|
2000
|
|
|
Lehen aipatu dugun bezala, gurean ere, telebistarako programa generoen artekoberezitasunak desagertu arte urtu direnez, zaildu egin da kanal desberdinen eskaintzaren azterketa egitea. Programen edukian, xede taldean eta formatuan gero eta tipologia gehiago aurki daitezke eta, gainera, kanal batentzako erabilgarri suerta daitezkeensailkapen irizpideek ez
|
dute
beste baten programazioa aztertzeko balio. Esaniko hauekkontuan hartuta, eta Sofres, EBU eta Euromonitor en sailkapenak esku artean erabilieta gero, ikerketa honetarako sailkapen propioa eraikitzea erabaki dugu.
|
|
|
– Estatu osorako emisio baimena duen lurrazaleko telebista batean kapitalarenedo boto eskubideen %15etik gora duen pertsonak ezin
|
du
beste baimenenbaten titularra den sozietate batean kapitalaren edo boto eskubideen %15baino gehiago izan; aldiz, sozietate bitan %5etik gora izanez gero, ezinlezake hirugarren batean portzentaje horretatik gorako parte hartzerik izan; satelite bidezko zerbitzuetan ere antzeko mugak daude indarrean, nahiz etaportzentajeak %30era igotzen diren lehenengo kasuan eta %5ean geratzendiren bigarrenean....
|
|
|
Horrela azpimarratzen du Isaiah Berlin ekEl fuste torcido de la humanidad artikuluan (Berlin 1992: 227). Zentzu horretan, filosofo politikoek iraultza frantsesean jatorria
|
zuten
beste fenomeno politikoeigarrantzi handiagoa eman zieten (liberalismoari, adibidez), nazionalismoaren azterketa bigarren plano batean utzita. Mendebaldeko pentsalariek, gehienetan nazionalismoaren indarra gutxietsiz, behin eta berriz saiatu dira nazionalismoa hilobiratzen, oraingoz lortu gabe (inongo zentzu epikorik gabe aipatzen dut hau).
|
|
|
Horretarako, gure iritziz, ezinbestekoa da gizartearen parte hartzea, gizartearen sektoreguztiena, herritarrena zein sindikatu, gizarte mugimendu, Udalbiltza eta abarrena.Ezinbestekoa da, baita ere, alderdi politiko guztien artean proiektu hori jorratzea etalantzea, ezinbestekoa den bezala, denen artean, alderdi abertzaleak ere berenproiektua gauzatzea, momentu historiko honetan horixe baita eskatzen zaiguna etaegin genukeena. Guk, jeltzaleok, geure ahalegina egin dugu ponentzia politiko baten eta horren gehigarriaren inguruan, eta nikuste
|
dut
beste alderdiek ereegina dutela (EAk egin du, eta badakit EH ere lehenengo proposamena gehiago lantzeko asmotan dabilela). Kuestioa da, norberak bere proposamena eginbeharko duela, eta ondorenalderdi abertzaleon arteansaio bat egin dugula, elkarrekin gutxienekopuntu batzuk gauzatu ahalizateko.
|
|
|
Hemen, azpi eskuinaldean, nagusitzat
|
duen
Bestearengana zuzentzen den subjektua dago seinalatuta; horretatik efektu esanguratsu bat eta Bestearekiko identifikazioa. I (A), ondorioztatzen da.
|
|
|
Gugan onartzen ez
|
duguna
besteei egozten diegu. Proiekzioa, norbereerantzukizuna, norberegandik sorturikoa munduari egozteko edo leporatzeko joerada; hau bortizki kanporatzen da.
|
|
|
Une jakin hartako testuingurua gaindituz, euskaldungoaren hizkuntz historia zaileta luzean urteetako honek
|
badu
beste berritasunik ere: Euskararen kontra, orduan sartu zen elizetan barnera Estatua, lehenengoz halako indar eta ahaleginez, ezbaitzen une bateko kontua izan, gerran eta gerraostean ia bi urte eta erditan luzatu zenabaizik.
|
|
|
Aukeraturiko gaian sartu baino lehen, bi ohartxo beharrezko ditudala iruditzen zait.Lehenengo eta behin, ene artikulu hau Jose Luis Alvarezi eskainiriko ahalegintxoa da; jakin baitakit hau bezalako aukera ez
|
dudala
beste behin ere izango, eta euskaltzalemoduan Txillardegirekin dudan zorra pixka bat arintzeko asmoz, hona hemen nireesker oneko idazkia.
|
|
|
Musikologia honen aurrean, besteak beste, historia, soziologia, antropologia etasemiotika soziala gidari
|
dituen
beste musikologia mota batek, gureak, musikaakademiko eta ofiziala bestelako errepresentazio musikalen maila berean kokatzenditu, fenomeno sozial gisa. Hori dela eta, kosta ahala kosta egiten du aurrera, Mendebaldeko mitologia musikal ofizialean oinarrituriko eta iritzi sasizientifikoen laguntzazirauten duen musikologia ofizialak uzten dituen zirrikituetan zehar.
|
|
|
Orain arte aipatu ez
|
dugun
beste ustiaketa bat naturarena da. Naturaren ustiaketaren barnean sailka ditzakegu ustiaketa teknologikoa eta demografia neurrigabea ere.Horrela, ustiaketa mota guztiak kontzeptu batean bildu nahi izanez gero, egokiagoderitzot, ustiaketa kapitalista?
|
|
|
Baina iturri hauen barruan bada aipatzea merezi
|
duen
beste atal bat, geroko albisteen aurrikuspenen alorrean ereiteko balioko diguna: etorkizunerako artxiboa.
|
|
|
Ziur aski, irrati komertziala entzuleek zer dioten aiduru dago, zeren entzulerik ez balu desagertu egingo bailitzateke; eta hori nahi ez duen efektua da, bistan denez. Baina litekeena da, horrelako helburu ekonomikoak ez
|
dituzten
beste irrati batzuk (fondo publikoen bitartez finantzatzen direnak prezeski) beharrak eragin ahal izatea jendeari, premiei aurretik heltzea. Horren kariaz, irrati publikoak ausartagoak omen dira eskaintza programatikoetan.?
|
|
|
Euskararen garapenean jokatu duten rolagatik, Nafarroa Behereko 67 auzapezetariko 63k sinatu zuten euskal irratien aldeko sostengua, Zuberoan 35etik 27k, eta Lapurdin 40 alkatetariko 18k (1995ean). Departamentuak ematen dien diruaz gain, gogora dezagun
|
badutela
beste iturri bat: –irrati bakoitzak, elkarteak kudeatzen dituzten Frantziako beste irratiek bezala, dirulaguntza eskuratzen dute urtero, 200.000 libera ingurukoa?
|
|
|
Ikusgarri hauez guztiez gain, Karrantzak
|
baditu
beste asko: bainuetxea, Venta Laperrako grabatuak eta ondare historiko eta arkitektoniko aberatsa (elizak, dorretxeak jauregiak...).
|
|
|
Aurreko galderari erantzuteko baietzak zein ezetzak duten garrantzi nabarmena azpimarratuz, hurbil gaitezen orain Estaturik ez duten nazioetara, eta ikus dezagun zer nolako errealitatea aurki daitekeen eta zein den kulturari dagokion gai honi buruz Estatu nazioarekin bat egiten ez
|
duten
beste era honetako nazionalismoek erakutsitako jarrera, eta oraintxe bertan airean utzitako galderak berebiziko pisua hartuko duela konturatuko gara. Hasteko, diogun ezen mugimendu nazionalistak izugarrizko kapital politikoa izango duela eskuartean, baldin eta berak ordezkatuko lukeen kultur taldearen errealitateaz nolabaiteko gizarte mailako sinestea edota uste osoa zabaltzen badu.
|
|
2001
|
|
|
Harreman urria
|
dute
beste euskaltegiekin eta hizkuntzak irakasten dituztenakademiekin.
|
|
|
Izan ere, zailtasunak zailtasun,
|
badugu
beste biei nolabaiteko hesia jartzea; hots, badugu hautatzea, zein hizkuntza eta kultura eredu ekarri geure ikasgelara, eta geure jarduna muga horien barruan burutu. Baina nola heldu, aldi berean ikas prozesuaren sorburu eta jomuga, objektu eta baliabide, ardatz eta gurpil, euskarrieta eragile den autonomiaren zertasun konplexu honi?
|
|
|
– Testua jaso aurretik, ikasleari eginkizun aproposa aurkeztuko diogu, alegia, eskolatik kanpo horrelako testu bat entzun edo irakurtzean egin ohi denantzeko zeregina (informazioa behar
|
duen
beste nor edo nori ematea, dakigunarekin alderatzea, behar ditugun datuak identifikatzea...). Horrenbidez ikaslearen interesa ziurtatu ahal izango dugu.
|
|
|
Orain arte esan dugun guztiarekin lotuta, gaur egun
|
badugu
beste proiektubat: autoikaskuntza zerbitzua.
|
|
|
Honelako ezaugarriak dituzten lurperaketak oso arruntak ziren XI. mendetikXIII. mendera. Nafarroan honelako ezaugarriak
|
dituzten
beste zenbait ehorzketaere topatu dira; Santa Cruz ko ermitaren hilerrian, Iruñean katedralaren lurzoruan, Soracoiz ko despopulamenduan, Gares-ko Gomacin eremuan, Zurun dain godespopulamenduan edota Baigorri-ko Erdi Aroko eremuan.
|
|
|
–La novela se queda sin epica? zuen izenburu E. Mendozaren artikuluak, etabertan bizi ditugun garai postmoderno edo, berak nahiago
|
lukeen
beste kategoriabat erabiltzearren, postabangoardiakoaz mintzatu zen.
|
|
|
Baina irakurketa desegokien kontuez gain, bigarren nobela honen kasuanbada azpimarratzea merezi
|
duen
beste ezaugarri bat, zinearen eraginari dagokiona, hain zuzen. Ez da kasualitatea nobela hau izatea Saizarbitoriaren nobelen arteanzinera eraman den bakarra.
|
|
|
Azken batean, esan nahi dudana da, emakumeok, emakume euskaldunok, behintzat? ez
|
dugula
beste sortzaileek izan ditzaketen baino arazo gehiago, plazaratzeko orduan. Ez dut uste, ezta ere, abantailak ditugunik.
|
|
|
Alderantziz, garbi dago azpian dagoen hizkuntz taldeak, kontrol instituzionalean? aldeko posizioa lortu eta mantendu behar
|
duela
beste taldearengandikdesberdindutako talde kolektibo bezala biziraun nahi badu taldearteko estrukturabarnean (Herberg, 1989; Skutnabb Kangas eta Cummins, 1988).
|
|
|
Bariantzaren %6.6a azaltzen duen 3 FAKTOREAn norberaren garapenaedo onura adierazten duten itemak eta integratiboak ere agertzen dira (p= 0.74). Euskara ikasteak landuago egotea, jendeak gehiago errespetatzea, geroago bestehizkuntza batzuk ikastea eta norberari interesatzen zaizkion gauzak egitea esannahi du, batetik. Orientazio mota hori, lan osagairik ez
|
duen
beste mota batekoorientazio instrumentala litzateke, norberarentzat onuragarriak diren elementuakadierazten dituena, eta, beraz, hautazkoagoa. Horrekin, batera zenbait elementuintegratibo ere aurkitzen ditugu faktore horretan:
|
|
|
Era berean, usaina aldatu gabe, talde funtzionalen ordez polaritate berdintsua
|
duten
beste talde funtzional batzuk jar daitezke.
|
|
|
Jariatu eta gero izerdiak azalean jarraitzen badu, hartzitu egiten da bakterioen eraginez, eta gorputzaren usaina aldatu eta handitu egiten da. Bi usain horiei, jatorri kulturala
|
duten
beste batzuk gehitzen zaizkie: perfume usainak, kosmetikoak, kutsadura usainak...
|
|
2002
|
|
|
Edozein gizartek, bere iraupena bermatzeko, beharrezkoa du gizabanakoenarteko lankidegoa, eta gizarteak lana banatzeko duen erarekin loturik dago lankidego hori. Hau da, gizabanako bakoitzak behar dituen ondasunen zati bat besterikezin du sortu, eta, beraz, harremanetan jarri behar
|
du
beste jarduera batzuetan aridirenekin.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko ekonomiak ez du izaera propiorik eta menpekotasunajasaten du; beraz, ezin
|
du
beste biderik aukeratu. Inbertsio handiak egiteko orduan, Departamenduak, administrazio zentralaren ordezkari gisa, Frantziara begiratzendu eta ez Euskal Herrira.
|
|
|
Elebitasun egoera bizi
|
duen
beste lurralde batean, Quebec-en, eredua beste bat izan zen, zehaztasun handiz finkatu baitzituen 1968ah sortutako Quebec-eko Unibertsitateak bete beharrekohelburuak eta bitartekoak. Cazalis, Pierre:
|
|
|
Nafar Gobemuak euskarak unibertsitatean izan behar duen lekua zehaztu arte, gaur egungo errektoretza taldeak ez
|
du
beste hizkuntza plangintzarik egiteko asmorik. Unibertsitatearen autonomiaren beldur dira, eta Nafarroako legea aipatzendu te.
|
|
|
Baina hala gertatzen ez denez, guztiz larria da, euskal irakasleei euskaraz aritzeko trabak jartzen baitzaizkie. Irakaslebatek NUPek ezarri dituen azterketak gainditzen ez baditu, teorian behintzat, bereklaseak bertan behera utzi lituzke eta, jakina, eskola horiek emateko unibertsitateak ez
|
luke
beste irakasle, gaitu, bat deituko.
|
|
|
Nafar Gobemuak euskarak unibertsitatean izan behar duen lekua zehaztu arte, gaur egungo errektoretza taldeak ez
|
du
beste hizkuntza plangintzarik egiteko asmorik. Unibertsitatearen autonomiaren beldur dira, eta Nafarroako legea aipatzendu te.
|
|
|
Unibertsitate euskaldunak bere bide propioak jorratu behar
|
ditu
beste unibertsitateen begiratu eta fiskaltza zuzenetik aske. Argitze bidean, esan dezadan:
|
|
|
Mintzajardun hau antzina errotua da gure gizartean. Irakurketa ozenak, gehienetan poesia edo ipuingintzarekin lotuta agertu arren,
|
baditu
beste hainbat funtzioere: konbentziaraztea, informatzea, irakastea, etab. Hizkuntzen irakaskuntzan ereerabiltzen da, bai lehenengo eta bai bigarren hizkuntzaren irakaskuntzan.
|
|
|
4) artikulu batean esaten du nola laugarren urratsetikaurrera testu mailan nabarmentzen den ikaslearen ulermen eta ekoizpen mailenarteko aldea. Guk susmoa
|
dugu
beste bide batzuekin batera irakurketa ozenak nabarmenki lagun dezakeela (nahiz eta puntualki izan) alde hori txikitzen, eta irakurtzeaz sekuentzia didaktikoak egitea proposatuko genuke. Izan ere, testumailako lanarekin batera, ikasleak hizkuntza maila eskas batekin ere lor dezakeirakaspen saio eta prestaketaren bidez ahozko testu osoen ekoizpena egitea, nahizeta bere mailarako testuak zail samarrak izan.
|
|
|
Gainera, irakasleak ereberehala ohitzen gara ikaslearen hizkerarekin, akatsekin, espresioekin eta abar, etadei gutxi batzuk erantzun ondoren, esfortzu handirik gabe, berehala ulertzen duguesan nahi duena. Hala ere, txandakatze hauek ondo antolatu behar dira, ikasleaksentitu behar
|
du
beste aldean dagoenak badakiela zer egiten ari den, hurbil sentitubehar du, konfiantza eman behar dio; eta ez dizkio beti galdera berdinak erantzunarazi behar. Tutorea, aldiz, ikastaroa irauten duen bitartean pertsona bera da, horixe baita ikaslearen erreferentea eta bere prozesu osoaren berri daukana.
|
|
|
Beraien nahiak aurrera ateratzeko, baliabide desberdinak erabiltzen zituzten: botere ekonomikoa, ospea, ofizioa, maila ezberdinetako beren arteko erlazioak edokontrolatzen zituzten baliabideak eta ondasunak. Horrela, patroiak lehia partikularra
|
zuen
beste patroiekin, bere boterea, bere eraginkortasuna eta klienteen fideltasuna mantentzeko; eta mota, giro eta botere instantzia desberdinak kontaktuan jarrieta mantendu zituen. Lotura horiek zenbat eta zabalagoak, sendoagoak etabereziagoak izan, lorturiko eragina hainbat eta nabarmenagoa izaten zen.
|
|
|
Horren arabera, irratiaren garapena esku pribatuetan uzten zen, nahiz eta jabegoa estatuarena izan. Horrez gain, ez zen monopoliorik onartzen eta, horregatik, irratiek ezin
|
zuten
beste emisoren lizentziak edo kontzesioak erosi edo beren artean batu. Publizitatea onartzen bazen ere, gehienez orduko bost minutuz emititzen zen.
|
|
|
1924ko maiatzaren 28an Portugaleteko bandaren kontzertuaren emanaldia iragarri zen Gaceta del Norte kazeta bilbotarrean6 Baina ez zen Ezkerraldeko herri horretatik aireratu zen emanaldi bakarra. Bertako bandaren kontzertuak agertzen ziren egunkarian, Estatuko eta Europako zaleek entzun ahal
|
zituzten
beste emanaldi batzuen ondoan. Garai horretan, beste emanaldien berri eskaintzen zuen Gaceta egunkariak Bilbotik, K A2 izeneko emisorarenak, alegia7.
|
|
|
Eate Irratia, San Jorge auzoan; Zarata, Donibanen; Artemis, Errotxapean, Lanbide Hezkuntzako irakasle eta ikasleek sortua; Zuen, Paranoia eta Cocodrilo izenekoak. Horiekin batera, irrati askeren funtzionamendu berbera
|
zuten
beste irrati mistoak aritu ziren: Iris zelakoa, 1985eko maiatzean sortua eta Iruña Irratia; bi irrati horiek publizitatea onartzen zuten, eta beraz, piratak ziratekeen, askeak baino gehiago.
|
|
|
Hain zuzen ere, hiru euskal irratiak lotzeko sistema digitala erabili zuten; horri esker, emisora batean egindako grabazio bat berehala eskuratu ahal
|
zuten
beste bietan, telefono konexioan oinarritutako sarearen bidez. Adibidez, era horretan, batean egindako elkarrizketak batetik bestera bidali, eta irrati ekoizpen batzuk txandaka egin ahal dituzte. Horrez gain, hiru emisoren artean inon argitaratuak izan diren herri kantuak ere gordeta dituzte disko gogorrean, hirurek erabil dezaten.
|
|
|
Erabaki horren aurka, kasazioko helegitea aurkeztu zuen Euskalerria Irratiak Espainiako Auzitegi Gorenaren aurrean. Auzitegi horrek ere euskal irratiaren aurkako epaia argitartu zuen ia hamabi urte beranduago, 1990eko irrati banaketaren auziari amaiera emanez17, Konstituzio Auzitegira jotzeko aukera zuten arren, emisoraren arduradunek ez zuten eskaerarik aurkeztu, bigarren maiztasun banaketaren aurka jarrita
|
baitzuten
beste helegite bat?.
|
|
|
Ondorioz, Iruñeko, Bilboko eta Donostiako gotzaindegien ardurapean irrati bana sortu zen hiru hiriburu horietan; horrez gain, Jesusen Lagundiak laugarren bat sortu zuen Loiolako Santutegian. Hego Euskal Herrian elizak
|
zituen
beste irratiak, berriz, saretik kanpo geratu ziren, eta batzuk desagertu egin ziren, esan bezala.
|
|
|
Hain zuzen ere, Uhin Ertaineko maiztasunen eta potentzien banaketan euskal irratiek jasan zuten bazterketa salatu zuten han bildutako 15.000 lagunek. Horren ondoren, eta batzuen ustez, ondorioz?, 1978ko azaroaren 23an argitaraturiko legearen arabera egin zen irrati maiztasunen banaketan 2 kW-eko potentziaz emititzeko baimena eman zioten gobernu agintariek, nahiz eta lehiakidetzat
|
zituzten
beste emisorei 10 kW-ekoa eman zieten. Beraz, zigor moduan jaso zuen erabakia elizaren emisorak.
|
|
|
Dena dela, irrati horren arazoak aurretik sortu ziren, Unión Radio delakoak erosi ondoren ez baitzen berriz ondo ibili. Entzuleek sostengua ukatu zioten, hirian zegoen beste emisoraren alde jarriz32 Baina emanaldiak Carlton-era itzuli behar izan zituzten, arazo teknikoak
|
zituela-eta
beste estazioa itxi zenean. Unión Radio izeneko emisorak arratsaldeko 19:00etatik 21: 30etara33 bitartean emititzen zuen 415 m ko uhin luzeran.
|
|
|
Joera naturala (baina era berean, sarritan, ezkorra)
|
dugu
besteei buruz pentsatzean eta komunikatzean: estereotipoetan oinarritzen gara maiz.
|
|
|
Zuri kapitalistak besteen desberdintasuna (ekonomikoa, kulturala, arraziala?) enoratzen du: zuri kapitalistaren ustez, pobreak ez
|
du
beste kultura bat; beltzak ez du bere ekonomia egoera berezia; beste hizkuntzetako hiztunek ez dute beste hezkuntza sistemaren beharrik. Adibideak nonahi aurki daitezke.
|
|
|
Zuri kapitalistak besteen desberdintasuna (ekonomikoa, kulturala, arraziala?) enoratzen du: zuri kapitalistaren ustez, pobreak ez du beste kultura bat; beltzak ez du bere ekonomia egoera berezia; beste hizkuntzetako hiztunek ez
|
dute
beste hezkuntza sistemaren beharrik. Adibideak nonahi aurki daitezke.
|
|
|
Idealizazio horrek arazoak eta problemak leundu eta konpondu ez eze, areagotu egiten dituela esan daiteke, nahiz eta desberdinen eta disidenteen jardunak gero eta isilagoak diren, eta gero eta gutxiago entzuten diren. Munduaren Historia Ofizialak amnesia ikaragarria
|
du
besteekiko.
|
|
|
Kulturarteko komunikazioan, lehen lehenik ikusi behar
|
dugu
besteen kulturak desberdinak direla. Baina, egia esan, gurean ere badira desberdintasunak.
|
|
|
Orain, berriro erakutsi du abilezia egokitzaile hori. Mundu hiperkonektatu honetan, gizakiak ikasi egin behar
|
du
besteekin ere komunikatzen, ez bakarrik bere inguru hurbilekoekin, inguru hurbiltzat jota hizkuntza bereko hiztunak, fede bereko sinestunak, nahiz garapen sozial bereko bizikideak?. Gizaki hiperkonektatuak hizkuntzak ikasi behar ditu, baina baita bizitza eredu desberdinak, kultura diferenteak nahiz ideologia kontrajarriak ere.
|
|
|
Albisteak norberaren arazoak ahazteko bide izan daitezke. Albiste batzuk albiste kategoria irabazi ez
|
duten
beste zenbait gertakari estaltzeko, iluntzeko, eta ezkutuan gordetzeko ere balio dezakete. Telebistako irudiak oso bariatuak dira, eta zenbait arduratatik deskantsatzeko erabil daitezke:
|
|
|
permititzen eta ahalbideratzen ere. Autore horiei jarraituz, giza komunikazioak eta, hartara, hizkuntzak berak ere,
|
badu
beste eginkizun bat, eta bigarren hori lehena bezain garrantzitsua da: interpertsonala, soziala, beste berba batzuez esanda?; zeregin hori hizkuntzaren beraren berezko eginkizuna da, ete bere helburuen artean dago, lehena dagoen bezala eta hura bezainbeste (besteak beste, komunikazioaren eginkizun sozial horren ardurak ondokoak dira:
|
|
|
Munduaren aurpegi publiko diren hedabideen jardunean, agintari klaseen usteak eta sinesmenak pisu eta garrantzi handiagoa
|
dute
beste inorenak baino. Munduaren errelatoa egitean eta aisiarako produktuen ekoizpenean, agintari klaseen eskua errazago aurkitzen da beste inorena baino.
|
|
|
hau haren arduratan, bestea beste baten arduratan; inor ez berekikoan. Gero
|
baduzu
beste batzuren haserre arrazoirik gabekoa: nagusien jaramonik ezaz kexu dira, eurak bertaratu nahi dutenean astirik ez dietelako arkitzen.
|
|
|
Egoitza daukan tokitik jaurtia izanaz batera, semena, lohadar eta organoetan zehar, gorputz osotik erretiratu eta nerbioen toki jakinean biltzen da eta gorputzaren alde genitalak berehala kinatzen ditu. Hauek pizturik, semenez hanpatzen dira eta desio bortitzak tiratzen dionaren kontra jaurtitzeko gogoa sortzen da [semen ugariz hanpaturiko organoak mugitzen eta kinatzen dituztenak] eta gorputzak maitasunaren arimak zauritua
|
duen
beste hura bilatzen du. Zeren gehienean zauriaren alderantz jausten baitira denak eta odola kolpeak jo gaituen alderantz borbortzen da eta turrusta gorriak etsaia ere harrapatzen du, hurbil badago; honela, Venusen gezien kolpea hartzen duenak, dela geziok andre gorpuzkerako mutiko batek dela gorputz osotik amodioa darion emakumeak jaurti, zauritzen duen harenganantz tiratzen du eta harekin bat egiteko eta gorputzeko humorea haren gorputzean husteko irrikaz dago; desio mutuak atsegina iragartzen baitio.
|
|
|
Gizakia ez
|
du
beste ezerk
|
|
|
ezin dira azaldu(/ <=, ukapen erregela) BALD eta KAUS ezaugarri morfologikoak azaltzen direnean eta atzizkien morfema mugaren ondoren(%+) hainbat karaktere, adizkiak berak? eta berriro morfema muga badago, horrek esan nahi
|
baitu
beste zerbait datorrela adizkiaren atzetik, alegia, atzizki menderagailuak?. Urruneko mendekotasuna kontrolatzeko erabiltzen da erregela hau, adizkiek aurrizkia eta atzizkia har baitezakete, baina bata erabiltzeak bestea ukatzen du.
|
|
|
Zer egin, beraz, determinatzaile zehaztuekin? Ez dugu mugatasun lexikala galdu nahi, baina mugagabe ala plural bezala jokatzen duten ere esan nahi dugu horregatik landu ditugu mugagabea eta mugatu plurala morfotaktikan, mugatasun lexikala
|
duten
besteek kasua hartzen baitute zuzenean. Hortaz, erregela bat sortu dugu:
|
|
|
Lexiko mailako k herskari ahoskabeak ahostun bezala azaleratu behar du lekuzko izen berezi batzuekin, eta n z bukatutako ordinalekin eta adberbioekin, Mm ren ondoren o bokal irekia badago. Baina erregelan zehaztu beharrik ez
|
dugun
beste kasu batzuetan ere gertatzen da hori, aditzekin esaterako: egin+ ko: egingo.
|
|
2003
|
|
|
Euskal gizartean indar nazionalistenarteko baieztapen aldien eta globalizazio neoliberalaren arteko desoreka antzekoegoera hautematen da. Ekonomia kapitalista eta neoliberala
|
dituzten
beste herrialdeglobalizatu batzuetan, independentzia edo autodeterminazioaren inguruko arazopolitikoak iraganeko arazoak, iraganeko oroitzapenak dira. Madrilekiko eta Parisekiko harreman zailtasunek, baita barruko kontrasteek eta bakearen arazoak ere, euskal testuingurua ahaldu egiten dute Euskal Herrian, bat bateko aldaketak eragiteko arrisku egoeran utziz.
|
|
|
Bestalde, honelako makroproiektuek normalean sortu ohi
|
dituzten
beste arazoistilutsu bat ere agertzen zaigu euskal karen kasuan: gizarteko sektore desberdinekin eta bereziki proiektuak eragindakoekin lortu beharreko parte hartzeko bide etaakordioari buruzkoak.
|
|
|
Aldaketa Klimatikoaren alorrean eman zen mespretxurik handiena. Bertan, Kiotoko Protokoloa sinatzeko Australia, Kanada, Japonia, Txina eta Errusia bereadostasuna aginduz gero, AEBek emandako ezetzak ez
|
du
beste interpretaziorik.
|
|
|
Bertan, euskal hizkuntzalariak elebakartasunaren aldeko apustua egiten zuen. Montanerrek, gainera,
|
bazuen
beste enkargu bat, Kataluniako soziolinguisten eta euskaldunen arteko harremanak sortzea, topaketa bat antolatzeko asmoz. Bilera horren ideia Lluis Aracilena izan zen.
|
|
|
Elebitasun egoera bizi
|
duen
beste lurralde batean, Quebec-en, eredua beste bat izan zen, zehaztasun handiz finkatu baitzituen 1968an sortutako Quebec-eko Unibertsitateak bete beharreko helburuak eta bitartekoak. Cazalis, Pierre:
|
|
|
Helburu subertsiboa, beraz, barnean gihar tua». Edozein kasutan, Beltza-k aitortzen duenez, UEUk
|
bazuen
beste aurpegi bat ere: «Derradan, egia delako, hasiera hasieratik ere parte hartu zutela ordenazko pentsamendua onesten duten euskaltzale nahikoak eta, beraz, egoera nahasia izan zela beti Udako Euskal Unibertsitatearena(?) euskalgintza guztian bezala»55.
|
|
|
Horietako bat unibertsitatea izan zen. Orduko fakultateetan arazo nazionalak ez
|
zuen
beste gai batzuen (antiinperialismoa, langileen arazoa eta abar) eragina, eta desoreka hori konpontzeko etorkizuneko Euskal Unibertsitate Herri koiaren aldeko kanpaina bat bultzatzea proposatzen zen, baina ez ziren zehazten unibertsitate horrek izan behar zituen ezaugarriak. Dena den, ez ziren falta kritika gogorrak euskara Euskal Herriaren osagai folkloriko gisa hartzen zutenentzat, horien artean sartu zituzten ikastola batzuk, sistema politiko espainolari mesede egiten ziotelakoan.
|
|
|
1977tik aurrera Deustuko Unibertsitateak berak antolatu zituen euskarazko klaseak. 1969 ikasturtean sortu zen Donostiako Goi Mailako Ingeniari Eskolako Euskal Kultura Taldea19 1972an bertako ikasle eta tituludun talde batek Elhuyar izenaz bataiatu zuen bere mintegia20 Horien lanak zerikusi txikia
|
zuen
beste EKTekin; larunbateroko mintegiez gain, Elhuyar aldizkaria kaleratu zuten (1974ko irailetik aurrera), teknika arloko testu-liburuak prestatu eta irakasleak gai teknikoetan euskaraz trebatzeko ikastaroak antolatu zituzten. Leioako Zientzia Fakultateko Euskal Kultur Taldea (Z EKT) dugu hirugarren taldea, 1974 ikasturtean sortua, nahiz eta urtebete lehenago Medikuntza Fakultatean dagoeneko alfabetzatze ikastaroa emana izan21 Z EKTren lehen lana euskara irakastea izan zen, eta 1976tik aurrera euskara ikasgai bilakatu zen fakultateko zuzendaritzapean (400 ikaslek aukeratu zuten ikasgai hori) 22 Baina ez ziren mugatu soilik euskararen irakaskuntzara, 1975/ 76 ikasturtean Zientzia Mintegia sortu zuten, euskara teknikoak zientzia gaietan erabiltzeko zituen eragozpenak eta bideak aztertzeko23 Bestalde, Z EKT izan zen UEUren bultzatzaileetako bat24.
|
|
2004
|
|
|
Sindikatuen sarreraren bidez, sindikatu korporatiboak sortuz edo Kontseilu Sozialen koordinazio eta indartzean oinarritutakoarkitektura baten bidez egitea aurreragoko kontua da. Nahiz beldur garen ez otediren sindikatuen praktikari buruzko hainbat aurreiritzi eta topiko astindu, edota ez ote den gogorarazi behar Gizarte Eraldaketarako Oinarrizko Printzipioak, izaera ekonomiko eta soziala
|
duten
beste euskal instituzioekiko, bereziki euskallangileek bultzatuak direnekiko, elkarlana, bultzatu beharraz ari direla.
|
|
|
Lehen predikatuaren esanahiak bigarren predikatuaiiiplikmzen du. Lehcn terminoaren ordez horren esanahi bera
|
duen
beste termtno batezartzen badugu, lehen mailako analitiko bat izango dugu. Baina Quinerentzat, analitikoa, bezain kontzeptu iluna da, esanahia?, eta hori argitu beharra dagoela dio.
|
|
|
Ez diskurtsihoa dela diotc razionalistck: intuizio hura aipatzen dugunean ez gara ari arrazoinamendu prozesu bati buruz, bitartekaririk gabe zerbait czagutzen uztcn zaigun gertakizun bakunaz eta zuzenaz baizik. Horiekhorrcla, aprioriko intuizioa oinarri autonomoa eta ordezkaezina da ezagutzarcntzat, etahain zuzen erc, horrcgatik ezin
|
dugu
beste zerbaitcra murriztu, batik bat hori diskurtsiboa (teorikoa) baldin bada.
|
|
|
Orduan, aurrckodefinizioak, semantika definitzerakoan, konektatzaileen arteko baiiokidetza semantikoakdircia frogatuko genuke. Era berean,{?,»} multzoa hartu beharrean, posiblc litzatekea} cdo{ >, v} hartzea (edo horietako bat azpimultzotzat
|
duen
beste edozein multzocrc), eta beste konektatzaile guztiak horien bidez definitu, aurrcan cgin dugun eran.
|
|
|
Alegia, guztiok dakigu noiz sentitzen dugun mina eta noiz ez, eta ez filosofiak ez psikologiak ez lukete ondorioztatu beharguk sentitzen dugun mina benetan ez dela mina, gure garunean c propietate fisikoa faltadelako adibidez. Bestalde, gure kasuan mina c propietate fisikoak errealizatzen duela egiaizanda ere, mina eta c propietatea identifikatzeak
|
badu
beste ondorio txar bat. –Mina cpropietatea??
|
|
|
Nolaerabaki izaki bat bizirik dagoen kasu arrotz horietan? Astrobiologiak beste planeta batzuetanbizidunik dagoenetz bchatzeko behar diren irizpideak zehaztu nahi izan dituenean, nahastehandia sortu da, Dugun adibide bakarra Lurreko bizia da; ezin
|
dugu
beste ezerekin aldcratu, ez dakigu horren czaugarrien artean zein diren beharrezkoak eta zein kontingenteak. Etaauzi hori dcla eta, Bizi Artifiziala deritzan zientzia helburu batekin cratu zen, horrela biziaren zientzia egon cz dadin adibide bakar horri lotuta, hots, biologia orokorra edo unibertsala eraikitzeko asmoarekin.
|
|
|
Pentsamcnduarcn historian leku duina eta berezia
|
duen
bestea Migel Servet da (15097), hori ere Tuterakoa. Duintasuna aipatu da hcmen, zeren pentsatzen zuenadcfendatzeagatik errc egin baitzuten artcan bizirik zcgoela, eta nahiz eta azkcn unera artczigorra arinduko zitzaioia agindu zitzaion. nahiago izan zuen pentsatzen zuena crrefusatuz.sufrimendua arintzea baino pentsatzen zuenarekin batera oinazez beterik hiltzea.
|
|
2005
|
|
|
Zertanoinarritzen da? Hori sinesteko gogoan, ez
|
du
beste daturik. Tesi horren alde kontatzen du nola militarrek indarrez behartu zituzten Irun eta Hondarribiko udalbatzaklehen kinto zerrendak egitera, Foruak ezabatuta.
|
|
|
Aldiz, arlo pribatuan beste modu batez jokatzen dute eta, ondorioz, funtsezkoeskubideen intentsitatea modulatu da. Jokoan dauden, maila konstituzionala duten eta azken jatorria borondatearen autonomia printzipioan
|
duten
beste ondasun, eskubide, printzipio eta balio batzuk babestu behar baitira aldi berean; izanere, borondatearen autonomia printzipioa egoera juridiko konkretu batean edotaaldeen artean adostutako kontratu erlaziotik eratorritako eskubideen edota obligazioen bitartez adierazten da.
|
|
|
Arrakasta eskashau azaltzeko «populazioaren sektore handi batean berezitasun sentimendua itxuratzen duten politika eta hizkuntza ezaugarriak eta(...) bertako hedabideen eskaintzaren aniztasun ideologikoa, ildo politiko nazional estatalaren alde egunkarizentralen presentzia beharrezkoa egiten ez duena»18 aipatzen da. Halarik ere, azterketa honetan bi komunikabide hauek sartu nahi izan ditugu, Euskal Herrianegoitza
|
duten
beste komunikabideetatik bereizten dituzten koordenatuak azaltzearren.
|
|
|
Laburbilduz, El Paisek Euskal Herrian egoitza
|
duten
beste bi errotatibekbaino distantzia enuntziatibo handiagoz informatzen du Alardearen gatazkaz, etakonstituzionalki aitortutako eskubide baten urraketa objektibo bat (hala ebaztenduten epaiak daudenez geroz) pairatzen duen biztanle multzo garrantzitsu batengainean modalizatzen ditu bi alderdiak, zeren interes informatiboa toki zehatzbateko gatazka sozial huts batean kokatu beharrean (El Diario Va...
|
|
|
Beste 6 minutupasatzen direnean, berriz beste talde batera joango da. Idazkariak taldeguztietatik pasatzen direnean, taldekide guztiek
|
badute
beste taldeen ideienberri. Ondoren, planteamendu bakoitza bozka daiteke.
|
|
|
Botere asko
|
duenak
beste aldea bere menpe uzten du, eta ahuldu egiten du.
|
|
|
Kontraesana konpontzeko Afrika kontinentean gandorren bultzadaren eragina baino eragin handiagoa
|
duen
beste indarren bat dagoela iradoki da. Indarra Afrikaren azpiko konbekzio korronte gorakorrek sortutako oinaldeko zizaila trakzioa izan daiteke.
|
|
|
Rifting prozesuaren estreinako urratsetan rift segmentuak failarik gabeko lurraldeek bana ditzakete. Failak luzatu ahala segmentu bakoitzeko failen arteko harremanak hasten dira eta, oro har, mugimendu noranzko bat nagusituko da eta mugimendu hori ez
|
duten
beste failak aktibitatea galdu edo goi lurrazalean faila antitetiko gisa mantenduko dira (6.17.B. irudia). Segur aski, urrats honetan azpiko detachment faila ere handitu egingo da eta lurrazaleko sakonera handiagoetara barreiatu.
|
|
|
Sistemako mugimenduaren zati handi bat, eta azken aldiko mugimendu gehienak, faila eremu hauen inguruan gertatu dira eta ez San Andres faila nagusiaren gainean. Hego Kalifornian gaur egun aktibitate nabarmena
|
duten
beste bi faila, gutxi gorabehera, ekialde mendebalde norabidea duten Garlock eta Big Pine ezker alboranzko mugimenduko failak dira (9.17 irudia). Faila horiek guztiak sistema tektoniko orokor beraren barnean kokatuta daude, Ozeano Bareko eta Ipar Amerikako plaken arteko mugimenduek gobernatzen dutena.
|
|
|
Wilson-ek (1965) faila transformatzaileen artean 6 mota ezberdindu zituen, faila transformatzaileek batzen dituzten plaken arteko mugen arabera (9.2 irudia). Muga horiek bi ozeano gandorren artean koka daitezke (9.2.A.), gandorraren eta fosaren artean (9.2.B., C.) edo bi fosen artean (9.2.D., E., F.). 9.2.A. marrazkian, eskuin alboranzko mugimendua duten faila transformatzaileen artean egon daitezkeen 6 motak aurkezten dira; logikoki ezker alboranzko mugimendua
|
duten
beste 6 mota ere existitzen dira. 9.3 irudiak faila transformatzaile nagusien eta haiekin lotutako haustura eremuen kokapen geografikoa zehazten duen mapa erakusten du.
|
|
|
Mineral burdinatsuak airepean oxidatu egiten dira kimikoki ez-egonkorrak direlako, eratutako oxidoetako batzuek (bereziki hematiteak. Fe2O3?) propietate magnetikoak izanik. Oxido horiek urarekin nahastean burdina hidroxidoak sortzen dira, eta burdina hidroxido gehientsuenak ez magnetikoak izan arren, badaude propietate magnetikoak gordetzeko ahalmena
|
duten
beste hainbat ere, goethita esate baterako. Burdina hidroxidoak, gainezarritako metakinen pisuaren ondoriozko trinkotzeak eta ur galerak eraginik, berriz ere hematitetara berraldatzen dira.
|
|
|
Baina Mediterraneoko adibidea kasu berezia da eta ezin da ozeano guztietako arroilen sorrera azaltzeko erabili. Ezinezkoa da erabiltzea askoz handiagoak diren eta ur zirkulazio zabalagoa
|
duten
beste ozeanoetako arroilen sorrera azaltzeko Mediterraneo arrorako proposatutako erregresioa. Baina orduan, nola sortu dira beste arroila horiek?
|
|
|
Adibidez, Saharako hego mendebaldeko lurraldeetan eta Guyanetako mendigunean (Hego Amerika) agertzen diren arrokak eta arroka serieak erabat berdinak dira. Era berean, Hegoafrikako gerriko tolestuak Argentinako Buenos Aireseko mendikatean aurkitzen du jarraipena (3.5 irudia), eta kontinente bateko kratoi kanbriarraurrearen eta arroka paleozoikoen kokapenak erlazio zuzena
|
du
beste kontinentean agertzen denarekin
|
|
|
Lurraren berotasun iturri bat bero primordiala deritzona da, hots, Lurra eratu zenetik gordetzen duen beroa. Garrantzi handiagoa
|
duen
beste bero iturri bat Lurraren elementu erradiaktiboen desintegrazioak eragiten duena da. Planeta mailan desintegrazioz bero gehien sortzen duten elementuak uranioa, thorioa eta potasioa dira.
|
|
|
Garrantzitsua da azpimarratzea Lurreko hiru geruza nagusi hauen arteko konposizio ezberdintasunak nabarmenak direla. Hala ere, egitura hau sinpleegia da, eta Lurra sakonago aztertuta, Lurraren dinamika ulertzeko garrantzi izugarria
|
duten
beste zenbait geruza definitu dira.
|
|
|
3 Balioak grafikoki errepresentatzen dira, ikusteko espezie bakoitzak zein puntutarainoko kidetasuna
|
duen
besteekiko. Modu bitan egin daiteke:
|
|
|
Hau da, batzuetan ezin da aurkitu inguruneko baldintzen eta komunitate osaketaren arteko erlazio bakun eta biunibokoa: antzeko baldintzadun lurraldeek espezie desberdinak lojeatzen
|
dituzte
beste komun batzuekin batera, eta horren azalpena gertaera historikoen kateamendu bakarrean bilatu behar da. Biogeografia esperimentala metodo enpirikoen garapenean aritu da banaketa datu konkretuak analizatzeko, adibidez organismoen sakabanaketa metodoen azterketan edo balentzia ekologikoarenean.
|
|
2006
|
|
|
Biziraupen funtzioa: gurasoekiko harremanetan gertatzen ez den bezala, nebaarreben arteko harremanek ez
|
dute
bestearen biziraupena bermatzeko funtziozuzenik, hiru urte dituen haur batek dio bere haurrideari lagundu egoerazail batean?. Hala ere, denboran aurrera egin ahala, funtzio hori beregana dezake, adibidez, mutiko batek bere arreba heldua zaintzen du ospitalean.
|
|
|
Era berean, beren gurasotasuna onartzean, gurasoen paper aktiboa ere erabakigarria izango da; honetarako baliagarria izan daitekeen estrategia bat da haurdunaldi bat izango balitzbezala zaintzea (Melina, 2001), elikadura zainduz, bizi ohiturak hobetuz, etxeaprestatzen hasiz, eta haurrarentzako arropa prestatuz, etorkizuneko rolarekikokontzientzia handiagoa sustatzeko helburua izanik. Halaber, adopzioaren fase haugainditu
|
duten
beste guraso batzuekin kontaktuak izatea ere lagungarria izango da, eta informazioa emateaz gain, sostengua eta ulermena eskain dezakete (ikus kapituluaren amaieran gurasoen elkarteen helbideak, eta gurasoentzako baliabideak).
|
|
|
adibidez, haurrak egokitzapen onaren, edota egokitzapenerako beharrezkoaizango den denbora tartearen inguruko itxaropena. Errealitateak beti baieztatzen
|
ezduen
beste ohiko sinesmen bat izango da haurrarekin lotura afektibo sendoadenbora tarte laburrean lortuko dela; haurrak afektua falta izan duenez, uste da, orain jasotzean, loturak segituan sortuko direla.
|
|
|
Guraso izateko aukeren errepaso bat egiteko erabilgarria izan daiteke datozen5 urteetarako plan idatzi bat egitea. Haur gabe bizitzea aukeratu dutenentzat, ariketa hau nahiko zaila izaten da, baina horrela ikusten dute haur gabeko bizitzaere aurrera eraman dezaketela, beraiek
|
dituzten
beste amets eta nahietan zentratuz.Bestalde, haur bat adoptatzea pentsatu dutenek lan honekin adopzioan jarraitubeharreko pausoak ere finkatzen dituzte.
|
|
|
Akaso kezka bat
|
du
besteengandik zeharo ezberdina: ez daki nola jokatukoduen inoiz Fernandorekin topo egiten duenean.
|
|
|
Salbatore Mitxelenak dio, otoitz egiten bezala idaztenzituela poemak. Poesiak
|
bazuen
beste funtzio bat, soilki literarioa ez zena.Literaturak atzerrian du aterpetu. Beste behin.
|
|
|
Feudalismoaren krisiaren312isla izateaz gain, artikulu horretan kofradiaren eta hiribilduen arteko lehia antzeman dezakegu. Gasteizko foruak dioenez, bertan bizi nahi duten kapareek eta elizgizonek gastu komunetan parte hartu behar
|
dute
beste auzokideek bezala. Beraz, kapareen fiskalean, hots, zergarik ez ordaintzea?
|