2023
|
|
...uko legeez gain, ezin ahantz daiteke autonomia erkidegoek euren eskumenen barruan zerga berriak sor ditzaketela, edo Estatuaren zergen gaineko errekargua ezar dezaketela legearen bidez; berbarako, zenbait autonomia erkidegok Bingo Jokoaren gaineko Zerga ezarri dute Bingo —Asturias Balear Uharteak—, eta beste batzuk Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergan gutxieneko kuoten gaineko errekarguak
|
jarri
dituzte —Asturias, Kantabria eta Murtziako Erregioa— Halaber, Nafarroako Foru Komunitateak bere tributu arauketa onesten du Nafarroako Parlamentuak egindako Foru Legeen bitartez.
|
|
Bestelako gauza da legegileak zerga egitate bihurtzen duen egitezko kasua errealitate ekonomikoa izatea (adib., diru sarrera bat), edo aurretiaz juridikoa den egitatea izatea (esaterako, egintza edo negozio juridikoa). Dena den, arreta
|
jarri
behar da tributu legeak ematen duen definizioan, eta ez errealitateko egitatean (hots, lege definizioaren euskarri edo oinarri materiala den horretan). Ulerbidez, errenta errealitatea ekonomikoa da, baina PFEZk errentari buruz diharduenean ez du beti errealitate hori aipatzen.
|
|
Tradizioaren arabera, TFAOen 20 artikuluak dionez (eta TLOren 20.ak ere), zerga egitatearen ondorioak tributu betebehar nagusiaren sorrerara biltzen ziren. Egun, esan dezakegu zerga egitatea gauzatzeak subjektua kargapean
|
jartzea
dakarrela eta, ondorenez, tributuaren sortzailetzat har daitekeela. Ezaugarri horrek bereizten ditu, hain zuzen, zerga egitatea eta tributu arauak izan ditzakeen egitezko gainerako kasuak.
|
|
Hortaz, aduanetako zergen zerga egitatea izan daiteke armen trafikoa, pornografiako materialen trafikoa edo babesturiko animalien larruaren trafikoa, eta halako egitateak gauzatuz gero, tributu zorra ordaindu litzateke. Tributu zuzenbideak baditu beste gune gris batzuk ere, esaterako, errentaren gaineko zergetan jaso ohi diren ondare gehikuntzak justifikatu gabekoak, halakoetan sasoi batean aitortu ez ziren errentak zergaren menpe
|
jartzen
dira, errenton jatorria gorabehera.
|
|
Bigarrenik, ordezkoa zergadunaren lekuan
|
jartzen
da. Ordezkoak zergaduna harreman juridiko tributarioetatik baztertu eta haren lekua hartzen du, Administrazioarekin lotura duen subjektu bakar bihurtuz.
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 35.3 artikuluaren arabera, eta Bizkaiko TFAOren 34.3 artikuluaren arabera (eta TLOren 35.4 artikuluaren arabera), ondokoak tributu betebeharpekotzat joko dira, horrela ezartzen duten tributuetako foru arauetan: jarauntsi onartu gabeak, ondasun erkidegoak eta, nortasun juridikorik izan gabe, zergapean
|
jar
daitekeen batasun ekonomikoa edo ondare banandua osatzen duten erakundeak. TFAOek (eta TLOk) ez dute eman beste kategoriarik ezartzeko agindu edo definiziorik; are gehiago, tributu zehatzen foru arauei aukera eskaintzen die kategoria hori erabiltzeko.
|
|
Manu horrek eztabaida sorrarazi du autoreen artean, tributuen subjektuaren kontzeptua eta, batez ere, gaitasun juridiko tributarioa zalantzan
|
jartzen
dituelako. Ez dago argi nortasun juridikorik gabeko erakundeak
|
|
Estatuak, pertsona moduan, beti dihardu Zuzenbidearen menpe. Horregatik, Sozietateen gaineko Zergaren eta zenbait toki tributuren kasuan, antolamendu juridikoak tributuen menpe
|
jarri
ditu Estatua, autonomia erkidegoak, toki ogasunak, Espainiako Bankua, organismo autonomoak. nahiz eta kasu horietarik gehienak tribututik salbuetsita egon. Nolanahi den ere, salbuetsita egoteko, subjektu pasiboa izan behar da.
|
|
Solidaritatearen araubidea zerga egitate bakarrak eratortzen duenez, tributu betebehar bakarra dago, baita Administrazioarekin tributu harreman juridiko bakarrak ere. Eta ondorioz, betebeharpekoetatik edonork gauzatzen dituen egintzak ondorioak dakarzkie gainerako betebeharpekoei (ordainketa, preskripzioa, errekurtsoak
|
jartzea
...).
|
|
Manu horren ondorioz, hirugarren bat (edo gehiago) subjektu pasibo edo tributuaren zordun nagusiarekin parekatzen da (edo dira); baina, ordezkoekin gertatu aldera, erantzuleak ez du subjektu pasiboa baztertzen, ez da horren lekuan
|
jartzen
tributu harremanetan. Beste zordun bat da.
|
|
Erantzule mota horien artean badago ezberdintasunik euren araubide juridikoari begira. Nolanahi den ere, erantzuleak beti erantzun behar du subjektu pasiboarekin batera tributuaren ordainketaz, azken hori tributu betebeharretik askatuz; batzuetan, subjektuak erantzun ez duelako (subsidiaritatea), eta, beste batzuetan, subjektuaren maila juridiko berean
|
jartzen
delako (solidaritatea).
|
|
Halakoetan, zehapena osorik ordaindu du, adostasunagatik ezer murriztu gabe, baina erantzukizuna adierazteko proposamenean erantzuleari bere adostasuna ager dezan eskatuko zaio. Erantzuleak adostasunagatik zehapena murriztu ahal izateko, beraz, ez du errekurtsorik
|
jarri
behar, zorra eta zehapena zuzenean ordaindu behar du, edo atzerapena eskatu eta ematen badiote. Horrela lortutako murrizketa galduko da baldin eta erantzuleak erantzukizuna adierazteko erabakia aurkaratzen badu.
|
|
Tributu araua aplikatzeko gatazkan edota itzurpenaren aurkako klausularen kasuetan (foru arauek erabilitako terminoekin esanda) arau haustea gauzatzen denean, Arabako eta Gipuzkoako TFAOek (eta TLOk) ezarri dutenez, kontrakoa frogatu ezean, ez da erantzukizunetik askatzeko arrazoi bezala onartuko behar besteko arreta
|
jartzea
, ezta arauaren zentzuzko interpretazioa ere. Gure aburuz, horrela da tipoaren definiziotik bertatik funtsezko berdintasuna behar delako, betebeharpekoaren kasuaren eta hirugarren baten kasuaren artean azken horri buruzko administrazio irizpideak aurretiaz argitaratu badira guztion ezagutzarako, aitorpen edo autolikidazioa aurkezteko epea amaitu aurretik.
|
|
Araban eta Gipuzkoan, gainera, bada aurretiazko errekerimendua ere tributu betebeharpekoari edo bere ordezkariari eginiko zitazioa argitaratzea agerraldien bidezko jakinarazpenen kasuetan (TFAOen 27.1 artikulua). Edozein kasutan, errekerimenduaren ostean eginiko ordainketak gero egingo den likidazioaren kontura egin direla uste da eta ez dute zehapen egokiak
|
jartzea
saihestuko.
|
|
— Tarteko pertsonak erabiltzea. Tarteko pertsona edo erakundea erabili dela ulertuko da baldin eta urratzaileak, bere nortasuna ezkutatzeko asmoarekin, hirugarren baten izenean
|
jarri
badu ondasunen edo eskubideen titulartasuna, errentak edo ondare irabazien lorpena edota tributuetarako garrantzizkoak diren eragiketak gauzatzea, hirugarrenaren baimenarekin ala baimenik gabe. Eragiketa, errenta edo titulartasun horietatik tributu betebeharra eratorriko da eta zehatu nahi den arau haustea gertatuko da betebehar hori ez betetzeagatik.
|
|
Zehapenaren zenbatekoa gutxituko da tributu betebeharpekoak bere adostasuna eman badu tributu zorraren erregularizazioaren gainean eta zehapenaren gainean. Adostasuna dagoela ulertzeko baldintza da hori, beraz, zehapenaren edo likidazioaren aurka tributu zorraren erregularizazioa jaso duenaerreklamaziorik edo errekurtsorik
|
jarriz gero
, adostasuna eman aurreko unera ekarri behar da egoera eta murriztu den zehapena berriro handituko da.
|
|
Kudeaketa prozeduretan, adostasuna ematea berariaz eskatu ezik, adostasuna dagoela uste da baldin eta betebeharpekoak ez badu likidazioaren edo zehapenaren aurkako errekurtsorik edo erreklamaziorik
|
jarri
, tributu zorra eta zehapena borondatezko epealdian ordaindu badu, edota zorra geroratzea edo zatikatzea eskatu eta onartu badiote. Prozedura horietatik eratorritako jarduketen barruan, errekurtsoa edo erreklamazioa jartzeko epea oraindik igaro ez bada, zehapena murriztuko da, baina zenbateko murriztua berriro eskatuko da gero errekurtsoa ala erreklamazioa jarri bada, jarraian adieraziko dugun moduan.
|
|
Kudeaketa prozeduretan, adostasuna ematea berariaz eskatu ezik, adostasuna dagoela uste da baldin eta betebeharpekoak ez badu likidazioaren edo zehapenaren aurkako errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri, tributu zorra eta zehapena borondatezko epealdian ordaindu badu, edota zorra geroratzea edo zatikatzea eskatu eta onartu badiote. Prozedura horietatik eratorritako jarduketen barruan, errekurtsoa edo erreklamazioa
|
jartzeko
epea oraindik igaro ez bada, zehapena murriztuko da, baina zenbateko murriztua berriro eskatuko da gero errekurtsoa ala erreklamazioa jarri bada, jarraian adieraziko dugun moduan.
|
|
Kudeaketa prozeduretan, adostasuna ematea berariaz eskatu ezik, adostasuna dagoela uste da baldin eta betebeharpekoak ez badu likidazioaren edo zehapenaren aurkako errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri, tributu zorra eta zehapena borondatezko epealdian ordaindu badu, edota zorra geroratzea edo zatikatzea eskatu eta onartu badiote. Prozedura horietatik eratorritako jarduketen barruan, errekurtsoa edo erreklamazioa jartzeko epea oraindik igaro ez bada, zehapena murriztuko da, baina zenbateko murriztua berriro eskatuko da gero errekurtsoa ala erreklamazioa
|
jarri
bada, jarraian adieraziko dugun moduan.
|
|
Ikuskapen prozeduretan, adostasuna dagoela uste da adostasun akta sinatu denean; bai eta egiaztapen laburtuko prozedura amaitzeko edota tributu betebeharpekoa aurrean izan gabe erregularizazio jarduketak amaitzeko txostenaren kasuan ere, tributu betebeharpekoak txostenaren ondoriozko likidazioaren edo zehapenaren aurka errekurtsorik nahiz erreklamaziorik
|
jarri
ez badu. Murrizketa aplikatzeko, gainera, zorra eta zehapena borondatezko epean ordaindu behar da, ala geroratzea eskatu ondoren hori onartu bada.
|
|
Murrizketaren kopurua tributu betebeharpekoari berriro eskatuko zaio likidazioaren edo zehapenaren aurka, edo bien aurka, betebeharpekoak errekurtsorik edo erreklamaziorik
|
jarri
badu, zorra edo zehapena borondatezko epean ordaindu ez badu, edota ordainketa geroratzea ala zatikatzea eskatu ez badu, ala eskatu badu ere, onartu ez badiote.
|
|
Murrizketa hau ikuskapen prozedura baten barruan bakarrik gerta daiteke, baldin eta ordaintzeko konpromisodun adostasun akta sinatu bada edota egiaztapen laburtuko prozedura amaitzeko txostenaren ziozko zehapenarekin eta erregularizazioarekin ados badago. Zehapenaren murrizketa hori berriro eska daiteke tributu betebeharpekoak likidazioaren edo zehapenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa
|
jarri
badu edo BTFAOren 225 artikuluko erabateko deuseztasuna adierazteko prozedura hasi badu.
|
|
Aurrekoaz gain, eta ordaintzeagatiko murrizketaren izenpean, 193 artikuluak ere diruzko zehapenak murriztea arautu du, 203.etik 213.era arteko artikuluen zehapenetarako. Zehapena %30ean murriztuko da, beti ere zehapenaren zenbateko osoa borondatezko epean ordaintzen bada, baita tributu zor osoa ere halakorik bada, edota ordainketa geroratzea nahiz zatikatzea onartu bada, eta horien aurka errekurtsorik edo erreklamaziorik
|
jarri
ez bada.
|
|
Horiek horrela, Lurralde honetan murrizketa aplikatzeko ez da zorra ordaindu behar, ez baita ordainketa borondatezko epean egiteko beharra aipatzen, ezta geroratzea nahiz zatikatzea lortzeko aipamenik ere ez; gure ustez, horiek guztiak zerga bilketaren prozedurarako uzten dira. Haatik, adostasuna dagoelako presuntzioa jaso da kudeaketaeta ikuskapen organoek likidazioa eta zehapena jakinaraztean, baldin eta ez bataren ez bestearen aurka errekurtsorik
|
jarri
ez bada; errekurtsorik jarriz gero, ostera, murrizketaren zenbatekoa eskatuko da interesdunari horrela jakinarazita, besterik gabe. Hala ere, errekurtsoa edo erreklamazioa aurkeztu bada baina oso osorik baiezkoa eman badiote interesdunari, zehapena berriro murriztu daiteke.
|
|
Horiek horrela, Lurralde honetan murrizketa aplikatzeko ez da zorra ordaindu behar, ez baita ordainketa borondatezko epean egiteko beharra aipatzen, ezta geroratzea nahiz zatikatzea lortzeko aipamenik ere ez; gure ustez, horiek guztiak zerga bilketaren prozedurarako uzten dira. Haatik, adostasuna dagoelako presuntzioa jaso da kudeaketaeta ikuskapen organoek likidazioa eta zehapena jakinaraztean, baldin eta ez bataren ez bestearen aurka errekurtsorik jarri ez bada; errekurtsorik
|
jarriz gero
, ostera, murrizketaren zenbatekoa eskatuko da interesdunari horrela jakinarazita, besterik gabe. Hala ere, errekurtsoa edo erreklamazioa aurkeztu bada baina oso osorik baiezkoa eman badiote interesdunari, zehapena berriro murriztu daiteke.
|
|
Ikuskapen prozeduretan, ordea, berariazko adostasuna behar da. Azkenik, zehapenaren edo likidazioaren aurka, edo bien aurka, errekurtsorik edo erreklamaziorik
|
jarriz gero
, zehapen osoa berriro eskatuko da, murrizketarik gabe; eta zorra ordaindu ez bada, zehapen murriztuaren zenbatekotik %20 soilik kenduko da, eta adostasunagatiko murrizketari eutsiko zaio. Errekurtso edo erreklamazioetan errekurtsogilearen uziei baiezkoa emanez gero, zehapena berriro murriztu daiteke (ATFAOren 192 artikulua).
|
|
Halakoetan, zehapenaren oinarria zehazteko batu behar dira bidegabe lortu den itzulketaren zenbatekoa eta autolikidazioaren ondorioz ordaindu zatekeen kopuru osoa. Jakina denez, jokabide horregatik zehapena
|
jartzea
berariaz bazter utzi da Gipuzkoako eta Arabako TFAOen 197 artikuluaren tipoa dela-eta, eta Bizkaiko TFAOren 198 artikuluaren tipoa dela-eta, hots, itzulketak bidegabe lortzeagatik.
|
|
Arau hauste mota hau 2017an indarrean
|
jarri
arte, eta beste negozio anomaloekin gertatu aldera simulazioa, kasu, TFAOren 14 artikuluko itzurpenaren aurkako klausulan sar zitezkeen jokabideak ezin ziren zehatu, ez zegoelako isunik kasu horietarako. Gaur egun, eta foru arau aldatu bada ere, irizpide orokor horri eutsi zaio baina arau hauste berezia sortu da itzurpenaren aurkako klausularen zenbait kasutan.
|
|
Gaur egun, eta foru arau aldatu bada ere, irizpide orokor horri eutsi zaio baina arau hauste berezia sortu da itzurpenaren aurkako klausularen zenbait kasutan. Irizpide orokorra zehapenik ez
|
jartzea
bada, arau hausteak salbuespena dakar. Gainera, arau haustearen tipoak ere kualifikazioa behar du:
|
|
Gainera, arau haustearen tipoak ere kualifikazioa behar du: zehapena
|
jartzeko
, egiaztatu behar da bat datozela itzurpenaren aurkako klausularen kasua eta Administrazioak bere irizpidea ezarrita duen kasua edo kasuak, beti ere irizpide hori aitorpena edo autolikidazioa aurkezteko epea hasi aurretik, guztiek ezagutzeko, plazaratu bada33.
|
|
Aitorpenak eta autolikidazioak ez aurkezteari dagokionez, oro har, honako zehapenak ezarri dira: ...o diruzko isun finkoarekin zehatuko da Bizkaian, arau orokor gisa (Araban eta Gipuzkoan, isuna 200 eurokoa da). b) Errolda aitorpenetan edo derrigorrean ordezkariaren izendapena jakinarazteko aitorpenetan, 800 euroko diruzko isun finkoa izango da Bizkaian, eta 400 eurokoa Araban eta Gipuzkoan. c) Informazioa eman beharra betetzeko oro har eskatzen diren aitorpenetan, 300 euroko diruzko isun finkoa
|
jarriko
da aitorpenean pertsona edo erakunde bati buruz eman beharreko datu edo datu multzo bakoitzeko. Isuna 800 eurokoa izango da gutxienez eta 40.000 eurokoa gehienez.
|
|
Administrazioak aitorpenak edo autolikidazioak aurkezteko errekerimendurik egin badu, zehapen hau bateragarria da Tributu administrazioaren jarduketei jarkitzea, oztopo egitea, aitzakiak
|
jartzea
edo horiek egitea ukatzeagatiko zehapenarekin, eginiko errekerimenduei arretarik ez ematearren (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 208 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 209 artikulua, gero ikusiko dugunez).
|
|
Oro har, autolikidazio edo aitorpen osatugabeak, zehaztugabeak edo datu faltsuak dituztenak aurkezten badira, 300 euroko diruzko isun finkoa
|
jarriko
da (Araban, 150 eurokoa da; eta Gipuzkoan, 150 eurokoa aitorpen osatugabeak edo zehaztugabeak badira, eta 250 eurokoa datu faltsuak badituzte). Errolda aitorpen osatugabeak, zehaztugabeak edo datu faltsuak dituztenak aurkezten badira, 500 euroko isun finkoa jarriko da Bizkaian, eta 250 eurokoa Araban eta Gipuzkoan.
|
|
Oro har, autolikidazio edo aitorpen osatugabeak, zehaztugabeak edo datu faltsuak dituztenak aurkezten badira, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da (Araban, 150 eurokoa da; eta Gipuzkoan, 150 eurokoa aitorpen osatugabeak edo zehaztugabeak badira, eta 250 eurokoa datu faltsuak badituzte). Errolda aitorpen osatugabeak, zehaztugabeak edo datu faltsuak dituztenak aurkezten badira, 500 euroko isun finkoa
|
jarriko
da Bizkaian, eta 250 eurokoa Araban eta Gipuzkoan. Informazioa emateko betebeharra betetzeko banakako errekerimenduen edo oro har eskatzen diren aitorpenen kasuan, diru kopuruei buruzko daturik ez dutenean edo osatugabe, zehaztugabe edo datu faltsuekin aurkeztu badira, Bizkaian 400 euroko isun finkoa (Araban eta Gipuzkoan, 200 euroko isuna) jarriko da pertsona nahiz erakunderen bati buruz aipatu ez den, zuzen azaldu ez den edo faltsua den datu edo datu multzo bakoitzeko.
|
|
Errolda aitorpen osatugabeak, zehaztugabeak edo datu faltsuak dituztenak aurkezten badira, 500 euroko isun finkoa jarriko da Bizkaian, eta 250 eurokoa Araban eta Gipuzkoan. Informazioa emateko betebeharra betetzeko banakako errekerimenduen edo oro har eskatzen diren aitorpenen kasuan, diru kopuruei buruzko daturik ez dutenean edo osatugabe, zehaztugabe edo datu faltsuekin aurkeztu badira, Bizkaian 400 euroko isun finkoa (Araban eta Gipuzkoan, 200 euroko isuna)
|
jarriko
da pertsona nahiz erakunderen bati buruz aipatu ez den, zuzen azaldu ez den edo faltsua den datu edo datu multzo bakoitzeko. Diru kopuruei buruzko datuak badira, berriz, isuna da aitortu gabe utzi diren edo behar bezala aitortu ez diren eragiketen zenbatekoaren %2raino, gehienez, eta, gutxienez, 1.000 euro Bizkaian, eta 500 euro Araban eta Gipuzkoan.
|
|
a) Kontabilitatean edo tributu arauek eskatutako liburu eta erregistroetan eragiketak zehaztasunik gabe aipatzen badira edo aipatu ere ez badira egiten, %1eko zehapena ezarriko da, aipatu ez diren, zehatz azaldu ez diren, faltsuak diren edo dagokien esanahia barik beste bat duten kontuetan jaso diren kargu, abonu edo idazpenen gainean %1, hain zuzen. Zehapena gutxienez 150 eurokoa da eta gehienez 6.000 eurokoa Araban eta Gipuzkoan, eta 300 eta 12.000 euroen artekoa Bizkaian. b) Kontabilitatea eta tributu arauek ezarritako liburu eta erregistroak eraman edo zaindu beharra betetzen ez bada, Bizkaian diruzko isun proportziozkoa
|
jarriko
da, hain zuzen, zergaldian izandako negozio kopuruaren %1eko isuna, eta 1.200 euroko isuna, gutxienez (Araban 600 euro gutxienez, baldintza berdinetan), eta Gipuzkoan, %10eko isuna, gutxienez 15.000 eurokoa izanik. Halaber, kontabilitatearen eta erregistroen euskarri moduan erabiltzen diren programa eta artxibo informatikoak zaintzeko betebeharra betetzen ez bada, Gipuzkoan isun bera jarriko da, baina Araban eta Bizkaian isuna astunagoa izango da, negozio kopuruaren %20raino izan daitekeela (eta gutxieneko isuna ere handiagoa da:
|
|
a) Administrazioak duen eskubidea tributu zorrak zehazteko kasuan kasuko likidazioaren bitartez. b) Administrazioak duen eskubidea likidatu edo autolikidatu diren tributu zorren ordainketa eskatzeko. c) Zor ez diren sarrerak itzultzea, tributu arauen ondoriozko itzulketak egitea eta bermeen kostua berreskuratzea eskatzeko eskubidea. Bai eta zenbateko horiek kobratzeko eskubidea ere. d) Administrazioak duen eskubidea tributu zehapenak
|
jartzeko
eta horien ordainketa eskatzeko, zehatzeko ahalmena aztertzean sakonago jorratuko duguna.
|
|
tributu betebeharraren osagai guztiak edo batzuk likidatzea, egiaztatzea, segurtatzea, ikuskatzea, erregularizatzea edo aitortzea, nahiz eta jarduketa hasiera batean beste tributu betebehar baten gainekoa izan, tributu betebeharpekoaren autolikidazioa akastuna izan delako edota Administrazioaren jarduketa deuseza izan (2022ko martxoaren 21eko AGE). ...asutan, epeak atzeratzeko asmoarekin bakarrik egin diren jarduketak bazter utzi behar dira, besteak beste, begi bistako egitatea jasotzeko egin direnak, geroko jarduketak egingo direla abisatzekoak, aurkeztutako agiriak jasotzekoak inolako baloraziorik egin gabe, edo agiriak berriro eskatzekoak agiriok jadanik espedientean badaude (2008ko martxoaren 147ko AGE). b) Errekurtso edo erreklamazioen bat
|
jartzeagatik
; errekurtso zein erreklamazioetan egindako jarduketengatik, betebeharpekoak horiek modu formalean ezagutuz gero; Ekonomia Itunaren Arbitraje batzordearen aurrean gatazka aurkezteagatik; zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik; Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik; eta organo judizialak tributu prozedura gelditzea agintzeagatik. c) Tributu zorra likidatu edo autolikidatzeko, tr...
|
|
a) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta tributu betebeharpekoak modu formalean horren berri jaso badu, eta helburua tributu zorra benetan biltzea bada. Adibidez, ordaindu gabeko zorren ziurtagiria eskatzeak eta hori tributu betebeharpekoari jaulki eta jakinarazteak ez du preskripzio epea geldiarazten (2023ko otsailaren 16ko AEAZren ebazpena). b) Errekurtso edo erreklamazioen bat
|
jartzeagatik
; errekurtso zein erreklamazioetan egindako jarduketengatik, betebeharpekoak horiek modu formalean ezagutuz gero; Ekonomia Itunaren Arbitraje batzordearen aurrean gatazka aurkezteagatik; zorduna konkurtsoan dagoela adierazteagatik; tributu zorra kobratzeko akzio zibilak edota penalak egikaritzeagatik; eta organo judizialak tributu prozedura gelditzea agintzeagatik. c) Tributu zorraaitortu, azkendu... Hala ere, 390 foru eredua aurkezteak ez du preskripzio epea geldiarazten nahiz eta BEZaren autolikidazioa bertan izan; geldiarazi ere, lurralde erkideko pareko ereduak ez du preskripzioa geldiarazten baina aitorpen horretan ez da BEZ zenbatzen (2021eko ekainaren 22ko AGE).
|
|
Errekurtsoak edo erreklamazioak
|
jartzeagatik
, baita bide judizialekoak ere, epea geldiaraziz gero, ordainketa eskatzeko eskubidea geldiaraziko da aurkaraturiko egintzaren eragingarritasuna etetea soilik lortu denetan. Ostera, etetea lortu ezean, berrikuspen prozedura hasi bada ere, Administrazioak zorra biltzeko jarduketak jarrai ditzake.
|
|
Zor ez diren sarrerak itzultzea, tributu arauketaren ondoriozko itzulketak egitea eta bermeen kostua berreskuratzea eskatzeko, tributu betebeharpekoaren eskubidearen preskripzio epea arrazoi hauek direla-eta geldiaraz daiteke: a) Tributu betebeharpekoaren modu sinesgarrian egiten duen edozein jarduketagatik, baldin eta helburua dirua itzultzea, berreskuratzea edo autolikidazioa zuzentzea bada. b) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta helburua eskubidea aitortzea, dirua itzultzea edo berreskurapena itzultzea bada. c) Errekurtso edo erreklamazioen bat
|
jartzeagatik
, izapidetzeagatik edo ebazteagatik.
|
|
Zor ez diren sarrerak lortzeko, tributu arauketaren ondoriozko itzulketak lortzeko eta bermeen kostua berreskuratzea lortzeko, tributu betebeharpekoaren eskubidearen preskripzio epea arrazoi hauek direla-eta geldiaraz daiteke: a) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketa edo berreskurapena egitea bada. b) Tributu betebeharpekoaren modu sinesgarrian egiten duen edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketaren edo berreskurapenaren ordainketa eskatzea bada. c) Errekurtso edo erreklamazioen bat
|
jartzeagatik
, izapidetzeagatik edo ebazteagatik, edota Ekonomia Ituneko Arbitraje batzordean gatazka aurkezteagatik.
|
|
Betebeharren arteko lotura eta preskripzio epeen jokoa batera
|
jarriz gero
, zergapetze bikoitzeko egoerak eta zergapetu gabeko egoerak sorraraz daitezke. Lehenengo kasuan, esaterako, demagun denborazko egozpenaren irizpideak aplikatzean desadostasuna dagoela eta aurreko ekitaldi batean tributu betebeharpekoak aitortu duen sarrera geroko zergaldira eraman nahi duela Ogasunak.
|
|
Kontrara, zergapetu gabeko egoerak ere gerta daitezke Administrazioak ordaintzeko edo itzultzeko kopuruak erregularizatu nahi dituenean denborazko egozpenaren irizpideetan desadostasunak daudelako. Demagun tributu betebeharpekoak errekurtsoa
|
jarri
duela ordaindu behar duen likidazioaren aurka eta urteak igarota arrazoia ematen diotela. Halakoetan, Administrazioak ezin dezake itzultzeko likidazioak aldatu zergaldi horretakoak preskribatu direlako.
|
|
Tributu zorra zehazteko Administrazio ahalaren iraungitze epea arrazoi hauek direla-eta eten daiteke: a) Tributu betebeharpekoak zein Administrazioak administrazioarekiko auzi errekurtsoa
|
jartzeagatik
. Epearen zenbaketa geldituko da, eta prozesua amaitzeko ebazpen irmoa jakinarazi denetik berriro zenbatzen jarraituko da. b) Berraztertzeko errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa jartzeagatik, edota peritu tasazio kontrajarria eskatzeagatik.
|
|
a) Tributu betebeharpekoak zein Administrazioak administrazioarekiko auzi errekurtsoa jartzeagatik. Epearen zenbaketa geldituko da, eta prozesua amaitzeko ebazpen irmoa jakinarazi denetik berriro zenbatzen jarraituko da. b) Berraztertzeko errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa
|
jartzeagatik
, edota peritu tasazio kontrajarria eskatzeagatik. Epea berriro zenbatzen jarraituko da ebazpena eman denetik aurera.
|
|
Kontrakoa ezinezkoa izango litzatekeelako, tributu betebeharpekoaren ahalmena ez da iraungitzen, hots, itzulketak edo berreskurapenak eskatzeko eta lortzeko ahalmena. Administrazioak duen tributu zorra zehazteko ahala, ordea, iraungitzen da (baita zehapenak
|
jartzeko
ahala ere, gero ikusiko dugunez). Hala ere, gerta daiteke preskripzio epearen barruan betebeharpekoak zor ez den sarrera itzultzeko eskatzea, preskripzioa behin baino gehiagotan geldiarazi delako, eta Administrazioak itzulketaren kopurua ezin zehaztea kasuan kasuko likidazioaren bitartez, tributu zorra zehazteko bere ahala iraungi delako.
|
|
Halako administrazio egintzak ez dira irmoak izan behar. Modu horretara konpentsa daitezke Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren behin behineko likidazioan jasotako itzulketaren zenbatekoa, betebeharpeko berak duen beste tributu zor batekin, betebeharpekoak likidazioaren aurka errekurtsoa
|
jartzea
erabaki duen ala ez gorabehera.
|
|
Neurri horiek proportziozkoak izan behar dira, saihestu nahi den kaltearen araberakoak eta zorraren kobrantza segurtatzeko behar den zenbatekoan soilik. Kautelazko neurriak har daitezke tributuak kudeatu, ikuskatu edo biltzeko prozeduren edozein unetan; eta kautelazko neurriak hartzeko erabakien aurka errekurtsoak
|
jar
daitezke. Kautelazko neurriak hurrengo hauek izan daitezke:
|
|
Legeek ezarritako kasuetan, eskualdatzen diren ondasunen gaineko eskubide erreala dauka Administrazioak, loturaedo afekzio eskubidea hain zuzen; horren bidez, eskualdaketak kargatzen dituzten tributuak kobratu ahal izango ditu (eskualdaketa horiek eskurapen eta inportazioak ere izan daitezke). Lotura eskubidea ondasunaren edozein edukitzaileren aurka
|
jar
daiteke, salbu eta Erregistroaren fede publikoak babesten duenean eskuratzailea, edota horrek merkataritzazein industria establezimendu batean onustez eta titulu zuzenaz eskuratu duenean gauza. Afekzioa ere badago onura fiskala geroko betekizun baten mende dagoenean, orduan zorra bazterreko oharrean jasoko da Erregistroan betekizun hori gero beteko ez den kasurako.
|
|
Haatik, pribilegioa duen hartzekodun bezala, lehen esan bezala, ez dago hitzarmenari lotuta, hitzarmenaren alde botoa eman ezik edota hitzarmenari atxiki ezik. Halakoetan zalantzan
|
jar
daiteke Tributu administrazioak tributu kredituaren xedaezintasunaren printzipioaren arabera jardun duenik; TFAOek, alabaina, halako erabakiak hartzeko ahalmena eman diote Administrazioari, 168.4 artikuluak xedatutakoarekin bat (eta TLOren 164.4 artikuluarekin bat).
|
|
Amaitzeko, 39/ 2015 Legearen 63.1 artikuluak ezarri duenez, organo ezberdinei esleituko zaizkie prozeduraren instrukzioa eta prozeduraren fase zehatzailea. Edozein kasutan, zehapena
|
jartzeko
organo eskuduna izan behar da Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 217 artikuluaren eta Bizkaiko TFAOren 218 artikuluaren 5 puntuan aipatutakoen bat.
|
|
Prozeduraren hasiera jakinaraztea oso garrantzitsua da zehapen prozeduraren iraungitze epeei begira. TFAOek diotenez, erregularizazio prozeduren ondorioz hasitako zehapen prozedura ezin izango da hasi prozedura horren objektu izan diren pertsona edo erakundeen aurka, behin jakinarazpena egin denetik sei hilabeteko epea igaro bada, edo likidazio zein ebazpena jakinarazitzat ematen denetik igaro bada35 Horiek horrela, sei hilabeteko epean prozedura hasi ezean, da inoiz hasi, nahiz eta zehapena
|
jartzeko
ahala Tributu administrazioak duen egikaritzeko epea preskribatu izan ez (edo iraungi izan ez, Bizkaiaren kasuan).
|
|
ebazpena jakinarazitzat eman den unea eta modua; ebazpenaren aurka egiteko bideak, epeak eta organo eskudunak; eta zehapena ordaintzeko epeak, modua eta lekua. Errekurtsoa
|
jartzeko
epea eta zehapena ordaintzeko epea zenbatzen hasiko dira ebazpena jakinarazitzat eman den egunetik aurrera.
|
|
a) Pertsona edo erakunde urratzailea identifikatzea. b) Egitateak finkatzea eta egindako frogak balioestea. c) Gauzatutako arau haustea zehaztea. d) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa zehaztea, aplikatu diren graduazio irizpideak aipatzea, bai eta egin beharreko murrizketa ere ezartzea. Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen bideak (errekurtsoak) adieraztea, baita horiek
|
jartzeko
epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua. Gehienetan, ordain gutunarekin batera emango da ebazpena. g) Aplikatu diren murrizketen zenbatekoa eskatzeko inguruabarrak zehaztea, halakorik gertatuz gero murrizketa galduko baita. h) Berandutze interesak ez eskatzea, zehapenen eragingarritasuna eten bada zehapenen aurka errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa garaiz eta behar bezala jarri delako. i) Ebazpenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jar badaiteke, hurrengoaren berri ematea:
|
|
Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen bideak (errekurtsoak) adieraztea, baita horiek jartzeko epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua. Gehienetan, ordain gutunarekin batera emango da ebazpena. g) Aplikatu diren murrizketen zenbatekoa eskatzeko inguruabarrak zehaztea, halakorik gertatuz gero murrizketa galduko baita. h) Berandutze interesak ez eskatzea, zehapenen eragingarritasuna eten bada zehapenen aurka errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa garaiz eta behar bezala
|
jarri
delako. i) Ebazpenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jar badaiteke, hurrengoaren berri ematea: zehapena etetea eskatuz gero, eteteari eutsiko zaio organo judizialak eteteari buruz ezer adierazi arte.
|
|
Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen bideak (errekurtsoak) adieraztea, baita horiek jartzeko epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua. ...rekin batera emango da ebazpena. g) Aplikatu diren murrizketen zenbatekoa eskatzeko inguruabarrak zehaztea, halakorik gertatuz gero murrizketa galduko baita. h) Berandutze interesak ez eskatzea, zehapenen eragingarritasuna eten bada zehapenen aurka errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa garaiz eta behar bezala jarri delako. i) Ebazpenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa
|
jar
badaiteke, hurrengoaren berri ematea: zehapena etetea eskatuz gero, eteteari eutsiko zaio organo judizialak eteteari buruz ezer adierazi arte.
|
|
Amaitzeko, aipatu behar ditugu tributu zehapenak
|
jartzeko
eskumena duten organoak zein diren: a) Foru Aldundia, lanbide ofizial, enplegu edo kargu publikoetan aritzea eteten denean, zehapen gisa. b) Ogasun eta Finantza Saileko foru diputatua, onura zein pizgarri fiskalak aplikatzeko eskubidea galtzen denean, onura edo pizgarri horiek emateko eskumena izanik, edota diru-laguntzak edo laguntza publikoak jasotzeko aukera galtzen denean edo Administrazio publikoarekin kontratuak sinatzeko debekua ezartzen denean.
|
|
a) Foru Aldundia, lanbide ofizial, enplegu edo kargu publikoetan aritzea eteten denean, zehapen gisa. b) Ogasun eta Finantza Saileko foru diputatua, onura zein pizgarri fiskalak aplikatzeko eskubidea galtzen denean, onura edo pizgarri horiek emateko eskumena izanik, edota diru-laguntzak edo laguntza publikoak jasotzeko aukera galtzen denean edo Administrazio publikoarekin kontratuak sinatzeko debekua ezartzen denean. Osterantzean, onura edo pizgarri fiskala aitortzen duen organoa izango da zehapena
|
jartzeko
eskuduna. c) Gainerako kasuetan, likidazioa emateko organo eskuduna edota zehapen prozedura hastea proposatu duen administrazio unitatearen gainetik hurrengo dagoen organoa
|
|
Zehapenaren aurka eta likidazioaren aurka, modu independentean, errekurtsoa edo erreklamazioa
|
jar
daiteke, zehapena likidaziotik eratorri bada. Erabil daitezkeen errekurtsoak eta tributuak aplikatzeko egintzen aurkakoak berdinak dira:
|
|
Ezarritako zehapenak ez dira betearaziko administrazio bidea agortu arte. Horiek horrela, zehapenaren aurka errekurtsorik edo erreklamaziorik
|
jarriz gero
, betearazpena borondatezko aldian zuzenean etengo da. Egia esateko, ez da betearazpena eten, ezpada zehapenen izaeraren ondorioa gertatu, zehapenak izaera betearazlea ez duelako.
|
|
administrazio bidean arau hausteak eta zehapenak aztertzean jorratu izan dugunaeta zigor bidea jarraian jorratuko duguna delitu fiskala eta kontabilitateko delitua aztertzean. Orduan esaten genuen moduan, izaerari dagokionez, bi horien arteko desberdintasun formal bakarra da, administrazio bideko ez zilegiak ez direla zigor bidekoak bezain astunak; beste desberdintasun bat zehapenak edo zigorrak
|
jartzen
dituen organo eskuduna izan daiteke, administrazio organoa ala organo judiziala, hurrenez hurren; ezberdina da ere, zehapenak edo zigorrak jartzeko prozedura.
|
|
administrazio bidean arau hausteak eta zehapenak aztertzean jorratu izan dugunaeta zigor bidea jarraian jorratuko duguna delitu fiskala eta kontabilitateko delitua aztertzean. Orduan esaten genuen moduan, izaerari dagokionez, bi horien arteko desberdintasun formal bakarra da, administrazio bideko ez zilegiak ez direla zigor bidekoak bezain astunak; beste desberdintasun bat zehapenak edo zigorrak jartzen dituen organo eskuduna izan daiteke, administrazio organoa ala organo judiziala, hurrenez hurren; ezberdina da ere, zehapenak edo zigorrak
|
jartzeko
prozedura.
|
|
Delitu honetarako ezarritako zigorrak dira urtebetetik bost arteko espetxealdi zigorra eta iruzur egindako kopurutik horren sei halako arteko isuna. Iruzur egindako zenbatekoa 600.000 eurotik gorakoa bada, talde edo antolakunde kriminal baten baitan gauzatu bada, edota beste pertsona bat edo batzuk tartean
|
jarri
badira, negozio edo tresna fiduziarioak erabili badira, edo paradisu fiskalen bitartez gauzatu badira, erantzulea edo betebeharpekoa benetan nor den, bere ondarea zein den ala iruzur egindako kopurua zenbat den ezkutaturik geratzeko moduan, orduan espetxealdi zigorra bi urtetik sei artekoa izango da eta isuna bikoitzetik sei halako artekoa (305.bis. artikulua). Zigor bien kasuan, aurreko zigorrekin batera honako zigor osagarriak ezarriko dira:
|
|
absolbitzeko desenkusa37 Egitate burutuen jokabidearen aurrean bagaude ere, Zigor Kodeak borondatezko damuaren aukera onartzen du, behin delitua gauzatu eta gero tributu egoera erregularizatuz, beti ere Tributu administrazioa horretaz konturatu baino lehen. Erregularizazioa, beraz, egin behar da Tributu administrazioak egiaztapeneta ikerketa jarduketak hasiko dituela betebeharpekoari jakinarazi aurretik, edota halako jarduketarik ez bada, Fiskaltzak, Estatuko Abokatuak ala autonomia erkidegoko, foru aldundiko edo toki administrazioko ordezkari prozesalak betebeharpekoaren aurkako salaketa edo kereila
|
jarri
baino lehen, edota Fiskaltzak ala instrukzioko epaileak jarduketak hasi aurretik, betiere jarduketak ahalbideratzen dionean eginbideak hasi direla modu formalean jakitea. Ildo horretatik, 7/ 2012 Lege Organikoaren zioen azalpenean adierazi bezala, erregularizazioak"... erabat neutralizatzen ditu jokabidearen balio gutxitzea eta emaitzaren balio gutxitzea; ulertu behar da, tributu egoera erregularizatuta, tributu betebeharra hasieran ez betetzeak dakarren zuzentasunik eza desagertu dela(.)".
|
|
Zigor Kodearen 132.2 artikuluak dionez, Preskripzio epea geldiarazi egingo da, prozedura, zantzuen arabera, delituaren erantzulea den pertsonaren aurka bideratzen denean. Prozedura pertsona jakin baten aurka bideratzen dela ulertuko da, auziari hasiera ematen zaion unetik edo ondoren, kereila nahiz salaketa
|
jarri
denetik sei hilabeteko gehieneko epean ebazpen judizial ematen denetik, ebazpen horrek delitu izan daitekeen egitate batean ustezko parte hartzea egozten badio. Ebazpen judiziala emanda, geldiarazpenaren ondorioak atzeraeraginez ekarriko dira kereila edo salaketa aurkeztu zen unera.
|
|
Lehenago Tributu administrazioak uste bazuen Ogasun publikoaren aurkako delitu baten zantzuak zeudela, erruduntasun testigantza zigor jurisdikzioari bidali behar zion eta ezin zuen likidazio prozedurak aurrera jarraitu. Orain, 7/ 2012 Lege Organikoa eta TFAOen VI. Titulua indarrean
|
jarri
ondoren, arau orokorra da administrazio prozedura izapidetzen jarraitzea, likidaziozein bilketa prozedura izan, nahiz eta erruduntasun testigantza jurisdikzio eskudunari igorri edo espedientea Fiskaltzari bidali prozesu judiziala has dadin. Horrek guztiak"... aukera emango du bi alderdi gainditzeko.
|
|
Betebeharpeko guztientzat zehapen orokorra 300 euroko diruzko isun finkoa da Araban eta Bizkaian, eta 150 eurokoa Gipuzkoan. Isun berezi bezala, kreditu erakundea urratzailea bada, oker abonatu edo kargatu diren zenbatekoen %5eko edo kantzelatu beharreko gordailu edo eragiketaren %5eko diruzko isun proportziozkoa
|
jarriko
zaie. Gutxienez 2.000 euroko isuna jarriko da (Gipuzkoan, 1.000 euro).
|
|
Isun berezi bezala, kreditu erakundea urratzailea bada, oker abonatu edo kargatu diren zenbatekoen %5eko edo kantzelatu beharreko gordailu edo eragiketaren %5eko diruzko isun proportziozkoa jarriko zaie. Gutxienez 2.000 euroko isuna
|
jarriko
da (Gipuzkoan, 1.000 euro). Ez betetzea eramailearentzako txekeen librantzaren edo abonuaren ingurukoa bada, isuna txekearen ageriko balioaren %5ekoa izango da.
|
|
4) Tributu administrazioaren jarduketei jarkitzeagatik, haiek oztopatzeagatik, aitzakiak
|
jartzeagatik
edo haiek egitea ukatzeagatiko arau haustea. Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 208 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 209 artikulua
|
|
TFAOek jokabide batzuk jaso dituzte Tributu administrazioaren jarduketei jarki, haiek oztopatu, aitzakiak
|
jarri
edo haiek egitea ukatzeko jokabidetzat hartuz, baina ez dute zerrenda itxirik eman. Besteak beste, honako jokabide hauek dira:
|
|
Gaur egun, jokabide hau arau haustea izatea gutxitan gertatuko da.
|
Jarri
ere, Tributu administrazioek zergadunen eskura euren datuak jartzen dituzte bide telematikoz, datuok kontsultatzeko eta lortzeko hagitz erraztuz. Horiek horrela, autolikidazioak aurkezteko unean zergadunak baditu arau hausteak aipatzen dituen datuak, hirugarrenek Administrazioari eman baitizkiote horien artean, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzkoak, konturako sarrerak eta atxikipenak egin behar dituzten hirugarrenek emanda.
|
|
Gaur egun, jokabide hau arau haustea izatea gutxitan gertatuko da. Jarri ere, Tributu administrazioek zergadunen eskura euren datuak
|
jartzen
dituzte bide telematikoz, datuok kontsultatzeko eta lortzeko hagitz erraztuz. Horiek horrela, autolikidazioak aurkezteko unean zergadunak baditu arau hausteak aipatzen dituen datuak, hirugarrenek Administrazioari eman baitizkiote horien artean, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzkoak, konturako sarrerak eta atxikipenak egin behar dituzten hirugarrenek emanda.
|
|
Zehapenak
|
jartzeko
ahala egikaritzeko Administrazioak duen preskripzio epea lau urtekoa da (bost urtekoa Araban); epe hori arau hausteak gauzatu direnetik zenbatzen hasiko da. Epe hori, gainera, geldiaraziko da hurrengo arrazoiengatik:
|
|
Epe hori, gainera, geldiaraziko da hurrengo arrazoiengatik: Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta tributu betebeharpekoak modu formalean horren berri jaso badu, eta helburua zehapena ezartzea bada; tributu betebehar lotuen kasuko arrazoi berdinengatik eta baldintza berdinetan; eta errekurtso edo erreklamazioen bat
|
jartzeagatik
, Ekonomia Itunaren Arbitraje batzordearen aurrean gatazka aurkezteagatik, zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik edota Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik, baita errekurtso zein erreklamazioetan egindako jarduketengatik ere, betebeharpekoak horiek modu formalean ezagutuz gero. Betebeharpekoen tributu egoera erregularizatzeko administrazio egintzek erregularizazioaren ondoriozko zehapenak ezartzeko preskripzio epea geldiaraziko dute.
|
|
Betebeharpekoen tributu egoera erregularizatzeko administrazio egintzek erregularizazioaren ondoriozko zehapenak ezartzeko preskripzio epea geldiaraziko dute. Nolanahi den ere, epea geldiarazi bada likidazio egintzaren aurka edozein errekurtso edo erreklamazio
|
jartzeagatik
, eta betebeharpekoak aurkeztutako errekurtso edo erreklamazioaren ondorioz bere uzi osoari baiezkoa eman badiote (administrazio egintzaren elementu guztiak deuseztatuz, Bizkaian esaten denez), orduan ulertuko da preskripzio epea ez dela geldiarazi.
|
|
Iraungitze epea sei urtekoa da; hortaz, preskripzio epea bigarren urtetik aurrera geldiaraziz gero, nahiz eta epea lau urte gehiagorako izan, preskripzio epe hori ezerezean geratuko da iraungitzea nahitaez lehenago gertatuko delako. BTFAOren 194.6 artikuluaren esanetan, zehapenak
|
jartzeko
ahala egikaritzeko Administrazioak duen iraungitze epea kasu hauetan etengo da: berraztertzeko errekurtsoa, erreklamazio ekonomiko administratiboa edo administrazioarekiko auzi errekurtsoa jartzeagatik, edota peritu tasazio kontrajarria eskatzeagatik; Ekonomia Itunaren Arbitraje batzordearen aurrean gatazka aurkezteagatik; zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik edota Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik; eta organo judizialak tributu prozedura gelditzea agintzeko komunikazioa jasotzeagatik.
|
|
BTFAOren 194.6 artikuluaren esanetan, zehapenak jartzeko ahala egikaritzeko Administrazioak duen iraungitze epea kasu hauetan etengo da: berraztertzeko errekurtsoa, erreklamazio ekonomiko administratiboa edo administrazioarekiko auzi errekurtsoa
|
jartzeagatik
, edota peritu tasazio kontrajarria eskatzeagatik; Ekonomia Itunaren Arbitraje batzordearen aurrean gatazka aurkezteagatik; zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik edota Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik; eta organo judizialak tributu prozedura gelditzea agintzeko komunikazioa jasotzeagatik.
|
|
Doloa dago urratzaileak arau haustearen emaitza lortu nahi duenean. Errua edo zabarkeria dago, egileak arau haustearen emaitza zuzenean ala zeharka lortu nahi ez badu ere, ez ditu emaitza saihesteko baliabideak erabili izan, hau da, ez da behar besteko arreta
|
jartzen
. Arau haustea gauzatzearen ziozko erantzukizuna ez da objektiboa, baina zabarkeriaren edozein mailagatik zehatu egin daiteke.
|
|
Ikus ditzagun, bada, banan banan. a) Urratzaileak tributuen arloan jarduteko gaitasunik ez duenean. Gogora dezagun ezgaituek gauzatutako arau hausteen gaineko erantzukizuna euren legezko ordezkariei esleituko zaiela. b) Ezinbesteko kasuetan. c) Erabaki kolektibo urratzaileetan, erabakion kontrako botorik eman dutenei edo botazioan agertu ez direnei begira. d) Tributu betebehar eta eginbeharrak gauzatzean, egileak behar besteko arreta
|
jarri
duenean. Behar besteko arreta jarri dela ulertuko da, besteak beste, arauaren zentzuzko interpretazioa egin ostean jardun badu.
|
|
Gogora dezagun ezgaituek gauzatutako arau hausteen gaineko erantzukizuna euren legezko ordezkariei esleituko zaiela. b) Ezinbesteko kasuetan. c) Erabaki kolektibo urratzaileetan, erabakion kontrako botorik eman dutenei edo botazioan agertu ez direnei begira. d) Tributu betebehar eta eginbeharrak gauzatzean, egileak behar besteko arreta jarri duenean. Behar besteko arreta
|
jarri
dela ulertuko da, besteak beste, arauaren zentzuzko interpretazioa egin ostean jardun badu. Eta arauaren zentzuzko interpretazioaren arabera24 jardun dela ulertuko da tributu betebeharrak administrazio ebazpenekin eta auzitegietako erabakiekin bat bete egin badira, baita Ogasun publikoaren eredu, eskuliburu, argitalpen eta komunikazioen arabera jokatzen denean ere, edota Administrazioari beste betebeharpeko batek egindako kontsulta eta horri emaniko erantzunaren arabera jokatzen denean bi kasuen artean funtsezko berdintasuna bada, eta arauketa aplikagarria edota erantzunetan jasotako irizpideak aldatu ez badira. e) Akats teknikoengatik, tributu betebeharrak betetzeko, Tributu administrazioak emandako laguntza programa informatikoak arau haustea sortu badu.
|
|
Zehapena gutxienez 150 eurokoa da eta gehienez 6.000 eurokoa Araban eta Gipuzkoan, eta 300 eta 12.000 euroen artekoa Bizkaian. b) Kontabilitatea eta tributu arauek ezarritako liburu eta erregistroak eraman edo zaindu beharra betetzen ez bada, Bizkaian diruzko isun proportziozkoa jarriko da, hain zuzen, zergaldian izandako negozio kopuruaren %1eko isuna, eta 1.200 euroko isuna, gutxienez (Araban 600 euro gutxienez, baldintza berdinetan), eta Gipuzkoan, %10eko isuna, gutxienez 15.000 eurokoa izanik. Halaber, kontabilitatearen eta erregistroen euskarri moduan erabiltzen diren programa eta artxibo informatikoak zaintzeko betebeharra betetzen ez bada, Gipuzkoan isun bera
|
jarriko
da, baina Araban eta Bizkaian isuna astunagoa izango da, negozio kopuruaren %20raino izan daitekeela (eta gutxieneko isuna ere handiagoa da: Araban, 30.000 eurokoa, eta Bizkaian, 60.000 eurokoa eurokoa 2024an).
|
|
Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen pertsonak edo entitateak, programa aldatu duenak edo sistema informatikoaren gaineko kontrola duenak programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan, pertsona edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. Azken bi horiek 2023ko abenduko 31ra arte indarrean egongo dira Bizkaian. c) Jarduera eta ekitaldi ekonomiko berarentzat kontabilitate" bikoitza" edo desberdinak eramaten badira, 5.000 euroko diruzko isun finkoa
|
jarriko
da Araban (behin baino gehiagotan jokabidea errepikatuz gero, isuna bikoiztu daitekeela), 10.000 eurokoa Bizkaian, eta 30.000 eurokoa Gipuzkoan, kontabilitatea horrela eraman den ekitaldi ekonomiko bakoitzeko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete baino gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, e...
|
|
Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen pertsonak edo entitateak, programa aldatu duenak edo sistema informatikoaren gaineko kontrola duenak programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan, pertsona edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. ...euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban (behin baino gehiagotan jokabidea errepikatuz gero, isuna bikoiztu daitekeela), 10.000 eurokoa Bizkaian, eta 30.000 eurokoa Gipuzkoan, kontabilitatea horrela eraman den ekitaldi ekonomiko bakoitzeko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete baino gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa
|
jarriko
da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian. e) Administrazioak eginbidetu edo gaitu ez dituen liburuak eta erregistroak erabiltzen badira, edo liburu erregistrook epez kanpo eginbidetu edo gaitu badira, 300 euroko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian.
|
|
Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen pertsonak edo entitateak, programa aldatu duenak edo sistema informatikoaren gaineko kontrola duenak programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan, pertsona edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. ...eko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete baino gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian. e) Administrazioak eginbidetu edo gaitu ez dituen liburuak eta erregistroak erabiltzen badira, edo liburu erregistrook epez kanpo eginbidetu edo gaitu badira, 300 euroko isun finkoa
|
jarriko
da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian.
|
|
Horiek horrela, fakturazio betebeharra ez betetzeagatiko arau hauste eta zehapenak hurrengoak dira: a) Fakturatzeko betebeharra arautzen duen arauketaren betekizunak betetzen ez badira, arau haustea eragin duten eragiketen zenbateko osoaren %1eko proportziozko diruzko isuna
|
jarriko
da. b) Fakturak edo egiaztagiriak luzatu, bidali, eman edo kontserbatu ez badira, arau haustea eragin duten eragiketen zenbateko osoaren %2ko diruzko isun proportziozkoa jarriko da. Ezin denean jakin zein den arau hausteari dagozkion eragiketen zenbatekoa, zehapena 600 eurokoa izango da, faktura edo dokumentua luzatu edo kontserbatu ez den eragiketa bakoitzeko.
|
|
Horiek horrela, fakturazio betebeharra ez betetzeagatiko arau hauste eta zehapenak hurrengoak dira: a) Fakturatzeko betebeharra arautzen duen arauketaren betekizunak betetzen ez badira, arau haustea eragin duten eragiketen zenbateko osoaren %1eko proportziozko diruzko isuna jarriko da. b) Fakturak edo egiaztagiriak luzatu, bidali, eman edo kontserbatu ez badira, arau haustea eragin duten eragiketen zenbateko osoaren %2ko diruzko isun proportziozkoa
|
jarriko
da. Ezin denean jakin zein den arau hausteari dagozkion eragiketen zenbatekoa, zehapena 600 eurokoa izango da, faktura edo dokumentua luzatu edo kontserbatu ez den eragiketa bakoitzeko.
|
|
Ezin denean jakin zein den arau hausteari dagozkion eragiketen zenbatekoa, zehapena 600 eurokoa izango da, faktura edo dokumentua luzatu edo kontserbatu ez den eragiketa bakoitzeko. Administrazioak egiaztatzen badu faktura ez dela luzatu, bidali eta ez dela eman eta inguruabar hori egiaztapena egiten den unean amaitu barik dagoen zergaldian gertatu dela, diruzko isun finkoa
|
jarriko
da, hain zuzen, Araban eta Bizkaian 600 euroko isuna faktura egin eta eman ez den eragiketa bakoitzeko, eta Gipuzkoan 1.000 eurokoa. c) Fakturak datu faltsuekin edo faltsutuekin luzatu badira, arau haustea eragin duten eragiketen zenbateko osoaren %100eko diruzko isun proportziozkoa jarriko da Araban eta Bizkaian, eta Gipuzkoan %75ekoa.
|
|
Ezin denean jakin zein den arau hausteari dagozkion eragiketen zenbatekoa, zehapena 600 eurokoa izango da, faktura edo dokumentua luzatu edo kontserbatu ez den eragiketa bakoitzeko. ...nguruabar hori egiaztapena egiten den unean amaitu barik dagoen zergaldian gertatu dela, diruzko isun finkoa jarriko da, hain zuzen, Araban eta Bizkaian 600 euroko isuna faktura egin eta eman ez den eragiketa bakoitzeko, eta Gipuzkoan 1.000 eurokoa. c) Fakturak datu faltsuekin edo faltsutuekin luzatu badira, arau haustea eragin duten eragiketen zenbateko osoaren %100eko diruzko isun proportziozkoa
|
jarriko
da Araban eta Bizkaian, eta Gipuzkoan %75ekoa.
|
|
batetik, salaketa artxibatzea erabaki dezake edo, bestetik, jarduketak has daitezke baina kasu horretan salaketa ez da administrazio espedientean sartuko; eta salatzailea ez da interesduntzat joko administrazio jarduketetan eta ez zaio emango prozeduraren garapenaren edo emaitzaren berri. Salatzailea ere ez dago legitimatuta prozedura horretan errekurtsorik edo erreklamaziorik
|
jartzeko
. Hala ere, iruzur fiskalaren aurkako borrokan salaketa garrantzitsua izan daitekeenez, zenbait Administraziok salaketak aurkezteko inprimaki normalizatuak onetsi dituzte (horrela, Bizkaian, apirilaren 16ko 852/ 2012 Foru Agindua, tributuen arloko salaketa publikorako IDP eredua onartzen duena) edota prozedurako arau bereziak (Gipuzkoan, martxoaren 9ko 113/ 2017 Foru Agindua).
|
|
Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren esparruan, Sozietateen gaineko Zergaren esparruan, eta Balio Erantsiaren gaineko Zergaren esparruan bereziki, kenkariak eta gastuak fakturaren bidez justifikatu behar dira, ahal dela. Tributuen Arau Orokorrek frogabide hori lehentasunezkoa dela adierazten dute, baina ez da bide pribilegiatua; hortaz, Administrazioak uste badu fakturaren eraginkortasuna zalantzan
|
jartzen
badu, betebeharpekoak eragiketak benetakoak direla erakusten duten frogak aurkeztu ditu. Adibide moduan, Bizkaiko TFAOren 104.2 artikuluak esandakoa ekarriko dugu, gainerako Tributuen Arau Orokorrek emandako idazketatik zertxobait aldenduz, honakoa dio:
|
|
Adibide moduan, Bizkaiko TFAOren 104.2 artikuluak esandakoa ekarriko dugu, gainerako Tributuen Arau Orokorrek emandako idazketatik zertxobait aldenduz, honakoa dio: " Hala ere, Administrazioak uste badu fakturaren eraginkortasuna zalantzan
|
jartzen
duten oinarri sendoko zantzuak daudela, fakturak frogatze eraginkortasuna galduko du eta betebeharpekoak eragiketak benetakoak direla erakusten duten frogak aurkeztu ditu".
|
|
Horrekin batera badira prozedurak amaitzeko beste bide batzuk ere: a) atzera eginez gero edo eskaeraren oinarri izan den eskubideari uko eginez gero; b) prozedura aurrera ezin egitea gertatze bidezko arrazoiengatik; c) prozedura iraungitzeagatik (gehienetan epeak gainditu izanak ez dakar prozedura iraungitzea, zehapenak
|
jartzeko
prozeduran izan ezik nahiz eta tributuak aplikatzeko prozedura ez izan, baina prozeduran bertan gauzatutako jarduketek ez dute ondorio nagusi bat sorraraziko: preskripzioa ez da geldiaraziko); d) errekerimenduaren bidez eskatutako betebeharra betetzea; eta e) tributu antolamenduak ezarritako beste edozein bidetatik, preskripzioa kasu (prozedura artxibatuko bailitzateke).
|
|
Horren adibide izan daiteke urriaren 29ko 1363/ 2010 Errege Dekretua, sozietate anonimo eta mugatu guztiak eta BEZaren hileroko itzulketen araubidean daudenak behartzen dituena; edota Bizkaiko Kudeaketari buruzko Erregelamendua, pertsona juridikoak eta Sozietateen gaineko Zergaren zergadun diren beste erakunde batzuk, eta jarduera ekonomikoak gauzatzen duten pertsona fisikoak, baldin eta berariaz bide horien erabilera onartu badute lehenespenez erabiltzeko. Halakoetan, bide elektronikoz egindako jakinarazpena gauzatu dela uste da egoitza elektronikoan egintza eskura
|
jartzearekin
, jakinarazpena gauzatutzat noiz jotzen den gorabehera.
|
|
Likidazioak jakinaraziko dira hurrengo edukiarekin: tributu betebeharpekoa nor den, tributu zorra zenbatzeko osagaiak, likidazioaren behin behineko edo behin betiko izaera, likidazioaren arrazoiketa baldin eta tributu betebeharpekoak aurkeztutako aitorpen edota autolikidazioarekin bat ez badator, likidazioaren aurkako bideak, errekurtsoak
|
jartzeko
epeak eta organo ebazlea zein den, eta tributu zorra ordaintzeko lekua, epea eta bidea (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 98 artikulua, Bizkaiko TFAOren 100 artikulua eta TLOren 102 artikulua).
|
|
Betebeharpekoek ezin dute errekurtsorik
|
jarri
erantzunen aurka. Aldiz, erantzunean adierazitako irizpideak aplikatzeko ematen diren administrazio egintzen aurka jar ditzakete.
|
|
Betebeharpekoek ezin dute errekurtsorik jarri erantzunen aurka. Aldiz, erantzunean adierazitako irizpideak aplikatzeko ematen diren administrazio egintzen aurka
|
jar
ditzakete.
|
|
Tributuei buruzko kontsulta idatziekin gertatu bezala, erantzunik ezak ez du ondoriorik sortzen. Ezin da errekurtsorik
|
jarri
erantzunen aurka; aldiz, balioa jaso duen likidazioaren administrazio egintzaren aurka jar daiteke errekurtsoa.
|
|
Tributuei buruzko kontsulta idatziekin gertatu bezala, erantzunik ezak ez du ondoriorik sortzen. Ezin da errekurtsorik jarri erantzunen aurka; aldiz, balioa jaso duen likidazioaren administrazio egintzaren aurka
|
jar
daiteke errekurtsoa.
|
|
Akordio horiek tributua aplikatu baino lehenagokoak izan behar dira beti eta lotesleak dira hiru urteko epean, gehienez, Administrazioarentzat. Akordioen aurkako errekurtsorik ezin da
|
jarri
, bai ordea, akordioa aplikatzearen ondoriozko egintzen aurka.
|