|
2016
|
|
|
Beste leku batzuek erromantzez dute izen bakarra. Hori gutxi ez, eta euskarazko izen berriak
|
sortu
dira erromantzezkoak ordezkatzeko.
|
|
|
EiTB Herri Erakundea
|
sortzeko
5/ 1982 Legeak dioenez, gizarte komunikabide publikoak funtsezko tresna dira, besteak beste, «herritarren informazio eta parte hartze politikorako tresna», eta lege berak, EiTBren jarduera oinarritzeko printzipioak ezartzen dituenean, «pluralismo politiko, erlijioso, sozial, kultural eta linguistikoaren eta berdintasun printzipioaren errespetua» bermatzea dauka helburu modura.
|
|
|
Xede horiek gogoan, Erredakzio Estatutu hau onetsi da, behin EiTBko informazioaren profesionalek, Zuzendaritzak eta Administrazio Kontseiluak landu eta hitzartu ondoren. Estatutu honek elkarrizketako bide erraz eta iraunkorrak ezartzea du asmo nagusi modura, eta, halaber, ahalik eta ondoen uztartu nahi ditu, alde batetik, informatzeko lanaren independentziarik handiena eta, beste aldetik, komunikazio enpresa publiko batek dituen kudeaketa eta antolaketa beharrizanak, betiere EiTB
|
sortzeko
Legeak enpresaren gobernu organoei aitortzen dizkien eskumenetan eta une honetara arte Administrazio Kontseiluak hartu dituen erabakietan kalterik eragin gabe.
|
|
|
2 art. Estatutu honetan, erredakzio kontseiluak
|
sortzea
jaso da, prozesu informatiboan diharduten
|
|
|
kontseilua
|
sortuko
du, eta bere barne araudia prestatuko du, betiere Estatutu honetan ezartzen eta esaten denari jarraiki.
|
|
|
egiazkotasunez, objektibotasunez eta inpartzialtasunez eskaintzeko betebeharra dute. Profesionalok, euren lanean, zerbitzu publikoari, lan harremanei eta EiTB
|
Sortzeko
Legearen printzipioei datxezkien betebeharrak bete dituzte, bai eta EiTBren Administrazio Kontseiluak onartutako erabakiak eta jarraibideak ere. Profesionalok informazioa eta iritzia bereizi eta banandu dituzte; berdintasunaren, askatasunaren, aniztasunaren eta tolerantziaren balioak sustatu dituzte, eta debate demokratikoari eta iritzi guztien adierazpen libreari bide egin diete.
|
|
|
EiTB
|
sortzeko
legea
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak 1982ko maiatzean onartu zuen EiTB Herri Erakundea
|
sortzeko
Legea, Euskal Autonomia Erkidegoaren autogobernuan funtsezko tresna izan zedin, besteak beste, Euskadiko herritarren informazio eta parte hartze politikorako, geure heziketa sistemarekiko elkarlanerako eta, orobat, euskal kulturaren sustapen eta zabalkunderako eta, bereziki, euskararen sustapen eta garapenerako.
|
|
|
EiTB
|
sortzeko
legeak ezartzen duenez, EiTBren jarduera printzipio hauetan oinarritzen da1:
|
|
|
Erredakzioetan egunero
|
sortzen
diren debateen aurrean, Estilo Liburuak zehazten ditu informazioaren tratamendurako eta jardunbide profesionalerako arauak eta ildoak, Deontologia profesionalari jarraiki. Horrenbestez, mailarik goreneko dokumentua da, lanbidearen erronkei aurre egiteko etengabe gaurkotzen dena.
|
|
|
EiTBk bere plataforma eta hedabide guztietan egingo du euskararen sustapena, eta guztietan emango die zabalkundea gure inguru honetan euskaraz zein gaztelaniaz
|
sortzen
diren kultur agerpenei. EiTBk aintzat hartuko du euskararen eta, oro har, euskal kulturaren alde ari diren erakunde eta organismoen lana.
|
|
|
Gizarte alarma
|
sortzea
saihestuko da, horrek emakumeak euren barnera biltzera eta bakartzera bultza ditzake eta.
|
|
|
UPV/EHUk eta EiTBk elkarlanean
|
sorturiko
obra
|
|
|
UPV/EHUk eta EiTBk elkarlanean
|
sorturiko
obra
|
|
|
Estilo liburu hau EiTBko profesionalei zuzenduta dago. Haien eskakizun historiko bat asebetetzera dator, ez baitira gutxi egunero aktualitatearen tratamenduan
|
sortzen
zaizkien dilemak. Bestalde, kazetaritzako profesional guztientzako proiektu erabilgarri bat izan nahi du, eta gogoeta eta debate akademikorako tresna bat ere bai.
|
|
|
Informazioa guztiz lagungarria izan daiteke gorputz dismorfiaren nahasmenduarekin lotutako gaixotasunen kontrako borrokan, hau da, gorputz irudiaz eta edertasun estandarrez gehiegi kezkatzeagatik
|
sortzen
diren gaitzei aurre egiteko borrokan: anorexia, bulimia, tanorexia, bigorexia...
|
|
|
Ez da «diseinuzko drogak» adierazpidea erabiliko laborategian
|
sortutako
droga sintetikoak aipatzeko. Izan ere, diseinu terminoa erakargarria izan daiteke zenbait pertsonarentzat.
|
|
|
Tratamendu informatiboak ez du estereotiporik
|
sortu
behar droga mendekotasunaren edo bestelako adikzioen inguruan. Hala, arazoa talde jakin batzuei lotuta azaltzen bada, informazioak prebentzio eragina galtzen du:
|
|
|
Delituzko jokabideak azaltzen dituzten irudiak zabaltzeko, interes informatiboa hartuko da kontuan beti. Aintzat hartuko da imitazio jokamoldeak
|
sortzeko
arriskua.
|
|
|
Oso kontuz jokatu behar da oroimena nahastu edo baldintzatu dezakeen informaziorik ez zabaltzeko. Lekukoen eta inplikatuen adierazpenen berri ematen denean, «oroitzapen faltsuak» edo «oroitzapen berpiztuak»
|
sor
daitezke. Horrelakoetan, lekukoek errealitatean bizi izandakoa eta komunikabideetan ikusitakoa nahasteko arriskua dute.
|
|
|
Lanbideko zereginak betetzean, EiTBko kazetariek bide segurtasuneko arau guztiak beteko dituzte. Euren informatzaile lanaz hitz egiten dutenean, ez dute aditzera emango nahita
|
sortzen
dituztenik bide arriskua dakarten egoerak (adibidez, ausarkeriaz gidatzea erreportaje bat lortzearren, mugikorretik hitz egitea, edo segurtasun uhalik ez erabiltzea).
|
|
|
Zuzeneko emankizunean, hasi baino lehenagoko eta amaitu osteko uneetan, arretaz jokatu behar da, pantailan ageri diren pertsonek zuzenean ari direla ez jakiteak
|
sor
ditzakeen egoera deserosoak saihestearren. Jarraibide hori bereziki garrantzitsua da ekitaldia zuzenean ematen denean, bai telebista bidez, bai bideo jario streaming bidez.
|
|
|
Hedabide publikoetan antena eskubidea ordezkagarritasun txikiagoko politika, gizarte eta kultura taldeentzat ere bermatuko da (Euskal Irrati Telebista
|
sortzeko
Legearen 21 art.).
|
|
|
Legebiltzarreko debateen emankizun grabatuetan edo haien gaineko informazioetan talde bakoitzari eman beharreko antena denbora, bestalde, bakoitzak Eusko Legebiltzarrean duen ordezkari kopuruaren araberakoa izango da (Euskal Irrati Telebista
|
sortzeko
Legearen 22 art.).
|
|
|
Hala, eitb.eus ek ez du alderdi politikoen blog edo web orririk ostatatuko. Hauteskundeen gaineko informazioa lantzen duten beste blog batzuei dagokienez, argi bereizi behar dira EiTBren edukiak eta erabiltzaileek edo beste informazio iturri batzuek
|
sortutako
edukiak.
|
|
|
Titularrak ez du informazio espektatibarik
|
sortu
behar, gero albiste kontakizunean betetzen ez badira.
|
|
|
3.7 Arreta handiz prestatu behar dira elkarren segidako titularrak, berez ez dagoen loturarik ez
|
sortzeko
, edo kolektiboren baten estigmatizazioa ez sustatzeko.
|
|
|
Euskal erakundeek, bai politikoek, bai akademikoek, lan handia egin dute euskal gizartean hizkera normalizatu bat errotzen, halakoa behar baita bakezko garai berri honetan. Euskaltzaindiak emandako arau eta izendapenetan eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak ikuskatutako ikasliburuetan asko dira kontsentsuak, gizarte hedabideetan ere normalizatu behar direnak, hizkuntzaren erabileraren bitartez gizarte espazio komun bat
|
sor
dadin.
|
|
|
Erredakzio multimedietan, sare sozialetan aktiboak diren kazetariekin
|
sortutako
paradigma eta lan molde berriak sekulako erronka dira erredakzio, kazetari eta zuzendari guztientzat. EiTBk erreferentziazko hedabidea izan behar du eskaintzen dituen informazio produktuetan eta informazioa ekoizteko prozesuan.
|
|
|
Ahal dela, ez da emango ekintza edo delitu batean inplikaturik egon daitezkeen pertsonen daturik eta irudirik. Horri buruzko erabakia hartu aurretik, kalterik
|
sortuko
den eta kaltea konponezina izango den baloratu da.
|
|
|
90 Erantzuteko eskubidea Euskal Irrati Telebista Herri Erakundea
|
sortzeko
Legean13 dagojasota, eta informazio batek bidegabe kalte egin diela uste duten pertsona naturaledo juridiko guztiak babesten ditu14 EiTBko Zerbitzu Juridikoari dagokio eskubidehorren aplikazioa interpretatzea eta baloratzea.
|
|
|
EiTBko profesionalek honela ulertuko dute kalumnia: salaketa faltsu bat, maltzurki egina kaltea
|
sortzeko
asmoz. Halaber, honela ulertuko dute iraina:
|
|
|
Audientziari lehergailu abisuen edo bestelako mehatxuen berri eman baino lehen, aintzat hartu da alarma soziala
|
sortzeko
arriskua.
|
|
|
Euskal Irrati Telebistan
|
sortzen
den dokumentazioan, prentsa oharretan, programetan eta abarretan sarri aipatu behar izaten dira EiTB eta EiTBren hedabideak. Bakoitzak bere izena dauka, bere marka.
|
|
|
2.4 EiTBko kazetariak
|
sortzen
den material guztia jasoko du, dagoen hizkuntzan dagoela, eta, albistea lantzeko unean, interes informatiboaren arabera erabiliko du, editoreak edo arloburuakmarkatzen duen ildoari jarraituz.
|
|
|
Orokorrean, kazetariak 3 edo 4 segundoz utziko du jatorrizko audioa, eta gainerakoa bere azalpenarekin zapalduko du; Radio Euskadin eta Radio Vitorian, euskarazko adierazpenen kasuan, jatorrizko audioa 10 segundoz ere utz daiteke bere horretan, eta gainerakoa azalpenarekin zapalduko da. Ikus entzuleei ez zaie inoiz
|
sortu
behar jatorrizko adierazpenetan dagoen informazioa galdu duten sentsazioa. Horren aurrean, lagungarri izan daitezke honelako formulak:
|
|
|
2.4 Zuzeneko emankizunetan, emisioa atzeratuta ematea erabaki daiteke, baldin eta antenaratzeko egoki ez diren irudiak
|
sor
daitezkeela pentsatzen bada (esate baterako, ustekabean indarkeriazko amaiera izan dezaketen gertakarien kasuan).
|
|
|
Lekukoen edo auzokideen adierazpenek ez dituzte suizidioaren arrazoiak sinplifkatuko; era berean, adierazpen horiek ez dute estereotiporik
|
sortuko
. Adibidez:
|
|
|
1.1 Pluraltasun erlijiosoa EiTB
|
sortzeko
Legeak jasotzen dituen printzipio orokorretariko bat da. Horren ondorioz, EiTBko programazioak herritarren aniztasun erlijiosoa hartuko du kontuan, bai albistegietan, bai debate, iritzi eta dibulgazio saioetan.
|
|
|
Hala, garbi bereizi behar dira erlijioarekin loturikoak (judua, musulmana/ islamikoa, hinduista...) eta kultura, hizkuntza, etnia, geopolitika edo lurraldearekin loturikoak (israeldarra, arabiarra, indiarra...). Halako errakuntzek aurreiritziak
|
sortzen
dituzte, eta ez dute kazetaritza zehaztasunaren printzipioa betetzen.
|
|
|
3.2 Gai orokor bat ilustratzeko, irudi berak behin eta berriro erabiltzea ez da batere erakargarria eta, gainera, gaiaren inguruko ideia desitxuratuak edo estereotipo desegokiak
|
sor
ditzake.
|
|
|
EiTBk
|
sortuko
ditu EiTBren marka/ produktu (programa, ekimen...) baten izenean sare sozialetan zabaltzen diren kontu guztiak, eta Hedabide Sozialetarako Planean jasotako irizpideei jarraituz kudeatuko dira. Interneteko presentzia integrala izango da, eta sare sozialetan ez da inolako konturik zabalduko, markak edo produktuak eitb.eus en lekurik ez badauka.
|
|
|
EiTBk helburu hauekin bultzatzen du herritarren parte hartzea: erabiltzaileak informazioa bidaltzera animatzeko, aktualitateko gaien gainean duten iritzia biltzeko, agenda informatiboa ikus entzuleekin batera lantzeko, eta komunitatea
|
sortzeko
.
|
|
|
Herritarren parte hartzeak
|
sortzen
dituen edukiak argitaratzea erabaki behar denean, aintzat hartu behar da EiTBk konpromiso bat duela iturri irekiko eta noranzko biko kazetaritzarekin. Konpromiso horri esker, bermaturik dago herritarren parte hartzeak sortzen dituen edukiak argitaratu egingo direla.
|
|
|
Herritarren parte hartzeak sortzen dituen edukiak argitaratzea erabaki behar denean, aintzat hartu behar da EiTBk konpromiso bat duela iturri irekiko eta noranzko biko kazetaritzarekin. Konpromiso horri esker, bermaturik dago herritarren parte hartzeak
|
sortzen
dituen edukiak argitaratu egingo direla.
|
|
|
|
SORTZEKO
ASKATASUNAZ
|
|
|
48 art. EiTBn
|
sortutako
materiala erakusketa edo lehiaketa batean aurkezten bada, Zuzendaritzak jaki
|
|
|
art. Erredakzioetan Estatutu honi dagozkion arazoen gainean
|
sorturiko
eskakizunak, proposamenak eta iradokizunak, Zuzendaritzari helarazi behar dizkiote. Horrek ez du eragozten profesional batek bere kabuz jotzea goragoko instantzietara.
|