|
2007
|
|
|
Nature zientzia aldizkarian, primate baten zelula helduetatik abiatuta enbrioiko zelula amak lortzeko metodo baten berri argitaratu dute. Ikerketa Oregongo Osasun eta Zientzia Unibertsitateko Mitalipov biologoak eta haren
|
taldeak
egin du, eta makako heldu baten fibroblastoak erabili dituzte, hau da, ehun konjuntiboaren zelulak. Zehazki, fibroblastoaren nukleoa nukleorik gabeko obulu batean sartu dute; hartara, obuluak makako haren informazio genetikoa du.
|
|
|
Baina nolatan zuen Indiako plakak hainbesteko abiadura? Indiako eta Alemaniako geologoen
|
talde
batek erantzuna aurkitu du: Indiako plaka oso mehea delako, harekin batera sortu ziren plakak baino askoz meheagoa.
|
|
|
Tarteko neuronak beharrezkoak dira tarteko lanak egiteko. Eta tarteko lan horiek guztiak ez badira antzekoak, lan bakoitza neurona
|
talde
batek egiten du. Horregatik, informatikariek geruzaka antolatzen dituzte.
|
|
|
Garunak antzera funtzionatzen du: neurona batzuek jasotzen dute inputa (ikusitakoa, entzundakoa eta abar), neurona
|
talde
jakin batzuk aktibatzen dira lan mota jakin bakoitzarentzat, eta beste batzuek eragiten dute outputa (erreakzioa). Baina garuna informatikako neurona sareak baino askoz konplexuagoa da.
|
|
|
Horretarako, CO 2 a konprimitu eta lur azpian gordetzea proposatzen dute adituek arroka porotsuetan edo gatz akuiferoetan, esaterako. Klima aldaketari buruzko Gobernuarteko
|
Taldearen
(IPCC) 2005eko txosten baten arabera, ongi aukeratutako gordailu geologiko batek CO 2 aren% 99 baino gehiago gordetzeko probabilitatea oso handia da 100 urtez, eta handia 1.000 urtez.
|
|
|
EHUko ikertzaile
|
taldeak
urteak daramatza bareen hazkuntzaren konplexutasuna ikertzen. Animalia baketsu horiek bere horretan ikusita, inork gutxik imajina dezake hazkuntza hain konplexua dutela.
|
|
|
Materiala haraino jaitsi behar izan dute, eta espazio handi hori behar bezala argiztatu. Lanak Jabier Les argazkilari eta espeleologoak zuzendu ditu, eta Alfonso Antxia espeleologia zientzien elkarteko kideen eta Durangoko GEMA espeleologia
|
taldeko
kide baten laguntza izan du.
|
|
|
Nafarroako Unibertsitate Klinikako kardiologo
|
talde
batek, Terapia Zelularraren Sailarekin eta Madrilgo Gregorio Marañon Ospitalearekin elkarlanean, entsegu kliniko bat egiten dihardu. Miokardioko infarturen bat jasan duten 50 gaixotan zelula ama helduen transplantea zenbateraino eraginkorra den aztertzen dihardute.
|
|
|
Ibilbide luzea egin eta gero, Iturrietan eta Arkauten lanean jarraitzen dute oraino. 1979an egitura guztia Eusko Jaurlaritzaren esku geratu zen, eta han kokatu dira, besteak beste, NEIKER Tecnalia eta Itsasmendikoiren hainbat laborategi eta ikerketa
|
talde
. Hasierako bideari eta helburuei eusten diete, baina ikertzaile belaunaldi berri bat sartu da, eta zientziaren eta teknologiaren etengabeko aurrerapenak txertatuz joan dira iritsi ahala.
|
|
|
UNESCOren Gobernuen arteko Ozeanografia Batzordeak (IOC) eta haren abangoardiako programak, GOOS, ozeanoen behaketa jarraitua egiteko ardura daukate Nazio Batuen baitan. IOCeko aditu
|
talde
batek (OOPC) laguntzen du GOOSen klima globala kontzeptuaren arauak eta helburuak definitzen, eta sistema kontrolatzeko eta ebaluatzeko tresnak zehazten.
|
|
|
OOPCk (UNESCOren Gobernu arteko Ozeanografia Batzordearen aditu
|
taldea
) 300.000 km 2 ko buia bat izatea zuen helburu; hau da, guztira 1.250 buia izatea jitoan. 2005eko irailean bete zen helburua:
|
|
|
Askatutako kobre hari baten bidez ematen ditu datuak giza ilea baino meheagoa da haria. Sistema globalaren funtsezko zati dira behaketa horiek, eta JCOMMren behaketa ontzietako
|
taldeen bidez
koordinatzen dira. Kapitainak eta ontziaren konpainiak doan ematen dituzte zerbitzuak; borondatez ematen dute beren denbora eta espazioa ontzian.
|
|
|
Opari ederra da hori zientzialarientzat, ikerketarako ontzi modernoak oso garestiak izaten baitira. Erregaia, mantentze lanak eta 3 laguneko
|
taldea
(bitarteko ofizial, ingeniari eta marinelen taldea) ordaintzeko, egunean 20.000 dolar behar dira. Ontzi boluntario horiek, halaber, jitoan dauden gainazaleko buiak eta Argo buiak hedatzeko eragilerik garrantzitsuenetako bat dira, behaketa sareko hutsuneak betez joaten baitira, agertu ahala.
|
|
|
Opari ederra da hori zientzialarientzat, ikerketarako ontzi modernoak oso garestiak izaten baitira. Erregaia, mantentze lanak eta 3 laguneko taldea (bitarteko ofizial, ingeniari eta marinelen
|
taldea
) ordaintzeko, egunean 20.000 dolar behar dira. Ontzi boluntario horiek, halaber, jitoan dauden gainazaleko buiak eta Argo buiak hedatzeko eragilerik garrantzitsuenetako bat dira, behaketa sareko hutsuneak betez joaten baitira, agertu ahala.
|
|
|
Askotan, migrazioan doazen hegaztiek taldeka egiten dute hegan. Oso berezia da batzuetan kurrilo
|
taldeetan
, adibidez taldeak hartzen duen V forma. Taldeka hegan egitean airearen erresistentzia txikitu egiten da, eta, beraz, ibilbide bera egiteko energia gutxiago behar dute.
|
|
|
Askotan, migrazioan doazen hegaztiek taldeka egiten dute hegan. Oso berezia da batzuetan kurrilo taldeetan, adibidez
|
taldeak
hartzen duen V forma. Taldeka hegan egitean airearen erresistentzia txikitu egiten da, eta, beraz, ibilbide bera egiteko energia gutxiago behar dute.
|
|
|
Migratzeko, V forma hartzen dute hegazti
|
talde
batzuek. Artxibokoa
|
|
|
Izan ere, hidrogenoa xurga dezakete, eta hidrogeno hori oso baliagarria izan daiteke, gero, energia iturri garbi gisa erabiltzeko. EHUtik koordinatutako nazioarteko ikertzaile
|
talde
bat lore horiek ikertzen aritu da.
|
|
|
Bada, nazioarteko ikertzaile
|
talde
batek egin duen ikerketaren arabera, litekeena da beste karbono nanoegitura batean karbono hidrogeno elkarrekintza adsorbatzaile gisa erabiltzeko bezain indartsu izatea. CSIC eko (Consejo Superior de Investigaciones Cientificas) kide eta EHUri atxikitako ikerketako irakasle den Javier Bermejok koordinatu du ikerketa, eta frogatu dute karbono nanoadarrak eraginkorrak direla hidrogenoa biltzeko.
|
|
|
Hastings Zentroan (New York) eta Bioetikarako Zentroan (Pennsylvaniako Unibertsitatea) irakasle gonbidatua izan da. Europako Batzordearen bi ikerketa proiektutan hartu du parte, eta, egun, EHUko Medikuntza eta Zuzenbideari buruzko ikerketa
|
talde
egonkorrean lanean ari da. (Argazkia:
|
|
|
Aitzitik, Britainia Handian galdeketa publiko bat egin zen, eta azkenean obulu emate altruista baimendu dute. Hain zuzen, Newcastleko zientzialari
|
talde
batek egin zuen eskaera zentzu horretan, eta HFEAk, ernalkuntzaren eta giza enbrioien autoritate arauemaileak, galdeketa publikoa egin zuen; azkenik, erabaki zuten obuluak ematea baimentzea, in vitro ernalkuntzatik soberan gelditutakoak izan zein ikerketarako emandakoak, baina betiere ordaindu gabe izatekotan. Iruditzen zait Espainiako lege berriak irtenbide hobea eman liokeela horri.
|
|
|
Ordurako estatubatuarra zen von Braun, eta Estatu Batuetako Armadarako ari zen lanean.
|
Talde
bateko buru jarri zuten. Hamarkada hartan bertan, behin eta berriz esan zien Estatu Batuetako agintariei Lurretik at joango zen satelite artifizial bat bidali nahi zuela.
|
|
|
Von Braunek Korolevek baino geroago bete zuen ametsa. 1958an estatubatuarrek Explorer jaurti zuten, haien lehen satelite artifiziala, von Braunek eta haren
|
taldeak
sortutakoa. Izan ere, urte batzuk lehenago, von Braunen burugogorkeriari esker eta hainbat taldek erakutsitako interesa zela medio, AEBko agintariek argi berdea eman zioten satelitea sortzeko proiektuari.
|
|
|
1958an estatubatuarrek Explorer jaurti zuten, haien lehen satelite artifiziala, von Braunek eta haren taldeak sortutakoa. Izan ere, urte batzuk lehenago, von Braunen burugogorkeriari esker eta hainbat
|
taldek
erakutsitako interesa zela medio, AEBko agintariek argi berdea eman zioten satelitea sortzeko proiektuari. Baina, von Braunen zoritxarrerako, ez zuten Orbiter programa jarri martxan, Vanguard proiektua baizik.
|
|
|
Craig Venter ek giza genoma sekuentziatzen aritu zirenean erakunde pribatu bat sortu zuen eta haren
|
taldeak
urteak daramatzate gizakiak sortutako bizidun bat egin nahian. Oraindik ez dute
|
|
|
Craig Venter ek giza genoma sekuentziatzen aritu zirenean erakunde pribatu bat sortu zuen eta haren
|
taldeak
urteak daramatzate gizakiak sortutako bizidun bat egin nahian. Oraindik ez dute lortu, baina erabili beharreko prozedura patentatu nahi dute.
|
|
|
Are gehiago, erabiliko duten prozedura patentatzeko eskaria egin dute. Dena den, ETC
|
taldeak
, bioteknologia garapenak kontrolatzen dituen erakundeak, ez du horrelakorik onartu nahi. Patente bulegoei dei egin die ez dezaten onartu bizidun sintetikoen inguruko patente eskaerarik.
|
|
|
Urizaharra baino lehen, pentsatzen zuten euliak Tertziarioan azaldu zirela, ezagutzen zen euli aztarnarik zaharrena garai hartakoa zelako. Eta hori
|
talde
gehiagorekin ere pasatu da, modernotzat geneuzkan taldeak anbarean azaldu dira, argitu digu Alonsok. Urizaharran topatutako bizidun askoren historia ebolutiboan ez da aurkitu, oraingoz, hauek baino aztarna zaharragorik.
|
|
|
Urizaharra baino lehen, pentsatzen zuten euliak Tertziarioan azaldu zirela, ezagutzen zen euli aztarnarik zaharrena garai hartakoa zelako. Eta hori talde gehiagorekin ere pasatu da, modernotzat geneuzkan
|
taldeak
anbarean azaldu dira, argitu digu Alonsok. Urizaharran topatutako bizidun askoren historia ebolutiboan ez da aurkitu, oraingoz, hauek baino aztarna zaharragorik.
|
|
|
Arabako aztarnategietan dagoena, beraz, berezia da: oso antzinako intsektu
|
taldeen
ordezkariak talde modernoen ordezkariekin nahasita agertzen dira. Aztarnategi hauetan muga hori azaltzen da.
|
|
|
Arabako aztarnategietan dagoena, beraz, berezia da: oso antzinako intsektu taldeen ordezkariak
|
talde
modernoen ordezkariekin nahasita agertzen dira. Aztarnategi hauetan muga hori azaltzen da.
|
|
|
Emozioz aitortu digu Jesús Alonsok aitzindariak izan direla anbararen azterketan. Antartikan espainiar
|
talde
batek egiten zuen lana ezagutzen genuen. Harkaitzaren barruan zeuden unizelularrak aztertzen zituzten.
|
|
|
Lopez Del Valle bera, Alonso zuzendari gisa, eta aditu
|
talde
zabal bat jo eta su ari dira lanean Arabako anbarak ezkutatzen dituenak agerian uzteko. Munduan dauden 22 aztarnategietatik 11 soilik dira dinosauroak suntsitu baino lehenagokoak, baina horietatik 6 besterik ez dira 112 milioi urte baino gehiagokoak; eta 6 horien artean 2 besterik ez dira garrantzitsuak, aurkitutako inklusio kopuruari erreparatuta:
|
|
|
Gainera, prozesuak betikotu egiten ditu: erretxina jariatu zenean inurri
|
talde
bat hostoak mozten eta garraiatzen ari bazen, horixe ikusten da anbarean.
|
|
|
DA 42 hau hegazkin oso arinen
|
taldekoa
da. Diamond Aircraf
|
|
|
Begi bistaz ikusten dena da
|
talde
batean beti dagoela gainerakoak baino eltxo ziztada gehiago jasaten duen norbait. Zer du horrek eltxoak horrenbeste erakartzeko?
|
|
|
Baina erupzio guztiek ez dute horrelakoak sortzeko behar adina indar. Nazioarteko zientzialari
|
talde
batek bide bat aurkitu du jakiteko Lurrera iritsi aurretik erupzioek ekaitz magnetikorik sortuko duten edo ez.
|
|
|
Sekuentzia deskodetzeko lana bukatu gabe dago, baina nazioarteko
|
talde
handi bat ari da lan horretan, Virginiako taldeak koordinatuta. Informazio osoa eskuratzeaz gain, zientzialarien asmoa da sekuentzia errepikatuak manipulatzea.
|
|
|
Sekuentzia deskodetzeko lana bukatu gabe dago, baina nazioarteko talde handi bat ari da lan horretan, Virginiako
|
taldeak
koordinatuta. Informazio osoa eskuratzeaz gain, zientzialarien asmoa da sekuentzia errepikatuak manipulatzea.
|
|
|
Muga horiek gainditu ahal izateko sortu dute CorpEus. Tresna hori Elhuyar Fundazioko I+G
|
taldeak
garatu du, EHUko Informatika Fakultateko IXA Taldearen laguntzarekin, eta, esan bezala, Internet euskarazko corpustzat erabiltzeko aukera ematen du. Izan ere, Internet corpus erraldoi bat dela esan liteke, euskaraz dagoen edozein corpus baino askoz ere handiagoa.
|
|
|
Muga horiek gainditu ahal izateko sortu dute CorpEus. Tresna hori Elhuyar Fundazioko I+G taldeak garatu du, EHUko Informatika Fakultateko IXA
|
Taldearen
laguntzarekin, eta, esan bezala, Internet euskarazko corpustzat erabiltzeko aukera ematen du. Izan ere, Internet corpus erraldoi bat dela esan liteke, euskaraz dagoen edozein corpus baino askoz ere handiagoa.
|
|
|
Gainera, bilaketa euskararen bi arazoak konponduta egiten du: lemaren arabera bilatzen du, eta euskarazko orriak soilik ematen ditu, Igor Leturiak, CorpEus proiektuaren arduradun eta Elhuyar Fundazioko I+G
|
taldeko
ikertzaileak, azaldu digunez.
|
|
|
Forma zehatz bat eta forma horren lematik eratortzen diren aukera posible guztiak agertzeko, Euskal Herriko Unibertsitateko IXA
|
Taldeak
garatu duen tresna bat erabiltzen dute. Hala, forma guztiak eskatzen zaizkio APIari, OR eragilea erabilita.
|
|
|
Euskarazko emaitzak soilik eskuratzeko, CorpEus ek iragazkiak erabiltzen ditu. Euskaraz gehien erabiltzen diren hitzak jarri dituzte iragazki gisa Elhuyar Fundazioko I+G
|
taldeko
ikertzaileek; guztiak AND batekin lotuta. Hitz erabilienak zein diren jakiteko, corpus bat erabili dute.
|
|
|
Elhuyar Fundazioko I+ G
|
taldeko
kideak: ezkerretik hasita, Antton Gurrutxaga, Nerea Areta, Xabier Saralegi eta Igor Leturia.
|
|
|
Materialen Fisikaren EHUko Zentro Mistoko ikertzaile
|
talde
batek ordenagailu kuantikoen informazio unitatea (qubit) definitzeko eraztun itxurako zenbait egitura berri proposatu ditu; proposamena
|
|
|
Materialen Fisikaren EHUko Zentro Mistoko ikertzaile
|
talde
batek ordenagailu kuantikoen informazio unitatea (qubit) definitzeko eraztun itxurako zenbait egitura berri proposatu ditu; proposamena Physical Review Letters aldizkarian argitaratu dute.
|
|
|
Industria aurreikuspenek diotenez, ordea, 2020 urtea aldera siliziozko tresnak txikitzeko mugara iritsiko dira, eta ordezko materialen bat bilatu dute tresna txikiagoak lortzeko. Manchester Unibertsitateko ingeniari
|
talde
batek dio material hori grafenoa izango dela.
|
|
|
Eta, dagoeneko, ari da informazioa ematen. Azukrearen digestioan inplikatuta dagoen gene
|
talde
bat aurkitu dute, eta ikusi dute makakoetan gizakian baino proportzio handiagoan dagoela. Oraingoz azalpen hau eman diote:
|
|
|
Burdina ez da berezia astrofisikan. Izarretako burdina neurtzea erraza da, eta burdinaren
|
taldeko
beste elementu batzuk ez dira detektatzen, edo zehaztasun txikiz detektatzen dira.
|
|
|
EHUko Materialen Fisikako
|
taldeak
, Materialen Fisikako Zentro Mistoko taldeak eta Espektroskopia Mekanikoko Europako Zentroak (ETSF) lehen aldiz ikertu dituzte boro nitruroak eskala nanometrikoan
|
|
|
EHUko Materialen Fisikako taldeak, Materialen Fisikako Zentro Mistoko
|
taldeak
eta Espektroskopia Mekanikoko Europako Zentroak (ETSF) lehen aldiz ikertu dituzte boro nitruroak eskala nanometrikoan
|
|
|
EHUko Materialen Fisikako
|
taldeak
, Materialen Fisikako Zentro Mistoko taldeak eta Espektroskopia Mekanikoko Europako Zentroak (ETSF) lehen aldiz ikertu dituzte boro nitruroak eskala nanometrikoan dituen propietate guztiak.
|
|
|
EHUko Materialen Fisikako taldeak, Materialen Fisikako Zentro Mistoko
|
taldeak
eta Espektroskopia Mekanikoko Europako Zentroak (ETSF) lehen aldiz ikertu dituzte boro nitruroak eskala nanometrikoan dituen propietate guztiak.
|
|
|
Zehazki, EHUko
|
taldeak
honako hau frogatu du: batetik, van der Waals gisako elkarrekintza ahulek boro nitruroaren nanoegituretan eragiten dutela; bestetik, boro nitruroak argi urdina eta hurbileko ultramorea xurgatu eta igortzeko propietateak dituela.
|
|
|
Erabaki horiek hartu ahal izateko, hezur dentsitatea neurtzeko baliagarria den teknologia bat garatu du BTIko ingeniari
|
taldeak
. Lehen aurreratutako metaforari jarraituz, gure etxearen zutabeak (inplanteak) jarriko diren lurraren (hezur maila) egoera aztertzeko bide ematen du teknologia berriak.
|
|
|
Tenperatura baxuenaren errekorra ere teknika bera erabiliz lortu zuen Massachusetts-ko Institutu Teknologikoko ikertzaile
|
talde
batek 2003an, Ketterle buru zela. Zesio atomoak 450 pikokelvinera hoztea lortu zuten, hau da, zero absolututik 0,00000000045 gradura.
|
|
|
Kapelbik, Enerpellet
|
taldearekin
duen akordio baten bidez, erregaiaren hornikuntza bermatzen du. Enerpellet pelleta ekoiztu, merkaturatu eta banatzen duen enpresa bat da.
|
|
|
Ondorio horretara iristeko, Max Plank Institutuko mikrobiologoek, 1999tik, bakterioaren laginak jaso dituzte mundu osoan zehar, endoskopia bidez, eta gero laborategian hazi dituzte. Guztira, 51
|
talde
etnikoren 532 andui lortu dituzte.
|
|
|
Musika konprimitzeko hainbat formatu badaude ere, arrakastatsuena, dudarik gabe, MPEG Audio Layer 3 da, MP3 izenaz askoz ere ezagunagoa. MPEG Estandarizaziorako Nazioarteko Erakundearen (ISO) lantalde bat da, eta
|
talde
horrek sortu zuen MP3 famatua.
|
|
|
Banaketa ezagunen artean, Debian, Gentoo, Fedora Core, Suse, Mandriva eta Knoppix aipa daitezke, eta, nola ez, egun pil pilean dagoen Ubuntu banaketa. Euskal Herrian ere banaketa batzuk ekoitzi dira, X Evian esate baterako, Leioako Metabolik
|
taldeak
sortua (banaketak historia goibel bat du atzean: ustekabean zendutako taldeko kide baten izengoitiari zor dio izena, haren omenez jarri zen); edo Dinux, Gasteizko Diocesanas Bigarren Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Institutuak eratutako banaketa, eta euskara hutsez.
|
|
|
Euskal Herrian ere banaketa batzuk ekoitzi dira, X Evian esate baterako, Leioako Metabolik taldeak sortua (banaketak historia goibel bat du atzean: ustekabean zendutako
|
taldeko
kide baten izengoitiari zor dio izena, haren omenez jarri zen); edo Dinux, Gasteizko Diocesanas Bigarren Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Institutuak eratutako banaketa, eta euskara hutsez.
|
|
|
Linux proiektua 1991 urtean jaio zen, Linus Torvalds en mezu ospetsu batekin. Usenet eko comp.os.minix
|
taldean
, borondatezko garatzaileak biltzeko xedez, Interneten bidez ordenagailu pertsonaletarako Unix antzeko sistema eragile bat garatzen laguntzeko eskatu zuen. Aitaren batean, Minix garatzaileek ideiak eta iturburu kode zatiak ekarri zituzten, eta, geroztik, milaka programatzaileren ekarpenak egin dira, eta nukleoaren bertsio berriak joan dira ateratzen.
|
|
|
Horiekin guztiekin elkarlanean dihardute EHUko zientzialariek: Zientzia eta Teknologia Fakultateko Ingurumeneko Kimika Analitikoaren
|
taldeak
eta Arte Ederren Fakultatean antzinako paperen zaharberritzea ikertzen duten ikertzaileek.
|
|
|
Bestetik, oinarri teknologikoko enpresa berriak sortzea eta dagoeneko sortuta daudenen egonkortasuna lortzea. Azkenik, jakintza sortzea, ildo estrategiko horretan I+G+Bko erronka eta helburuei autonomiaz erantzuteko ikertzaile
|
talde
sendoa prestatuz.
|
|
|
Hogeita hamar hilabeteko iraupena du proiektuak, eta hauek dira partaideak: VICOMTech eta Robotiker ikerketa zentroak, EHUko IXA eta Aholab
|
taldeak
, eta Elhuyar Fundazioa. Eusko Jaurlaritzaren Industria, Merkataritza eta Turismo Sailak interes estrategikoko ikerketa lerro izendatu du proiektua, eta Etortek programaren bidez lagunduko du.
|
|
|
Ubideek animalientzako pasabideak behar dituzte. Goian, ezkerrean, ahuntz
|
taldea
Zumarrestako ubidea gurutzatzen. Behean, Zumarrestako pasabide desegoki bat, alanbrez itxita dago eta.
|
|
|
Lan bitxiak ere egin dira eremu honetan. Xelebreenetariko bat Kanadan, Queenseko Unibertsitatean, Roel Vertegaal ek zuzenduko
|
taldearen
Auramirror da. Helburua da hitzaldi edo elkarrizketa batean entzulearen eta hizlariaren arteko arreta neurtzea, begien mugimenduen bidez. Ikertzaileen arabera, begi kontaktuak nolabaiteko elkarrekiko interesa adieraziko luke, eta kontaktu horren iraupenak arretaren neurria.
|
|
|
Lehenengo
|
taldeko
teknikek onespen zabala izan zuten orain dela berrogei bat urte. Haien oinarria da begia mugitzean gorputzak sorrarazten dituen tentsio elektrikoaren aldaketak neurtzea.
|
|
|
Bestalde, gizakia Afrikatik atera zenean(
|
talde
batzuk aterako ziren, eta beste batzuk han geratu), Afrikako gizakia eta Afrikatik kanpokoa oso antzekoak izango ziren morfologikoki. Bada, Hofmeyr eko garezurraren morfologiari ere erreparatu diote:
|
|
|
Bada, aldeko iritzia duen
|
talde
batek iragarri du gurutzaketaren beste froga bat aurkitu dutela. Ikerketa horretan ere garezurrak izan dituzte aztergai.
|
|
|
Ospitaleetako infekzioak ez dira egungo kontua, beti existitu dira, eta hainbat heriotza eragin dituzte. Baina, 60ko hamarkadaren inguruan, arazoaz benetan jabetu eta Estatu Batuetako ospitale handietan ospitaleetako infekzioen edo infekzio nosokomialen jarraipena eta kontrola egiteko
|
talde
espezializatuak sortu ziren. Haien helburua, bakarra:
|
|
|
Izan ere, uraren tenperatura gutxi gorabehera 60 gradura igotzen bada, uretan dauden mikroorganismoak hil egiten dira. Neurri horiek guztiak eta beste hainbat hartzeko irizpideak, prozedurak eta arauak finkatzen dituzte infekzioen inguruko aditu
|
taldeek
.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan ere, poliki poliki, infekzioen arloan eta medikuntza prebentiboan lan egiteko
|
taldeak
antolatu zituzten. Gernu aparatuko infekzioak gutxitzeko neurriak hartu zituzten, eta asepsia neurri zorrotzak hartzen hasi ziren arreta intentsiboko unitateetan hartzen diren arnas aparatuko infekzioak murrizteko; horiez gain, airearen eta uraren zirkuituak aztertu zituzten, eta teknika kirurgiko egokiak probatu zituzten, besteak beste.
|
|
|
Aditu
|
talde
horrek ospitaleetan isolatzen diren mikroorganismoen jarraipena egiten du. Horiek aztertu eta arrazoiak aurkitzen dituzte.
|
|
|
Ospitale guztietan dago aditu
|
talde
bat, ospitaleetako infekzioen eguneroko jarraipena egiteaz arduratzen dena. Hori gutxi ez eta, urtean behin azterketa edo jarraipen berezi bat egiten da, EPINE ikerketa.
|
|
|
Haiek detektatzea bilakatu da gizakiaren erronka nagusietako bat. Gaur egun, mila milioi molekulako
|
talde
txikiak detektatzen dira. Nahikoa.
|
|
|
Baina beste zerbait ere egin daiteke: detektatzen hasi baino lehen, molekulak
|
taldetan
banatu. Tamainaren arabera, karga elektrikoaren arabera, jokabide kimikoaren arabera... berdin du.
|
|
|
Tamainaren arabera, karga elektrikoaren arabera, jokabide kimikoaren arabera... berdin du. Molekulak
|
taldetan
banatutakoan, talde bakoitzak identifikatu beharreko molekula gutxiago izango ditu, eta detekzio zehatzagoa egin ahal izango da hasierako laginarekin baino.
|
|
|
Tamainaren arabera, karga elektrikoaren arabera, jokabide kimikoaren arabera... berdin du. Molekulak taldetan banatutakoan,
|
talde
bakoitzak identifikatu beharreko molekula gutxiago izango ditu, eta detekzio zehatzagoa egin ahal izango da hasierako laginarekin baino.
|
|
|
Kromatografoa molekulak banatzeko tresna bat da; horren barruan, molekulek trabaz betetako ibilbide bat egin behar dute; molekula batzuek azkar osatzen dute ibilbidea, eta beste batzuei kosta egiten zaie. Ibilbidearen irteeran, molekulak
|
taldetan
banatuta azaltzen dira, ibilbidea osatzen behar izan duten denboraren arabera. Irteera horretan detektagailu bat jarriz gero, irten ahala egin dakioke talde bakoitzari analisia.
|
|
|
Ibilbidearen irteeran, molekulak taldetan banatuta azaltzen dira, ibilbidea osatzen behar izan duten denboraren arabera. Irteera horretan detektagailu bat jarriz gero, irten ahala egin dakioke
|
talde
bakoitzari analisia.
|
|
|
Batzuek uste badute ere lehenengo koloniak Ilargian eta Marten finkatuko direla, beste askok kolonia orbitalei buruz hitz egiten dute. NASAko
|
talde
batzuek kolonia orbital horiek egiteko posibilitatea aztertu dute; eta, haien arabera, Ilargian eta inguruko asteroideetan nahikoa material dago, eguzki energia kantitate handietan dago eskuragarri, eta ez da aurrerakuntza zientifiko handirik behar horretara iristeko. Hori bai, ingeniaritza lan handia egin da.
|
|
|
beherakoa, goragalea, sabeleko mina, sukarra... Salmonellosiaren aldean, Camylobacter en infekzioak banakakoak izaten dira, ez dira
|
talde
osoak infektatzen, eta batez ere immunologia sistema ahula duten pertsonei eragiten die, hala nola haurrei, gaixoei eta adinekoei. Normalean ez batak ez besteak ez dute heriotzarik eragiten, baina arazo larria dira osasun publikoarentzat.
|
|
|
Baltimoreko astronomo
|
talde
batek zehaztu du energia iluna gutxienez orain dela 9.000 milioi urtetik existitzen dela. Unibertsoak 13.700 milioi urte dituela kontuan hartuta, ia sortu zenetik dauka
|
|
|
Baltimoreko astronomo
|
talde
batek zehaztu du energia iluna gutxienez orain dela 9.000 milioi urtetik existitzen dela. Unibertsoak 13.700 milioi urte dituela kontuan hartuta, ia sortu zenetik dauka energia ilunaren eragina.
|
|
|
Zientzialarien artean ez dago adostasunik energia ilunari dagokionez, eta ez dute bat egiten unibertsoaren hedapenaren inguruko teoriekin. Batzuek, berria eman duen
|
taldeak
, besteak beste, uste dute energia iluna konstantea eta aldaezina dela. Beste batzuek, denborarekin aldatu den indarra dela, elektromagnetismoaren antzekoa.
|
|
|
Bilioika bakteriok osatzen dute flora hori, eta mesedegarriak dira elikagaiak txikitzen dituztelako eta bakterio kaltegarriei aurre egiten dietelako. Bada, ikertzaileek ikusi dute pertsona obesoek eta argalek antzeko mikroorganismoak dituztela (ia denak bi
|
taldetan
sartzen dira), baina talde batekoen eta bestekoen proportzioa erabat desberdina dela.
|
|
|
Bilioika bakteriok osatzen dute flora hori, eta mesedegarriak dira elikagaiak txikitzen dituztelako eta bakterio kaltegarriei aurre egiten dietelako. Bada, ikertzaileek ikusi dute pertsona obesoek eta argalek antzeko mikroorganismoak dituztela (ia denak bi taldetan sartzen dira), baina
|
talde
batekoen eta bestekoen proportzioa erabat desberdina dela.
|
|
|
Esterolak elikagaien gantzetako konposatu
|
talde
bat dira. Horietako bat, animalia jatorriko elikagaietan, kolesterola da.
|
|
|
Oxidoen areagotze hori 85 ºC an prestatutako elikagaietan ikusi dute. Horren harira, gure ikerketa
|
taldeak
hainbat eratara prestatutako haragiak eta arrainak aztertu ditu, eta ikusi du mikrouhin labean errazago eratzen direla kolesterol oxidoak jakiak frijituta edo erreta baino. Mikrouhin labeak beste berotze mekanismo bat duelako izan liteke hori.
|
|
|
Imipraminaren haritik etorri ziren
|
talde
bereko antidepresiboak aurrekoak baino eraginkorragoak ziren, baina albo ondorio ezatseginak zituzten (ahoa lehortu, bista lausotu, burua moteldu...); eta bai haiek eta bai hauek arriskutsuak ziren gaixoak dosi handietan hartuz gero edo beste botika batzuekin nahasiz gero; eta kontuan izanda depresioa duten gaixo batzuek beren burua hiltzeko burutazioak izaten dituztela, garrantzi handikoa zen bo...
|
|
|
Hala, depresioaren ikerketa eremua asko zabaldu da. Euskal Herriko Unibertsitatean, esate baterako, hainbat diziplinatako
|
taldeak
ari dira depresioa ikertzen.
|
|
|
Leioako Farmakologia Sailean, adibidez, Javier Meanaren
|
taldean
, gaixotasun psikiatrikoen oinarri fisiologikoa ikertzen dute; besteak beste, estresarekin lotutako depresioa ikertzen dute. Horretarako, arratoiak erabiltzen dituzte, zuzenean giza garuna ere aztertzen dute laginak erabiliz, eta abar.
|
|
|
Bromatologia lanean, elikagaien inguruko definizioak eman, sailkapenak egin eta horien hondatzeari nahiz kontserbazioari buruz, eta osagai nagusiei buruz hitz egiten da. Elikagai
|
taldeak
ere azaltzen dira.
|
|
|
Ondorio horretara iristeko, Alemaniako
|
taldeak
Virginiako laborategi baten laguntza izan zuen. Virginiakoa aztertzen ari zen zergatik sumatzen den batzuetan metal zaporea ura edatean.
|
|
|
Konbinazio horren ondorioz, material berri nanoegituratuak eratzen dira, aplikazio mekanikoetarako, optikoetarako eta komunikazio aplikazioetarako, besteak beste. Hori guztia hainbat
|
talde
esperimentalekin eta nanohodiak aztertzen dituztenekin elkarlanean egin dugu.
|
|
|
Bestalde, orain dela hamabi urte esan genuen karbonozko nanohodiak ez ezik boro nitrurozko nanohodiak ere izango zirela. Nanohodiak eratzeko lege orokor bat zegoela ohartu ginen, eta, orduan, nanohodien
|
taldea
hedatu egin genuen, egitura laminarra duten konposatu ez organiko gehienetara. Izan ere, hasiera batean, egitura laminarra duen sistema orok eratu ditzake nanohodiak.
|
|
|
Karbonozko nanohodiak 90eko hamarkadaren hasieran sintetizatu ziren, eta, geroztik, hainbat ikertzaile
|
taldek
dihardute horiek ikertzen. Izan ere, batetik, horien sintesia errazagoa da, bigarrenik, naturan karbono ugari dago, eta, hirugarrenik, oso arina da.
|
|
|
Menu batzuen bidez, erabiltzaileak zenbakiak, testua edo karaktere bereziak idatz ditzake. Tekla birtual bakoitzak karaktere
|
talde
bat du. Talde horiek karaktereen konbinaketa frekuentzien analisi bidez egin dira, sekula gertatzen ez diren konbinazio ugari kontuan hartuta; modu horretan, testua errazago eta azkarrago idazten da.
|