|
2016
|
|
|
Xede horiek gogoan, Erredakzio Estatutu hau onetsi da, behin EiTBko informazioaren profesionalek, Zuzendaritzak eta Administrazio Kontseiluak landu eta hitzartu ondoren. Estatutu honek elkarrizketako bide erraz eta iraunkorrak ezartzea du asmo nagusi modura, eta, halaber, ahalik eta ondoen uztartu nahi ditu, alde batetik, informatzeko lanaren independentziarik
|
handiena
eta, beste aldetik, komunikazio enpresa publiko batek dituen kudeaketa eta antolaketa beharrizanak, betiere EiTB sortzeko Legeak enpresaren gobernu organoei aitortzen dizkien eskumenetan eta une honetara arte Administrazio Kontseiluak hartu dituen erabakietan kalterik eragin gabe.
|
|
|
UPV/EHUk eta EiTBk elkarlanean eraman duten asmo honetan, diziplinarteko talde profesional batek finkatu ditu tratamendu informatiboaren eta jardunbide profesionalaren jarraibideak, erantzukizun
|
handiko
eta maila goreneko kazetaritza bultzatzeko helburuz.
|
|
|
Kontuan hartu behar da adin talde horietan, nortasuna eraikitzen den garaia izanda, garrantzi
|
handia
dutela imitazio jokabideek. Haur eta nerabeek erraz xurgatzen dituzte mezu mediatiko guztiak.
|
|
|
Kontu
|
handiz
jokatu da adin txikiko babesgabeekin, esaterako familiaren zaintza ez dutenekin, edo beste herrialde batzuetako gertaeren gaineko informazioetan azaltzen direnekin.
|
|
|
Kolektibo ahul edo babesgabeen gainean informatzen denean, arreta
|
handiz
jardun da, duintasuna, pribatutasuna, ohorea, intimitatea eta irudi ona zaintzeko eskubidea babestuta dagoela garantizatzeko.
|
|
|
Euren jarduera profesionalean lekukoak bilatzen dituztenean, kazetariek ez diete estereotipo murriztaileei jarraituko. Lanbide edo jarduera batzuetan presentzia
|
handiagoa
izanagatik ere, ez dira nazionalitate jakin bateko pertsonak bilatu behar gai jakin bat ilustratzeko.
|
|
|
ritziak eta estereotipoak bazterreratzeko gakoak, baina integrazioa zaildu dezakeen jarrera hiperbabesleetan jausi barik. Ohitura osasungarrien garrantziaz jabetuta dagoen iritzi publikoa eratzea da kazetari lanaren betebeharretako bat, eta presio talde
|
handien aurrean
independentziari eustea, beste bat.
|
|
|
Ez dira isilduko gaixotasunekin zerikusia duen interes publikoko informazioak. Osasunari eta gaixotasunari buruzko informazioak ematean, kontu
|
handiz
jokatuko da, sasiko interesak dituzten lobbyen presioei edo interferentziei men egin gabe. Horrek garrantzi berezia du epidemia edo pandemietan, herritarrak kalteberagoak izaten baitira.
|
|
|
Kontu
|
handiz
jokatuko da kolektibo bereziki sentiberak (pertsona bergizarteratuak, droga mendekoen senide eta adiskideak, adingabeak...) mindu ditzaketen informazioak edo irudiak ematen direnean.
|
|
|
Kontu
|
handiz
jokatu behar da, eta ez zaie sinesgarritasunik edo itxura zientifkorik eman behar portaera jakin batzuk legitimatzea edo kontsumo zehatz batzuk sustatzea beste helbururik ez duten diskurtsoei, adibidez,« ikerketa batek erakutsi du alkoholak sexu harremanak hobe ditzakeela» erakoei. Halako informazioak ematean, ikerketaren izena eta egilea zehaztu behar dira.
|
|
|
Artxiboko materialak eta irudien errepikapena kontu
|
handiz
baliatuko dira, pertsona jakin baten gaineko pertzepzio okerrik ez eragiteko. Adibidez, hordituta grabatu zuten pertsona baten irudia ezin daiteke eman alkoholismoaz hitz egiten den bakoitzean.
|
|
|
1.1 Sarritan pasioa da kirol ikuskizunen ezaugarria, eta irabaztearen edo galtzearen zirrarak erakartzen ditu ikus entzuleak. Hain zuzen, horregatik, garrantzi
|
handikoa
da kazetaritzako profesionalek ez ematea ez biderik, ez aukerarik, aurkariak kiroletik kanpoko gaien bidez txarretsi nahi dituzten hitzei.
|
|
|
2.9 Kontu
|
handiz
jokatu da alderen baten fltrazio interesatuen bozgorailu gisa ez jarduteko.Baztertu beharreko jokabideak
|
|
|
Horrelakoetan, lekukoek errealitatean bizi izandakoa eta komunikabideetan ikusitakoa nahasteko arriskua dute. Halaber, kontu
|
handiz
jokatu da lekukoen adierazpenek kargurik egotz ez dezaten.
|
|
|
Istripu arrisku
|
handia
dagoen egun batean, albistegiko azken agurra egitean, aurkezleak zuhur eta adi gidatu behar dela edo segurtasun neurriak bete behar direla gogoraraz dezake.
|
|
|
Era berean, eguraldiak edo kirol ekintza
|
handi
batek arriskua areagotzen dutenean, informazio hori aurkeztu behar duen esatariak arretaz gidatzeko mezuak azpimarratuko ditu.
|
|
|
1.1 Komunikabideetara lan istripuei buruz heltzen den informazioak, sarritan, ondorio latzen berri ematen du, edo biktima kopuru
|
handia
aipatzen du, edo bestelako arrazoiengatik bihurtzen da albistegai. Oso gutxi dira laneko arriskuak prebenitzeko neurriei buruzko informazioak, eta istripu txikiak eta gaixotasun isilak behin ere ez dira aipatzen albisteetan.
|
|
|
Ez da egokia kazetariak gertaeretan parte hartzea edo bere iritzi eta gustuak azaltzea, salbu eta informazioa eta denbora pasa nahasten dituzten saioetan, edo ikus entzule gehienen atxikipen emozionala pizten duten ekitaldi
|
handietan
(adibidez, zenbait kirol gertakaritan).
|
|
|
Komunikazio kabineteen garrantzia gero eta
|
handiagoa
da, eta marketin politikoa profesionalizatu egin da. Ondorioz, informazio politikoa lantzen duten kazetariek identitatea galtzeko arriskua dago.
|
|
|
Hala ere, esan behar da marketin politikorako tresna garrantzitsu ere bihurtu direla, ikus entzuleen iritzian eragiteko erabiltzen baitira. Horregatik, EiTBko kazetariek independentzia eta zorroztasun
|
handiz
jardungo dute ikerketen eta inkesten datuez informatzean, bereziki hauteskunde garaian edo garrantzi handiko gaietan.
|
|
|
Hala ere, esan behar da marketin politikorako tresna garrantzitsu ere bihurtu direla, ikus entzuleen iritzian eragiteko erabiltzen baitira. Horregatik, EiTBko kazetariek independentzia eta zorroztasun handiz jardungo dute ikerketen eta inkesten datuez informatzean, bereziki hauteskunde garaian edo garrantzi
|
handiko
gaietan.
|
|
|
Kale inkestak ez dira, berez, herritarren iritzia ikertzeko tresnak. Inkesta horiek iritzi hedatuak jasotzeko balio dute, baina kontu
|
handiz
ibili behar da topiko edo estereotipo desegokirik edo bizikidetzaren aurkako baliorik ez transmititzeko.
|
|
|
Zinta garrantzi
|
handikoa
da, Interneten berezkoa delako informazioaren zatiketa. Zinta titularraren osagai bat da, elkarrekin erlazionatuta dauden zenbait informazio identifikatzeko eta taldekatzeko balio duena.
|
|
|
3.7 Arreta
|
handiz
prestatu behar dira elkarren segidako titularrak, berez ez dagoen loturarik ez sortzeko, edo kolektiboren baten estigmatizazioa ez sustatzeko.
|
|
|
Pantailan kazetaria eta elkarrizketatua agertzen badira, biak egon behar dira kameraren aurrean. Elkarrizketatuaren anonimotasuna gorde behar izanez gero, arreta
|
handiagoa
emango zaio kazetariaren irudiari. s
|
|
|
2.9 Kontu
|
handiarekin
hautatu behar da elkarrizketa egiteko tokia. Soinua, argiak, pertsonen igarotzea eta gainerako guztiak behar bezala atontzeaz gainera, kontuan eduki behar da tokia ondo egokitzen ote zaien gaiari eta zabaldu nahi den mezuari.
|
|
|
– Kargu publiko batean edo ospe
|
handiko
lanbide batean ari direnean, baldin eta irudiak ekitaldi edo toki publiko batean grabatzen badira.
|
|
|
Euskal erakundeek, bai politikoek, bai akademikoek, lan
|
handia
egin dute euskal gizartean hizkera normalizatu bat errotzen, halakoa behar baita bakezko garai berri honetan. Euskaltzaindiak emandako arau eta izendapenetan eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak ikuskatutako ikasliburuetan asko dira kontsentsuak, gizarte hedabideetan ere normalizatu behar direnak, hizkuntzaren erabileraren bitartez gizarte espazio komun bat sor dadin.
|
|
|
Espekulazioa eta uste edo susmoen zabalkundea baztertu egingo dira. Akatsak berehala zuzenduko dira, ardura
|
handiz
.
|
|
|
EiTBren telebistetan eta kanal multimedietan pertsona publikoen edo nabarmentasun eta ospe
|
handiko
profesionalen karikaturak ager daitezke, gizartean onartzen denarekin bat badatoz.
|
|
|
EiTBko profesionalek, bereziki euren irudia edo/ eta ahotsa agertzeagatik proiekzio publiko
|
handiagoa
dutenek, enpresako zuzendaritzaren aldez aurretiko baimena dute ekitaldietan eta publizitate kanpainetan parte hartu ahal izateko.
|
|
|
1.2 Gai labain eta korapilatsua denez, arretarik
|
handiena
ipini behar da eguneroko jardun profesionalean. Kazetariek erronka ugariri egin behar diete aurre:
|
|
|
Halaber, ez da ezagutzera emango atentatuak edo erasoak egiteko erabil daitekeen daturik edo pertsonen segurtasuna arriskuan jar dezakeen xehetasunik. Zuhurtziarik
|
handienaz
jokatuko da errepresio, jazarpen edo heriotza arriskua dagoenean.
|
|
|
Ekintza bortitzen grabazioak Internet bidez argitaratzea eta zabaltzea hain erraza dela aintzat harturik, arreta
|
handiz
jokatu da talde terroristen edo gerra taldeen komunikazio estrategien pean ez erortzeko. Halakoetan, egiaztapena are beharrezkoagoa izango da.
|
|
|
Biktimek anonimotasunean egon nahi badute, errespetatu egin da. Kontu
|
handiz
jokatu da haien identifikazioa ahalbidetu dezaketen datuak edo irudiak zabaldu aurretik: ibilgailua, helbidea, eta abar.
|
|
|
EiTBko profesionalek ez diete amore emango presioei eta interferitzeko ahaleginei, datozen aldetik datozela (tokiko, nazioko edo nazioarteko gobernuak, erakundeak, talde ekonomikoak, korporazio
|
handiak
, elkarteak eta beste). Kontu handiz jokatuko da, horrelako iturrietatik datozen kanpaina komertzialei eta marketin eta irudi estrategiei men ez egiteko.
|
|
|
EiTBko profesionalek ez diete amore emango presioei eta interferitzeko ahaleginei, datozen aldetik datozela (tokiko, nazioko edo nazioarteko gobernuak, erakundeak, talde ekonomikoak, korporazio handiak, elkarteak eta beste). Kontu
|
handiz
jokatuko da, horrelako iturrietatik datozen kanpaina komertzialei eta marketin eta irudi estrategiei men ez egiteko.
|
|
|
ETB1, ETB2, ETB3, ETB4, Canal Vasco eta ETBSat. Bereizmen
|
handiko
emisioa dela zehaztu behar bada, honela adieraziko da: ETB1HD, ETB2HD. Deitura horiek, izen bereziak direnez gero, izen berezien paradigmari jarraituz deklinatu behar dira:
|
|
|
Bakearen eraikuntza eta giza eskubideen errespetua direla eta, kontu
|
handiz
jokatuko da kontrako mezurik zabal ez dadin sare sozialetan, dela WhatsAppean, dela sms bidezko zuzeneko iruzkinetan, e. a.
|
|
|
Kontu
|
handiz
jokatu da gertaerako biktimen edo desagertuen zerrendan bestelako arrazoiengatik desagerturik egon daitezkeen pertsonak ez sartzeko. Ezbeharraren ondorengo momentuetan, ezin direnez informazioak ziurtatu nahastearen eta kaosaren eraginez, ez da argitara emango desagertuen zerrendarik, harik eta baieztapen ofiziala izan arte.
|
|
|
2.7 Oso irudi gogor edo odoltsuak zabaltzeko orduan, interes informatiboa izango da gidari; aintzat hartuko da, gainera, sentsibilitateak mintzeko eta larritasun zein izu ikara soziala sorrarazteko arriskua. Are kontu
|
handiagoz
jokatu da zuzeneko emanaldietan. Irudi mota hauek ematea erabakitzen bada, ikusleak aldez aurretik ohartarazi behar dira.
|
|
|
Halaber, saihestu beharrekoa da shock edo sufrimendu
|
handi
handiko egoeran dauden biktimengana hurbiltzea kamera. Mina errespetatzeko, gutxieneko distantzia zaindu behar da.
|
|
|
Halaber, saihestu beharrekoa da shock edo sufrimendu handi
|
handiko
egoeran dauden biktimengana hurbiltzea kamera. Mina errespetatzeko, gutxieneko distantzia zaindu behar da.
|
|
|
Kontu
|
handiz
jokatu da errua botatzea, susmoak zabaltzea edo erantzukizunak leporatzea saihesteko. Lekukotzak jaso dira, baina betiere aldez aurreko kondenan jausi barik.
|
|
|
Zuhurtziaz aukeratu behar dira kontakizunari laguntzen dioten girotze musika eta gainerako soinu elementuak: hitz kolokialegiek eta gertaerak berak baino dramatismo
|
handiagoa
eragiten duten soinuek areagotu egin ditzakete larritasuna eta samina.
|
|
|
Arreta
|
handiz
jokatuko da sektorerik ahulenak babesteko: haurrak, nerabeak, gaixo mentalak, e. a. Gai honi buruzko informazioa kolektibo horietan zabaltzeak izan dezakeen eragina ezin daiteke aurrez ikusi.
|
|
|
Autolesioei edo suizidio saiakerei dagokienez, ardura
|
handiz
babestuko da biktimaren identitatea, gure informazioaren gizarte oihartzunak ez dezan baldintzatu pertsona horren etorkizuna.
|
|
|
Zuzeneko konexioetan, arreta
|
handiz
jokatu behar da inguruko elementuen eraginez nahi ez den irudirik ez emateko.
|
|
|
Arretaz erabili behar da inpaktu
|
handiko
materiala, hots, oinazea edo indarkeria islatzen duena. Beraz, albistegi batean ezbehar baten urteurrena oroitzen denean, nahikoa izango da plano orokorrak eta neutroak ematea.
|
|
|
3.4 Gai orokorrez dihardugunean, baztertzekoak dira konnotazioz beteriko edo nabarmentasun
|
handiko
gertakarien irudiak. Adibidez, gazteriaren heriotza tasaz aritzeko, guztiz desegoki da motor gidari ospetsu bat lasterketa batean hil zeneko irudiak erabiltzea.
|
|
|
Publizitate eta irudi kanpainetan ohiko praktika izaten da ikus entzunezko edukiak doan lagatzea. EiTBko profesionalek, horrenbestez, arreta
|
handiz
jokatu behar dute eduki horien tratamendu informatiboa ez dadin geratu helburu promozional, propagandistiko edo komertzialen menpe.
|
|
|
bitzuon egituraren barruan, kalitate
|
handiagoko
informazioa ekar dezakeen espezializazio maila lortzeko helburuarekin. Horrek ez du eragotziko enpresari dagokion antolaketa eskumena.
|
|
|
57 art. Albistegi zuzendariak ospe
|
handiko
profesionala izan behar du, esperientzia egiaztatua duena, eta, nagusiki, hedabidea ondo ezagutzen duena.
|
|
|
71 art. Profesionalek prozesu informatiboan eta, orokorrean, erredakzio prozesuan inplikazio
|
handiagoa
izateko helburuarekin eta erredakzioaren antolakuntza eraginkorrago bihurtzeko helburuarekin, erredakzio kontseilua hilean behin bilduko da, kasuan kasuan, Albistegi zuzendariarekin, Eduki arduradunarekin edo Programa zuzendariarekin, edo izendatutako ordezkariarekin. Alderdiren batek hala eskatuta, bilera gehiago egin daitezke.
|
|
|
Alderdiren batek hala eskatuta, bilera gehiago egin daitezke. Horrek guztiak produktuen kalitate
|
handiagoa
ekarriko du, bai eta Estatutu honi dagozkion arazo profesionalei buruz gogoeta egiteko aukera hobea ere.
|
|
|
25 art. Mahaia lau kidek osatuko dute, egoitza bakoitzeko erroldan adinik
|
handiena
duten biek eta adinik txikiena duten biek. Kideok euren zereginetatik libre egongo dira bozketaren egunean, eta euren ardurapean izango dute erroldan zerrendaturik dauden langileen identitatea egiaztatzea eta boto zenbaketa egitea.
|
|
|
27 art. Korrespontsalietan lan egiten dutenek edo hauteskunde egunean kanpoan daudenek postaz eman dezakete botoa. Botoa balioduna izan dadin, gutun azal itxi batean sartu da gutun azal
|
handiago
baten barruan, hauteslearen NANaren fotokopiarekin batera, eta handia Hauteskunde Batzordeari bidali zaio. Posta bidezko botoa balioduna izan dadin, hauteskunde mahaia itxi baino lehen jaso da.
|
|
|
27 art. Korrespontsalietan lan egiten dutenek edo hauteskunde egunean kanpoan daudenek postaz eman dezakete botoa. Botoa balioduna izan dadin, gutun azal itxi batean sartu da gutun azal handiago baten barruan, hauteslearen NANaren fotokopiarekin batera, eta
|
handia
Hauteskunde Batzordeari bidali zaio. Posta bidezko botoa balioduna izan dadin, hauteskunde mahaia itxi baino lehen jaso da.
|
|
|
8 art. Mahaia lau kidek osatuko dute, egoitza bakoitzeko erroldan adinik
|
handiena
duten biek eta adinik txikiena duten biek. Kideok euren zereginetatik libre egongo dira bozketaren egunean, eta euren ardurapean izango dute erroldan zerrendaturik dauden langileen identitatea egiaztatzea eta boto zenbaketa egitea.
|
|
|
10 art. Korrespontsalietan lan egiten dutenek edo hauteskunde egunean kanpoan daudenek postaz eman dezakete botoa. Botoa balioduna izan dadin, gutun azal itxi batean sartu da gutun azal
|
handiago
baten barruan, hauteslearen NANaren fotokopiarekin batera, eta handia Hauteskunde Batzordeari bidali zaio. Posta bidezko botoa balioduna izan dadin, hauteskunde mahaia itxi baino lehen jaso da.
|
|
|
10 art. Korrespontsalietan lan egiten dutenek edo hauteskunde egunean kanpoan daudenek postaz eman dezakete botoa. Botoa balioduna izan dadin, gutun azal itxi batean sartu da gutun azal handiago baten barruan, hauteslearen NANaren fotokopiarekin batera, eta
|
handia
Hauteskunde Batzordeari bidali zaio. Posta bidezko botoa balioduna izan dadin, hauteskunde mahaia itxi baino lehen jaso da.
|
|
|
Zuzeneko emankizunei dagokienez, bi eremu
|
handi
bereiz ditzakegu:
|