|
2000
|
|
|
Barne Eredu hauek etengabe birmoldatuak izaten dira, eta batzuetan, guztizeraldatuak ere; baina aldi berean esan daiteke sendoak direla jadanik adingoiztiarrean. Gehiago zehaztuz, bost urte dituztenerako (Bowlby, 1988) haurgehienek nahiko garatua
|
dute
amari edo ordezkoari buruzko Barne Eredua, etaeredu honek ahalbidetzen dio harekin harreman egokiagoak edukitzen, amarenjokabideak aurresaten laguntzen dion heinean.
|
|
2002
|
|
|
Abestiak zioen: «ohar zaite, benetan maite
|
nauzun
ama izan nahi baduzu eta nikzu maitatzea, ni naizena, nik izatea nahi dutana izatera utzi behar nauzula, haubaita bide bakarra biok elkar sanoki maitatzeko». –
|
|
|
|
Zuen
amek aitzitik neskatila guriak erditu dituzte, zuen gorputzak urrez brodaturiko soinekoz estali nahi dituzue, zuen adats usaintsuari apainkera aldatu nahi diozue, esku deigarria izan nahi duzue harbitxiekin. Ekialdetik ekarritako harriekin janzten duzue iduna eta zama handiegia izango litzateke belarriarentzat halako bi eramatea.
|
|
|
a organikoa
|
duen
ama formari plurala gehitzean, 6 erregelak dioskunez, a galdu egiten da eta r epentetikoa ez da azaleratzen.
|
|
2006
|
|
|
Ondorio gisa, euskal emakumeen esperientziak amatasunareninguruan askotarikoak direla berresten du: «Hainbat emakumek ez
|
dute
ama izangura, beste batzuk aspaldi izan ziren beste testuinguru batean, edo euren lehenesperientzia bizitzen ari dira. Hau dena aztertzeko, adina, egoera ekonomikoa etatestuinguru etnografikoa aztertu behar dira» (ibidem, 1995).
|
|
|
Elgoibarren nago eta urrun samar guardia zibil bat ikusten dut, bere pistola eskuan, eta gazte batzuk, norabide guztietarantz korrika, ihes egiten.Tira, hori ez zen ezta euskal gatazka ere, Francoren diktadurapean Espainiako lekuaskotan ikus zitekeen eszena arrunt bat baizik. Uste
|
dut
amari galdetu niola zer zenhura. Ez dakit zer erantzun zidan eta amets batean ikusi banu bezala sailkatu nuenberehala txikitako ezohiko imajina hura.
|
|
2007
|
|
|
Gero, hori guztia kolokan hasten da aita agertzearekin batera, nahiz eta aita, egia esanda, beti izan den hor. Aitaren bitartekotasunak gero eta garrantzihandiagoa
|
du
amaren eta haurraren arteko harremanean. Debekuak, frustrazioaketa gabeziak dakartzan pertsonatzat hartzen du haurrak.
|
|
|
Aitaren funtzio horrek galarazten (eteten)
|
du
amaren eta haurraren artekosexu harreman, idilikoa?, Edipo fasean haurra zikiratua izan ondoren. Zikiratzeahonako hau da:
|
|
|
Behin batez baziren bi anaia, bat ergela eta bertze bat enuzentina.
|
Bazuten
ama xahar xahar bat. Eta goiztiri batez [abiatzen da] seme zaharrena mendirat artaldearekin (43 or.)
|
|
|
Behin batez baziren bi anaia, bat ergela eta bertze bat enuzentina.
|
Bazuten
ama xahar xahar bat. Eta goiztiri batez seme zaharrena mendirat [abiatzen da] artaldearekin (43 or.)
|
|
2008
|
|
|
Galdetegia bete
|
duena
ama izan da gehienetan, 4.7 taulan ikus daitekeen bezala. Halere, sarritan, familiako beste kide baten laguntza jasotzen duela baiezta daiteke, gehienetan aitarena.
|
|
2011
|
|
|
Familiako egoeran irudi anbibalentea
|
duen
ama agertzen da: alderdi on eta txarren arteko bateratzerik ez da gertatzen.
|
|
|
Nerabea zela paralizatua eta ibili ezinik egon zen urtebetez, eskolara joan gabe; iduri duenez, paralisi hori arrazoi psikologikoengatik gertatu zen, hots, lagunak saihesteko aitzakia izan zen. Hamasei urte
|
zituela
ama hil zitzaion eta handik bi urtera, aita. Ondorioz, depresio handi batek harrapatu zuen.
|
|
|
Ispiluko irudiarekiko harremanak hizkuntzari lotuak daude. Baina, haurrak ez
|
du
amak esandakoa ulertzen; hizkuntzaren bestetasuna edo arroztasuna gauza nabaria da haur txikiarentzat; haurrari esanahiak ezarri egiten zaizkio. Helduaren hitza eta jokaera ez dira beren esanahira mugatzen; beti dago ulertzen ez dugun zerbait.
|
|
2014
|
|
|
Hamar urte
|
zituela
ama hil zitzaien, etxean, aita, amona zaharra eta haren biahizpak gelditu zirelarik. Eskolara oso denbora motzean joan zen, beraz, emakumeheldua egin zenean ikasi behar izan zuen gaztelania, etxean euskara besterik egitenez baitzen.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi baina amatasunak ezin
|
duenik
ama bat zoriontsu egin: «L, attitude de la mere est definie par l, ensemble de sa situation et par la maniere dontelle l, assume. Elle est,[...] extremement variable.
|
|
2019
|
|
|
Emaitzen artean, aurrekarietan aipatutako joera baten kontrakoa aurkitu da gure gurasoetan: guraso gehienek gaztelania
|
dute
ama hizkuntza, eta hala ere, %70a euskara erabiltzen du haienseme alabekin.
|