|
2009
|
|
|
Orain arazoa beste leku batera eraman nahi dute udalekoek, besterik gabe. Horregatik, gu egoskorrak
|
jarri
ordez, proposamen ezberdin bat luzatu behar diegu, hots, tramankulua birziklatzea. Lekuz aldatzeko nahitaez zatitu behar dutenez eskultura, zati horiek parke batean zehar banatzea proposatuko diegu, eskulturaren birmoldaketa bat lortze aldera.
|
|
|
Zer iruditzen zaizue azken boladan konkurtsoak esleitzeko modan
|
jarri
den joera, zeinetan amaierako fasean proiektu batzuen artean herritarrei gustukoena aukeratzen uzten baitzaien?
|
|
|
Sorpresa handia izan da guretzat. Arquia/ Próxima foroan eta JAE erakusketan agertu ondoren, Felix Arranzen bildumakoak gurekin
|
jarri
ziren kontaktuan, eta hiru proiekturen informazioa bidali genien: Gabiriako Zubimusu etxea, eskena Toki izeneko eszenografia eta Urretxuko parkean diseinatu dugun eskala txikiko proiektu bat.
|
|
|
metodologia aipatuko nituzke. Gu proiektatzean, oso ohituta gaude ideia nagusi bat izatera, eta eskolan, nire bizipenen arabera, nahiko proiektu irrealen aurrean
|
jartzen
gaituztela ematen dit, konstruktibitatetik aldentzen direnak. Fisikotasunetik aldentzen direnak, alegia.
|
|
|
Fisikotasunetik aldentzen direnak, alegia. Ez naiz irakatsi diguten metodologia hori zalantzan
|
jartzera
sartzen, baina proiektu honetan nire ekarpen nagusia fisikotasun hori dela uste dut: arazo erreala, eta horri nola egin aurre.
|
|
|
baina teknikoki eta antolakuntza aldetik lanak aurrera eramateko zailtasun asko dituena. Jenialtasuna etekinak baino lehenago
|
jartzen
da.
|
|
|
Azkenengo denboretan, arkitektoaren irudia Europa mailan parekatzeko ekimenek haren izaera profesionala errotik
|
jarri
dute zalantzan. Ingeniaria versus arkitektoa ika mika* zaharrak plazara egin du salto, beste behin ere.
|
|
|
Arkitektoen Elkargoaren Kontseilu Nagusiak errekurtsoa
|
jarri
du arau horren kontra, GMHIEEren irizpideak urratzen dituela uste dutelako. Aldi berean, Arkitektoaren titulazioaren aldaketa sustatzeko ekimena martxan jarri dute, hau da, Arkitekto Graduko ikasketak (300 ECTS/ 5 urte)+ KAP (60 ECTS)= Arkitekturako Masterra.
|
|
|
Arkitektoen Elkargoaren Kontseilu Nagusiak errekurtsoa jarri du arau horren kontra, GMHIEEren irizpideak urratzen dituela uste dutelako. Aldi berean, Arkitektoaren titulazioaren aldaketa sustatzeko ekimena martxan
|
jarri
dute, hau da, Arkitekto Graduko ikasketak (300 ECTS/ 5 urte)+ KAP (60 ECTS)= Arkitekturako Masterra.
|
|
|
Gorakada ekonomikoa mantendu den heinean, sistema hau ez da zalantzan
|
jarri
. Industria astindu duen krisia dela eta, segurtasun falta nabarmenki gelditu da agerian.
|
|
|
Mendebaldeko herrialde garatuetako batez besteko inflazioa 2002 eta 2006 urteen artean% 2,5 eta% 2,2 bitartean egon zen. Hori XX. mendeko azken urteetan banku zentral askok praktikan
|
jarri
dituzten moneta politika ortodoxoen emaitza da, baita globalizazioaren emaitza ere; izan ere, lehiakortasuna gehitzean prezioak igotzea zailago egiten baita. Inflazio eskas horrek, aldiz, posible egin zituen hamarkada honetako hasierako urteen bereizgarri ziren moneta hedakuntza politikak eta interes tasa baxuak, zeinek zorpetze merkearen bidez hazkundea finantzatzea eta azkartzea ahalbidetzen zuten.
|
|
|
Interbentzio MINIMOA, zoruan
|
jarrita
zegoen materiala (travertino harria) mantenduz eta horma banatzaileek utziko zituzten ildo edo zuloak morteroz beteta, interbentzio arkeologiko baten antzera.
|
|
|
Segur aski horrek garrantzia handia izan du proiektatzeko orduan eta auzi desberdinen lehentasuna erabakitzeko orduan. Behin eraikuntza martxan
|
jarri
delarik, hau makina edo tresna moduan ulertuz, zuzen geundela esan dezakegu, eta talde guztiek, bai Eskandinaviatik etorritakoek bai bidasoarrek ondo ulertu dute aretoaren funtzionamendua eta eroso sentitu dira bertan, beren estilo edo ideologia musikala dena delarik. Bestalde, elkarteko jendea tokiarekin erabat identifikatua sentitzen dela iruditzen zait.
|
|
|
Baina, diru falta zela eta, proiektua ez zen aurrera eramaten, beste obrak egiten joan ginen, baina urteak aurrera zihoazela, proiektu hau noizean behin gure mahaietatik agertzen zen. Azkenean, berriz hartu genuenean, luzerako altzari hori zatitan banatu eta gurpilak
|
jartzea
erabaki genuen. Mugitu ahal izango zen altzari bat egiten ari ginen, oso ideia oinarrizkoa.
|
|
|
Fatxada berri baten enkarguari erantzuna emanez, eta proiektutik abiatuz, iradokitzen duzun arkitektura parlante izate hori planteatzen da, enpresaren presentzia era eragingarrian transmitituko duena. Ikustezko elementu nagusietan
|
jarritako
arretan eta egituraren xinpletasunean oinarrituz, nolabaiteko pertzepzioeta memoria erraztasuna lortzen da. Arketa itxura duen ponpaketa estazio bat, hanburgesa itxura duen hanburgesa postu bat bezala.
|
|
|
Arketa itxura duen ponpaketa estazio bat, hanburgesa itxura duen hanburgesa postu bat bezala. Beste ikuspuntu batetik,, erabateko proiektua, ren gaia, Loos ek esango lukeen moduan, eguneroko erabilera duen objektua arte aplikatuarenaren ondoan
|
jartzen
duena, fatxadako zulaketen erabileran agertzen zaigu. Zulaketa hauek, fatxada poroz beteriko epidermis bihurtzen dute, ingeniariek proposatzen zituzten aireztatze tximinien kalkuluei kontrajarriaz, hauek, arketa?
|
|
|
Beste garaiekin dagoen desberdintasun nabarmenena da asko garela, eta arkitekturaren munduan beste bide batzuk aurkitu ditugu. RULOT gertuko etorkizunean?, zaila da esatea, espero dut laurok elkarrekin jarraitzea, zoriontsu eta, estudioan diogun bezala, sudurra dakarten betaurrekoak ez ditzagun
|
jarri
behar, baina, zeinek daki.
|
|
2010
|
|
|
Egun, barruko materialei dagokienez, ez dago aukeratzeko tarte handirik, material gehienen erabilera arautegiak ezartzen du eta. Horregatik, IMBn itxituren eraikuntza diseinuan indar berezia
|
jartzen
jarraitzen dute, gerora, aldaezina, denaren diseinuan, alegia.
|
|
|
Itxitura bertikaletan, fatxada aireztatua aplikatu da goitik beheraaltuera osoan. Horrek, dakigunez, lodiera konstantea duen isolamendu jarraitua
|
jartzea
ahalbidetzen du. Higrotermiari dagokionez, itxitura osatzen duten elementuek, alde batetik, tarteetako kondentsazioak ekiditeko, eta bestetik, isolamenduaren eraginkortasuna ahalbidetzeko, baldintza optimoak betetzen dituzte.
|
|
|
hau era honetan erabiltzen duena, saiakera moduan erabilia, hain zuzen ere. Haien hitzetan,, material merkea, arina,
|
jartzeko
erraza, zulagarria, izanda, material ezin hobea da behar genuenerako.
|
|
|
Proba moduan erabilia izan denez, sistema merkea zen. Behin
|
jarrita
dagoela, eta funtzionatzen duela ikusita, komertzializatu egin dute, eta garestiagoa da, jakina?. Material hau erabiltzen den gune guztiek argazki bakarra eratzen dute, bakoitza argazki beraren zati bat izanik.
|
|
|
Proiektuaren egile eta arduradunek ere egitura berriaren alde egin zuten, aurrekontua merkeagoa zela-eta. Gutuna
|
jarri
zioten aipatu agintariari, baita hark proposamena onartu ere.
|
|
|
zen aldaketarik emango isolatzailearen erabilera ezari dagokionez harik eta bigarren krisia, 1979koa, igaro arte. Soilik krisiez gero
|
jarriko
ziren indarrean itxituraren ezaugarri termikoen azterketa eta aurrezpen irizpide berriak, gerora eraikuntza araudian jasoak izango zirenak (9).
|
|
|
Gresitea aurreikusi zen igeltserotza hormaren gainean, eta igeltsuzko luzitua barneko aldetik. Urte batzuk igaroko ziren ageriko adreilua bogan
|
jartzerako
, itxuragatik ez ezik, etorkizuneko mantentze lanak saihestearren zabalduko zena, bai eta eraikuntza merkatzearren ere. Hain onarpen zabala jaso zuen ageriko adreiluak 60ko hamarkadaren azken urteetan, ezen benetako salbuespen bilakatu baitzen zarpio bidezko akabera etxebizitzaeraikin garaietan.
|
|
|
7.S62 ÀQND, 1 LQVNULS] LRD (6). Bertan
|
jarriko
ziren bizitzen, urte gutxiren buruan, hiru milatik gora lagun, Donostiako ehun biztanletik bi edo.
|
|
|
Sailkapen berriak
|
jartzen
hasi du etxebizitza mota berriak; logela kopuru ezberdineko etxeak sortzea ez da gizartearen aldaketei erantzutea. Gizarte errealitateari egoki tuagoa dagoen sailkapen bat egiteko ordua da.
|
|
|
Hau guztia nahiko normala iruditzen zaigu, baina, auto berri bat erosi ostean, norbaitek aldatzen al dio motorra? Beira berriak leihoetan
|
jartzeagatik
edota sabaia zulatu eta leiho bat gehitzea gatik ordaintzen al dio langile bati. Egoera hau beraz eskaintza ren arazoa da, ez baita behar bezain plurala, edo bestela eskaria
|
|
|
Horrek guztiak bere biztanlea bezain aldakorra izan behar den etxe inguru baten beharra begi bistan
|
jartzen
du, bai erabil tzaile beraren aldaketak edo erabiltzaile ezberdinen desioak jaso aha izango dituena. Etxebizitzak denboran zehar alda kortasun bat eskatzen du ez baitakigu etorkizun hurbilak zer
|
|
|
Maturana legea praktikan
|
jartzeko
, dentsitatea handitzea besterik ez zen gelditu.
|
|
|
Eta hori, kasu askotan, ez da egia. Adibide bat
|
jar
dezagun: 1.000 m²-ko azalerako lurzorua, 40 etxebizitza/ ha dentsitatearekin.
|
|
|
Sustatzaileek arriskatzen dute, lurraren jabeek aldiz, ez. Etxebizitza guztiak saltzen diren bitartean, etxebizitza pu blikoen politika promozio pribatuaren esku
|
jartzea
posible da, bestela, ez da inolaz ere bideragarria.
|
|
2012
|
|
|
Arkitektura bioklimatikoak modu positiboan
|
jarriko
ditu harremanetan eraikuntzaren giza jarduera eta eraikinen erabilera, betiere modu pasiboan konfort mailarik altuena lortze aldera. Ez da arkitekturaren forma jakin bat, edota modaren bat, baizik eta arkitekturaren sormen eta konkretizazio teknika bat; horretarako, tokiko bereizgarritasunak eta ezaugarri klimatikoak erabiltzen dira.
|
|
|
5 kasua 4 kasuaren berdina izanik, 4.ean eguzkiarekiko babes bat
|
jarri
da hegoaldean, Bilboko egoera klimatikorako kalkulatua. Hegalaren erabilerak energia eskaeraren% 8,66ko murriztapena dakar.
|
|
|
Eraikuntzak gizakiaren oinarrizko beharrizanak betetzen dituen arren (edo horrela izan litzateke behintzat), errekurtso natural gehien kontsumitzen duen sektorea ere bada, lur eremu zabalak hipotekatzeaz gainera. Kalte hauek ekiditea edo gutxienez gutxitzea beharrezkoa izango da, errekurtsoen agortzeak etorkizuneko hazkundea kolokan
|
jar
baitezake. Beste era batera esanda, ez dakigu noiz arte jarraitu dugun orain arteko etengabeko hazkundea.
|
|
|
Egoera larri horren aurrean, Europar Batasuna (EB) diagnostikoa eta estrategia doituz eta finduz joan da azken hamarkadan zehar. Europako Kontseiluak, 2011ren hasieran, EBren konpromisoa berretsi zuen berotegi efektuko gasen isurketak (BEG) 2050ean% 80 eta% 95 artean murrizteko, 1990eko mailarekin konparatuta (Europako Batzordea, 2011a); orain dela ez hainbeste, isurketak 2050ean murrizteko helburua% 50ean gutxienez
|
jartzen
zuen EBk.
|
|
|
Europako Batzordeak, 2007an, asmo handiko programa bat
|
jarri
zuen martxan, energia eta klima aldaketarekin lotutako helburuak uztartuz, 2020 urtera begira. Programa horren arabera, 2020an CO2 ren isurketak% 20 gutxitu ditugu; energia, uxu berriztagarrien ekarpenak azkeneko kontsumoan
|
|
|
Normalean, produktu berriak garatzerakoan arreta material edo eraldaketa prozesu berrietan
|
jartzen
da, baina beste batzuetan honezkero existitzen den produktu baten erabilera hobetzeko ikerketa batek diseinu eraginkorrago bat sor dezake. Horixe da metal zabalduaren kasua:
|
|
|
Europa iparraldeko herrialdeetan ohikoa da zubi termikoen katalogoak erabiltzea, zeinek transmitantzia linealaren(?) taulak agertzen dituzten eraikuntza xehetasun desberdinetarako. Gure arteko araudien arreta horma, sabai, zolata eta leihoen transmitantzian (U)
|
jartzen
da soilik, zubi termikoen energia galerak argibide lauso eta zehaztugabeetan galtzen direlarik.
|
|
|
handitu egiten da U gutxitzearekin batera. Arreta fatxadaren transmitantzian
|
jartzen
bada zubi termikoak kontuan hartu gabe, azken horien bero galera, ezkutuak, fatxadarenak baino handiagoak izatera iritsiko dira (6).
|
|
|
SARRERA: 2004 urtean
|
jarri
zuen abian lehiaketa hau Pasaiako Udalak. Asmoa erabilera anitzeko eraikin bat sortzea zen, beste erabilera batzuen artean arraun elkartea ere barne hartuko zuena.
|
|
|
Alegia, 11 urte luze pasa dira Eusko Jaurlaritzako Lurralde Antolamendua eta Uren Sailburuordetzak Euskal Hiria marka instituzionalizatu eta bere egin zuenetik. Beste garai batzuk ziren, eta, agian, hazkunde ekonomikoaren pentsamoldearekin jokatuz, top down eta baliabideak modu jasanezinean ustiatzeko inertziak eredu neoliberal bat
|
jarri
zuen besterik ezean, determinismo instituzional batetik abiatuta. Dagoeneko, errealitatea iritsi da iritsi behar zen lekura, eta askori gustatzen ez zitzaigun eredu desarrollista eta neoliberalaren azken egunak dira.
|
|
|
Laburbilduz, Euskal Hiriak, hiri/ lurralde/ gizarte eredu jakin baten marka instituzionala baino, Euskal Herriaren aniztasuna bermatuz eta berau balioan
|
jarriz
, analisi prospektibo eta parte hartze prozesuaren bidez, lurralde antolamendua eta herrigintza egiteko kudeaketa kultura eta eredu berri bat behar du izan aurrerantzean. Kudeaketa eredu horrek lurralde antolaketarako gidalerro estrategikoak markatu lituzke, eragile ezberdinen parte hartzearekin erdietsiak, dagoeneko negoziaezinak diren printzipio aurrerakoi batzuetan oinarriturik egon liratekeenak.
|
|
|
Kirol bakoitzak bere begirada
|
jartzen
du praktikan, hortaz, bere probetxurako elementuak aukeratuz. Hala, hiriaren azterketa sakona darabilte, haren kartografia pertsonal zein alternatiboa osatzen dutelarik.
|
|
|
berezko erabilerari muzin egingo dio patinatzaileak nahieran, komeni zaion bezala erabiltzeko. Elementu horien jatorrizko funtzioak kolokan
|
jartzearekin batera
dago hiriaren erabilera finkatu eta onartuen eraldaketa bera ere; izan ere, oinezkoak duen abiadura gainditzen du skaterrak. Gainera, espazio publikoaren erabilera, plazena esaterako, askoz luzatuagoa egiten du.
|
|
|
Horixe da kirol honek praktikatzen duen hiri espazioaren jabetze eta begirada kritikoaren kakoa. Alegia, kirol/ jolas honen jardunerako, hiria modu sortzailean irakurtzen duela, adostua dagoen espazioaren baliatzea eta ohiturak kolokan
|
jarriz
eta tentsioak sortuz.
|
|
|
haien ingurumenean zehar mugitzen ziren moduen behaketatik dator. Nolabait, gorputza da ingurumenarekin modu naturalenean harremanean
|
jartzeko
tresna eta gorputzaren sendotasun eta malgutasunaren lanketa paregabea lortzen zela ondorioztatu zuen Georges Hébert militar frantsesak. Gerora, belldarrei esker, praktika militarra izatetik, hiri praktika bilakatu da.
|
|
|
Aztertutako bi kirol horien ekarpen nagusia horixe bera da, hirian zeharreko mugimendu kritiko ez arautua eta mugagabea. Kirola kontzeptu gisa kolokan
|
jartzeko
gai dena, alegia, arautua dagoen praktika fisikoa jolas bilakatzen dute skateak eta parkourrak, eta espazio publiko, eta pribatua, irekiak osotasunean dira haien jolasguneak.
|
|
|
Nola moldatzen dira zuen tesiak eskala handiago batean? Adibide bat
|
jartzearren
, Bartzelona metropolitarra 3 milioi biztanleko hiri konpaktua da. Euskal Hiriaz ari bagara, kopuru antzekoa topatzen dugu hiri konpaktuen artxipelago formatuan.
|
|
|
Elementuon bitartez, gure gogoa landa-gunera itzultzen da. Logika berberari jarraituz, hiri er= uan zuhaitz bat, lorategi txiki bat edota hiri ortu bat
|
jarriz
, berau «berdetzeari» ekiten diogu. Baina ba al dakigu berdetasunak atzetik zer duen?
|
|
|
Oro har, toki bat hobetzea planteatzean, zuzenean beharrizanei erantzungo dien zein elementu gehitu pentsatzen
|
jartzen
gara. Baina zergatik ez logika hori alderantzikatu?
|
|
|
Analisi hori biztanleengandik jasotako inforrnazioarekin osatu zen, eta horretarako bide ezberdinak jorratu ziren: talde txikietan herritik galdu, gauzak behatu eta hitz egin nahi zuenari entzunez; zuzenean bizilagunengana joz, honi edo hari buruz galdezka; iluntzean beraiekin eseri eta harremanetan
|
jarriz
, bakoitzak bere etxe atarira jaitsitako aulkiekin osatutako topaleku inprobisatuetan; edota herriko plaza nagusian, herri mailako hmonada antolatuz, esparru erlaxatu eta informalagoan harremanak izateko.
|
|
|
Momentu horietatik bildutako datuekin, 3 ezaugarri azpimarratu ziren: iturri publikoak, upategiak eta tradizioak Herriaren bereizgarri izan dira urte luzez eta egun galzorian daude, hortaz, herritarrak beraiekin berriro harremanetan
|
jarri
beharra zegoen. Horrez gain, R sinbolo bat amatu zen berreskuratu beharreko elementuak adierazteko.
|
|
|
Ekintzak ondoko faseak izan zituen: karearen prestaketa_ kare bizia itzali; tokiaren azterketa_ herriko bizilagun batzuen gidaritzapean, udalerrian zehar eginiko bisitekin; tokiaren esentziaren bilaketa_ ikusi eta ikasitakoak komunean
|
jarri
, talde zirriborratze saio ezberdinen bidez; margoketa artistikoa_ partaideen proposamenak gauez fatxadetan proiektatu eta markatu zituzten, hurrengo egunetan zehar margotzeko; kareztatzea_ herrigunea zeharkatu zuten pregoi eran parte hartu nahi zuen herritar oro kareztatze ekintzara dei eginez.
|
|
|
Dena den, oso interesgarria izan da Nazio Batuetako idazkari orokor Ban Ki moon jaunari entzutea munduko aztarna ekologikoari buruzko hausnarketaz eta iraunkortasunerantz aurrera egiteko premia larria berriro ere kontuan hartu beharraz. Mundua iraunkortasunik ezeko egoera batera iritsi dela onartu du, eta gobernuen erantzukizuna dela iraunkortasunaren biderako baliabideak
|
jartzea
.
|
|
|
Hiritarrekin ez da benetako saiakerarik egin debatea sortu eta inplikazioa lortzeko, ez da beroketarik egin. Eta ez jendearen gogo faltagatik, baizik eta jendarteak parte hartzeko bide egokirik
|
jartzen
asmatu ez dutelako, teknikariei zuzendutako jardunaldi teknikoak lehenetsiz. Jasangarritasun kontzeptuaren, ekonomia ereduaren eta ingurumenaren arteko lotura, edo hazkunde edo kontsumoaren aurreko jarrera bezalako gaiak jorratzea faltan bota dugu gogoeta eta egitarauetan.
|
|
|
Aurrerapausoak eman dira, orain gehiago birziklatu eta askoz zabor gutxiago botatzen da Gardelegiko zabortegira, baina arazoa ez da konpondu eta kudeaketa daraman enpresak (FCC) utzikeria erakutsi du behin baino gehiagotan. Zaborren bilketan ere, pauso batzuk ondo eman badira ere, gutxi aurreratu da zabor bilketa selektiboan eta Jundizen ezarri zen biokonpostaren guneak ez ditu bete
|
jarritako
itxaropenak, batetik espero baino askoz hondakin gutxiago tratatzen duelako, eta bestetik, tratatzen den materialaren azken kalitatea ez delako espero bezain ona. Beraz, zaborren sistemaren ingurukoa saltzen hasi baino lehenago, aitor dezagun asko dugula hobetzeko, betiere orain artean lortu dena onartuz eta hobetzeko falta zaigun horretan indarra jarriz.
|
|
|
Zaborren bilketan ere, pauso batzuk ondo eman badira ere, gutxi aurreratu da zabor bilketa selektiboan eta Jundizen ezarri zen biokonpostaren guneak ez ditu bete jarritako itxaropenak, batetik espero baino askoz hondakin gutxiago tratatzen duelako, eta bestetik, tratatzen den materialaren azken kalitatea ez delako espero bezain ona. Beraz, zaborren sistemaren ingurukoa saltzen hasi baino lehenago, aitor dezagun asko dugula hobetzeko, betiere orain artean lortu dena onartuz eta hobetzeko falta zaigun horretan indarra
|
jarriz
.
|
|
|
Gasteiz marka saldu nahi izan denean aipatu den erabaki estrategikoa. Proiektu honen bioaniztasun balioa zalantzan
|
jarri
gabe, aipatutako hazkundeak oso egoera larrian jarri du eraztun berdea bai eta haren inguruan dauden hiri kanpoko parkeak ere. Egun, eraztun berdea auzo berriez inguratuta dago.
|
|
|
Gasteiz marka saldu nahi izan denean aipatu den erabaki estrategikoa. Proiektu honen bioaniztasun balioa zalantzan jarri gabe, aipatutako hazkundeak oso egoera larrian
|
jarri
du eraztun berdea bai eta haren inguruan dauden hiri kanpoko parkeak ere. Egun, eraztun berdea auzo berriez inguratuta dago.
|
|
|
Egun, eraztun berdea auzo berriez inguratuta dago. Grafikoki, inguratuta izan da guztiz, eta ondorioz, haren lotura ekologikoak hautsi eta bioaniztasuna kinka larrian
|
jarri
da. Esate baterako, Salburua parkean eraikinak egiteko asmoa izan ez ezik, handik hain hurbil eraiki izana eta azpiegiturez inguratuta egotea ere arrisku handia izan da azken urteetan, Udaleko txosten tekniko batzuek ondorioztatzen dutenaren arabera.
|
|
|
Garbi dago sektorea berpizteko aukera interesgarri bat dela, eta energia kontsumoaren murrizketa eta errentagarritasun handiagoa ekarriko dituztela eraikuntza bioklimatikoek, energia beharra gutxitzen duten aukerek edo energia berriztatzaileen aldeko apustuak. Baina garapen eredua, hazkundea eta sistema bera ez badira zalantzan
|
jartzen
, iraultza berdeaz hitz egitea azalkeria eta marketin hutsa da. Hau da, sistema kapitalista, ez justua, insolidarioa, harraparia eta ingurumen aldetik ez jasangarria biziberritzea baino ez.
|
|
|
Hau da, sistema kapitalista, ez justua, insolidarioa, harraparia eta ingurumen aldetik ez jasangarria biziberritzea baino ez. Ekonomia berdearen bernizean baino ekonomikoa ekologikoan
|
jarri
litzateke begirada. Gure ezkerreko begirada kritiko eta berdeak, aldiz, eredu sozioekonomiko berria eta mundumailako beste garapen alternatiboa behar ditu zutabe, gure hiri eta planetaren norabidea eraldatu dezagun.
|
|
|
Begirada berri honek lurraldean ekologiaren paradigma integratzeko aukera zabaltzen du. Landscape Urbanismek diziplinen gerturatzea proposatzen du, baina ez gaizki ulertu, ez da espazio berdez josi behar hiria edo natura imitatu behar, baizik eta hiria naturaren prozesuekin batera elkarlanean
|
jarri
.
|
|
|
Gizakiak beharrezkoak dituen elementuak naturatik ustiatzen baditu, zeozer itzuli dio naturari trukean, zeozer hori osasun mailan defini litekeena. Gizakiak orain arte zor handiak sortu ditu naturarekin, beraz, giza aurrerapenei eskatu zaie orain arte egindako gaitzei erremedioa
|
jartzea
, hala nola etorkizuneko eraldaketak osasungarriak egitea. Batzuetan eraikitakoaren gainean hobekuntzak ezarri dira, beste batzuetan optimizatzeko estrategiak bultzatu edota eragile berriak proposatu, betiere lurraldearen ikuspegia galdu gabe.
|
|
|
LABURPENA: Hiri hondakinen bilketa selektiboa modu berri batean egiteko EHUko Arkitektura Eskolan martxan
|
jarri
den ikerketa proiektuaren lehen fasean landutakoa (planteamendu teorikoa eta definizioa) laburbiltzen da artikulu honetan.
|
|
|
Testuinguru horretan, hiri hondakinen bilketa selektiboa modu berri batean egiteko ikerketa proiektu bat
|
jarri
da martxan EHUko Arkitektura Sailaren barnean. Ideia 2012 urtearen hasieran sortu zen helburu argi batekin:
|
|
|
Egoera guztiz jasangaitza, zalantzarik gabe. Zenbait herritan zintzilikailuen bitartez martxan
|
jarri
den Atez Atekoak, berriz, bere ezaugarrien inguruan sortu den eztabaidan sartu gabe, aurrekoaren emaitza bikoizten du (4), hiri hondakinen bereizketa altu bat lortzea posible dela argi eta garbi erakutsiz.
|
|
|
Beste aldetik, hirigintza irizpide hau ematen du: ingurune hiritarraren eta ez hiritarraren arteko mailakako jarraitutasuna egon dadila bermatzea, ingurune naturalaren eta hiriaren artean loturak
|
jarriko
dituzten korridoreen erabileraren bidez.
|
|
|
Errealitate hauek agerian
|
jartzearren
, 2002 urteko eta 2012 urteko ortoargazkiak konparatu dira:
|
|
2013
|
|
|
EtxeMahaia, espazio goxo eta komun baten arteko mugak zalantzan
|
jartzen
dituen mahai/ logela da. EtxeMahaiak, modu ezin hobean bizitzeko egokia den gunea, erabiltzaile askoren artean elkarbanatzea ahalbidetzen du, gune irekiaren ideia apurtu gabe gune pribatu gisa espazio minimo bat gordez.
|
|
|
A.P. etxean adibidez kontraxaflatu carrocero zuzenean dutxaren hormetan
|
jarri
da. Junturak kontrolatzea oso erraza da, xafla osoak erabiltzean juntura gutxi izango baititugu.
|
|
|
Eibarreko Plan Orokorrak, 1959an indarrean
|
jarriko
zenak, egundoko biztanleria hazkundea iragartzen zuen, 56.000 biztanleko errolda aurreikusten baitzuen 1972rako. Hori dute testuinguru Urkizuko lau dorreek, 312 sendiri aterpe emateko eraiki zirenak.
|
|
|
Baina bada non ikasi. Herrialde moduan perfektua ez bada ere, Japoniak, eskulan merkean barik, automatizazioan
|
jarri
du bere helburua. Arrazoi ugari izan daitezke horretarako:
|
|
|
Baina ez zituen, antza denez, baldintza egokienak. Kantauri itsasoaren ausardiak arrantzaleei arreta bereziak hartzea eskatzen zien beren sartu irtenetan, zakarraldi egunetan bereziki, beren bizitzak arriskuan
|
jartzen
baitzituzten eta alditan galdu ere bai (Ciriquian Gaitarro, 1951). 1878 urtean azken balea arrantzatu zen Bizkaiko kostaldean, eta ordurako aspaldi ziren itxiak Zarautzeko ontziolak.
|
|
|
60ko eta 70eko hamarkadetan egindako astakeriekin damututa, edo lotsatuta, hurrengo hamarkada bietan eraikuntzak geldiunea izan zuen. Baina berriro ere martxan
|
jarri
zen eraikuntzaren makina turismoaren aitzakiarekin. Aurreko hamarkadetako etxetzar garai eta dentsoen aldean, «kalitatezko» turismoa ahalbidetuko zuen eraikuntza plangintza egituratu zen 90ko hamarkadatik aurrera, etxe bakar eta dentsitate txikiko urbanizazioetan oinarrituta. Herriaren lurzoruaren hiritartze masiboa ekarri duena, landa lurren kalterako, jakina.
|
|
|
Urteetan zehar, bainuetxeak uraren bitartezko sendaketak egiteko erabili dira. Hori dela-eta, bainuetxeen inguruko ikerketa lan gehienak osasun eta zientziaren ikuspuntutik egin dira, eraikin hauen arkitekturari arreta handirik
|
jarri gabe
.
|
|
|
Eraikin hauek, oro har eta kanpotik ikusita, oso eraikin sinpleak izan ohi dira, bolumen errazak, oso trinkoak. Baina oinplanoari arreta
|
jarriz
gero, erabiltzaileen beharretara egokitutako askotariko espazioak eta aberastasun espazial bat aurkituko ditugu. Eguneko zein gaueko jardunetara egokitutako espazioak, hala nola tamaina handiko jangelak, aldagelak, kafetegiak, bainugelak, aisialdirako guneak, etab.
|
|
|
Haren hitzetan, sistemen bilakaera aztertzeko orduan bi bide daude; bata tradizionala, non indibiduoak hil, populazioak urritu eta espezieak desagertu egiten diren, eta bestea berriagoa, organismoen presentzian edo gabezian begia
|
jarri
beharrean, organismo kopuruen aldaketan eta aldaketa horien konstantzia mailan jartzen duena. Aztertzen ari garen sistemaren ezaugarrien arabera bietako azterketa bide bat egokiagoa izango da bestea baino, eta gehienetan, kanpoko eragileek aldaketa asko sortzen dituzten sistemak aztertzeko orduan, eta espero ez litezkeen gertaera asko izaten direnean, bigarren bidea egokiagoa izango da.
|
|
|
Haren hitzetan, sistemen bilakaera aztertzeko orduan bi bide daude; bata tradizionala, non indibiduoak hil, populazioak urritu eta espezieak desagertu egiten diren, eta bestea berriagoa, organismoen presentzian edo gabezian begia jarri beharrean, organismo kopuruen aldaketan eta aldaketa horien konstantzia mailan
|
jartzen
duena. Aztertzen ari garen sistemaren ezaugarrien arabera bietako azterketa bide bat egokiagoa izango da bestea baino, eta gehienetan, kanpoko eragileek aldaketa asko sortzen dituzten sistemak aztertzeko orduan, eta espero ez litezkeen gertaera asko izaten direnean, bigarren bidea egokiagoa izango da.
|
|
|
Adituen ustetan, ekonomia jasangarria bihurtu ahal izateko beharrezkoa izango da ingurunearen aberastasuna mantentzea eta bere neurrian ustiatzea. Erresilientziak merkatu librea (free market delakoa) kolokan
|
jartzen
du, merkatuen globalizazioari erantzuteko modu ia bakarra eskualdeen espezializazioa baita, efizientzia lortu eta produktibitatea handitzeko. Baina espezializazioak eskualdeen ahuldura ekarriko du, bere sistema ekonomikoa aktibitate nagusi horren menpe egongo baita, eta mendekotasun horrek gorabeheren aurrean era egokian erantzutea zailduko baitio.
|
|
|
Bigarren galderari dagokionez, ikerketek misterioa argitu zuten, baina baita beste kontu harrigarri batzuk azaleratu ere. Pazko uharteko biztanleek egurra erabiltzen zuten kilometrotako bideak eraiki, «moai» erraldoiak haien gainean garraitu eta behar zuten lekuan tente
|
jartzeko
. Baina nola zen hori posible enbor sendodun zuhaitz bakar bat ere ez zegoen uharte batean?
|
|
|
Auzoaren eraldaketa prozesua eraberritutako eraikin industrialetan oinarritzen da, kulturari lotutako hainbat aktibitate kokatu dira bertan. Vodka Koneser lantegia berrerabiltzeko proiektua martxan
|
jarri
zen 1897 urtean, non kontzertuak eta konferentziak ematen diren. Fabryka Trzciny arte zentro bilakatu da 2003 urtetik aurrera eta hiriaren arte birika da, eta Soho Factory, Praga Project barnean sartzen da, eta proiektuaren tamaina eta aktibitate dibertsitateagatik zaharberritzerik interesgarriena da.
|
|
|
Artikulu honek Bartzelonako Poblenou auzo industrialaren birmoldaketa alderatzen du Eibarko ondare industrialaren egoerarekin. Poblenou n erabilitako birmoldaketa prozesuari, egokidura urbanoari eta eraikinen ezaugarriei arreta
|
jarriz
, Eibarko ondare industrialaren balorazioa eta birmoldaketa erdiesteko gakoak aurreratzen saiatzen da.
|
|
|
Elementu kitch direlakoetatik hasi eta eskultura abstraktu klonikoetara heldu arte, hamaika harri bitxi ikusi daitezke hauetan, aurri arkeologikoak barne. Barakaldon bertan Bilboko itsasadarreko industriaren azkenekoetako aztarna (Sestaoko labe garaiaren dorrea hain zuzen) bertoko errotonda batera bideratu nahi izan zuten aspaldiko saiakera urbanistiko baten ildoan, eta geroxeago ere, nahiz eta labe garaietako bat azkenean mantendu, Megapark deritzon zonaldeari ongietorria ematen dion abiapuntuan
|
jarri
zuten labe garaiaren maketa oroitarria, nonbait jostailu eskala erabilgarrian.
|
|
|
Bestetik, monumentu bilakaturiko adibideak ditugu; hauetariko batzuk Bilboko ibaiertzean (garabiak, mineralaren karga itsasontzietan egiteko egiturak, tximiniak eta bestelakoak). Batik bat barnean espazio habitagarririk apenas dutenak izaten dira, eta Iñaki Uriarte arkitektoak dion bezala normalean bertikalak, hau da; espazioaren ustiapen ekonomiko eta espekulatiboari oztopo larregi
|
jarriko
ez dietenak.
|
|
|
Hauen artean ibai zabal batzuen bazterretako paisaia kulturalek eta industriaren ekomuseoek bereganatu zuten sona nabarmena. Paisaiaren kontserbazioa kultura historiko jakin baten lekukotasuna oroitzen zuten monumentuekin erlazio zuzen edo zeharkakoan euskarritzen zen, desagerturiko bizibidearen presentziaren testigantza material gisa zutik
|
jarriz
paisaia tipologia espezifiko batzuk jorratzen zituztenak. Urteak pasatua hala, ostera, eredu horiek agortze bidean daudela sumatzen hasiak gara, besteak beste Alemaniako Renania Westfalia, Emscher eta Ruhr ibaien erregio industrialetatik tarteka marteka datozkigun notiziei erreparatuz bederen.
|
|
|
(1) Sarri askotan simulatua dena errealitatearen lekuan
|
jartzen
da. Hirigileek ez dute lurraldea bere horretan imajinatzen; gizarte bat imajinatzen dute lurralde horretarako, maketa bihurturiko espazio baldintzatuan.
|
|
|
Aisialdiaren demokratizazioa erdiesteko free space honen eredu eraikia Rogers eta Pianoren Parisko Beaubourg kultur eta arte zentroa dugu(), kulturaren instituzionalizatzea dela-eta edukiontzi flexiblearen porrota agerian
|
jarri
zuena. Programarik gabeko arkitekturaren ildotik, Koolhaas eta Tschumik teorizazio eta proposamen eraikiak egin dituzte (La Villette proiektua, Bigness kontzeptua eta hortik sortutako proiektuak, Seattle go liburutegia esaterako).
|
|
|
Arkitektura maila teorikoan proposatzen denean eta are gehiago proposamena utopikotzat jotzen baldin bada, haren garrantzia ezbaian
|
jartzen
da maiz. Ideia bat praktikan jartzeak ekartzen dituen mugak direla, denboraren igarotzean gertatzen diren ezbeharrak direla, arkitektura ideiak gutxietsiak dira.
|
|
|
Arkitektura maila teorikoan proposatzen denean eta are gehiago proposamena utopikotzat jotzen baldin bada, haren garrantzia ezbaian jartzen da maiz. Ideia bat praktikan
|
jartzeak
ekartzen dituen mugak direla, denboraren igarotzean gertatzen diren ezbeharrak direla, arkitektura ideiak gutxietsiak dira. Batzuek diote Priceren ideien izaera erradikala errealitatera eraman izan balitz, proposamenaren helburu sozialak indargabetuko ziratekeela.
|
|
|
Zergatik ez da orain arte hiri hazkundearen sistema kolokan
|
jarri
–
|
|
|
Nire ustez, horrek hankaz gora
|
jarriko
lukeelako udalen finantzaketa. Gaur arte, udalen diru sarreren kopuru handi bat lurraren antolaketaren ondorioz sorturiko baimen kudeaketan oinarritzen delako.
|
|
|
Gaur arte, udalen diru sarreren kopuru handi bat lurraren antolaketaren ondorioz sorturiko baimen kudeaketan oinarritzen delako. Erabilera baimen eta eraikuntza baimenengatik udalak tasak
|
jartzen
dituelako.
|
|
|
Hiri antolamendurako prestatutako agiriaren onespenaren prozesua bukatu gabe egonda ere, 4 urte igaro ondoren, hauteskundeen ondorioz udal gobernua alda daiteke. Hori gertatzen bada, aurreko udal gobernuak proposaturiko hiri antolaketa hankaz gora
|
jar
dezakete, aurreko udal gobernuak eskatutako lantaldeak egindako hiri antolamendu utopikoan murgildu ere egin gabe.
|
|
|
Horiek baitira hiria aldatzeko eragileek dituzten beharrak, baliabideak eta justifikazioak. Hiri plangintzak, beraz, eragile horiei mugak
|
jartzeko
bakarrik egon lukeelakoan nago, ez hiri plangintza diru iturri bihurtzeko.
|
|
|
Oteizari bidalitako eskutitza, l/ g, 13 urte/ g, JOMF artxiboa. Ziurrenik, Fullaondok akatsa egin zuen eskutitzan data jartzean; izan ere, azaroa
|
jarri
zuen eta Lehiaketaren epaiaren aktan data agertzen baita.
|
|
|
adierazten duena eta, bestetik,, egitura sinbolikoa? edo kokaleku horretan gurutzatutako bi ardatz
|
jarrita
irudikatzen zen, ikur monumentala?, Eskultura/ Arkitekturaren integrazioa ulertzeko bere moduaren sintesi moduan. Bi marra erradikal eta horietako bat luzetarakoa, honela osatuta:
|
|
|
izatearen ideiarekin; izan ere,, hemen datza?
|
jarri
beharrean, hemendik abiatu dira, jarri nahi zuen.
|
|
|
jarri beharrean, hemendik abiatu dira?
|
jarri
nahi zuen. Eta, aldi berean, heriotza (falta den hori, joan den hori) atzera itzultzen zen metamorfosia egin ondoren, pistaren hutsune handiari konsistentzia emanez, izatea eratzen duen ezerezaren moduan.
|
|
|
Oteizari bidalitako eskutitza, l/ g, 13 urte/ g, JOMF artxiboa. Ziurrenik, Fullaondok akatsa egin zuen eskutitzan data
|
jartzean
; izan ere, azaroa jarri zuen eta Lehiaketaren epaiaren aktan data agertzen baita.
|