|
2010
|
|
|
" Behiala, baskoi herri guztiena izan zen, vascuence
|
hitzak
berak adierazten duen bezala; eta Antso Jakituna erregeak Nafarren hizkuntza deitu zuen. Baina, gaur egun, mugaldeko herriekin harremanetan, galdua dute herri batzuek; beste batzuek Espainiakoarekin nahasi dute; mandi aldeko eskualde guztiek bakartzat atxikitzen dute".
|
|
|
" Zazpiak bat:
|
hitz
berak ziren ageri, erran badezaket, harat hunat elgarri irriz eta agurka bezala zabiltzan begitharte alegera guzietan. Zazpiak bat:
|
|
|
Amazigeraren azterketa eta kodifikazioa XIX. mendearen amaieran hasi zen eta, gramatikarik eta ortografiarik gabeko hizkuntza izan da, hezkuntzarik eta idazlanik gabekoa. Momentuz ez dago amazigera baturik, antzinako tribu bezainbeste dialekto hitz egiten da, eta" amazigera"
|
hitza
bera ere abstrakzio linguistikoa da, ez baita hizkuntza bakar bat amazigera deitzen den hori, hainbat hizkuntzaren multzoa baino.
|
|
|
Hizkuntza txikian idaztearen desabantailak ezagunegiak direnez" txikia"
|
hitzak
berak asko azaltzen ditu modu lausoan, abantaila bat behintzat barrunta eta aurkez daiteke hemen. Aspaldiko esaera errepikatua da ez dagoela eguzkiaren azpian gauza berririk, dena esanda dagoela.
|
|
|
1321. Interes
|
hitza
bera berri samarra da, Marcel Maussek Essai sur le don entseguan azaldu zuenez, kobratu beharreko errentaren aldamenean hasi omen zen agertzen kontabilitate liburu latinoetan. Interesa," korritua"," atarramentua"," irabazia"," probetxua".
|
|
2011
|
|
|
Euskaraz eta, era berean gure inguruko hizkuntzetan, alfabetoa erabiltzen dugu, hogeita zazpi letra, edozein gauza idatzi edo irakurtzeko. Batzuetan, ezagutzen ez dugun hizkuntza batean ari bagara, letrak bereizten ditugu, baina ez dugu piperrik ere ulertzen; besteetan, ezagutzen dugun hizkuntza batean ari bagara, letrak bereizi ez ezik, ulertu ere egiten dugu; nolanahi ere, hotsaren ate hori iragan beharra daukagu
|
hitzak
bere barruan gordetzen duen adiera gureganatu ahal izateko zeren, azken batean, soinuak gogoratzeko egiten ditugu marrazkiok Mendebaldean.
|
|
|
Militantzia
|
hitza
bera arrotza egiten da gaurko egunean, eta, aipatzekotan, oso testuinguru zehatzean kokatu beharrekoa bihurtu da. Orduan ere ez zuen gauza bera esan nahi guztientzat.
|
|
2012
|
|
|
Eta solaskideak bilatzen ditugu, ez miresleak; elkarrizketa eskaintzen dugu, ez ikuskizuna. Beste gizonemakumeengana hurbildu nahian idazten dugu, irakurlea hitzekin elikatu dadin,
|
hitzak
berarengandik heldu baitzaizkigu eta berarengana itzultzen baitira bizi hats eta profezia gisara.
|
|
|
Eta
|
hitzak
bere ahotik atera ahala, ohartu da nafarren hizkuntza erabili duela diosalean, euskara, eta ez arabiera, beste hizkuntza hartan egiteko esan baitzioten. Eta deitoratu du bere buru txarra, zeren, anitzetan, urdirutasunagatik, gertatu ohi baitzaio hizkuntza batean egitea beste bat behar lukeelarik, bi horietaz gainera gehiago ere baitakizki:
|
|
2013
|
|
|
Baina hiru zabaltasun mota behintzat izan dira
|
hitz
beraren pean. Bata zabaltasun alderoduna, barrua alde batera kargatua izan duena, nahiz eta zabaltasunaren diskurtsoa erabili.
|
|
|
" Sare lotuan antolatu" esateko adieran erabiltzen badugu (orriotan behin edo behin erabiliko dudan moduan) nahasmendua sor liteke. Nahasmendu iradokitzailea da, dena dela, eta bego polisemia, gure kondizioaren bi alde erakusten baititu
|
hitz
berean: errealitatea bata, zeregina bestea.
|
|
2014
|
|
|
Ez al da maiestatea antzinako ezaugarri bat?
|
Hitza
bera ere ia arkaikoa suertatzen zaigu.
|
|
|
Etxahun Barkoxek ere poete gisa definitzen du bere burua eta enkarguak hartzen ditu ardura funtzio horren pean, ecrit en poesis basque ematen du berak exergian. Ez da
|
hitza
berea, frantsesa ez dakike aski itzulpen horren egokitasunaren neurtzeko. Onespen horrek bidea emanen die ikerle frantsesei, Herelle erraterako, poesia horren balioa" navrante" dela idazteko.
|
|
|
xara garbitzen ari zirelarik aita semeak eta aharra baten ondotik semeak aihotzarekin lepoa moztu ziola zaharrari.
|
Hitzak
berak madarikazioa ekartzen du. Errimak kantu guzian ahul edo erdi poto direlarik, hemen hitz jokoen eta erran zaharren aberastasuna dute:
|
|
|
Libertitzeaz tratatu nahi du liburu honek. Jostatzea erran nahi du, ausagailu beste molde batez, baina libertimendu
|
hitzak
bere baitan adierazpide ezberdin batzuk darabiltza, gauzak ez baitira deplauki eta gordinean erraten ez eta ere soilki islatzen. Denek dakigu plazako joko soil horretarik batzuek azkar jo dutela gure bihotz gogoetan.
|
|
|
|
Hitzak
berak xantza gehiago ukan du. Nafarroa Behereko euskalkiak ez du ahantzi eta noiztenka airatzen da ostatuko ateraldietan, holako hitz ingurumen batean:
|
|
|
Denona eta inorena den ahotsa. Hotsa dena, bere inperfekzioan,
|
hitza
bera gainditzen duena.
|
|
|
Ahotsaren soinua, ez bakarrik esanahia. Ahotsa hotsa da, ez hitza, eta
|
hitza
beraren esanahia gainditzen du. Hitzen pikorra, 17 arnasketa, gorputza, giharreen posizioa irudikatu, hitz hori ahoskatu baino lehenagoko liparra.
|
|
2015
|
|
|
❖ Kontserbatorioan ez da musika egiten, kontserbatu egiten da,
|
hitzak
berak dioen bezala. Tomate zurituen kontserbak, geroago jateko prestatzen dira.
|
|
|
Ez daki soldaduak une honetan hori ez dela niretzat edozelako galdera.
|
Hitza
bera entzutea bitxi egin zait. Koaderno osoa nuke gai horrekiko barne bidaiaz neu apur bat aklaratzeko.
|
|
|
Hitz bakoitza aurreiritzi bat da, berez. Erabiltzailearen arabera aldatzen da, eta jakina
|
hitz
berak esanahi diferentea izaten duela alderdi batek edo besteak esanda. Ez da zertan besteen hitz erabilera salatu, hitzen manipulazio iruzurti larririk ez bada behintzat, baina diferentziak bilera eta elkarrizketa faltaren seinalea izan daitezke.
|
|
|
Sekula? Burbuila
|
hitzak
bere baitan dauka leherketaren zentzua. Guzti horrek tentuz jokatzera bultzatu luke edozein gestore eta bere gainetik dagoen edozein administrazio kontseilu.
|
|
2016
|
|
|
—Beharbada zineren bateko azken ilaran egokituko gara egunen batean esan zuen
|
hitzak
bere gogoaren urrutitik batetik ekarriz. Baina nolanahi ere, datorren ostiralean ikusiko gara.
|
|
|
—Esan ezak lasai lagundu zion.
|
Hitzak
beragan ohizkoa ez zen doinu batekin atera zitzaizkion, une hartan sentitzen zuen tentsioaren seinale. Sumatzen zuen albiste txar baten atarian zegoela.
|
|
|
Apartamentura sartu orduko, bandeja sofa aurreko mahai txapalean utzi eta telebistaren aparatua piztu zuen. Afaldu artean ez zuen pentsatu nahi, edo zehatzago, ez zuen nahi Guiomarrekin edukitako hizketaldiaren esaldi edota
|
hitzak
bere buruan harat honat ibil zitezen; haizeak lurretik altxatako paper zikinak bezala, ibili ere. Pentsatuko zuen geroago, bere gelara erretiratutakoan.
|
|
|
Gure biltzaile umil hantuts eta oro pairamen handiko igurikitzaileak ez zituen
|
hitzak
bere berean jaso besterik gabe, deituren zergatia nahiz erabilgarritasuna islatzen ere ahalegindu baitzen:
|
|
|
Antzerkia ere Leonek jorratu arloa dugu: Gure xokoan (1926), Marturianaren gaphoinak (1933), Tomas ezkongei (1934), Herriko besta biharamunean (1937), Mehetegiko nausia (1938) edota Haurrak azken
|
hitza
bere! (1939); alabaina bereziki ezagun gerta dakigukeena La Fontaineren Fables alegien itzulpenak ditugu, Gure Herria n lehenbizi eta aparteko liburu bezala geroago agertu zirenak Alegiak, Baiona, 1960; Orpustani jarraikiz," Leurpublication setend de 1928 h 1960, avec un premier lot d’une dizaine de textes rassembles dans Gure Herria en 1951 sous le titre Alegia deus ez qui correspond exactementpour le sens h l’expression française Mine de rien!".
|
|
|
Letra larri anitz kendu ditut, hor ingelesaren eragina ikusten da (Euskalduna, Engelesa, Ama, Aita, Kaska), testua arintzeko, nahiz lerro hasierako
|
hitzak
bere horretan utzi ditudan, beti letra larria errespetatuz. Aita hitza ere letra larriz utzi dut.
|
|
|
Jainkoa (Jaungoikoa) diogunean, edo jainkoak diogunean hainbat jainko indoeuropar paganoz ari garelarik, izenak oharkabean dakarzkigu gogora zenbait ezaugarri eta funtzio, horiek guztiengan aurki daitezkeenak. Baina jainkozko terminoa ongi definitzeko egin behar den lehen urratsa zera da hain zuzen, ohartzea Jainkoaren edo jainkoen batere antzik ez duten jainkozkoak ere badirela, eta beraz, jainkozko
|
hitza
bera, arrunt engainagarria gerta daitekeela eta desegokia, hainbat izaki deskribatzeko. Hiztegia aldatzeko helbururik ez dugunez, jainkozko hitzari eutsiko diogu halere, baina argi utziz terminoari ematen diogun adiera bakarra zera dela," naturaz gaindiko izakia", izaki horri dagozkion ezaugarriak inola ere mugatu edo baldintzatu gabe, ikusiko dugun legez ezaugarriok anitzak eta diferenteak izan baitaitezke, horren arabera eratzen diren jainkozko eta gizazkoen arteko harremanak bezalaxe.
|
|
|
Ez zuten ulertzen ingurua guztiz eraldatuko zela handik gutxira. Hainbeste, non
|
hitza
bera hizkeratik desagertu egin baitzen eta progreen jarrera asko eta asko, hasi janzkerarekin eta demokraziarekin jarrai, arrunt bilakatu baitziren, are kritikatzen zituztenentzat. Hitzak, ordea, bizirik jarraitzen zuen 1996an panfleto hura idatzi zuenaren gogoan.
|
|
|
Zumardira heldu baino lehen, neskak erabaki du handitzerakoan atzetik dituen gizonekin bat egingo duela, haiek sentitu eta transmititzen dutena bizi nahi duelako. Ez daki nerabe denik, ezta une hartan bertan feminista bilakatu denik ere,
|
hitza
bera ez baitu ezagutzen.
|
|
2017
|
|
|
Egarri, garastatu... gehi daitezke zerrendara, eta toponimian Pirinioetako Gave de Oloron edo Garona gisakoak deskodetzeko giltza ere bada, eta agian Garde, Gares, Bergara. Honek guztiak gar (a) eta gora
|
hitz
beraren aldaerak direla susmatzera bultzatzen gaitu. Gar bera ere usu agertzen da islako toponimian, eta gehienetan errekei lotuta.
|
|
|
‘Gerezi garratza’ esanahiarekin Euskal Herrian zein eremu hispano gaskoi gehienean erabiltzen omen da
|
hitza
bere bi aldaeretan. Baina garbi du zaharrena ginda dela, eta hona hemen zergatik:
|
|
|
Eta noski, Andoaingo gaztetxea ia bizileku izanda, skuat edo okupazio mugimenduari ere kanturen bat egin behar. Errobi eta Hertzainak en
|
hitzek
bere garaiaren lekukotasuna utzi zuten bezala, 80ko hamarkadako giro baten aldarria da" Skuataren garra" abestia.
|
|
|
Bat: testua zenbatetan izan da irtenbide
|
hitzak
berak kalean eta entsegu lokaletan bizi zuen hutsunea betetzeko. Bi:
|
|
|
Eta hitza hitz bihurtuz doa suak bere txispa, printza hitza da ate hitza zerraila ta
|
hitza
bera da giltza guk hitza darabilgu ta sarri hitzak berak garabiltza.
|
|
|
Eta hitza hitz bihurtuz doa suak bere txispa, printza hitza da ate hitza zerraila ta hitza bera da giltza guk hitza darabilgu ta sarri
|
hitzak
berak garabiltza.
|
|
|
—Pour le moment, 10 bihartik aurrera sous lieutenanta ere ez ahopean erantsi zuen Uriz fraideak, azken
|
hitza
bere.
|
|
|
Izan ere, Espozek azaldu zuenez, Nafarroako Dibisioan ibilitako hainbat soldadu nafar joan ziren Minarekin Ameriketara, baina ez zuen iraultzaile horien izenik eman. Ezin dugu aipatu gabe utzi, Guanajuato hiriari eraso baino lehen, Minak Xauxillan argitaratutiko proklaman lehenengo
|
hitzak
berarekin zeuden nafarrei eskaini zizkiela.
|
|
|
40. Busto honek behitaldea esan nahi du, eta ez larre akotatua (bustaliza) alegia. Baina erne, batzutan nahastu egiten baitira bi kontzeptuak adierazteko
|
hitz
bera erabiliz.
|
|
|
Hiztegien arabera aborigen edo indigena
|
hitzek
bertakoa izatea baizik ez omen dute esan nahi, baina inori ez zaio bururatzen idaztea Frantses aborigenak auzokidea hil du adibidez, edo Indigena paristarrak gizon bat hil du.
|
|
2018
|
|
|
Ezaugarriok beste leku eta garai zenbaitetan ere aurkitzen dira, jakina. Bakan batzuk aipatzearren, maileguetan, on amaierako ladron
|
hitza
bere horretan geratzen da, eta ez da ladroi bihurtzen, 1542ko eta 1664ko lekukotasunetan bederen. Deklinabidean, Amenduzen testuan bezala, soziatibo deitzen dugunean ki dago, eta ez kin, 1596 urteko mutilareki hitzean eta 1563an jasotako maingueki forman, baina horrekin dago, n eta guzti, 1535eko lekukotasun batean.
|
|
|
Iragana da 1948ko gerra eta gerra haren ondorioz Palestinak bere lurrak galtzea eta erbestera kondenatua izatea; etorkizuna da palestinar lurretara itzultzeko xedea. Tokian tokiko errealitatea eta errealitate nazionala
|
hitz
berak ordezkatzen ditu: arabierako balad hitzak.
|
|
|
Ideia da nflet/ nflexion/ nflection delakoak ispilua harrapatzea, inguratzea, azpimarratzea. Reflexion
|
hitza
bera interesgarria da. Alde batetik irudi baten emaitza da ispilu batena, hor interesgarria da euskarak duen berezitasuna, ispilu dela gauza edota objektua (miroir, mirror, espejo, ispilu) eta ispiluaren emaitza (reflexioa, rflet, rflection, ispilu), dela azala eta azalaren emaitza," ispilu ispilu", eta beste alde batetik burmuinaren emaitza.
|
|
2019
|
|
|
Marxek bere lan ezberdinetan askatasuna hitza modu ezberdinetan erabiltzen du. Gehienetan askatasuna
|
hitza
bera erabili gabe, bere ekoizpen teoriko eta filosofiko gehienek inplizituki eta era ez zuen batean bere oinarrian askatasuna nozioa daukate. Askatasuna askapen prozesu gisa ulertuta.
|
|
|
Kapitala ko 1 liburukiko oso pasarte interesgarri batean, Marxek iradokitzen du gizarte aurre kapitalistetan, giza komunitateen eta naturaren arteko metabolismoa berez bermatzen zela (naturwuchsig); gizarte sozialista batean (ez da
|
hitza
bera agertzen baina argi dago hori dela zentzua), naturarekiko Stoffwechsel a modu sistematiko eta arrazoizkoan berrezarriko da (Marx, 1968, I, 528). Marxek ez zuen gogoeta hori garatu, baina esanguratsua da sozialismoaren egitekoen artean sartu izana gizarte aurre kapitalistek naturarekiko zuten berezko armonia berrezartzea, nahiz eta beste forma batean izan —gaur egun gai hori puri purian dago Latino Amerikan, komunitate indigenen borroka sozio ekologistak direla eta.
|
|
|
2002ko urriaren 21ean emana da. Baina" Gaulana" deituriko bigarren aldaki batean, egileak kontatu egiten du, eta azpimarratu, saiatu dela errima lau zentzu dituen
|
hitz
beraz egiten, eta beraz, potoan jausi gabe:
|
|
|
errespetuko formuletan egiten den moduan, distantzia areagotzeko, zu izenordainaren urruntasunaz baliatuz, zu izenordaina eta bere adizki guztiak 2 pertsona plurala izatetik 2 pertsona singularrera eraman zituzten errespetuzko formula lortzeko; eta, jakina, hustutako lekua betetzeko ez zuten bi aldiz pentsatu: izenordainetan, zu
|
hitzari
berari, (e) k pluralgilea gehituz, zuek izenordain berria, 2 pertsona plural izenordaina, sortu zuten; eta aditzetan, pluralgileen bitartez, adizki berriak asmatu zituzten.
|
|
|
Aldapa, bere aldetik, alda behea esan nahi zuenak aldaren esanahi osoa bereganatu eta alda
|
hitza
bera ere ordeztu du nonbait.
|
|
|
Hemengo Atxita eta Urdiaingo Atxita (ko langa)
|
hitz
bera lirateke: itxaan eiteko, deskantsu eiteko tokia.
|
|
|
Mihura, sagarrondo, elorri eta beste zuhaixken bizkar bizi den landarea da, bizkarroi bat. Mihura, migura, midura, mingura eta beste,
|
hitz
beraren aldakiak dira. tegi atzizkia erantsiz gero, mihurategi, migurategi, midurategi... genituzke.
|
|
|
ESANAHIA. Orotariko Euskal Hiztegiak jasotzen ditu subil, supil, zubil, zupil etab.,
|
hitz
beraren aldaera gisa, eta su bazterrean jartzen zen enbor handia adieraziko lukete, bazter egur, baztarreko.
|
|
|
Badago ere Urruzola. Urrixa/ urruxa
|
hitz
beraren aldaerak dira (OEH). Esanahia:
|
|
|
IZENA. Berria izan behar du, erdal
|
hitza
bere horretan, eraldatu gabe, agertzen baitzaigu.
|
|
|
Toponimoak, sortuak izan ziren garaiko hiztegiaren morroi eta, aldi berean, lekuko dira. Badaude hitzak, gaurko Bakaikuko hizkeran arrotzak direla(
|
hitza
bera edo, batzuetan, hitzaren esanahiren bat), Bakaikuko toponimian, aldiz, agertzen direnak, Bakaikun ere garai haietan ezagunak baita erabiliak izan zirenaren lekuko.
|
|
|
OHARRA. Sangusai eta bere ondoan den Zainpe, bi izenok
|
hitz
bera gordetzen dute, Zabaran hain zuzen ere, Saneta Zainen itzalpean: Zabarango saroe= Sangusai Zabaranpe= Zainpe
|
|
|
Itzulpen horretatik hartuta finkatu zuen Manuel Larramendik
|
hitza
bere hiztegian: gogai, ‘pentsamendu’.
|
|
|
Koldo Mitxelenak lehenengo zentzuan erabiltzen du
|
hitza
bere idazlan guztien laugarren tomoan: " Aho literatura, paperik erabiltzen ez duenez gero, berez da suntsikorra".
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, askok aipatu dute matriarkatuak indar handia izan duela Euskal Herrian. " Etxekoandre"
|
hitza
bera ere ez al zen nahikoa euskal emakumeari halako aura bat emateko? " Titulu" hori gogoan hartu, eta inork ez zuen izaki otzan, neskametu, eskobazale bat irudikatzen, ostatuko andrearen pareko norbait baizik:
|
|
|
Mundua behialakoagoa zen garaian Iruñerriko herrixka hartan ere apezak azken
|
hitza
bere, azkena eta lehena, herrixkan bitartean, gari guti eta haur aunitz, zortzi urteko neskatikoa, haurridetan zaharrena, etxeko lanari lotua zen, alabeharrez, semeak eskolara, alabak ez!, neskak etxeko, josten eta. ‘jainkoaren ordezkoaren’ agindupeko patuan, neskatikoa fite jabetu zen haren umeak Parisetik heldu dira eta beste hainbat gezurrez sukaldeko ate zirrikitutik ama erditzen ikusi zuelarik aitak eta herriko emaginak lagunduta," Parisetik, e!", ez zen gehiago hurbildu elizara, etengabe buru belarri beharrean, sosa eskas beti, gerlan faxistei buru egiteko kalipuz jantzia zen orobat ondotik espetxeratuak bisitatzen, laguntzen neguan zein udan, ausart, adoretsu, duin, existentzian ongi kokatua, orainaldean bizi zen ez, ordea, eskarmentuaz ahantzirik beste lekutan erlijio hobeak fortunatu omen zaizkiezioen antzera politikak, hitz anitz erdaran txertaturik izanagatik penatua zen arropa uhaldean ikuztera joaki amaren ongi marruskatu!
|
|
|
Baina arraroa da hitzari pasatu zaiona euskal gramatika eta hiztegietan: beste hitz batzuekin erdi konfundituta agertzen da, adin229 edo hein230 hitzekin adibidez; eta hain
|
hitza
bera barreiatuta ematen da, alde batetik aintzat, bestetik hain, hurrengoan aingabe, 231 eta harago hainbeste. Susmatzekoa da hain hitza erroiztu eta sakabanatuz joan dela, erdal termino batekin zuzenki itzulgarria izan ezean, ondo sartzen ez zelako ohiko gramatika eskema sinpleetan.232 Hitza han hemenka geratu da, arrasto fosilak balira bezalako esaeretan.
|
|
|
Hala ere, Machadorekin izandako identifikazioa ez da Leteren ibilbideko bakarra. Poeta sevillarrarengan aurkitu zituen irakaspenak, baina baita beste batzuengan ere, haien
|
hitzak
bere egin baitzituen, bere unibertso poetikoaren parte bilakatu zituen, batzuetan kantatuz, besteetan euskaratuz. Hala egin zuen, esaterako, Rainer Maria Rilke, Xabier Lizardi, Georges Brassens, Juan Mari Lekuona, Bernart Etxepare eta Jacques Brelen poemekin, haien hitzetan formulatuta aurkitu baitzituen barruan zeramatzanak.
|
|
2021
|
|
|
Agian ez ditugu izengoiti gisa erabiliko, baina gure ohiko hitzak dira. Eta aitortu behar dizuet sekulako ilusioa egin didala, Gorria, nire bigarren abizena liburuan aipatuta ikusteak eta
|
hitza
bera izengoiti gisa erabilia izan zela jakiteak. Jentilizioak, edo animalien eta landareen izenak ere bere horretan erabil daitezke.
|
|
|
Hitze (t) an egon/ izan ren hitzean egon
|
Hitz
berean egon
|
|
|
Eskolak makina handiago baten engranajeak dira, noski, ez baitute benetan autonomia handirik. Horrela izan da heziketa sistema sortu zenetik,
|
hitzak
berak erakutsi bezala, sistema bat osatzen baitute. Baina ez da sistema bakarra, teknologia berriak sartzerakoan bestelako sistema baten parte ere bilakatu baita ezinbestean.
|
|
|
Kristautasunak liburua sinbolo teologikotzat hartzeak dekorazio bide berriak ireki zituen.
|
Hitzak
berak apaingarri bihurtu ziren. Orrialdeak inperioaren purpuraz tindatu ziren; idazketa urrezko eta zilarrezko tintaz egiten zen.
|
|
|
Zein da klasiko literarioen, idazle miretsienen eta haien obra enblematikoen jatorriaren mapa? Ez gintuzke harritu behar jakiteak" klasiko"
|
hitza
bera aberastasunaren eta jabetzaren hiztegitik datorrela. Hasieran ez zuen inolako loturarik sorkuntzarekin edo artearekin.
|
|
|
|
Hitz
bera erabiltzen zen, librarius, kopistari eta liburu saltzaileari deitzeko, ofizio bakarra baitzen. Inprenta asmatu baino lehen, liburuak banan banan erreproduzitzen ziren, letraz letra, hitzez hitz. Materialaren eta lanaren prezioa ez zen aldatzen.
|
|
|
Aurrerago, Iliadak klasismoaren adibide bat ematen digu, hori ere hitzaren erabileraren afera goriari lotua. Tersites izeneko herritarrak —olerkian agertzen den gizon xume bakarra, eta, deskribapenen arabera, Troiara joandako greziarretan itsusiena— gerlarien batzarrean parte hartzeko ausardia izan zuen, baina Ulisesek zetroarekin bultzatu zuen, eta, aginduzko tonuan, isiltzeko eta
|
hitza
bera baino hobeak direnei uzteko esan zion, hau da, errege eta jeneralei hitz egiten uzteko. Tersitesek, purrustada itsusia egin bazioten ere, behar adinako ausardia izan zuen Agamenon erregearen diru gosea kritikatu eta errebindikazio mezua adierazteko:
|
|
2022
|
|
|
Isilik. Zopa bukatutakoan esaten du Eugeniak, ahots apalez,
|
hitzak
bere buruari zuzentzen ari balitz bezala, tximeleta berriz ere hegan egiteko zorian dagoela. Baietz egiten du solaskideak buruarekin, tximeletaren hegada ahula iruditzen bazaio ere.
|
|
2023
|
|
|
—" Basahuntza."
|
Hitzak
berak ere mehatxuzkoa dirudi —esan zuen Bernardek. Gizon gazte bat zen, apal egiten zuena irribarre, begiekin bakarrik.
|
|
|
Autoreak
|
hitza
bere obrari utzi behar zion baina...
|
|
|
" Lana kateatu egiten gaituena da" esaldia bost aldiz idatzi zuen. John Cage izena eta izenaren azpian isiltasuna
|
hitza
bere ezkerreko eskuaren bihotzean tatuatzea zuen gogoa, baina tatuajea amets baizik ez zen bilakatu. Noiz arte?
|
|
|
Hala, piraten ohiturei jarraituz, buruzagi biek zin egin zuten ez zutela mozkinik beretzat lapurtu, ondo ulertuta maracaibotarrengandik jasotakoa ez zela" ostua" izan, partekatu beharreko irabaziak baizik. Itsaslapur guztiek zin
|
hitz
bera egin ondoren, anaitasun handiz nori berea eman zioten. Cesareo Fernandezek ez du iritzi bera, eta lehenago esan bezala, piztien antzera partitu zuten atzemaniko altxorra nor bere pizti zulora joan aurretik:
|
|
|
/ Neska ta mutil, atso ta agure,/ dantzan ikusten duguna. / Oroen dela
|
hitzak
berak du/ adierazpen ezaguna. Hala egiten zen Azkaraten, Berueten, Betelun, Uitzin, Muniainen, Larraun ibarrean. ihauteri hauek, gehienak, 1936an desagertu ziren halabeharrez.
|