|
2000
|
|
|
Berak ezin seguratu zuela, baina beldur zela kendu ez ote zioten Henriki karta hura, eta ez galdu... Eta nork
|
daki
ez ote zuen arrazoin, Joanes. Zeren eta, dakian bezala, jaun Albert Etxegoienek egin baitzuen, Nafarroako erregeordearekin, Urbiainerat itzultzeko tratua, Mattinek eta biok aitona Nikolasi anitzetan entzun izan diozuen bezala; eta, badakik, halaber, ezen, barkamenduaren eta etxerat itzultzeko baimenduaren truke, jaun Albertek uko egin behar izan ziola iraganari, zeinak jaun Esteban Etxegoienekin ere lotzen baitzuen:
|
|
|
—Hi ere eroriko haiz egunen batean... eta nork
|
daki
ez ote den Jainkoa nitaz baliatuko, hi ere fedegabetasunaren zalditik egozteko, nola egotzi baitzuen zorioneko egun batean Saulo, apostoluen apostolua...
|
|
|
Hauxe izan daitekek zirt edo zart egiteko mementua. Etxea eta azienda Nafarroaren zerbitzuan jarri genitian, eta heldu duk aldia, Nafarroa gure zerbitzuan jartzekoa... zeren eta, nola Jainkoaren borondatea hain den atzemanezina, nork
|
daki
ez ote zituen gure arbaso haiek galtzaile egin, gu garaile izan gintezen amoreakatik...?". Eta hark, badakizue, erran eta egin.
|
|
|
Zergatik ez hitza numeroaren alde jarri, eta numeroa hitzaren alde? Zeren esmeraldak be rezko edertasuna du, begietarik sartzen zaiguna, baina hitzak ere bere edertasuna du, izen airos baten soinuan edo poema baten errezitaldian belarritik sar dakigukeena, eta ez dago begia belarriaren aurka jarri beharrik..." Baina jaun Marcel eta osaba Joanikot burutsuak ziren eta hitz errazekoak, eta Jainkoak bakarrik
|
daki
ez ote zuten bertze zerbait asmatuko, nork bere ikusmoldearen atxikitzeko, eta hegi batetik —eta bat bederaren egiatik— bertzearen egia ukatzeko...
|
|
2004
|
|
|
Aski dugu. Ni sokorrista zinelakoan, eta ez
|
dakit
ez ote zaren apaizgaia. Ez horrenbeste pentsatu, eta goazen gaur geurea bizitzera, motel!
|
|
|
Ezjakin arlote gizagaixoen mintzaira ziztrina, euskaldunaren lotsaizun. Ez
|
dakit
ez ote zitzaien antzeko zer edo zer gertatu, jakintzaren, kulturaren eta kritikaren eremu gurtuan Harkaitz Cano eta enparauei: –Euskarak ez du ezertarako balio gaur egun. Ez al dute benetan eta beren kaburako hori pentsatzen herri honetako lautik hiruk edo hirutik lauk?
|
|
|
Laugarren diskurtso motari buruz ez dugu tutik esan. Ekintzaren diskurtsoa delako hori ez
|
dakit
ez ote den izango behinola Bernardo Atxagak izendatu zuen euskaldun, patetikoen, multzo hura bera.
|
|
|
Itzaina ez da makala, gero! Hala ere, ez
|
dakit
ez ote den sobera gibeleratu atera duen ondorena ateratzeko. Bere sorlekutik bertatik abiatuta, Iparraldeko eremuan ez baitugu euskararen historian aldirik oparoena hautematen egun. Ezta inondik inora ere.
|
|
|
Gauzak aldatu eta geure onera etorriak zirelakoan joan zitzaigun mundu honetatik Santamaria jauna. Ez
|
dakit
ez ote zion gehiegitxo eragin esperantzaren hauspoari, hiltegiko kiratsa baitarie oraindik ere makro erakunde nazional hauei. Lehengo lepotik burua, gorputza pixka bat zimeltzen hasia badute ere.
|
|
2006
|
|
|
–Hori berak esaten dik. Nola
|
dakik
ez ote zen dena itxura egiteko izan?
|
|
2007
|
|
|
arraro arraro bat. Ez
|
dakit
ez ote dituen kanpaiak nonbait entzun. Auskalo zer esan dioten!
|
|
2008
|
|
|
Hurrengo goizean behean genuen, jakina, eta ohizko moduan egin zituen bere otorduak, gutxi jan bazuen ere, eta rona, berriz, ez
|
dakit
ez ote zuen ohi baino gehiago edan, berak zerbitzatu baitzuen bere burua barran, bekozko ilunez eta sudurretik arnasa botaka, eta inor ez zen bere parean jartzera ausartu. Hileta aurreko gauean beti bezain mozkor zegoen, eta penagarria zen, etxeko dolu giro hartan, bere itsas kanta zahar itsusi hura entzun beharra; baina, hain ahul egonda ere, izugarrizko beldurra ematen zigun denoi, eta gainera sendagileak bisita bat egitera joan behar izan zuen handik milia askotara, eta ez zen batere gurera inguratu aita hil ondorenean.
|
|
|
Oraingoz behintzat ez baitago nazio birtualik. Guztiarekin ere, ordea, lurraldetasunaren kontzeptua bera ere ez
|
dakit
ez ote dugun aski aldrebestua gure artean. Ez dakit ez ote dugun errealitate aski estatikotzat jotzen.
|
|
|
Guztiarekin ere, ordea, lurraldetasunaren kontzeptua bera ere ez dakit ez ote dugun aski aldrebestua gure artean. Ez
|
dakit
ez ote dugun errealitate aski estatikotzat jotzen. Izan ere, euskal identitate linguistikoa eta kulturala adiera dinamiko eta subjektiboan ulertzen baditugu, ez dirudi halako ñabardurarik esleitzen diogunik lurraldetasunaren ideia zurrunduari.
|
|
|
Eta ai!, ahaztu egiten zitzaidan, badira beren errua dela eta negarrez hasten direnak ere. Eta ez
|
dakit
ez ote diren okerrenak, jarraitu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Ez neukan tabernan geratzeko asmorik baina abestia entzuten dudan bakoitzean bukaeraraino geratu behar dut, badakizu. Ez
|
dakit
ez ote dudan autobusa galdu, egia esateko. Berriz batu dira, badakizu, oraintxe.
|
|
|
munduaren bihotza, jainko txiki amoros batek eskuan eutsia; are gehiago: nornahik baiezta zezakeen, mutilaren begiradari erreparatuz gero, hantxe, suaren eta bizipozaren eremuan?, mutilak begiz jaten zuela ziba; hala, bada, komunio eta konjuntzio perfektu hartan, nork
|
daki
ez ote zegoen jada ez Gabinorik ez zibarik, biak batzen zituèn dantza soil bat baizik, unibertsoaren eta atomo guztien dantza bera?
|
|
|
munduaren bihotza, jainko txiki amoros batek eskuan eutsia; are gehiago: nornahik baiezta zezakeen, mutilaren begiradari erreparatuz gero –hantxe, suaren eta bizipozaren eremuan–, mutilak begiz jaten zuela ziba; hala, bada, komunio eta konjuntzio perfektu hartan, nork
|
daki
ez ote zegoen jada ez Gabinorik ez zibarik, biak batzen zituèn dantza soil bat baizik, unibertsoaren eta atomo guztien dantza bera?
|
|
2010
|
|
|
Eta jakingo al dut horrekin bizitzen? Orain nahiko lasai nagoela dirudi, baina gerora ez
|
dakit
ez ote zaidan burua bueltak ematen hasiko. Ni ez naiz sekula hiltzailea izan, eta?
|
|
|
Egia esan, arrasto asko utzi dizkigu aitak. Baina, hala ere, ez
|
dakit
ez ote naizen damutuko egindakoaz.
|
|
|
Horrela jarraitzen badu, primeran. Denontzat hobeto, baina ez
|
dakit
ez ote duen beheraldiren bat izango. Batez ere etxera itzultzen denean.
|
|
|
Ederra dela benetan. Azkenean ez
|
dakit
ez ote naizen harekin joango zu utzita.
|
|
|
Beno, egin nahi dit, baina kostako zaio. Eta mutikotan horrelakoa bada, gerora ere ez
|
dakit
ez ote duen berdin jarraituko.
|
|
|
Gaur ere galdetu diot etorri nahi zuen, eta ezetz esan dit. Ez
|
dakit
ez ote dagoen zurekin ere haserre.
|
|
2011
|
|
|
Arrazoi duk, beharbada: ez
|
zekiat
ez ote digun ihes egin piztiak, oraingoan ere. Bueno, eta guk, Xabier, nola egin behar dugu?
|
|
|
Hi, hor duk Iñakiren lehengusua, bere zakutoak eta guzti, bi errebuelta beherago. Eta... ez
|
zekiat
ez ote datorren neska frantses horrekin, Elianerekin.
|
|
2012
|
|
|
–Beharbada zure amarekin putaseme bat bezala portatu zen, baina batek
|
daki
ez ote den munduko aitarik onena.
|
|
|
«Nik ez zaitut ahaztuko, hori sinetsita izan, eta zureganako betiere atxikimendu sakona izango dut; baina, egun batez noizbait, lehentxeago edo geroxeago, sugar hau (horixe da giza gauzen zoria) urritu egingo litzateke, zalantzarik gabe! Asperra etorriko litzaiguke, eta nork
|
daki
ez ote nukeen jasan behar izango zure alhaduretan presente izatearen eta neuk ere hartan parte hartzearen oinaze izugarria, zeren eta neuk eraginak bailirateke. Jazo bide zaizkizun saminaldiez pentsatze hutsak torturatu egiten nau, Emma!
|
|
2013
|
|
|
Hor nonbait egongo da gure joandako urteen hilerri bat, non eta gure gazte sasoi ederrak eta sutondoko kantuak egongo diren. Batek
|
daki
ez ote garen han batuko.
|
|
|
eta orduan zer?? Perspektiba horren aurrean, izan ere, egia
|
jakiteak
ez ote zion Begotxuri ekarriko gordelekuren bat edo ihesbideren bat aurkitzeko posibilitatea, salbabide ere gerta zekiokeena, bere momentuan. Koldok, beraz, ezetz esan behar zuen, baina baietz esan zuen:
|
|
|
–Nola
|
dakizu
ez ote den berriz ere adiskidetu Nafarroako erregerekin. Nola dakizu ez ote den berriz ere dantzatzen ari biarnesaren dantza eta hari komeni zaiona erraten?
|
|
|
–Nola dakizu ez ote den berriz ere adiskidetu Nafarroako erregerekin? Nola
|
dakizu
ez ote den berriz ere dantzatzen ari biarnesaren dantza eta hari komeni zaiona erraten?
|
|
|
Eta Koldok ezetz esan behar zuen, baina bazuen lehendik ere aztoratzen zuèn kezka, botereak boterekeria baitu xede, are gehiago egoera politiko gaiztoetan, eta, iritzi horren arabera, garbi baitzegoen EXPOSA lehertu orduko ekingo ziola botereak errepresio bide itsuari... eta orduan zer...? Perspektiba horren aurrean, izan ere, egia
|
jakiteak
ez ote zion Begotxuri ekarriko gordelekuren bat edo ihesbideren bat aurkitzeko posibilitatea, salbabide ere gerta zekiokeena, bere momentuan. Koldok, beraz, ezetz esan behar zuen, baina baietz esan zuen:
|
|
2014
|
|
|
–Jaunak, esan zien bidelagun berriei?, atsegin handiz egingo nuke zuekin bidaiaren zati bat, baina adierazi behar dizuet presa ikaragarria dudala Omskera iristeko, arreba eta biok geure amarekin elkartzekotan baikaude han. Eta nork
|
jakin
ez ote garen iritsiko tatariarrek hiria inbaditu ondoren! Zaldiak aldatzeko tartean baino ez naiz geldituko posta-etxeetan, eta gau eta egun bidaiatuko naiz!
|
|
2015
|
|
|
Grazia egiten dit. Norbait zoro deitzen dugun bakoitzean, ez
|
dakit
ez ote garen denok zertxobait erotzen ari.
|
|
|
Ez nuke jasango, nuke eraman X beste batekin joatea. Eta hala ere, ez dakit fidagarria naizen; ez
|
dakit
ez ote niokeen nik X ri egingo, X k niri egiteak izutzen nauen hori. Ez dakit ez ote niokeen utziko pasioari ni eroaten, errealitatearen pertzepzioa galtzeraino, ahazteraino, mugak psikotiko xamar bihurtzeraino.
|
|
|
Eta hala ere, ez dakit fidagarria naizen; ez dakit ez ote niokeen nik X ri egingo, X k niri egiteak izutzen nauen hori. Ez
|
dakit
ez ote niokeen utziko pasioari ni eroaten, errealitatearen pertzepzioa galtzeraino, ahazteraino, mugak psikotiko xamar bihurtzeraino. Bizitzak dakarkidan aukera hau hartu behar dut, pentsatuko nuke.
|
|
|
Kantauri aldean eguraldia berotzen doan bitartean, kostaldeko herriak gizonez husten dira, eta giroa tristatzen, datorren udazkenean marinelak itzuli arte. Beldurrez eta ezinegonez agurtu dituzte, inoiz ez dagoelako
|
jakiterik
ez ote den arrantzaleak ikusiko dituzten azken aldia izango. Familia haietako bakoitzak badu hildako edo desagertutako arrantzaleren bat etxean, izan aitona, seme, osaba edo birraitona, eta haiek ere presente daude, guztien oroimenean, marinelei agur esaten zaien aldiro.
|
|
|
Hau ez zen apaizgaia Jon Baltza bezala, baina bai kristautasuna oso barruan zeramana, familiatik gainera, hiru osaba behintzat jesuita baitzituen, tartean Antonio Zavala gure ahozko literaturaren biltzailerik handiena. Tolosako kristau progreen aldean, Juan Luisek ikuspegi tradizionalistagoa zuen, gai horietaz hitz egiten ez bazuen ere, eta ez
|
dakit
ez ote zuen Escrivá de Balaguertarren eskuetan bukatu. Hala ere, izugarri alaia eta atsegina zen beti, eta gutxik bezalako umorea eta asmamena zeuzkan, gaur egun Madrilgo irrati kate batean ustiatzen dituenak.
|
|
2016
|
|
|
Zurekin Brasilera joango banintz, zer etorkizun irudikatuko nuke? Ezer egin gabe eta batez ere ezer pentsatu gabe egoten ikasi nuke; hitz batean, denbora galtzen, eta ez
|
dakit
ez ote den egiteko handiegia niretzat.
|
|
|
Ez dut uste, Martin, Alderdia, ren jokabidea arras zuzena danik. Funtsean ez
|
dakit
ez ote dagoen ere herra edo gorroto pittin bat. Nik ez dut sekulan esan (nik neuk bederen) Baiona, ko ituna eta horrelakoak alde batera utzi behar diranik.
|
|
|
bere ama baino zaharragoa izan behar zuen inondik ere, hamabost urte gehiago bai, eta ama hil bazaio, auskalo hau ere... Gainera, bizi bada ere, batek
|
daki
ez ote zen Ameriketan gelditu, bere ama gelditu zen bezala, edo itzulita ere ez ote den beste inon bizi, agian Euskal Herritik kanpo, edo Euskal Herrian izanda ere Bergara baino toki ospetsuagoren batean; eta dorretxe hura ere, ba al zekien berak zutik ote zegoen ere... hainbeste gerra eta deskalabru gertatu ondoren, ezinezkoa al zen ba, etxe zahar hura porrokatu eta behera erortzea?... Ez zekien ezer, beraz hobe zuen bere irudimen manugaitz hura kate motzean lotu, egurrezko hegalekin hegadari ekin baino lehen.
|
|
|
–Tira, agindu bat bada, egun aproposean harrapatu nauzu?, esan zuen Josebak txantxetan, eta Iratiri barre txiki bat atera zion iruzkinak. . Dena dela?, jarraitu zuen Josebak,, oso errealismo zalea izan naiz beti edozein historia kontatzen didatenean, bai literaturan, bai zinean, bai teatroan, eta opera, orokorrean, guztiz antierrealista iruditu izan zait beti, ez
|
dakit
ez ote dizudan lehenago esan?. Fikzioarekin hain zorrotza ez zela izan behar erantzun zion Iratik seriotasunez, azken finean sinesmen jolas bat zen edozein fikziotan proposatzen zena, paktu bat, edozein idazlek zekien bezala.
|
|
|
«Abertzaleen artean, bai, euskara kezka da, eta programetan dago. Baina beste alderdietan ez
|
dakit
ez ote den folklorismoz bizi. Ikurrina bezala, adibidez».
|
|
2017
|
|
|
12. Gure kultur nazioa nazio politikoa baino askoz aberatsagoa da, baina era berean ez
|
dakit
ez ote dagoen berdin zatitua. Hala ere, gaur egun nazio kulturala eraikitzea nazio politiko administratiboa eraikitzea baino errazagoa delakoan nago?.
|
|
|
Nik begirada, ohe aurreko paretan itsatsitako Ama Birjina sortzez garbiaren irudian izaten dut, tinko finko, baina, mater eta virgoen zerrenda luzeen artean, nahi ez dudala ere, nire Ama Birjinaren lekuan Ines edo Isabelen aurpegiak hasten naiz ikusten, noiz bata noiz bestea, eta begiak itxi ireki egin behar izaten ditut behin eta berriro, nire irudikeria eta liluramenduaz ohartzeko. Ama alabei begiratzen diet ondoren, nire begi kliskaz jabetu ote diren ikusteko, eta haien begitarte serio bere baitan bilduen azpian ez
|
dakit
ez ote dabilen adar-jotze antzeko bat taupaka, eta horrezkero ezin behar bezalako otoitzik egin, ahotsak aspaldi ikasitako hitzak malmuzten segitu arren nire barrenean zalantzaren arantza baitago zaztaturik, eta bihotz zolan horren ziztadak nabaritzen hasten naizen bezain laster zorioneko errosarioa noiz bukatuko egoten naiz, ezinegon urduri eta itxurakeria doilor horri behingoz amaiera emateko.... Tamalgarri eta damugarri da, zinez eta benaz, gure errosarioaz hori esan beharra baina halaxe da, izan, eta ezin esango dizut gezurrik eta iruzurrik, horrek konpondu baino gehiago okertu egingo lituzkeelako lehenaz gainera batere zuzen ez zeudenak.
|
|
|
Barka ezazu bada, totelaren idaztankera. Beste gaitz bat dela esan dut arestian, baina ez
|
dakit
ez ote den gaitz bera, ez ote zaidan zabaldu buru gogoetatik soin ataletara; gorputz arimak bi iruditu arren bat bakarra dituzu-eta, beste era batera, gure Jainko jauna bat eta hiru batera den antzera. Hala, gorputz eritasunek jotako gaixo asko eta asko gogo bihotzez ahul, ezertarako gogorik eta bizi-pozik gabe gelditzen diren bezala, ez da harritzekoa bada, buruan mila kezka eta bihotzean hamaika zemai eta zalantza dituen kristauak gorputzean ere igartzea bere gaitza.
|
|
|
Hala, gorputz eritasunek jotako gaixo asko eta asko gogo bihotzez ahul, ezertarako gogorik eta bizi-pozik gabe gelditzen diren bezala, ez da harritzekoa bada, buruan mila kezka eta bihotzean hamaika zemai eta zalantza dituen kristauak gorputzean ere igartzea bere gaitza. Hau dena ez dakite gaurko sendagileek, eta guk ere ez
|
dakit
ez ote dugun sarriegi ahazten, gure gizarte honetan gorputzaren eta arimaren jakintza bereizturik baitaude, ikasketa bereziak eta bereiziak dituzte batean edo bestean aritu nahi dutenek; hau berez txarra ez izanik ere, ez baita samurra bateko zein besteko ikaskizunak oro buruan jasotzea eta pentsa zer litzatekeen denak batera burutu nahi izanez gero, hala ere diot, ez litzateke batere txarra alde... Pentsatu izan dut, inoiz edo behin, misiolari joan izan garen tokietan, nola jartzen dugun gure gar eta indar guztia basati haien aztiak uxatzen, barregarri uzten eta jendea haiengandik banatzen, ahal dugun guztietan mediku edo erizainen laguntzarekin, eta ez zaigu noski horretarako arrazoirik falta, azti deabru horiek izaten baitira oztopo nagusiena jentil gaixo haiek denak euren gezurrezko sinesmenetatik eta, baita ere, bizimodu atzeratu, latz, itxuragabe hartatik ateratzeko; alabaina, hauxe da nire gogoeta agian oker baina zinezkoa:
|
|
|
Berehala antolatu du Maurixiok nola bideratu lana. ...ta arrastaka eraman du leku ezkutu batera,. Jainkoak eta demonioak!, kostako zaidak, baina hor aldapa behera eramango diat, nire mendi autoraino, baita horretarako erraiak atera behar badizkiot ere!?, orbelez estali odolaren arrastoak,, zakurren bat badabil nahiko alferrik izango duk hau, baina ehiztari kaxkar asko zegok munduan eta zerbait egin behar?, oreinaren oinatzak ezabatzen saiatu,, nik ez
|
zekiat
ez ote naizen denbora galtzen ari?, gurutze bat egin ezkutatutako oreinaren alboko zuhaitzean,, taxuzko euskalduna bada hau ikusten duena, jakingo dik orein honek baduela jabea, lehen erlasemea aurkitzen zuen lehenengoak arbolan egindako gurutzeak bezala, baina ez zekiat taxuzko euskaldunik ba ote dagoen gaur egun?, eta mendi autorantz abiatu eskopeta hartu ondoren....
|
|
|
–Aitari borda eskatu hionean ez zionan batere graziarik egin? Nik hire alde egin ninan; halere, kilonbo hau ikusirik, ez
|
zakinat
ez ote zuen arrazoia hire aita fundamentalista horrek.
|
|
|
Caixa Galiciako zuzendaritzako kidea ez den arren, ukuilu berdinetan ibiltzen omen da, gorbatadunak bazkatzen diren tokietan. Batek
|
daki
ez ote zitzaien bururatu izan Telleriako egitasmoa familiako bazkari batean kubataz aseak.
|
|
2018
|
|
|
aurrea hartzeak erakartzen du horren objektua. Ez
|
dakit
ez ote dugun aurreikuspen berarekin jokatzen generoari dagokionez, hots, azalera daitekeen barne esentzia bat delakoan, eta funtsean, aurreikusitako fenomeno bera ekoitziz. Hortaz, lehenengo eta behin, generoaren performatibitatea metalepsi horren inguruan datza:
|
|
|
zenbat bider ez ote zuen deskuiduan atsegin izan edo bertxiotu sekretuki jarraitzen zuen inoren ezer? Segituan konturatzen zen akatsaz gehienetan, eta desegin zezakeen berandu baino lehen, baina batek jakin nor zegoen bestaldean, batek
|
jakin
ez ote zen beste adiktu bat, Miren bezalakoxea, ez ote zen jada ohartu laprastadaz, nahiz eta azkarra izan, ia ikusezina. Erretinazko 27 hazbeteetan, berriz, nekez gertatzen zen halakorik, saiatuta ere.
|
|
|
kooperatibak, ekintzaileak; euskaldunak hitzekoak, langileak, eta abar eta abar. Mito hori jan dugu, mito hori gizendu dugu, eta indarrean da oraindik, ez
|
dakit
ez ote dagoen sekula baino indartsuago.
|
|
2019
|
|
|
Are gutxiago politikariak, liburuek botorik ematen ez dutela jakin zutenetik hemendik pasatzen ez direnak. Ez
|
dakit
ez ote den hori tristeena, bidenabar, inor ez ohartzea trikimailuaz. Banitatea animalia zauritua da halakoetan.
|
|
|
...zienteki zorrozten zuelako edo, une batez, telefono baten txirrin hotsa nabaritzen zuela iruditu zitzaion, Nirea izango da, pentsatu zuen, baina hotsa oso gertutik iritsi zen, kalearen beste aldeko bizartegitik agian, eta segundo hartantxe beste posibilitate bat etortzen zaio burura, hura arduragabekeria, berea, Costa telefonoa erabiltzetik hasiko zela uste izatea ergelkeria itzela izan zen, Batek
|
daki
ez ote den oraintxe bertan hortik zehar etorriko, irudimenak amore eman zuen berehala, jazoera osatu zuen, berehala, Costa bere ibilgailuan, Rua do Limoeiro suturik igoz, Katedraleko bihurgunean pneumatikoen kirrinka hotsa airean da oraindik, Raimundo Silva lehenbailehen ezkutatzen ez bada, hor agertuko da Costa, motorra orro batean, atera iristen denean frenoari hondoraino sakatuz, eta esanez, h... Zuzentzaileak ez du gehiagorik behar, S. Crispimeko eskailerak arrapaladan jaitsi, eta bihurgunea eman arte ez da gelditzen, Costaren miatzetik ezkutuan.
|
|
|
Ohe gainean, sartzean bota duen tokian, liburua dago, tribu sarraskituaren azken cherokeea, Maria Sara doktorearen adeitasun esplikagaitzaz Rua do Milagre de Santo Antónion errefuxiatu dena, esplikagaitza, esaten dio bere buruari, ez delako ulergarria proposamena egin izana bakarrik ironiarengatik, Idatz ezazu liburu bat, eta, bestalde, konplizitate batek, intimoa denez, ez du sarrerarik hemen, non ez den doktoreak ikusi nahi duela gizona noraino dagoen prest erokeriaren bidean barna ibiltzeko, buruko nahastea gizonak berak aipatu zuela kontuan hartuta. Raimundo Silvak platertxoa eta katilua mesanotxean pausatu zituen, Batek
|
daki
ez ote den harridura inpresio hau sintoma bat, etxea nirea ez balitz bezalako inpresio hau, edo ni toki honetakoa eta gauza hauetakoa ez banintz bezalakoa, galdera eskegirik gelditu zen, erantzunik gabe, horrela, Batek daki leloarekin hasten diren guztiak bezala. Liburua hartu zuen, azala antzinako miniatura frantziar edo alemaniar baten imitazioa zen, azken buruan, eta une hartan, gainerako guztia ezabatu zuen osotasunezko, indarrezko sentsazio batek bereganatu zuen, bazuen esku artean erabat berea zen zerbait, gainerako guztiek erdeinatzen zutena, egia da, baina, arrazoi horregatik berberagatik, Batek daki, are preziatuagoa, azken buruan liburu honek ez dauka maitatuko duen maitalerik, eta gizon honek ez du, maitatzeko, liburu hau besterik.
|
|
|
Maria Sara han dago, atalasean, sartu egin da, Kaixo, esan du, gizonak erantzun du, Kaixo, eta biak pasabide estuan gelditu dira, nahikoa itzaltsu orain, atea itxi eta gero. ...i duzuna iluntasuna aprobetxatzea da, ederki konturatu naiz, bai horixe, egia esateko bisita irrikatuak hasiera txarra eduki du, telefonoan hainbestetan adimentsuak eta dirdiratsuak izan ziren bi hauek orain arte Kaixo baino ez diote elkarri esan, sinesteko ere lanak, hainbeste promes inplizitu eta gero, arrosen jolasa eta gero, emakumeak eman zituen urrats ausart horiek guztiak eta gero hau, nork
|
daki
ez ote dagoen jada ilusiogabeturik harrera hau ikusirik. Zorionez, hau bezalako egoeretan, gorputzak agudo ulertzen du garuna ez dagoela aginduak ematen hasteko moduan, eta bere kasa mugitzen da, gehienetan komeni dena egiten du, biderik lasterrenetik, hitzik erabili gabe, edo, erabiltzekotan, hitzek errugabetik eta ustekabekotik duten zatia erabiliz, horrela iritsi ziren Raimundo Silva eta Maria Sara bulegora, emakumea ez da oraindik eseri, bere eskuak gizonaren eskuari oratzen dio, beharbada biotako inor ez da konturatu horrela daudela emakumea sartu zenetik, gizonaren eskuin eskuak eta emakumearen ezker eskuak elkarri heltzen diotela, Maria Sarak aulki bat bilatzen du, begiradaz, orduan Raimundo Silvak, emakumea bere ondoan atxikitzeko beste modurik ez balitz bezala, emakumearen eskua ezpainetara eraman zuen, eta keinuak emaitza ona izan zuen, bai horixe, zeren Maria Sarak, hurrengo unean, aurrez aurre begiratzen baitzion, eta gizonak apur bat erakar zezakeen bereganantz, ezpainek kopeta doi doi ukitzen ziotela, ileetako erroaren parean.
|
|
2020
|
|
|
Badaude beren indar guztiekin besarkatuko zaituzten emakumeak ere. Ez
|
dakit
ez ote den erremedioa gaitza baino okerragoa.
|
|
|
Bera, Lesaka eta Etxalar herriek zedarritu paradisu naturala heriotzaren triangelu beldurgarria izan zen egun beltz haietan. Baina orain, ibaiertzean oinez, ez
|
dakit
ez ote duen beldur handiagoa ematen paradisu natural honi darion kanposantuko bake xuriak, hiru iturendarrak fusilatu zituzteneko triangelu beltz makabroak baino.
|
|
|
–Aiseago egiten duzu zuk... Ez
|
dakit
ez ote dizudan trabarik egiten.
|
|
2021
|
|
|
nukeen ez dakit, baina ez naiz saiatu. Nahiago nuke idazteko denbora gehiago izan, hori egia da, baina literaturak iturri askotako ura behar du sikatu nahi ez badu, eta iturri horiek ez
|
dakit
ez ote liratekeen itxiko idaztetik biziko banintz. Kazetaritzan jendetasuna topatu dut, errealitatearekin lotura eman dit eta askatasuna ere bai, nahi dudanean idazteko eta nahi dudanero.
|
|
|
lehoia txoria hiltzera etorri dela eta txoria hil egin behar dela. Ez
|
dakit
ez ote duen Maitek pena apur bat sentituko, nire haurtzaroko Maite eta txoria hartan bezala, lehoia berak ekarri duela konturatzerakoan, baina badakit lehoia ez dela errukituko, eta, pena izatekotan, Maitek emango diola pena, txori nazkagarri horrekin bizi behar izateagatik. Gorroto dudala txoria, hori sentitzen dut, barru barruan.
|
|
|
Ez ahaztu txiskeroa, batek
|
daki
ez ote dugun berriro.
|
|
|
Inoiz idatzi den bukaerarik onenetakoa du eta literatura unibertsalak eman duen emakumezko pertsonaiarik gogoangarrienetakoa. Ez
|
dakit
ez ote zen hasi XX. mendea Lady Brett Ashley Iruñera etorri zenean.
|
|
|
Beharbada euskaldunak gara imajinazio gutxi dugunak edo imajinatzeari beldurren bat diogunak. Gaztelaniaz" ¡ imagínate!" esaten dutenean, euskaraz" pentsa!" esaten dugu, eta ez
|
dakit
ez ote diogun geure libertateari hesia jartzen, pentsamenduari irudimenaren hegoak erauziz. Kontrakoa ere izan liteke.
|
|
|
Abinagako San Antonioren ermita deiturikoak berehala erakarri zituen inguruetako jendeak, berbarako, Bermeoko arrantzaleak, neskatilak, alargunak eta itsasoaren mendeko halako beste asko. Han belauniko, kandela baten diruaren truke, edo nork
|
daki
ez ote zuten arrainen bat ere utziko abadearentzat, arrantza ona eskatzen zioten santuari. Abinako etxaldean, berriz, txakolinak eta mahaiko besteak eskatuko zituzten.
|
|
|
Pentsatzen ari naiz zein izan ote den euskaraz ikusi dudan azken filma. Ez
|
dakit
ez ote zen Ehun metro izan, ikastola garaian. Patxi Biskert Donostiako alde zaharretik lasterka.
|
|
|
–Ez dut sinesten nolatan animatu naizen eskola ustel horretan matrikulatzen, egia esatea nahi baduzu. Ez
|
dakit
ez ote dudan nahiago ez onartzea.
|
|
|
Bestearekin hitz egitea hipotesi bat zen, kalkulu luze baten emaitza, eta hala ere. Gaur bestea patrikan daramagu, eta ez
|
dakit
ez ote den okerrago.
|
|
2022
|
|
|
–Ona, hemen, egun erdiz ateri egotea da, eta hurrengo bi asteetan euria berriro –adierazi du Silviak, betaurrekoak paperezko musuzapi batez lehortuz– Ez
|
dakit
ez ote naizen Palentziara itzuliko.
|
|
|
Eta, segur aski, semeak ez du nik hezi dudan bezala hezi nahiko. Sarri kezka da nolako mundua utziko diegun gure seme alabei, eta ez
|
dakit
ez ote den gehiago nolako seme alabak utziko dizkiogun munduari. Harreman feministak behar ditugu.
|
|
|
gaitasun handiko pertsona asko hondoratu dituela grina horrek. Batek
|
daki
ez ote ziren denborarekin goi kargudun izatera iritsiko, grinari aurre egin baliote.
|
|
2023
|
|
|
Koltxa eta arropak gorabehera, elkarri pega pega eginik geunden, batez ere bere belaunburuak neureen atzealdeari atxikiak ditut gogoan. Eta ez
|
dakit
ez ote zidan askatzeko esan, edo asaskatzeko, aditzak hain hurbil daude, ezta. Bakar bakarrik dakit xuxurla, errezo moduko harekin jarraitu zuela eta niri, harriduraz, logalea baino gehiago negargalea etorri zitzaidala.
|
|
|
Esango nuke gezurra zirudiela halako aharrausi luze eta oldartsua irtetea nirea bezalako gorputz ñimiñotik. Eta seguruenik nire irudipena da, baina esango nuke Andreasek xuxurlaka jarraitzen zuela, eta ez
|
dakit
ez ote nion ulertu ametsetan entzuten dena garrantzitsuagoa dela esna entzuten duguna baino. Irudipena daukat sehaskatzen ari zitzaidala, nire sentsazioen jarioa ordenatzen ari zela, bere erritmo pausatura, erregularrera eta sosegatura ninderamala.
|
|
|
Iritsi zen leher eginda etxera eta kontatu zion gertatua senarrari. " Ez
|
dakit
ez ote den momentu batetik bestera jaioko", ziotson. Eta senarrak:
|