|
2000
|
|
|
Horri esker eramaten zizkidan jakiak. Neuk ez ezik, inguruan
|
nituenek
ere jaten zuten hartatik. Ordiziako koadrilakoek ere ipintzen zuten zerbait, eta horrekin guztiarekin piloa ekartzen zidan amak.
|
|
|
Aitortu nahi ez
|
badut
ere,
|
|
|
Eta ulertzen ez
|
badut
ere
|
|
|
Minutu gutxiren buruan Uitziko mendatean ikusi genuen gorpua Iruñeko exekutibo batena zela jakin genuen. Zalantzak
|
bazituen
ere, Guardia Zibilak ez omen zuen uste Uitziko hilketa ETAren atentatua zenik.
|
|
|
Eta nasan zu zarena leku desberdinetatik duena zara. Eta zutaz erreparatzen ez
|
duena
ere bazara.
|
|
|
Paraje ederren ikusmira eskaintzen zuen eta horretarako zurezko banku egokiak zeuden errepide ertzean txukun apailatuak, baina nik horretaz ohartu gabe egin nuen bidea, inguruko errealitatetik urruntzen ninduen lilura itsugarri batek bereganatua banindu bezala. Normalean horrelako xehetasunetan erreparatzea maite
|
banuen
ere, orduko hartan ez nintzen, haren ondotik pasatzearakoan, errepide ertzeko San Kristobal –belarriko minaren kontrako santua eta txoferren zaindaria– han zegoenik ohartu ere egin.
|
|
|
Korridoreak sala kamarote batera zeraman. Kortinak itxita, lanparak pizteke, eguerdi aldea behar
|
bazuen
ere, ilunxko zegoen. Mahai apal, zabal biribil batean kafeontziak, kikarak, pasta batzuk ere bazeuden platertxo batean.
|
|
|
" Hortik hasi dira asko", esan zuen neskak; hain inprezisoa zen, hain ezin halakoa; eta hala ere, satisfazio txiki bat zen bere izena paper hartan ikustea: gero batere lanik izango ez baldin
|
bazuen
ere.
|
|
2001
|
|
|
Sadabarekin topo egin eta mus partidak berandu arte luzatzen ziren. Mines guttika guttika ari zen lehen ezagutzen genuenaren trazak berriz ere hartzen, bixkortzen, oraindik" Bota xoxa!" haietarako behar adinako umorerik ez
|
bazuen
ere.
|
|
|
Eta Kaxernara joan ziren, falanjistengana, gure etxeko bi gizonak, nahi ez
|
bazuten
ere, estomakan zimikoa eta lepo atzean berotasun bat, brasa su bajuan bezala. " ¿ Qué tienen contra este hombre?
|
|
|
Bazkariko kardoa, zerrikumea edo ardi zaharra, baita Monikaren etxean prestaturiko pastela ere, Lizarrako gozogile hoberenaren haretxenean alegia, aipatzea komeni da. Denak pasatzen ikusi bainituen, nire begien aitzinean, zeinek baino zeinek itxura hobea, nik pixar bat bertzerik jan ez
|
banuen
ere. Estomakan zerbaitek korapiloa egina zidan, eta alferrik zen zintzurretik beheiti deus pasarazten saiatzea ere.
|
|
|
Margaritaren begiek haietako batenekin egin zuten talka, Bordako Luisenekin. Gainerakoak bezain kontent agertu nahi
|
bazuen
ere, goizean goizetik zahatotik tiraka, neskak bazekien mutilaren baitan tristurak kabia egina zuela. Aspaldi xamarreko kontuak ziren, baina ez horregatik ahantziak," Hagitz mutil ona haiz, biño nik ez haut maite!
|
|
|
Borges aktorea benetan ikusi dutenaz bezainbatean, ez dugu kezkarik. Oso gutxi izan dira, eta ezin izango dute beren susmoa gizarteratu, ez eta susmoa froga bihurtzen bazaie ere, ezin izango dute dakitena azaldu, ez daukatelako non, eta, desesperaturen batek beren hitzak jendarteratu nahi
|
balitu
ere, inork ez lioke sinetsiko; izan ere, sinesgarritasun guztia galdu dute. Beraz, Bazofias, zure bidea hemen bukatzen da.
|
|
|
Ez nuen gainerako entzuleen aurpegirik ikusterik, baina ikusi izan banitu, zahartuta zeudela sumatuko nukeen, ezbairik gabe. Aurpegirik ikusterik ez
|
banuen
ere, batzuen gorputz jarrerek argi asko salatzen zuten entzuleria hinduismoko metodo zaharrek –Jogasutran sistematizaturik daudenek– azaltzen dituzten erlaxatzeko teknikak erabiltzen ari zela, nagusiki, eta are, bakarren batzuk hain ekialdekoak ez diren metodoak –siesta, kasu– praktikatzen ari zirela, beronek ohi dituen berezko soinu adierazpenei –zurrunga egiteari, alegi...
|
|
|
Paperak kendu nizkion neofitoak kezkatzeko arrazoia ematen zidan, baina: oihurik eta egiten ez
|
bazuen
ere, beso keinuen bidez bere burua nabarmendu nahi zuen. Nik, tarteka, zirkinik egiten nion eskuz, atril azpitik, lasai zedin.
|
|
|
Lehenbizi Parmako Kartusia n sartu nintzen –zioen Berlusgoñik–; gatazkaren kapitulua egoki izan zitekeelako sentipena nuen; egia esan, kasurako narrazio asko izaten ahal zaizkigula egokiak uste dut, baita gure argumentuarekin zerikusirik ez
|
badute
ere; Kartusia ko gatazkaren kapitulua hartzen bada. Ongi!
|
|
|
Gero ondotik pasatu zen, natural: ikusten ez
|
bazuen
ere, Rogasek bestearen urratsak kontatzen ahal zituen, egingo zituen mugimenduen mapa osatzen ahal zuen. Berrogeita hamar bat metro egingo zituen, orduan itzuli egingo zen, baina ez zuen hesia zeharkatuko; telefono bat bilatuko zuen, eta txanda aldaketa eskatuko; gero zain egongo zen, hesiaren aurrean; bitartean ahal bezain ongi ezkutatuko zen.
|
|
|
Loreak urdinxkak ditu, hiru bat zentimetrokoak; bost hamar aleko sailetan aurki ohi dira. Sendatzeko aplikazio ugari
|
badu
ere, oro har, gehiegizko izerdi jarioaren kontra eta edoskitzea murrizteko erabil ohi dira.
|
|
|
Eztabaidagaia zein izan zen ere ez dut orain gogoan. Sekulako jaiki nintzela bai; mihia legarra baino lehorragoa
|
nuela
ere bai.
|
|
2002
|
|
|
Mentxuk bizkarra apur bat atzerago eroanda jarraitzen zuen bien elkarrizketa. Aurrez horri buruzko zalantzarik izan ez
|
bazuen
ere, pozarren berresten zuen Luigi eta Rafaren artean aditzen zuen konfiantza giroa.
|
|
|
Puzkerra bota
|
bazuen
ere, kiratsa beste toki batetik sartu zen gelara. Garagardo bat behar zuela erabaki zuen Galderrek.
|
|
|
Hark emango zion Marrioten berri. Ez zuen akordu txarrik Arangurenekin Marriotekin Ezkurrarekin Gorritirekin Pamplonan emandako egunez, txapelgorridunen larderia demasekoa gorroto
|
bazuen
ere. Heldu aurretik, Marriotek azaldu zion uztailaren hemeretzian Castillo plaza eta Sarasate ibilbidea hartu zituztela bost mila txapelgorrik odolik isuri gabe.
|
|
|
mila arrazoi
|
banitu
ere etxean gelditzeko,
|
|
2003
|
|
|
Horrelaxe izaten da hori. Horrelaxe izan zen golfeko bizimodu isolatuak Jaioneren irudia goitik behera mailagabetu
|
zuenean
ere. Bere etxeak Zoriona baino, Infernuko Marra behar lukeela pentsatu du Damian Arrutik.
|
|
|
Hala ere, hortixe egin dugu tira, ezertarako balioko ez
|
badu
ere. Jaione Lizartza izeneko baten bila hasi behar duzue oraintxe bertan.
|
|
|
Damian poztu egin zen lupiatan ariko zirela entzun zuenean. Batetik, kostatik urrundu gabe ibiliko zirela esan nahi zuelako horrek, beti lehorra agerian, eta bestetik, ordura arte deusik esan ez
|
bazuen
ere, beldur baitzen motorrak gelditu eta krabatan edo txibiatan geratuz gero, urdailak laster emango ote zion abisu. Horixe zuen susmoa, aspaldian itsasoratu gabe, goragalea etorriko zitzaiola.
|
|
|
Bera da, Jaione emazte ohia. Poztu behar
|
duen
ere ez daki. Ez da behintzat pozten.
|
|
|
Hamabian beharbada. Eguna ziur ziur zehazterik ez
|
badut
ere, oso gogoan dut goizetik Areatzan ginela, betiko moduan, Packard haietako bat genuen zain egunak argitu orduko abiatzeko. Hegazkinen ikaraz hain goiz, argi esanda.
|
|
|
baita xentimoetan izan behar
|
badu
ere.
|
|
2004
|
|
|
Harakin muslarien aldera itzuli zen, ez zuen eztabaidatu nahi, ez Ferminekin; adiskidetarako
|
bazuen
ere ez zuen ulertzen eta ez zuen ulertuko gauzarik ñimiñoenagatik erasorako zeukan jarrera hura. Ez zen unea, Bazter hila eta biak zirrimizkeriatan hasteko.
|
|
|
Nahi zuen galdetu zion keinu nabarigaitz batez. Gogorik ez
|
bazuen
ere, baiezko herabe batez erantzun zion Bazterrek, haien artean soka bat botatzearren. Txapa gainean bol bolean ari zen eltzetik kafea zerbitzatzen ikusi zuen ama, gero beste eltze batetik bi basotara isuri zuen esnea.
|
|
|
Halako batean Ike trabestitua atera zen oholtza gainera. Inor ezagutzen ez
|
bazuen
ere jendearen deserosotasunaz ohartu zen. Marcken bizkarrari erreparatu zion, aurrean loturik zituen besoak laxatu zituen, eta apur batez sorbaldak makurtu zitzaizkion.
|
|
|
Fermini iruditu zitzaion Ikek erakutsi nahi zuena baino gehiago zekiela, eta jakinaren gainean ari zitzaiela adarra jotzen. Inork erantzun ez
|
bazuen
ere, Fermin barrunbeek beharturik sentiarazi zuten eta Harakinen bisaia bilatu zuen, hark lehertutako eztandaren ondorioen ardura zegokiola gogoratzeko, begiradari soraio heldurik; baina Harakinek kontuak berarekin ez balihoaz bezalako keinu ergel bat zeukan aurpegian.
|
|
|
Ez zebilen autorik, ez eta arimarik ere, baina bizkarrezurretik hotzikara batek eraso zion. Azken boladan, komandoa osatzea erabaki zutenetik," ekintzarik", Harakinek esaten zuen bezala, egin ez
|
bazuten
ere, paranoia mailak goia joa zion Bazterri; nonahi agertzen zitzaizkion auto susmagarriak, guardia zibilak iruditzen zitzaizkion tabernan agertzen ziren kanpotarrak, soinurik txikiena ere bila zetozeneko irudipenarekin lotzen zuen. Hala ere gau hartan desberdina izan zen, ez zegoen susmatzera bultza zezakeen ezer, baina usain ezezagun baten kera erantsi zitzaion;" Beldurra ote zen?" galdetuko zion Marcki," esaten dute beldurrak usaina duela; usain hura gozoa zen, likitsa, lodia, are erotikoa ere bazela esanen nuke".
|
|
|
Furgoian, hatsa hatsari emanik, horrela pentsatzen ez
|
bazuen
ere, bazekien komandoa osatu zutenetik bertatik, berak ez zuela heroi senik, ez eta Bazterrek ere, Harakin zela heroi sena izan zezakeen bakarra, eta beharbada Jexus Mari; ez bakarrik Harakinek konbikzio politiko indartsuagoak zituelakoz, baizik eta berak, eta Bazterrek, eta seguru aski Jexus Marik, heroi izateko inkontzientzia maila txikiegia zutelakoz, edo bestela esanda, burua senari gailentze...
|
|
|
Denek bestela uste
|
bazuten
ere, Bazter zena baino ez zela pentsatu zuen, alegia, euskaldun jator eta naturala, urtetan elkar ikusi gabe egonagatik adiskidea, berak ezagututako Bazter huraxe bera.
|
|
|
Bazterrek zeharka begiratu zion, medikuaren jokaera arraroaz ohartarazi nahian bezala; Harakin xor zegoen, larruzko eserleku biratzailearen bizkar distiratsuan galdurik. ...kal Herritik zekartzan esperantza apurrak, ikasia baitzuen, horrenbeste mediku ibiltzearen ondorioz, lehen une hartan medikuak egiten zuen suspirio ia adiezinaren bidez, edo umearenganako lehen bistadizoaren ondorengo hitz dudatien bidez, edo orduan bezala eskuak txostenaren orriak pasatzeko modu axolagabe haren bidez, ez zegoela erremediorik, Down sindromea ez zegoela sendatzerik, Estik hala uste
|
bazuen
ere, ez zegoela ondorioak leuntzerik.
|
|
|
Isilik gelditu zen. " Gu gudariak gaituk" akordatu zen Harakin esan ziola Emiliok aldi hartan," borroka edozein gauzaren gainetik zegok; eta borrokaren gudari, Euskal Herriaren askatasun sozial eta nazionalaren soldadu izatea merezi behar diagu, ez bakarrik borrokatzeko eragatik, baizik eta gure etikak borroka horren duintasun mailakoa izan behar
|
duelako
ere bai; are gehiago, dotoreak ere izan behar diagu, dotoreak eta onberak, errukiorrak nahi baduk".
|
|
|
Gezurra iduri
|
badu
ere, karrika berean daude
|
|
|
eta, begirada asfaltotik jaso ezin
|
badu
ere,
|
|
|
sugarrez jantzi nahi
|
badituzte
ere,
|
|
|
Picassorenen antza
|
dutela
ere.
|
|
2005
|
|
|
hazpegi ederrak zituen bere mutuan. Begiak beti irekita zituela zirudien, baita baiezko keinu batekin betazalak hertsi
|
zituenean
ere. Ez ziren Parisen edozein zokotan ageri ziren begi berekoi eta zurrupari haietakoak, inguruko guztia irentsi eta trukean ezer ere ematen ez zuten begi nekagarriak," hemen nago" esanez munduari beren burua eskaintzen zioten begi tolesgabeak baizik.
|
|
|
Ahaztua nuen senarrik
|
bazenuenik
ere, egia esan.
|
|
|
Edo, beharbada, gaizki enfokatzen dugu kontu hau: ...utzitako siluetan eta zuloetan sartzen direnak, ohartuta edo ohartu gabe, aurpegian gero eta aitaren antz handiagoa duela jabetzen den semeak aitaren silueta hartzen du ezarian ezarian, halako traizio bat bezala bizi du patu saihetsezin hori, etsita murgiltzen da aitak utzitako uberan, haren erantzukizunak begietan lehertzen zaizkio hoteletako ispiluetan bere aurpegiari so egitean, ihes egin nahi
|
duenean
ere, aitak utzitako lorratzean eta mamuetan hartzen du semeak haragi azkenean. Ez dauka beste erremediorik.
|
|
|
Idazle izateko ametsak ahaztu ez
|
banituen
ere, bulegari hasi nintzen aroztegi handi bateko buroan.
|
|
|
Zutikako pertxeroa boterearen sinbolo zen, azkar eta tentuz lan egiteko oroi zentzagarri bat. Orduan arrastorik ez
|
banuen
ere, handik eta urtebeteko epean uste baino pertxero gehiago ezagutu behar nituen.
|
|
|
Diodana otoitz bat izan daitekeenik pentsatu gabe hasieran, nire buruari esaten diot: horretarako ahalegin berezia egin behar
|
badut
ere, poztuko naiz aurrerantzean hurkoaren zorionaz, bakarrik biziko naiz, eguzkia dagoen lekuen ondoan eseri eta betazalak itxita dastatuko ditut argia eta bizitza, aingeru guardako bat bezala izango naiz, disko jogailuaren altabozak barruko patioetara aterako ditut bizilagunek nire bildumako kanturik leunenak entzun ditzaten, zoriontsu izango naiz aurpegirik ikusten ez diodan horren eskaileratik...
|
|
|
Gaizki diot, haur haiek ez ziren etxe hartakoak, ondoko etxe txikiago batekoak baizik. La casita esaten zioten eurek, Arraiturre izena ateburuan zizelkatua
|
bazuen
ere. Han bizi zen zerbitzarien familia:
|
|
|
Arrainak ezagutzen ote nituen, izokinak batez ere, horixe galdegin zidan. Eta nik baietz, sekula gehiegi landu ez
|
badut
ere, iktiologia ikasi genuela geure ikasle garaietan. Zientzia liburuak irakurtzeko zaletasuna ere badudala apur bat eta beti geratzen dela zerbait ganbaran itsatsita.
|
|
|
Horixe uste zenuen. Eta, txarrenera jota, ganorazko irtenbiderik sekula aurkitzen ez
|
bazenuen
ere, izadiaren altzoa ez dela eskasenetakoa mundu honetan egoteko maneren artean, hautatu beharreko aukeren artean, alegia. Ez esan niri ezetzik.
|
|
|
Eguberriko argiteria barregarri hari beha gelditu nintzen arnasa hartzen nuelarik gangiltzarraren posizio argi berdearen pean. Labana hortzen artean ipini nuen, largabistarekin kanoitzen
|
baninduen
ere pirata bat ikusia zela konta zezan. Zutitu nahi izan nuen, baina hondoratu egiten nintzen, ezin nuen uraren azalean oinez.
|
|
|
Horretaraxe etorria nintzen," Errespetu osoarekin, kapitain jauna, tonaka arrain etzan dira nik egindako kaxetan". Horrela bihurtu ginen batzuk behintzat benetako langile, sindikatua sortzerik eduki izan ez
|
bagenuen
ere. Hotz hartan hobe zen oholak josten egotea eta ez lurra ebakitzen, baina horrek bazeukan bere elorria ere, geuk ekarri behar genituenez zerraldoetako biztanleak.
|
|
|
urtero, letra galegoen karietarat, lore eskaintza egiten zaio Castelaori txoko honetan maiatzeko azken igandean. Eta gero ribeiroa banatzen dugu, eta olagarroa eskaintzen dugu, galegoek bakarrik prestatzen dakiten dastamenari gozo mina eta hortzari sendo bera zaion olagarro bikain hori, Breoganen aberria kantatzen ez
|
dutenendako
ere urririk eta ausarki. Soldadu konpainia batek ez baina Trisquele dantza taldeko gaiteiroek Galiziako himnoa jotzen dutelarik, nazio hartako banderaren xingola urdinaren erdian izar gorria daukan platertxo estanpatua ateratzen du Luziana Rourak beti leihora, Mateo Taboada senarra zuenaren argazkiarekin batera.
|
|
|
Ez da izugarri zaila asmatzea halere nolako solasak ibiliko zituzten itsasketa hartan," Frantsesek helikopteroak zauzkatek, gu non gabiltzan jakiteko bakarrik behar ote ditiztek?" eginen zuen marmar Atanasiok, baxurako arrantzan aritzen zen hura tarteka," Eskapadaren bat egin nahiko zitean eta haizeak eraman ditik, noroeste gogorrak jo zian bart", eta berehala Tomen aitak" Ez hain gogorra, eta orain bare zagok. Itsaso honekin ez zituan galduko, ume horiek ez!", eta arrazoi sendoagorik behar ez
|
bazuen
ere" Txalupa kalafateatu berria zegoan, ez duk posible hondoratzea itsaso honetan!", baina egoskorra Atanasio" Egarriak hil behar ditek bero honekin!", eta berehala" Isil hadi, Atanasio, neure onetik ateratzen nauk!", baina Atanasiok ez zeukan haurrik, laster minduko zuen ostera, ohartu ezin, semea galdutzat eman nahi ez zuen aita.
|
|
|
Baina besoekin ezetz esan zieten bokalean, tanke osoa hustu baino lehen zetozen nonbait. Moilara itzuli ziren denak bat banaka, egun tristea ukan zuten auzoan, nik behintzat malkorik ikusi ez
|
banuen
ere harakinaren alabaren begian. Hucken aitak leihoan eman omen zuen egun osoa, hantxe zegoen ilunabarrean, lehorreratzen zirenei beha, inori galderarik egin edo eskerrak emateko gauza ez zela.
|
|
2006
|
|
|
14 eta 15 bat urterekin disko haietako kantu guztiak buruz ikasteraino entzun genituen, gozamen eta mirespen handiz, Lontxok eta biok. Baita zubererazko hitzak
|
zituztenak
ere: Jaun baruak, Xori erresiñula, Ürzo lüma gris gaixoa, Maria Solt eta Kastero...
|
|
|
Onartu nahi ez
|
badugu
ere –zein irrigarriak gure ahalegin zoro askotarikoak–, aise adieraz daiteke, oso hitz edo keinu gutxirekin, gure izana eta gure emana, gutariko bakoitza zein denok batera garen guztia, zehaztasun osoz, bete betean. Laburbilduz:
|
|
|
Ustekabean egiten dira gero loturak, norbera konturatu gabe. Zibilizatu egiten da bat gizartearen ohiturak eta funtzionamendua ikasi ahala, berak nahi ez
|
badu
ere. Sustraiak sortzen zaizkio bati, hastapeneko askatasun primitiboa ukatzen dioten erroak egiten ditu.
|
|
|
Eta heuri ere, Martin, emango nikek pozik aholku bat, kasurik egingo ote duaneko itxaropenik batere banu: utzi ezak literatura, ez dakik eta hitz horrek zer esan nahi
|
duen
ere, utzi itzak behingoz idazteko kontu hauek, eta joan hadi Benidorm aldera eguzki pixka bat –edo puska bat– hartzera, bazaudek eta ondo antolatutako bidaia merkeak, hiretzako ezin aproposagoak.
|
|
|
nahi ez
|
badute
ere
|
|
|
Uste ez
|
bagenuen
ere, halakorik geure buruari ezin barkatuko geniolakoan bageunden ere, une batean, azkenean, amore ematen dugu. Gogoak uzten dio lehenengo aurrerako bide itsuari, eta gorputzak ondoren, berehala, oihartzun baten zehaztasun saihestezinarekin.
|
|
|
Eskaileretan gora egin nuen, egun batez liburuak eta artxiboak denak niretzat izango zirelako, ez eta bihotzean kriskitinak
|
banitu
ere hain pozik.
|
|
|
Zuri batzuk indioen kontra borrokan, harriak jaurtitzeko xisterak erabiltzen, irrintzien bidez komunikatzen, flamenco dantzari eta frantses izenekin. Euskaldunak Far West era bidean, orduan hain ume izanda ulertu ez
|
bagenuen
ere. Ustez 1847an gertaturikoetan oinarritua zen filma.
|
|
|
– Hi, Numaga –halaxe esan zion neskak, harakoan izena ondo ulertu ez
|
banuen
ere.
|
|
2007
|
|
|
Horregatik esan dezaket, orduan ezer asko uste ez
|
banuen
ere, zedarri bat izan zela hura nire bizitzan, egun haietan hasitakoa dela gaurdaino ekarri nauen clochard bide galduaren erreten hau, ordukoxea dut, halaber, libururik gehiago ez irakurtzeko xedea, zertarako liburuak. Ehunka eta milaka ukango nituen ordurako irakurriak mesederako izango zirelakoan, baina sinets iezadazu, mon ami, liburuak kalterako baino ez dira, kaka zahar hutsa, denbora alferrik galtzeko asmatu diren trepetak baino ez, batez ere nobelaren ezpalekoak.
|
|
|
Johnek antzezten zuen pertsonaiak, zaparradapean busti, hoztu eta hiltzeraino gaixotu behar baitzuen geroago errodatuko ziren eszenetan. Antza, Hannaford deitzen zen zinema zuzendari zahar baten bizitza kontatu nahi zuen Orsonek film horretan eta, inork ezer esaten ez
|
bazuen
ere, mundu guztiak pentsatzen zuen Orsonek John Ford zaharra ezkutatzen zuela Hannaford izeneko pertsonaiaren azpian, lehenago Charles Foster Kane izenaren azpian William Randolph Hearst mozorrotu zuen era berean. Horrexegatik deitu zion John Hustoni antzezle kontuak egin zitzan.
|
|
|
Nahi
|
nuke
ere zuhurtzia
|
|
|
Elkarrekin ginen eta elkarrekin sartu ginen, nortasun askorik ez zeukan tabernan. Estevezek Gexan Hiriart begiztatzen zuen, gizonak lanjerean zegoela ulertua baldin
|
bazuen
ere, Iparraldeko elektroi salbaietarik izanez, ororen buru, nahi zuena baino egin zezakeelako beldurrez.
|
|
|
Ez zekien zein bikoteren kontra, baina Bergarako Txikito zeukan gibelean Makalak, eta azken tantoa bertzerik ez zitzaion falta. Aurkariak, ordea, piztu egin ziren eta, azkenean, inork espero ez
|
bazuen
ere, ados egin zuten. Egun haietan partidak hogeita hamarrera izaten ziren, eta bikote bakoitzak bazeuzkan hogeita bederatzi.
|
|
|
Itsas bazterrean, Txinoaren Harritik hurbil zegoen kafetegian eman zion Maria Josefak hitzordua egun hartan. Buztanik gabeko sugea iruditu zitzaion porlanezko karel gotorra eta, urrunera beha, irakaslea baizik espero ez
|
bazuen
ere, terminologoa ezagutu zuen ondora zetorkiola.
|
|
|
eta nahi ez
|
duzula
ere
|
|
2009
|
|
|
Elkarri begiratu zioten. Ezer esan ez
|
bazuten
ere, ulertu zidatela iruditu zitzaidan.
|
|
|
Etortzekotan, aspaldi hemen behar zuen, ez da etorriko. Eta beste hiru horien artean aukeratu behar
|
banu
ere, ez dakit inori sartzen utziko niokeen. Zorionez, ez didate aukeratzeko lanik eman.
|
|
|
Frantsesa zen argien ikusten zuena. Baita ezer egiteko borondate gutxien
|
zuena
ere. Luzamendutan aritzen zen.
|
|
2010
|
|
|
beso artean
|
zaitudanean
ere:
|
|
|
abizenari hori gogoan
|
badut
ere
|
|
|
Ez, nire burua ez dut ez biktimatzat eta ez gaixotzat. Egoera larrian nagoen arren, eskuak gurpilei eraginez zailduak eta hankak zimelduta
|
baditut
ere. Badakit zergatik kartzelatu ninduten, eta egoera larrienean egonda ere ezinezkoa zait nire burua biktima gisa ikustea.
|
|
|
1937ko maiatzaren leheneko Donostia biltzen zuen ilunpe horretatik guztiz atera ezinik zagon gure herria. Nola garbituko din inork orban bat,
|
baduenik
ere jabetzen ez bada?
|
|
|
Esan nion haurra jaio ahala alde egiteko asmoa neukala, haurra bakarrik haziko nuela. Asko maite
|
nuela
ere esan nion, baina haurraz arduratzea oso nekeza izango zela eta ezin izango nintzela beraz ere arduratu. Ez ninduela entzun uste dut, oso eder nengoela errepikatzen zidan ahots dardaratiz.
|
|
|
Ordukoan ez nintzen eztabaidan korapilatu ordea, berarekin ados ez nengoen arren. Nire ustez ez baitago inon idatzia zein itsasotan emango dugun azken hatsa, eta egingo dugunaren edo egingo ez
|
dugunaren baitan
ere badago gure etorkizunaren norabidea erabakitzerik, aldatzerik. Jaiotzen garen unetik hiltzen garen arte.
|
|
|
Ezindu fisikoen ondoan badira etxarteko eserlekuan eguzkitan jarrita itxura osasuntsua
|
dutenak
ere. Begiratu batean inolako matxurarik ez dutenak.
|
|
|
Astazakil hark zaborra bezala etxetik bota zuenean hatz tipia ere mugitu ez
|
bazuen
ere, ñabardura horiek adierazten zioten oraindik bihotzean gordetzen zuela arrebak. Orduan, harekiko amorrua baretzen zitzaion, barkatzen zion eta egunen batean, lehenago bezala bere laguntza behar izango zuenean, hurbil egongo zela pentsatuz kontsolatzen zen.
|
|
|
Aldiz, OLTak, ospitaleko langileak, beste mundu batekoak begitandu zitzaizkidan, kanpoko mundukoak. Pertsona gisa hartzen ez
|
baninduten
ere, haientzat eria bainintzen, ez ninduten ere presotzat hartzen; atxiloketaz geroztik jasandako mendekotasun harremanetik babes harremanera lerratzen zen haiekiko harremana berri egin zitzaidan. Tarte gehiena isolamendu eta bakartze egoeran pasatako ia hiru urteko kartzelaldiaren ostean, bereziki preziatu nuen.
|
|
|
Aldiz, OLTak, ospitaleko langileak, beste mundu batekoak begitandu zitzaizkidan, kanpoko mundukoak. Pertsona gisa hartzen ez baninduten ere, haientzat eria bainintzen, ez
|
ninduten
ere presotzat hartzen; atxiloketaz geroztik jasandako mendekotasun harremanetik babes harremanera lerratzen zen haiekiko harremana berri egin zitzaidan. Tarte gehiena isolamendu eta bakartze egoeran pasatako ia hiru urteko kartzelaldiaren ostean, bereziki preziatu nuen.
|
|
|
Garai hartan hiriaren erdiguneko eraikin bateko 6 solairuan bizi ginen. Hondartzara joateko errepide bakarra gurutzatu behar
|
bagenuen
ere, etxeak itsasoari bizkar ematen zion. Gure lehen etxea zen.
|
|
|
Arriskutsua zela. Eta etxe barruan entzuten zen haur txilio eta jolasen zarata entzunda, hainbeste ilobaren izeba izanda emakume zorionekoa izan behar
|
zuela
ere gehituko zion, agian.
|
|
|
Horrek esan nahiko zuen segur aski salaketa jarri ziela. Ziurra zena zen epaileren batek bere egoera espetxean egotearekin bateragarria zela ebatzi izana; horretarako kartzela ospitalean denbora luzez atxikitzea beste erremediorik ez
|
bazuten
ere. Gerora jakin nuen nire ustea ustela zela.
|
|
|
Lotsa sentitzen nuen. Zer esan ez nekiela egoten nintzen, ezer esan behar ote nuen jakin gabe, edota ezer esateko eskubiderik ba ote
|
nuen
ere ziur jakin gabe. Zitekeena zen baita ere, nire gelaz arduratzen ziren OLTak kartzela agintariek espresuki izendatutako salatariak izatea.
|
|
|
Beraz, ezagutzen ninduen! Nire izena zuzen oroitzen ez
|
bazuen
ere (ohikoa zen presoen artean, nire izena gaztelerazko adieraren antzera ahoskatzea), zerbait gogoratzen zuen.
|
|
|
Ezkerreko hanka bi lekutan hautsita nuen, eta minak gobernatzen aski lan istripua nola gertatu zen eztabaidatzen hasteko. Alabaina, inor ikusi ez
|
banuen
ere, norbaitek zangotrabatu ninduelako erori nintzela ziur nengoen. Ez zen nire baldarkeria izan, ez.
|
|
|
Amak asmo txarrez esan ez
|
bazuen
ere, kezkaren harra sortu zuen Oliveiraren barruan. Gauean amesgaiztoak izan zituen plastilinazko letra madarikatuekin:
|
|
|
Ondo nekien hala zena, pertsonarik egokiena bainintzen zirrara hori identifikatzeko. Inoiz Euskal Herriko lurra zapaldu ez
|
zutenei
ere herrimina sentiarazi zien Katxalynek. Irakurketa bukatu bezain laster, nola erleek erregina inguratu zuten," bárbaro!" ka.
|
|
|
Malkoengatiko lausoak ez dit ondo ikusten uzten nire alabaren aurpegia.
|
Banuenik
ere ez nekien alabarena. Ane deitzen den alabarena.
|
|
|
Kontua da, berari esker oso popularra bihurtu naizela denbora gutxian, idazleen gremioko pertsonaia popularrenetakoa, baita gazteen artean ere. Nire liburuak irakurri ez
|
dituztenek
ere ezagutzen naute orain. Eta nire liburuen salmentek nabarmen egin dute gora azken urtean.
|
|
|
Lau urte ziren gaztelaniazko bertsioa agertu zela, Alfaguaran. Nire lorpenik handiena, Espainiako liburu dendetan arrakastarik izan ez
|
bazuen
ere. Idazle bizitza oso baten saria.
|
|
|
Goizean goizetik eskolurretan biltzen ginen neska eta mutil, eguneko jolasa hautatu eta iluntzera arte baso, landa, soloetan, denboraren zama barik, inoren katepe barik, irudimenak oparitutako olgeta zoriontsuetan. Guztiak jango ez
|
bagenituen
ere, inoren sagarrondoak biluzten genituen. Gorroto genituen porruak aterako genizkion intxaurrondo makilez jotzen gintuen baserritar mutilzaharrari.
|
|
|
Apunteak errepasatu nituen. Bere buruaz harroegi dagoenarengandik espero zitekeenez, munduko margolanik entzutetsuenetakoaren segurtasuna bermatu behar
|
bazuten
ere, ez zuten ezer berezirik aldatu. Kamera finkoek bere horretan zirauten, zaintzaile kopurua berbera zen, salbu eta ArcelorMittal gelan kokatu zuten gonbidatu berriari beren beregi egokitutakoa.
|
|
|
Azaroaren 15ean gure aldarrikapenak Bilboko banketxeak okupatuta kaleratzea aurreikusita
|
bagenuen
ere, ezinezkoa suertatu zitzaigun. Atari guztiak zaintzeko ehunka polizia bidali zizkiguten Espainiatik, atzaparrak astintzera.
|
|
2011
|
|
|
IWI mugimendu txipia sortu zuen, beti ere Faktoriaren itzalean. Eta haren esanahiaz hitzik esan ez
|
bazuen
ere, hamaika orri idatzi dira.
|