|
2001
|
|
|
Arrazoiak asko izan daitezke, baina gerra horietako biktimak gehienbat emakumeak dira, eta besteak beste, umeen egoeraz arduratu behar izaten dute. Pillay.re esanetan, batez ere emakumeak ari dira kontzientzia berri bat
|
sortzen
. Seattlen Munduko Komertzio Erakundearen aurkako protestak gertatu aurretik, askoz ere lehenago, Afrikako emakumeak protesta bizian aritu ziren munduko zenbait erakunderen aurka:
|
|
|
Pillay epaileak poz berezi bat azaldu nahi du: . Guk
|
sortu
dugu bortxaketa gerrako krimen bezala definituta geratzea, nazioarteko legedian tipifikatua. Guk genozidioari buruzko lehen epaia eman dugu, agian hurrengoak Pinochet, Milosevic, Karatzic eta beste asko izango dira?.
|
|
|
Emakume indiar honek 43 urte ditu orain. 1995ean alderdi politiko bat
|
sortu
zuen, kasta marjinatuen alde lan egiteko eta, geroztik, diputatu da. Emakume honen bizitza gogorra izan da, hunkigarria.
|
|
|
Indiako Chambal ibaiaren ondoan jaio zen, urak mendeku egarri aseezina
|
sortzen
duen ibai madarikatu horren ondoan, behe kastako familia batean. Hamaika urte besterik ez zuela, aitak Puttillal izeneko tipo nazkagarri bati entregatu, edo saldu egin zion behi baten eta bizikleta baten truke.
|
|
|
Egin zuen ikerketa eskergari esker, XIX. mendeko naturalista handienetakotzat hartuko dute Aita David. Horregatik, herrialde horri zer ikertu ugari eskaini ziolako, ez da harritzekoa Txinan bertan Armand museoa eraiki nahi izana, eta bere sorterrian, Ezpeletan, Armand Daviden Lagunen Elkartea
|
sortu
izana. Elkartekoak, herkidearen bidaiei jarraiki, Txinan izan zirenean, Baoxing Frantziako Zientzia Akademiak taldekide urgazle izendatu zuen?
|
|
|
Bazen herri hartan elkarte filarmoniko txiki bat eta Antonio Barezzi merkatari aberatsa zen elkarte horretako burua. Flauta jole amorratua izaki, asko lagundu zion Verdi gaztetxoari zaletasuna
|
sortzen
, eta musika lantzen. Berehala hasi zen konposizio xumeak eta errazak egiten.
|
|
|
Geroxeago, Cavour ministro piemontear eta Italiako Batasunaren arkitektoak, postu bat eman zion Italiako Parlamentuan. Gazte garaiko Verdi errepublikarra, benetako abertzale egin zen, eta Risorgimento giroan
|
sortutako
nazio gaztearen sinbolo bihurtu. 1871ean Aida opera ospetsua Gabon egunean estreinatu zen, El Kairon, Frantziako ekoiztetxe ospetsu baten kontura, Suezko Kanalaren inaugurazioa ospatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Garai hartan oso gaizki ikusita zegoen Europako neskek garçon eran janztea. Frida ere gizaseme jantzian azaltzen zen, segur aski hankako akatsa nolabait ezkutatzeko, horrek jendearen esamesak
|
sortzen
bazituen ere. Horrezaz gain, 1925eko zorigaitzeko istripuaren ondorioz, erabat aldatu zen bere bizimodua:
|
|
|
Hogeigarren hamarkadako urte haietan egundoko berpizkunde artistiko mexikarra
|
sortu
zen herrialde hartan. Zapalkuntza kolonialaren pean mendeak pasa ondoren, herriaren gogo nazionala esnatu egin zen.
|
|
|
Gainera, zoritxar asko jasan behar izan zituen: besteak beste izan zituen hiru abortuek
|
sortu
zioten atsekabea ez zen nolanahikoa izan: horren lekuko dugu utzi zigun bere Henry Ford Hospital izeneko koadro ezaguna (emakume bat odol-jarioa duela ohean etzanda, Detroiteko industria desertu hotza atzealdean).
|
|
|
Dena dela, protesta ekitaldiak burutzen genituen biltzarrak egiten zituzten hotelaren aurrean, zenbait lelo aldarrikatuz: ' globalizazio honek pobretasuna
|
sortzen
du, jendea lanik gabe uzten du, makroprodukzioek kalte izugarri diote ingurugiroari'. Eta egia da protesta horien ondorioz Merkataritzako Erakunde Mundiala hasia dela esaten globalizazioak lagundu egiten diola garapen ekonomikoari eta ingurugiroa babesten duela.
|
|
|
perkusioa, organoa eta pianoa. 50eko hamarkadaren erdi aldean Famous Flames musika taldea
|
sortu
zuen eta King Records diskoetxearekin kontratu bat sinatu.
|
|
2004
|
|
|
Garai hartan gatazka sozial asko bizi zen Txilen, sindikatuek ere herri mugimendu bortitza
|
sortu
zuten, eta ikasleen eta intelektualen laguntza handia izan zen. Giro hartan, Ranguneko (Birmania) kontsul ad honorem izendatu zuten.
|
|
|
Aldarrikapen ugari egingo ditu, esaterako, aita, edo aitaren sendia, ez dela haurraren jabe' oihukatuko' du eta 1988an haurrak gizabanako direla argitaratuko. Honelako eta beste hainbat salaketa bideratzeko asmoz emakume honek Irango Haurren Defentsarako Elkartea
|
sortu
zuen: besteak beste, nesken adin penala 8 urtetik 13 urtera igotzea lortu zuen; gurasoak banatuz gero, zazpi urte bitarteko haurren zaintza amak izatea beti (ordura arte, bi urtetik gorako semeen eta zazpi urtetik gorako alaben zaintza aitak jasotzen baitzuen); ezkontzeko gutxieneko adina 13 urte dira, garai batean 9 urtekoa zena.
|
|
|
Emakumeak epaile izateko debekua, berriz, 1991n kendu zuten, amore eman behar izan zuen aginteak. Eta agintearen aurrean nork bere burua defenditzea inon lan erraza ez denez, Ebadík berak abokatu elkarte bat
|
sortu
du ideia politikoengatik epaitu nahi dituzten irandarrak doarik defendatzeko. Hemendik urte batzuetara, agian, amaren bidea segituko du Ebadíren Nargis alabak, zuzenbide ikasketak egiten ari baita.
|
|
2005
|
|
|
H. Hain justu, liburuaren bukaeran aipatzen duzu gure artean ere
|
sortzen
ari dela irakurle mota berri bat ez duena literatura serio edo sakon bat eskatzen, ezpada kontsumorako literatura, denbora pasakoa. Horretan ere homologazio horretan egongo ginateke, mendebaldeko literaturen parera iriste horretan, eta horrek aldaketak ekarriko dizkio literaturari.
|
|
|
Itsasontzi horretan 11 ekologista" zoro" doaz. Itsasontzia ez da uharteraino iritsiko, baina kazetariek eta izan dute ekologisten asmoen berri, eta izugarrizko zalaparta eta samindura
|
sortu
da nazioartean. Handik bost hilabetera AEBetako gobernuak bertan behera utzi zituen uharte auletiarretako saio nuklearrak.
|
|
|
Bidaia hura ekologista taldearen hasiera izan zen; handik bi urtera (1973an) Greenpeace
|
sortu
zen. Hunterrek lau urte egin zituen Greenpeaceko buru, 1977an hasita.
|
|
|
Guztiok dugu zerbait berezia, eta neurri batean, guztiok gara bakar, are Iman Lizarazu, zeren arau guztien eta definizio guztien gainetik, esan daiteke bera are bakarrago dela. Euskal Herrian
|
sortu
eta hazi zen, ardogile zen sendi batean. Baina, aitak Bolshoi Baleta zuzentzen zuen Moskun, eta han ere hazi zen neska.
|
|
2008
|
|
|
René Lacoste ez zen nonbait eroso sentitzen eta horregatik kirolerako egokiago izango zen janzki baten bila hasi zen. Hala, polo bezala ezagutzen duguna
|
sortu
zuen. Hasiera batean zuria, luzeraz erabiltzen zena baino motzagoa, lepoduna eta mahuka motzekoa.
|
|
|
1960 urtean, ordea, kiroletarako arropa ez ezik kalerako dotoreak eta egokiak ziren jantziak ere diseinatzen hasi ziren Lacoste etxeko diseinatzaileak. Horregatik, kirol arropez gain, jantzi informalak ere
|
sortzen
hasi zen. Familiarteko enpresa
|
|
|
Harrigarria da nola hazten diren batzuetan negozioak. Ezizen baten ondorioz
|
sortu
zen ideia eta, gaur egun, Lacostek izugarrizko tamaina du. 75 urteurrena ospatzeko, euskal gerrikoak eta apretak Lacosteren azken moda erakustaldian Donibane Lohitzuneko tenis jokalariak erosoago jokatzeko lehen polo haiek egin zituenetik 75 urte baino gehiago joan dira eta Lacoste arropa marka ezaguna egin da munduan.
|
|
2009
|
|
|
Gutxienez hamalau espezie zeuden eta beraien artean aldea zegoen. Txonta mota haiek bezalakorik ez zegoen inon eta hamalau espezie desberdin haiek ekintza bereziren batez han
|
sortu
zirela esateak ez zirudien arrazoizkoa. Darwinek beste era batera pentsatu zuen. Kontinentean txonta haien antzeko beste espezie batzuk bazeudenez gero, haiek kolonizatuko zituzten irlak eta gero ondorengoek, eboluzioari esker, forma desberdinak hartuko zituzten.
|
|
|
Filosofoak eta politikariak ere bat etorri ziren" Darwinismus" izeneko hura
|
sortzeko
, non bere kideak askotan Darwin bera baino darwinzaleagoak baitziren. Honekin batera, Darwinen bideak, hots, herentzia eta bariazioei buruzko behaketa eta esperimentazioa, alde batera utzi ziren espekulazioren bideetatik abiatuz.
|
|
|
Baina, ordukoak dira baita ere arraza diskriminazioa deskubritu zituenekoak ere. Amarekin zituen etengabeko sesio eta liskarrek ezinegon handia
|
sortu
zioten bere baitan erabat gogaikarriak zitzaizkiolako eta ondorioz, ikasketak hamahiru urterekin utzi egin zituen. Doris-ek, beste zenbait idazle emakume hegoafrikarren antzera (Olive Schreiner eta Nadine Gordimer, esaterako) bere kasa jarraitu zuen ikasten, autodidakta gisa.
|
|
|
Garai hartan gogoan zuen ideia bakarra idazle izatea ez, baizik eta ihes egitea baitzen. Izan ere, amak
|
sortzen
zion estutasunaz gain, aitak guda garaian bizi izandako istoriorik garratzenen kontakizunek ere bere gain eragin handia izan zuten: " Gu guztiok gudak egindakoak gara, gudak bihurrituak eta behartuak, baina ahaztua dugula dirudi" idatzi zuen Doris-ek.
|
|
2010
|
|
|
Hementxe egin zituen bere ikerketarik garrantzikoenak, eta hauei esker lortuko du gerora Nobel saria. 1958an irakasle hasiko da unibertsitate horretan eta 1962an ikerlari talde bat
|
sortuko
du Erroman, eta bolada luze batez Amerika eta Italia izango ditu lantoki. 1961 urte tartean Erromako Neurobiologia Ikerketa Etxean zuzendari aritu zen, eta 1969tik 1978ra arte Biologia Zelularraren Laborategian, zuzendari baita ere.
|
|
|
1968ko abenduaren bederatzian Oslon, Olav erregearen aitzinean, René Cassinek Bakearen Nobel Saria ukaiten du Aase Lioanes anderearen eskutik, hau Nobel batzordearen burua delarik Norvegiako legebiltzarrean. 1969ko abenduan Estrasburgon giza eskubideen nazioarteko Ikastetxea
|
sortzen
du: giza eskubideen abokatuak eta epaileak moldatzen ditu bereziki.
|
|
|
Baionan
|
sortu
zen 1887ko urriaren bostean, orain Ducéré izena duen udaletxeko karrikan. Renéren ama, Gabrielle Dreyfus, Baionakoa da; aita, Azaria Cassin, Nizakoa.
|
|
|
1961ean, Mandela Umkhonto we Sizwe (MK), ANCren beso armatuko buru egin zuten (bera izan zen fundatzaileetako bat), eta bere helburua nazioartean babesa lortzeaz gain, taldea
|
sortu
eta entrenamendu militarra ematea izan zen. Gobernua eta militarrak helburu zituzten sabotajeak egin zituzten, baita gerrilla guda baterako planak egin ere, sabotajeek ez bazuten apartheidaren gainbehera eta amaiera ekartzen.
|
|
|
Pilotu horiek babesik gabe geratzen ziren lurralde ezezagun batean. Egoera horri irtenbidea emateko, zenbait euskaldunek parte hartu zuten Comète sarea erakunde frantses belgikarra
|
sortu
zuten Bruselan. Itxuraz, txikia eta liraina zen Andrée de Jongh erizainak aurkeztu zion sarea antolatzeko ideia Bilboko britainiar kontsulatuko kontsulordeari.
|
|
2011
|
|
|
Biek 1917an Hogarth Press argitaletxe ezaguna
|
sortu
zuten: Virginia Woolfek bertan argitaratu zituen lan ugari, baita T.S. Eliot eta Sigmund Freud-ek ere.
|
|
|
Euskaltzalea zen Labeguerie. Euskalzaleen Biltzarreko lehendakari izan zen, eta Euskaldun Gazteen Batasuna elkartea
|
sortu
zuen, euskara eta Euskal Herriaren batasuna sustatu nahi zituena. Bera hor Irrintzi dantza eta kantu taldeko partaide zen.
|
|
|
Aita Lafitte aipatu behar da denen gainetik, honek eragin handia izan zuen harengan. Apaizak
|
sortu
zuen Aintzina aldizkaria, eta Labegueriek dantza eta inauteriei buruzko artikuluak bertan plazaratuko ditu. 21 urte zituen Labegueriek orduan.
|
|
|
Gerora, Enbatatik aldendu egin zen, ez helburuekin ez zetorrelako bat, metodoekin baizik. Labegueriek, besteak beste, baina bereziki laborariak maite zituen, benetako abertzaletzat zituen, enpresak
|
sortzen
lagundu zien, hainbestek ihes ez egiteko Parisa eta lan bila. Batzuek hala egotzi arren, bera ez zen, separatista?
|
|
|
Orduan, nik pentsatzen dut hemengo kulturaz eta jendeaz zer ikasi asko daukadala eta alderantziz ere beste hainbeste gertatzen dela. Ideia horretatik abiatuz, orain dela pare bat urte eskas halako elkarte euskal alemaniar bat
|
sortu
genuen Gernikan, hain zuzen ere, elkar truke hori pixka bat bultzatzeko.
|
|
|
kazetaritza arloko ikasketa guztiak jada euskaraz egin daitezke. Gizartean, bestalde, tokiz tokiko komunikabide berri ugari
|
sortzen
ari dira baliabide gutxirekin. Hortaz, eta adibide bat jartzearren, zergatik ez dugu pentsatzen Unibertsitate mailan ba ote daukagun zerbitzuak eskaintzeko nolabaiteko institutu bat sortzeko aukera?
|
|
|
Gizartean, bestalde, tokiz tokiko komunikabide berri ugari sortzen ari dira baliabide gutxirekin. Hortaz, eta adibide bat jartzearren, zergatik ez dugu pentsatzen Unibertsitate mailan ba ote daukagun zerbitzuak eskaintzeko nolabaiteko institutu bat
|
sortzeko
aukera. Hau da beste jauzi kualitatibo bat emateko garaia iritsi dela esaten dudanean adierazi nahi dudana, adibide bat aipatzearren.
|
|
|
Horrek guztiak ekarri du ingurugiroa zapuzten duen hots klase bat, gizakiak bere inguruarekin harremanetan jartzeko ahaleginari batere onik egiten ez diona. Hotsa berez hor dago; horri gizakiak
|
sortutakoa
erantsi behar zaio. Hots erantsi hori azken urteotan bikoiztu egin da Europako Ekonomi Elkarteko herrialdeetan.
|
|
|
Alde batetik, entzuteko ahalmena murrizten zaigu, eta bestetik, eguneko jardunean zaratak nekarazi eta erretxindu egiten gaitu, eta lanerako eta harremanetarako trabak ezarri. Kalteak
|
sortzen
ditu, ezin konta ahala: komunikazioa zailagotzen digu, loa hondatu, estresa sortu, erretxindu egiten gaitu, lan ahalmena gutxitu, baita kontzentrazioa ere.
|
|
|
Kalteak sortzen ditu, ezin konta ahala: komunikazioa zailagotzen digu, loa hondatu, estresa
|
sortu
, erretxindu egiten gaitu, lan ahalmena gutxitu, baita kontzentrazioa ere. Oldartzen gaitu, nekatzen, buruko eta tripako minez jartzen, arteria presioa eta bihotz taupadak aldatzen, erantzun inmunologikorako ahalmena moteltzen, psikea gaixotzen, depresioak eragiten, sistema endokrinoa ahultzen. Baina zarataren pertzepzioa subjektiboa baita, norberak bere erara bizi baitu, denok ez ditugu berdintsu nozitzen kalteak.
|
|
|
bihotz taupadak ez dabiltza normal, baso uzkurdura. Elkarri laguntzeko dugun berezko joera gutxitu egiten du zaratak, eta zaratarik ezak erraztu. Laborategietan animaliekin egindako ikerketek diotenez, 110 dezibeliotik gorako hots giroarekin minbizia lehenago
|
sortu
eta aiseago garatzen da. Adibidez, auto bozina edo anbulantzia baten sirena hotsa metro batera jarrita, edo dantzaleku baten hotsa, edo rock emanaldi batena, trumoiarena, edo moto baten ke hodiarena. Industria, aireportu, autoz jositako bide eta antzeko zarata guneetatik gertu ikasten dabiltzan atzendu egiten dira irakurtzen ikasterakoan, oldarkorragoak dira, nekatzen errazagoak, liskartsuagoak, bakartiagoak, eta besteekin ez dira hain aise erlazionatzen.
|
|
|
Azkenik, OME ren arabera, zarata osasunaren etsaia da, eta gainera,
|
sortzen
dituen kalteak pilatu egiten dira bata bestaren gainean. Baina eragin soziokultural, estetiko eta ekonomikoak ere baditu:
|
|
|
Baina gaurdaino ez da prebentziozko neurriekin jokatu, hau da, hiri plangintzetan hotsa ez da jo gai kutsakortzat. Eraikuntzan segun zein zoru kalitate darabilten, errepideak nolako gairekin egiten diren, esaterako, hots gutxi edo gehiago
|
sortuko
da. Adibidez, egun autoen gurpilek zoruaren gainean ateratzen duten hotsa, eta autoen motorrak ateratzen duena paretsu dabiltza.
|
|
|
Batetik, defentsazko neurriak, epe motzera ezar daitezkeenak horietako bat, ziklomotoreetako hotsen kontrola eta, bestetik, prebentziozkoak, epe ertain edo luzera gauzatzeko, hiriaren plangintza urbanistikoa burutzeko une berean zehaztu beharrekoak, seguruen. Kutsadura ez
|
sortzeko
ahaleginean aspaldi gabiltza gutxi asko herritarrok, eta zaratarena ere ahalegin horretan kokatu behar dugu. Guk geuk zaratarik ez atereaz, eta ateratzen duena ohartaraziz.
|
|
|
ÄBeno, gaurkoan tabernen ordutegiari buruz hitz egin behar dugu. Beste behin ere ika mika
|
sortu
baita gai honen inguruan. Eusko Jaurlaritzak Egizu garaian izeneko kanpaina aurkeztu du jendeak kontzientzia har dezan eta bertan gisa honetako mezuak irakur daitezke:
|
|
|
Zeren eta, klaro, salbuespenak baldin badaude, horrek ez du inola ere funtzionatzen, zeren eta herri batean ordutegia betetzen baldin bada, aldameneko herrira joango dira. Eta gainera horrek
|
sortzen
dituen agrabioak eta gainera horrek sortzen duen kezka gurasoen partetik ere. Zeren eta gurasoek beraiek ere ez dute nahi beraien seme alabak aldameneko herrira joaterik, horrek arriskua oraindik gehiagotzen duelako, kotxea hartzen dutelako eta abar eta abar.
|
|
|
Zeren eta, klaro, salbuespenak baldin badaude, horrek ez du inola ere funtzionatzen, zeren eta herri batean ordutegia betetzen baldin bada, aldameneko herrira joango dira. Eta gainera horrek sortzen dituen agrabioak eta gainera horrek
|
sortzen
duen kezka gurasoen partetik ere. Zeren eta gurasoek beraiek ere ez dute nahi beraien seme alabak aldameneko herrira joaterik, horrek arriskua oraindik gehiagotzen duelako, kotxea hartzen dutelako eta abar eta abar.
|
|
|
ÄEta hor dago beste arazo bat, zeren ordutegi hori betearazteko ahalegina egin duten zenbait tokitan sekulako iskanbilak egon dira, kontenedoreak erreta, azkenekoa Zaragozan asteburuan, sekulako istiluak tabernetako ordutegiak direla eta ez direla. 3: 30etan daukate han ixteko agindua eta ordu horretan istiluak
|
sortu
ziren kaleetan 30 kontenedore erre zituzten, bost lagun atxilotu. ÄBeno, badago jendea esaten duena' nik astean zehar nire lana egiten dut eta gero asteburua heltzen denean, aizu, nik behar dut larunbata nahi dudana egiteko eta 8:00ak, 9:00ak, 10:00ak arte ez dago inongo problemarik.
|
|
|
Gainontzeko zerbitzuei dagokienez, Cap Finisterek bi jatetxe, hiru taberna, hainbat saltoki, igerilekua eta ile apaindegia ditu bere baitan. Ontzi enpresako presidente den Jean Marc Roué k nabarmendu zuen Brittany Ferries ek 2010ean 2,5 milioi bidaiari, 700.000 ibilgailu eta 200.000 kamioi garraiatu zituela eta orain dela 38 urte enpresa
|
sortu
zutenetik" hazkunde" handia izan duela. Bilboko Portua, ezagunago Bilboko Portu Agintaritzako presidente den Jose Ramon de la Fuentek ere oso hitz onak izan zituen ferry zerbitzu berriaren inguruan.
|
|
|
Elkartzeko toki bat zen. Oso harreman politak
|
sortu
ziren handik. Adibidez, nik orain etorkinekin lan egiten dut, eta beti esaten diet:
|
|
|
Eta horientzat guztientzat aurkitu du irtenbidea Osakidetzak. Batetik, osasunLingua izeneko sistema dago erabilgarri, eta, aldi berean, Dualia enpresak
|
sortutako
teknologia aplikazio berria dute eskuragarri osasun zerbitzuko profesionalek. Gure amak dio, arrazoi osoz, aniztasuna ez dela aldaketa bakarra izan, beste asko ere eman direla; gizarte berria dela oraingoa, eta teknologia berriek sekulako iraultza ekarri dutela, eta, horren ondorioz, pertsonen arteko komunikazioa ere izugarri aldatu dela.
|
|
|
Esperientzia eta jakinduria zuten emakumeak haurdun zeuden emakumeei laguntza ematera pasatu ziren, eta horrela eman ziren emaginaren lanaren lehenengo urratsak. Prozesuak horrela izaten jarraitu zuen ipurmasailei eusteko aulki antzeko tresna bat
|
sortu arte
. Antzinako Egipton jaso dira aulki obstetrikoen lehenengo aipamenak.
|
|
|
Antzinako Egipton jaso dira aulki obstetrikoen lehenengo aipamenak. Bertako nobleziarentzat besaulki erosoak
|
sortu
zituzten; izan ere, nobleen emakumeak ezin ziren kokoriko jarri herritar soilak bezala, pisu handia baitzuten. Beste horrenbeste gertatzen zitzaien Frantziako nobleziako emakumeei ere; zeukaten pisu izugarria, arropa mordoa eta mugimendu urria zela-eta, ohean etzanda eta gora begira jarrita bakarrik erditu zezaketen.
|
|
|
XIX. mendearen bukaeran, ondo ateratako lehenengo zesarea burutu zen. 1950 hamarkadan, teknologia berrien agertzearekin batera, aurrerapauso handia eman zen obstetrizian, umearen bihotz maiztasunaren neurketa ahalbidetzen zuen makina
|
sortuz
. 1974 urtera arte, ez zen zalantzan jarri etzanda erditzeko jarreraren eraginkortasuna, harik eta Brasilen, tradizioa berreskuratuz, aulkien erabilpena sustatzen hasi ziren arte.
|
|
|
eta Chiloé programetan askotan ikusi izan dugun Jokin Etcheverria lanean ari da berriro, eta erregistroz dezente aldatuta gainera. Donibane Lohitzuneko aurkezle eta dokumental egileak Myjok enpresa desegin eta J.O.K. Films konpainia
|
sortu
du. Une honetan, Benito Duinat gidoilaria alboan duela," Nire argazkia" izeneko egitasmoan buru belarri dabil.
|
|
|
Iruñeko Alde Zaharrean, udaletxetik oso hurbil, Ansoleaga karrikako 9 zenbakian dago Zaldiko Maldiko kultura elkartea. Hogeita hamar urte bete dira izen horren pean euskaraz hitz egiteko eta batzeko txoko bat
|
sortu
zutenetik eta hiriburu zaharrean euskarari presentzia handiagoa emateko lanean jarri zirenetik. Emaitzak begi bistan daude.
|
|
|
Lehenbiziko batzarrak 1980ko udazkenean egin zituzten. Euskal Herrian Euskaraz elkartea
|
sortu
berria izanik, euskaltegietako irakasleen kezka nagusia zen Iruñeko euskaldun berriak eta euskaldun zaharrak biltzeko txoko bat izatea. " Batzar irekiak izan ziren eta berrehun lagun inguru hurbiltzen ginen, hizkuntz eskolakoak, AEK koak, Euskal Herrian Euskaraz elkartekoak, Gau Eskoletakoak...
|
|
|
Zelaia egoera onean edukitzea garrantzitsua eta garestia izan arren, aberatsen kirola izatetik denok parte hartu dezakegun kirola izatera pasatu da golfa. " Eskaintza txikiagoko baina prezio baxuagoko golf eskola ugari
|
sortu
dira perretxikoen moduan, kirol honetaz gozatzeko aukera eskainiz" azaldu digu Ireloren dabilen irlandarrak. Irlandatik Euskal Herrira etorri zen duela bederatzi urte eta hemen hartu zuen bizilekua.
|
|
|
Lizarra herria, Antso Ramirezek
|
sortu
zuen 1090 urtean. Hamaikagarren mende aurretik Ega ibaiaren ertzean bazen Lizarra izena zuen auzo bat.
|
|
|
Erdi Aroko hirien jatorria ez da berdina kasu guztietan. Baziren erromatarren garaikoak eta baita erromesen edo merkatarien beharrengatik
|
sortutakoak
ere, Lizarra kasu. Ega ibaiaren bailaran eta Montejurra mendiaren babesean dago kokatua.
|
|
|
Garai honetakoa da baita ere Nafarroako Erregeen jauregia. Lizarrako elizak San Juan de la Peñako monasterioaren agindupean egon ziren urte askotan eta egoera horrek tirabira ugari
|
sortu
zuen Nafarroako eta Aragoiko agintarien artean. Lizarrako elizek, mendeetan zehar, aldaketak jasan dituzte.
|
|
|
Eta eraikinaren barruan, edonon izanda ere, aldi oro, batzuk aurrez aurre eta beste batzuk albotik, dozena bat aurpegi dituzu zuri begira. Ezinegon pixka bat ere
|
sortzen
du batzuetan. Bayon ikusgarria da berrehun aurpegi baino gehiago dituelako.
|
|
|
Euskal Herrian egiten diren Internet bidezko proiektuak ezagutzera emateko aurkezpenetan parte hartu zuen Jauregik. " Elkarrizketa moduko bat
|
sortu
zen eta ikuslearen kezka nagusia lehiakideekiko desberdintasuna zein den zen" azaldu digu. Berezia egiten duen zerbait dauka deskontu.com
|
|
|
Elkartzeko toki bat zen. Oso harreman politak
|
sortu
ziren handik. Adibidez, nik orain etorkinekin lan egiten dut, eta beti esaten diet:
|
|
2012
|
|
|
Audio eta argiztapen bereziarekin lagunduta, ordubeteko egonaldia egin daiteke lur azpian, eta denboran eta naturan barrena egindako bidaia liluragarria da. Hori gutxi balitz, bere barnean estalaktita eta estalagmita ugari daude, eta baita urak kareharrian
|
sortutako
forma, kolore eta bitxikeria asko: zutabeak, koladak, goursak?
|
|
|
Euskararen normalizazioaren alde lanean jarraituko duen aldizkari berria
|
sortzea
erabaki du Osakidetzak, Osatuberri.1 zenbakia, prototipoa, banatuta dago jada; eta une honetan, otsailean argitaratuko den zenbakia prestatzen ari dira.
|
|
|
Iaz, baina, bi erakundeen arteko hitzarmenaren baitan, aldizkariak zituen helburuak betetzat jo eta handik aurrera Osakidetzaren esku geratuko zela erabaki zuten bi erakundeek. Horren harira, euskararen normalizazioaren alde lanean jarraituko duen aldizkari berria
|
sortzea
erabaki du Osakidetzak, Osatuberri. 1 zenbakia, prototipoa, banatuta dago jada; eta une honetan, otsailean argitaratuko den zenbakia prestatzen ari dira.
|
|
|
Zergatik erabaki duzue aurrera egitea? Iaz HABEk jakinarazi zigun betetzat jotzen zituela hitzarmenean aurreikusitako helburuak; hau da, Osakidetzako euskara ikasleentzat material didaktikoa
|
sortzea
ikasprozesuan laguntzeko. Osakidetzak, bere aldetik, bi arrazoi erabili ditu argitalpenari jarraipena emateko.
|
|
|
euskarazko hizkera sanitarioa dibulgatu, hedatu eta ahal den neurrian normalizatu. Eta, bestetik, euskalduntze prozesuan lagundu, material osagarri edo didaktikoa
|
sortuz
. Nori zuzenduta dago, osasun zerbitzuetako langileei, euskara ikasleei, Osakidetzako erabiltzaileei?
|
|
|
Orain aldaketa dator, ezta? OSATUZ desagertu zen eta orain Osatuberri
|
sortu
da. Gainera, bueno, Osakidetzak bakarrik kudeatutako aldizkaria.
|
|
|
Aldaketa honekin, argitalpen honekin? Bai, iaz HABEk jakinarazi zigun lortutzat ematen zituela hitzarmenean jasotako helburuak, hau da, Osakidetzako euskara ikasleentzat material didaktikoa
|
sortzea
ikas prozesuan laguntzeko, betetzat eman zuen helburu hori, baina Osakidetzak bi argumentu erabili ditu edo erabiltzen ditu argitalpen honekin jarraitzeko.
|
|
|
Mariscal valentziar diseinatzailearen obra marrazkian dago oinarritua. Berak dio marrazketa irakurketa eta idazketa baino askoz lehenago
|
sortu
zela. Diseinuko lehen ikasketak Bartzelonako Elisava eskolan egin zituen.
|
|
|
Han ikasi zuen harria zintzelkatzen. Ondoren bere estudioa
|
sortu
zuen eta estilo berri bat sortzen ahalegindu zen. Berak irudi monumentalak ez zituen maite eta eskulturak egiteko industri fabrikatzaileekin lan egitea ere ez.
|
|
|
Han ikasi zuen harria zintzelkatzen. Ondoren bere estudioa sortu zuen eta estilo berri bat
|
sortzen
ahalegindu zen. Berak irudi monumentalak ez zituen maite eta eskulturak egiteko industri fabrikatzaileekin lan egitea ere ez.
|
|
|
Brancusik bere eskuekin moldatzen zituen irudiak eta Serrari, egungo eskultore askori bezala, industri galdategian moldatzen zizkioten lanak bere aginduak jarraituz. Brancusirentzat eskultura
|
sortzea
ekintza mistiko bat da. Neurri aldetik begiratuz gero, Serraren eskulturak erraldoiak dira eta Brancusirenak esku artean ibiltzeko modukoak.
|
|
|
Halaxe sakondu zuen Brancusiren eskultura lanen oinarrietan. Brancusik lerro gutxi batzuk erabiliz bolumenak
|
sortzeko
eta irudiak egiteko moduak liluratuta utzi zuen Serra. Erakusketa honetan murgildu ahala, ohartuko zara bi artista hauen lanak oso desberdinak izan arren zenbait alderditan oso antzekoak direla.
|
|
|
Ibai handi handi hau are zabalagoa egiten da hiria utzi ondoren. Itsasoratu aurretik Gironda estuarioa
|
sortzen
du, Europako luzeena, ia 90 km. dituena. Garonak sakonera dezente du, eta itsasontzi handiak ibil daitezke.
|
|
|
egiten baita. Esan daiteke ardoa eta ura armonian nahasten direla Bordeleko odola
|
sortzeko
.
|
|
|
Charles John Huffan Dickens 1812an
|
sortu
zen Ingalaterrako Portsmouth herrian. 1817tik 1822ra Dickens sendia Kent konderrian bizi izan zen.
|
|
|
zebilen Maryrekin, seko maiteminduta. Artista zen Dickens suspensea
|
sortzen
. Hilero 24 orrialde argitaratzen zizkioten, eta jendea irrikaz egoten zen, zer gertatuko.
|
|
|
Nola
|
sortu
zen zesta puntako xistera. Zesta puntako xistera Joko Garbirako xistera
|
|
|
Tianjingo pilotalekua Urte horretan bertan, irailean, bere lehen pausuak eman zituen Txinako Tianjin herriko pilotalekuak. Gian Galeazzo Cianok, Benito Musolini diktadorearen suhiak, lagundu zion Fumagalli izeneko enpresariari pilotaleku hau
|
sortzen
, Italiako Bonetti eta Suitzako Kesler arkitektoen laguntzarekin. Faro itxurako dorre ikusgarri bat egin zioten frontoiari, gaur egun ere ikusgai dagoena.
|
|
|
Eguneroko egoerak proposatu eta komunikazioan oinarritutako metodoa da, euskara ikaslea motibatu eta erakartzen duena. Ikasliburuez gain, propio
|
sortutako
testu, audio eta bideo esketxak batzen ditu metodoak.
|
|
|
Hori egiteko aukera eskaintzen zaio, eta ikasleak parte hartze aktiboa du ikas prozesuan. Ikaslearengan behar bat
|
sortzen
da eta behar horrek darama hizkuntza erabiltzera eta ikastera. Horrek ikaslea motibatuta egotea ekartzen al du?
|
|
|
Hala, laster, ariketak eta autozuzenketak egiteko aukera ere baliatuko dugu. Eta hirugarren sorta irakurgaiena da, honetarako propio Miren Agur Meabek eta Josu Lartategik
|
sortutakoa
. I.E:
|
|
|
Francis Sistiaga: " Erremontearen gainbeherak eraginda
|
sortu
zen Oriamendi 2010"
|
|
|
Zoritxarrez, beste kirol batzuen nagusitasunak eta erremontearen bultzatzaileek iraganean berau ezagutzera emateko egindako ahalegin txikiak ia galbidean jarri dute. Arrazoi horregatik, hainbat erremonte jokalari ohiek Oriamendi 2010 enpresa
|
sortu
eta Galarreta kudeatzeaz gain, pilotaren modalitate hau Euskal Herrian zabaltzeko lanean ari dira.
|
|
|
Zer dela-eta erabaki zuen Oriamendi 2010ek halako erronkari aurre egitea? Oriamendi 2010 erremontean era profesionalean aritutako jokalariek
|
sortu
zuten. Bazekiten aurretik izan zen enpresak arazoak zituela eta Galarretaren eta erremontearen gainbeherarekin oso kezkatuta zeuden.
|
|
|
Bazekiten aurretik izan zen enpresak arazoak zituela eta Galarretaren eta erremontearen gainbeherarekin oso kezkatuta zeuden. Horregatik erabaki zuten enpresa
|
sortu
eta modalitate hau defendatzea; borrokatzeko prest daudelako. Enpresa Galarretan kokatuta badago ere, Uharteko Euskal Jai Berri pilotalekua ere guk kudeatzen dugu, nahiz eta tarteka itxita dagoen.
|
|
|
Igotz Ziarreta: " Irudiak
|
sortzea
dut gustuko, burua beti dabil bueltaka ideia berriekin"
|
|
|
Norberaren lanaz, polemikarekin bada ere, hitz egitea garrantzitsua da? Badirudi garrantzitsua dela norberaz hitz egitea, baina ez da inoiz nire asmoa izan polemikak
|
sortzea
. Izatez, Olentzeroren kartelarekin ez zen inolako polemikarik izan eta uste dut Durangoko Azokarako kartel ausarta izan zela.
|
|
|
Izatez, Olentzeroren kartelarekin ez zen inolako polemikarik izan eta uste dut Durangoko Azokarako kartel ausarta izan zela. Lumagorri taldearentzat
|
sortutako
kartelaren kasuan, garai hartako lehendakaria Gay tu genuen, euskaldun guztien ordezkari bezala, euskaldun gayen ordezkari ere bazela azalduz.
|
|
|
galderari erantzutea. Irudimenari zabaldu eta zubitik salto egin, bidean zerbait berria
|
sortzeko
asmoz. Ez dut neure burua zentsuratzen irudiak egiterakoan, baina argi daukat irudi bakoitzak bere lekua duela.
|
|
|
Han eta hemen ikasten, hamaika liburu irakurriz eta mila proba eginez. Irudiak
|
sortzea
gustuko dut, ezin naiz hori egin gabe egon, burua beti dabil bueltaka ideia berriekin.
|
|
|
Paisaiak eta erretratuak argi tonuen arabera margotzen ikasi zuen. Arte aditu batzuek diote euskal estilotzat hartu ohi diren pinturaren berezitasunak Guinearen garaian
|
sortu
zirela: marrazketa sendoa, paleta neurritsua, kromatismo gris, urdin, morea eta abar.
|
|
|
QR kodeak Japonian
|
sortu
ziren eta asko erabiltzen dira han. Gurean, pixkanaka pixkanaka, ezagunak bilakatzen ari zaizkigu, eta, batez ere, kode horiek irakurtzeko gai diren sakelako telefonoen eskutik zabaldu dira.
|
|
|
Nola egin eta irakurtzen dira? Oso erraza da QR kodea
|
sortzea
. Kode hori doan sortzeko web asko daude, adibidez, codigo qr.es, codigo qr.com eta qrcode.kaywa.com. Zein informazio mota nahi duzun aukeratu ondoren, testua idatzi, kopiatu edo URLa jarri behar da; jarraian, tamaina aukeratu eta kodea sortzeko botoia sakatu.
|
|
|
Oso erraza da QR kodea sortzea. Kode hori doan
|
sortzeko
web asko daude, adibidez, codigo qr.es, codigo qr.com eta qrcode.kaywa.com. Zein informazio mota nahi duzun aukeratu ondoren, testua idatzi, kopiatu edo URLa jarri behar da; jarraian, tamaina aukeratu eta kodea sortzeko botoia sakatu. Kode horien arrakasta eta zabalkundea, neurri handi batean, sakelako smartphone en zabalkundearekin dago lotuta, telefono aurreratu horiek QR kodeak irakurri ahal izateko aplikazioak ekartzen baitituzte.
|
|
|
Oso erraza da QR kodea sortzea. Kode hori doan sortzeko web asko daude, adibidez, codigo qr.es, codigo qr.com eta qrcode.kaywa.com. Zein informazio mota nahi duzun aukeratu ondoren, testua idatzi, kopiatu edo URLa jarri behar da; jarraian, tamaina aukeratu eta kodea
|
sortzeko
botoia sakatu. Kode horien arrakasta eta zabalkundea, neurri handi batean, sakelako smartphone en zabalkundearekin dago lotuta, telefono aurreratu horiek QR kodeak irakurri ahal izateko aplikazioak ekartzen baitituzte.
|