|
2017
|
|
|
Zein gizonek du beldurra, maite
|
duen
emakumea zain duela jakinik. Neskaren ile korda arteko aurpegi argiak eta begirada beltz gozoak baieztatzen zuten, hitzik gabe, Luis ez zela kikilduko.
|
|
|
platano orriak ireki eta, halaxe, beltzaran, bero, gustagarri ageri dena. Ametsetan ere alboan edukitzerik pentsatuko ez
|
zuen
emakume honek, berriz, zirrara berriak sorrarazten zizkion. Zorabiatzeko modukoa.
|
|
|
Merkatuarentzat, familiaren eta etxearen kudeaketa ikusezina da erabat. Horregatik
|
du
emakume aurpegia, eta ez da langabezia datuetan agertzen.
|
|
|
Azkenean dena ateratzen da argitara, ezta? Uste
|
dut
emakume bakartiak beldurtzen ibilia zarela eta hori horrela bada nire bisita ere izango duzu, ziur egon.
|
|
|
Antepara etorri da, hasteko moduan gaude. Bere txikian ze indar
|
zuen
emakume hark, bere txikian ze hutsune handi biziko zuen seme txikia Donostian hil ziotenetik, bere txikian ze handia izan zen semea kartzelan izan zuen hogei urteetan erakutsitako duintasuna. Isil isilik hil da Espainiako kartzela guztietan egona zen emakumea (hiru edo lautan izan ezik esaten zuen berak).
|
|
|
Zergatik ez da efemeride garrantzitsua? Oharkabean pasatzen diren gauzarik gehienek zergatik
|
dute
emakume izena. Eta zergatik nator ni gaur honetaz hitz egitera?
|
|
|
Baldin uste
|
baduzu
emakumetan anitz aritzeaz emakumeetako gutizia gutxituko zaizula, engainatzen zara. Aitzitik, nola batbedera anitz jateaz eta anitz edateaz jaleago eta edaleago egiten baita, hala emakumeekin aritzeaz ere egiten da emakoiago eta emakumeetara emanago.
|
|
|
Halaber, begiratu behar
|
duzu
emakumeekin sobera solastatzetik, hizketatzetik eta hiztun izatetik. Zeren haien elkarrizketak eta solasak berarekin du eztia, berarekin du balakua, limurtzeko okasioa eta bai elkarri lotzeko kola, biska eta lekeda ere.
|
|
|
Halatan, halaber, lehenagoko jentilek, erakusteko zer aztura eta kondizio
|
zuen
emakume gaiztoak, pintatzen zuten lehoi bat emakume begitartearekin, zeren emakume gaiztoak lehenbizian lausengatzen eta balakatzen badu ere, ordea, azkenean, lehoi goseak bezala larrutzen eta desegiten baitu.
|
|
|
Halaber, nola hamar erreal
|
dituen
emakume batek haietatik bat galtzen duenean, argia irazekirik, iraultzen baitu etxe guztia, eta gero, aurkitzen duenean, alaitzen baita eta kontatzen baitie bere auzokoei bere sendagaila, eta esaten egin diezazkiotela bozkarioak (Lk 15:8), hala jakizue ezen zeruko aingeruak ere alaitzen direla bekatore baten konbertitzeaz, erreal galdua aurkitzeaz.
|
|
|
Orain, taldekideek aukeratzen dute patroi emakume edo gizona izan; eta antolatzaileek nahiago
|
dute
emakumeak ateratzea. Hamasei urtetik gorakoek parte har dezakete, eta gazte asko hasi dira.
|
|
|
Gertatutakoa ongi dago ikusteko zein hauskorra den emakumeen arrauna eta zaindu egin behar dela. Hiru lagunek uztea eragin handia
|
du
emakume traineru batean, eta mutiletan ez, behetik harrobi handia dagoelako; emakumeetan berriro hori ez gertatzeko, lanean jarraitu behar da.
|
|
2018
|
|
|
Fitzgeralden obran adituek direnen ustez, The Great Gatsby egilearen beraren maitasun gorabeheren emaitza eta isla besterik ez da. Bere liburuen arrakastak ez zion maite
|
zuen
emakumea berreskuratzen lagundu, Gatsbyri legez kanpoko alhokol salmentaren bidez lorturiko aberastasunak Daisy berreskuratzen lagunduko ez dion bezala. Liburu amaierako Daisy ez da hasieran deskribatu zaigun neska axolagabe bera.
|
|
|
Ni neu ere ezkon nintekeen, egia da, eta gustura ezkonduko nintzatekeen, gure taldean
|
genuen
emakume urritasunagatik izan ez balitz. Aise ulertuko da Begi Goriren gehiegikeriak zirela eskasia horren arrazoia, eta horrexek erakusten du zelako mehatxua zen hura gure taldeak irauteko.
|
|
|
Verdier antropologoak oroitarazten duenez (1979: 64), jadanik Pliniok idatzia zuen hilekoa
|
duten
emakumeak abazuza eta ihurtzuria bazterraraz zitzakeela, biluzik ageriz haiei aurre egiten. Serbian, ekaitza dakarrenean emakumeak bere sexua erakusten dio ortziari, urrunarazteko.
|
|
|
Enpresari horiek estatuaren esku hartzea gaitzesten dute, baina ez dute erreparorik emakumeen osasun eskubidea urratzeko. AEBetako Ginekologoen Kongresuko presidenteorde Hal C. Lawrencek esan du kontrazepzioak amaren ongizatea hobetzen duela eta osasun arazo larriak
|
dituzten
emakumeei lagun diezaiekeela. Horrek ez die ardura.
|
|
|
ama izateko eskubidea eta ama ez izateko eskubidea. Haurtzaindegi publiko gehiago, amatasun eta aitatasun baimen hobeak, lana eta umeen zaintza ondo ezkontzeko moduak, eta behar bezalako laguntzak egongo balira, babestuago egongo litzateke ama izan nahi
|
duen
emakumea. Baina hori guztia bermatuta balego ere, behartu egin litzateke emakumea gogoz kontra umeak izatera?
|
|
2019
|
|
|
Haurdunaldi biologiko batek sor ditzakeen aldaketa guztiak sentituko dituzu, baina zure sabela ez da handituko. Jendeak zu ikustean ez
|
du
emakume haurdun bat ikusten, eta, ondorioz, oso jende gutxik zorionduko zaitu. Eta arraro suertatzen da.
|
|
|
Berritik hasiko zuen bizia. Maite
|
zuen
emakumea Jainkoaren aitzinean eginen zuen berea, argi asko baitzekien munduaren aurrean ezinezkoa izanen zela.
|
|
|
Jannicke, itxuraz Bihonen adin berekoa, tankera bereziko gaztea zen. Berak ere bazekien edertasun paregabea
|
zuen
emakumea zela, eta, hori zela eta, harro agertzen zen. Janzkeran nabarmentzen zitzaion.
|
|
|
Ezin zuen sinetsi Mwezik esandakoa egia zitekeenik. Egia izango zen, bestela nola zitekeen inoiz elkar ikusi gabeak izanik, eta bere existentziaren berririk ez
|
zuen
emakumeak Norak bakarrik zekizkien hain xehetasun garbiak jakitea. Telefonoa hartu eta aitari deitzeko eta dena kontatzeko gogoa etorri zaizkion ustekabean.
|
|
|
" Azpimarratu eta goraipatu beharreko zerbait da". Hala ere, Azurmendik uste
|
du
emakume bat goi kargu batean egoteak ez duela zertan adierazten klub edo erakunde horretan berdintasunaren alde lan egiten denik edo emakumeen eskubideak errespetatzen direnik.
|
|
|
Korronte berriren bat datorrela adierazi nahi
|
du
emakume gehiago klubetako goi karguetara iristeak, edo Euskal Herriko hiru klub garrantzitsu hauetan presidenteak emakumezkoak izatea kasualitate hutsa iruditzen zaizu?
|
|
|
Egutegia egonkortu eta ziurtatzeaz gain, Aldaik uste
|
du
emakumeentzat aukera gehiago falta direla: " Nire bikoteak eta biok Orozkoko pilota taldean hasi nahi genuen esku huska entrenatzen.
|
|
|
Lehen lerroan dauden klub euskaldunetako hiruk
|
dute
emakume bat presidente karguan; Delteco Gipuzkoa Basketek eta Araski Lacturalek saskibaloian eta SD Eibarrek futbolean. Beherago ere aurki ditzakegu emakumeak presidente karguan, kirol ezberdinetan, baina beti nahi baino gutxiago.
|
|
|
Gizonen papera ere garrantzitsua dela nabarmendu du Arzallusek: " Gizonek ere aurrerapausoak eman behar
|
dituzte
emakumeak hor egoteko. Asko kostatzen da, baina asko laguntzen ari dira batzuk hainbat alorretan".
|
|
|
Iragarritako zaparraden arrastorik ez. Zuberotar batek honela erran zion aldamenean
|
zuen
emakumeari: Egün Xinkoa gureki düzü!
|
|
|
Urrutian ikusi eta badakit nor zaren, itxaroten ari nintzen gizona; zuk, ordea, ikusi nauzu eta bakarrik ezaguna duzu aurpegia. Ez naiz espero
|
zenuen
emakumea. Zaharregia, agian.
|
|
|
Azaldu dutenez, Nazioarteko Komite Olinpikoak gizonezkoen testosterona maila
|
duten
emakumeak baztertzen ditu, eta ez die lehiatzen uzten, emakumezkoen kategorian. Alabaina, egileek nabarmendu dute eliteko kirolari emakumezkoetan egindako analisiek zalantzan jartzen dutela testosteronan oinarrituta Nazioarteko Komite Olinpikoak gizonezkoen eta emakumezkoen artean egiten duen bereizketa.
|
|
2020
|
|
|
Sortzetik beretik" Aitetamer beininzan haurreti hügüntü": bullyinga jasan behar izan zuen, premugoa kendu zioten, ondasunak galdu zituen; maite
|
zuen
emakumearekin jarraitzea debekatu zioten, beste emakume batekin ezkontzera behartu zuten, emaztea auzoarekin enbolikatu zen, bastart bat egiteraino. Ondorioz, tratu txarrak, presondegian egonaldiak, judizioak bizi osoan zehar.
|
|
|
Diplomazia handirik ez
|
duen
emakumeak aldameneko atea jo dutela sumatu du. Mariano bizi da bertan, urte asko dituen mutilzahar despistatua; erdi gorra delako, mintzalagunaren peskizan aritzen delako edo mundu paralelo batean bizi delako, elkarrizketa xelebretan kateatzen dena.
|
|
|
Aitor ondo erantzuten ari da, eta lehiaketako bigarren fasera pasatu da. Uste
|
duzu
emakume zuriak emakume beltzak baino azkarragoak, buruargiagoak direla. Gazteak apur bat pentsatu du, isilik, eta serio erantzun:
|
|
|
Ez nuen pentsatu ere egin nahi gure adiskidetasunaren oinarria errukia izan zitekeenik, nahiz eta arrazoia eman behar izan nion. Ni bezalako emakume gutxi zegoen, nire akats genetikoa
|
zuen
emakume gutxi zegoen. Egia biribila.
|
|
|
Ez zen inorekin berbetan hasten, nahikoa zuen begiratzearekin. Gustuko
|
zuen
emakume haien papar alde irekietan inor konturatzen ez zenean begirada sartzea, ipurdi biribil oparoen kulunkan amets egitea, ezpain gorri distiratsu haiei so egarria asetzea. Etxe barruko taberna moduko barran iltzatuta gelditzen zen, koñaka eskatu, eta edan bitartean, han egon.
|
|
|
Maukiren hiru tanboak hauek ziren: lehenik, ezin
|
zuen
emakume eskurik ukitu eta ez zezakeen utz emakumeek ere ukitzen, ez bera eta ez bere edozein gauzarik. Bigarren, ez zezakeen txirlarik jan, ez eta hauetan prestatu eta sutan beroturiko beste edozein janari ere.
|
|
|
Ihaute Motz arratsalde euritsu hartan Binche' ra jo zuen Elsa aurkitzekotan, nahiz zoritxarrez ez ikusia azkenean; eta Brusela' ra Otsaillaren 12 an aldatzean, tristura sakon batek bete zuen ixil ixillean: Elsa zoragarri hura, bere bizi guzian lehenengo aldiz modu hartara iñarrosi
|
zuen
emakumea, ez zuela segurki berriz ikusiko.
|
|
|
Bestetan baiño maiteago
|
zituela
emakumeak iruditu zitzaion: " Oker nengoen huntaz:
|
|
|
Hemen bizi zaitezke, bai esan zion Vanhamme' ri halako batez hogei ta hamar bat urte
|
zituen
emakume apain batek. Guk Uccle' n ez dugu giro hau aurkitu, eta ez aurkituko.
|
|
|
Les das la mano y te cogen el brazo farfuilatu
|
du
emakumeak burua astinduz eta, eskuzabal, esaldiari falta zaizkion tildeak gehitu dizkio.
|
|
2021
|
|
|
Hori dela eta, gure aitak ez zion ezkontzeko eskatu kontserbategiak aurrera egin ez zuen arte, hots, aurreneko mozkinak eman ez zizkion arte. Behin ikusita kontserbategia bide onetik aurrera zihoala, gure amak ez zuen inolako eragozpenik jarri berarekin ezkontzeko, eta ez pentsa azken hau maltzurkeria hutsa denik, argi eta garbi esan ohi zuen gure amak, izugarri maite izan arren, ondo bizitzea, luxuz inguratuta, gogoko, ezinbesteko agian,
|
zuen
emakume bat zela aitortu beharrean nago-eta, gure ama ez zatekeen inoiz kanpotik etorritako arlote batekin ezkonduko, gure aitak gurasoen etxean zuen guztia eskaini izan ez balio. Gure amak berdin berdin bizi nahi baitzuen bere etxe berrian, bere gurasoenean egin bezala, hots, esne mamitan.
|
|
|
Ez zekien nola jokatu nire erantzunik ezaren aurrean, batez ere nire aitarena, ia ia tupustean, bota eta gero. Zurbil zurbil ipini zen, bat batean aurrean
|
zuen
emakumea ezagun ez balu bezala, bat batean beti izandako neskato arrotz ulergaitza bere alboan. Xehetasunak nahi zituen, baina ezin nizkien eman, ulertzeko bakarrik eskatzen nion, badaude, baditugu, gure baitan betiko gorde nahi ditugun gauzak, gure gogotik zeharo ezabatu nahi ditugunak, ikaragarri mingarriak direlako, batez ere aurrera jarraitzen eragozten gaituztelako.
|
|
|
FBIaz gain bi detektibe jarri zituen Sinik kasuan esklusiboki lan egiten eta beste dozena bat aldizka. Lau urte igarota ere, oraindik kasuaren gaineko zantzuak egunero iristen zirela esan zuen, baina gehienak guztiz baliogabeak zirela euren senarrak hiltzailea zirela uste
|
zuten
emakumeen deiak, gehienak. Ikerketaren egoera zaila zela baina kasua argitu zitekeela sinesten zuen.
|
|
|
Lehen lehenik Amaiarekin mintzatu zen ortzirale gauean berarekin egonen zen ala ez jakiteko. Lan handia
|
zuen
emakumeak eta larunbatean lana zuen. Edonola ere, biharamunean, ortzirale arratsalderako geratu ziren.
|
|
|
Gorka eta Lontxo hurbil zegoen beste diskora abiatu ziren eta Manuk, Jakerrek eta Lalak, Namoonen bilatu zituzten ezaugarri fisiko ezagun haiek
|
zituzten
emakumeak. Ez zen erraza izango prostitutak itxuragatik desberdintzea.
|
|
|
Arrazoi duzu, egoeraren deskribaketa baino gehiago nire desioa izan da hau. Hala ere, espero
|
dut
emakume gaixo horien tortura eta erailketekin bukatzea.
|
|
|
Eta, odola galduaren galduz, heriotza hurbil zuela sentitu zuenean, begiak zerurantz goititu eta eskuak bildurik, eskerrak eman zizkion Jainkoari, bere indarra, bere bertutea, bere pazientzia eta garbitasuna aipatuz, eta otoituz onar zezan bere odola, Haren agindua betetzeko eta Haren Semearenaren ohoretan isuria, zeinaren bitartez uste osoa baitzuen bere bekatuak oro garbituko zitzaizkiola eta Haren haserrearen oroimenetik ezabatuko. Eta" Har ezazu, Jauna, zure ontasunari esker berrerosia izan den arima hau!" erranez, ahuspez erori zen lurrera, eta gaiztoak hainbat kolpe eman zizkion han; eta, emakumeak hitza eta gorputzaren indar oro galdu ondoren, zoritxarreko hark indarrez hartu zuen bere burua defendatzerik ez
|
zuen
emakumea.
|
|
|
Eta besoak beheraturik zituztenez, prokuradoreak erran zuen Gilles Du Mesnil, hilaren aitarena zela bat; zeren ongi baitzekien hura bizi zen bitartean etengabe esetsiko zuela. Eta besoak behera
|
zituen
emakumeetarik bat Alençoneko dukesa anderea zela, Erregeren arreba, hainbertzeraino maite baitzuen Du Mesnil zerbitzari zaharra eta hainbertze gauzatan ezagutu baitzuen haren gaiztotasuna, non, hura hiltzen ez bazen, ezin izanen baitzuen berak bizi. Besoak behera zituen bigarren emakumea emaztea zuen, hura baitzen haren gaitz guzien erruduna, eta segur baitzen nehoiz ere ez zuela zuzenduko bere bizimodu okerra.
|
|
|
Nafarroako erreginak, Frantzisko izeneko lehen erregearen arrebak, mandazain bat zuen bere zerbitzuan Amboise hirian; Erregina Bloisen zen, seme bat ukan berritan; aipatu mandazaina hara joana zen zegokion soldata laurdena ordain ziezaioten, eta, bitartean, haren emaztea Amboisen gelditu zen, zubien beste aldean aloiturik. Bada, senarraren sehi batek hain desesperatuki maite
|
zuen
emakumea aspaldidanik, non egun batez ezin izan baitzuen eragotzi hari horretaz mintzatzea; hark, ordea, egiaz emakume zintzoa izaki, hain garrazki egin zion agiraka, senarrak jo eta kanporatu eginen zuela mehatxatuz, non ordutik ez baitzion berriz deus aipatu ez aditzera eman. Handik harat bere bihotzean estalirik gorde zuen su hura, harik eta nagusi jauna kanpoan eta anderea etxetik urrun, Saint Florentin en, gazteluko elizan bezperetan zegoen egun batera arte.
|
|
|
Gizonak kanpoan ziren lanean edo gerran.
|
Zuen
emakumeak, emakume baskuni ak, nola bizi dira, arabiar ala tamazight ak bezala?
|
|
|
Barkatu, baina
|
zuen
emakumeez galdetu dizut.
|
|
|
Zuk ere bilatu behar
|
duzu
emakume bat. Miriamekin zer moduz?
|
|
|
Txantxiku
|
dut
emakumea, baina aspalditik nire hirian bizi dena, senarra Cegasako arduraduna baita. Dena dela, bere herritik kotxez eskas eskasera.
|
|
|
Olesik egin baga, zerren adiñak eta irudimenak ez deutsee iñori olesik egiten; iñok ikusi barik, bada arimako almenak iñok ikusten ez ditu, gizategi andi batean sartuten naz, eta billatuten
|
ditut
emakume bi eskuetako lanetan zeregindurik dagozala: emakume bata naikoa zarra, irurogeta amar urte ingurukoa bai, bestea gazte sasoikoa.
|
|
|
Gaspar Ruizek horren berri entzun zuen. Amorrua piztu zitzaion, eta beti ondoan
|
zuen
emakumeak oso ongi zekien nola berotu, hitz maltzurrez. Ez dakit Gobernu Gorenak egiaz hura atxilotzeko agindua eman ote zuen, Gaspar Ruiz gerora kexatu zen bezala.
|
|
|
Mahai landugabe bat eta aulki pare bat, ez zegoen besterik. Ile urdina askaturik
|
zuen
emakume zahar batek eskuak bihurritu zituen gu agertu ginenean. Algara ozen, bitxi eta arraro baten burrunba entzun zen etxe huts osoan.
|
|
2022
|
|
|
Eta orain, jauna, ene maluraren kausa bakarra zaren horrek, mendeku hartu nahi al duzu zuhaur aspaldi etsenplu izan zaitudan jokabide batengatik, zure kasuan ohorerik eta kontzientziarik gabekoa izan dena, gainera? Zeren badakizu, eta nik ere ongi dakit, maite
|
duzun
emakume hori ez dela kontentatzen Jainkoak eta zentzu onak agintzen dutenarekin. Eta gizonen legeak desohore handiz jaunzten baditu ere senarra ez bertze gizonik maite duten emazteak, Jainkoaren legeak ere ez ditu dispentsatzen emaztea ez bertze emakumerik maite duten senarrak.
|
|
|
Barkatu kapitain. Ez nekien
|
zuen
emakumeak zirenik!
|
|
|
Momentu batez, munstro bat iruditu zaio Posidonia, hala deitzen baita landarea, munstroek dakarten izu eta higuin kiratsez blaitua, eta beldurgarria bere hedapen gaitasuna, isila baina etengabea, mantu baten gisara itsas azpiko lautadak eta sakonuneak, hutsak eta gorputzak estaltzen, aldiro apur bat handiago, aldiro apur bat izugarriago. ...altzurra, akaso; haren izenean beldurrezko pelikula bat egingo balute, olagarro xurgatzaile baten gisara irudikatuko luketeela Posidonia, jendez gainezka dauden hiriak, auto pilaketak dituzten errepideak eta, are, ume gaixoak artatzen dituzten ospitaleak irensten dituen kreatura litzatekeela, indar geldiezin bat, begi gorriak ezkutuan, bere handinahikeriaren biderkatze konpultsiboa kontrolatu ezin
|
duen
emakume izendun munstro bat.
|
|
|
Izanen da, bai, gure beharra
|
duen
emakume esnezalerik eskualde honetan! bota zuen Santxak.
|
|
|
Eta batez ere, gizasemea gainetik jartzen dion bereizketa hori deuseztatu gogo du, harekin bat egin. Esana
|
dugu
emakumeak objektu bihurtuz subjektu segitu nahi duela.
|
|
|
• 40 urteko emakumea, ezkondua eta seme alabak dituena, prestakuntza akademiko eskasa eta familia ardurak dituena. Hau da aurrera ateratzeko Láritasera jo behar
|
duen
emakume zaurgarria Láritasek emakumeei laguntzen die bere buruan hazten eta autoestimua hobetzen trebatuz/ M.S.
|
|
|
Láritas parrokian 40 urteko batez besteko adina
|
duen
emakume espainiarrari buruz hitz egiten da, ezkondua, 3 edo 4 seme alaba dituena, bere prestakuntza akademikoak mugatuta, lan duinerako aukera gutxirekin eta etxean arazo larriak dituena, langabeziatik hasi eta zamaraino. senide batena".
|
|
|
―Galdetzen
|
duten
emakumeak: Zer egiten ari naiz hemen?
|
|
|
Egin den lanaren ondoren, gaur egun dauden eraso guztiak baldin badaude, hori da erroan ez delako lanketarik egin. Gizonek uste badute boterea
|
dutela
emakumeon gainean, eta gu jipoi gaitzaketela, etxean utzi edo erail, arrazoi batengatik da: hezkuntzan ez direlako behar besteko neurriak hartu, aurrezaintza politikarik egin ez delako, ez delako behar beste inbertitu maskulinitatearen lanketan edo emakumeen autodefentsan.
|
|
|
ALEXA: Ordojan buruzagiak dio, umerik izan nahi ez
|
duten
emakumeak" Osagabeak" direla. Hona hitzez hitz:
|
|
|
Hona hitzez hitz: Ama izan nahi ez
|
duen
emakumea, lan egiten duela aitzakia jarriz, bere emakumetasuna ukatzen ari da. Hori da benetan pentsatzen dudana.
|
|
|
Hala ere, ez da nahikoa emakumeen zapalkuntza arruntaz hitz egitea; klase gizartean nola gertatzen den ikusi behar da. Zeren egia bada emakumeen zapalkuntza klase guztietan dagoela, ez da hain egia klase posizioak eragina
|
duela
emakumeek beren zapalkuntza zehatza jasateko modu konkretuan. Emakumeen klase posizio desberdinari dagozkion desberdintasunak daude eta aberastasunarekin, kulturarekin, eraginarekin eta botere sozialarekin zerikusia dutenak.
|
|
|
psikoanalisiaren alorrean. Emakumeak inbidia omen dio gizonaren zakilari, eta hura zikiratu nahi omen luke; umetan zakila gutiziatu izanak ez du garrantzirik emakume helduaren bizitzan, ordea, feminitatea ez badu mutilazio gisa sentitzen; hala bada, gizontasunaren pribilegio guztiak hezurmamitzen dituen heinean egin nahi
|
du
emakumeak zakilaren jabe. Ontzat jo ohi da emakumearen kastrazio ametsak esanahi sinbolikoa duela:
|
|
|
Keniarrak hitza kendu zion eta esan zuen istorioa gustatzen zitzaiola, baina ez zela sinesgarria Chiomak enpleguari uko egitea; azken batean, beste aukerarik ez
|
zuen
emakumea zen eta, beraz, iruditzen zitzaion bukaera sinesgaitza zela.
|
|
|
Ez naiz zutaz hain erraz libratuko ezta? Umore ona
|
zuen
emakumeak.
|
|
|
Ezagutzeko gogoa sortu zitzaidan. Beste pisu batean errekurtsorik gabeko eta gehienetan bortizkeriagatik babesa behar
|
zuten
emakume batzuk omen ziren.
|
|
|
Ernestok adi entzun zion bere historia. Laburtuta ere, txikitan gaizki pasatzeaz gain, gizonak ulertu zuen zein bizitza estu eta alienatua bizi
|
zuen
emakume hark. Konturatzeko, jende gehiago agertu zen.
|
|
|
Ernestok aurreko egunean" mulata" eder eta lirain hura ikusi zuen bezain laster galdetu zion bulegoko lankideari nor zen eta zertan zebilen emakumea. Gustukoa izateagatik, itxuragatik ezagutu nahi
|
zuen
emakumea. Dena den, graziaz mugitzen bazen ere, begirada triste eta kezkatua nabaritu zion.
|
|
|
Feminismoak bultzaturiko" desnaturalizazioa" kontzeptua hizkuntzaren eta kulturaren esparrura eramanez gero, pentsatu behar omen
|
dugu
emakume edo gizon inor jaiotzen ez den bezala, euskaldun ere ez dela inor jaiotzen, euskaldun norbera egiten dela ingurune kultural eta baldintza jakin batzuetan (Itziar Nogeras: " Euskalgintzaren eta feminismoaren arteko elkarlana", Berria,).
|
|
2023
|
|
|
hamarkadetan sarrerako horma nagusia apaindu duen koadroa ere ordeztua izan da. Jada ez dago aitaren eta amaren abizenen armarria irudikatzen duen koadrorik, titi bat bistan
|
duen
emakume beltz baten margoak hartu du haren lekua. Aitak gaztetan zizelkatutako kutxak han jarraitzen du, eta, gainean, hauts kapa mehe batek estaltzen ditu ahizparen eta bion komunioko argazkiak.
|
|
|
haur biluziak, titiak agerian
|
dituzten
emakume gehiago. Intzirika entzun dut logelatik datorren amaren ahotsa, zauritutako animalia dirudi.
|
|
|
Aitarekiko etsaitasuna gordetzen zuen era berean, Theoren udako portaerarekiko dezepzioa sentitzen zuen Vincentek. ...arteko harremanetan; modu friboloan jokatu zuela Theok; aitaren antzera jokatu zuela; ankerra izan zela zoritxarreko emakume bati eta haren haur txikiari sostengua kentzean; ez ziola ezertarako balioko prostituta baten eta sasiko semearen kontua zela pentsatzeak; politikoegia zela, denekin bakeak egin nahiean ibiltzen zelako; emakumeak dirua bakarrik ez zuela galdu; Vincent ere galdu zuela; maite
|
zituela
emakumea eta haurra; bere sentimenduak gehiago errespetatu behar zituela; oraindik ez zela beranduegi gauzak konpontzeko.
|
|
|
Vincentek nahiago
|
zuen
emakume frantsesak pintatzea, emakume holandarrak pintatzea baino; eta txaketadun eta gonadun emakumeak pintatzea, soinekodunak baino. 1885eko martxoaren 1ean (395) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori eskerrak ematen zizkion dirua garaiz bidali ziolako.
|
|
|
Theok Vincenti idatzi zion galdetzeko ea Saloiko erakusketarako moduko zerbait ba ote zeukan eta Vincentek erantzun zion sei hilabete lehenago jakin izan balu saiatuko zatekeela zerbait bidaltzen; azkenaldian ia buruak bakarrik pintatu zituela eta estudioak zirela. Berak nahiago zuela txaketak eta gonak zeramatzaten emakumeak pintatzea, soinekoak zeramatzatenak baino; gainera, holandar emakumeek ez zuten xarma bat
|
zutela
emakume frantsesek; emakume holandarrak ez omen ziren hain erkargarriak pintatzeko. Garai horretan, egunez ez ezik, gauez ere pintatzen zuela txaboletako lanpararekin.
|
|
|
Vincent ezin zen bakarrik bizi; norbaitekin eta norbaitentzat bizi behar zuen. Kee lehengusuak baztertu ondoren, gizartean ohore gutxi
|
zuen
emakume batekin hasi zen harremanean. Hagan, 1882ko urtarrilean Christina Clasina Maria Hoornik, Sien deitua, ezagutu zuen.
|
|
|
Horietako batean (R16) Vincentek Rappardi azaltzen zion Borinageko meatzarien emazteek nola eramaten zituzten zakuak; han egon zenean haien marrazki batzuk egin zituela, baina, orain gai beraren 12 estudio egin zituela. Zakua bizkarrean
|
zuen
emakumea behin baino gehiagotan jarri zuela beretzat paratzen, baina inoiz ez zuela ongi egin; orain, ikatza kargatzen zuen gizon batek erakutsi ziola nola eramaten zuten zakua. Zorionak ematen zizkion Rappard i Arti Elkartearen (Amsterdam-eko pintoreen elkartea) erakusketarako bere koadroa onartu ez zutelako; zirkunstantzia horietan arrakasta handia lortu izan balu, sinpatia gutxiago edukiko zuela Rappard ekiko, orain zuena baino; biek ere, gerora lan hobea egingo zutela, orain egiten zutena baino, nahiz eta orain egiten zutena txarra izan ez.
|
|
|
1883ko ekainaren 3ko (288) gutunean gurasoek bere ezkontzari jarritako eragozpenez idatzi zion Vincentek Theori; esaten zion jenderik sinesgogorrenak eta materialista lehorrenak zirela apaizak; ia apaiza guztiek bere aitak bezala jokatuko zuketela eta gehienak gure gizarteko pertsona gaiztoenak zirela; beharbada ez pulpitoan, baina bai gai pribatuetan; ezkontzari eragozpenak jartzea ogirik ez dagoenean ulertzen zuela, baina horrek zentzurik ez zuela Theoren kasuan; aita ez zela jartzen beharrean zegoen emakumearen alde, eta klerigo gehienek horixe egiten zutela. Vincentek zioen berek ere bekatuak egiten zituztela, baina errukia sentitzen zutela; ez zituztela beren buruak perfektutzat hartzen eta ez
|
zituztela
emakume hauskorrak eta eroriak iraintzen, errudun bakarrak izango balira bezala; aitarekin egon zenean hark gaitzetsi egin zuela bera Sien ekin egotea, baina berak esan ziola ez zuela baztertzen harekin ezkontzea; orduan aita gauza orokorrez hitz egiten hasi zela; ulertzen zuela, neurri batean, gurasoak bere ezkontzaren kontra egotea, dirurik irabazten ez zuelako, baina ez zitzaiola onargarria ir... Theok bere lantokian arazoak zituen, baina Vincentek animatu egiten zuen; gainera, esaten zion harengandik jasotzen zuen dirua ezinbestekoa zitzaiola lanik aurkitzen ez zuen bitartean; egun horretan Theorengandik jasotako diru guztia jadanik egindako gastuak ordaintzeko erabili behar zuela:
|
|
|
Mariaren begirada jarraitu du Anttonen aitak. Ez
|
du
emakumearen ikara ulertu, ordea, harrotasuez keinu egin dio. Bere umea ausarta da.
|
|
|
Jaso nahi
|
ditut
emakume guztien kontakizunak. Batzuen hitzek larritu naute; beste batzuek barrea eragin; askok, entretenitu, eta, zenbaitek, berotu.
|
|
|
eta, nire baitan isuri duen gazte hau oportunista bat baino ez balitz? Bitartekoak
|
dituen
emakume baten bizkar bizi nahi duenetarikoa. Nire ahuleziaz baliatzen ari den feriazalea?
|
|
|
Umore arrakastatsuak gizonek gizartean duten estatusa igotzen du. Baina gizonezkoen portaera umoretsuak ez
|
du
emakumeen portaera umoretsuak sortzen duen efektu bera eragiten. Gizonen umorea positiboki ebaluatzen da, haien estatusa hautematean (Motro eta Ellis, 2017).
|
|
|
Haurdunaldiko estresa: haurdunaldian gertatzen diren zenbait nahaste estres iturri gerta daitezke, haurdunaldiaren aurretik egiten zuen guztia egiten jarraitu nahi
|
badu
emakumeak. Haurraren osasunari buruzko kezkak eduki ditzake, arrisku handiko haurdunaldi bat izan daiteke, haurdunaldia dela eta ekonomia arazoak ager daitezke edo nahi gabeko haurdunaldi bat izan daiteke.
|
|
|
Estres handia
|
duten
emakumeek sarritan ez dute behar bezala jaten, alkohola edo drogak kontsumitzen dituzte, ez dute behar beste lorik egiten, ariketa fisikorik ez dute egiten.
|