|
2000
|
|
|
ARTOLA, Xabier; ALEGRIA, Iñaki; SARASOLA, Kepa
|
Hizkuntzaren
tratamendu automatikoa. 102 zk. (1997), 61
|
|
|
ALEGRIA, Iñaki; ARTOLA, Xabier; SARASOLA, Kepa
|
Hizkuntzaren
tratamendu automatikoa. 102 zk. (1997), 61
|
|
|
SARASOLA, Kepa; ALEGRIA, Iñaki; ARTOLA, Xabier
|
Hizkuntzaren
tratamendu automatikoa. 102 zk. (1997), 61 Ba ote dago euskal industria audiobisualik? 99 zk. (1997), 49
|
|
|
ALEGRIA, Iñaki; ARTOLA, Xabier; SARASOLA, Kepa
|
Hizkuntzaren
tratamendu automatikoa. 102 zk. (1997), 61
|
|
2001
|
|
|
Aldaketarik ez Cree herriaren eta
|
hizkuntzaren
tratamenduan
|
|
|
Ontariotik Quebecera iparraldetik igaro ginen, Kirkland Lake (Ontario) eta Rouyn Noranda (Quebec) lotzen dituen errepidetik. Quebecera sartu eta lehen inpresio batean atentzioa eman ziguna Cree herriaren eta
|
hizkuntzaren
tratamenduan inolako aldaketarik ez sumatzea izan zen. Esate baterako, bide seinaleak frantses hutsean zeuden, edo, gehienez ere, frantsesez eta cree hizkuntzaz zenbait tokitan; irrati guztiak frantses hutsez;" Tourisme Quebec" erakundearen argitalpenetan betiko era estereotip atuan agertzen ziren cree ak:
|
|
|
HIZTEK da, hain zuzen, eta UEUk antolatu du (www. ueu. org/titulazioak/Hiztek.htm).
|
Hizkuntzaren
tratamendu automatikoaren inguruan formatzea bilatzen du: lengoaia naturalaren prozesamenduaz (LNP) —informatikarien terminologian— edo, bestela esanda, hizkuntzalarien linguistika konputazionalaz arduratuko da.
|
|
2002
|
|
|
Inprentaren sorkuntzak
|
hizkuntzaren
tratamendua eta zabalkuntza irauli zituen XV. mendean, baina konputagailuak ez du iraultza txikiagoa ekarri XX. mendearen bukaeran eta XXI.aren hasieran.
|
|
|
Gainera, telekomunikazioetan gertatutako aurrerapen izugarriak eragin duen Internet fenomenoak, areagotu egin du
|
hizkuntzaren
tratamendu automatikoaren beharra; interesatzen zaigun informazioa ondo selekzionatzeko, esaterako, tratamendu linguistiko lagungarria ezinbestekoa baita.
|
|
|
administratiboak, cu rricularrak, funtzionalak..., eta beste berri batzuk:
|
hizkuntzen
tratamendua...). Horrek bere ondorioak ekarri ditu, eta egun indarrean dagoen Unibertsitate Publikoak besteek dituzten akatsak ditu:
|
|
2003
|
|
|
Bestalde,
|
hizkuntza
tratamenduek beste ezaugarri berezi bat eman diote zaraitzuerari. Nafarroa Beherean eta Erronkarin ere oso erabilia den xuketazko tratamendua du zaraitzuerak.
|
|
2004
|
|
|
Gutun erotiko gutxi eta umorea ere faltan bota du epaimahaiak. Orijinaltasuna, gaiaren eta
|
hizkuntzaren
tratamendua baloratu du epaimahiak.
|
|
2006
|
|
|
Hikako formak erdi ikasita erabiltzen dituenari gertatzen zaio normalean, nahiz eta aipatu dugun adibidea ez den inoiz entzun izan dugun" zu nongoa haiz?" hori bezain larria. Aitortu beharra dago hitanoaren forma alokutiboek buruhauste dezente ematen diotela
|
hizkuntzaren
tratamendu hori erabiltzen ikasi nahi duenari, eta are gehiago naturaltasunez, eta koherentziaz, erabili nahi duenari.
|
|
2008
|
|
|
Alegria I., Artola X., Sarasola K. (2001)
|
Hizkuntzaren
tratamendu automatikoa: aplikazioak, tresnak, baliabideak eta oinarriak Euskonews, http://suse00.su.ehu.es/euskonews /0110zbk/frgaia.htm
|
|
2009
|
|
|
6 Gaurdaino esaten dut, idazki hau osatzeko momentuan Nafarroako Hezkuntza Kontseilariak hizkuntza eredu honen alternatiba aurkeztu duelako: TIL eredua. Tratamiento Integral de Lenguas edo
|
Hizkuntzen
Tratamendu Bateratua. Ereduak bi bertsio ditu: irakaskuntzako hizkuntza nagusia gaztelania denean, eskola orduen %40 ingelesez eman daitezke. irakaskuntzako hizkuntza nagusia euskara denean, eskola orduen %30 ingelesez eman daitezke eta horri gaztelania gehitu behar zaio (denok ikastea behartuak baikaude).
|
|
|
Baina adimen artifiziala ez da gauza bakar bat; estrategia ezberdin asko garatu dira esparru ezberdin askotan.
|
Hizkuntzaren
tratamendurako interesatzen zaidan hurbilketa da patroiak aurkitzea datu askotatik abiatuta. Ume batek hori egiten du; patroiak bilatzen ditu soinuetan, esanahietan, gramatikan eta abarretan, eta, gerora, horrek sortzen du umearen lexikoa.
|
|
|
Zer egoeratan dago euskara
|
hizkuntzaren
tratamendurako beste hizkuntzekin konparatuta?
|
|
|
Ngramen kalkulua oso erabilgarria da
|
hizkuntzaren
tratamendu automatikoko hainbat eginkizunetan. Esaterako, Ngramak erabil daitezke euskarazko hitzen aurrizki zein atzizki usuenak identifikatzeko.
|
|
|
Testuak elementu sekuentzia gisa har daitezke: karaktereak, hitzak, esaldiak, etab. Elementu sekuentzia horien azterketa ohiko prozedura da
|
hizkuntzaren
tratamendu automatikoan, eta horretarako erabiltzen dira Ngrama ereduak. Moduluen gaia lantzean, Ngramak kalkulatzeko modulua instalatu eta erabili genuen (text:: Ngrams).
|
|
|
Joan den astean, ikasturterako TIL eredua
|
Hizkuntzen
Tratamendu Integratua eskola publikoetan ezartzeko asmoa agertu zuen Carlos Perez Nievasek, Nafarroako Hezkuntza kontseilariak. Egitasmo horrekin ingelesaren alde egin nahi du Nafarroako Gobernuak, hizkuntza horretan egiten diren eskola orduak gehituz eta, horretarako, euskarari eta gaztelaniari ematen zaizkionak gutxituz.
|
|
|
Derrigorrezko Lehen eta Bigarren Hezkuntzari dagokienez, A, G eta TIL ereduen ondorioz, bost nafarretatik bakarra euskalduntzen da, Martinezek azaldu zuenez. Gainera, Carlos Perez Nievas Hezkuntza kontseilariak martxan jarritako TIL eredua,
|
Hizkuntzen
Tratamendu Integrala, iruzur hutsa dela salatu zuten Iruñean bildutako ehunka lagunek.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak osorik, eta bera babesten zuten hiru alderdi politikoek, berea zuten helburu hori. Bide horretan barrena, legegintzaldia amaitzeko hilabete gutxi falta zirela,
|
hizkuntzen
tratamendurako marko berri bati buruzko lege aurreproiektu bat prestatu zuen Hezkuntza Sailak. Ez zuen, ordea, gobernu barruan adostasunik lortu, ez hizkuntza politikaren ardura zuen Sailarekin, ezta Gobernua babesten zuten alderdi politikoen artean ere.
|
|
2010
|
|
|
Iaz, ordea, 1.785 aritu ziren. Nestor Salaberria Sortzen Ikasbatuazeko Nafarroako koordinatzailearen arabera, beherakada horretan zerikusi handia du TIL ereduak(
|
hizkuntza
tratamendu integratua).
|
|
|
Globalizazioak, harekin dakarren mugikortasunaren eta eleaniztasunaren ondorioz, sektore ekonomiko garrantzitsuenen parera goratu du
|
hizkuntzen
tratamendua. Oraindik atomizatuta eta zenbaitetan gutxietsita ageri den alor hori egituratu eta munduan lehiakor bihurtuko duen plana abian du Langune elkarteak.Hizkuntzen erabilerarako teknologiei bagagozkio, urrats handiak eman dira azken urteotan.
|
|
|
Planteamendu zehatza zeukaten eskuetan. Aspaldian zerabilten diskurtsoak oinarririk ba ote zuen argitzeko laguntza eskatu nahi zuten, eta administrazioaren inplikazioa,
|
hizkuntzaren
tratamenduari lotutako masa kritikoa, fakturazioa, lanpostu kopurua zenbatesteko. Prospektiba egitearen garrantziaz ere mintzatu ziren.
|
|
|
Nafarroako hezkuntza ereduen bilakaera, Haur eta Lehen Hezkuntza, 1988tik 2010era azken ikasturteotan nafarroako hezkuntza departamentuak ingelesaren irakaskuntza indartzeko politika sendoa abiatu du, hasieran British ereduaren bidez eta gero
|
hizkuntzen
tratamendu integratua (til) dela medio. horrek ez luke berez euskarazko irakaskuntza ahuldu behar (ikastola batzuek aspaldian hasia dute ingelesa indartzeko bidea), baina nafarroako gobernuak ingelesa erabili du nazioarteko hizkuntza baten eta euskararen arteko dilema faltsua sortzeko, atzerriko hizkuntzaren indartzea euskararekin bateragarri ez eginez eta, anitzetan, gurasoak euskara ala ingeles...
|
|
|
Senideek eta/ edo zaintzaileek esku hartzeko programetan parte har dezakete Autonomia pertsonalaren sustapenaren arloak hiru zerbitzu ditu: errehabilitazio mediko funtzionala (arreta medikoa eta erizaintzakoa, fisioterapia,
|
hizkuntzaren
tratamendua eta terapia okupazionala), laguntza psikologikoa eta orientabidea eta lanbide prestakuntza eta animazio soziokulturala. Erabiltzaileei dagokienez, bi multzotan sailkatzen dira:
|
|
|
Oraindik badago hitz bat bera ere euskaraz esaten ez duenik, eta iruditzen zait hori ez dela naturala. Naturala uste dut kontrakoa dela, edozeinek hizkuntza ikasteko nahia izatea eta ikuskizun honetan naturaltasun hori bilatu nahi izan dugu.Adinduek, betiko urnietarrek,
|
hizkuntza
tratamendu hori nola hartuko dute. L.M.Z.: Euskal Herriko hizkuntzak ez dira Euskal Herrian jatorria dutenak, baizik Euskal Herrian hitz egiten direnak.
|
|
2011
|
|
|
2) b. i.
|
Hizkuntza
tratamendua
|
|
|
Baina are gehiago, hizkuntza horiek, harrera lurraldean ere, hizkuntza gutxitu izaten jarraitzen dute. Ondorioz, etorkinen jatorrizko
|
hizkuntzen
tratamendua oso auzi korapilatsua gerta daiteke.
|
|
|
Datozen orrialdeetan, lehendabizi, harrera lurraldeko hizkuntzen irakaskuntza eta ikaskuntza izango ditugu hizpide. Eta bigarrenik, etorri berrien jatorrizko
|
hizkuntzen
tratamendua eskolan.
|
|
|
Hezkuntza sisteman jatorrizko kultura eta hizkuntzari eusteko tradizioa ez da eragozpena izan atzerriko ikasleen kultura errespetatzeko. Horrela, eskolaurretik helduen hezkuntza arte, etorkinek hezkuntza euren ama hizkuntzan jasotzeko eskubidea dute, Hezkuntza Ministerioak etorkinen etxeko hizkuntzei atzerriko
|
hizkuntzen
tratamendua ematen dielako, eta ondorioz, etxeko hizkuntzan egin lezakete eskolatzea. Gainera, zentroetan talde horientzako laguntza irakasleak izateko aukera ere aurreikusten dute (atzerriko hizkuntzak dakizkitenak).
|
|
2012
|
|
|
Puntu honetako edukiak ere liburu horretatik ateratakoak dira. 4.5.3
|
Hizkuntza
tratamendua Partzuergoan Jaiotzen diren unetik bertatik hasten dira haurrak komunikatzen, eta haurren zezeldurak, irribarreak eta negarrak hasierako komunikazio horren adierazle dira. Pixkanaka hasiko da haurra lehen hitzak esaten.
|
|
2013
|
|
|
Bost. Horren atzetik, TIL
|
Hizkuntzen
Tratamendu Integratua sortu zuen. Sei.
|
|
2014
|
|
|
Hizkuntza batean aldaketak akordatu eta diseinaturik burutu daitezke edo jendarteak berak erabileraren poderioz bultzatu ditzake. Brown eta Gilman ikertzaileek zenbait hizkuntza aztertu zituzten (Ingelesa, Frantzesa, Italiera, Espainiera eta Alemana) eta besteak beste
|
hizkuntzek
tratamendu sistema ezberdinak sortzen zituztela ondorioztatu zuten. Espainieran adibidez VOS enperadoreari soilik zuzentzeko erabiltzen zen (oso errespetuzkoa) eta gerora bestelako botere gune ezberdinetara zabaldu zen familia instituzioraino iritsi arte.
|
|
|
Ikerketa lan honetan1 euskararen tratamendu automatikorako baliagarria izango denidatzizko testuen sinplifikazio automatikoa aztertzen ari gara. Lan hau Ixa taldean2kokatuta dago,
|
hizkuntzaren
tratamendu automatikoan lan egiten duen EuskalHerriko Unibertsitateko ikerkuntza taldean.
|
|
|
|
Hizkuntzaren
tratamendua, gisa guziz, Koldo Izagirreren ardura izango da, batez ere. Idazle errespetatua zen ordurako, eta Ezeizak fede handia erakutsiko du haren irizpide onean.
|
|
|
IXA taldea bilaketak errazten eta, bidenabar, informazio osatuago eta zehatzagoa lortzen saiatzen da
|
hizkuntzaren
tratamendu automatikoaren bidez. 15 milioi agiri horien artean, hainbat erabiltzailek arazo ugari daukate aurkitutako informazioa interpretatzeko. Hori ahalbidetzeko, Paths proiektuaren bitartez ibilbide gidatuak eskaintzen ditu Interneten bidez, edo antzeko edukiak ikustea eskaintzen du, gaika antolatuta, edo esate baterako Wikipediarako loturak gehitzen ditu, azken finean aurkitutako informazioa erraz uler dadin.
|
|
2016
|
|
|
EiTBren Estilo Liburuan jarduera profesionalerako eskaini diren jarraibideak: 20 Adierazpenen
|
hizkuntza
tratamendua, 36 Pertsonen deiturak, 37 Euskal Herriko toki izenak. Horrez gainera:
|
|
|
20 Adierazpenen
|
hizkuntza
tratamendua
|
|
2017
|
|
|
Kongresua bi antolatzaileen azalpen labur batekin hasi ondoren, lehenengo aditu bereziaren hitzaldiak eman zion hasiera ofiziala ekitaldiari. Horrela, HILLARY FOOTIT Reading Unibertsitateko ikertzaileak hainbat GKE britainiarren
|
hizkuntza
tratamendua aztertu zuen, bereziki ingeles hiztunak ez diren eta gatazkan dauden herrialdeetan duten hori.
|
|
|
Badira bizitza sozialean emandako bi aldagai funtsezkoak direnak
|
hizkuntz
tratamenduak ulertzerako orduan: boterea eta elkartasuna.
|
|
|
1.3
|
hizkuntz
tratamenduak, euskara eta hitanoa
|
|
|
Euskaran, beste hizkuntza batzuetan bezala, hizketa lagunari hitz egiteko modu desberdinak daude hau da,
|
hizkuntz
tratamenduak aurkitzen dira. Hizkuntz tratamenduak definitzeko bi elementu daude:
|
|
|
Euskaran, beste hizkuntza batzuetan bezala, hizketa lagunari hitz egiteko modu desberdinak daude hau da, hizkuntz tratamenduak aurkitzen dira.
|
Hizkuntz
tratamenduak definitzeko bi elementu daude: izenordain hautaketa eta hiztun solaskidearekin hiztunak duen harremana.
|
|
|
Tratamendua aukeratzerako orduan beraz hiztun solaskidearekin dagoen harremana kontutan hartzea baldintza derrigorra dela esan da. Harreman hau definitzerako orduan elementu asko egon daitezkeen arrenbadira bizitza sozialean emandako bi aldagai funtsezkoak direnak
|
hizkuntz
tratamenduak ulertzerako orduan: boterea eta elkartasuna.
|
|
|
Botere hau ekonomikoki, sozialki edota kulturalki emana izan daiteke eta beraz hauei, boterea dutenez, desberdin hitz egin behar zitzaien. Egoera honetan beraz boterearen aldagaiak erlazio asimetrikoak bultzatu izan dituela esan daiteke
|
hizkuntz
tratamenduei begira baina aldi berean berdinen artean elkartasunezko tratamendu simetrikoa egon da. Beste hitz batzuetan:
|
|
|
Aurrera eginez, ondoren, hitanoaren erabilera baldintzatzen duten aldagaien inguruan hitz egingo da. Edozein
|
hizkuntz
tratamenduk bezala hitanoa gehiago edo gutxiago erabiliko da aldagai batzuen arabera. Alberdik (1993) hamar aldagai hautatzen ditu, hala ere, aldagai guzti hauek ez dute garrantzi bera, batzuk bigarren maila batean kokatzen direlako.
|
|
|
Edonola ere, Grin ek (1994: 38), orain hizkuntzen biziberritzearen aspektu ekonomikoan murgildu den hizkuntza plangintza ebaluatzailea, zioen, egoera ezberdinean dauden
|
hizkuntzei
tratamendu berdina emateak ezinbestean dakarrela hizkuntza hedatzailearen eragin eta haztearen igoera. Gutxiengoen hizkuntzek bizirauteko politika asimetrikoak behar dituzte, hizkuntza handiagoen komunitateek euren boterea gutxitu dezaten?.
|
|
2018
|
|
|
Hau horrela, eta genero rolek noketaren galeran —eta emakumeek hitanoz ez hitz egitean— izan duten eragina kontuan izanda, feminismoa tresna polita litzateke noketaren berreskurapenerako. Toketak Antzuolan behintzat, larri baina biziraungo du; bien bitartean emakumeak
|
hizkuntza
tratamendu bakarra izango dute soilik solasteko. eragina:
|
|
|
Hau horrela, emakume zein gizonezkoak gerturatu lirateke noketara; baita, emakumezkoak toketara ere. Hizkuntzak daukan sinbolismoarekin bederen, badirudi harreman berdinzaleagoak eraikitzeko bidea ere izan litekeela hitanoa; konfiantza eta gertutasuna adierazten duen
|
hizkuntza
tratamendua izaki.
|
|
|
Esan liteke," gizontze bat" ematen dela une honetan. Tabernan beste koadrila eta adin batzuetako pertsonekin ere nahasten baitira, eta toka da bertako
|
hizkuntza
tratamendu ohikoena. Elkarrizketatu batek adibidez, Antzuolan hitanoa zerekin lotzen den galdetuta, honako erantzuna bota zuen, egin" beharrarekin" lotuta:
|
|
|
Hau da, Bergarara institutura joatean, edota elkarrizketa askotan agertu den" koxkortutakuan" honek, adierazten digute gazteak jada heldutasunaren atarian sentitzen dutela beraien burua. Batez ere mutilen kasuan, eta Antzuolako testuinguruan, gizonen artean prestigioa duen
|
hizkuntza
tratamendua hitanoa da. Beraz, neurri batean gizontasunerako saltoa tokaz aritzearekin lotua dago.
|
|
|
Batetik, eta nahiz eta hitanoaren arau esplizitu bat ez izan, bi pertsonek soilik adierazi dute beraien gurasoek, edota beraiek bikotearekin, hitanoz hitz egiten dutela. Hau da, badirudi nahiz eta hitanoak konfiantza eta gertutasun bat adierazi, intimitaterako ez dela
|
hizkuntz
tratamendu egokia. Bestetik, esaldi honek argi eta garbi erakusten digu, bizitza sozialaren banaketa dikotomiko honek, hau da, espazio publiko eta pribatuaren arteko bereizketa honek, noketaren galeran izan zuela eraginik.
|
|
|
Esan liteke hizkuntza bat, edota gure kasuan,
|
hizkuntz
tratamendu bat ikasterakoan, haurrak honen inguruko arauez gain, hizkuntza edota hizkuntz tratamendu horren inguruko uste, balore edota pertzepzio batzuk ere hautematen eta nolabait esateko" ikasten" dituela.
|
|
|
Esan liteke hizkuntza bat, edota gure kasuan, hizkuntz tratamendu bat ikasterakoan, haurrak honen inguruko arauez gain, hizkuntza edota
|
hizkuntz
tratamendu horren inguruko uste, balore edota pertzepzio batzuk ere hautematen eta nolabait esateko" ikasten" dituela.
|
|
|
Beraz, esan liteke hizkuntza bat, edota gure kasuan,
|
hizkuntz
tratamendu bat ikasterakoan, haurrak honen inguruko arauez gain, hizkuntza edota hizkuntz tratamendu horren inguruko uste, balore edota pertzepzio batzuk ere hautematen eta nolabait esateko" ikasten" dituela.
|
|
|
Beraz, esan liteke hizkuntza bat, edota gure kasuan, hizkuntz tratamendu bat ikasterakoan, haurrak honen inguruko arauez gain, hizkuntza edota
|
hizkuntz
tratamendu horren inguruko uste, balore edota pertzepzio batzuk ere hautematen eta nolabait esateko" ikasten" dituela.
|
|
|
Hala nola, hitanoari lotutako uste eta pertzepzioen inguruan hitz egin denean,
|
hizkuntza
tratamenduari lotu izan zaion kategoria" Baserritartasunarena" izan da. Antzuolan ere, eta elkarrizketa ezberdinetan gainera, baserriarekin lotu izan da hitanoa.
|
|
|
Honek, eta guraso moralista eta elizgizonen diskurtsoek lagunduta, hau da, gehiegizko konfiantza eta gertutasunak errespetu falta eta bekaturako bideak zabaltzen dituenaren ideiak, emakumeek poliki poliki hitanoz mintzatzeari uztea ekarriko luke. Berriz ere, Lakoffen hitzak erabiliz, ondorengoa dio bi
|
hizkuntza
tratamendu bereizten dituzten hizkuntzen inguruan:
|
|
2019
|
|
|
Nik señorita izan nahi badut, zer egingo dut?
|
Hizkuntza
tratamendu horretatik aldendu! Bestalde, maskulinitate hegemonikoarekin ez dago kontraesanean".
|
|
|
izan nahi badut, zer egingo dut?
|
Hizkuntza
tratamendu horretatik aldendu!
|
|
2020
|
|
|
Ekonomia hizkeran balio erantsia esaten dena sortzen dute hizkuntzek industrian, produktuetan zein zerbitzuetan. Kasu batzuetan, langileen arteko harremanen kohesioko giltzarriak dira
|
hizkuntzen
tratamendu egokiak enpresetan; beste batzuetan, zerbitzu bat emateko edo produktu bat saltzeko erabiltzaileekiko zein bezeroekiko gertutasuna ekartzen dute; eta beste batzuetan, irakatsi egiten dira hizkuntzak edota azken belaunaldiko teknologietan erabiltzeko prozesatzen dira. Azken batean, harreman jardueren multzoa da ekonomia, eta harremanek hizkuntzekin lotura banaezina dute.
|
|
|
Testuinguru horretan kokatzen da hizkuntzen industria, eta Euskal Herrian ere bere garapena izaten ari da, euskararen bidez, eta beste hainbat hizkuntzen bidez. Industria mota hori
|
hizkuntzen
tratamenduarekin loturiko produktu nahiz zerbitzuak diseinatu eta komertzializatzeaz arduratzen da. Euskal Herrian, zehazki, lau eremu hartzen ditu nagusiki:
|
|
|
GAKO HITZAK: Hika • Noka • Generoa •
|
Hizkuntza
tratamendua • Aditz forma alokutiboak. https://doi.org/10.26876/ uztaro.115.2020.1 Jasotze data: Onartze data:
|
|
2021
|
|
|
Euskal testuak beste hizkuntza batzuetan eman izan direnean, beste hizkuntza batzuetara itzuli izan direnean, berariaz aipatzen du gertakaria Urkizuk.41 Halaber, testu elebidunen eta bertsioen berri emanez, itzulpenaren eta
|
hizkuntzen
tratamenduaren inguruko datuak azaleratzen ditu. Bide beretik, testu elebidunen, berredizioen, itzulpenen zein inon txertatutako testu zatien berri emanez zenbait testuren zergatiaren, harreraren eta irismenaren zantzuak azaleratzen ditu.42
|
|
|
Ahozko hizkuntzaren azterketak bidea du egiteko eta eskola barruko interakzio komunikatiboen azterketak ekarpen interesgarria egin diezaioke hezkuntza sistema eleaniztunari, bidea eskaintzen baitu
|
hizkuntzaren
tratamendu integratuan eta integralean aurrerapausoak emateko.
|
|
|
interakzioen deskribapen zehatza, hizkuntzaren alderdi ezberdinak (pragmatikoa, soziolinguistikoa...; mugiarazten diren hizkuntza gaitasun eta errepertorio diskurtsibo zehatzak...); didaktikaren alderdia, alderdi kognitiboa... Ahozko hizkuntzaren azterketak oraindik bide luzea du egiteko eta eskola barruko interakzio komunikatiboen azterketak ekarpen interesgarria egin diezaioke hezkuntza sisbesteko irakasgaietan euskararen ahozko erabilera indartzen tema eleaniztunari, bide bat eskaintzen baitu
|
hizkuntzaren
tratamendu integratuan eta integralean aurrerapausoak emateko.
|
|
|
IE3 k adibidetzen duen moduan, hizkuntza eta literaturan esaterako, liburu jakin batzuk lantzen direnean, ikasleei kostatzen zaie kontatzen dena kokatzea eta ulertzea testuingurua falta zaielako, eta hori zaila da ikasgai bakar batetik soilik lantzea. Eta, hizkuntzen didaktikaren kasuan, Hizkuntzen Trataera Bateratuaz (HTB)
|
Hizkuntzen
Tratamendu Integratua OHC n ere mintzatzen dira; horren beharraz, hain zuzen ere. Curriculumak nahiz ikastetxeetako programazioek horren aldarria eta sustatzeko eskaera egiten duten arren, ondoren ikastetxeetan nekez gelaratzen dira izaera horretako proposamenak, BHn bereziki, ez bada horrelako ikuspegi integral batez sortutako materiala erabiltzen (IE7), EKI ikasmateriala, esaterako.
|
|
|
|
Hizkuntzen
tratamenduei begira, esan beharra dago ingelesak protagonismo handia hartu duela, eta gaztelania latinoamerikar immigranteekin eta poliziekin erabili dela, azken horiekin mordoiloa izan arren. Euskara, aldiz, neska bien arteko solasaldietan —haietan ere egon da ingelesa presente— eta bakoitzaren sendiarekin izandako bizpahiru komunikazioetan entzun dugu.
|
|
|
Gure gizartea, kultura aniztuna ez ezik, glokikoa ere bada, tokikotik globalera eta alderantziz igarotzen da, modu natural eta etengabean. Horretaz jakitun, Kristau Eskolak apustu irmoa egiten du eleaniztasunaren alde, egiazko eleaniztasuna sustatu nahi duen ANIZTU egitasmoaren bidez. Abiapuntu harturik ikastetxe bakoitzaren errealitate soziolinguistikoa, eta
|
hizkuntzen
tratamendu integratuan oinarritutako hizkuntza proiektuak sortuz, gure helburua da emaitzarik onenak lortzea eleaniztasunean, pixkana pixkana. Zenbat eta handiagoa izan ikasleen esperientzia linguistikoa, orduan eta gaitasun handiagoa izango dute beste hizkuntza bat ikasteko eta erabiliz sendotzeko ere.
|
|
2022
|
|
|
Nik uste dut Haur Hezkuntza dela idealena. Hor
|
hizkuntzaren
tratamendu orokor eta sistematiko bat dago, eta emozioari, oroimenari, irudimenari eta zentzumenei egiten zaie kasu. Gero hori galtzen joaten gara, letra idatzia, hitza sartzen denean.
|
|
|
Bereziartua, Garbiñe & Muguruza, Beñat (2021c).
|
Hizkuntza
tratamenduak Dragoi Bolan: Hierarkia, gaiztotasuna eta etsaitasuna.
|
|
|
Genero aniztasunaren gaia pil pilean dagoen honetan, ikusi da nola heltzen zaion hitanoaren gaiari ertz horretatik. Gure erdaretan genero markak ahal den neurrian arintzen ari garen honetan, kontraesanik ba al da bitartasuna hain markatua duen
|
hizkuntza
tratamendua bultzatzean. Askotariko iritziak azaldu dira orain arteko ikerketetan.
|
|
|
Lizardik eta Munduatek (2015) zenbait literatura lanetako ezaugarri sintaktiko batzuk aipatzen dituzte, baina beharrezkotzat jotzen dute sakonago ikertzea. Belmar ek (2020) Ereduzko Prosa Gaur corpuseko ehunka liburu hartu zituen aintzat,
|
hizkuntza
tratamenduen erabilera kuantifikatu eta ikuspegi sintaktikotik aztertzeko.
|
|
|
Azken berrogei urteko dinamika ezaguturik uste izatekoa denez, autodeterminazio eskubidean Letamendia bezala, hizkuntzen gainean katalanak nabarmendu ziren. Jakina, eztabaidaren puntu nagusia
|
hizkuntzen arteko
tratamendu ezberdina izan zen: espainiarren ikuspegitik nazio espainol bakarrari hizkuntza derrigor jakin beharreko bakarra espainola dagokio, eta nazionalitateetako hizkuntzak beren lurraldean ofizial izan daitezke baina espainiar hiztunak molestatu gabe.
|
|
|
azaldu dute haurrek 8 urte inguru dutenean sumatzen hasten dela euskararen erabileran haustura; gaztetxoen eskolatik kanpoko jarduera, oro har, erdaraz dela; eta eskolan ere, arazoak daudela. Ezagutza mailan zer hobetu badela nabarmendu dute, adibidez, Yolanda Olasagarrek eta Helena Baraibarrek, eta
|
hizkuntzaren
tratamendu integralaren alde egin dute.
|
|
|
Proiektuari, laburtzearren, sarritan" Irakurketa plana" deitu izan bazaio ere, deialdiko izenburua luzeago eta korapilatsuagoa izan da, politikarien hizkuntzak alperrik maite duen eran: IKASTETXEKO HIZKUNTZA PROIEKTUAK, IRAKURKETA PLANA ARDAZTZAT HARTUTA ETA
|
HIZKUNTZEN
TRATAMENDU INTEGRAL ETA INTEGRATUAREN IKUSPUNTUTIK GARATUTA.
|
|
2023
|
|
|
Gai honen inguruan, Nafarroan itun politiko, sozial eta sindikal handi bat egin litzateke, hizkuntza bakoitza bere lekuan jarriko lukeena hezkuntza sistemaren barruan, PAI desmuntatuz eta
|
Hizkuntzen
Tratamendu Integratua sustatuz, non hizkuntza batzuetan ikasitakoa besteen mesederako izango den. Hainbesteko aniztasuna duen estatu batean, adostutako gutxieneko batzuk ezarri lirateke, ikasle guztiei beren autonomia erkidegoko berezko hizkuntzak edo hizkuntza ofizialak menperatzea eta atzerriko hizkuntza bat edo bi jakitea bermatzeko.
|
|
|
Prestakuntza hau
|
hizkuntzen
tratamendu integraturako, haien koordinaziorako eta baita eleaniztasunaren eta hizkuntza aniztasunaren sustapenerako da, hizkuntza komunikaziorako gaitasuna garatzen eta hobetzen lagunduko duten jarduerak bultzatzeko. Honez gain, noski, ikastetxeetan antzemandako beharretatik sortzen diren beste eduki batzuk ere badute tokia lantaldeetan.
|
|
|
Zure filmetan bada beste alderdi bat oso interesgarria:
|
hizkuntzaren
tratamendua. Gaztelania eta misteka biak agertzen dira.
|
|
|
|
Hizkuntzen
tratamenduari dagokionez, Jaurlaritzak aurkeztu eta EH Bilduk babestutako Hezkuntza Legeak eredua kaltetu besterik ez du egiten, 5 zuzenketa barik ere
|
|
|
Beraz,
|
hizkuntzen
tratamenduari dagokionez, Jaurlaritzak aurkeztu eta EH Bilduk babestutako Hezkuntza Legeak eredua kaltetu besterik ez du egiten, 5 zuzenketa barik ere: " Bi hizkuntza ofizialak eta atzerriko hizkuntza bat, gutxienez, ikaskuntza hizkuntzatzat hartuko baitira".
|
|
|
Badakigu lege zuzen eta ongi antolatu batek hainbat eta hainbat alderdi ukitzen dituela. Horien artean daude hezkuntza publikoaren eta itunpekoaren arteko osagarritasuna eskola mapan, gurasoek ikastetxeen hautaketan eta kudeaketan jokatu beharreko papera, irakasle taldeak antolatzea eta sendotzea, ikasleen arteko segregazioaren desagerpena, ikasgela bakoitzeko ikasle ratioak,
|
hizkuntzen
tratamendua...
|
|
|
Besteak beste, Xuxen euskarazko zuzentzaile ortografikoa garatu duen eta
|
hizkuntzaren
tratamendu automatikoan diharduen Ixa taldeko kidea zara; baita HiTZ eko ikertzailea ere (Hizkuntza Teknologia Zentroa). Zerk ezberdintzen du bakoitza?
|
|
|
Hizkuntza propioaren erabilerari tratamendu espezifikoa ematetik beste marko batera egin dugu jauzi: hizkuntza ofizialen arteko berdintasun eraginkorra bilatze aldera soilik da onargarri
|
hizkuntzen arteko
tratamendu desberdina.
|
|
|
Bigarren planoa hizkuntza politikaren eremuan kokatuko litzateke. Eta, hizkuntza politikaren arloan, autonomia erkidegoari dagokio
|
hizkuntzen
tratamendua zehaztea, hizkuntza propioaren aldeko neurriak zilegi bihurtuz, betiere lehen planoa bermaturik. Hizkuntza aukeratzeko eskubidea bermatu behar da, baina horrek ez du esan nahi hizkuntza tratamendua ezinbesteko orekan oinarritu behar denik.
|
|
|
Eta, hizkuntza politikaren arloan, autonomia erkidegoari dagokio hizkuntzen tratamendua zehaztea, hizkuntza propioaren aldeko neurriak zilegi bihurtuz, betiere lehen planoa bermaturik. Hizkuntza aukeratzeko eskubidea bermatu behar da, baina horrek ez du esan nahi
|
hizkuntza
tratamendua ezinbesteko orekan oinarritu behar denik. Hizkuntza propioa pribilegiatu daiteke, erabilera normaleko hizkuntza bihurtuz, norbanakoen hizkuntza aukeraketarekin bateragarri bihurtuz.
|