|
2007
|
|
|
diru askoren iturria izan ziren ere. Luzeko, bidea egina
|
zuen
diktadurak, eta dagoeneko 1955ean NBEn sartu zen.
|
|
2009
|
|
|
Hondurasen 93 egun daramatzate setio egoeran, baina Manuel Zelayak uste
|
du
diktadurak aste batzuk gehiago iraungo duela egoera jasangaitza bihurtu zaielako. Zelayaren esanetan,.
|
|
|
Bestalde, BAK Bakearen Aldeko Koordinakundeak onartezin iritzi dio Euskal Herriko milaka hautetsi heriotza mehatxupean bizi behar izateari, eta herritarrei dei egin die ETAk inposatu nahi
|
duen
diktaduraren aurka matxina daitezen.
|
|
|
Beti izan dut gogoa diktadurari buruz idazteko. Guk, gure sasoian, ez
|
dugu
diktadura bat bizi izan, baina gu gaur egun garena gara 40 urteko diktadura bat egon zelako. Hau beharbada batzuentzat lelokeria bat izan liteke, globalizazio garai hauetan, baina nik ez nuen aitita amamen euskara jaso diktadura hori egon zelako, beldurrez zirelako seme alabei euskara irakasteko.
|
|
|
Nikaraguak apenas du zerikusirik gaur egun iraultza garaiko Nikaraguarekin. Egia da herritarren %60k ez zutela iraultza sandinista ezagutu eta herritarren %75ek ez
|
zutela
diktadura somozista ezagutu; baina aldeak handiak dira bizitzako alor ugaritan, aintzat hartu gabe orduko eta oraingo agintari sandinistek erronka berberak dituztela. 1979 urteko iraultza sandinistaren lehentasuna alfabetizazio kanpaina sustatzea izan zen.
|
|
|
Argitu zuen eguna, heldu zen demokrazia, azkenak emanak
|
zituen
diktadurak. Dena zuen irabazteko euskarak.
|
|
2010
|
|
|
" Musika definitzeko erabili izan diren irizpideek sailkapen baten beharra salatzen dute, eta sailkapenak boterearekin dauka harremana". Badago musikatzat ulertu behar
|
dugunaren
diktadura bat, eta diktadura horrek ezarri du aurreko orrialdeko argazkietan ageri direnak ez direla musika egiten ari, zarata baizik. Horren kontra, askatasuna aldarrikatzen du gutxiengo batek, musikaren definiezintasunak ematen duen askatasuna.
|
|
|
Gerrak kultur jendearen heriotza ekarri zuen (Aitzol, Lauaxeta, Martin Lekuona...), lagun ugariren erbesteratzea (Lopez Mendizabal, Altube, Arteta, Riezu, Tellaetxe.) eta gehienen bortxazko isiltasuna. Ondoren, Franco buru
|
zuen
diktadurak, Hegoaldea normalizatzeko sortu erakunde, abiatu ekimen eta prestatu egitasmo guztiak deuseztu zituen. Dena hasteko zen berriro. zegoena eta, bigarrena, Vichy hirian gobernu laguna zuena, Petain mariskala buru.
|
|
2011
|
|
|
Dudarik gabe, hein handiz, egoera berria esplikatzen duten faktore garrantzitsuenetakoak politikoak dira, nahiz eta ez diren faktore bakarrak. Izan ere, Hegoaldean Iparraldean bizi ez
|
zuten
diktadura bat indarrean egon zen Franco hil zen arte (1975). Urte horietan askatasun politiko, zibil, kultural eta erlijiosorik ez zegoen, edo beste modu batera esanda, euskara jazarrita zegoen, alderdi politikorik ez, kredo katolikotik kanpo beste sinesmen guztiak baztertuak eta abar.
|
|
2012
|
|
|
«Mundu guztian erabiltzen den terminoa erabili nahi izan dugu, espresioa orokorrago bat besterik ez da», azaldu du garrantzia kendu asmoz. Erabakia politikoa izan dela ukatu du, eta dio ez
|
dutela
diktadura defendatzen duten horien «erremina» saihesteko egin. Hain justu, Piñeirak Batasun Demokratiko Independentea eskuineko alderdiari esker dauka gehiengoa Legebiltzarrean, Pinochet babestu zuen alderdia, hain justu.
|
|
|
Unadura inbaditzailearen pean itotak.
|
UKANaren
diktaduraren pean. Desira mingarriekin kateatutak.
|
|
2014
|
|
|
" Hori ezinezkoa da!", esaten dute. Baina belaunaldi berria ere hor dago, hor gaude gu, ez
|
dugu
diktadura hori sufritu zuzenean, behintzat, ez ditugu beldur horiek bizi…" Zuek ez dakizue…, zuek ez duzue gogoratzen…", hasten zaizkigu, eta egia da, ez dugu gogoratzen, eta ez dugu gogoratu nahi ere, joandako ura da, beste era batera pentsatzen dugu, bestelako askatasuna dugu pentsatzeko ere. Askotan entzun izan diot Ibarretxeri:
|
|
2015
|
|
|
Akademia gidatzeko A. Arrueren aukeraren amaiera zen. 1969ko uztailean Gorte frankistetan ezezkoa emana zuen, gainerako ordezkari karlistek bezala, F. Francok Joan Karlos printzea hautau
|
zuenean
diktaduraren ondorengo. Errege nahi karlistak, Espainiatik egotzia, ezkerreko politikarantz jo zuenean, tradizionalista zaharrak aldendu egin ziren (Martorell, 2011:
|
|
2016
|
|
|
Gurasoek kontatzen dute garai hartan Durangon hiru familia zeudela euskaraz hitz egiten zutenak, ez gehiago. Guk ez
|
dugu
diktaduraren garaia bizi gure azalean, baina oso presente izan dugu gure egunerokoan.
|
|
2018
|
|
|
Gertuko historia, baina, orain dela hamarkada batzuk gertaturikoa, nahiago dute ahaztu. Baina desagertuen amek gogoan
|
dituzte
diktadura urteak. Are gehiago, haientzat orainaldia ez da existitzen, iragana oraindik gainditu gabe dagoelako.
|
|
2021
|
|
|
Augusto Pinochet buru
|
zuen
diktadura militarra bukatu zenetik(), zentro ezkerreko edo eskuineko koalizioak egon dira gobernuan. Baina ematen du amaitzear dela hiru hamarkada iraun duen ziklo hori.
|
|
|
" Zer gara?" horren bila sortu zen loraldi artistikoak baieztatu zuen badela sustrai bat, komunitate bat, egituratu egiten gaituena... Momentu horretan bazegoen euskaldunak desagerrarazi nahi
|
zituen
diktadura bat, eta horregatik saiatzen dira artista hauek desagerrarazi nahi zen hori zer zen aztertu nahian. Historian zehar, zer da mantendu dena?
|
|
|
Zer zentzu du Euskadin demokraziaz hitz egiteak euskal lurraldean GC, PA eta CGP bezalako gorputz militar eta paramilitarrak daudenean? Berdinak dira Gasteiz 1976an, Zaharra eta Goikoetxearen aurka Itsason, Lemoizen kontrako mobilizazioei erasotan ibiliak, eta agerian uzten dute gure herria mende
|
duen
diktadura militar espainiarraren erregimena.
|
|
2022
|
|
|
Propaganda hutsa! ETA sortu zen egoera jakin batean, Espainiako gerla deitzen dugun hura koronatu
|
zuen
diktadura denboran, frankismoak euskaldungoari egin zion bortxaketari erantzunez. Haatik euskal gatazka ez zen hor hasia, historia luzeagoan kokatzen da.
|
|
2023
|
|
|
Baina hortik haratago, zer? Horretan gelditu behar
|
du
diktadura baten aurkako borrokak. Zuk kaikua jantzi besterik egin ez izanak — zeharo errespetagarria dena— eskubidea ematen dizu zeurea ez bezalako beste erresistentzia modu bat aukeratu zutenak desprestigiatzeko?
|
|
|
Aitor Pescador Medrano historialariak (Bilbo, 1970) hainbat liburu eta ikerketa argitaratu ditu, eta horietatik bik zerikusi zuzena
|
dute
diktaduraren garaiarekin: Los promotores del 36 en Navarra.
|