|
2023
|
|
|
a) Zorrak kobratzen direnean. Prozeduran zehar kobratu
|
nahi diren
kredituak (kuota, zehapena, interesak eta kostuak) ordaindu badira, espedientea bukatuko da, eta zordunari ordainagiria eman behar diote. b) Kreditua osorik ala zati batean kobraezina dela adierazten duen erabakiaren bidez. Ordainketa egin behar duten guztiak kaudimengabeak direla adierazi behar da, jarraian ikusiko ditugun berezitasunekin. c) Ordainketa ez den beste edozein arrazoirengatik zorra... preskripzioagatik, iraungitzeagatik, barkamenagatik edo konpentsazioagatik.
|
|
|
Prozedura ofizioz-egintza eman zuen organoaren edo goragoko baten erabakiaren bidezedota interesdunak hala eskatu duelako has daiteke; berrikusi
|
nahi den
egintza zein organok eman eta organo horrek izapidetuko du. Prozeduran, interesdunari hamabost eguneko entzunaldia emango zaio, baita egintzaren bidez beraien interesetan kalteak jasan dituztenei ere, egokien deritzotena alegatu eta euren aldeko agiriak aurkezteko.
|
|
|
Erabakia interesdunei jakinaraziko zaie hamabost egunetan espedientea erakutsiz eta alegazio-aldia irekiz. Prozedura izapidetzeko organo eskuduna da berrikusi
|
nahi den
egintza eman duena; ebatzi ordea, prozedura ebatziko du, Araban eta Gipuzkoan, Diputatuen Kontseiluak, eta Bizkaian, Foru Aldundiaren Gobernu Kontseiluak. Ebazpena emateko, aholkularitza juridikoaren organo eskudunak aurretiaz txostena eman behar du, hau da, Araban eta Bizkaian, Aldundiaren organo aholkulariak, eta Gipuzkoan, Ogasun eta Finantzen Sailak.
|
|
|
Prozedura ofizioz edo interesdunak hala eskatuta hasiko da. Zuzendu
|
nahi den
egintza zein organok eman eta organo horrek izapidetuko du prozedura, eta prozeduraren ebazpena ere emango du. Prozedura ofizioz hasi bada, interesdunak esan beharrekoa entzun behar da, hamabost eguneko epean75 Berariazko ebazpena jakinarazteko gehieneko epea sei hilabetekoa izango da, eta epe hori igarotzen bada berariazko ebazpenik jakinarazi gabe, prozedura iraungi egingo da ofizioz hasi izan bada-baina horrek ez du eragotziko gero beste prozedura bat hasteko aukera preskripzio-epean (edo Bizkaian iraungitze-epean), ala Administrazioaren isiltasunez eskabidea ezetsiko da, prozedura interesdunaren eskariz hasi bada.
|
|
|
Errekurtso biak jarriz gero, lehendabizi jarritakoa izapidetuko da, eta biak batera jarriz gero, berraztertze-errekurtsoa. Berraztertze-errekurtsoak ez du administrazio-bidea agortzen; hortaz, betebeharpekoak errekurtsoa erabil dezake hala
|
nahi badu
, edota ez erabili eta erreklamazio ekonomiko-administratiboa zuzenean jarri. Erreklamazioak, ordea, administrazio-bidea agortzen du, eta derrigorrekoa da, administrazio-egintzaren aurka Administrazioarekiko auzi-jurisdikzioaren auzitegietan egin ahal izateko lehenago erreklamazioa jarri behar izan baita.
|
|
|
Lege-iruzurra gerta dadin, beraz, bi arau egon behar dira: babes edo oinarritzat erabilitako araua (arau estaltzaile deitu izan dena) eta hautsi
|
nahi den
araua (horri egiten zaio iruzurra). Kontzeptu hori tributuen arloan modu ordeztailean erabili behar da, itzurpenaren aurkako klausula edota tributu-araua aplikatzeko gatazka ez datorrelako guztiz bat berarekin:
|
|
|
TFAOen 14 artikuluak dionez, itzurpenaren aurkako klausula aplika daiteke zerga-egitatea ez bada osorik edo zati batean gauzatzen edota oinarri zein tributu-zorra gutxitzen bada, honako egintza eta negozioen bidez: a) Banan-banan edo osorik hartuta, nabarmen artifiziosoak direnean, horiekin lortu
|
nahi diren
helburuetarako. b) Horiengatik ez denean lortzen ondorio juridiko edo ekonomiko garrantzizkorik, ezpada aurrezpen fiskala eta ohiko egintza eta negozioekin lortuko liratekeenak.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren hitzetan, tasak lege-erreserbaren menpe jartzeko azken arrazoia da Administrazio publikoek sortzen duten monopolioaren antzeko egoeran. Hortaz, herri-jabaripeko ondasunen aprobetxamendu berezia edo bakarreko erabilera
|
nahi duenak
baimena edo emakida lortu behar du, eta erakunde publikoek bakarrik eman ditzakete horrelakoak. Gauza bera gertatuko da Zuzenbide publikoko jarduketak egitean edo zerbitzuak ematean.
|
|
|
Zergekin alderatuta, kontribuzio berezietan beti egon behar da Administrazioaren jarduketen bat. Edozein kasutan ere, tasekin konparatuz gero, berriz, kontribuzio berezietan administrazio-jardunak interes orokorra bete
|
nahi du
-nahiz eta pertsona jakin batzuei onura berezia ekarri-, tasen kasuan Administrazioaren jarduketa norbanakoak eskatzen duen bitartean (tasen bidez, beraz, banakako arazoak konpondu nahi dira).
|
|
|
Zergekin alderatuta, kontribuzio berezietan beti egon behar da Administrazioaren jarduketen bat. Edozein kasutan ere, tasekin konparatuz gero, berriz, kontribuzio berezietan administrazio-jardunak interes orokorra bete nahi du-nahiz eta pertsona jakin batzuei onura berezia ekarri-, tasen kasuan Administrazioaren jarduketa norbanakoak eskatzen duen bitartean (tasen bidez, beraz, banakako arazoak konpondu
|
nahi dira
).
|
|
|
Hortaz, bi negozio ditugu: itxurazkoa (kanpora begira gauzatzen dena) eta ezkutukoa (alderdiek benetan
|
nahi dutena
). Lege-iruzurraren kasuan, ostera, egintza edo egitate batzuk burutzen dira, emaitza jakin batzuk lortzeko, hain zuzen ere, beste modu batera lortu beharko liratekeen emaitzak.
|
|
|
Lege-iruzurraren kasuan, ostera, egintza edo egitate batzuk burutzen dira, emaitza jakin batzuk lortzeko, hain zuzen ere, beste modu batera lortu beharko liratekeen emaitzak. Ez dago itxurazko eta benetako borondatearen arteko alderik, alderdiek egiatan
|
nahi dutena
egiten baitute. Edonondik begira dakiola ere, figura bi horien arteko desberdintasuna oso argia izan arren, praktikan zail gertatzen da bereizketa hori egitea.
|
|
|
Nolanahi den ere, arlo zibileko definizio hori ñabardura batzuekin ekar daiteke tributuen arlora: negozio juridikoaren karia antzeman behar da modu objektiboan; kontratuko kariaren simulazioa (negozio bat gauzatzen da baina beste bat burutu
|
nahi da
), beraz, itzurpenaren aurkako klausularen bidez edo tributu-araua aplikatzeko gatazkaren bidez zuzendu behar da, eta ez ordea, simulazioaren aurkako arauaren bidez, azken hori egitateetan duelako bere esparrua. Labur bilduz, simulazioa dagoela antzemateko negozioaren osagai guztiak begi-bistan ez daudenean (ezkutatzea) edota osagaietako batzuk falta direla froga daitekeenean.
|
|
|
Zeharkako negozio juridikoaren bidez, alderdiek lortu
|
nahi duten
helburua ez da eurek erabilitako negozioaren bidez lortzen dena; izan ere, ez datoz bat erabili den bidea eta lortu nahi den helburua. Horren ildotik, zeharkako negozio juridikoan, ez da ezer ezkutatzen edo ez da ezelako itxurarik egiten, baina negozioaren kariak negozio beraren helburua gainditzen du, alderdien asmoari begira; hala ere, ez dago desproportzio handiegirik negozioaren kari tipikoaren eta buruturiko negozioaren helburuaren artean.
|
|
|
Zeharkako negozio juridikoaren bidez, alderdiek lortu nahi duten helburua ez da eurek erabilitako negozioaren bidez lortzen dena; izan ere, ez datoz bat erabili den bidea eta lortu
|
nahi den
helburua. Horren ildotik, zeharkako negozio juridikoan, ez da ezer ezkutatzen edo ez da ezelako itxurarik egiten, baina negozioaren kariak negozio beraren helburua gainditzen du, alderdien asmoari begira; hala ere, ez dago desproportzio handiegirik negozioaren kari tipikoaren eta buruturiko negozioaren helburuaren artean.
|
|
|
Izan ere, bada antzekotasunik lege-iruzurraren eta zergak aurrezteko aukeraren artean: lehenik, bi-biotan gauzatzen da benetan burutu
|
nahi den
egintza (ez dago simulaziorik); bigarrenik, bi-biok betetzen dute legearen hitzezko edukia; hirugarrenik, bata zein bestea erabilita, aurrezpen fiskala lortu nahi da. Bereizketa, aldiz, honexetan datza:
|
|
|
Izan ere, bada antzekotasunik lege-iruzurraren eta zergak aurrezteko aukeraren artean: lehenik, bi-biotan gauzatzen da benetan burutu nahi den egintza (ez dago simulaziorik); bigarrenik, bi-biok betetzen dute legearen hitzezko edukia; hirugarrenik, bata zein bestea erabilita, aurrezpen fiskala lortu
|
nahi da
. Bereizketa, aldiz, honexetan datza:
|
|
|
Bestalde, egoitzak izaera pertsonala du eta lege fiskalak izaera hori errespetatu behar du (batik bat, egoitzaren bortxaezintasunak Konstituzioan duen oinarrizko eskubidearen izaera). Horregatik, Administrazioak tributu-betebeharpekoaren egoitzan sartu
|
nahi badu
, epailearen baimena eskuratu behar du aurretiaz. Gainera, 137/ 1985 KAEn, urriaren 17koan, pertsona juridikoei ere egoitzaren bortxaezintasuna aitortu zaie, sozietate-egoitza eta egoitza fiskala bat datozenean.
|
|
|
14 Auzitegi Gorenaren 2018ko martxoaren 6ko epaiak (Errek. 931/ 2017) ezarri duenez, noizean behingo absentziaren kontzeptua ulertzeko irizpide objektiboekin-kanpoan egindako denborazehaztu behar da, ez ordea, zergadunaren borondatearen arabera Espainiako lurraldetik kanpo behin-behinean ala behin betiko bizi
|
nahi duen
aintzat hartuta. ekonomikoen gunea eta aitortu den azken egoitza. Bertan esandakora igorriko zaitugu.
|
|
|
Sozietate egoitza esangura materialean ulertu behar dugu, eta ez esangura formalean, hau da, estatutuetan aipatzen den egoitza. Legeak egoitza fiskala ezarri
|
nahi du
sozietatearen benetako kudeaketa eta haren negozioen zuzendaritza dagoen lekuan. Sozietate-egoitza eta kudeaketaren eta zuzendaritzaren lekua ez badira gauzatzen leku berean, legeak nahiago du bigarrena.
|
|
|
Halaber, TFAOek ezarri dutenez, ez-betetzeak fakturatu beharreko eragiketen zenbatekoaren %20 baino gehiagori eragiten dionean (egiaztatu edo ikuskatu
|
nahi den
tributuari edo tributu-betebeharrari zein epeari dagokienez), edo ez-betetze horren ondorioz Administrazioak ezin duenean jakin zein diren fakturatu beharreko zenbatekoak, orduan, zehapenaren zenbatekoa %100 gehituko da.
|
|
|
Arau-hauste honek" itxiera-klausula" bezala dihardu, bertan sartu
|
nahi dituelako
tributu bakoitzaren arauketak ezarritako eginbeharrak edo betebeharrak betetzen ez diren kasu guztiak, ez-betetzea ez bada jaso arau-hauste bezala TFAOen aurreko jokabideen artean edota beste foru-arau batean, edo jokabide hori ez bada zehapenak graduatzeko irizpidea. Jokabide horiengatiko zehapena 150 euroko diruzko isun finkoa da (300 euro Bizkaian).
|
|
|
Idazki horretan, erreklamazio-egilea identifikatu, erreklamatzen den egintza edo jarduketa zehaztu eta egoitza jaso behar dira; horrez gain, alegazioak sar daitezke eta froga egokiak erantsi ere. Norbanakoen jarduketak edo ez-egiteak badira, identifikatu behar da erreklamazioa noren aurka egin
|
nahi den
eta horren egoitza ere; era berean, erreklamazio-egileak bere eskubidea oinarritzen duten agiriak ere aurkeztu ahal izango ditu. Nolanahi den ere, idazkia mugatu daiteke identifikazio-datuak jaso eta erreklamazioa jarritzat har dadila eskatzera.
|
|
|
Gipuzkoan, bere aldetik, uztailaren 5eko Toki Ogasunei buruzko 11/ 1989 Foru-arauak ezarri duenez, erreklamazio ekonomiko-administratiboa borondatezkoa da Foru Auzitegi Ekonomiko-Administratiboaren aurrean (14 artikulua); horiek horrela, berraztertze-errekurtsoa ebatzi ondoren, epaitegi eta auzitegietara zuzenean jotzeko aukera dago, betebeharpekoak hala
|
nahi badu
. Nolanahi den ere, Toki Araubideko Oinarrien Legearen aldaketarekin, borondatezko izaera dute Foru Auzitegi Ekonomiko-Administratiboaren aurrean jarri nahi diren erreklamazioek; ez ordea, udalerrian organo ekonomiko-administratiborik badago.
|
|
|
Gipuzkoan, bere aldetik, uztailaren 5eko Toki Ogasunei buruzko 11/ 1989 Foru-arauak ezarri duenez, erreklamazio ekonomiko-administratiboa borondatezkoa da Foru Auzitegi Ekonomiko-Administratiboaren aurrean (14 artikulua); horiek horrela, berraztertze-errekurtsoa ebatzi ondoren, epaitegi eta auzitegietara zuzenean jotzeko aukera dago, betebeharpekoak hala nahi badu. Nolanahi den ere, Toki Araubideko Oinarrien Legearen aldaketarekin, borondatezko izaera dute Foru Auzitegi Ekonomiko-Administratiboaren aurrean jarri
|
nahi diren
erreklamazioek; ez ordea, udalerrian organo ekonomiko-administratiborik badago. Azken kasu horretan, erreklamazio ekonomiko-administratiboa udal organoaren aurrean derrigorrekoa da administrazio-bidea agortzeko, eta berraztertze-errekurtsoa aurretiaz aurkeztu daiteke betebeharpekoak horrela nahi badu.
|
|
|
Nolanahi den ere, Toki Araubideko Oinarrien Legearen aldaketarekin, borondatezko izaera dute Foru Auzitegi Ekonomiko-Administratiboaren aurrean jarri nahi diren erreklamazioek; ez ordea, udalerrian organo ekonomiko-administratiborik badago. Azken kasu horretan, erreklamazio ekonomiko-administratiboa udal organoaren aurrean derrigorrekoa da administrazio-bidea agortzeko, eta berraztertze-errekurtsoa aurretiaz aurkeztu daiteke betebeharpekoak horrela
|
nahi badu
. Donostiako udalerrian badago organo ekonomiko-administratiboa, Udal Auzitegi Ekonomiko-Administratiboa.
|
|
|
" Konstituzio-sistematik eta autonomia-erkidegoetako arauketatik zentzuzko ondorio koherentea atera daiteke, hots, TLO tributuzko administrazio-prozedura erkidearen araua da, Tributu-administrazio guztiei aplikagarria. Hortaz, Ekonomia Itunaren berezitasunak edota Lege horrek eta Autonomia Estatutuak aitortzen duten tributuak arautzeko ahalak ez du biderik ematen, errekurtsogileak
|
nahi duen bezala
, Batzar Nagusiek administrazio-bidean egintzak berrikusteko sistema ezberdina arau dezaten" (AGEren 4 Zuzenbideko oinarria).
|
|
|
Jarraian, AFAOren 43 artikuluak (eta ALOren 39 artikuluak) ezarri duenez, Ogasun eta Finantzen Sailak (edo lurralde erkidean Ekonomia eta Ogasun Ministerioak) zehaztu behar du gastu eta sarreren barne egitura, betiere, foru-sektore publikoaren antolaketa, sarrera nahiz gastuen izaera ekonomikoa eta horien bidez lortu
|
nahi diren
helburuak kontuan hartuta.
|
|
|
Horrez gain, gaur egun, sailkapen ekonomikoa eta funtzionala egiten dira. Lehenengoaren ildotik, aurrekontuko kredituen bidez asebete
|
nahi diren
beharrizanak hartzen dira kontuan (horrela, bi gastu mota nagusi bereizten dira: gastu arruntak eta kapitalnahiz finantza-jarduketarako gastuak); sailkapen funtzionalarekin, ostera, aurrekontuko kredituak sailkatzen dira Administrazio publikoak bete nahi dituen eginkizunen arabera (Herri-lanak, Osasuna, Justizia...).
|
|
|
Lehenengoaren ildotik, aurrekontuko kredituen bidez asebete nahi diren beharrizanak hartzen dira kontuan (horrela, bi gastu mota nagusi bereizten dira: gastu arruntak eta kapitalnahiz finantza-jarduketarako gastuak); sailkapen funtzionalarekin, ostera, aurrekontuko kredituak sailkatzen dira Administrazio publikoak bete
|
nahi dituen
eginkizunen arabera (Herri-lanak, Osasuna, Justizia...).
|
|
|
Kontrola egotea aurrekontuaren kontzeptuarekin banaezina da, aurrekontu-araubidearen muinean baitago aurrekontuen bitartez botere legegileak botere betearazlearen jarduera zaintzea eta kontrolatzea. Nolanahi den ere," aurrekontuaren kontrola" diogunean, Administrazioak gauzatzen duen jarduera aurrekontuen Foru-arauan baimentzen denari egokitzen ote zaion aztertzen dela adierazi
|
nahi dugu
.
|
|
|
Bien bitartean, konpromisoak bete ez dituen Administrazioaren zenbait erabakiren gainean (zorpetzeko baimena, diru-laguntzak ematea, Estatuarekin hitzarmenak sinatzea) Gobernu zentralak zati batean esku hartuko du. Neurri hertsagarriak eta derrigor betetzeko neurriak ezarri dira Lege Organikoa bete
|
nahi
ez duen Administrazioarentzat.
|
|
|
Bestela esanik, aurrekontu bakarra egongo da Estatua osatzen duten Administrazio edo agente guztientzat. Printzipio honen helburua zaintzeko, botere legegileak finantza-jarduera publiko guztiak kontrolatzen dituela segurtatu
|
nahi da
, eta saihestu nahi da Estatuari begira adierazgarriak ez diren zifrak onestea, esaterako, Estatuko erakunde publiko ezberdinen aurrekontu bakoitza gehituko bagenu gertatuko litzatekeen modura.
|
|
|
Bestela esanik, aurrekontu bakarra egongo da Estatua osatzen duten Administrazio edo agente guztientzat. Printzipio honen helburua zaintzeko, botere legegileak finantza-jarduera publiko guztiak kontrolatzen dituela segurtatu nahi da, eta saihestu
|
nahi da
Estatuari begira adierazgarriak ez diren zifrak onestea, esaterako, Estatuko erakunde publiko ezberdinen aurrekontu bakoitza gehituko bagenu gertatuko litzatekeen modura.
|
|
|
51 Arabako TFAOren 139.1 artikuluak jaso duenez, egiaztapen mugatuko prozedura ikuskapeneko jarduketa eta prozeduren artean ere koka daiteke. Puntu honetan, alabaina, kudeaketa-organoena den egiaztapen mugatuko prozedura soilik aipatu
|
nahi dugu
. b) Tributu-administrazioak bere esku dituen datuak eta aurrekariak aztertu, hain zuzen ere zerga-egitatea edo tributu-betebeharraren egitezko kasua gertatu dela edo betebeharpekoak tributu-betebeharrean eragina duten elementuak ez dituela aitortu edo aitortu dituenekin bat ez datozen elementuak daudela agertzen dutenak. Aurrekoen artean daudela ulertuko ez balitz ere, Arabako eta Gipuzkoako TFAOek gehitu dutenez, erregularizatu behar diren justifikatu gabeko ondare-irabaziak ere aztertu daitezke. c) Tributu-arauketan eskatzen diren liburuak, erregistroak eta gainerako agiriak aztertu, bai eta merkataritzako kontabilitatearen kopia ere, eta liburu, erregistro eta agiri horietan adierazitako eragiketak frogatzen dituzten fakturak edo agiriak miatu. d) Hirugarrenei errekerimenduak egin, hornidura bidez (ez bilketa bidez) informazioa emateko betebehar orokorraren arabera, edo aurkeztu diren aitorpenetan jasotako informazioaren frogagiri egokien bidez informazio hori berresteko.
|
|
|
Kapitalaren amortizazioa edo maileguan hartutako zenbatekoaren itzulketa aurreikusita dagoen ala ez kontuan hartuta, zorra amortizagarria edo betirakoa izan daiteke, kasuz kasu. Betirako zorraren kasuan, jaulkitzaileak tituluak amortizatu
|
nahi baditu
, merkatuan saldu beharko ditu. Ez dauka beste modurik.
|
|
|
Iturrien bidez jakin
|
nahi da
tributu-arauak nola sortzen diren. Finantza-zuzenbidea antolamendu juridiko publikoa den aldetik, horren iturriak
|
|
|
Eskuordetzea bi modutakoa izan daiteke: eskuordetzaren xedea testu artikulatuak eratzea denean, oinarri-lege baten bidez eman behar dira eskuordetza hori gauzatzeko irizpide nagusiak; haatik, aurreko lege batzuk lege testu bakarrera bildu
|
nahi direnean
, eskuordetza lege arruntaren bidez egin daiteke.
|
|
|
Toki zergen kasuan, egoera bi azalarazten dira: ...oki-erakundeentzat tributuaren ezarpena hautazkoa denean, ordenantzak tributuaren oinarrizko osagaiak xedatu behar ditu, baina Toki Ogasunaren Legearen edo Foru Arauaren mugen barruan; b) tributuak derrigorrak izanik, toki-erakundeek horien zenbatekoa aldarazteko aukera dutenean, ordenantzak tributuaren zenbatekoa kalkulatzeko osagaiak arautuko ditu, baldin eta toki-erakundeek ahalmen hori erabili
|
nahi badute
.
|
|
|
Tributu-sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea eta tributu-betebeharpekoaren eskubide eta bermeak errespetatzea. Une honetan guk nabarmendu
|
nahi ditugu
tributu-sistema antolatzeko printzipioak legegilearen aukerak mugatzen dituztelako tributu-arauak sortzeko eta onesteko orduan.
|
|
|
Horra hor BEZaren kasua: zerga-egitatea enpresari edo profesional batek bere jarduera ekonomikoaren baitan ondasunak nahiz zerbitzuak ematea izango da, baina benetan kargatu
|
nahi den
ekonomia-ahalbidea ondasun eta zerbitzuon eskuratzailearena da (kontsumoa).
|
|
|
1) Berdintasuna dagoela esateko konparatu
|
nahi diren
egoerak homogeneoak izan behar dira.
|
|
|
Eskakizun hori zerga proportzionalekin ere bete daiteke, berbarako, karga-tasa bakarreko zergekin. Progresibitateak, alabaina, urrunago joan
|
nahi du
. Zerga progresiboetan, proportzionaletan bezala, ordaindu beharreko kuota gero eta handiagoa da zerga-oinarria handitzen den heinean; baina horrez gain, karga-tasa ere gorantz doa, zerga-oinarriaren arabera.
|
|
|
Tributu-arauak berau indarrean jarri aurretik amaitu diren egoerak ukitzen dituenean atzeraeragin" osoa edo benetakoa" aipatu
|
nahi dugu
, baina ezin ahantz daiteke badagoela beste atzeraeragin mota bat ere, atzeraeragin" inpropioa" izenekoa. Azken kasu horretan, oraindik amaitu ez diren egoerak ukitzen dira.
|
|
|
Lokalaren errentamenduaren kasuan, ondasun higiezinen kapitalaren etekinak sortuko lirateke PFEZn eta bigarren kasuan ondasun higigarrien kapitalaren etekinak. Horiek horrela, Euskal Autonomia-erkidegoko Auzitegi Nagusiak 2016ko abenduaren 30eko epaian baieztatu duenez, kalifikatzeko ahalmena ez da orohartzailea eta Administrazioak ezin dezake
|
nahi duena
ondorioztatu, agerian jarri den aberastasuna kargatzeko ahalmena baino ez du Administrazioak.
|
|
|
Perez Royok, ordea, uste du printzipio hori ez dela ukitzen, ordaindutakoa berreskuratzeko eskubidea baitago, egintzaren deuseztasuna epai bidez ezartzen denean. Autore horri ekinez, arau horren bitartez saihestu
|
nahi da
tributu-betebeharraren sormena alderdien esku geratzea: egin-eginean ere, alderdiek negozio akastuna burutu dezakete tributu-betebeharra sor ez dadin, eta gero negozio hori ez da deuseztatzen inork ez duelako egikaritzen deuseztasun-akziorik.
|
|
|
Organo horrek txostena eman behar du Administrazio publiko guztien aurrekontu-egonkortasunaren helburuari buruz eta helburu hori adostu behar du, bai eta autonomia-erkidego bakoitzaren egonkortasun-helburua ere. Horrenbestez, autonomia-erkidegoak burutu
|
nahi dituen
kreditu-eragiketak ere elkarren artean koordinatu behar dira Estatuko zorpetze-politikaren baitan, Kontseilu horren harira (AEFLOren 14.4 artikulua).
|
|
|
autonomiaerkidegoek euren tributuak sortzeko jatorrizko ahalmena dute euren autonomia-estatutuetan jasota; eta toki-korporazioen ahalmena eratorria da, ez da jatorrizkoa, hots, tributuak sortzeko baimena ematen dien legea behar dute, Estatuko legearen baimena8, hain zuzen. Lege horrek toki-korporazioen tributuen sorrera baldintzatuko du, baita udalak edo diputazioak onets dezaketen arauketa zehatzaren mugak ere ezarriko ditu euren erregelamenduak egiteko ahalmena ordenantza fiskalen bitartez erabili
|
nahi dutenean
(apirilaren 2ko Toki Araubideko Oinarrien 7/ 1985 Legearen 106.2 artikulua).
|
|
|
Nafarroako Erresuma ontzat hartu zuen bide hori eta, 1841eko Lege Itunduaren bitartez, Koroaren esparruan sartu zen bere tributu-araubideari eta ogasunari eutsiz. Euskadik, ostera, ez zuen amore eman
|
nahi
bere foru-erregimenaren gainean eta Carlos Maria de Borbon erregaiarekin bat egin zuen, tronura Carlos VII. izenarekin heldu nahi zuen erregegaiarekin bat. Horrela, azken Gerra Karlista (1872-1876) egin zen.
|
|
|
Nafarroako Erresuma ontzat hartu zuen bide hori eta, 1841eko Lege Itunduaren bitartez, Koroaren esparruan sartu zen bere tributu-araubideari eta ogasunari eutsiz. Euskadik, ostera, ez zuen amore eman nahi bere foru-erregimenaren gainean eta Carlos Maria de Borbon erregaiarekin bat egin zuen, tronura Carlos VII. izenarekin heldu
|
nahi zuen
erregegaiarekin bat. Horrela, azken Gerra Karlista (1872-1876) egin zen.
|
|
|
Interesdunak zehaztutako lekuan edo egoitza fiskalean egiten bada jakinarazpena, leku horretan dagoen hamalau urtetik gorako edozein pertsonari eman dakioke (39/ 2015 Legearen 42 artikulua) baldin eta bere identitatea jasotzerik bada, baita jabeen erkidegoko atezainari ere. Interesdunak edo horren ordezkariak jakinarazpena ez badu hartu
|
nahi
, ulertuko da jakinarazpena ondo egin dela.
|
|
|
Kudeaketa-prozedurak has daitezke interesdunak hala eskatuta, gehienetan, aitorpen edo autolikidazioa aurkeztearen bitartez, edota Tributu-administrazioak ofizioz, aitortutako datuak egiaztatu
|
nahi direnean
. Badago bestelako aukerarik ere:
|
|
|
Sistema horiek abiaburu izanik, hiru lurraldeetako TFAOek prozeduren multzoa arautzen dituzte (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 118 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 120 artikulua). Prozedura horien azterketa sakonagoa egingo badugu ere, orain zerrenda hori eskema-moduan ekarri
|
nahi dugu
: a) Autolikidazioaren bidez hasitako prozedura (Gipuzkoan, eskaera edo autolikidazioaren bidez hasitako itzultze-prozedura). b) Aitorpenaren bidez hasitako prozedura. c) Autolikidazioak eta behin-behineko likidazioak berrikusteko prozedura (Bizkaian eta Gipuzkoan). d) Tributu-zorra likidatzeko prozedura, ofizioz hasitakoa (Bizkaian, ofizioz hasten diren itzulketa-prozedurak eta tributu-zorraren zenbatekoa zehazteko prozedurak). e) Balioak egiaztatzeko prozedura. f) Egiaztapen mugatuko prozedura.
|
|
|
Gipuzkoa aldendu da gainerako bi Lurralde Historikoetako arauketatik, prozedura hau erabil daitekeelako autolikidazioaren bidez45 hasi bada edota eskaeraren bidez hasi bada; baita baieztatu duelako ere, izapide gehiagorik gabe, eskatutako itzulketa modu" automatizatuan" egingo dela, autolikidazioa eta eskaera behar bezala bete badira. Hala ere, Gipuzkoako TFAOren 120 artikuluak jasotako automatizazioaren bidez aipatu
|
nahi bada
behin-behineko likidazioaren jakinarazpena ez dela egin beharko edo likidazio-proposamena ere aurretiaz ez dela eman beharko, orduan esan behar dugu ez dela batere aldendu Arabako TFAOren 98.4 eta 126.1 artikuluetan eta Bizkaiko TFAOren 100.4 eta 124.1 artikuluetan ezarritakotik, bi lurraldeotan likidazio-proposamena aurretiaz emateko beharra eta behin-behineko likidazioa jakinarazteko beharra ba...
|
|
|
Hori horrela da, gure ustez, xede horretarako prozedura berezia dagoelako Gipuzkoan, hots, eskaera edo autolikidazioaren bidez hasitako itzultze-prozedura (TFAOren 119 eta hurrengo artikuluak). Prozedura hasteko arrazoiei ekinez, eta esan dugunez, Bizkaiak jasotakoaz gain, Gipuzkoak bi arrazoi gehiago ezarri du behin-behineko likidazioak berrikusi
|
nahi direnean
soil-soilik: balioak egiaztatzeko prozeduraren ondorioz behin-behineko likidazioa berrikusi behar denean balioa zenbatetsi bada izaera fiskaleko erregistro ofizialetan jasotako balioen arabera; edota aurretiazko errekerimendurik gabe epez kanpoko aitorpena aurkezteagatiko errekarguak direla-eta.
|
|
|
Prozedura honen zioz egiaztatutako balioak ondorioak sortuko ditu gainerako betebeharpekoen aurrean. Tributu bakoitzaren foru-arauak agin dezake balio horren berri eman ahal izatea betebeharpekoek horren aurka egin dezaten edo peritu-tasazio kontrajarria susta dezaten; osterantzean, balioespenaren aurka egin ahal izango dute baliabide berdinekin balio berria aplikatu
|
nahi den
geroko prozeduraren baitan.
|
|
|
Halakoetan, betebeharpekoak hiru modutan erreakzionatu dezake: balioespenaren aurka ez eginez (balio berria bere aldekoa bada), horren aurka eginez, edota peritu-tasazio kontrajarria berriro sustatuz (balio berria kaltegarria bada berarentzat), gorago azaldu dugun moduan eta balio berria lehenengoz aplikatu
|
nahi denean
edota balio horren berri ematen diotenean.
|
|
|
Horren bidez, Erkidegoak bere gain hartu ez dituen eskumenek sorturiko gastuak ordaintzen dira. Modu horretara, kupoak konpentsatu
|
nahi ditu
Estatuak Euskal Autonomia Erkidegoan dituen gastuak. Nafarroaren kasuan, kupoari ekarpen deritzo.
|
|
|
Esaterako, BEZak doikuntza horiek bi modutara erakartzen ditu. Lehendabizi, BEZak kontsumitzaileak kargatu
|
nahi ditu
, baina zerga ekoizleengandik biltzen da; hortaz, lurralde bati begira, ez datoz bat bildutako BEZa eta lurraldearen egoiliarrek ordaindutako BEZa. Bigarrenik, Estatuak biltzen du inportazioen gainean ezarritako BEZa, nahiz eta inportaturiko ekoizkin horietarik batzuk Euskal Autonomia Erkidegoan kontsumitu.
|
|
|
Autore horiek tributu-arauen edukia azaldu nahi izan dute Zuzenbide publikoaren kontzeptu edo kategorien bitartez. Lehenago zegoen ikusmolde subjektibista gainditzeko asmoarekin, tributu-arauak bete behar dituzten interes publikoak nabarmendu
|
nahi dituzte
autoreek. Horrela, egintza batzuk daude, baita elkarrekikotasunik gabeko egoerak ere (betebehar-izaerako harremanetan gertatu aldera), guzti-guztiek helburu jakina dutela, alegia, tributua eskuratzea.
|
|
|
3) Eskuratu edo eskualdatu
|
nahi duen
ondasun higiezinaren balioa ezagutzeko eskubidea.
|
|
|
Tributuak eta zehapenak helburu ezberdinak dituzte. Tributuaren bidez, diru sarrerak lortu
|
nahi dira
, ekonomia-politikaren zenbait helburu erdiesteko. Zehapena erabilita, aldiz, ez-zilegiren bat zigortu nahi da, antolamendu juridikoan gertatu den lege haustearen aurreko egoerara itzuliz.
|
|
|
Tributuaren bidez, diru sarrerak lortu nahi dira, ekonomia-politikaren zenbait helburu erdiesteko. Zehapena erabilita, aldiz, ez-zilegiren bat zigortu
|
nahi da
, antolamendu juridikoan gertatu den lege haustearen aurreko egoerara itzuliz. Dena den, hirugarren batek zuen eginbeharra ez betetzeagatik tributu-zama inori eratxikitzen zaionean, ordaintzen den kopuruak tributu-izaera du.
|
|
|
Tasa eta kontribuzio berezien kasuan, lotura hori malguagoa da, baina horrek ez du esan nahi tasa eta kontribuzio bereziak tributuak ez direnik. Orokorrean, tasa eta kontribuzio berezien bitartez, jarduketa publikorako finantzaketa lortu
|
nahi da
; ildo horretatik, jarduketatik onura gehien ateratzen dutenek parte handiagoa hartu beharko lukete jarduketaren finantzaketan. Horregatik, azken bi tributu horien kontraprestazio-izaeraz hitz egiten da eta zergaren kasuan, izaera ordaintzaileaz argi eta garbi.
|
|
|
Ildo horretatik, Balio Erantsiaren gaineko Zerga istanteko zerga da ondasun ala zerbitzu bat ematen den unean zerga sortzen delako; hala ere, aldizka aitortu behar da, hilero ala hiru hilerik behin aitortuko direla epealdi horretan sortutako zerga-egitateak. Aldizkako aitortzen diren zergen araberako sailkapenak badu bere garrantzia, esaterako, Ogasun publikoaren kontrako delituetan, delitu fiskaletan, legez kontrako jokabidea kalifikatu
|
nahi denean
. Zigor Kodearen 305 artikuluak ezarri duenez, Ogasun publikoaren aurkako delitua izateko diruzko muga 120.000 eurotik gora izan behar da.
|
|
|
Hori dela eta, SAINZ DE BUJANDAk sailkapen horren ondorio juridikoak argitzeko esan duenez, zuzeneko zerga-metodoaren eta zeharkako zerga-metodoaren artean bereizi behar da. Lehenengoetan, legegileak kargapean jarri
|
nahi duen
pertsonak benetan ordaintzen du tributua, bestela esanda, pertsona horrek ezin du legez berreskuratu beste pertsona baten kontura erakunde publikoari ordaindu diona, hirugarren hori ez dagoelako harreman juridiko-tributarioen betebeharpekoen artean. Beste hitzetan esanda, tributua ordainduko du legegileak benetan kargatu nahi duen pertsona.
|
|
|
Lehenengoetan, legegileak kargapean jarri nahi duen pertsonak benetan ordaintzen du tributua, bestela esanda, pertsona horrek ezin du legez berreskuratu beste pertsona baten kontura erakunde publikoari ordaindu diona, hirugarren hori ez dagoelako harreman juridiko-tributarioen betebeharpekoen artean. Beste hitzetan esanda, tributua ordainduko du legegileak benetan kargatu
|
nahi duen
pertsona.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 61.8 artikuluak, eta Bizkaiko TFAOren 165.7 artikuluak (eta TLOren 62.9 artikuluak), dionez, tributu-betebeharpeko baten zorraren ordainketa eten daiteke oso-osoan edo zati batean, bermerik eskaini gabe, eragiketa berean beste tributu-zor bat ordaindu zaionean Administrazio berari edo beste bati ala beste zerga baten jasanarazpena jaso denean, beti ere egindako ordainketa edo jasanarazpen horiek bateraezinak badira orain eskatzen den zorrarekin eta, jasanarazpenaren kasuan, gainera, tributu-betebeharpekoak bidegabe jasan duen zerga oso-osorik kentzeko eskubidea ez badu. Halako egoera suertatzen da ondasunen gaineko eskualdaketetan aldi berean BEZaren mende eta Ondare Eskualdaketa eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergaren mende jarri
|
nahi direnean
.
|
|
|
a) Ordaindu gabeko zorren kopuru osoa 10.000 eurotik beherakoa bada Araban, edo 3.000 eurotik beherakoa Gipuzkoan, gehieneko epeei buruz baldintzarik gabe. b) Bizkaian, ordaindu gabeko zorren kopuru osoa 50.000 eurotik beherakoa bada eta geroratzea kopuru ezberdineko 48 hilekotik beherakoa bada; edo 100.000 euro eta 36 hilabetetik behera; edo 500.000 euro eta 24 hilabetetik behera; eta era berean, bermea emateko ondasunik ez daukanean eta zordunak hala eskatuta, zorren kopurua 500.000 eurotik beherakoa bada eta geroratzea bost urtetik beherakoa bada. Gipuzkoan, kopurua 12.000 eurokoa da eta epea urtebetekoa. c) Gipuzkoan zatikatu
|
nahi den
kopurua 150.000 eurotik beherakoa bada eta bi urtetik behera ere, beti ere zordunak zorraren zati bat ordaindu badu (%20). Baldintzak bete ezean, bi urtetik beherako geroratzea bada, aurretiaz 30.000 euro ordaindu baditu, eta ordainketa hori egin eta gero, ordaindu gabeko zorra 150.000 eurotik beherakoa bada. d) Ogasun eta Finantzen foru-diputatuak agintzen duenean, bermeak emateko zordunak ondasunik edo ondasun nahikorik ez duela frogatu badu; halakoetan, foru-diputatuak ezarriko dituen baldintzak errespetatu behar dira.
|
|
|
Eragiketa baten gainean tributu bat baino gehiago ezarri
|
nahi badira
eta elkarren artean bateraezinak badira, tributu bidegabearen ziozko zor ez den sarrera eskatzeko preskripzio-epea zenbatzen hasiko da tributu egokia zein den erabakitzeko organo eskudunak ebazpena eman duenetik aurrera. Esaterako, BEZaren eta KbOEren arteko bateraezintasuna.
|
|
|
Betebeharren arteko lotura eta preskripzio-epeen jokoa batera jarriz gero, zergapetze bikoitzeko egoerak eta zergapetu gabeko egoerak sorraraz daitezke. Lehenengo kasuan, esaterako, demagun denborazko egozpenaren irizpideak aplikatzean desadostasuna dagoela eta aurreko ekitaldi batean tributu-betebeharpekoak aitortu duen sarrera geroko zergaldira eraman
|
nahi duela
Ogasunak. Demagun ere, auzia urteen buruan ebazten dela betebeharpekoaren uziari ezezkoa emanez, behin sarrera aitortu zuen zergaldia preskribatu denean; orduan, ezin dezake zor ez diren sarreren itzulketa lortu, eta aldi berean, Ogasunak eskatu zuen geroko zergaldian sarrera ordaindu behar du.
|
|
|
Demagun ere, auzia urteen buruan ebazten dela betebeharpekoaren uziari ezezkoa emanez, behin sarrera aitortu zuen zergaldia preskribatu denean; orduan, ezin dezake zor ez diren sarreren itzulketa lortu, eta aldi berean, Ogasunak eskatu zuen geroko zergaldian sarrera ordaindu behar du. Kontrara, zergapetu gabeko egoerak ere gerta daitezke Administrazioak ordaintzeko edo itzultzeko kopuruak erregularizatu
|
nahi dituenean
denborazko egozpenaren irizpideetan desadostasunak daudelako. Demagun tributu-betebeharpekoak errekurtsoa jarri duela ordaindu behar duen likidazioaren aurka eta urteak igarota arrazoia ematen diotela.
|
|
|
Eskaerak hurrengo edukia izan beharko luke, gutxienez: eskaeragilea nor den; konpentsatu
|
nahi den
zorra zein den, zorraren zerga, zenbatekoa eta borondatezko epearen mugaeguna zehaztuta; tributu-betebeharpekoari aitortutako kreditua edota bere mesederako Ogasunak aitortzea nahi duen kreditua zein den, zenbatekoa, kontzeptua eta kudeaketa-organoa edota, hala denean, autolikidazioa zehaztuta; kreditu hori ez dela laga edo eskualdatu adieraztea; eta amaitzeko, eskaeraren lekua eta data, eta eska...
|
|
|
Eskaerak hurrengo edukia izan beharko luke, gutxienez: eskaeragilea nor den; konpentsatu nahi den zorra zein den, zorraren zerga, zenbatekoa eta borondatezko epearen mugaeguna zehaztuta; tributu-betebeharpekoari aitortutako kreditua edota bere mesederako Ogasunak aitortzea
|
nahi duen
kreditua zein den, zenbatekoa, kontzeptua eta kudeaketa-organoa edota, hala denean, autolikidazioa zehaztuta; kreditu hori ez dela laga edo eskualdatu adieraztea; eta amaitzeko, eskaeraren lekua eta data, eta eskaeragilearen sinadura.
|
|
|
Sistema horren bitartez, esan bezala, tributu-betebeharpekoak bere titulartasunpeko tributu-zorren eta kredituen arteko azkentzea eska dezake, Ogasun publikoari begira. Horrela, behin eta berriro egiten diren ordainketa eta kobrantzak albo batera utzi eta tributu-betebeharrak betetzea erraztu
|
nahi da
. Kontu korronte horretan jasoko dira tributu-betebeharpekoari aitortutako kredituak, batetik, eta bere zorrak, kontrako zeinuarekin, bestetik; modu horretara, bi kopuruen arteko saldoa ordaindu edo itzuli beharko da kontuan arauketak ezarritako datetan.
|
|
|
Neurri horiek proportziozkoak izan behar dira, saihestu
|
nahi den
kaltearen araberakoak eta zorraren kobrantza segurtatzeko behar den zenbatekoan soilik. Kautelazko neurriak har daitezke tributuak kudeatu, ikuskatu edo biltzeko prozeduren edozein unetan; eta kautelazko neurriak hartzeko erabakien aurka errekurtsoak jar daitezke.
|
|
|
Foru-erakundeek, beraz, euren arauketa egiteko eskumena dute, eta hala
|
nahi dutenean
, lurralde erkideko arauketatik ezberdin. Esaterako, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren arauketa hasiera batean likidazio-egitura bera zuen lurralde erkidean eta foru-lurraldeetan baina egun likidazio-eskemak ezberdinak dira lurraldez lurralde.
|
|
|
Dena den, 43 artikuluko zazpigarren puntuak berak dionez, saihestu
|
nahi da
arrazoi fiskalengatik soilik egoitza aldatzea; hortaz, egoitza aldatzearen helburu nagusia tributu gutxiago ordaintzea baldin bada, aldaketa horiek ez dute ondoriorik edukiko. Halakoetan, subjektu pasiboak kasuan kasuko aitorpen osagarriak aurkeztu beharko ditu, eta berandutze-interesak ere gehitu beharko ditu.
|
|
|
Ikuskapen-prozedura kontrolik handiena egiten duen prozedura, kudeaketa-prozeduretan ziren mugak gabe. Ikuskapen-prozeduran ere, arau orokorren arabera zorra kobratuko dela ziurtatzeko har daitezkeen neurriez gain, kautelazko neurriak har daitezke; neurrien bidez, tributu-betebeharra izan dela edo bete dela zehazten dituzten frogak ez desagertzea, ez suntsitzea edo ez aldatzea lortu
|
nahi da
.
|
|
|
Ikuskapenari buruzko erregelamenduek ezarri moduan, ikuskapen-planek prozeduraren bidez ikertuko diren tributu-betebeharpekoak zehaztuko dituzte. Horiekin batera, jarduleen ekimenez jarduketak gauzatu
|
nahi badira
aukeraedo eragingarritasun-irizpideengatik, jarduketok aurretiaz ikuskapen-planean sartu behar dira Ogasuneko Zuzendari Nagusiaren baimenarekin. Zuzendari Nagusi horrek ikuskapen-planak onetsi eta aldatzen ditu, baita betebeharpekoak planetan sartu edo ateratzen ditu ere.
|
|
|
Prozedura ofizioz has daiteke (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 144 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 143 artikulua) prozedura hasteko komunikazioaren bidez. Komunikazio horretan jarduketen bidez aztertu
|
nahi diren
tributuak eta zergaldiak zehaztu behar dira, baita prozedurako jarduketak orokorrak (oro har, behin betiko likidazioarekin amaituko dira) edo partzialak (salbuespenez egiaztatuko aldian tributu-betebeharreko elementu guztiak hartzen ez dituztenean, behin-behineko likidazioarekin amaituz54) diren ala ez ere. Jarduketa partzialen kasuan, betebeharpekoak hamabost eguneko epea izango du, jarduketa partzialak hasi direla jakinarazten zaionetik zenbatzen hasita, jarduketok orokorrak izan daitezela Administrazioari eskatzeko (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 146 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 145 artikulua)).
|
|
|
Prozeduraren ondorio guztiak ikuskapen-txostenean dokumentatuko dira. Ikuskapen-txostena betebeharpekoari jakinaraziko zaio; bertan zerga-egitatea gertatu dela frogatzen duten elementuak zehaztuko dira eta betebeharpekoari adieraziko zaio organo eskudunari bidaliko zaiola, tributu-egoera erregularizatzeko administrazio-egintzak eman ditzan; hamabost eguneko epea emango zaio organo horri betebeharpekoak
|
nahi dituen
alegazioak aurkezteko. Ikuskapen-txostenaren aurka ezin izango da jarri ez errekurtsorik ez erreklamaziorik, baina txostenaren ondoriozko egintzen eta likidazioen aurka jartzen direnetan txostenean proposatutako erregularizazioaren egokitasuna planteatu ahal izango da.
|
|
|
58 Erregelamenduaren 55 artikuluak dionez, jarduketen izaeragatik ezin baita beste moduan izan, txostena bidaliko zaio egiaztatu
|
nahi den
tributuaren Kudeaketa-bulegoari, eta bulego horrek txostenaren ondoriozko behin-behineko likidazioa emango du.
|
|
|
Hortik aurrera, prozedura berdina da lurralde guztietan. Txosten hori betebeharpekoari eta gainerako interesdunari bidaliko zaie eta hamabost eguneko epea emango dio
|
nahi dituzten
alegazioak aurkez ditzaten eta bidezkotzat dituzten frogak nahiz agiriak aurkezteko edo proposatzeko. Txostena, betebeharpekoaren alegazioak, ekarritako agiriak eta, hala denean, egindako frogen emaitza organo eskudunari bidaliko zaio (Araban Ogasuneko Zuzendariari, Bizkaian Tributu-doktrinaren Batzordeari eta Gipuzkoan Batzorde Aholkulariari59) ebazpen-proposamen arrazoituarekin batera.
|
|
|
Behin desadostasuna adierazi eta gero, tributu-betebeharpekoari edo horren ordezkariari alderdi biek sinatutako aktaren ale bat emango zaio, une horretan edukia jakinarazi zaiola ulertuz. Betebeharpekoa bertan ez badago, edo ez badu akta jaso edo sinatu
|
nahi
, akta hori jakinarazi beharko da.
|
|
|
Betebeharpekoak edo bere ordezkariak ez badu akta sinatu
|
nahi
edota sinatzen badu baina bere desadostasuna adierazita, aktaren ale bat emango zaio eta hori jakinarazitzat joko da. Jakinarazpen horrekin, Araban hamabost eguneko alegazio-aldi berria emango zaio likidazioa emateko organo eskudunaren aurrean.
|
|
|
Aurretiaz egindako sarrera bihar-etziko tributu-betebeharra da. Hori gorabehera, une honetan ikusi
|
nahi dugu
Administrazioaren eta sarrerok ordaindu behar dituenaren arteko lotura. Atxikipenak, konturako sarrerak edo zatikako ordainketak egiteko beharra benetako eta diruzko betebeharra da.
|
|
|
Tributuaren helburua da ekonomia-ahalbidea erakusten dutenek gastu publikoetan parte hartzea. Argi dago tributuaren bidez lortu
|
nahi diren
helburuak direla Administrazioarenak ere. Dena dela, kontuan izan behar dugu herri erakundeak ekonomia-ahalbidea agertzen duela, gastu publiko hori gauzatu nahi duenean; hortaz, tributuak ordaindu beharko balitu, gastu publikotik kendu beharko genuke diru kopuru bat, gero gastu publikoan berriro inbertitzeko.
|
|
|
Argi dago tributuaren bidez lortu nahi diren helburuak direla Administrazioarenak ere. Dena dela, kontuan izan behar dugu herri erakundeak ekonomia-ahalbidea agertzen duela, gastu publiko hori gauzatu
|
nahi duenean
; hortaz, tributuak ordaindu beharko balitu, gastu publikotik kendu beharko genuke diru kopuru bat, gero gastu publikoan berriro inbertitzeko.
|
|
|
Epigrafe honetan esandakoa aplikatzeko, Arau Orokorrek agindu dutenez, zorraren likidazio-aldia identifikatu behar da, aldi horretako datuak bakarrik aintzat hartuz. Modu horretara, autolikidazioen kasuetan gehienbat, aurreko epealdiei dagozkien zor ordaindu gabeak geroko epealdiko autolikidazioen bidez erregularizatzea saihestu
|
nahi da
.
|
|
|
Arabako, Gipuzkoako eta lurralde erkideko arauketetan betearazpen-aldia hasi ahal izateko zorraren zenbatekoa aurretiaz zehaztu behar da; hortaz, eskatu
|
nahi den
zenbatekoa zein den ez badakigu, ezin izango da kobratu. Lurralde horietan, badago tarteko epealdi bat autolikidazioa ordaintzeko borondatezko aldia amaitu denetik betearazpen-aldia hasi arte; tarteko epe horretan betebeharpekoak zorra ordain dezake Administrazioak inolako errekerimendua bidali baino lehen, eta ondorioz, ezin izango da zehapenik ezarri, baina zorrari gehituko zaizkio errekerimendurik gabe aitorpena epez kanpo aurkezteagatiko errekarguak.
|
|
|
arrazoitua eta zehatza. Konstituzioan kokapen zalantzagarria izan arren (202ko urriaren 1eko eta 2021eko irailaren 23ko AGE), TLOk eta TFAO batzuk jaso dutenez, baimena prozedura hasi aurretik eska daiteke, aurretiaz organo judizialari frogatuz gero betebeharpekoa nor den, eta egiaztatu
|
nahi diren
kontzeptuak eta epealdiak zein diren. Konstituzioak babestutako egoitza izan daiteke pertsona fisikoarena edota pertsona juridikoarena.
|
|
|
Frogabideak Zuzenbidea onartutakoak izan daitezke, Kode Zibilean eta Prozedura Zibilaren Legean jaso direla. Tributuak aplikatzeko prozeduretan, eskubide bat baliarazi
|
nahi duenak
hura sortu duten egitateak frogatu behar ditu (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 101 Artikulua, Bizkaiko TFAOren 103 Artikulua, eta TLOren 105 artikulua). Tributu-administrazioak bere esku baditu froga-elementuak, betebeharpekoek haiek zehatz-mehatz adierazita beteko dute eskubidea frogatu beharra.
|
|
|
Foru-arauetan ezarri ez diren presuntzioak frogabidetzat onartzeko ezinbestekoa da frogatutako egitatearen eta ondorioztatu
|
nahi denaren
artean lotura zehatza eta zuzenekoa egotea giza zentzuaren arabera (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 104.2 artikulua, Bizkaiko TFAOren 106.2 artikulua eta TLOren 108.2 artikulua). Halako presuntzioak dituzten aktetan, eginbideetan edota ebazpenetan presuntzioa ondorioztatzeko arrazoinamendua jaso behar da.
|
|
|
Zerga-oinarriaren zehaztapenak zuzeneko lotura izan behar du neurtu
|
nahi den
zerga-egitatearekin. Osterantzean, zerga-oinarriaren bidez, zerga-egitatearen definizioa aldarazten ari gara.
|
|
|
Zeregin horretan, Administrazioak oreka bilatu behar du erabilitako bideen eta lortu
|
nahi den
emaitzaren artean. Modu horretara, etekin garbiak zehaztu nahi dituenean, ustezko sarrera gordinez gain, aintzat hartu behar ditu sarrera horiekin batera izan ohi diren gastuak ere.
|
|
|
Zeregin horretan, Administrazioak oreka bilatu behar du erabilitako bideen eta lortu nahi den emaitzaren artean. Modu horretara, etekin garbiak zehaztu
|
nahi dituenean
, ustezko sarrera gordinez gain, aintzat hartu behar ditu sarrera horiekin batera izan ohi diren gastuak ere. Zehatzago esateko, zuzeneko zergetan, zeharkako zenbatespen metodoaren bidez salmentak eta prestazioak, erosketak eta gastuak edo jardueraren etekin garbia zehaztu daitezke.
|
|
|
Horixe da zerga berezietan erabili ohi den teknika (esate baterako, Alkoholen gaineko Zergan, alkohol hutseko litro bakoitzeko hainbat euro da karga-tasa). Legeak berak aipatzen ditu tasa finkoak, portzentajeetatik edo ad valorem tasetatik bereiztu
|
nahi dituenean
.
|
|
|
Ordainketa askatzailea bakarrik izango da zorretik ordaindu den kopururaino. Bigarrenaren arabera, zordunak zor asko izanik ordainketa egiten duenean, ordainketa hori berak
|
nahi duen
zorrari egotz diezaioke.
|
|
|
Tributuzko arau-hausteen osagaiei ekinez, TFAOen 188 artikuluak (eta TLOren 183 artikuluak) aipatzen duen erruduntasuna edo erantzukizuna dugu, Osagai horrek arau-haustearen osagai subjektiboa osatzen du, eta horren bidez arau-haustea borondatez zein mailaraino gauzatu den zehatz daiteke. Doloa dago urratzaileak arau-haustearen emaitza lortu
|
nahi duenean
. Errua edo zabarkeria dago, egileak arau-haustearen emaitza zuzenean ala zeharka lortu nahi ez badu ere, ez ditu emaitza saihesteko baliabideak erabili izan, hau da, ez da behar besteko arreta jartzen.
|