|
2001
|
|
|
Arriagako sarien izpirituaren eskutik glamourra ere heldu da euskal antzerkira. Inork ez diezadala gaizki ulertu, nik primeran ikusten dut
|
gure
antzerki ekoizpenak zein aktoreen lana gero eta ezagunagoak izatea, izan ere ez baitago gauza makurragorik zurekin inor ez gogoratzea baino, baina aldi berean gure antzerkiaren gaineko gogoetaren eskasia sumatzen dut.
|
|
|
Arriagako sarien izpirituaren eskutik glamourra ere heldu da euskal antzerkira. Inork ez diezadala gaizki ulertu, nik primeran ikusten dut gure antzerki ekoizpenak zein aktoreen lana gero eta ezagunagoak izatea, izan ere ez baitago gauza makurragorik zurekin inor ez gogoratzea baino, baina aldi berean
|
gure
antzerkiaren gaineko gogoetaren eskasia sumatzen dut.
|
|
2002
|
|
|
|
Gure
antzerkiaren gabeziak asko izan arren (eskola, pedagogia lana, azpiegiturak...), umiltasunean lan egitea, apal apal gure kulturaren eta gure antzerkiaren oinarrien azterketa eta berreraikuntza dira benetako euskal antzerki baten eginbeharrak. Antzerkigintzaren gure irla txiki honetan, banderarik gabe baina alai fabrikatzen jarraitu behar da zeruertzera begira, gure nortasun eta sustraietan oinarrituz aktore/ dantzari eredu bat eraikiz.
|
|
|
Gure antzerkiaren gabeziak asko izan arren (eskola, pedagogia lana, azpiegiturak...), umiltasunean lan egitea, apal apal gure kulturaren eta
|
gure
antzerkiaren oinarrien azterketa eta berreraikuntza dira benetako euskal antzerki baten eginbeharrak. Antzerkigintzaren gure irla txiki honetan, banderarik gabe baina alai fabrikatzen jarraitu behar da zeruertzera begira, gure nortasun eta sustraietan oinarrituz aktore/ dantzari eredu bat eraikiz.
|
|
2004
|
|
|
Kutsidazu bidea, Ixabel lanak ehungarren emanaldia bete du dagoeneko. Gorringo taldeak antzeztutako obra arrakastaren bidetik joan da azken urtean eta
|
gurean
antzerkiak gutxitan sortu duen erreakzioa sortu du publikoarengan.
|
|
|
Esaten da miseria dagoenean burua gehiago lantzen dela. Gu kalean hazitakoak gara, kalean izaten genituen
|
gure
antzerki eta jolas guztiak. Orain haurrek ordu pila bat etxean egiten dituzte, zaindari batekin, eta telebistaren aurrean.
|
|
|
Betiko borroka bagenuen gure artean
|
gure
antzerkia kanpokoa zela eta, eta berea bertako gaiei buruzkoa, eta horrela egin zituen, esate baterako, Bizi garratza alde batetik, eta Mendu zaharrak, bestetik, guk liburu batean bildu genituenak.
|
|
|
Toki guztietan udaletxeko talde bat ginela esaten genuen, erdi egia zen eta!
|
Gure
antzerkiak zentsuratik ihes egin zezaten hautatzen genituen, obretan euskal probl ematikako gaiak ez ziren era esplizitu batean agertzen, nahiz eta guretzat bigarren zentzuan beti euskal gaien ingurukoak izan.
|
|
2006
|
|
|
Orduan ilusiorik ez zitzaigun falta, indarrik ere ez, prest geunden dena emateko, ez genuenetik ere ateratzeko egitasmo hura aurrera eramateagatik, ez edonola gainera.
|
Guk
antzerkia eginez bizi nahi genuen. Horretarako ikasi genuen.
|
|
2007
|
|
|
Helburu berarekin abiatzen da gazte asko urtero kanpora.
|
Gurean
antzerkiak ez du hezkuntzan behar lukeen lekua eta, hortaz, dramaren kultura zabalduago dagoen herrietara eta urteetako esperientzia duten eskoletara jotzen dute askok.
|
|
2008
|
|
|
Lezio ederra erakutsi diguzuna, Martin.
|
Gure
antzerki ibilaldietako gauza ederrez oroitzen zela zioen.
|
|
2009
|
|
|
Eta antzokian jendeak ez du parte hartzen, ikusle pasiboa da.
|
Gu
antzerkitik ahalik eta gehien urruntzen saiatzen ginen, ez genuen antzerkiko parafernaliarik erabiltzen, ez genuelako gu eta bestearen artean distantziarik egon zedin nahi. Performance bat egiten duzunean hementxe aldamenean bazaude erreza da hurbiltzea, baina oholtza batean bazaude ez.
|
|
2010
|
|
|
Eta baita ni nor naizen ere, benetako Homerorekin nahasten bainaute. Eta
|
gure
antzerkia ikustera etorri dira.
|
|
|
–
|
Gure
antzerkia diozu. Orain fikzio bat naiz ala?
|
|
2011
|
|
|
Ez zan izan Elorrio
|
gure
antzerkia, dantzak eta abesbatzaren lau ahotsetako abestiak aurkeztu genduzan leku bakarra. Abadinoko kultura etxean, Arrazolan, Bernan, Arriandiko Maria Goretti ikastetxean eta Gizaburuagan be izan ginan.
|
|
|
|
Gure
antzerkien denporan oinez ikasten jardungo eban Txikitxoren lobea da, hain zuzen be, Irubideko Iñigo Larrinaga, bere trebetasunagaitik Euskal Herri mailan antzezlari ezagunenetarikoa, Euskal Telebistako Goenkale ko Koldo.
|
|
|
–Bizitzari eta sentimenduei aurre egiteko dugun jarrerak eskatzen al du joko eszeniko ezberdin bat, edo gutxienez, aktoreen antzezpena ezartzeko molde zehatz bat?
|
Gure
antzerkian, ahozko poesian, musikan, dantzan, inspiratu gaitezke??.
|
|
|
Bertze batzuetan Lizaietan bazkariak armatzen genitun eta igual. Mozorratu eta ostatua zen jende aintzinean
|
gure
antzerkia egin... Bainan bijilatu nor zegoen guardian.
|
|
2012
|
|
|
Junesek horrez artikülü hanitx izkiribatürik badü han eta hor, eüskaraz ala frantsesez. Hebenko lan honek hedadüra orokorrago bat badü, ene ustez,
|
gure
antzerti horren berri aski zabal eta osoki hartü nahi dügünentako egokia.
|
|
|
Puska horietzaz zer erran, hainbeste aipamen beitüe
|
gure
antzerkiaz idazten düenetan eta mintzatzen direnetan. Hérelleren arrazu horiek zer indar üken dezakee?
|
|
|
Itxüra hori begi llabürrez ikusten dü Hérellek; honen arabera,
|
gure
antzerkiaren mamia (historia, bizitzea...) aitzin perediküaren eta azken perediküaren
|
|
|
Ekeiak askitan bardinak balin badira, bazen ere besterik, Xiberoko antzerkian baizik antzeztürik ez zirenak.
|
Gure
antzerkia orano bizi beitügü, erran dezakegü gure egünetan aitzineko ekei üdürikorik ez dela biltzen. Hortan agertzen beita gure eskualdean badirela gero eta haboro ikertzeko eta hobetzeko nahia düenak.
|
|
|
Hortan agertzen beita gure eskualdean badirela gero eta haboro ikertzeko eta hobetzeko nahia düenak. Ez ote da pastoral zaharra xiberotarren gogo barnean ontsa sartürik dela. Bestalde,
|
gure
antzerkiaren berri zaharrik ez dügü. Hori aitzinagoko kültüra aho mihizkoa beitzen:
|
|
|
Ezin üka, arren, kültür alor zabal bat badügüla, ihori ere zorrik üken gabe. Alor hortarik behar lizate ote
|
gure
antzerki zaharra baztertü. Hori bürüz, honar genezake Hérelleren abürüpena, beste güziak ez ikusi eta?
|
|
|
Idazkiak ere araberakoak izan behar dü. Idazlariaren eskü dago
|
gure
antzerkia aitzina bizi dadin. Bestela laster bilaka leiteke ihakin, axaleko edo kanpoko emanaldi bat eskentüz.
|
|
|
Hortakoz, zonbaitek, Hérelleki batean, erran düe
|
gure
antzerkiaren ekeia ez daitekeala alegiazkoa baizik izan. Bena, azken urteetan, baztertürik izan dira holakoak eta idazleak nahi izan dira egiazko bizitzeari lotürik egon, bizitzearen gaüzer bai historiaren ikerlaneer hüilantik jarraikiz, eta bataren bai bestearen lanak barnatik orraztatüz.
|
|
|
Ordüan sortü da abertzaletarzüna eta handitüz doa. Horrengatik ikusten dü pastoraletan Eüskal Herriko geiak eta orozgain historia
|
gure
antzerti zaharrean antzeztürik direla, eta eskatzen dü ere izan ditean.
|
|
|
Horien emaileak jokülariak oro izan ditake, ez da ihorbaztertürik. Ez da
|
gure
antzerkian kür berezirik, Greziakoan bezala. Halere, artzainek beren puska kantatzen düe.
|
|
|
|
Gure
antzerkia, pastorala, aipatzen delarik, dantzer dagokionez, berehala Satan dantzak zaizgü gogoalatzen. Hala da gaitz bezainbat eder direla.
|
|
|
Egiaz hori dantza da. Oro har,
|
gure
antzertia oso osoa dantza bat dagola ez da düdarik.
|
|
|
Lehentxe erranak ikusi eta, jada ez da düdarik
|
gure
antzerkia zahar dela. Halerik ere beharrezkoa da zahar herexa zonbaiten aipatzea.
|
|
|
Bakoitxik ere baztertü gabe denek hartü behar düe. Horien osotarzünak dü
|
gure
antzerti zaharra moldatzen. Zonbait baizik ez bada begiratzen, beste zonbait baztertüz, antzertiaren arauak hausten dira eta jeia ez da haboro pastorala.
|
|
|
Lürra, zelüa eta ifernüa batetan bildürik beitira, giza izate goragokoan sartzen girela salatzen dü. Ordüan, hobeki agertzen da
|
gure
antzerkia honaren eta gaixtoaren güdüa dela, eta ez honen eta gaixtoen borroka baizik. Mündü hontako gertakarietarik abiatü eta, betikotarzüneala joiten dügü.
|
|
|
Mündü hontako gertakarietarik abiatü eta, betikotarzüneala joiten dügü. Ororen gainetik
|
gure
antzerkian eskentü urdinen eta gorrien lür hontako honaren eta gaixtoaren arteko borroka mündü hau beno goragoko bat bilakatzen da. Antzezkide lürrekoen eta beste mündükoen eraginaz, müga betiko bat hartzen dü.
|
|
|
Badakigü üngürüka
|
gure
antzertiaren ezagügarri handi bat dela. Antzerkiosoan edireiten da, hatsarreko sartzean, ürrentzeko elkitzean, jelkaldietan.
|
|
|
Erraiten balin badügü
|
gure
antzerkiak ez düala dena erakusten, halere gure barneko izateala erakarten gütü, hau ere errealitate bat beita. Ikusgei güziak, orozgain güdüak, agertzen deigü zer den gizakiaren egiazko borroka.
|
|
|
|
Gure
antzerki hontan, makilak garrantzi handia badü. Hatsarretikürrentzealano, jokülariek beren esküan etxekitzen düe.
|
|
|
Erran dügün bezala,
|
gure
antzerkiak bere elestan bere bereztarzüna badü. Ezda hizlaxüz emana, bena bai izaritan ezarria.
|
|
|
Dantza, baboitxekoa eta alkarrekikoa,
|
gure
antzertiaren ezagügarri handienen bat dago, antzerki osoa dantza bat bezala ikus daitekeanaz geroz.
|
|
|
Ikusten dügün arabera,
|
gure
antzerkiak dantzari hanitx zor deio. Erran genezake errituzko dantza bat dagola pastoral osoa, hatsarretik ürrentzealano.
|
|
|
Jinkoa ez da
|
gure
antzerkiko antzezkide ikusten. Herriaren ere haren izena bera sakratürik dago.
|
|
|
|
Gure
antzerkian, makila, hatsarretik ürrentzealano erabilten bada, üdüri lüke baserritarren heldü zaiola. Prefosta txainküak süstengü bezala baliatzen dü.
|
|
|
Oroek ohidüra zaharren begiratzeko axola badüe, pastoralaren adereen zaintzekoa ere, berek aitzinekoetarik ikasi dütüenen xüxen beren ondokoer erakastekoa. Holatan
|
gure
antzerki zaharrak gizaldiz gizaldi ere jarraikiko dü.
|
|
2014
|
|
|
Ezti ezti ari gara, ditugun jendeekin egiten dugu.
|
Gure
antzerkiak irakaskuntza eta curriculuma hunkitzen ditu, baita erranahi kolektiboa ere. Libertitzeaz saioan hori esplikatzen dut".
|
|
|
Baina dramaturgia eraikitzeko modu estandarretatik ihesi nahian ez genituen pertsonaia edo talde batek beste pertsonaia edo talde baten kontrako gatazkak irudikatzen, ez. Gure dramaturgian, gure moldeetan,
|
gure
antzerkian, ordea, gatazka, beste era batera baliatzen genuen. Gatazka ez baitzen kokatzen kanpoan, ez zen bestea jo muga, baizik eta bakoitzak zeraman bere baitan, eta pertsonaiek barne konfliktoa bizi zuten.
|
|
|
Beraz, afari hartara zurekin joateko eskatu zenidan, garrantzitsua zelako, zuretzat, enpresarentzat eta bake unibertsalarentzat, antza denez, eta momentu txarren batean harrapatuko ninduzun. Gau hartan
|
gure
antzerkia hain ondo egin genuen, hain ondo atera zitzaizkigun muxu horiek, non orain engainatu egiten baitugu elkar, batak besteari harremanik ez dugula esaten diogun bakoitzean.
|
|
|
Ezin nuen horrela ikusi.
|
Gure
antzerkia zen. Ziria sartzen zidan beti.
|
|
|
Dagoeneko badugu
|
gure
antzerkirako istorioa, eta pentsatu dugu zer argumentu izan dezakeen. Baina antzerkiaren argumentua elkarrizketa bihurtu behar dugu.
|
|
|
Helburu nagusia antzerkia egitea genuen, euskara hutsez beti, antzerkiaz gozatu eta antzerkian ikasiz jolastea. Gogoan dut lehen antzezlana; Gabriel Arestiren ‘Etxe aberatseko seme galdua eta Maria Magdalenaren seme santua’ Hamasei urte genituen eta Angel Zelaieta euskara eta literatura irakasleak
|
gure
antzerkirako zaletasuna eta pasioa ikusita, Gabriel Arestiren antzerkiak irakurtzeko proposatu zigun. Erronka bota ere; astean behin euskarako ordua antzezlana atontzeko erabiltzea.
|
|
|
JAC en izpirituan gazteen gurutzaraztea funtsezkoa da dudarik gabe, baita oraingo bertsolari txapelketari hurbil daitekeen asmo zerbait ere.
|
Gure
antzerkiaren rola aldatzen ari da jendartean.
|
|
|
Jartzen gara aulki garraiagarri batzuetan eta Manex Fuchsek gauza bat erraten digu. " Barka gaizki jarriak bazirezte erosogaitza da lekua
|
gure
antzerkia hala delako." Bat batean erraten diren aurkezpen motz horiek munta handikoak dira beti. Ustekabean dena bada barnean.
|
|
|
• Non da
|
gure
antzerkia. Noiz gure orduko euskal gizartean, libratzen da hitza, noiz komunitarismo hetsi horretan ixurtzen da bihotzaren mintzoa lanean ez bada.
|
|
|
Berta debrusa bat baizik ez da, libertitzen maite duena. Bazter guziak airean atxikitzen,
|
gure
antzerkiaren iturri egiten dituen jukutria guziekin.
|
|
|
Eraman behar ez zen antzerkia zen. Zeren
|
gure
antzerkiak eta hegoaldekoak gero eta gehiago ulertzen baitira eremu osoan, gaia gisa hartakoa delarik eta Larzabalen suak gidatzen gaituelarik idaztean. Larzabalek ez zuen Azkaingo euskaran idazten, ez zuen euskalkia baliatzen, nehor ez zen Pako bezala mintzo Azkainen ordu hartan, Larzabalen buruan baizik, alta pertsonaien euskara hori da iparraldearen gogo guzietan sartu eta inposatu koine gisa.
|
|
|
Bizia lardaskatu behar du eta hitz hartze antinaturalista horrek hitza agerrarazi behar du biluztasunaren obzenitatean.
|
Gure
antzerkia hiltzen ari du gaien interesik gabeak eta irudi inpaktanteen faltak. Erakundeek antzerkiaren orde" spectacle vivant" nozio frantsesa ezarri nahi dute.
|
|
|
Presoei sostenguz, urtez urte eman ziren Heletan gaualdiak non talde ezberdinetako kideek parte hartu zuten beren ber, EATB izenaren pean, heldu baita ba praktikak, eta ba jendeen gogoak, EATB talde soila bilakarazi baitu beste orduko taldeen artean. Uste dut
|
gure
antzerkiaren ezagupenerako ezberdintasun ezabatze horrek kolore anitz histen duela eta gerorako eztabaidako osagai anitz urtzen dituela gris berean. Ikus dezagun zer talde zen denboran eta ea atzeman daitekeenez ezaugarri berezirik.
|
|
|
Lan hau eman zuten ere, irudi guti daude garai hartako, baina zatiño bat heldu zaigu Txomin Hegi eta Janine Urruti, Bordaxuri eta Klotildaren arteko agerraldi kultua ematen. Anbizio handia zuten euskal antzerkiarentzat, garai hartan nehork ez zuen dudatzen EATBn emanen geniola Euskal Herriari antzerki duin bat, eta saiatu dira talde horretakoak
|
gure
antzerkiaren goratzera aktorearen bidez. Rol aski aberatsak behar zituzten eta errepertorioan aurkitzen ez zituztelako itzulpenari buruz jo zuten. Azal dezadan.
|
|
|
Ez ginela kapable, ez aski jantziak. Zuzendaritza sistematikoki erosiz dependentzian sartzen zen,"
|
gure
antzerki" nozioa uzten genuela ohartu gabe, gure antzerkiaren egiteari uko egiten genuela epe luzera.
|
|
|
Ez ginela kapable, ez aski jantziak. Zuzendaritza sistematikoki erosiz dependentzian sartzen zen," gure antzerki" nozioa uzten genuela ohartu gabe,
|
gure
antzerkiaren egiteari uko egiten genuela epe luzera.
|
|
|
Garrantzia du antzerki mota hori ongi ezagutzeak zeren biziki emanak izan diren obrak baitira Xirristikoak. Errateko moldean, estetikan, sinbolo edo errealismoan iparraldekoei
|
gure
antzerkiaren oinarria zaie hau. Euskal jokoa, ontsa aritzea, edo" hau ez da euskal antzerkia" erraten delarik delako euskal antzerkia hau delako.
|
|
|
Lehen hitzak euskaraz Ariel-en idatzi dira, baita Le reveil basque n ere, biak gorriak ziren. Gorriak, hauek aipatuko ditut gero, besteek bezainbat kalte egin baitute
|
gure
antzerkiari, kontra tresna bezala baliatuz, frantsesaren alde ziren, eskolaren alde, jakintzak emanen baitzuen notabilismoaren kontra pentsatzeko askapena, baina xuriak hain euskararen alde izan direa. Jada erran dut euskara ideia zikinen kontrako hesi gisa ikusia zela.
|
|
|
Luze izan da baina gauzak erran behar ziren intuizioak bazterturik edo formulaturik, argi uzteko
|
gure
antzerkia ez dela eskarnia eta are gutxiago errealista. Pertsonaiak existitzen dira berentzat, polimorfikoak dira eta polisemia daukate, unibertso bat osatzen dute garai guziei egokigarriak, beren estetika propioarekin sistema koherente egiten baitute:
|
|
|
Hortaz berdin gerta daiteke arte dramako edozein pertsonaiarekin, bertsolariarekin adibidez. Nor da bertsolaria
|
gure
antzerki sisteman. Zein dira honen funtzio eta ager toki naturala?
|
|
|
Behe Nafarroako antzerki komiko helduena tobera zitzaion. Garai hartan dokumentu aberats honen atzemateak liluratu ninduen, tobera aski zen
|
gure
antzerki eta dantza ametsen betetzeko. Ikuskizunago zitekeen dudarik gabe.
|
|
|
Duda ukan dut ea hobe zenez materiala berriz urtzea, galtzera utzi gabe, hor ikusiko diren erreferentziak munta handikoak baitzaizkit lehen bezala orain ere. Ez zait ordea onesta iduri,
|
gure
antzerkiaren errekuperazio honen irudi faltsua eman lezake. Esplikatzen naiz:
|
|
|
Bigarren helburua bazeukan lanak. Nihauren baitan ez nuen ontsa ulertzen zerk egin zuen
|
gure
antzerki zaharrak euskaldunen arbuioaren merezitzeko. Jakina, gerlek Frantziarekiko integrazioa indartu dute, seguritate sozialak eta zahar errentak interesa sortu frantses izatean, Algeriako gerlak guretarik fatxa andana bat ekoiztu du, bere burua orduan biktimatzat ez baitzeukaten.
|
|
|
Argi utziko dugu araiz orain hemen gaindi antzerki deitzen dena ez dela ildo horretatik landu. Hemen jada aipatu bezala
|
gure
antzerkiak iturri bat baino gehiago baitu. Karrusera itzularaziko gaitu berriz sorkuntzak eta bertsoek beren bidea egiten baitute artedramatik kanpo interesatuko gatzaizkie antzerkiaren ikuspegitik.
|
|
|
Ez baitzuen tobera ezarriko irri antzerkiaren zentroan. Izan ere
|
gure
antzerkiaren deskribapena egin dute askotan kanpoko etnografoek eta noski beren kulturaren barnetik sailkatu dute. Oraingo distribuzio zirkuituetan ere dantza eta antzerkia bereizten dira.
|
|
|
Sinbolikoa dea ote giltza? EATBko gure egonalditik uste genuelarik, molde okerrean, errealismo kostunbrista edo naturalista zela
|
gure
antzerkiaren jatorria. Honi lotuko natzaio urrunago.
|
|
|
Larzabalen hel erraztasuna, sinpletasun alegiazkoa eta artetan haur tonuak behartzen gaitu gereta batzuen ezartzera
|
gure
antzerki amateurra patronajatik babesteko. Ez da iparraldean, hasteko, alor bat ere higatze honetatik aterbean dagoenik.
|
|
|
Bata espazio hutsarena.
|
Gu
antzerkian hasi ginelarik parrokiako saletan ari ginen eta denetan tranpa, hitz jokoaren ekiditeko taula gaina erran dezagun, taula gaina bazen, hau jada ezenografia da, harreman bat inposatzen du publikoarekin, mintzatzailea gorago ezartzen du. Antzoki greziarrean eta pastoral zaharrean ikus Tillacen marrazkietanaktorea beherean da.
|
|
|
Ez zen lotzen. Niretzat euskaltzale labela zuten jendeek ez zuten gure dantza,
|
gure
antzerkia egin nahi. Bitxi.
|
|
|
Indar egiten dugularik funtzionamenduaren arrazoia zein den zulatzeko, metaforaren aztertzeko indarra egiten badugu ohartzen gara ardura telebistatik heldu dela erreferentzia, globalizazio kutrea dela irriaren pizlea eta ustez erresistentzia egiten dugularik nahi ez ditugun eraginak ditugu laguntzen.
|
Gure
antzerkia egin nahi badugu metaforen alfabetoa kontrolatu behar dugu. Gorputzaren mintzairen arteko diglosia bada.
|
|
|
Etena bada biziki freskoa da.
|
Gure
antzerkiaren iturri eta eraginak ezinago nahasiak eta txirikordatuak dira. Elizak azken mendean saiatu eta parte batean kausitu akulturazioa bistakoa da, ihauterien parrean besta patronalak sortu dituzte, bertsolariak isilarazi, etxe korridak egunaz, hauek armadako zortearekin eskuz esku, antzerki testu egileak beren lerroetan atzeman.
|
|
|
Baliatzen du semearen presontegiratzea etxeaz jabetzeko, lege zaharrean semearena izan behar zelarik zeren hau baita Plumagain sortua, hau baita Plumagain endaz eta herentziaz. Frogatu behar balitz
|
gure
antzerkia eta politikaren arteko harremana...
|
|
2015
|
|
|
Zer zentzu du eta zer balore du amateurra izateak?
|
Gure
antzerkia luzaz bizi izan baita, eta gehienbat instituzioetatik kanpo.
|
|
|
Üdüriz apezak izan ziren
|
gure
antzerti zaharreko lehen idazleak. Haien ondoko elizagizonak pastoralari aiher agertü ziren, ez dakit noiztik, eta 1950 urteetan berriz arbasoen bidealat ützüli.
|
|
2016
|
|
|
Zeregin hauetan burugabekeria osoz sartu nintzen garaian Gastibeltzako karabinak eta Harrizko Aresti hau ziren paraje hauetatik euskaraz jaiotako antzezlan nagusiak, bakarrak ez esatearren.
|
Gure
antzerkiaren panorama irauliko zuten antzezlan mitiko haiek non eta Bilbon sortu ziren, euskara hutsez aritzeko bokazioa zeukan Maskarada taldearen altzoan. Beste batzuk existituko zirelakoan nago, baina antzerki konpainia harekin urradura nabarmena zabaldu zen euskal kulturaren paisaian, ikusita posible zela euskaraz aritzea eta sainetearen eremutik ihes egitea gaietan, planteamendu eszenikoetan eta antzezpenen profesionaltasunean.
|
|
|
Baina irudi zait, edukien aldetik irekiagoa litekeen antzerki saila eskas dugula: salaketa eta sarkasmo alorrean gelditzen eta horretara mugatzen da
|
gure
antzerkia. «Pairatzen dugun errepresio multi sekularra» instant batentzat ahantziko lukeen antzerki mota batzuk imajina gintzazke, euskaldun euskaradunak izan aurretik nolabaiteko jende soilak bagina bezala! 434
|
|
|
Herrikoitasunaren ilusioa zaintzen du.
|
Gure
antzerkiaren lotura euskalduntasunarekin da, ez jendetasunarekin. Ez da gurean gai unibertsalik jorratzen, baizik eta errepresio puntu bati aldika ihardesten, antzerkiaren bidez. Oro har, kultura bere osotasunean, errepresioari unean uneko arrapostu baten emateko baliatzen dugu, ez ustezko errepresio goraipatu hori baino urrunago jendetasunaren bila abiatzeko.
|
|
|
Herrikoitasunaren ilusioa zaintzen du.
|
Gure
antzerkiaren lotura euskalduntasunarekin da, ez jendetasunarekin. Ez da gurean gai unibertsalik jorratzen, baizik eta errepresio puntu bati aldikal ihardesten, antzerkiaren bidez. kultura bere osotasunean, errepresioari uneanuneko arrapostu baten emateko baliatzen dugu, ez ustezko errepresio goraipatu hori baino urrunago jendetasunaren bila abiatzeko.511
|
|
|
... urte gehiegi izan dira
|
gure
antzerki idazleak ezer berririk sortu gabe izan direnak. Eta jakina orain antzerki bat inguratzeko denok badakigu nola ibili bear dan.
|
|
|
|
Gure
antzerkia da beste mintzairetako antzerkien maila berean ezarria. Ez da guttietsia eskuaraz delakotz, ez eta baitezpada goretsia...
|
|
|
Zer zentzu du eta zer balio du amateurra izateak?
|
Gure
antzerkia luzaz bizi izan baita, eta gehienbat instituzioetatik kanpo.
|
|
|
Eta nik faltan dut
|
gure
antzerkian —zeinen jatorrak garen, alazankoa! — egon den klasismoa aztertuko duen ikerlari hori.
|
|
|
Maila onartutzat jotzen den horretatik behera dagoen oro da erridikulua, ez da guri soilik gertatu zaigun zerbait, gizarte kolonizatuek ere esango lukete zerbait hitza eman bagenie, eta hala, zaku handi batean sartzen dira hizkuntza, generoa, analfabetismoa zein jatorria. XIX. mendeko
|
gure
antzerki kostunbristak, XX. mendeko gure telebista saioek, XXI. mendeko gure film arrakastatsuenek asko zor diote Peñafloridaren eta Altzibar Jauregiren umoreari, orratz eta hari beraz eginak dira guztiak.
|
|
2017
|
|
|
Bestalde, Corrado Masacciren Zirkoa eta txotxongiloak emanaldiaz eta bisita gidatuaz ere balorazio" oso positiboa" egin du udalak, ikastetxeetako ordezkariek ere hala baloratu baitute. " Ezinbestekoa da
|
guretzat
Antzerki Topaketen barruan transmisioa lantzea, zaletasuna sortzea eta haurrak nahiz gaztetxoak antzerkiaren mundura gerturatzea", azaldu du Ainara Larrañaga Kultura zinegotziak.
|
|
|
Hamasei urte genituen. Angel Zelaieta euskara eta literatura irakasleak,
|
gure
antzerkirako zaletasuna eta pasioa ikusirik, Gabriel Arestiren antzerkiak irakurtzea proposatu zigun. Baita erronka bota ere, astean behin euskarako ordua antzezlana atontzeko erabiltzea.
|
|
|
|
Gure
antzerkia hiltzen ari du gaien interesik gabeak eta irudi inpaktanteen faltak. Erakundeen antzerkian orde ‘spectacle vivant’ nozio frantsesa ezarri nahi dute.
|
|
2018
|
|
|
Euskal Herriko plaza guztietara iritsi nahi bada, euskara batua erabili behar da. Ikuspegi nazional batetik
|
gure
antzerkiak euskara batuan izan behar du. Salbuespenak daude, herri mailan sortzen den antzerkia, kasu.
|
|
|
Gereñu, Idoia, 2012,"
|
Gure
antzerki idatzia 1936ko erbestealdian", in 1936ko euskal erbestealdiko antzerkia. El teatro del exilio vasco de 1936 Donostia:
|
|
2019
|
|
|
Rufino Ibardin aspaldidanik ezagutzen ninan, eta herrikideak ez baginen ere, bailara berean bizi gintunan, gure bi herrien artean hamar kilometro eskas baizik ez zeudenan?. Rufino inprimategi baten jabea zunan, inoiz edo behin
|
gure
antzerkien kartelak egindakoa berau. Esku indargez agurtu nindinan, baimena eskatuz bezala.
|
|
|
Tira, politikaz ere hitz egiten genuen, baina argi genuen antzerkia genuela guk iraultza lortzeko bidea. Inaxio ahots erlatsez mintzo da, mantso eta sakon, begirada urrun eta hazpegi tenkatuez, gogoratze hutsak bihotza erdiratzerainoko oinazea emango balio bezala?. Pentaedroa zuen izena
|
gure
antzerki taldeak, eta benetan gure, herriaren helburuen alde lan egiten ari ginelako uste osoa genuen.
|
|
2020
|
|
|
Askotan galdetzen zein den digute clown eta pailazoaren arteko desberdintasuna.
|
Guk
antzerki zirkua egiten dugu. Pailazoak saioak egiten ditu.
|
|
|
Nik miresten ditut pailazo horiek.
|
Gu
antzerkitik goaz, eta beraiek gehiago zirkutik. Zirku eskola batean ikasi dugu, baina gure metodoa antzerkitik dator.
|
|
|
30 urte baino gehiago daramagu antzerkian eta publiko euskaldun eta adin guztietakoarengana heldu ohi gara. Oso irekiak gara eta perfil ezberdineko jendea etortzen da
|
gure
antzerkia ikustera, adineko jendea, gaztea… publiko euskalduna orokorrean, ez gara hainbeste bereizketak egiten hasteko! (barreak)
|
|
|
|
Gure
antzerkiak, beraz, ibilbide interesgarri, askotariko eta aberatsa izango duela aurreikus daiteke 2019ko panoramikatik. Aurretik egin den lan guztiari esker eta, hori bai, erresistentzian bizi izatearen zama gainetik ezin kendurik gabiltzala oraindik.
|
|
|
Bestalde, emakumezkoek zailtasun handiagoak ditugu bizitza eta sortzaile ibilbidea bateratzeko eta hori aurrera eramateko. Horrela, emakumeok zein gizon zuri hegemonikoaren ideietatik ateratzen den edonork diskurtso horretatik kanpo jauzi egin ahal izateko,
|
gure
antzerki propioa eraikitzea zaigu beharrezko, modu horretan bakarrik azaleratuko baita beste begirada bat oholtza gainetan. Hori erraz esaten da, baina gero taula gainetara iritsi egin behar da.
|
|
|
Izan ere, Azpeitiko topaketak dira Euskal Herrian euskarazko antzerkiari dagokionez ibilbide luzeena dutenak, eta euskal antzerkiaren errealitatearen lehen mailako erakusle izan lukete.
|
Gure
antzerkiaren ikusgarritasuna ahalbidetzeko ezinbesteko plazatzat daukagu Azpeitikoa. Horrez gain, hain ibilbide luzea duen jarduera honek euskal antzerkiaren eragile ezberdinen saretze eta hausnarketarako parada ere eman luke.
|
|
|
Gero ikasiko genuen benetan zer gehiagok osatzen duen teatroa. Garai horretan, literatur irakasleak
|
gure
antzerkirako zaletasuna eta pasioa ikusirik, Gabriel Arestiren antzerki lanak irakurtzea proposatu zigun. Baita erronka bota ere, antzezlana muntatzea.
|