|
2009
|
|
|
Momentuan Artelekun genbiltzan lanean, eta gure lanaren erakusketa bat egiteko proposamenarekin aurkitu ginen. Aitzakia horrekin proiektuaren osotasuna hartu eta
|
hainbat
material espresuki ekoitzi genituen, adibidez kartel bat egin genuen. Kartel hori Gure Artea lehiaketarako aurkeztu genuen, eta barnean sartzeko aukeratu gintuzten.
|
|
|
Ikerkuntzak gure inguruko objektuei balio erantsia ematen dien garai honetan,
|
hainbat
begirada luzatzeko premia larrian topatzen dugu geure burua. Askotan, berrikuntzak ikuspegi aldaketa baten beharra dauka, eta gure egunerokotasunean topatzea ez da, kasu gehienetan, ariketa erraza suertatzen.
|
|
|
bitartean herrialde bakoitzeko hezkuntza ordezkariak
|
hainbatetan
bildu dira.
|
|
|
Autonomo, faltsuaren? arazoa larrituz joan da
|
hainbat
lan esparrutan, arkitekturaren mundua barne (abokatuak dira, arkitektoekin batera, deformazio hau pairatzen duten beste lizentziatuen kolektibo handia). 40 urtetik beherako profesionalek, maiz, ezegonkortasun egoera batean murgilduta ikusten dute beren burua.
|
|
|
Aipatu dugun Arquitectos Explotados erakundearen web gunean
|
hainbat
dokumentu daude eskuragarri, bizi dugun egoera ekonomikoa krudelki aztertuz. Horrela, bada, hilero 1.700 euro inguru kobratzen dituen arkitekto, autonomo faltsu?
|
|
|
Erakusketa estudio hasiberriei zuzendurik dago, eta beharbada, begirada gehiago luzatu litzaioke karrera amaitu eta beste lan-talde batzuetan lanean ari diren arkitekto hasiberriei. Izan ere, Felix Arranz en garaitik, gauzak zertxobait aldatu dira, eta arkitekto hasiberriek
|
hainbat
lan egiteko modua aurkitzen dute. Galdera, hau izan daiteke:
|
|
|
Era berean, kreditu galera aktibitatearen murrizketarekin loturik, beste zor batzuk ordaintzea gero eta zailago bilakatu zaie, konkurtsoan erortzeko arriskua handituz. Edo kostuak gutxitzeko beharra lan kostuak murriztuz, hau da, langabeziara bidaliz
|
hainbat
lagun. Horrek bereziki jo ditu higiezinen enpresak eta eraikuntzaren industria, ez bakarrik inbertsio eta arrisku hartze ugari eskatzen dituztelako, ezpada azaldutako arrazoi guztiengatik (euren prezioa gainestimatua zegoelako, interes tasek kota altuegiak jo zituztenean jendeak hipotekak eskatu eta erosteari utzi ziolako, bankuek ere hipotekak emateko baldintzak arras zorroztu dituztelako,...) etxebizitzaren salmentak itzel egin zuelako behera, eta horrela dirau.
|
|
|
Aipatu dugun bezala, murruen eraispen metaforikoak barnealdean
|
hainbat
ekimen gauzatzeko lekua askatu du. Emaitza hau bada, formularen osagaiak aurrekontuurribatenmehatxupean sortutakotresnajakinbatzukizandira.Horietatikgarrantzitsuena itxidura, arotzeria eta erakusleihoa osatzen duen pieza da.
|
|
2010
|
|
|
Nahikoa izateko, ordea,, ekodiseinua? kontzeptu zabalaren barne dauden beste
|
hainbat
erabakirekin osatu da, jakina.
|
|
|
Dorreen eraikuntza bi zatitan egin zen, eredu bana zati bakoitzeko. Lanei ekin aurretik, ordea,
|
hainbat
gorabehera nozitu zituen ekimenak, egituraren eraikuntzaren ingurukoa esaterako. Izan ere, hastapeneko proiektuaren arabera egitura eraikitzeko hormigoi armatua baliatzea zuten asmo:
|
|
|
Kanpoko orriak zati bat hegalean du, solairu ertza adreilu plaketaz estaliko bada. Ebazpide hau 60ko hamarkadako eraikuntzaren paradigma bilakatuko zen, bai eta
|
hainbat
arazoren iturri bilakatuko ere, kanpoko orriaren egonkortasuna kolokan gelditzen baita eta hainbat gorabeherari ematen baitio bide; zubi termikoei kasu (8).
|
|
|
Kanpoko orriak zati bat hegalean du, solairu ertza adreilu plaketaz estaliko bada. Ebazpide hau 60ko hamarkadako eraikuntzaren paradigma bilakatuko zen, bai eta hainbat arazoren iturri bilakatuko ere, kanpoko orriaren egonkortasuna kolokan gelditzen baita eta
|
hainbat
gorabeherari ematen baitio bide; zubi termikoei kasu (8).
|
|
|
Etxebizitza sozialak, neurri batean edo bestean administrazioak eraikiarazitakoak,
|
hainbat
aldi bizi izan ditu gurean, bai eta hainbat bide jorratu ere. Horietako batek etxebizitza dorrea izan zuen langai, abiaburua ez ezik gainbehera ere bizi izan duen bidea.
|
|
|
Etxebizitza sozialak, neurri batean edo bestean administrazioak eraikiarazitakoak, hainbat aldi bizi izan ditu gurean, bai eta
|
hainbat
bide jorratu ere. Horietako batek etxebizitza dorrea izan zuen langai, abiaburua ez ezik gainbehera ere bizi izan duen bidea.
|
|
|
Dela programaren ikuspegitik dela arkitekturarenetik, oso da zabala etxebizitzak antolatzeko eta etxeok ingurunearekin erlazionatzeko baliatutako ebazpide sorta.
|
Hainbat
dira eredu bakoitzaren bereizgarriak: eredu oina, lerdentasuna, egitura mota eta beste.
|
|
|
hamabi dorreak, bai eta bizilagunen eguneroko beharrak asetzeko
|
hainbat
eraikin: eskola, merkatalgunea, kiroldegia eta eliza.
|
|
|
Antzekoak dira halaber beste
|
hainbat
ezaugarriri dagokienez: X itxurako oina, bizitza bana beso bakoitzean eta eskaileragunea bizkarrezurrarena egiten.
|
|
|
Egitura eta instalazioen hornikuntza eta hustuketa sareen antolaketa estrategikoak
|
hainbat
toki banatze onartzen ditu solairu guztiei komuna den sostengu berdin batean. Hau J. N. Habraken ek garatu zuen eredua da, eta biztanle ezberdinen tzat aproposa den proposamen berdin baten moldakortasu nean datza.
|
|
|
) UDQW] LDQ ³Habitations à Bon Marché(+ %0) GHODNRHQ ELGH] ³ HWD, EDWH] HUH,, QJDODWHUUDQ ³London County Council aginte HUDNXQGHDUHQ HVNXWLN³ VRUWX] LUHQ LQIUDHW [HHNLQ EXNDW] HNR beste
|
hainbat
ekimen aipagarri, gehienak bizitzaren garbita sunarekin lotuak. Mundu Gerra ostera arte, ordea, ez ziren gizarte etxebizitzak sustatzeko politika eraginkorrak ganoraz antolatuko.
|
|
|
Bi Mundu Gerren arteko egoera atsekabegarriaren aurrean,
|
hainbat
hiriren berregite prozesuarekin batera, Europako estatuek esku hartze irmoz ekin zioten etxebizitza sozialen eraikuntzari. Zereginotan sozialdemokraziako Alemaniako Weimarko Errepublika (1919) eta Austriako Lehenengo Errepublika (1919) nabarmendu ziren, gerran kaltetue netakoak izan baitziren.
|
|
|
ondorioetan gogoeta egin gabe. Helburuak zuzenak ziren, bai na gurean bezalaxe, Euskal Herriko beste
|
hainbat
udalerritan, hiri plangintzak geldiarazi ziren. Bat batean, dentsitate baxuko lurzoruan, eraikigarritasunaren% 65ek etxebizitza publikoa izan behar zuen eta lurzoruaren hiritartzea gauzatu behar zen.
|
|
|
Hitzarmenarekin eraikitako hiri zati berriak loteria irabazteak adinako eragina du Azpeitiarentzat. Hiriak, BOE ez ezik, morfologia aldetik, ongi planteaturiko zabalgune homogeneo txikia ere irabazi du, hala nola ibaiertzeko ibilbide zoragarria eta aberastasun handiko
|
hainbat
espazio publiko.
|
|
2012
|
|
|
DesignBuilder softwarearen bitartez, Bilbon kokatutako etxebizitza baten energia eskaeraren simulazioa egin da. Etxebizitzaren diseinuan
|
hainbat
aldaketa egin dira, energia eskaeran aldaketok izan ditzaketen ondorioak neurtuz, eta, horrela, arkitektura diseinu bakoitzak dakarren aurrezkiaren potentzialaren balioa topatu da.
|
|
|
Gizarte jasangarritasuna bermatzeko, komunaren onurarako, indibidualtasuna kolektibitatearen menpe utzi da komunitatea eraikitzeko prozesuan. Lortzeko,
|
hainbat
jarrera eta funtzionamendu prozedura aldatu lirateke.
|
|
|
Etorkizuneko energia
|
hainbat
tokitan bilatzen ari gara, egun: eguzkian, itsasoan, haizean, lurrean, mareetan...
|
|
|
Europak, egun, 200.000 MW-eko berriztapen energetiko bati egin behar dio aurre.
|
Hainbat
adituren arabera, Valclav Smil kanadarra kasu, gizarte aurreindustrial batean, eta biomasaz hornitutako energia sare batekin, hirietan metatu daitekeen biztanleria portzentajerik handiena% 10 da, beste% 90 landa-guneetan sakabanatu behar dira, gizarte horrek iraun behar badu, bederen.
|
|
|
Galdera horri erantzuten saiatu gara, berriki gizarteratutako lan batean (Bueno, 2012). Horretan, 2008ko EAEko garraio sektorearen modelizazio bat gauzatu dugu, eta horri esker posible izan da zenbait ondorio ateratzea,
|
hainbat
agertoki analizatuz.
|
|
|
Zubi termikoen kontzeptuak klima hotzetan du jatorria. Europa iparraldeko
|
hainbat
hizkuntzatan fenomenoaren jatorrizko izena hotz zubia da (adib. ingelesez, cold bridge?), eta historikoki hezetasun arazoak izan dira ardura. Zubi termikoa(, thermal bridge?) termino jasoagoa da, eta energia kontserbatzeko ardura erakusten du.
|
|
|
Isolamendua etetea guztiz beharrezkoa bada ere, eten horren erresistentzia termikoak ahalik eta handiena behar luke izan. Gaur egun
|
hainbat
produktu dauzkagu eskura, adibidez isolaturiko arotziak (zubi termikoen hausturadunak) edo bloke arinduak fatxada eta zolata arteko zubi termikoa arintzeko.
|
|
|
fatxadarenak baino handiagoak izatera iritsiko dira (6). Hain zuzen ere, zubi termiko hauek dira
|
hainbat
proiektu eta eraberritze, efizienteen, ahulgunea.
|
|
|
Arraunketarako eraikinetan esperientzia bagenuen, eta ongi ezagutzen genituen bete beharreko baldintzak. Proiektu honen erronka nagusia arraun elkartearekin batera beste
|
hainbat
erabilera uztartzea izan zen. Behin proiektua burututa, bost bat 2011n ekin diote eraikuntzari
|
|
|
Kirol bezala ezagutzen denetik jardun dira kaleetan, eta, egun kaleetan praktikatzen baldin bada ere, hiriguneetan nahiz aldirietan edo espazio ez eraikietan, naturan?, hau da modu aske eta ez arautuan, agintariek, suhiltzaileek, etxadien jabeek gero eta gehiago jakinarazten dute kirol honek kirolariarentzat nahiz espazio eraikiarentzat duen arriskuaz. Horrexegatik parkourrean ibiltzeko espazio berezituak ari dira diseinatzen
|
hainbat
hiritan, nolabaiteko parkour?, playground? (Wikipedia, 2012)?.
|
|
|
|
Hainbat
liburutan aipatzen da Enrike II.ak (XVI. mendea) Louvren zuen, jeu de paume? (esku pilota lekua) edo Enrike III.a Nafarroakoa eta IV.a Frantziakoa (XVI. XVII. mendeak) pilota jokalari trebea zela eta Paueko gazteluko harresiaren azpian pilota jokoa zuela.
|
|
|
Hauek eta beste
|
hainbat
adibidek, eta pilota joko zaharraren jarraitzaileen lanari esker, antzina Europa osoan ezaguna zen pilota joko zuzena berreskuratu nahi dute, zeina kaleetan, harresi azpian, plazetan eta futbol zelaietan jokatzen den.
|
|
|
Hein batean bai. Hein batean baietz diot, korrika eta presaka egin diren
|
hainbat
gune badaudelako, Espainiako kostan bereziki, non estrategia bakarra diru azkarra irabazi eta ospa egitea izan den. Gune horien kalitatea hain da eskasa, ezen objektu obsoletu bihurtuko direla laster.
|
|
|
«La Colaguina de la Fuente Oscura» omen zen, kale hartan zegoen iturriagatik. Iturria ondoko eraikinaren azpian zegoen eta bertara iristeko
|
hainbat
eskailera maila jaitsi behar ziren. Duela berrogei bat urte bizilagunek iturria baliogabetzeko eskaera egitean, garaiko alkateak baldintza bezala plazara ematen zuen kale hura tapatzea eskatu zuen, plaza edertzeko.
|
|
|
Karea bere erabilerarako prozesatze gutxi behar duen produktu naturala da gainera, ekologikoa, haren desabantaila bakarra aldizkako mantentze lanak direlarik. Hori dela-eta,
|
hainbat
tokitako herri kulturetan oso ohikoa izan da hormen urteroko kareztatzea.
|
|
|
El fabricante de espheras valentziarrek zera planteatu zuten: herriaren izaerarekin harremanetan izandako
|
hainbat
irudiz osatutako esku hartze artistikoa egitea herriko zenbait fatxadatan, azken egunean kareztatze eguna antolatu eta eraikinok zuritzeko, ohitura hori berreskuratuz.
|
|
|
Etxejabeak gustura azaldu ziren emaitzarekin, eta marrazkiok bere horretan uztea erabaki zuten. Kareztatze egunerako beste lau eraikin aukeratu ziren hortaz, beraien etxeak zuritzeko hurbildu ziren
|
hainbat
auzotarren eskakizunen artean hautatuak, hala, ekintzaren hedapena zabalduz.
|
|
|
Iraunkortasunerako Eztabaida izenekoetan egunero eztabaidatzen diren gaietako bat energiarena da, eta beste
|
hainbat
gaitan bezala, ikuspegi orokorrek ez dute errealitate guztietarako balio. Maila orokorrean, energia eraginkortasuna beharrezkoa da, bai eta energia berriztagarriak garatzea eta erabiltzea ere.
|
|
|
Iraunkortasunaren alde munduko zenbait lekutan garatzen ari diren denetariko esperientziak bertatik bertara ezagutzeko aukerak ez du parekorik. Emakumeen, gazteen eta hezitzaileen elkarteak, herri indigenak, nekazariak, sindikatuak, eskualdeetako komiteak, hiri iraunkorrak (green cities), iraunkortasunaren aldeko enpresaburuak eta gauzak egiteko beste modu batean (modu iraunkorrean) sinesten duten
|
hainbat
pertsona daude ordezkatuta, iraunkortasuna beren eguneroko bizitzan aplikatzen dutenak.
|
|
|
Gasteizen 2012ko hiriburutza berdearen balorazioa egiten du artikuluak, bai eta hiriko hirigintzaren azken urteetako bilakaera azkarrarena ere. Alor horretan ere jazo den hazkunde amaigabearen mitoa kritikatzen da, beste
|
hainbat
mehatxurekin batera.
|
|
|
Bilboko hiri ertzean kokatzen diren baratze informalekiko udal administrazioak duen jarrera kritikatu nahi da artikuluan, horretarako, azken urteetan ustez espazio berdeak erreklamatzeko burutu diren hainbat egitamuren ondorioak erakutsiz. Hiri nekazaritzaren aldeko apustua egin duten
|
hainbat
hiritako kasuak ere aurkezten dira, jarraitzeko moduko ereduak direla aldarrikatuz. Hala, egilea hiri nekazaritza formala nahiz informala sustatuko dituzten politiken alde azaltzen da.
|
|
|
LABURPENA: Bilboko hiri ertzean kokatzen diren baratze informalekiko udal administrazioak duen jarrera kritikatu nahi da artikuluan, horretarako, azken urteetan ustez espazio berdeak erreklamatzeko burutu diren
|
hainbat
egitamuren ondorioak erakutsiz. Hiri nekazaritzaren aldeko apustua egin duten hainbat hiritako kasuak ere aurkezten dira, jarraitzeko moduko ereduak direla aldarrikatuz.
|
|
|
Eragiten duten begi inpaktua, horiei eratxikitako txabolekin areagotu egiten da, alboko auzoen ingurumen irudia hondatzen baitute. Legez kanpoko txabola horiek hiri inguruko mugetatik kanpo ere hedatzen dira, eta inguru naturaletan ere barruratzen dira, hala nola, Bolintxun, non
|
hainbat
eraikin errekaren bertan eta Arnotegi eta Pastorekortako mendi mazeletan aurkitu diren.
|
|
2013
|
|
|
Egitasmoa artearen alorrean sartu behar bada ere altzariak ez dira, izatez, erabilgarriak, eta 10.500 dolarreko prezioa ez dago poltsiko ororen eskura, pixkanaka pixkanaka demokratizatuz joango den teknologiaren aplikazio posible bat iradokitzen du. Bai motion capture teknika bai inprimagailuen erabilera normala bihurtzen den momentuan, gero eta ohikoago bilakatuko da eguneroko
|
hainbat
objektu norberak diseinatu eta ekoitzi ahal izatea.
|
|
|
Hori dute testuinguru Urkizuko lau dorreek, 312 sendiri aterpe emateko eraiki zirenak. Urkizuko lehen plan partzialak aurrera egin ez, eta 1968ko urriaren 31n etxegile berek aurreko egitasmoarekiko
|
hainbat
aldaketa zekartzatzen modifikazioa aurkeztu zuten, etxeen oinei H gotor baten traza emango ziena; azalera guztiak, etxebizitza, saltoki zein aparkalekuei eskainitakoak, nabarmen izan ziren emendatuak. Dorreen eredu oina simetrikoa da, 600 m2 koa, eta 6 bizitza hartzen ditu; barne banaketak haatik ez dio bolumenaren simetriari men egiten.
|
|
|
Bion artean, sukaldearen forma eta funtzioa adosten dituzte. Eraikuntzaren aurrebaldintzak aldatu edota zehaztu nahi badira,
|
hainbat
eragileren elkarlana eska dezake. Hau da, sukalde altzarien egileak beste eragile ugarirekin koordinatua egon behar izaten du.
|
|
|
Zarautzeko hondartzaren ospea, euskal kostaldeko
|
hainbat
kasutan bezala, emakume baten eskutik etorri zen. Errege familia bateko emakume baten eskutik, izan ere.
|
|
|
(2) Tellechea Idigoras, J.I. (1987): . Zarautz orain dela berrehun urte?,
|
HAINBAT
IDAZLE, Zarauzko gorabeherak historian zehar, III. lib., Zarautz.
|
|
|
M.M.: Natura niretzat
|
hainbat
elementuren metaketa da. Batetik, geologooi gehien interesatzen zaiguna dago, hots, elementu eta prozesu abiotikoen multzoa.
|
|
|
Bigarrena bat dator arestiko paragrafoan Manuren ikuspegiarekin, eta lehenengoak, berriz, oso era zuzenean aldarrikatzen du pertzeptzioaren existentzia. Esaerak dioen bezala, zenbat buru
|
hainbat
aburu. Errealitate objektiboaren aurrean (existituko balitz?) pertsonak pertzeptzio bat edo jarrera bat aurkeztu ohi du eta berarentzat, gehienetan, horixe da errealitatea.
|
|
|
Vall' d Aran-eko
|
hainbat
menditara igotzeko, debekaturik dago turista bisitariak autoa erabiltzea eta taxi sistema batekin soilik dira irisgarriak (bertako biztanleriak soilik erabili dezake errepide sarea). Mendiaren ustiapen ekonomikoaren eredu bat al da hori, ala natura jendetzatik babesteko modu bat?
|
|
|
M.M. Euskal Kostaldeko Geoparkearen esperientzia aipatuko nuke. Horretan, parte hartzean oinarritutako kudeaketa paregabea eginez,
|
hainbat
geologia interesgune (GIG) baliatu dituzte bestelako turismoa suspertzeko, hots, turismo berri bat sortu da inguru horretan: naturari eta giza aztarnari loturiko suspertze ekonomikoa.
|
|
|
Halaber, garai horretan ingurumen hezkuntzarako plana ere onartu zen. Plan horrek
|
hainbat
ideia plazaratu zituen ingurumen hezkuntza eta turismoa uztartzeko. Plan hartan aipatutako ekintza batzuk gaur egun errealitatea dira.
|
|
|
Eskaintza horri, hala ere, batu behar zitzaizkion beste eskaintza batzuk momentu hartan horren garatuta ez zeudenak: oinezkoentzako bide sare egokitua, interpretazio zentro erreferentzialak, seinaletika, erreferentziazko dokumentazioa, ibilbide gidatuak edo autogidatuak, etab. Horretan, Urdaibaiko bulego teknikoak indarrak batu ditu azken urteetan oinezkoentzako bide sarea egokitu eta markatzeko ingurumen interpretaziorako materialak sortzeko eta seinaletika ezartzeko
|
hainbat
lekutan, beste ekintza batzuen artean. Bitartean, administrazioek edota partikularrek beste turismo eredu osagarri batzuei ekin diete:
|
|
|
Egitura unitate desberdinak izaten dira. Askotan
|
hainbat
pisutakoak. Gero unitate bakoitza lotu egiten dute, horretarako garabi izugarriak erabiliaz.
|
|
|
80ko hamarkadaren bukaeran fabrikaren produkzioa beste leku batera eraman zen eta eraikinak utzi egin ziren. 1990 urtean lantegiaren
|
hainbat
eraikin zaharberritzen hasi ziren gazte sortzaileen atrakzio gune bilakatu zitezen. Glenn Howells arkitektoaren diseinuaren esku, 1992 urtetik aurrera eta finantzaketa publiko eta pribatuarekin lanak 2 fasetan garatu ziren.
|
|
|
Custard Factory arrakastatsua izan da, eta Britainiako arteeta diseinu unibertsitate handiarekin lotura zuzenak izatea (BIAD) arrazoi bat da (Londreseko aldirietan dagoena). Ikus entzunezko
|
hainbat
enpresa kokatu dira auzo berri horretan. Auzoaren berreraikuntza ez da bukatu eta proiektuak handitzen jarraitzen du, eta espazioak okupatzeko itxaron zerrenda dago.
|
|
|
Auzoaren eraldaketa prozesua eraberritutako eraikin industrialetan oinarritzen da, kulturari lotutako
|
hainbat
aktibitate kokatu dira bertan. Vodka Koneser lantegia berrerabiltzeko proiektua martxan jarri zen 1897 urtean, non kontzertuak eta konferentziak ematen diren.
|
|
|
Gaur egun, Eibarko ondare industrialaren egoera latza da.
|
Hainbat
urte pasa eta gero, erabilera gabeko eraikin hauek herriaren paisaiaren parte bilakatu dira eta iraganaren testigu izandako trasteak balira bezala onartu dira herriko administrazioaren eta biztanleriaren aldetik. Begirada azkar bat botaz gero, Eibarreko hirigunean 100 bat eraikin industrial daude oraindik, bai herriko bestelako eraikinekin nahastuta baita auzo konkretuetan multzokatuta ere.
|
|
|
Hortaz, duela
|
hainbat
urtetik hona ekonomia eredu berrian murgildu gara eta, lehen aipatu bezala, egoera horrek eraldaketa sakonak eragin ditu hirietan zein lurraldean. Esaterako, jarduera berriak agertzeak (hirugarren sektoreko zerbitzu aurreratuak, turismoa, logistika edo merkataritza gune handiak) eta ohikoak galtzeak (industria zein denda txikiak) hiria behar berrietara moldarazi dute.
|
|
|
Esaterako, jarduera berriak agertzeak (hirugarren sektoreko zerbitzu aurreratuak, turismoa, logistika edo merkataritza gune handiak) eta ohikoak galtzeak (industria zein denda txikiak) hiria behar berrietara moldarazi dute. Horrenbestez,
|
hainbat
forma espazial estreinakoz agertu dira, baina ezaugarri komunak dituzte: funtzio bakarrekoak dira, sozialki baztertzaileak diren guneak eratzen dituzte, irudiari berebiziko garrantzia ematen diote eta leku izaera galdu dute, sarearekiko edo informazio lurraldearekiko lotura hobesten dutelako (De Santiago, 2008:
|
|
|
Gainera, elkargune funtzioa duen eraikina izaten da proiektuaren muina eta bertan izaten dira parkeko kudeaketa erakundearen bulegoak eta zerbitzu orokorrak, hots, auditorioa, bilera gelak, ostalaritza zerbitzuak, haurtzaindegia...
|
Hainbat
parketan zientzia dibulgaziorako azpiegiturak, hotelak eta aisialdirako guneak ere eraiki dira, golf zelaiak kasu. Horrez gain, Miramongo parkeak, esaterako, osasun eta kultura ekipamenduak hartzen ditu eta goi mailako bizitokiak eraiki dituzte inguruan.
|
|
|
Priceren eraiki gabeko proposamenek ekarritako eraikin genealogia luze eta adierazgarriak balio beza bere ondarea balioztatzeko. Fun Palacea proiektuak (1961) haustura inportantea eragin zuen bere garaian, baina eragin eremua gaur egun arte iritsi zaigu eta gerora eraiki diren
|
hainbat
proposamenen tipologia eta teorien aurrekaritzat jo dezakegu (3).
|
|
|
Horretaz gain, edukian hilerria kultura parketzat hartzen zen, Leonidov i jarraiki, bai eta paisaiaren edo hilerrien aldetik paradigma diren beste adibide batzuk ere, hala nola, Stockholmeko Asplund eta Lewerentzena, Alvaar Alto ren Lyngbyna, Bittburg eko militarra, Apotzagako edo Leone ren El bueno, el feo y el malo ko hilerri biribilak, Donostiako San Telmo Museoko hilarriak; Ligorio ko Bomarzoko lorategia, Stigia aintzira eta Kevin Roch en Museoa.
|
Hainbat
artelan ere aipatzen ziren: Fra Angelicoren Azken Judizioa, Dureroren Malenkonia, Piranesiren El Campo Marzio, Dali-ren Osificación prematura de una estación; eta honako arkitekto eta teoriko hauetan oinarritzen zen:
|
|
|
LABURPENA: XIX. mendeko Bakearen Portutik XX. mendearen amaierako Zorrotzaurreko aurreproiektuetara bide erdian gelditu diren
|
hainbat
hirigintzako proposamen utopiko ezagutu ditugu Bilboko bilakaera moderno eta garaikidean. Oteizaren parte hartzeak, kasu honetan, XXI. mendearen atariko ur fronteen aukeretara garamatza.
|
|
|
Urteen joan etorrian, 1980ko eta 1990eko industriaren ondorengo hirian balio erantsiak sor zitzakeen espazio antzu legez gelditu zen Zorrotzaurreko lurmuturra, etorkizunerako hamaika aukerarekin inoiz ere Bilboko hiri berreskurapenean bere momentua aurkitu ezinik. Aipatu egoerak ez zituen oztopatu ur bazterreko espazio horretarako paper gainean marraztu ziren
|
hainbat
aurreproiektu, gehienak nazioarteko master eta workshop etan landutako ideiak (Nafarroako Unibertsitateko, Euskal Herriko Unibertsitateko eta Harvard-eko Unibertsitateko arkitektura eskolak tartean). Haien artean ez ziren falta hiri lausotuaren eta zabalgune postmodernoen arteko kontrakotasunak.
|
|
|
Utopia eta distopia antonimotzat ditugu denok. Hala ere, arkitekturaren historiak erakutsi digu garai batean utopiatzat hartutako
|
hainbat
adibide distopia huts gisa ulertzen direla egun. Testu honek bi kontzeptuon arteko marra fina erakusten du: egungo arkitektura paradigmen aldaketa erakusten du, lau erreferentzia azalduz, bai eta haien arteko erlazio eta kontraesanak ere.
|
|
|
Ideiak formen gainetik daudela oinarri hartuta, ideia horiek erabakitzean arkitektoaren papera goraipatu nahi du testu honek.
|
Hainbat
proiektu edo idatzi mahaiaren gainean ipini eta haien arteko erlazioak bilatuko dira, irakurle bakoitzak gero haien arteko erlazioan dagoen gatazka bila dezan.
|
|
|
Olerki horren ondoren
|
hainbat
eta hainbat lan egin izan dira giza espeziearen gainbeherari buruz. XIX. mendean zehar, Mary Shelley ren The last Man (1826) (gizakia plaga bortitz batek akabatzen du) edo H.G. Wells en The War of the Worlds (1898) (estralurtarrek lurra erasotzen dute) bezalako entzute handiko eleberriak idatzi izan ziren.
|
|
|
Olerki horren ondoren hainbat eta
|
hainbat
lan egin izan dira giza espeziearen gainbeherari buruz. XIX. mendean zehar, Mary Shelley ren The last Man (1826) (gizakia plaga bortitz batek akabatzen du) edo H.G. Wells en The War of the Worlds (1898) (estralurtarrek lurra erasotzen dute) bezalako entzute handiko eleberriak idatzi izan ziren.
|
|
|
Fikziozko narrazio post apokaliptiko goiztiar hauek bi talde ezberdinen adibide dira; alde batetik, gizakiaren medioaren suntsipena narratzen dutenak (horrek ondoren gizakiaren suntsipena edo migrazioa ekartzen du), eta, bestetik, medioaren suntsipenik izan gabe gizakiaren suntsipena edo migrazioa dakarrena. Ondorengo XX. eta XXI. mendeetan zehar
|
hainbat
eta hainbat lan iritsi zaizkigu gizakiaren desagertzearen inguruan. Eta gutxi gorabehera guztiak edo gehienak aurretik aipaturiko bi taldeetan sailkatu lirateke.
|
|
|
Fikziozko narrazio post apokaliptiko goiztiar hauek bi talde ezberdinen adibide dira; alde batetik, gizakiaren medioaren suntsipena narratzen dutenak (horrek ondoren gizakiaren suntsipena edo migrazioa ekartzen du), eta, bestetik, medioaren suntsipenik izan gabe gizakiaren suntsipena edo migrazioa dakarrena. Ondorengo XX. eta XXI. mendeetan zehar hainbat eta
|
hainbat
lan iritsi zaizkigu gizakiaren desagertzearen inguruan. Eta gutxi gorabehera guztiak edo gehienak aurretik aipaturiko bi taldeetan sailkatu lirateke.
|
|
|
Gauza bera ari da gertatzen, adibidez, Detroiteko aldirietan. Industria lokalaren porrotaren ondoren,
|
hainbat
eta hainbat etxebizitza abandonatuak izan dira, eta denborarekin naturak espazio horiek birkonkistatzeari ekin dio. Espainiako estatuan ere hainbat adibide aurki genitzake, higiezinen krisia dela-eta inoiz habitatu ez diren etxebizitza eta azpiegiturak pairatzen ari diren birnaturalizazio prozesuekin.
|
|
|
Gauza bera ari da gertatzen, adibidez, Detroiteko aldirietan. Industria lokalaren porrotaren ondoren, hainbat eta
|
hainbat
etxebizitza abandonatuak izan dira, eta denborarekin naturak espazio horiek birkonkistatzeari ekin dio. Espainiako estatuan ere hainbat adibide aurki genitzake, higiezinen krisia dela-eta inoiz habitatu ez diren etxebizitza eta azpiegiturak pairatzen ari diren birnaturalizazio prozesuekin.
|
|
|
Industria lokalaren porrotaren ondoren, hainbat eta hainbat etxebizitza abandonatuak izan dira, eta denborarekin naturak espazio horiek birkonkistatzeari ekin dio. Espainiako estatuan ere
|
hainbat
adibide aurki genitzake, higiezinen krisia dela-eta inoiz habitatu ez diren etxebizitza eta azpiegiturak pairatzen ari diren birnaturalizazio prozesuekin. Horren adibide dira Ciudad Real eko aireportua edo Valdeluz eko urbanizazioa.
|
|
|
Denontzat da aski ezaguna Pripyat hiriaren kasua, non Txernobyleko erreaktore nuklearraren hondamendiaren ondoren, gizakiarentzat bizigaitz bilakatu zen. Gaur egun,
|
hainbat
urte beranduago, giza bizitza posible ez den hiri horretan, naturak, modu nahiko bortitzean, birkonkista berde bati ekin dio. Beste adibide esanguratsu bat Centralia herri estatubatuarra da.
|
|
|
Beste adibide esanguratsu bat Centralia herri estatubatuarra da. Ikatzezko faila baten gainean kokaturik, honek su hartu zuen 1968an, eta ordutik, zigarro bat balitz bezala gutxika kontsumitzen doa, lurrazalean
|
hainbat
eta hainbat arrakala ireki eta bertatik lurrun toxikoak jariatzen dituen bitartean. Giza bizitza posible ez den leku horretan ere, naturak bere egin du behin gizakiarena izandakoa.
|
|
|
Beste adibide esanguratsu bat Centralia herri estatubatuarra da. Ikatzezko faila baten gainean kokaturik, honek su hartu zuen 1968an, eta ordutik, zigarro bat balitz bezala gutxika kontsumitzen doa, lurrazalean hainbat eta
|
hainbat
arrakala ireki eta bertatik lurrun toxikoak jariatzen dituen bitartean. Giza bizitza posible ez den leku horretan ere, naturak bere egin du behin gizakiarena izandakoa.
|
|
|
Erabilerarik gabeko eraikin industrial bat, Eibar. Erabilerarik izan ez duenez denbora luze batean
|
hainbat
espezie begetalek berau kolonizatzeari ekin diote.
|
|
|
LABURPENA: Bilboko metropoliaren
|
hainbat
irudi, Zorrotzaurreko industria eremua leheneratzeko proposamenen arabera, hiri zatia antolatzeko arauak eta oinarriak definituz batzuek, eta besteek hiri arkitektura eredutan oinarritutako hiri proiektu bat garatuz.
|
|
|
Halaber, ertzen mugagabetasuna agerian jartzen zuten, baita ere, Eduardo Arroyok eta Juan Calvok, eta metropoli espazioa kolonizatzeko aukera aurkeztu zuten, hirietan garatzen diren
|
hainbat
erabilera metatuko zituzten moduluak erabiliz, irlaren luzeran aurreikusitako ardatzetik, beharren arabera, zintzilika zitezkeen kutxa flotagarriekin.
|
|
2014
|
|
|
Proportzio marrazkiak dira, ez daukate eskala erreferentziarik, trazadura eta eraikuntza sistema berdin bati atxikita dauden eraikin multzo bat dira eta, beraz, bertan ez da eraikin zehatz bat marraztu eta altxatzeko erarik definitzen. Ideia baten adierazpen grafikoa da eta, ñabardurak ñabardura, Europan barrena
|
hainbat
lekutara egokitzen da, orri gutxi batzuetan irudikatua. Ildo horiei jarraituz eraikiko da eraikina, oraindik «arkitektoa» ez den lan maisuak testuinguru eta baldintza ezberdinetara egokiturik.
|
|
|
Baina parametrizazioa ez da prozesu digital bat nahitaez. Prozesu digitalak eransten duen berrikuntza bat zera da, diseinatzen den bitartean emaitzaren 3D modeloa denbora berean lortzea, eta horrela, dibergentzien balorazioa diseinu prozesuan bertan gehitu ahal izango da, arkitektoari
|
hainbat
aukera eskainiz. Hori ere baliozkoa izango da berrelikadura (feedback) prozesu baten bitartez, faktoreak eta baldintzak, abiapuntuan edo garapenean sortzen diren parametroak baztertzeko momentuan ere.
|
|
|
Nietzsche ere begiaren pentsaera iraultzen saiatu zen bere garaikideen aurka. Jacques Lacan eta beste
|
hainbat
pentsamenduaren eragile ere ildo horretan jardun izan dira.
|
|
|
Arkitekturaren eta Marrazkigintzaren arteko lotura aztertzean datza artikulu honen funtsa, marrazkigintzak sormen prozesuan zer parte izan duen aurkitzeko, egun dauden tresnen irakurketa bat eginez. Artikuluak azkenengo bost mendeetan
|
hainbat
estilo arkitektonikoen marrazkigintza estiloak birpasatuko ditu, teknika digital berriak aztertuz.
|
|
|
Marrazkia izan da arkitektura sortzeko biderik tradizionalena; arkitektura eskoletan marrazketak berebiziko garrantzia izan du XVII. mendetik. Hain izan da indartsua arkitektoaren eta marrazkiaren arteko lotura, ezen
|
hainbat
kasutan arkitektura eta irudia nahastu egin baitira, eta «eraiki gabeko arkitekturak» onartzera ere heldu gara. Izatez, arkitektoaren jardueraren garrantzizko zati bat eraiki gabe joaten da, arkitektura lehiaketen kasu, eta hortaz determinismo gremialari aurre egiteko irudia eta eraikia maila berean jartzeko joera mantendu da zenbait alditan.
|
|
|
Marrazkigintzak,
|
hainbat
egileren ahotan, hamaika adiera izan ditu, betiere ideia eta ideiaren espresioa aldagai duen formularen arabera. Errenazimentutik hasiko gara, modernitate eta postmodernitatearen baitan txertatuz, eta ikusiko dugu nola marrazkigintzaren definizio bera garaien arabera aldakorra den.
|
|
|
Marrazkigintzaren
|
hainbat
definizio topa ditzakegu egile bakoitzaren ekoizpenari so. Jorge Sainz arkitektoaren banaketa aipatuko dugu, lehenbizi; arkitekturaren eta eraikinaren arteko lotura kausa efektuzkoa burutzen du Sainzek, hau da, proiektu marraztua ez du elementu existentzialistatzat hartzen, haren ustez eraiki gabeko arkitekturak ez dauka eraiki denak daukan bezainbeste garrantzirik.
|
|
|
K.a. 725ean jada Peloponeseko Perachorako penintsulan maketen aztarnak egon badira ere (Hewitt, 1985), iturri klasikoek ez dute marrazkien aipurik ematen. K.a. bosgarren mendean Ictinus edo Kalicratesarkitektoek eraikinak burutzeko xehetasunak
|
hainbat
modutan ematen bazituzten ere, eraikin horiek oso tipologia konbentzional batetik zeuden eratorriak, eta, hortaz, orokortasuna jada ezaguna zuten proiektuez hitz egin beharra dugu. Testuinguru horretan, sortzen ziren behar grafikoak syngraphai zeritzoten xehetasun dokumentuetan biltzen ziren, pieza jakinen dimentsioak barnean zituztelarik; erlaitz baten dimentsioak edo irudi eskultoriko baten xehetasunak paradeigma deituriko maketa batez egiten ziren, eta anagrapheus, edo txantiloi, baten bitartez.
|
|
|
1416an Poggio Bracciolinok Marco Vitrubio arkitekto erromatarrak K.a. 84 urtean idatzitako liburua topatzen du San Gallen.Testu hutsa da, irudirik gabekoa, baina horrek, hain zuzen ere, berebiziko garrantzia izango du hurrengo mendeetan, Humanismoaren baitan zegoen neoplatonismoaren errora joko baitu, hau da, ideien gailentzea formaren gainetik. Fra Giovanni Giocondo da Verona izango da, 1511n, testuari irudiak erantsiko dizkiona, beste behin ere modu eskematikoan adieraziz
|
hainbat
arkitektura ebazpen estandarizatu. Erdi Aroaren bukaera horretan, Errenazimentua heltzear zegoela, Albertiren esanak agertu ziren, eta horrekin batera perspektibaren gaitzezte bat eta marrazkigintza artistikoaren eta arkitektonikoaren arteko alderaketa.
|
|
|
Forma garbiak zerabiltzaten manierismo erromanistaren jarraitzaileek, apaingarririk gabekoak ia. Horiek Sebastiano Serlio arkitekto italiarraren Tutte l, opere d, architettura e prospetiva zuten inspirazio iturri nagusi,
|
hainbat
liburukitan argitaratua izan zena. Serliok(), arkitektura erromatarra eredutzat hartuta, hainbat arkitektura ebazpide ezarri zituen, Pizkundearentzako eredu klasiko bilakatu zirenak.
|
|
|
Horiek Sebastiano Serlio arkitekto italiarraren Tutte l, opere d, architettura e prospetiva zuten inspirazio iturri nagusi, hainbat liburukitan argitaratua izan zena. Serliok(), arkitektura erromatarra eredutzat hartuta,
|
hainbat
arkitektura ebazpide ezarri zituen, Pizkundearentzako eredu klasiko bilakatu zirenak. Ebazpideok arau geometrikoak zituzten oinarri, eraikuntza logika ezin zintzoago erakusten zutenak:
|
|
|
Zenbat buru,
|
hainbat
aburu. Euskal sortzaileen marrazkiak.
|
|
|
Laburpena: Artikuloak
|
hainbat
euskal arkitektoen marrazkien bilketa bat erakusten du, sortzaile bakoitzari emanez bere obra baten prozesuan agertu diren apunte, marrazki edo diagramak libreki adierazteko aukera, eta hortaz haibat sortzaileen mosaiko bat eratuz.
|
|
|
Hizkuntza natural horretatik at, arkitektoon ideiak adierazteko hizkuntza «grafiko»ari ekiten diogu, marrazkiak erabiliz esanahi bat emateko testuari eta gure ideiei. Horrela, bada,
|
hainbat
irudi edo marrazki oso ideia famatuen adierazle bilakatu dira, hala nola Robert Venturi eta Dennise Scott Brownen «I am a monument» adiera, Le Corbusierren modulorra Mies van der Roheren Adreiluzko Etxea...
|
|
|
Arkitekto bakoitzak badu ideia jakin bat adierazteko modu berezia, eta sarritan eraikinarena bera ideia bilakatzen da; 1922an, ospe eta hedapen handia lortu zuen Chicago Tribune egunkarirako lehiaketak, Walter Gropius, Adolf Loos, Bruno Taut edo Eliel Saarinen arkitekto ezagunen ekarpenekin. Esaera zaharrak dioen bezala, «zenbat buru,
|
hainbat
aburu», eta lehiaketarako ideia nagusiak «munduko bulego eraikin ederrena eta bereizgarriena eraikitzea» lehiaketako oinarriek zioten bezala momentuko buru adimentsuenen interpretazioa jaso zuen, irudietan islaturik.
|
|
|
Gure egunerokotasunaren eta errealitatearen eraikuntzan,
|
hainbat
arlotan, diseinuak duen inpaktua eta eragina jakina da eta horrek gizartean leku pribilegiatua hartu izan duela esan genezake: " Ez dago gaur egungo bizitzan, giza esperientziari forma emateko orduan diseinua faktore garrantzitsutzat hartzen ez duen arlorik" (Pelta, 2012).
|
|
|
Hortaz, erabiltzaileak ere, erabiltzaile hutsa izateari uzten dio, nolabait, subjektu aktibo eta sortzaile bilakatuz: " Sorkuntza, eraikuntza eta kudeaketa prozesuetan arkitektura biziko duten pertsonen inplikazioak, arkitektoak sortzaile moduan izan dezakeen figura urtzeaz gain, erabiltzailearen figura guztiz desagertzea dakar"(
|
Hainbat
Egile, 2010: 26).
|