|
2023
|
|
|
Aisialdiko ekintza guztiak bertan behera geratu ziren. Orduan 100 langile baino gehiago ari ginen
|
hainbat
proiektutan lanean, eta aldi baterako erregulaziora joan behar izan genuen.
|
|
|
Azkenik, heziketa libreko dibulgatzaile gisa, sistema araututik erabat kanpo dauden edo egon daitezkeen
|
hainbat
eskola ezagutzen ditut, non ikus baitaiteke zer den euskara ikastea hizkuntzak modu naturalean eta berezkoan ikasi behar direla uste duten eremu pedagogikoetan.
|
|
|
Honi lotu behar litzaioke nolakoa den ikasleei, gaztetxoei eskaintzen ari gatzaizkien eskola eredua, zenbateraino erantzuten dien haien benetako beharrei, interesei, jakin minei. Izan ere, euskara eskola hizkuntza baino ez baldin bada, eta gainera eskola eredu horren nolakotasuna gazteendako modukoa ez baldin bada, haien bizitzatik urrun baldin badago edota arrotza baldin bazaie, pentsa,
|
hainbat
okerrago. Hemen, heziketa modu askeago baten aldeko eta pertsonen beharrak hobeki zaintzen dituen eskola eredu baten aldeko nire aldarria egingo dut, horrek
|
|
|
Eta honekin lotuta,
|
hainbat
eskola librek daukaten hizkuntza politikarekiko kritika: hizkuntza ez da inoiz aukera naturala, aukera askea, gurea bezalako herrietan, bederen.
|
|
|
Errotik aldatuko nuke, zazt, ikastetxeetan dugun irakasteko modua, zerbaitengatik naiz-eta heziketa libreago baten aldeko sustatzailea. Baina esku artean dabilkigun kontuari dagokionez, bereziki,
|
hainbat
proposamen, iradokizun xume eta umil.
|
|
|
Hitzaren pozaz. Ahozkotasunaz ari garelarik poetikotasuna esaten dugun aldiro, poesia aipatze hutsak atzerakoa eragiten die gurasoei edo irakaskuntzako
|
hainbat
profesionali. Pentsatzen dutena adieraziko balute, seguru asko esango lukete ez direla poetak, ez dakitela gauza handirik literaturaz, irakasle soilak direla berak, ez besterik.
|
|
|
Andereñoak —Elbira Zipitriarekin ikasia zen— koaderno handi bat zeukan
|
hainbat
ume kantu, asmakizun, aho korapilo, jolas eta ipuinekin. Urtaroen arabera zeuzkan sailkatuta, eta urtean zehar irakatsi beharreko programa —pieza asko ziren— urtero betetzen zuen hutsik egin gabe.
|
|
|
" Denboraren kontrako bataila" egiten ari balira bezalako testuak dira, Italo Calvinoren hitzetan. Denboraren kontra egin nahi eta estilizatuak eta memorian gordetzeko errazak direlako iritsi zaigu elisioez beteriko
|
hainbat
eta hainbat testu gaurko egunetaraino.
|
|
|
" Denboraren kontrako bataila" egiten ari balira bezalako testuak dira, Italo Calvinoren hitzetan. Denboraren kontra egin nahi eta estilizatuak eta memorian gordetzeko errazak direlako iritsi zaigu elisioez beteriko hainbat eta
|
hainbat
testu gaurko egunetaraino.
|
|
|
|
Hainbat
adituk hala dio, behintzat: fetuek kanpoko hotsak entzuten omen dituzte amaren sabelean daudela; sabelaldiaren hogeita zazpigarren astetik aurrera ekiten omen diote entzundakotik ikasteari.
|
|
|
Oraintsu arte, aski zen telebistak euskararekin dituen betebeharren gaia ateratzea, telebistaren konpromiso falta salatzen hasteko. Zehatzago esanda, euskarazko programak baztertu eta erdarazko
|
hainbat
programaren eraginaz jarduteko. Ahozkotasuna, bai, baina erdarazko telebistatik jasotzen zuten bizitasuna eta batez ere modernotasuna omen zena, ez euskarazko programetatik.
|
|
|
berez letraren bidelagun leiala izan behar luke, letren arteko harremana sintonizatzen duen intonazio propioa, baina jardun euskarazkoari gero eta gutxiago entzuten zaio hizkuntzak berezkoa duen aire propioa. Euskararena ez den musika entzuten zaio, gero eta sarriago,
|
hainbat
esatari eta aktoreri, hainbat irakasle xumeri bezala hainbat katedratikori.
|
|
|
berez letraren bidelagun leiala izan behar luke, letren arteko harremana sintonizatzen duen intonazio propioa, baina jardun euskarazkoari gero eta gutxiago entzuten zaio hizkuntzak berezkoa duen aire propioa. Euskararena ez den musika entzuten zaio, gero eta sarriago, hainbat esatari eta aktoreri,
|
hainbat
irakasle xumeri bezala hainbat katedratikori.
|
|
|
berez letraren bidelagun leiala izan behar luke, letren arteko harremana sintonizatzen duen intonazio propioa, baina jardun euskarazkoari gero eta gutxiago entzuten zaio hizkuntzak berezkoa duen aire propioa. Euskararena ez den musika entzuten zaio, gero eta sarriago, hainbat esatari eta aktoreri, hainbat irakasle xumeri bezala
|
hainbat
katedratikori.
|
|
|
8 Soziolinguistika Eskuliburuaren definizioa: " Erregistroa da solaskideen arteko harremanak, haien asmoak, gaiak, formaltasun maila eta egoera definitzen duten beste
|
hainbat
faktore kontuan hartuta erabiltzen den hizkuntza aldaera. Testuingurura egokitutako hizkera.
|
|
|
Gaitasun erlatiboek erdararen alde egiten dutenean esku hartu nahi badugu,
|
hainbat
bidetatik batera lan egin dugu:
|
|
|
• Hizkuntza gutxitu batean hitz egiteak dauzkan ondorioei buruz hausnartzen lagundu, estres linguistikoa edo barne gatazka maila indibidualean kokatu beharrean, maila estruktural eta sistemikoan ulertzeko17 Bistan da ulermen hori
|
hainbat
kontzeptu soziolinguistiko azaltzetik harago doala: hiztun gisako sentimenduak lantzea, gizarte mailako dinamika diglosiko naturalizatuak zalantzan jartzea edo munduko hizkuntzen ezagutza eta balio ekolinguistikoa sustatzea, esaterako18.
|
|
|
18 Bide horretan Motibazioa Sustatzeko Baliabideak (MSB) webguneak
|
hainbat
baliabide eskaintzen ditu: https://eibz.educacion.navarra.es/blogak/msb/
|
|
|
Testuinguru honetan aurkezten dugu Larunblai egitasmoa, Euskaltzaleen Topaguneak Karrikaluze elkartearekin batera duela ia 20 urte sorturikoa. Egitasmo honek urte hauetan guztietan zehar, gaur arte, Nafarroako
|
hainbat
herritan ehunka haur bildu ditu urtero euskarazko aisialdi eskaintza zabala eskaintzeko eta haur euskaldunen sare zabala sortzeko helburuarekin.
|
|
|
Ikasleen ahozko komunikazioa eskolan lantzeko aukerak eta oztopoak 16 aintzat hartzea beharrezkoa da, pertsonen arteko oinarrizko komunikazio trebetasunei egiten baitie erreferentzia: " Hizkuntza komunikaziorako konpetentziaren funtsa interakzioa da —ahozkoa, idatzizkoa, zeinatua eta multimodala—, koherentziaz eta egokitasunaz eginda,
|
hainbat
esparru eta testuingurutan eta hainbat asmo komunikatiboarekin aritzeko. (.....)" 9 Ahozkoaren gaitasunaren deskriptoreen artean nabarmentzekoak dira ahozko testuak argitasunez eta erregistro egokia erabilita sortzea, eta sentimenduak adierazteko gai izatea, lotura pertsonalak ezartzeko.
|
|
|
Ikasleen ahozko komunikazioa eskolan lantzeko aukerak eta oztopoak 16 aintzat hartzea beharrezkoa da, pertsonen arteko oinarrizko komunikazio trebetasunei egiten baitie erreferentzia: " Hizkuntza komunikaziorako konpetentziaren funtsa interakzioa da —ahozkoa, idatzizkoa, zeinatua eta multimodala—, koherentziaz eta egokitasunaz eginda, hainbat esparru eta testuingurutan eta
|
hainbat
asmo komunikatiboarekin aritzeko. (.....)" 9 Ahozkoaren gaitasunaren deskriptoreen artean nabarmentzekoak dira ahozko testuak argitasunez eta erregistro egokia erabilita sortzea, eta sentimenduak adierazteko gai izatea, lotura pertsonalak ezartzeko.
|
|
|
Mailaren arabera, aldaketak egon daitezke ikasleak hizketan arituko diren denboran, baina orientabide gisa 2 minutuko hizketaldiak nahikoak izan daitezke. Testu generoak ere baldintzatuko du hizketaldiaren luzera, ez baita gauza bera
|
hainbat
parte hartze dituen elkarreragin bat, edo azalpen bat, edo ipuin baten kontaketa. Edozein kasutan kontuan hartu behar duguna da ikasle guztiek hitz eginen dutela eta denbora orekatua izanen dela sekuentzietan (berdin berdina ez bada ere).
|
|
|
Euskarazko aisialdirako guneak, egoera informaletan euskara ikastea eta erabiltzea sustatzeaz gain, hizkuntza eta bere kultura baloratzeko bitartekoak ere izan dira. Gainera, mota horretako programek eragina izan dute komunitatean euskarazko kultura eskaintza handitzeko, eta horrek, aldi berean, normalizazioa ekarri du
|
hainbat
gizarte eremutan.
|
|
|
Gertuko ingurune hori osatzen duen esparruetako bat aisialdia da. Iñaki Arrutiri1 jarraikiz,
|
hainbat
arrazoi daude euskarazko aisialdiari garrantzia emateko. Lehenik eta behin, aisialdiak gazteen denboraren zati garrantzitsu bat osatzen duelako, beheko taulan2 ikus daitekeen moduan:
|
|
|
Rolak: moderatzaileak (gaia den, hala ere, beraz, horregatik, eta
|
hainbat
argudio aurkeztu, laburbilduz. arrazoirik eman gabe); parte hartzaileek (argudio bakoitzeko arrazoi batzuk eman eta defendatu).
|