auzia dela gure herriaren biziraupenerako. Batetik, hain zuzen, bi Estatu horien izaera nazionala totalitarioa eta zurrupatzailea dela hartu behar
|
dugu
gogoan. Bestetik, Estatu horietatik gurera etorri eta gurean bere familiaren segizioa finkaturik utzi duenak, zer eratako harremanak dauzka bere jatorriko Estatu molde horren kultura politikoarekin eta hemengo nazio auziarekin?
|
|
|
Lan gaitza jarri digu Garziak, zeren eta testu idatzietan jasota dagoen euskararen eredu horrek ez baitu bizitzaren taupadarik, nahiz eta inoiz ahozko esapide eta mintzamolde bizi biziak izan. Hizkuntzaren fenomenoa soziala dela diogunean, bizitzaren gizarte magma bera
|
dugu
gogoan, bizi dinamikaren elkarrekintza bera, ez testuetan jasoak eta bilduak izan ditzakegun egitura jatorrak. Hizkuntza, horretara, zeharo konformagaitza da, ez dago gure nahierara.
|
|
|
Ez dago, konparazio baterako, iragan denboran erabilitako hizkuntza forma jatorrak egungo komunikazioaren isurian iraultzeko gertu, forma jator horien izaera formalaren aurrean hizkuntzaren bizitasunak erreakzio gaitzesgarriak egiteko joera duelako. Hizkuntzaren bizitasuna diodanean, izatez, hiztunaren zentzumena
|
dut
gogoan, zentzumen horretan xehatzen baita komunikazioaren alea. Aldian aldiko komunikazioaren kultura kodetik erretiratua egon den hizkuntza formak itzulera gaitza dauka hizkuntzen mundura, arrotz usaina dariolako non nahitik, hura, euskararen barne zentzuen arabera, adierazpiderik zilegiena izan arren.
|
|
|
Izan ere, batak bestea dauka ameslaritzat eta besteak bata: . Usteok (Mari Karmen Garmendiarenak eta Bernardo Atxagarenak
|
ditu
gogoan) erabat oker dira. Herri batek ezin du bi hizkuntzez ongi hitz egin.
|
|
|
Egin dezagun, esaterako, egitura autonomikoaren baliabideei esker, euskal aginte horrek baduela ahalmenik eta modurik erdaldundurik dagoen herri hau euskalduntzeko.
|
Baduela
gogorik eta eskurik hori erdiesteko. Horrela balitz, gaitz erdi.
|
|
|
Amai dezagun bi euskaltzale militanteren mezuak jasota. Joanmari Larrarteren aburuak testuinguru zehatz bat
|
du
gogoan: euskalgintzaren aurkako erasoa Estatu espainiarraren aldetik.
|
|
|
etxean entzun eta ikus gaitzaten. Eta euskal irakurle espainieradunak eta biok konpartitzen dugun etxe zahar honetako sala pipiek hartua
|
dut
gogoan hori esaten dudanean, ez Madrilgo Saloi Isabelinoak?. 738
|
|
|
Egin dezagun kontu Iparraldeko euskararen atarramentua
|
dugula
gogo bihotzetan. Bihotz hutsean ez ezik, orobat gogo adimenean ere baldin badugu, jakin badakigu, dagoeneko, erreka jo duen mintzaira dugula hori.
|
|
|
Hizkuntza hautuaren gaineko iritzi usteetan, beraz, ekintza komunikatiboa ahalbideratzen duen ingurunearen kontrola
|
dugu
gogoan hartzeko datua, balizko giza askatasun abstraktuen falazia albora utzita: –Hizkuntza hautatu ahal badut hizkuntzaren erabileraren ingurua kontrola dezakedala esan nahi du horrek.
|
|
|
Baina ez, entziklopediek esango dute Tourra irabazi zuela, eta beharbada hori da hanka indartsuekin eta bihotz potentearekin jaio den batek egin dezakeen gauzarik errazena, kontrario bat flakiak jotzen badu eta beste batek hiru zulatu baldin baditu Aspin igotzen. Entziklopediak txarto eginda daude, dio Romanettok, pertsona batzuen obrak eta garaipenak aipatzen dituztelako, baina hitzik ez pertsona horiei buruz, inoiz damu izan ote ziren egia esateagatik, esate baterako, edo Napoleonek konplexurik ote zuen txikia izateagatik, edo Casanovari inoiz bihotza apurtu ote zioten, edo bufoiak, batzuetan, ez ote
|
zuen
gogorik izaten triste egoteko. Heriotza bai, aipatzen da:
|
|
|
–Ez, baina ez
|
dut
gogorik. Benetan.
|
|
|
Gustura joango litzateke Leire zinemara, baina ziur da Alexek ez
|
duela
gogorik izango eta ez dio ezer esan. Senarra etxeko atetik sartu denean, sarrerara gerturatu da Leire, musu bat eman dio ezpainetan eta, erantzunik espero ez zuen zer moduz bat bota ondoren, egongelara bueltatu da.
|
|
|
zu
|
baitzaitugu
gogoan,
|
|
2005
|
|
|
–Ez
|
dut
gogorik, ihardetsi zuen Inesek.
|
|
|
–Ez
|
dut
gogorik!
|
|
|
Eta jakingo bazenu, halaber, zenbat aldiz bidali zaitudan antzarak ferratzera?! Baina gaur bertatik bertara bidali nahi zaitut eta bidali egiten zaitut,
|
banuen
gogoa! Antzarak ferratzea zer da, bada?
|
|
|
Hori da japoniar sukaldaritzaz dazaguten gauza bakarra, eta beste asiar jaki motak ezagutu gabe saiatzera ez dira ausartu, gauza askok itxura ona izan arren. Badirudi Ametsek ez
|
duela
gogorik ezjakintzat har dezaten, gauza bakoitza zer den galdetzen hasita. Ez dago kexarik, haatik, sushi a primeran dago eta.
|
|
|
Koitadua ordutegiek izorratuta eduki dute beti.
|
Badut
gogoa alde zaharreko betiko tabernetatik kalimotxo batzuk hartu eta haren kontuak entzuteko. Horiek dira lagun zaharren etsaiak:
|
|
|
5:04 Zerbitzuak hasita egongo dira. Eskerrak, ez
|
du
gogorik itxaroteko. Makina bilatu eta txartela erosi du.
|
|
|
Zorionez, Ametsen lepoa baino ez du ikusten. Ez
|
du
gogorik haren begi hustuak berriro ikusteko, eta jakin badaki aurpegi bizigabe hura izango duela berehala. Ezer ulertzen ez duen arren, bera ere saiatzen da pantaila guztietan agertzen dena ikusten eta irakurtzen.
|
|
|
Hots,
|
banuen
gogoa, gartzelaldi luzean barrena azkartua, neure herriko geltokiaren inguruetakora berriz azaltzeko.
|
|
|
–Ez
|
dut
gogo handirik, hotz honekin.
|
|
2006
|
|
|
Neptunok ez
|
baitu
gogorik batere
|
|
|
Horrenbesteko begirune eta arduraren aurrean nola egingo nizun, ordea, horrelako itsuskeria? Eta gainera, zertan ukatu, nik ere
|
banuen
gogoa zurekin hitz egiteko.
|
|
|
Minokixi beldur izan zen. Dama zuriaren hats izoztua
|
zuen
gogoan. Hitzik egin gabe, amorru eta min, etxetik irten eta basoan desagertu zen dama zuria...
|
|
|
Migel Mailu erreka garbi batean edatera makurtzen zelarik urak itzultzen zion irudi bera zen gizon hori. Orain bazekien nor
|
zuen
gogoan Gaston Garrok bere eiteaz aritzen zitzaiolarik.
|
|
|
Urteak burura egin gabe, hil arterainoko pozaldirik handiena hartuko zuen: gure Henrikek ihes egina
|
zuen
gogoz kontrako ostatua ematen zion gaztelu italiarretik. Nafarroako altxorrak eskertu zuen, espainolak sos anitz galdatzen baitzuen haren askatasunaren ordain.
|
|
|
Saindu sobera Erreformaren gotorlekurako, baina inori ez zitzaion izena aldatzea gogoratu. Bakoitzak salatzen zer etsai klase izana
|
zuen
gogoan errege eraikiarazleak: San German ateak Frantzia aldera zuen jotzen, San Antoniorenak, berriz, Espainiak menperatzen dituen lurretara.
|
|
|
Aitatxi Migelek zortzi urte zituen. Egun hartakoak bezperakoak bezala
|
zituen
gogoan, niri kontatu zizkidanean.
|
|
|
Parada izan du, izan, Jeannettek arnoa ganberara ekarri dionean. Begiak distiratsu zekartzan neskatoak, eta begien distiran ezagun
|
zuen
gogotik hartuko zuela eskupekoa, apezaren ondoan etzatearen ordain. Bertze batean, Agerre jauzian abiatuko zen bere poltsan arakatzera.
|
|
|
Erdizka
|
dut
gogoan haien eztabaida gogorra. Nire bahitzaileek norekin tronpatzen ninduten ez zuten argitu.
|
|
|
–Nola esan..., ez dakit, ba. Ezaugarri bakarra
|
dut
gogoan, ezker masailean labanaren batek egindako ebakiondo luze bat.
|
|
2007
|
|
|
Baina desberdintasunak ere, Arsuagaren ustez, handiagoak dira gurekiko, gaurko arrazen artean aurki ditzakegun guztiak baino. Eta alderaketa horretan eskimalak
|
ditu
gogoan, hotentoteak eta australiarrak (272).
|
|
|
Eta ongi dakit neure teologo herri honetan, gai labain hauek ukitzea arrisku gaitza dela. Baina irakurleak gauza bat atxiki behar
|
du
gogoan: saiakera liburu hau ez dela ezertan ere, azkeneko hitza?
|
|
|
Azken batean, suizidioa gehienetan ez duk erabaki kontua. Etorri egiten duk, eta eskua ematen diok ala ez, senez, ausaz, ezezagunei diean konfiantzaren arabera, pentsatzeko
|
duan
gogoaren arabera, betazaletan sentitzen duan pisuaren arabera.
|
|
2008
|
|
|
hori kenduta. Amak
|
bazuen
gogoa galdera horren jatorria topatzeko. Baina edozein izan zitekeen.
|
|
|
Baina Nazario Orbek, agian, beste kontu bat zuen buruan jada, alboko zuhaitz batean katagorri bat agertu eta hari begira jarri baitzen, auskalo zer
|
zuen
gogoan?
|
|
|
Beñardok pozez gainezka behar zuen, aitortu ere, aitortu zuen aurrerago herriaren memoria kolektiboan geldituko zèn bertso batean: . Urrezko egun bat
|
dut
gogoan: / jaunartze bezperakoa;/ hura bai egun zoriontsua,/ hura bai sekulakoa!
|
|
|
Reginak ez zion, halakoetan, ezetzik esaten, baina geroxeagoko beste une bat behar
|
zuen
gogoan. Reginak bazekien, izan ere, markesaren neskamea nekez izan zitekeela markesa, ametsetan ez bazen bederen; zergatik ez, baina, errealitatearen planoa ametsarenera hurbildu, gizon dirudun bat senartzat hartuz, adibidez, dama printzipal begirunetsu baten estatusa emango ziona automatikoki?
|
|
|
Jarraian, bat batean zutitu, eskuin eskuko erpurua beheraka begira jarri keinu nabarmenean, eta zapataz zapaldu zuen zizarea behin eta berriro, zapaldu ondoren zapata zola belarretan garbitu eta bankuan ostera esertzen zela, irri zabala ezpainetan. Nazariok, une hartan, iraganeko gertaera bat behar
|
zuen
gogoan, Mateo Sukunzarekin berarekin bizi izandakoa. Urte batzuk lehenago ezagutu zuen arren, Mateok ez zuen artean Nazarioren fabrikan lan egiten?
|
|
|
Direnak eta ez direnak euskal aberriaren alde emandako hiru borrokalari horien gogoetak ez du antzik arestian ahotan hartu ditugun beste hiru euskaltzale abertzaleen doitasun diskurtsiboarekin. Haien gogoeta beste osaera eta testuinguru bateko uzta da, soziolinguistikaren ekarpenak eta irakaspenak
|
dituzte
gogoan. Hizkuntza politikaren eta ordezkapenaren zer nolakoak ezagutzen dituena.
|
|
|
Ez dakit nik egoki eta zuzen interpretatu dizkiodan Garaikoetxeari bere ideiak, eta ez dakit halaber, batzuek etxea teilatutik hasi nahi dutela? dioenean zeintzuk
|
dituen
gogoan. Ezker abertzalearen bideak, apika?
|
|
|
Alegia, militante, jarraitzaile eta boto emaile abertzaleak ere herri arroztu eta besterendu baten kume direla, eta, horrenbestez, euskal mundutik landa bizi direla gehienak. Baina jokabide hori azaltzeko, besterik ere izan behar
|
genuke
gogoan; adibidez, kultura soziolinguistikoaren auzia. Zertan ote da hain zuzen gure mundu abertzalean kultura horren maila eta garapena?
|
|
|
Hain zuzen, afera honi buruz Gaizka Arangurenekin eta solasean aritu ondoren, argigarri izango da ñabarduraren bat edo beste egitea. Euskal erroak oro erauziak eta birrinduak izan diren eskualdeetako abertzaleak
|
ditut
gogoan orain. Hau da, eskualde horietan bizi diren abertzaleen kontzientziatze iturri nagusiak nekez izan litezke euskal etnolinguistikaren iturrikoak.
|
|
|
Eta zuek? Oso triste gaude, etengabe
|
zaituztegu
gogoan.
|
|
|
Zure gerriari helduta hartzen ninduen loak, azken orduko pentsamenduren bat kontatzen nizun bitartean. Orain, ateko sarrailan giltza entzuten dudanean badakit ez zatozela bakarrik, ate irekitik hirugarren bat sartuko dela etxean eta haren hitzak
|
dituzula
gogoan, harentzat bakarrik dituzula belarriak, eta ohean burukoaren kontra liburu bana eskuetan dugula eseriko bagara ere, tarte bat utziko diozula nik ez dakidan horri. Esan dizut lehen ere, ez dizut ezer aurpegiratzen.
|
|
|
Reginak ez zion, halakoetan, ezetzik esaten, baina geroxeagoko beste une bat behar
|
zuen
gogoan. Reginak bazekien, izan ere, markesaren neskamea nekez izan zitekeela markesa, ametsetan ez bazen bederen; zergatik ez, baina, errealitatearen planoa ametsarenera hurbildu, gizon dirudun bat senartzat hartuz, adibidez, dama printzipal begirunetsu baten estatusa emango ziona automatikoki?
|
|
|
Beñardok pozez gainezka behar zuen –aitortu ere, aitortu zuen aurrerago herriaren memoria kolektiboan geldituko zèn bertso batean: " Urrezko egun bat
|
dut
gogoan: / jaunartze bezperakoa;/ hura bai egun zoriontsua,/ hura bai sekulakoa!
|
|
|
Jarraian, bat batean zutitu, eskuin eskuko erpurua beheraka begira jarri keinu nabarmenean, eta zapataz zapaldu zuen zizarea behin eta berriro, zapaldu ondoren zapata zola belarretan garbitu eta bankuan ostera esertzen zela, irri zabala ezpainetan. Nazariok, une hartan, iraganeko gertaera bat behar
|
zuen
gogoan, Mateo Sukunzarekin berarekin bizi izandakoa. Urte batzuk lehenago ezagutu zuen arren, Mateok ez zuen artean Nazarioren fabrikan lan egiten... baina ikusi bai, igande askotan ikusten zuten elkar –interes komun samarrak zituztèn lagunak ziren, azken batean–, hartarako Mateok bere herritik Nazarioren herrirako bidea egiten zuela, zaldia hartuta.
|
|
|
Baina Nazario Orbek, agian, beste kontu bat zuen buruan jada, alboko zuhaitz batean katagorri bat agertu eta hari begira jarri baitzen, auskalo zer
|
zuen
gogoan...
|
|
2009
|
|
|
Bakarrik. Ez
|
nuen
gogorik kalera ateratzeko eta, nahita ere, norekin. Etxek bere nobioarekin eman ditu bi egunak.
|
|
|
Eta neu ere ezberdina izango naiz, neurri batean.
|
Badut
gogoa. Baina oraindik dezente geratzen zait.
|
|
|
–Nik badut jakin mina, berriz, Elenak?. Esan nahi dut,
|
badudala
gogoa birjinitatea galtzeko.
|
|
|
–Atzo eraman zituen Goiko Bentako Migelek?. Gandiaga hil eta denbora batera, denbora askoan beti elkarrizketa hura
|
nuen
gogoan: niretzako hura gelditu zait buruan egiazko azken elkarrizketa legez, bera oraindik osoa eta erne?, Migeli fotokopia eskatu nion.
|
|
|
Haren bertsioa entzun nahi dut. Eta, nolanahi ere, ez erran ez
|
duzula
gogorik Salustianok hilotzak lurperatu zituen harrizko gurutze hori ikusteko.
|
|
|
· Bezeroak sukaldea ikusten duenean amonaren bazkari goxoak ekarri behar
|
ditu
gogora, eta ohea ikuskatzen duenean, bere bizitzako.
|
|
|
Nik hemezortzi. Ondo asko
|
dut
gogoan. Eliz atzera iritsi ginenean gertatu zen:
|
|
|
Etxeratzeko garaia. Ez
|
nuen
gogo handirik ordea. Zertarako.
|
|
|
Izan ere, gure gurasoak monarkikoak dira. Eta Cánovas
|
dute
gogoan.
|
|
|
Domingori kosta egiten zitzaion ikusten ari zena sinestea, arestian bizi izandakoa sinestea kostatzen zitzaion bezala, Adaren aurkako borrokan. Adaren aldekoan, halere, bere ikuspuntutik? gogorregi aritu baitzen, baina ez baitzegoen beste erremediorik, nolakoa egoera, halakoa irtenbidea; baina Domingok beste xehetasun batzuk ere behar
|
zituen
gogoan eszena hari buruzkoan: Adaren oihu histerikoa, adibidez, zabua gelditzera behartu zuena; bere jarrera oldarkorra, Ada lurrera botatzera eta etzatera behartu zuena, baita haren gainean ipintzera ere,. Ez ukitu, ez ukitu, ez ukitu?!?,. Ixo, ixo, ixo!?; Domingo nerabea asmorik onenarekin ari zen, bere onera ekarri nahi baitzuen arreba, baina helmugara zeramàn bide ustezkoak bere goxokiak eskaintzen zizkion bidean zehar eta, helmugaz ahaztuta edo, goxokietan galtzen zen. Domingok arreba etzanarazi zuenetik ama etorri bitarteko eszenak hamazazpi segundoko iraupena izan zuen, balizko kronometro batek zehatz mehatz islatuko zuenez?; goxoki haien artean, gainera, bazegoen bat, neurona guztiak iratzartzen zizkiona, haragiaren mugimendu ezin atseginago batean:
|
|
|
barkatu horrela hitz egitea, Ada, gizonak ez baitzuen beste izenik merezi. Egun bat
|
dut
gogoan batez ere: sarjentua komulgatzera joan zen?
|
|
|
–Eta zer, milioi batetik pertsona bakarra infernuratzen bada ere? infernuratutakoa ni neu banaiz??; esan nahi baita, anaiaren kasuan ere, arrazoi etiko estetikoak behar
|
zituela
gogoan biraka, abioi istripu bat izanez gero Domingo sutan harrapatuta gera baitzitekeen, miniaturazko infernu bat iduri, betikoaren atari izan zitekeena, eta orduan zer??, ez, ez eta ez!
|
|
|
Hala, bada, Adak kontu haiek
|
zituen
gogoan, beharbada, koruarekin ostiral arratsaldeko saioa egiten ari zela; Gemma Lertxundik huts egiteko bidean jarri zuenean, berriz, defentsa sistemaren alarma piztu eta Adaren subkontzienteak, bizi senaren menera betiere, aukera selektibo bat egin zuen, kontu haietatik alderik ilunenak eta negatiboenak bereganarazi zizkiona; neska kantatzen ari baitzen, nekez ohar zitekeen hartaz, jakina, itzal baten moduan edo forma zehatzik gabeko nahigabe baten moduan ez bazen, baina itzal hura eta nahigabe hura hizketan ari zitzaizkion:
|
|
|
Ildefonsok, baina, aitari egindako promesa
|
zuen
gogoan??, kapelupeko untxiaren saioa eskolan lanean hasten haizenerako utziko diagu, ados???, eta horregatik, beharbada, horregatik, seguru?, maisu bezala kobratutako lehen soldatarekin onddo kapela eta untxi otzan bat erosi, etxean probasaioak egin eta, ohartu zenean ezen saioa mendean zuela goitik behera, eskolan erakusteari ekin zion, azaroaren azken aldeko egun batean; arrakasta, ohi bezala, ... izugarri gustatzen zitzaizkion bizkar gaineko ferekak, hainbesteraino, non begiak itxi eta, aldian behin, lotan geratzen baitzen, itxura batean?, eta berehala bereganatu zuen ikasleen arreta:
|
|
|
–Ez dira guti, berriz, hark?. Nolanahi ere, nik, oroz gain, bat
|
dut
gogoan, halako dohainez guztiz gabeturik, kapare izena merezi ez duena.
|
|
|
Ez mintzatu ez bertze deus egin gabea. Hondar hilabeteetan, behin baino gehiagotan izana
|
nuen
gogoan damañoaren bainuontzia.
|
|
|
Gerla bururatzean, erregina Joana Pauera itzulia zela jakin nuenean, ez zitzaidan burura etorri ere ama Katalinak eta bere familiak bueltan behar zutela Frantziatik. Hainbertzeraino
|
nituen
gogotik galduak. Erresumako hiriburuan haiekin topo egin ez banuen, bake etorri berriaren goiti beheitiei eta erreginaren borondateari zor zitzaion.
|
|
|
Emakume haietako baten begirada lasaia
|
dut
gogoan, bizi bizia. Ile luze urdintzen hasia, arropa beltz erosoa jantzita, irribarre triste baina zabala erakusten zuen maiz.
|