2000
|
|
Zeren aita Bartolomek ez baitzuen zalantzarik ezen tigre
|
haren
begietan Satanen begiak ikusi zituela eta tigrearen orro hartan Beeltzebulen orroa aditu zuela, eta zeren, handik harat, beroki eta doblatuki enplegatuko baitzen demonio gaixto haren Urbiaindik uxatzeko obran.
|
|
" Honat etorri nintzenean, mila bider aditu izan nuen ezen Pagabasoko leizea infernuko zuloa zela, eta nik ez nekien zer erran, zeren eta egia izan baitzitekeen, baina baita sineskeria eta superstizionea ere. Ordea, guztiz sinesten dut orain, zeren eta tigre
|
haren
begietan ikusi bainituen Satanen begiak, eta tigrearen orro hartan aditu Beeltzebulen orroa. Eta nik hura ikusi nuen eta ikusiaren testigantza emaiten dizuet, eta horregatik erraiten dizuet ezen Pagabasoko leizea dela deabruen habia eta egoitza".
|
|
Izan ere, osaba ez bezala, guztiz gogara nengoen ni. Eta gogara nengoen, zeren napolitarraren solasaldia ikasbide ezin hobea bainuen Italiako lengoaian abantza nendin eta aitzina egin nezan; eta gogara nengoen, halaber, zeren mutil hura atsegin bainuen, traza ona hartzen niolako eta iduritzen zitzaidalako ezen zinez eta minez ari zela, eta ez zutela
|
haren
begiek gezurrik erraiten. Eta, nola gainerat desegokitzat eta bidegabekotzat jo bainuen osabaren partehartze hura, gonbidatuari zor zion errespetuari eta begiruneari faltatzeagatik, hala, hargatik edo, erran nion:
|
|
" Joanikot: hau hire txakurraren erretratua duk, baina, Italiatik natorrenean, hirea eginen diat..." —eta, malenkoniak
|
haren
begiak hartzen zituela, erran zuen—: Handik aitzina, bizpahiru karta skribatu genizkioan elkarri, eta gero, deus ez.
|
|
Baina osaba ez zen aise bentzuturik geratzen zen gizona, eta argi errainu batek, bat batean, dir dir egin zuen
|
haren
begi malenkoniatsuetan. Eta erran zuen:
|
|
Adi egon, bada, zeren kontatuko baitizuet nola sendatu zuen Avilako Teresak gure aita —eta ikusirik ezen guztiek kasu egiten zidatela, nahiz eta zaldunek, artean, mesfidantzaz behatu, aitzina segitu nuen, hiztun onen antzera, hitzaren jabe—: Gure etxean oro zen ditxa eta oro zen zorion, harik eta egun batean aitari gaitz hura sartu zitzaion arte, ezin eriago jarri zuena eta ezin flakoago, betartea zurbil eta gorputz osoa hil hurran;
|
haren
begiak martiri batenak ziren, haren hatsa hauspo hautsi batena zen... eta han eta hemen garau gorri zornetsu batzuk bihitu zitzaizkion, guztioi goragalea eragiten zigutenak; eta ez zegoen, ez, hilik, baina, hilik ez zegoen arren, hila baino hilagoa zirudien, hatsa eta kiratsa zeriola; eta, hala, aita sendatzeko asmotan, etorri ziren hango eta hemengo medikuak, iragan ziren gure etxetik, eta ez zu... " Mutila, ez didazu sinesten, baina erradazu:
|
|
Nola oroitarazi zidaten don Fidelen hitzek Alain Coup d’Œil itsas lapur begibakarrarenak, noiz eta kortsario frantsesak garbi utzi baitzidan ezen
|
haren
begia Jainkoaren begia zela, eta begi hark erabakitzen zuela bizitzaren eta heriotzaren arteko aldea bere menekoen artean! Zeren eta don Fidel ere halatsu baitzebilen bere plantazioneko erresuma tipi hartan, bertze jainko tipi bat bezala, bere faboreak eta eskubideak menekoen artean banatzen.
|
|
Eta begietarat so egin nion, eta
|
haren
begi beltzak eraztun zuri distiratsu batek inguratu zituen, zeinak egiten baitzuen haren behakoa are distiratsuago, eta, hala, atseginak atseginari dei eginen balio bezala, begi eder haien distiran izan zuten ene atsegin guztiek junta eta bilkura.
|
|
Eta, emaztekiekin anitzetan gertatu izan zaidan bezala, haren gorputza ere, beti bat zen arren, beti aldatuz zihoan... eta egun batean
|
haren
begiak zelai bare batzuk ziren eta haren leize bat, eta biharamunean zuen zelai eta begiak leize... baina leize haiek, artean, gehiago ziren misterioari zabaldurikako leihoak izuari baino.
|
|
Handik aitzinakoak zuhaurk imajina ditzakezu: mezatarat joaiten nintzen bakoitzean, komunionea egiterat hurbiltzen nintzen, baina guztiz iduri egiterat, ni ez bainintzen, osaba Joanikotek erran zidan bezala, antropofagoa, eta ez bainuen Kristoren gorputza jan nahi, are gutiago
|
haren
begiak, orein batenak balira bezala.
|
|
Orain banekien, beraz, nor zen Alain Coup d’Œil, eta banekien, halatan, ezen gure harremanak ez zirela anaien artekoak, haren anaia oroitarazten banion ere, baina Jainko alditsuaren eta menekoaren artekoak, eta hala zor niola menekotasuna eta obedientzia,
|
haren
begi hersterik nahi ez banuen behintzat...!
|
|
Eta so egin nion, eta
|
haren
begia ez zen orain begi krudel hura, keinu bakar batez bizitzaren eta heriotzaren arteko aldea erabaki zezakeena, baina tristurarena eta xamurtasunarena.
|
|
Baina, hura erraiten ari zela, distira berezi bat igarri nien
|
haren
begiei, eta mementuan jakin nuen ezen erran zuena baino gehiago zekiela.
|
|
Eta
|
haren
begietako beira hezean hain nabari egin ziren sufrimendua eta aflikzionea, non besarkatzeko gogoa etorri baitzitzaidan.
|
|
Baina amak berdin segitu zuen, begiak beheititurik eta isil isilik... Eta ni, orduan, halaxe mintzatu nintzaion,
|
haren
begi beheititzea eta haren isiltasuna neure ustearen aldeko arrazointzat harturik:
|
|
Eta Pedro eni beha paratu zen... eta, segidan, koadroak erakusten zuèn neke eta atsekabe hura igarri nion Pedrori berari ere, betarte izerditsuan eskultore izengabe batek oinazearen iduria zizelkatu balio bezala, kolpez kolpe eta zimurrez zimur, baina baita oinaze orotarik haratago kausi daitekeen libertatearen distira ere,
|
haren
begi argiz beteetan.
|
|
Baina izan zen, halarik ere, ditxazko ditxa hartan hala holako egun bat: osaba etxerat ekarri eta handik aste pare baterat izan zen, noiz eta Maddalenek eta osabak beren artean iharduki baitzuten; eta, hala, diskusionearen ondorez edo, Maddalen tristura oso batean sartu zen, zeina irakur baitzitekeen
|
haren
begien lausoan; osaba, bere aldetik, haserre zegoen, Maddalenekin ez ezik bere buruarekin ere. Baina, osabaren arratsaldeko ibilalditxoan, zeina bi guardiak zaindurik egiten baitzuen, juntatu eta elkartu zitzaion Maddalen... egin zuten lizar baten ge rizpean geldialdi bat, ikusi nituen biak solasean —guardien begi bistan beti ere, baina ez haiek entzuteko puntuan—, eta adiskideturik edo itzuli ziren handik, biok ere irritsu.
|
|
Eta harritzen ninduten, halaber, haien begiek... zeinak kale kantoi batetik bertzerat baitzebilzkien, saguzar kapadunen joan jinak ere galdu nahi ez balituzte bezala, zeren negozio hartan tratuak eta sal-erosiak berdin eta orobat egin baitzitezkeen ageriz nola kapapetik. Eta neska haietarik batek begietarat eta bertatik bertara so egin zidan, ahalkegabeki, eta bertze alderat behatu behar izan nuen, zeren sua edo su iduriko hura baitzuen neska
|
hark
begietan, eta su hartan suturik gerta bainintekeen...
|
|
haren azala eta haren azazkalak, baita ile eta betile bakoitza ere, bat banaka eta bat bederaka, xehero eta beregainki; zeren haren ile bakoitzak urrezko sierpe bat izan behar baitzuen zinez, eta zeren sierpe haiei beha ibil bainintekeen liluraz lilura! Eta
|
haren
begiak bi leiho ziren, espaziorik espaziotsuenetarat jotzen zutenak, non bozkarioak hats har baitzezakeen eta ditxak eta felizitateak dantza. Eta azal hartan barrena, zenbat bide eta bideska hauteman nituen, guztiak ere hatzez eta ukitzearen ukitzez ibiltzekoak izan zitezkeenak edo bista hutsez; hauek, meharrak eta malkarrak eta mendiska ezin biribilago batzuetarat zabaltzen zirenak, eta haiek, berriz, plaunak eta berdinak baina leize batean akabatzen zirenak, non ezkutatzen baitzen ukitu leuneko goroldioaren erresuma...!
|
|
Denbora murritzean errieta ematen zidan hirugarren emakumea nuen, eta horrek bestondoari lagun egin zion nire trenpu txarra areagotzeko.
|
Haren
begietako ganibetei itzuri eginez, gero eta irekiago zegoen atera bihurtu ziren nireak.
|
|
Ez dakit zerk huts egin zuen: lehengo harremanak hoztu ez ezik, hura ez zen inoiz Ximurraren emaztea baino areago izan niretako, ezta ni ere Kristinaren senarraz haratakorik
|
haren
begietan. Orain, patu burlati batek elkarturik gintuen, nahi gabean, partidako galtzaileen artean.
|
|
Ez zen osoki horretaratu, hitz estaliz mintzatzera; alimaleko kasketa harrapatu zuela, zera. Hor galdu nituen aita gisa gure bidaia zoroan
|
haren
begietara irabazi puntu guztiak. Promesik liluragarrienak egin banizkion ere —tanke telezuzendu misil jaurtigailuduna, supernintendoa, lau eguneko bidaia Eurodisneyra— traidore zikinei eskaintzen zaien behako makurraz agurtu ninduen.
|
|
Eginen nuke ohiko kamiseta tiranteduna —zuria, nik uste— janzten zuela, baina orain ez nizkion beso inguru biluziak miresten ahal, estu loturik baitzeraman gaineko zamarra bakeroa. Ordainean,
|
haren
begi berdeak erredakzioan nirekin mintzatzerakoan bezainbat distiratzen ziren.
|
|
Nire irri karkaila orro apal baten moldean kanporatu zen, funtzionario lotsagabea nire aldera biraraziz.
|
Haren
begiek etsipen harroa isurtzen zuten. " Bai, gorroto diat.
|
|
Berdin egin zuen bigarrenarekin, eta gainerakoekin gero. Garaipenaren isla zen
|
haren
begien distira.
|
|
Baiezkoaren esperantza irakur zitekeen
|
haren
begi tikietan.
|
|
Neurriak hautsirik nituelakoan, laidoka oldartzea espero izatekoa zen, baina ez hainbertzerainoko adierazpen handirik.
|
Haren
begi berdeen distira hitsa bilatu nuen argibide eske isilean. Zinkurinka hasi zitzaidan.
|
|
Irri egin nuen, umore kolpe bati amore emana ziolakoan. Haren bekozkoak,
|
haren
begien distirak adierazi zidaten okerretik nindoala. Burua erredakzio aldera biratu nuen berriz.
|
|
grabagailurik ez. Eguzki betaurrekoen gibeletik, azterrean sumatu nituen
|
haren
begiak. Kasik oharkabean, haren menpeko Ramirez Zamaketariak lehengo arratsean kokotsean utzitako oroigarri hanpatuxera eraman nuen eskua.
|
|
|
Haren
begi ilun izarniatsuek nire aldera egitea erdietsi nuen, bederen. Bertzorduz urtzen nintzen, begi ilun izarniatsu horiek so egiten zidatenean.
|
|
Hasteko, trapuzko eta zerrautsezko agurea hila zen, sekula bizirik izan gabe. Kolpe
|
hark
begiak irekiarazi zizkidan: ahots huts besterik ez zen txotxongilo baten lagun egin nintzen; gero, ohartu nintzen ez zela istripurik izan:
|
|
Ez zion luzaroan iraun, ordea, ahaztualdiak: lehen nagiak ateratzearekin batera, isla txuri bat iritsi zen
|
haren
begietara, eta orduantxe halako zartada bortitz batek korritu zion bizkarrezurra, goitik behera aurrena, eta behetik gora gero. Birao bat bota zuen, gordina, sakrilegoa, errepikaezina.
|
|
Inor ez al zen ohartu betondoan luzitzen zuen orban nabarmenaz? Eta asteazkenean, begiak beltz beltz zituela azaldu zenean, ez al zen inor
|
haren
begi urdin zoragarriekin akordatu. Eta ez al zen ostegunean inor ere harritu Brown jaunaren tenore ahots dotorearekin?
|
|
Haren irribarreak grina zikinak ezkutatzen zituela iruditzen zitzaidan. Eta
|
haren
begi handiek Edurneren gorputza irensten zutela begirada bakoitzean. Edurne biluzik ikusten zuela zirudien.
|
|
Goizean gertatua gogoratzeko beta nuen, eta errazago zitzaidan une
|
hartan
begiak ixtea, herriko hilen eta hil zorian zeuden guztien berriak ezagutzea baino.
|
|
Lehengusina sugea iritsi zen bere botila ardorekin. Izarren argia ezkuta  tzen zuten
|
haren
begiek, eta tik tak azkar batean sumatzen nituen haren bularrak.
|
|
Zapelek ezin zuen, nonbait, nire ausardirik sinetsi.
|
Haren
begi txiki haiek gorrotoa zeriotela nituen.
|
|
Talai Mendiren hegal batean dago eraikita, eta haren bizkarrak itsasoaren musu bigunenak eta ekaitz indartsuenak jasan behar izaten ditu;
|
haren
begiak, berriz, Astarrainen hondoko harri biribilekin jolasten dira. Gaur arrosak eta liliak zaintzen dituzte atarian; baina, ni haurra nintzenean, bi intxaurrondo sendo zeuden gela guztietako leihoetatik baserriko bizitza ezkutuenean sartu nahirik.
|
|
Nekez bada nekez, aitak burua jaso, eta haren begirakunean islatua ikusi nuen noraezaren betea. Gero neure burua bistatu nuen
|
haren
begi nini urtsu eta erorietan, eszena bezain irreala eta deformatua. Berehala ohartu nintzen aitak ez ninduela ezagutu, eta hala baieztatu zidaten ahoskatu ahal izan zituen lehen hitzek:
|
|
" Ikusi?", esan zuen harrituta Luzik. " Esan diot", esan zuen Lazarok," ez dabilela
|
hura
begi bistan; esan diot. Nahiz ta... zuk igual ikusi duzu?"; gaixtoki esan zuen.
|
|
Ja hari heldu behar zioten, ja handiak paratu zion esku mazoa gainean. ...uot; Ni ez", esan zuen sumindurik amatxik," hura"; heldu ziren bada aitatxigana gizaseme biak; han eta hemen apur bat ukitu, errutinazko galdera pare bat egin, aitatxik hinkik esaten ez zuenez, kamillan ezarri zuten; laga zuen aitatxik eramaten; agian ulertu zuen kontra egitearen alferra, gizaseme lar sendo eta propio lan hartarakoxe entrenatuak ziratekeenez; guztiaz ere, nabari zen
|
haren
begietan izua, noski, etxea behin betikoz lagatzeko izua, baina izu konkretuago bat ere, bertan behera erortzekoa: atera helduta, orain zutik, kili kolo zegoen amatxi ebitatzearren, kamilla apur bat okertu zutenez, aitatxik hanka bat paratu zuen lurrean; erizain handiak etzanarazi zuen;" suabe", eskatu zion amatxik.
|
|
Azal koloretua zeukan; aztoratuxe agian: " Zoaz, maitea", esan zion alabari;" eskuak garbitu, laster bazkaldu behar dugu ta"; neskatilak obeditu zuen; orduan Raissak, Xanen aurrean zutik, begiak distiratsu zeuzkala, bere esku bat hartuz, hatz muturrak estutu zizkion; Xanek begiak
|
haren
begietan atxikita zeuzkan; Raissak, pixka bat aldenduz: " ez", esan zuen," ridikuloa da".
|
|
Lazaro aldiz, Xani begira zegoen. Basoa eskuan, ezpainak droleki bilduta,
|
haren
begietan sinpatiazko distira bat ez ote zegoen. Agian Elik berataz zerbait esan eta zerbait hark grazia egiten zion, menturaz alkoholaren efektuz.
|
2001
|
|
Begiak ideki, ohetik atera eta, une horretan berean, ohartu nintzen nire buru gainean zerbait bitxia neukala. Giza gorputz bat zen eta espalden gainean konpasez egindakoa zirudien buru borobil bat zuen, sudurrik eta ahorik gabe, haatik;
|
haren
begiak horiak ziren eta bameko begi nini beltzak ez ziren sekulan mugitzen. Ohartu zelarik han nintzela, aberea zirudiena jautsi zen eta nire esku eskuina hartu zidan bere...() hiru erhiko eskuan.
|
|
Hala da. Geldo eta ilun doakigu denbora gure herri horretan, aspaldidanik dirudi, denbora eten egin dela, eguzkia izoztu balute bezala eta ikusteko aukera dugun bezala Ilargi da, bakarrik, aurpegia zurbila duelarik, eta malkoak
|
haren
begietan. Beharbada, ilargia askori gertatzen zaigunaren islada besterik ez da, beharbada arrazoi zuen poetak honakoa idatzi zuenean:
|
|
Epailearen ohar gordinak entzun ditugu, azken argiaren tenorean. Eskua estutzen diot arerioari,
|
haren
begi gorri nekatuetara so. Zerk biltzen gaituen oroitzeak mintzen nau.
|
|
Abereak artaldeetan nolako sarraskiak bideratzen zituen agertzen zuen ahots anonimo batek, Esloveniatik ekarrarazi hartzekiko artzainen eta laborarien egiazko kexua azpimarratuz. Botzak gehitzen zuen Ortzaiz ibarreko biztanle ausart zenbait ibili zirela New Yorken hartza lepotik estekan erakutsiz eta argazki beilegiko hartz
|
haren
begi tristeek jo ninduten tanpez, ezin mugatuzko antsia nigan hedatuz. Tximista bakarrean, Historiako liburuetan zabaltzen zen dagerrotipoaz oroitu nintzen:
|
|
Isiltasuna eta ihintza dakarte
|
haren
begiek.
|
2002
|
|
Bere buruari bezala, laurogei urteko ospea agindu zion Txirritak Joxe Mari Lopetegi bertsolari irundarrari. Oroitzapenen bidea eragotzi diote, ordea, bertsolaritzaren historialari ofizialek eta
|
harentzat
begi samurrik ez da oraindik ageri sorterrian berean, Irunen. Merezi du, baina, Lopetegiren berri jakin dezagun.
|
|
Guztietan dago bidaia presente, eta horrela, Horazioren bidaiak izenekoan, esaterako, Quirogaren Oihaneko ipuinak liburua eta bere aitaren errautsak gainean dituela Moskuraino bidaiatzen duen Horazio gaztea dugu protagonista. Narratzaileak modu oso egokian adierazten du mutiko atzeratu honen ikuspuntu tolesgabea eta detaile xumeenek
|
haren
begietara duten adierazkortasun berezia. Teknikoki eta estilistikoki ongi gauzatutako ipuin honetan, aitaren heriotzaren onartzeko prozesua da, finean, Etxeberriak kontatu diguna, aitaren errautsak" irensten" dituenean lortzen baitu Horazio gazteak aitaren galerari aurre egitea.
|
|
Arbolondora joan zirean txakurrak eta han, euren rituala zertu eben. Mutila geldi egoan,
|
hareri
begira.
|
|
Ez zalakoan ba zalakoan, Emeren maite muxinak izki egiten eutsan. Izan be, haregaz egin izan zituan lehenengo neska mutil autuak;
|
harek
begiak edegi eutsazan, nunbait. Lehenengo emakume usaina, lehenengo igurtziak.
|
|
Izarnel hemen, Euskalerrian jaiotako lamiarik politena omen zen. Haren iledi ugaria urrezkoa zen eta dirdizaria
|
haren
begien argitasuna.
|
|
|
Haren
begien ederra, haren musu argia, haren lepo aitzina, haren...
|
|
Une
|
hartan
begiak itxirik zeuzkan Medusak, gorgona hura zeharo lo baitzegoen oraindik, baina aurpegiko itxura ez zen lo lasaiarena. Agian amesgaizto bat zebilkion biraka eta ezin zezakeen baztertu nahita ere.
|
|
Irakurtzen ari den bitartean aztertu
|
haren
begiak eta bisaia:
|
|
Negar egizue, maitale ederrak, negar egin, gizon bihozberak oro, nire neskatoaren txoria hil da eta, nire neskatoaren txoria, poz gogo. Maiteago zuen
|
hark
begiak baino, atsegina zen eta neskak ama adina ezagutzen zuen berak neskatoa. Haren altzotik ez inoiz alde egina, batera bestera jauzika beti ere jabe bakarraren ondoan txioka.
|
|
Tren bidaiari zirenak ikusle bilakarazi zituzten. Bi burdinen artetik eguzkia jeikitzen eta urrunean desagertzen ikusi arren, izpiak ez ziren
|
haren
begietaraino heltzen; ez zituen lau pareta hertsien artean preso zeudenen bihotzak berotzen. Kartzelako ataria iragan zuenean bere izaite eta arima kanpoan gelditu ziren, egun hartatik ez zen gehiago bere buruaren jabe, agindu edota mehatxu bidez mugiarazten zuten txontxongiloa zeukaten beien menpe.
|
|
Nire bidaia lagunaren begiradak biluztu egiten nauela iruditzen zait.
|
Haren
begietan soma dezaket nire ideien jakitun dela, nire pentsamenduetan sartzeko gai dela, ulertzen nauela. Honek abantaila handia ematen dio nire gaindi eta gazteon pentsakeraren sinpletasuna datorkit burura.
|
|
" Erabateko txorimaloa", pentsatu zuen Imanolek, zeharka begiratuz. Ukalondoz eman zion Juleni, tipo
|
hura
begiz jotzeko.
|
|
hitzezkoa nahiz begizkoa. Eta haren hitzek eta
|
haren
begiek denboraren hariaz sare bat osatu zuten, non, finean, Sararen gogoa harrapaturik geratu baitzen, nola eulia amaraunean. Eta Sarari iruditu zitzaion, bat batean, berriro ere hasi zela Jainkoagan sinesten.
|
|
Baina, era berean, hire ekarpena funtsezkoa izan daitekek, Sararen errehabilitazio programari dagokionez, harekiko harremanetan asmatzen baduk: hain funtsezkoa, non hi heu izango baihaiz, berandu gabe, Sararen mediku benetakoa, praktikan bai behintzat,
|
haren
begien aurrean neu izango naizen arren prozesuaren mediku titularra –eta, agurtu baino lehen, esan zidan–: Zalantzaren bat duan bakoitzean, deitu beldurrik gabe.
|
|
Haren malkoek mozorroa ezabatzen ziotelarik, baina, oinazeak kanpora egin zion: oinaze sakon batez mintzo baitziren
|
haren
begiak eta haren betazpi ubelak, baita betarte osoa ere. Galdetu nion:
|
|
nekeak eta oinazeak, Sararen betartean markatuak, biluztasun osoz:
|
haren
begi eta betazpietan, eta haren kopeta ildokatzen zuten zimur hasberrietan. Fantasmena esan zidanean, berehala pentsatu nuen ni ezin nintzela fantasmen munduan sartu, baina bai gizakienean, ausaz:
|
|
Baita festaren bat ere, ardo, irri eta kanta. Baina Sarak ez zituen halakoak laket, jende haiengana biltzen zen bakoitzean beste emakumeen begiradak nabaritzen baitzituen Sergiorengana itzuliak,
|
hura
begiz jan nahi balute bezala. Egia zen, halaber, berak ere nabaritzen zuela hainbat gizonezkoren begirada, baina hain sentitzen zuen, bestalde, bere bihotza Sergiorengana eroria, non bururatu ere ez baitzitzaion egiten beste gizon batekin oheratzea.
|
|
Matias, Lidia eta Tatiana... Tatiana ile horia batez ere; eta
|
haren
begiak, ezti kolorekoak baina piztiaren edertasun basatia zutenak: " Kontuz ibili, Sergio".
|
|
Zurbila zuen, argizariak ehundua bezala. Eta
|
haren
begi tristeak. Ez zuten bizipozik, baina ez ziren arruntak.
|
|
Edu Elizalde alegia, Sarari atzetik zebilkiòn mutila, neska guztien aburuz. Eta Sarak ere ez zuen
|
hura
begi txarrez ikusten. Batik bat mutilak mendi gailurrean Gora Euzkadi, bizi bedi kantatu zuenetik, bere tenore ahots irmoarekin, zeren, kanta hura entzuten ari zelarik, ezin baztertu izan baitzuen Sarak aitonaren irudia, Euzkadiren alde bizia eman ondoren iraindua eta desohoratua izan zen gizonarena, eta aitona imajinatu baitzuen beste munduan irriz, kantaren hitzek eta notek pozturik eta ohoraturik.
|
|
Eta ez hura bakarrik.
|
Haren
begien aurrean, bai lagun koadrilakoek bai Manuelek berak ados ziruditen baieztapen harekin.
|
|
Josu R ikusmiratuz zihoan, eguzkiaren aztarnek zer nolako mutazioa eragiten zuten, kalearen soseguan urraturiko meharguneetan barrena; eta hala, bidean aski aurrerago, erdiguneaz beste aldean luzatzen zen errainu bati jarraiki, zinta txuri bati erreparatu zion, Â saldu erosiaren biltokietatik gorantz. Plazara hurreratu ahala, zinta hura gero eta zabalagoa egiten zen
|
haren
begietan. Haize epelak astindu zuen batean, Josu R k marra beltz ba  tzuk atzeman zituen zapi zuriaren zabalean, eta pausoa azkartu zuen, haren parera inguratzeko.
|
|
Haize epelak astindu zuen batean, Josu R k marra beltz ba  tzuk atzeman zituen zapi zuriaren zabalean, eta pausoa azkartu zuen, haren parera inguratzeko. Zapia baranda batetik zintzilikaturik zegoen, etxeen lerroak arku bat beherantz egiten zuen alderdian, supermerkatu baten gaineko aldean, eta marra beltzak haizea eta oihalaren arteko tirabiren mende alfabetoko letra solte batzuk osatuz zihoazen
|
haren
begietan. Josu R k hotzikara moduko dardarizo bat sentitu zuen.
|
|
Nik gogoratzen nituen arrasto bakarrak hildakoarenak ziren.
|
Haren
begiak, zabal zabalik, ikusten ari zenaz harrituta balego bezala. Une hartan burutazio batek balditu ninduen:
|
|
Hiltzailea ezaguna, auzoa, familiartekoa bazuen? Hori baldin bazen
|
haren
begietako harridura, eta ez atentatua bera?
|
|
Bizarra egin gabe dago, itxura zabarra du. Alkohol gehiegiak eragindako dirdai zilartsua dute
|
haren
begi estrabikoek. " Zer egiten du ume honek hemen?", hori galdetu behar didala ematen du, atzoko ertzainak ere bezala.
|
|
Ohar bedi, gainera, espetxe arruntetan, magistratuaren bisita ustekabekoa izanagatik ere, erraz ezkuta daitekeela eta, alafede, halaxe egin ohi dela, gauzen benetako egoera; izan ere, epaileak espetxearen zati bat arakatzen duen bitartean, gainerako zatiak osatu eta konpondu egiten baitira; denbora nahikoa izaten da, halaber, presoak behar bezala prestatu eta epaileari zer erantzun behar dieten ongi irakasteko. Panoptikoan, berriz, magistratu bat espetxean sartzen denerako dena geratzen da
|
haren
begien bistan.
|
|
Abrako hedagunetik libratutako olatu klasea eta zeruertza ikusiz gero zelakoa ote zen antzemanda, biharamuneko aroa diagnostikatzera ematen zituen lehen minutuak. Egun
|
hartan
begi bistan zegoen zeruertz urruna, hodei erraldoiek beltzerantz larri grisatuta. Denboralea zetorren, baina ordu bitarako aterrunea bazen gutxienik.
|
|
Antoniak aurrez aurre begiratu zion aspaldiko partez. Mentxuk sentitu zuen beharbada ez ziola kontsolamendu nahikorik eman, edo behintzat hori adierazten zutela
|
haren
begi erregugileek.
|
|
Paisaiek bazeukaten ordurako izen bana Galderrentzat. Errazago uler zezakeen
|
haren
begiek ikusten zutena. Esku hartu gura zuen.
|
|
Desilusio berbak kutsu txarra zeukan baina ez zen, behintzat, etsia edo etsi gaiztoa bezain kutsu txarrekoa. Nolanahi ere, hark abantaila batzuk ekar ziezazkiokeen, ezagutu aurretiko balizko iruditik urrun geratu baitzen
|
haren
begien aurrean. Auskalo.
|
|
Beharbada hogeita bederatziko eguerdiaz gero zebilen.
|
Haren
begiek ere ikusi zuten Caponek hiru egun lehenago ikusitako sugarren kito ketsua. Fernando beste kazetari nazionalista eta atzerritar batzuekin batera sartu zen, zeru urdin baten azpian, hondakin meta espantagarrira.
|
2003
|
|
" Oramaiean sagua,
|
haren
begira katua.
|
|
haren itxura, haren janzkera, mugimenduak, begirada... eta behingo horretan, liburuen izenei begiratua eman zien. Bibiot
|
haren
begiak izenburu bati iltzatuta zeudela ohartu zen: Kamasutrari, hain zuzen.
|
|
Bai, hori da berriro ere
|
haren
begietan ipini zuen arreta, baina oraingoan urrunago joan nahi zuen; buru nerabe horretan irakurri gura zuen. Gura ez badozu ez erantzun, baina, zelan daroazue zeure ama eta bion arteko hartuemona?
|
|
Zergatik susmatzen ote zuen Bibiotek, bere lagun berriak buruan beti ideia ilunen bat zerabilela?
|
Haren
begiek zintzoak ziruditen zuzen begiratzen zuenean, eta oso sendoa ematen zuen bere erabakietan. Beharbada sendotasunak berak bihurtzen zuen susmagarri haren begietan, eta gauza arraroa zen, Bibiot oso fidakorra izan ohi zen eta.
|
|
Haren begiek zintzoak ziruditen zuzen begiratzen zuenean, eta oso sendoa ematen zuen bere erabakietan. Beharbada sendotasunak berak bihurtzen zuen susmagarri
|
haren
begietan, eta gauza arraroa zen, Bibiot oso fidakorra izan ohi zen eta. Azkenean irakasle gazteak, gaitzikortasun horregatik bere buruarekin txarto sentitzen zela, pentsamentuok burutik uxatu zituen.
|
|
Maitasuna aurkitu, maitasuna galdu. Ingurua zahartu eta usteldu
|
haren
begi aldaezinen aurrean.
|
|
Bibiotek, ezinegonak jota, zirkin egiten zuen aulkiaren gainean, egunkariaren orrialde
|
hartatik
begiak kendu ezinik. Bankugizonaren maitalearen alaba bahituta, eta modu horretan...
|
|
Ainhize, lepoa hormaren kontra ipini eta edarian igerian zeuden izotzei begira lotu zen. Karmelek distira berezia sumatu zuen
|
haren
begietan, zoriontasunaren distira.
|
|
Gure mendi xoragarrien artean erresumaño bat bezala bildurik zituzken ikusi nahi zazpi probintziak; ikusten ere zituzken ametsetan
|
haren
begiek Gernikako arbolaren itzalpe eztian. Aspalditik horrela gogoan zaukan, Eskual Herriaren karialat, lur huntako populu ttipi guzien berez bere jartzea.
|
|
Don Anxelmok utzitako tokia bete zuenean, hogeita sei urteko gazte ameslaria zen Patxi, Patxik berak esan zidanez. Ez zen itxura sendoko mutila, mehea eta argala baitzen, nire amaren eta beste jende askoren esanetan, eta nik sinesten diet, halaxe ezagutu bainuen hura nik ere; aurpegiak, berriz, El Grecoren koadro batetik aterea zirudien; edo Indiako guru horietako baten antza zuen, bestela, bere bizar luzearekin; hala ere, Patxiren gorputzak ezer apartekorik bazuen,
|
haren
begiak ziren: kristalezko begi berdeak, begiratzeko moduagatik besteen pentsamendua igartzen ari zirela ziruditenak.
|
|
Burua jaso eta ezkerrera begiratu dut,
|
haren
begien bila. " Aditua" da.
|
|
Ederki daki ez diola semeak erantzungo, baina jadanik ikasi du semearen aldartea
|
haren
begietan antzematen. Hilabetetik gora darama ohean, gixajoak.
|
|
Horrela ere ez zi  tzaion paparrera ere iristen, pottolaxka.  Lepoa gora jasota, gorri gorri eginda iltzatu zizkion
|
haren
begi berde handi horiek, haren esku txiki gizenak gora eta behera astintzen zituen bitartean. " Kaskagogorra!
|
|
" Bai, Andres, garabia poliki poliki tentetzen ari duk", esan dio. Hanpa hanpa eginda  daude
|
haren
begiak, biribil biribil, eta dirdirarik gabe. " Amaren bezalakoxe begiak izan ditik beti", pentsatu du, emaztearen sutualdi hura berriro gogora ekartzearekin batera.
|
|
Barre ere egiten du emaztearen esanarekin gogoratzen denean âaltua eta guapoa... â. Azken batean, ez al zen bera txora txora eginda ibili
|
haren
begi berde handien atzetik. Serioxeagoa izatea nahiko luke, arduratsuagoa, baina horrela galduko luke bizitasun guztia.
|
|
Ez al zebilen bera bezain guapo baina askozaz ere aberatsagorik emaztearen ingurune hartan? Eta bera ere, ez al zen hasiera hasieratik txora txora eginda geratu neska mozkote
|
haren
begiekin. Zer beste ikusi zuen harengan?
|
|
Oso gutxitan irauten du esna bukatu arte. Burua makurtu du
|
haren
begien parera. Bekoz beko jarri zaio.
|
|
|
haren
begien hondoan;
|
|
begiak
|
haren
begian,
|
|
Ama egunero negarrez alboan edukitzeko.
|
Haren
begietan hil beharraren miseria biderkatuta ikusteko. Munstroa iristen denean iritsiko da eta orduan ikusiko, ez lehenago.
|