|
2004
|
|
|
Esku luzea du bai, Josu Amezagak ondo asko dioskun legez: . Izan ere,
|
hizkuntza
pentsamendurako tresna funtsezkoa izateaz gain, gizarteko praktika askoren euskarria, gure bizitzaren arlo gehienetara zabaltzen baita. Argi dago hizkuntza ez dela sistema adierazle bakarra; baina hori bezain argi dago gainerako sistemak iristen ez diren egoeretaraino iristen dela bera.
|
|
2005
|
|
|
Azalduko dugun kontzepzio linguistiko berri honen hurrengo ideiak, bigarrenak," pentsamendu eta hizkuntzaren" arteko sakoneko erlazioa azpimarratzen du: Humboldten arabera"
|
hizkuntza
pentsamenduaren organo konfiguratzailea da" eta, zentzu honetan, ez da soilik gizakien arteko komunikazio tresna bat, baizik eta baita ere" bakarrik dagoen gizabanakoaren pentsatzearen ezinbesteko baldintza" 84 Pentsatzea, beste gauza askoren artean, kontzeptuak osatzea eta irudiak ekoiztea da, alegia, subjektuari objektu bezala itzultzen zaizkion adigaiak sortzea, eta hau ez da po... Azken finean, gizakia bere izaeran eta bere humanitatean zehazten du hizkuntzak, hau da," hizkuntzak gizatasunaren naturan bertan hartzen du parte" eta, honengatik," bere ekoizpenak gizatasun horren barne behar bati erantzuten dio" 85 Honek ez du esan nahi, ordea, hizkuntzak pertsonen arteko harremanetan jokatzen duen papera bigarren mailakoa denik; alderantziz, pentsatze eta hitz egitearen arteko korrelazioak berak agerian uzten du, garbi gainera, gizakiaren barne izaera berez dela komunikatiboa.
|
|
2007
|
|
|
[Tamalez hastapen polit hau berehalaxe berak apurtzen du!]. Un conflicto en el que el elemento motor, dinámico, creador, es el pensamiento, y el molde en que se plasma y se actualiza el pensamiento es la lengua[
|
hizkuntza
pentsamenduaren ontzi edo tresna pasibo soil beraz!] 1193 Pensamiento y lenguaje son inseparables, pues el pensamiento jamás puede actualizarse sin el lenguaje1194.
|
|
|
Language (1921) liburuan sarrerako kapituluan (Hizkuntzaren definizioa) planteatzen da hizkuntza eta pentsamenduaren arteko harremanen auzia1495 «El lenguaje y el pensamiento, en sentido estricto, no son coexistentes», ebazten du autoreak1496 Hala, Sapir-ek
|
hizkuntza
pentsamendua baino lehenago sorturikotzat dauka, eta eguneroko solasean gure hizketa arrunt gehiena ere «pentsamendu gabekoa» omen da.
|
|
|
Sapir-en iritziz
|
hizkuntza
pentsamendurik gabe badago, pentsamendua hizkuntzarik gabe ez. Hizkuntza, beraz, pentsamendua baino lehenagoko espresabide bat izango genuke, bere jatorrian.
|
|
|
kontzeptuei herri bakoitzaren barne hautemapen eta sentsazioen, fantasiaren, sentimenduen kerua itsatsi zaiela, Humboldt-ek ez du izango bere konklusioak atera beste erremediorik. Errore bat da
|
hizkuntza
pentsamenduaren gehigarri bigarrentiar eta kanpotarra kontsideratzea. Kontzeptuak ez daude hizkuntzatik at, beregain eta oso, gero hizkuntzazko zeinuen bidez komunikazioan agertuak izateko.
|
|
|
hori eragiten ari den sinesmen irmoa da, pentsamendu huts kantiar berba gabekoa gainditu beharrarena, batetik, eta gainditu beharra, bestetik, balioespen tradizionala ere
|
hizkuntza
pentsamenduaren zeinu huts bezala, baizik ere hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko lotkiaren kontzepzio berri baten bila: aparte jadaneko eta ohidanekotik, «orientazio propio bat hizkuntza ikerketan» proposatzen du Humboldt ek174.
|
|
2009
|
|
|
Alta, bere kezka iturri izan diren gai nagusien lekuko izan, badira: hizkuntzalaritza, euskararen batasuna,
|
hizkuntza
pentsamendua, hizkuntza herria, gainerako herrietako esperientziak, konpromisoa... Hautaketa hau produkzio osoaren lekuko izan dadila irakurlearentzat.
|
|
2011
|
|
|
Eta guk beste edozeren izate berdina egozten diogunean, bortxatu egiten dugu, ez diogu uzten bera izaten, edozeren izatetara biluzten dugu eta biluztasun horretan lotzen dugu... Hots, guk erantzunik ez ukan arren, eta azkenean ez jakin arren izateak bereizten(
|
hizkuntza
pentsamenduaren posibilitatea da, eta muga!), izatearen galderak gutxienez problemaren kontziente itzultzen gaitu, gizakiak mundua" ezagutzeko" zer bihurtzen duen lehenik mundua.
|
|
2012
|
|
|
hizkuntza ez da tresna bat. Baliabidea izan behar du, bizibeharrez egiten baitugu berba, baina
|
hizkuntza
pentsamendu eta errealitatearen matrizea da, bizipenen edota esperientzien konfigurazioa, antolamendua, hitz batean. Alabaina, zentzu zabal batean" sinbolismoa" erabili ahal dugu hizkuntzaren dohaina adierazteko.
|
|
|
Batetik, arrisku moduan; izan ere, testu gehienak ingelesez sortzen ziren, eta gero itzultzen ziren frantsesera. Xede
|
hizkuntza
pentsamendu arrotzaren elementu eta espresioz kutsatzeko arriskua ikusten zen, beraz, eta xede kulturaren akulturazioaren beldurra zegoen. Benetako kultura, librea, autentikoa, jatorrizko sorkuntzarekin baizik ezin zela lortu uste zen, frantsesez idatziz, alegia.
|
|
2013
|
|
|
Prinz ez dator bat arestian aipatu ditugun pentsalariekin (176 ork.). Zehatzago, neurri batean ados dago haiekin,
|
hizkuntza
pentsamenduaren adierazpidea dela onartzen baitu. Pentsamenduaren gainean, nolabait esatearren, garatzen da hizkuntzaren eginkizuna.
|
|
2021
|
|
|
Baina, kode soziokultural eta linguistiko komunikatibo horiei helduz,
|
hizkuntza
pentsamendua eraikitzeko eta adierazteko bidea izateaz gain, ikuspegi transakzional batetik, errealitate soziokulturalaren parte diren unitate desberdinak eta prozesuak partekatzeko eta imajinario soziokultural komunean interkonektatzeko ere bada (Pyysiäinen, 2021) 43 Hau da, dialogoak edo elkarrizketak ezagutza eraikitzeko balio duen heinean (Wells, 2015), jardun linguistiko komunikatiboa modu ... Bakarrik egonda ere, helduak sozialki pentsatzen duela esan daitekeela dio Vygotskyk (op.), ezagutza barneratzea besteekiko elkarrekintzaren menpe dagoela dio Bruner ek (in Elboj eta besteak, 2006), ekinbide komunitarioari dagozkion kategorien zein eraldatzeen menpe, hain zuzen ere:
|
|
|
Hirugarren adierazpenak
|
hizkuntza
pentsamenduaren oinarri ote den itauntzen zuen. Adostasun maila, aurreko adierazpenekin alderatuz, aldatu egin zen.
|