|
2001
|
|
|
lkasleek jadanik badakite idazkera hamartarraren zati bat baizik ez hartzen, hurbiltze bat eginez eskasean edo soberakinean. Zatiketa baten zatidura" kakotxaren ondotik mugiaraziz" bilatzeko testuinguruan ikasi dute(
|
ikus
84 sekuentzia). Hemen batzuetan deitu" biribilduaren araua" ulertuko da:
|
|
|
[I] etik �ra: Berrikitan
|
ikusi
da 0,25ez biderkatzea zenbaki baten 25/ 100en hartzea dela. 25/ 100= 1/ 4 izanik, egiaztatzen da 0,25ez biderkatzea zenbaki baten laurdenaren hartzea ere dela.
|
|
|
[I] etik@] ra: lkasleekjadanik
|
ikusi
dute 0,5ez biderkatzea edo erdiaren hartzea, berdin dela (ikus 108 sekuentzia). 116garrenetik 118garrenerainoko hiru sekuentziek 0,25ez biderkatzea edo laurdenaren hartzea berdin dela eta 0,125ez biderkatzea edo zortzirenaren hartzea berdin dela ulertaraztea dute helburu.
|
|
|
[I] etik@] ra: lkasleekjadanik ikusi dute 0,5ez biderkatzea edo erdiaren hartzea, berdin dela(
|
ikus
108 sekuentzia). 116garrenetik 118garrenerainoko hiru sekuentziek 0,25ez biderkatzea edo laurdenaren hartzea berdin dela eta 0,125ez biderkatzea edo zortzirenaren hartzea berdin dela ulertaraztea dute helburu.
|
|
2002
|
|
|
Nork du marratü düana hobekienik
|
ikusten
–ürtxaintxak a/ a Dedek?
|
|
|
0 Kartu hontan 9 ttitta
|
ikusten
dütüt. lkusten düdana asma ezazü.
|
|
|
Dedek
|
ikusten
düana asma ezazü eta bardintza OSOt.
|
|
|
Urtxintxak kontatzen du. Marratu duena zuzenean
|
ikusten
du Dedek, 6 kanikak gisa honetan kentzen baititu: 5 eta 1.
|
|
|
[Q] Scenario hau erakasleak erakusten du lehenik, adibidez: 9 7, 10 6, 4 3, 9 5, 6 4 eta 7 5 Zenbaki ttipi bat kentzen balitz bezala da(
|
ikus
47 or.) baina hemen behereko puntuak dira gordetzen.
|
|
|
� Kalkulu zalua:
|
ikus
34 or. Hemen hauxe proposa daiteke:
|
|
|
Nork dü hobekienik
|
ikusten
zonbat gaüza düan?
|
|
|
� Kalkulu zalua:
|
ikus
61 or. [fil Norberak zuzendu problema: 7ren eta 9ren osagaiak bilatu
|
|
|
� Kalkulu zalua:
|
ikus
61 or. [fil Norberak zuzendu problema: gauza 1 eman 2rentzat.
|
|
|
� Kalkulu zalua(
|
ikus
34 or.): n 1, n 5 motako kenketak eta kendura 5 edo 1 duten kenketak (n � 10 izanez).
|
|
|
(fileta [g: 10, 20, 30 gaiko bilduma antolatuak kontatu, Jkasleak lagunt daitezke kopuru horiek Kanikarren kutxetan edo Dederen 10naka bilduak diren gaiak gordeak direlarik. kaniketan bezala irudikatzera bultzatuz(
|
ikus
64 sk.).
|
|
|
untxintxak 7 kontatzen du, 5 kontatzen du, eta gero dena berriz kontatzen du. Kanikarrek eta Dedek 7 hola"
|
ikusten
dute": 5+ 2, beraz 10+ 2" ikusten dute".
|
|
|
[El Klik klak kartoiak(
|
ikus
13 or.): hemen aurkezten diren kartoiek 3 puntu multzo erakusten dituzte, multzo bakoitza 1, 2 edo 3 puntukoa, adibidez:
|
|
|
" Doble handien" kalkulua Dedek bezala Gokoaren deskribapena eta taula (6+ 6tik 9+ 9ra). Jokabidea 5ekora fitxategiaren bukaeran
|
ikus
). 69n gelditzen itzultzea da.
|
|
|
Gokoaren deskribapena eta taula fitxtegiaren bukaeran
|
ikus
). 69n gelditzen gara.
|
|
|
{ 7S. orrialdean bezala). baliatzen dutela ohartu. Diruaren taula erabil daiteke (fitxategiaren bukaeran
|
ikus
). lkasleek 10 euroko billeteak baizik ez baitituzte, egoera honetan ere deskonposaketak 10ekin egin dituzte. C eta D jardueretan, ikasleek billeteak eta txanponak eskematikoki marrazten dituzte, 104 orrialdeko A jardueran bezala.
|
|
|
� 1 °) Jokoa Zenbakien tau/ a Kanikarrek eta Dedek bezala (fitxategiaren bukaeran
|
ikus
). 69n gelditzen gara.
|
|
|
2 zifrako 2 zenbakiren gehitzeko(
|
ikus
113 or.), ikasleek kalkulu jokabide hau ikasiko dute: batekoen batura (8+ 5 adibidez) 10+ 3 moldean idatziko dute (beste 10eko bat osatua da).
|
|
|
horizontalki kopuru bat 4 moldetan adierazten da eta bertikalki zalua: 75 zenbakien lerroa aurkitzen da(
|
ikus
10, 15 eta 20 ezaupideak). orrialdean bezala.
|
|
|
[!! Sekuentzia Zenbakien tau/ a Kanikarrek eta Dedek bezala jokoarekin hasten da (fitxategia
|
ikus
) ahoz" hirurogei..." ekin hasten diren zenbakien ezagutzeko. Laukitxo horietan fagoratua den deskonposaketa zenbaki horien adierazgarritasuna da(" hirurogeita hamahiru", 60+ 13 da)," hirurogei" ekin hasten den zenbaki bat zifraz nola idazten den jakiteko, zenbat hamarreko daukan jakin behar da (6 ala 7?).
|
|
|
� Sekuentzia Zenbakien tau/ a Kanikarrek eta Dedek bezala Gokoarekin has daiteke(
|
ikus
fitxategiaren bukaeran). Zenbakiak 69tik 79ra bereziki berrikusten dira (ikus 100 orrialdeko A oharra).
|
|
|
� Sekuentzia Zenbakien tau/ a Kanikarrek eta Dedek bezala Gokoarekin has daiteke (ikus fitxategiaren bukaeran). Zenbakiak 69tik 79ra bereziki berrikusten dira(
|
ikus
100 orrialdeko A oharra).
|
|
|
10ekoak osatu. Satura 10 duten bi zenbaki inguratu eta elkarlotu egin molde hau baliatuko da 2 zifrako 2 zenbakiren batura kalkulatu delarik (113
|
orrialdean
ikus).
|
|
|
� Zenbakien diktaketa 89raino Zenbakien tau/ a Kanikarrek eta Dedek bezala jokoarekin hasten da (fitxategiaren bukaeran
|
ikus
) 80tik 89rainoko zenbakien ezagutzeko. 80 laukitxoko deskonposaketak erran molde egokia du:
|
|
|
Orotara, 0 jente
|
ikusten
da.
|
|
|
� 89rainoko zenbakien diktaketa. Jarduera hau Zenbakien taularen jokoarekin hasten da(
|
ikus
105 orrrialdeko oharra).
|
|
|
10 eta 19 arteko zenbaki I!] eta [g: Supizteko izaria
|
ikusi
dugun bezala (107 or.), orain cm-koa ikusiko dugu. Arrazoinamendu baten eta zifra bateko zenbaki baten batuketa.
|
|
|
10 eta 19 arteko zenbaki I!] eta [g: Supizteko izaria ikusi dugun bezala (107 or.), orain cm-koa
|
ikusiko
dugu. Arrazoinamendu baten eta zifra bateko zenbaki baten batuketa.
|
|
|
11 eta 16 arteko zenbait ere proposatu). Zenbakien tau/ a jokoarekin hasten da(
|
ikus
fitxategiaren bukaeran).
|
|
|
Q9 Ahozko kalkulua: 30+ 10, 40+ 20 eta 58+ 10 motako batuketak (aitzineko orrialdeetan
|
ikusi
kasuak).
|
|
|
1+ 3.. erran nahi du kutxan badela jadanik kanika bat eta beste 3 gehituko direla. Batuketaren trukakortasuna (1+ 3, adibidez, 3+ 1 bezala kalkula daiteke) 39 orrialdean
|
ikusiko
da.
|
|
|
[fileta [g: Gehitze bati doakion batuketa idatzi eta kalkulatu. lkasleek egiteko bera ukanen dute beste testuinguru batzuetan(
|
ikus
, adibidez, 44 eta 60 orrialdeetan).
|
|
|
� Kalkulu zalua. Ahozko kalkuluen gisa bereko kalkulu serieak dira(
|
ikus
26 or.).
|
|
|
24 orrialdeko jarduera baina eredu hori erabiltzen da oraino. altxatuak diren erhiak oraino
|
ikus
daitezkeen kanikei doazkie; bera. beheitituak direnak hutsik diren laukitxoei.
|
|
|
Kanikarrek Beste ariketa zenbait egin daitezke kalkulatzen du: kutxan 6"
|
ikusten
" du; beste 3 liburuaren bukaerako kartoia baliatuz. irudikatzen ditu, orotara 9 heldu baita. [Il Gehiketari doakion berdintza egin.
|
|
|
Nork dü bere erantzüna hobekienik
|
ikusten
–Ürtxaintxak a/ a Dedek?
|
|
|
� Kalkulu zalua:
|
ikus
|
|
|
Urtxintxak kontatzen du. Emaitza berehala
|
ikusten
du Dedek, hiru kaniketarik bi marratzen baititu, ezenez eta bosteko multzoan.
|
|
|
Dedek
|
ikusten
düana asma ezazü.
|
|
|
� Kenketaren ahozko kalkulua:
|
ikus
48 or.
|
|
|
Alabainan, CP mailako ikasle bati 9 2 ulert erraza zaio egoera honetan. Hasteko, 9 gauza
|
ikusi
ditu, gero horietarik 2 gorde dira eta orain zenbat ikus daitezkeen bila� tzen du. Doakion gogoko irudia bere baitan eraikitzen duen ikasleak emaitza ere aiseago aurkituko du. i eta geometrikoak
|
|
|
Alabainan, CP mailako ikasle bati 9 2 ulert erraza zaio egoera honetan. Hasteko, 9 gauza ikusi ditu, gero horietarik 2 gorde dira eta orain zenbat
|
ikus
daitezkeen bila� tzen du. Doakion gogoko irudia bere baitan eraikitzen duen ikasleak emaitza ere aiseago aurkituko du. i eta geometrikoak
|
|
|
Geometria saileko aitzinamendua oinarrizko jakingai eta joka� moldetan finkatzen da(
|
ikus
" Programmes de l' école primaire", CNDP Savoir Livre, 1995, 49 or.). CP mailan, erregelaz egin marrazketak, laukiduretan egin kokapena eta marrazketa, irudi sinpleetan hastea eta ereduen erabilpena lehenesten dira. Solido" sinpleak" eta haiei doazkien nozioak (aurpegiak, er� tzak, erpinak) CE1 mailan landuko dira.
|
|
|
lehenak marrazki guziak kausitzen ditu; besteak, aldiz, hiru huts egiten ditu aldi guziez. Egin molde pedagogiko honek (ariketa hasi aitzin, lan zuzena eta lan okerra erkatzea)/ an baten erreusitzeko egin beharren azal� tzera bultzatzen du; ikasleek hiztegi berezia finkatzen dute eta erabiltzen; beren/ ana aitzinetik
|
ikusten
dute, ohartuki lan egiten eta beren emaitza ebaluatzen. Ororen buru, haurrak hobeki badaki zer egin behar duen eta nola, zer" ez duen egin behar" badakielarik.
|
|
|
irakasleak 1etik Serainoko zenbaki bat erraiten du. lkasleak doakion dadoa marrazten du. 8 orrialdean
|
ikusi
2 eta 3ren bi moldeak onartuko dira.
|
|
|
Lehen 5 zenbakiak 5 laukitxotan irudikatu. Lehen 5 zenbakiez egiten diren kalkuluak(
|
ikus
22 or.) baino urrunago doa; Seko 2 kutxez osatua den 10ekoaren irudikatzeko lehen urratsa emaiten du{ ikus 32 or.).
|
|
|
Lehen 5 zenbakiak 5 laukitxotan irudikatu. Lehen 5 zenbakiez egiten diren kalkuluak (ikus 22 or.) baino urrunago doa; Seko 2 kutxez osatua den 10ekoaren irudikatzeko lehen urratsa emaiten du{
|
ikus
32 or.).
|
|
|
Erantzunen egiaztatzeko unean baizik ez dute jarduera bera. estalkiak gordetzen zuena
|
ikusiko
.
|
|
|
[g 6 zifraren kaligrafia. jarduera bera. (
|
ikus
14 eta 15 orrialdeetako jarduerak).
|
|
|
5+ n eta n+ 5, 9+ n eta n+ 9 motako batuketak eta doble handiak. l] J Atxikiaren kasua. Hamarrekoen kalkulatzeko,
|
ikus
126 orrialdeko formulazioak.
|
|
|
Dedek, 23 kilo pezü baitü, pezagailüan
|
ikusten
dü bere bürüa...
|
|
|
beste 10 kanikako kutxa bat osoki bete� tzen ahal delarik baizik ez da ageri (edo: ez da sekulan 9 kanika bereiz baino gehiago
|
ikusten
).
|
|
|
" Taularekilako jokoa... ,, lkasleek arbela taula gainean pausatzen dute galdegai izanen diren zenbakien gordetzeko. lzaitez, irakasleak ahoz galdegin laukitxo batean zer
|
ikusten
den aitzindu behar dute (desordenan, aldi honetan):
|
|
|
Zenbakien taularen... jokoarekin hasten gara... (fitxategiaren bukaeran
|
ikus
). 100era. lrudi geometrikoak marraztu" formografoak" edo irudi sinpleen
|
|
|
� Kalkulu zalua: 30+ 10, 40+ 20 eta 58+ 10 motako batuketak(
|
ikus
118 orrialdeko kalkulua).
|
|
|
Gisa berean," laurogei" 4 aldiz 20 bezala erakusten da;" laurogei 8 hamar edo 8 hamarreko" ere dela ohartaraz dezake irakasleak. Bestalde, gorago
|
ikusi
bezala, eta hau azpimarratzekoa da, 8 hamarreko bai� zik ez dituzten" laurogei" rekin hasten diren zenbakiak eta hamarreko bat gehiago duten" laurogei" rekin has� ten diren zenbakiak badirela aztertuko da.
|
|
|
Fitxategi bakoitzean den kartoizko gordailuari esker (hemen ttipiturik ageri) norberak zuzent dezakeen problema anitz sor daiteke(
|
ikus
16, 26, 56, etab. or.).
|
|
|
" Orotara 8 kiwi badira; 7
|
ikusten
ditut; zenbat dira gordeak? ".
|
|
|
Kanikarrek eta Dedek 7 hola" ikusten dute": 5+ 2, beraz 10+ 2"
|
ikusten
dute".
|
|
|
[f] Bestearen eskuina eta ezkerra aurkitu bere burua haren tokian irudikatuz. Bestea aitzinetik
|
ikusten
delarik da zailenik gertatzen.
|
|
|
" Odeietan idatz ezazü. l2S:] Kenketen ahozko kalkulua:
|
ikus
48 or.[ [I Ezberdinki egin banaketa berrikus. [g Gauza bera 5naka multzokatuz.
|
|
|
Adibidez, 4+ 3 honela irudikatzen du haurrak: 4+ 1+ 2(
|
ikus
37 or.);
|
|
|
5+ 8 honela: 5+ 5+ 3(
|
ikus
78 or.);
|
|
|
9+ 4 honela: 9+ 1+ 3(
|
ikus
96 or.), etab.
|
|
|
Alabaina, matematikako buruketa bat ebaztea horren soluzioaren aurreikustea da, kontatzeko eta kalkulatzeko ezagutzari esker zenbaki problema baldin bada; jokamolde eta espazioaren ezagutzari esker geome� tria buruketa baldin bada. Norberak zuzendu problemak haurrari eskainiz, problemen ebazten laguntzen da eta urru� nago joanez problema bat zer den asmatzen ere, ezen aitzi� netik
|
dakusanaren
egiaztatzera ekartzen da. Gisa honetan, problemen ebazpenari zentzua emaiten dio haurrak.
|
|
|
Geometria sailean, Zirrimarraren hutsak aitzinetik uler� tzeak eta galdatzen den emaitzarekin erkatzeak(
|
ikus
Geomen
|
|
|
Horregatik ere, kenketa banaketa desberdinaren egoerare� kin abiatzeko hautua berresten dugu(
|
ikus
46 eta 58 orrialdeak). Egoera honetan baliatzen den" eman" aditza batuketa buruketetan ere aurkitzen da (adibidez:
|
|
|
• Bizkitartean, kenketaren sarbide hau begi bistakoa ez zaie haur batzuei. Horregatik, 47 eta 59 orrialdeetako" scenarioa" eskaini dugu(
|
ikus
D jarduerak), irakasleak ikasgelan balia dezan. Adibidez, 9 2 kalkuluaren erakasteko, 9 ttitta dituen kartoi bat apailatzen du, marrazki honetan bezala.
|
|
|
Kartoia ikasleei erakusten die baina binperrez, berak zer ikus� ten duen deskriba dezaten. Gisa horretan, 9 ttittako konfigu� razioaren"
|
ikusten
" eta doakion gogoko irudiaren sortzen laguntzen ditu. Ondotik, 2 ttitta gordetzen ditu eta erraiten die:
|
|
|
" 2 ttitta gorde ditut. Orain, zer
|
ikusten
dut? 9 2=..., emaitza idatz ezazue".
|
|
2005
|
|
|
Honek jarri zuen lekutik haiek etsaiak banatu, suntsitu eta zatika zitzaketen. Eta erregeak hau
|
ikusi
zuenean, ez zuen geroko utzi nahi izan eta esproina sartu zion zamalkatzen zuen mandoari, ez baitzezakeen haren hazta edozein animaliak jasan. Eta jendetzaren erditik joan zen.
|
|
|
Aldi berean, bere matxuka hartu eta jotzen hasi zen, ebaki eta zatikatzen zuela, eta mailak birrintzen zizkien. Eta bere jendeek
|
ikusi
zutenean haien artean nahasirik, jendetzaren artetik jo eta pedazatzen hasi ziren. Orduan beharriak, oinak eta ukabilak ikus zinitzaketen hegaz, eta garunak jauzika eta buruak puskatzen; eta Errege ikusten zenuten bere matxukarekin eragiten, halako moldez non hark zaurtzen zuenak ez baitzuen medikuren beharrik...
|
|
|
Eta bere jendeek ikusi zutenean haien artean nahasirik, jendetzaren artetik jo eta pedazatzen hasi ziren. Orduan beharriak, oinak eta ukabilak
|
ikus
zinitzaketen hegaz, eta garunak jauzika eta buruak puskatzen; eta Errege ikusten zenuten bere matxukarekin eragiten, halako moldez non hark zaurtzen zuenak ez baitzuen medikuren beharrik...
|
|
|
Eta bere jendeek ikusi zutenean haien artean nahasirik, jendetzaren artetik jo eta pedazatzen hasi ziren. Orduan beharriak, oinak eta ukabilak ikus zinitzaketen hegaz, eta garunak jauzika eta buruak puskatzen; eta Errege
|
ikusten
zenuten bere matxukarekin eragiten, halako moldez non hark zaurtzen zuenak ez baitzuen medikuren beharrik...
|
|
|
Han, buruak hausten, sabelak urratzen, erraiak ateratzen eta anitz gizon zaurtzen
|
ikus
zenezaketen. Amomelin erregea, kateak hausten ikusi zituenean, bere zaldiaren kalupari esker salbatu zen.
|
|
|
Han, buruak hausten, sabelak urratzen, erraiak ateratzen eta anitz gizon zaurtzen ikus zenezaketen. Amomelin erregea, kateak hausten
|
ikusi
zituenean, bere zaldiaren kalupari esker salbatu zen. Mauroak iheska zihoazen, eta besteak jarraiki zitzaizkien.
|
|
|
Une hartan, kristauek itzultzea erabaki zuten. Dendak biltzen, banderak hartzen eta eramaten
|
ikus
zenitzaketen, eta handik hainbat urre eta zilar garraiatu behar ukan zuten. Orduan, Santxo Erregek erran zuen:
|
|
|
Irudi honetan
|
ikusten
duzuna konta ezazu.
|
|
|
. anitz gertatzen omen zen hasieran hilobiaren inguruan: eriak sendatzen, itsuek berriz
|
ikusten
, elbarrituak zutitzen, mutuak aldiz...................................................................... hasten, hots, fededunen agiantzak hor gauzatzen ziren. Hori zela eta, Europa alde guzietarik fededun batzuek beren bizian behin bederen Jakobe bidea egiten zuten......................................................................
|
|
2008
|
|
|
Ate batzuk klaskaka hetsi ziren. Orduan Pedrok
|
ikusi
zituen bi gizon Danielen aita bortxaz eramaten, soldadu andana batek metraileta hari buruz itzulia zutela. Danielek hurbildu nahi izan zuelarik, gizonetarik batek geldiarazi zuen eskua bularrean emanez.
|
|
|
• Jeep batean eraman dute, filmetan
|
ikusten
diren horietarik bezalako batean.
|
|
|
IHARAMUNEAN, Pedrok bi ogi xerra jan zituen erreximentarekin, begitartea ikuzi eta zalu zalu eskolara abiatu zen, berriz ere berant ez heltzeko gisan. Bidean, zuhaitz baten adarretan lotua zen kometa urdin bat
|
ikusi
zuen, baina jauzika ari izanik ere, nehondik ez zuen bildu ahal izan.
|
|
|
Haurrek arkatza hortzen artean eman zuten eta teilatuari beha jarri ziren
|
ikusteko
ea goiargiaren xoria xilo zerbaitetarik jautsiko zitzaien.
|
|
|
Holaxet!
|
Ikusten
duk?
|
|
|
APITAINA mahaien artetik hurbildu zen, eta Pedrok gerrikoaren plaka gogor eta urre kolorekoa hurbiletik
|
ikusi
ahal izan zuen.
|
|
|
Pedrok burua altxatu zuen eta aitamen irriñoa
|
ikusi
.
|
|
2012
|
|
|
Luis XVI.ak erregimen berria ez zuen begi onez
|
ikusten
; 1791ko ekainean, bere familiarekin, atzerrira ihes egiten ari zela, arrastatu zuten eta Parisera berriz ekarri. Frantsesen konfiantza galdu zuen.
|
|
|
Helburu didaktikoez gain, historiako liburu honek irakurlea plazerez eta emozioz Pirinio Atlantikoetako ondarea bertatik bertara
|
ikustera
bultzatzeko xedea du.
|
|
|
1521eko martxoa, Ozeano Baretik: Hiruzpalau hilabete Ozeano Barean iragan ondoan, jenderik gabeko uharte ttipi batzuk
|
ikusi
ditugu, eta han janari zerbait aurkitu.
|
|
|
• Kaian
|
ikus
daitezkeen eta zerrendetan agertzen diren bizpahiru inguraki izenda itzazu. Garraiatu behar diren salgaiak hiru maneretan inguratuak dira:
|
|
|
• Gaineko partean, zeruaren eremua
|
ikusten
da. Non dira Jainkoa eta Ama Birjina?
|
|
|
Hemen irri egitea, jostatzea eta dantzatzea da gogoan duten gauza bakarra. Hiriaren atarian, karratu forman emanak eta animaliarik sar ez dadin zerratuak diren lur peza batzuk
|
ikusten
dira. Adarkiz estaliak dira eta zola ongi galgatua dute.
|
|
|
Toki horretan ate monumentala bazegoen, 1760an handitua (5 dokumentua
|
ikus
).
|
|
|
Pegarra Baionako portuan, 1764an(
|
ikus
46 or.: " Baionako portua, Boufflers hiribidetik ikusia") garizuma:
|
|
|
Aro ederra da eta lekua laborariz betea.
|
Ikusi
ditut laborarien afariko eltzekariaren prestatzen. Xata kolore itsusiko ogiz gainezka zen baina bazen aza, urina eta ura ausarki; haatik, hogei jenderendako haragia, gutixko izanen zena sei laborari ingelesen asetzeko." Voyages en France obraren arabera (Arthur Young, 1787)
|
|
|
Donapaleu eta Hazparneren artean urde anitz
|
ikusten
da, kolorez zuri edo zuri eta beltz, ezkurrak janez eta arto broian gizenduak. Urde horiek Europa guzian fama handia duen Baionako xingarra hornitzen dute(...).
|