|
2000
|
|
|
|
ezin
eramana.
|
|
|
Garunak deusetan finkatzeko betarik gabeko karrika dantza horretan, Gertakarien ezagupidea falta nuen. Egunkariko nagusiek
|
ezin
eraman, ordea, hutsune horrek nire zerbitzu orrira ekar zezakeen zikin deitoragarria: abuztu horretan zazpi hilabete nituen atal horretako buru eta buztan.
|
|
2001
|
|
|
" Baztar guzietan izango dira olako pertsonak: direla jende zaharrak berrikeriarik bere bizitzan sartzea nahi ez dutenak, direla jende elduak denbora baiño lehenago zahartuak, ikasleen, sexoaren, drogaren edo minigonaren
|
ezin
eramanak itsutu dituenak".
|
|
|
Kasetea ez bezala, PC bat
|
ezin
eraman daiteke noiznahi gela batetik bestera.
|
|
|
Orain bost urte bere zerbitzuak erabili beharrean hitz egiteko ordaintzen zion gizon batekin ezkondu zen, agian ez maiteminduta zegoelako, baizik herbestean zeraman denboran goxotasuna eskeini zion bakarra izan zelako.
|
Ezin
eraman lezake ordea bere txikia atlantikoz bestaldera; hori esaten dio behintzat ezer ulertzen ez dion abokatu batek. Oraindik Carmelitarekin itzuliko den esperantza gordetzen du bere bihotzaren erdian, baina ahantzi egin zaio dagoeneko ez dela bere txikia, emakumea baita jada sorterrian laga zuen neskatxoa.
|
|
|
Tratu txarrak
|
ezin
eramanez etxera bihurtu eta han betiko gelditu nahi. Aitak berriz ezkontzeko esan zion.
|
|
|
|
Ezin
eramana
|
|
|
Nahigabetzen nauenak, ordea,
|
ezin
eraman dezakedanak berak, poztu egiten nau biziro beste alde batetik. Gizaldien arteko borrokari legezkoa deritzat, bizitzak berekin dakarren legearen semea.
|
|
|
orain Djilas ek burokratak deitzen ditu. Eta goseak, lan gehiegiak, mendetasun
|
ezin
eramanak borrokara daramatza berriz ere abere azpiratuak, astoaren arrantzak dituztela eragile, nagusi berriak zapaldu arte.
|
|
|
Irakurri gabe utzi zituen, nonbait esan duenez, Egañaren paper batzuk, haietan" Holgà ¡ rame yo muy mucho" edo antzeko zerbait aurkitu zuelako. Horrelakoak
|
ezin
eramana, ordea, gaurko euskaldunik  gehienok badugu erdaraz ari garenean. Aita Larramendirena da guretzat harritzekoa:
|
|
|
Batasunik ez horrek, hain ederra izanik, geure bizkarrek inolaz
|
ezin
eraman dezaketen karga ezartzen digu gainean. Batasunik ezak behartzen gaitu, nor bagara, euskalki guztien, handi eta txikien?
|
|
|
Baina Zaloñak darabilen saltsa horretan ez dira irakasleak gehienbat gure adinekoak; zaharragoak dira, batez beste, gurasoak irakasleak baino. Eta hortik, hain zuzen, zaharrago nahiz gazteago izatetik, ez baita jaio oraindik aldi berean zaharrago eta gazteago izan daitekeen mutilik, dator agertzen duen
|
ezin
eramana, ez irakasle nahiz guraso izatetik.
|
|
|
Eta erantsi da era bateko baino gehiagotako kausak dabiltzala dudarik gabe jokoan, nork batzuei nork besteei (nork bere opilari ikatza) opa badio ere nagusitasuna. Hor sartzen dela esan nahi nuke zenbaitek gutxitu adina beste zenbaitek gehitu ohi duen bertako eta kanpotikako aginteen arteko
|
ezin
eramana.
|
|
|
Ez dut esango artea ezin lora daitekeenik askatasunik gabe, aski baikenuke Txillida aipatzea hori egia ez dela erakusteko. Baina
|
ezin
eraman du gogorkeria nagusi ibiltzea, askatasunaren gose egarria bere baitan baitarama, beretzat eta besterentzat. Arteak ez luke etikari loturik egon behar, batez ere etika lege horiek maizegi indarzaleek asmatuak direlako, nahasketaz beste biderik ez baitute aurkitzen bere buruen alde jokatuko badute.
|
|
|
Borroka geure baitan daramagula eta zorionez daramagula, hilik baikeundeke ukituko ez bagintu. Oinazeak, batzuetan sor besteetan
|
ezin
eraman ahalako, adierazten digu bizirik gaudela. Eta egoera horren atsekabea ez zuen Arestik asmatu, bere baitan sufritu zuen eta, berak sufritzeaz gainera, soraioei sufriarazi.
|
|
|
Ezagun zuten erreak zeudela.
|
Ezin
eraman gure lagunarte zoragarri hura. Ez ziguten bertan elkarrekin afaltzen ere utzi.
|
|
2002
|
|
|
Egun batez Lacey eritegira eraman behar izan zuten. Zakurra
|
ezin
eraman, ordea, eta auriaka hasi zen, laguna galtzen zuelako. Izugarrizko maitasuna dio mutil koxkorrari.
|
|
|
Interesgarri iruditzen zitzaizkidan disko guztiak
|
ezin
eraman ordea, eta hautaketa eginda ere, ordaindu beharreko diru kopurua ez zen txantxetakoa. Txanpon zorroa arakatzen nuen bitartean, morroiak konplizitatezko begirada bat bota eta zera esan zidan:
|
|
2003
|
|
|
Victor Hugoren pasadizo honek argitzen digu esan nahi dudana: bera baino lehen hemen barrena pasatako bidaiari guztiek esaten zuten idi orgen karranka ezin zela pairatu,
|
ezin
eramana zela, belarriak zulatzen zituela. Theophile Gautierrek ahapaldi antologiko batean izugarriak eta bi esaten ditu gure idi orgaren karrankaren kontra: «Orgaren ardatza leuntzeko erabili beharrean, bere zopan botatzen du itzainak koipea».
|
|
|
Garbi zegoen ez nuela nire egunik, ez nuela bat ere asmatzen. Monikak, ilargia agertu eta gorriturik ezkutatu den astro lotsatia deitu zion lehenik, eta bakardadea
|
ezin
eramanik Baigorriko ardoarekin penak itotzen saiatu den gizagaixoa, ondoren. Nik Eneida ren hasiera ekarri nion gogora Monikari.
|
|
|
Mahaian eserita zeuden eguerdi hartan, aita lanetik noiz etxeratu zain. Goseak amorra  tzen azaltzen zen beti, ordu askotako baraua
|
ezin
eramanez.
|
|
|
Gauzak horrela, benetako arazoa ez da desberdinak
|
ezin
eramana, desberdinak ezin onartua baino (are larriago azken hau). Botereak herriari edo minoriei tolerantzia eskatzen dienean, Sarrionandiak dioenez," beren negua ez dela jasa  tzeko hain gogorra, eta beren morrontza egonarriz sofritzeko agintzen zaie".
|
|
|
Nolanahi ere, Kulturaren Euskal Plana aurkezterakoan Ibarretxek berak eta Azkarate andreak esandakoak kontuan hartuz, adi jarraitu zaie planaren gorabeherei, plan erraldoi guztiek duten arrisku berbera baitu honek ere: alegia, gero praktikara
|
ezin
eramana, edo praktikara eramateko zailtasunak izatea. Gaztelaniaz badute esaera honelako planek izaten duten arriskua definitzeko:
|
|
|
Gainerakoan, euskaltzale mugimenduak bere ahulezia erakutsi du, behin berriz. Egiturak badira, alor ezberdinetan lanean, baina gehienei ez zaie eskatzen ahal halakoneurri uholde bati erantzuteak eskatzen duen kanpainaja rraituan aritzerik, eguneroko egiteko" arruntei" erresi stentzia lana gehitzeak dakarren neke erantsia
|
ezin
eramana gertatzen delako. Horretarako sortu direnek, berriz, baliabideak dituzte eskas, antolakuntza eta sinesgarritasun arazoak ahantzi gabe.
|
|
2004
|
|
|
Denadela, ez da hori eliminatibismoak duen arazorik larriena. Besteak beste, bere proiektuaazken bururaino
|
ezin
eraman hori da eliminatibismoaren arazo nagusia. Hainbat egoerarendeskribapenetan ezinezkoa da gogo egoeren hiztegia erabat ordezkatzea.
|
|
|
Hala ere, beharrezkoa da substratua lastoarekin edo lur berriarekin biguntzea tenperaturak jaisten hasi baino lehen. Betonikak maiz ureztatu behar izaten ditu; izan ere, espezie hori askoz hobeto hazten da hezeguneetan, itsasotik edo behe menditik hurbil, nahiz eta leku horietara
|
ezin
eraman, ez da oztopo laborantzatik botatzeko. Argiztapen beharrei dagokienez, nahiago du leku argi eta argitsua edo itzal erdiko eremuak.
|
|
|
–Amona,
|
ezin
eraman dut zu horrela ikustea, eta hitz egidazu, mesedez...!
|
|
|
Eta, zenbaitek, protagonismo hori
|
ezin
eraman dute. Idazle bakarreko literatura garela esanez, kritika minduak entzun dira azkenotan.
|
|
|
bizkarrak mengel, zama
|
ezin
eramanik.
|
|
2005
|
|
|
Hierarkiaren kezkak irrigarriak iruditzen zaizkit. Eta
|
ezin
eramana zait egunotan pairatu dugun bonbardaketa informatiboaren zenbatekoa, eta nolakoa.
|
|
|
Gainera, guztiak bat egingo du denboran Kataluniako Estatutuaren erreformaren gaiarekin. CiU abstenitu egin da Kataluniako Legebiltzarraren oraingo bozketan, baina nekez pentsa liteke benetako orduan berdin egitea, eta horrek ez ahalbideratzea bere onarpena eta, beraz, Madrilgo Gorteetara
|
ezin
eraman izatea. Udazkenean, beraz, bi gaiek bat egingo dute eta Jose Luis Rodriguez Zapatero estu jarri ere bai.
|
|
|
Festetako zaratak nauka harrituta. Gero eta gehiago herrietako erdigunean bizi den jendeak alde egin behar izaten du etxetik,
|
ezin
eraman dezakeelako festetako zarata. Eragin fisiko eta psikologiko handiak izaten dituzte.
|
|
|
Poesia, nolanahi ere, bestelakoa da,
|
ezin
eraman baitaiteke zinemara.
|
|
|
Inesek, labur esanda,
|
ezin
eraman zuen amonaren arrakasta, disimulatzen ahalegintzen bazen ere.
|
|
|
...ulako zalaparta gertatu zen, eta orduko AP eta HBkoek botoaeman zioten Ricardo Etxepare hautagai nazionalistari, mantxurriano kanpotar bat («egurrezko maletabatekin etorria», zioen Uranzu Candidatura Independiente ko hautagai euskaldun gutxitarikoak; «sokabatekin lotua!» erantzun zion beste batek, mantxurriano kontzeptua etnizista baino gehiago klasistadela ongi adieraziz) Irungo alkate izatea
|
ezin
eramanez. Azkenean, sozialistak kikildu eta, boterebanaketa?
|
|
|
«Beren horretan egon daitezelaeskatzen diegu politikariei; hau da, Legebiltzarrean onartu dutena udal instituzioetara ere igaro dadila. (...) Inolaz ere
|
ezin
eraman dezakegu, ordea, boto bat gehiagoedo gutxiago edukitzeagatik gisa honetako arazoekin jostatzen ibiltzea» (MaribelCastello, 2003/9/14).
|
|
2006
|
|
|
Ezezagunaren aurreko beldur horrek, nolanahi ere,
|
ezin
eraman gaitzake garapen pertsonalak agintzen dituen aldaketak gertatzeari uko egitera; horrela gertatzekotan, geure buruaren kontrako bortizkeriazko jardueran arituko ginateke.
|
|
|
anatomia. Hori dela-eta, bertan behera utzi nituen kanpora joateko planak; bestela lagunekin joango nintzen kanpinean aste pare bat pasatzera nora edo hara, baina
|
ezin
eramango nituen anatomiako apunte eta liburuak motxilan.
|
|
|
Zerbaitek krak egin zuen, beharbada egin beharra zuen, oreka gaitza zelako bataren eta bestearen interesen artean eraikitakoa. Nik adiskidetasun huts mantendu nahi nuena zuk harago behartu nahi izan zenuen, harago
|
ezin
eramanak min eramanezina sortzen zizulako apika, eta horra nola erori zen behera hitz erdiz jasotako naipezko zubia.
|
|
|
Noizbait joan ziren etorritako bidetik, gorpuz eta gorputzez emokaturik utzita murru zola. Han gelditu ziren, bere kabuz ihes egin ezin izan zutenak edo beren lagunek
|
ezin
eraman izan zituztenak. Ilundu arteko denboran harrika eman genien.
|
|
|
Goranzko bidea hartu genuen, orain ezkerrera, orain eskumara, malda pikoari jarraituz. Izerditan ikusi nuen Batis gurdia aldapan gora
|
ezin
eramanda. Zipriano eta biok jaitsi egin ginen, pisua arintzeko asmoz.
|
|
|
–Bi hankako deabruak, suge zuri begi gorriak eta
|
ezin
eramanaren gaixotasunaz kutsatutako jendea topatu genuen. Baina baita gizajende leial eta lagunkorra ere.
|
|
|
Eta gero bizitzak berdintsu jarraitu zuen. Gerra baino gehiago izan ziren hemen
|
ezin
eramana eta inbidia. Elkarren arteko sesioa zernahigatik.
|
|
|
Sintomak: erdararen eragin nabarmena
|
ezin
eramana, erdarakadek eragindako animuaren makalaldia.
|
|
|
" Eskerrak", esanen du misterioaren xarmaren aldekoak. " Tamalez", esanen du ezjakintasuna
|
ezin
eramana nozitzen duenak. Ugariak dira, besteak beste, gure hizkuntzaren iragana ez baita beste batzuena bezain gardena, argia, ikertua edo dokumentatua.
|
|
|
Gloriari lehengo urtean eztarriko minbizia zuela esan zioten, eta sei hilabeteko bizitza –kimiarekin hobekitu ote zen... Agian horrek esplikatzen du zatiz bere desesperazioa, bere besteekiko ongi
|
ezin
eramana. Edaten hasi, zenbait aldiz koma etilikoan egon zen, gero estasia probatu zuen, anfetak, orain, azkeneko, koka.
|
|
|
Gizon batek beste gizon bati egiten diona, gizateriak gizateriari egiten dio. Eta ideia hori
|
ezin
eramana zait, ezin jasana; ez horratio faltsua edo gezurtia. Orduan ulertzen dut eromena eta absurdua baizik gorde ez dituen amildegi bat ireki zaidala oinen azpian, eta urrats bat aurrera eginez gero, galduta nagoela.
|
|
|
|
ezin
eraman duten mezalariak!
|
|
2007
|
|
|
\ Polarizatutako aniztasuna duen euskal gizartean bizi gara. Gure artean diharduten indar politikoen arteko erradikalismoa, gogortasuna eta
|
ezin
eramana ulertzea ez da erraza. Erakundeetan prepotentzia izateak edota hauen aurka sistematikoki aritzeak ezin diezaiokete herri honi gizarte aurrerakoi eta moderno izateko beharrezkoak dituen erabakiak hartzea galerazi.
|
|
|
Madrilen egin zuten manifestaldi handia (07) aski ez eta hemen datozkigu euskal lurrera, Iruñera, joan den larunbatez, Espainiako bandera eta inon diren ikur klase ezberdinak hartuta, hango bazter guztietatik (Extremadura, Asturias, Zaragoza...) pepito eta frankista guztiak. Hori
|
ezin
eramana daukatena, euskaldunok euskaldun izan nahi dugula eta beste gabe!
|
|
|
Sarako Liburuen Bazkoko Ferian omenaldi bat egin zitzaion, Larrungo harri peza alimalea oparituz.
|
Ezin
eramanez ari zela, ahaaa, ahaaa, euskaldun gazteen borrokara animatzeko diskurtso sutsua eskaini zuen, gerla oihuak are bitxiago zirela, hilabete eskasean, erakunde armatuak tregoa permanentea iragarria zuelarik.
|
|
2008
|
|
|
Konturatzen ziren gurea zela Zarautz osoa, eta
|
ezin
eraman! Gure kontrako salaketak egin zituzten.
|
|
|
Pertsona horiek akatsak eta atsekabe edo gogobetetze eza
|
ezin
eraman ditzaketenez, irudimenari ate leihoak zabalik, beren trebeziak neurrigabe handietsi eta beren akatsak hein berean gutxiesten dituzte.
|
|
|
Badagoela adin bat erabaki nuen, gizakion barne egitura osoa erortzen hasten dena, eta kataklismo hori isilik, inolako harrabotsik gabe gertatzen dela, guztion begi bistan, eta emakumeak, inguruan dauden emakume batzuk bakarrik ohartzen direla sarraskiaren handiaz. Horietako batzuk, ikuskizuna
|
ezin
eramanik edo, aldendu egiten dira. Hori egin zuela uste dut Nataliek.
|
|
|
Segur aski malkoei ezin eutsiz ariko da bota diodana egiatan harturik, oinazez egonen da alabari bi zaplazteko, ongi mereziak, eman beharrean, edo borroka egin beharrean. Ezpaina hozkatuz arituko da pentsamenduak zorioneko dendara
|
ezin
eramanez. Pentsatu dut maite dudala, baina...
|
|
|
Orduan apaiz progreak ibiltzen ziren lantegi horretan; orain psikologoak ibiliko dira... edo ez dakit ba. Nolanahi ere, bizia bere horretan
|
ezin
eraman duen jendea izango da. Eman beharreko erantzuna da:
|
|
|
Ikuskatzaile oro ikusleak ezin ikusi bat galanta behar du bere baitan; oro-jakileak sentitu ezin bat; ahalguztidunak
|
ezin
eramana... Dezakeena ezinean?
|
|
2009
|
|
|
Gehienean besterik
|
ezinak
garamatza
|
|
|
Mutilak, mina
|
ezin
eramanez eta askatu nahian, ito egin zuela neskatxa ustekabean. Mutilak atzaparkadak zeuzkan bularraldean eta aurpegian.
|
|
|
Paketearen irutzia
|
ezin
eramana zuen. –Hotza dago gaua, e??
|
|
|
Maite nuen maite. Halako batean, bagoiko tentsio hura
|
ezin
eramanez, oihuka hasi zen: –bat batean bakarrik nago, zerua urdina delako eta zuhaitzak berdeak direlako...?, esaldia luzeagoa zen baina lehen zati hori bakarrik gogoratzen dut.
|
|
|
esan zidan sugegorriena zirudienak;. Zer kalte egiten dizuet, kerik aurpegira botatzen ez badizuet??, nik; eta berak: ?
|
Ezin
eraman dut emakumeak erretzen ikustea: oso gauza itsusia da!?;. Gizonak erretzen ikustea ez, baina gu bezalako emakumeak erretzen bai, jakina??; eta orduan ez dakit zer esan zidan, eta azkenean badakizu zer??
|
|
|
Ada, aitaren aginduz balizko karrera distiratsu bati uko egin ziona, taldeko bakarlari nagusia zen, baina bazuen aurkari bat. Gemma Lertxundi?, Ada gainetik egotea
|
ezin
eraman zuena; Gemmak ez zion Adari inoiz ezer esaten, ez beste korukideekin gaizki esaka ibiltzen ere, baina igarri egiten zitzaion bazuela Adaren aurka zerbait, Adaren presentzia hutsak, besterik gabe, ezin urduriago jarriko balu bezala: horregatik, ahal zuenean, ekidin egiten zuen; egun batean. Gemma Adaren ondoan zegoen?
|
|
|
Erlijiokoen esku orri eta liburuetan irakurri izan dut Karlos IX.a bihotz karga
|
ezin
eramanik hil zela. Aditu ere dut oihuka ari izan zela, barkamen eskean, inguruan dantzan zebilzkiola San Bartolome bezperan hilarazitako guztien mamuak.
|
|
|
Ezina, gure bizitzaren motorra da, etorkizunera iristeko bidea.
|
Ezinak
garamatza galbidera, gizaki garen aldetik, dugun gutxiegitasun hau ikusi eta onartzeak. Eta gero, ezin hori asimilatutakoan, beranduegi da burua altxatzeko, kontrolik ezak, autoritate faltak, inguruak irentsi gaitu hori profitatzen igaro dugun denbora luzean.
|
|
|
Helbururik gabeko ostera batek
|
ezin
eraman nazake Vladimirko Andremariaren elizaraino baizik, bertan da. Errusiar Lurraren Ama Nekaezina?. Albo batean, azoka sarreran, hogei bat emakume, lore, perretxiko, andramasusta saltzen.
|
|
|
Otzanak izan eta guztiarekin ere, indioen gobernua
|
ezin
eramanik, Georgiako Estatuak 1930ean haien atzerriratzea erabaki zuen. Txerokeek Korte Gorenera jo zuten (Txerokeen Nazioa versus Georgiako Estatua).
|
|
|
Hasiera batean, arratsaldero Arrospide aita joan ohi zen Galiziaraino, edo Soriaraino; goizean garbitze eta banatze lanak egin, eta arratsaldean hara. Baina erritmo hori
|
ezin
eraman, eta orain kanpotik zuzenean ekartzen dizkiete. Sarasolaren arabera, oso denbora gutxian egiten da dena,, honek ezin du denbora asko itxaron, genero delikatua da?.
|
|
|
Sudurra bi zulotako tximinia bihurtu... eta orain sirena jotzea bakarrik falta zaizu, fabriketan bezala" esan zidan sugegorriena zirudienak;" Zer kalte egiten dizuet, kerik aurpegira botatzen ez badizuet?", nik; eta berak: "
|
Ezin
eraman dut emakumeak erretzen ikustea: oso gauza itsusia da!";" Gizonak erretzen ikustea ez, baina gu bezalako emakumeak erretzen bai, jakina..."; eta orduan ez dakit zer esan zidan, eta azkenean badakizu zer...?
|
|
|
Ada, aitaren aginduz balizko karrera distiratsu bati uko egin ziona, taldeko bakarlari nagusia zen, baina bazuen aurkari bat –Gemma Lertxundi–, Ada gainetik egotea
|
ezin
eraman zuena; Gemmak ez zion Adari inoiz ezer esaten, ez beste korukideekin gaizki esaka ibiltzen ere, baina igarri egiten zitzaion bazuela Adaren aurka zerbait, Adaren presentzia hutsak, besterik gabe, ezin urduriago jarriko balu bezala: horregatik, ahal zuenean, ekidin egiten zuen; egun batean –Gemma Adaren ondoan zegoen– korua bakarlariari sarrera prestatzen ari zitzaiòn mementoan doi, Gemmak segundo hamarren batean luzatu zuen nota, aski izan zena Ada bere tokitik ateratzeko eta hurrengo hiruzpalau notetan deszentratuta aritzeko –ez berak uste bezainbat, halere, zuzendariak ez baitzuen saioa eten–, berriro bere buruaren jabe egin arte; egun hartan, baina, Gemma ez ezik, Ada ere urduri zegoen, oso urduri, bezperan Teofilo Mariarengandik esker gaiztoko erantzuna jaso eta kontu hura burutik ezin kendu zuelako; Ada, izan ere, egunetan aritu zen nebarentzat –Frantzian bi urteko egonaldia egin ondoren, exera itzulia– jertse gris urdin bat egiten, bezperan haren urtebetetzea zela-eta; Adak bazekien Teofilo Mariak atsegin zuela kolore hura –hetchgrau deitzen zion anai arrebetan zaharrenak kolore hari, austrohungariar armadako soldaduen uniformearen ezaugarri––, eta, beste pentsakizunik gabe, nebaren gustua betetzen ahalegindu zen; hura, baina, ez zen opari bakarra, aitak sakelako erloju bat oparitu baitzion, urrezkoa, bere kate dotorearekin; erlojuak, gainera, atzeko aldean, inskripzio bat zeraman:
|
|
|
Gero ni izango naiz egoskorra eta tematia, baina eltzagorra ere hisiaturik zegoen berearekin eta, ahariak topeka ikusteaz asperturik, Estudianteak, norgehiagoka hura
|
ezin
eramanik, paskinak inprimatzea proposatu zuen.
|
|
2010
|
|
|
Baina, horiek nahikoa iruditu ez eta hura izan zen berria ikasi beharra, hura! Hizkuntza sukarrik baldin bada inon, hangoa bai sukar kiskali eta
|
ezin
eramana. Eta telebistak sustatu zuen berrikuntza.
|
|
|
|
Ezin
eramana zuten batzuek zaharren konportamendua, eta hasi ziren, hasi, gazte batzuk zaharren aurka protestaka. Ziotenez gazte horiek:
|
|
|
Eta, hala ere, Teok jakin behar zuen bere gurpil aulki hartan hutsaren hurrengoa zela: huts hura, baina, beruna baino astunagoa zen, bere harrotasunak
|
ezin
eraman zuena, eta hala, bada, huts hura janzteari ekin ote zion, jantziak hutsaren esentzia ere itxuraldatuko zuelakoan, beruna baizik ez zena zerbait arinago eta eramangarriago bihurtuz. Hartarako, baina, mozorro egoki bat behar zuen, guztiz liluratuko zuena, baita, liluraren liluraz, autoengainuaren indarrak abiaraziko zizkiona ere:
|
|
|
Nik banekien zer ari zitzaidan esaten Mendi: . Eraman nazazu, Damaso, eraman nazazu zurekin??, baina nik
|
ezin
eraman nuen, nola eramango nuen, bada! Ordainean, malko batzuk irristatu zitzaizkidan masailetan behera niri ere, eta hiru musu eman nizkion.
|
|
|
Jende duina, jende txukuna, ohiturazko jendea. Nortzuk ziren orduan neskak eta senarrak hondartzako arkupeetan gurutzatzen zituztenak gauetan, ezkutuko jendeak, abailduak,
|
ezin
eramanezkoak.
|
|
|
Sekulakoak erran zizkidan. Hain sekulakoak, non hark leporaturikoa
|
ezin
eraman eta aitaren orpotik segitu bainuen karrika aldera, triste eta aski ernegaturik halaber. Hein batean, ulergarria zitzaidan amaren jokaera.
|
|
|
Ez nuen nahi, inola ere, nire umeak halako tatxarik, halako makurrik izaterik. Nik sufritu nuena beste inork pasatzerik nahi ez izatea egon liteke jokaera horren atzean, baina izan liteke, baita ere (Juancarrekin ordutan eta ordutan hitz egin ondoren iritsi nintzen ondorio horretara), izan liteke nik neure akatsa ez jasatea, neure burua arbuiatzea, eta horregatik
|
ezin
eramatea nire ondorengo batek gaitz bera izatea, inperfekzioaren errepikapena izango litzatekeelako, gehien gorroto izan dudana nik neuk sortzea. Ez dakit ondo azaldu dudan.
|
|
|
Nik banekien zer ari zitzaidan esaten Mendi: " Eraman nazazu, Damaso, eraman nazazu zurekin...", baina nik
|
ezin
eraman nuen, nola eramango nuen, bada! Ordainean, malko batzuk irristatu zitzaizkidan masailetan behera niri ere, eta hiru musu eman nizkion.
|
|
|
Eta, hala ere, Teok jakin behar zuen bere gurpil aulki hartan hutsaren hurrengoa zela: huts hura, baina, beruna baino astunagoa zen, bere harrotasunak
|
ezin
eraman zuena, eta hala, bada, huts hura janzteari ekin ote zion, jantziak hutsaren esentzia ere itxuraldatuko zuelakoan, beruna baizik ez zena zerbait arinago eta eramangarriago bihurtuz. Hartarako, baina, mozorro egoki bat behar zuen, guztiz liluratuko zuena, baita, liluraren liluraz, autoengainuaren indarrak abiaraziko zizkiona ere:
|
|
|
Bizitza aise edo nekez trebeskatzen den bidaia duk! Ez duk behargabeko karga beharrik, aski pizu izaiten baita bestela ere, eta ez duk arrazoin bat hire karga
|
ezin
eramanak aitzinekoen bizkar gainera eman nahi izatea!
|
|
|
Raimundo, esan bezala, gizon estimatua zuan herrian eta ia denek ikusten zitean begi onez gizaseme hark eskaintzen zuen kolaborazioa. Batzuek, hala ere,
|
ezin
eramana izaten ditek edozein konturekin eta gaizki esaka hasteko edo bazterrak nahasteko ez ditek askorik behar. Pepita horietakoa zuan eta duk oraindik ere, belar gaiztoak akabatzen ez dituk eta errazak izaten.
|
|
|
Erantzuteko solas egokirik bururatu ez eta besoaz sorbaldak inguratu nizkion. Burua sorbaldan utzi zidan,
|
ezin
eramana bailuen bere pisua. Horrela egon ginen luzaz.
|
|
|
" Idazle dezimononiko" tzat jo ninduen orain dela hamarkada pare bat ia, Susa aldizkarian atera zuen erreseina batean. Afera da
|
ezin
eraman zezakeela ni goragoko kategorian egotea, alegia, benetan profesionaltzea lortu duten euskal idazleen klub hertsian. Ez nion ikusten emakume gazteak maitemintzeko adina kalitaterik –espero nuen Katxalynek gustu hobea izatea–, ezta asmorik ere, itxuraz.
|
|
2011
|
|
|
Mahoizko praketan gurea ere, gonaren loturarik ez, baina ez genizkion bularrak dingilian nabaritzen praken gainetik kamisoi laburrarena egiten zuten atorra koadratu lasai haien azpian.Akabatu eginen haugu, Paulov! Erraiak uluka txirrina entzundakoan.Gure zakil lainezartuak amorru bakarrean.*** Altxatzera egin nuen baina besotik heldu ninduen Gorkak alde egiten banuen lekua utziko nuela, behatzeko nor zetorren. Bai, lekua uzten banuen jesarri eginen zen, berriketan hasiko zen ezer gertatu izan ez balitz bezala, bertan gelditzen banintzen haren zurikeriak entzun nituen ordea,
|
ezin
eramana. Heldu zen, uste dut inork ez ziola begitartea eman, zimitorioan egina geneukan hormamargo gaitzari beha jarraitu genuen, langileriaren nekeak patronalaren ankerra elizaren jokabidea.
|
|
|
–zuritu du Honoriok bere burua?. Fatxak, izan ere,
|
ezin
eramanezkoak zaizkidak.
|
|
|
Beste alde batetik, baldintza gaitzetan idatzi ziren hiru liburuak: Narrazioak gehienbat Puerto de Santa Mariako kartzelan 81ean eta 82an, Atabala eta euria Herrera de la Manchan 83an eta 84an, eta Ipar aldeko orduak libertatean, baina erbestean, hortik zehar alde batetik bestera paperik
|
ezin
eramanez. Hala, ez dut orain arte izan hainbat oker zuzentzeko aukera edo buruera.
|
|
|
Gizarte batek sendatu behar badu, lehenengo kontzientzia kolektiboa garbitu beharra dago. Beldurra, gorrotoa, aurrejuzguak, ezinegona, errezeloa,
|
ezin
eramana, ezin onartua, zer ez dago euskal kontzientzia kolektiboan?
|
|
|
Loritoen moduan esaldiak errepikatzeko ohitura zuen, berak edo beste edonork esandakoak, berdin zion. Lehendik
|
ezin
eraman banuen, hizketan entzuten nuen bakoitzean are gehiago gorroto nuen. Astean behin bakarrik zabaltzen nion atea, egoitzaren ordainarekin etortzen zen ostiraletan.
|
|
|
Henniek begiratu bizkorra bota zidan, nirea onespenezkoa izan, nonbait?, eta txokolatezko kremaduna hartu zuen, kafezko tximista, barrenean gaztainak zituen merengea, eta marrubi freskoz betetako adartxoa. Haren
|
ezin
eramana, neba ikusita! Baina mutila jiratu bezain laster jaso zuen platera.
|
|
|
Kasu horietatik pitin bat aldentzen den adibidea, baina gugandik hurbilago daudenak, Estaturik gabeko nazioen erakoak dira. Zernahi ere, gehiengoaren aldetik gutxiengoarekiko dagoen ezinikusia eta
|
ezin
eramana, ezezagunarekiko beldurra ote?, gainditzeko aski litzateke diferentea izateko dugun eskubidea onartzea eta bermatzea?
|
|
|
Horrela, bere buruaren kontrako eta besteen kontrako emozio indartsuak eta kontrolatu gabeak izaten ditu. Estresa eta barne herstura
|
ezin
eramanez, bere bizitzako aro goiztiar batera itzultzen da. Erregresio horren adierazle moduan, esna amets egitea, haurren hizkera, enkopresia, sintoma psikotiko iragankorrak, ideia paranoide pasakorrak, amnesia, despertsonalizazioa edo disoziazio sintomak ager ditzake.
|
|
|
Bere buruarekin eta besteekin kontaktatu dezake, baina esperientzia mingarriak ezin ditu jasan eta egoeretatik aldendu egiten da. Herstura depresiboa
|
ezin
eramanez, mekanismo eskizoideen mendera itzultzen da. Mugakoak ez du jakiten arriskua barnetik edo kanpotik datorkion, nia eta nia ez dena ez baititu ongi bereizi.
|
|
|
Johanna k berehala erakutsi zuen harremanetarako zuen joera eta gaitasuna eta Heinrich-ek bere emaztearen harreman sozialak mugatzeko ahaleginak egiten zituen, jeloskortasunak eramanda. Johanna ri
|
ezin
eramana gertatzen zitzaion bere senarrak ezartzen zion bakardadea; aspergarria egiten zitzaion bere seme alabekin eta zerbitzariekin bakarrik harremanak edukitzea. Senarra suizidatzean liberatua sentitu zen.
|
|
|
Garai hartan Asturiasko Nuño kondeak estu hartuak zituen bizkaitarrak, eta urtero eskatzen zien zergatzat behor bat, behi bat eta idi bat, denak zuriak, bere agintearen aitortzan. Urte batzuk joan ziren horrela eta, halako bilaukeriarik
|
ezin
eramanik, Bizkaiko Batzarrek Jaun Zuria kapitain aukeraturik, asturiarrei aurre egitea erabaki zuten. Borroka latza izan zen eta inguruak gorriz tindatu zituen hildakoen odolak.
|
|
|
Ba ez, izan ere, bien arteko aldarte onak egun gutxi batzuk baino ez zuen iraun. Bere burua sendo eta indartsu ikusi zuenean, aitari berriro erne zitzaion seme harenganako ezinikusia, agian
|
ezin
eraman zuelako egiaz seme belar biltzailea indartsuagoa eta sendoagoa zela bera baino, hain handi eta gihartsua izanda ere.
|
|
|
Lanbroarengatik izan ez balitz, ez dakit nola aterako ziren handik, leku xabalean eta agerian geratuko ziren eta. Lainoa garbitu zuenean bi kilometrora zeudela ikusi genuen eta
|
ezin
eramanik sei hildako utzi zituztela. Gero kanoikadaka aritu ziren egun osoan, eta uste nuen gauez erasotzeko prestatzen ari zirela, baina ez zen horrela izan; norabidez aldatu eta Loretokietarantz abiatu ziren Bilboko errepidea mozteko asmotan.
|
|
|
Horregatik aipatzen da hori hemen, beste atal honetan, elkarri, hurkoari zer itzultzen diogu? Ba norberarekiko gorrotoa,
|
ezin
eramana. Behar baldin bada gure burua ezin dugu eraman, gorrotatzen dugu eta orduan bestea gorrotatzen dugu.
|
|
|
Baina, iraultza, justizia, askatasuna, aberria edota heriotza, hobena, damua... kontu handiegiak ziren keinu soil batez betiko zokoratzeko. Halere, hartua zuten batzuek erabakia," eskaintzen ziren aukerak aprobetxatzea" rena alegia, eta
|
ezin
eraman beste batzuek bere hartan jarraitzea. Zentzugabekeria zitekeena, hortik aurrera gorrotagarri jasangaitza bihurtzen du norberaren arestiko gomutak, eta 80ko hamarkadan" frankismo garaian zentzurik zezaketen jarrerak" ziren batzuentzat gorrotagarrienak, jasangaitzenak.
|
|
|
– Hitz egingo zenuen honetaz guztiaz zure amarekin –esan dit halako batean, kostata ateratako hitzez, kostata hots bakoitza, arnasa hartu eta mintzatu batera
|
ezin
eramanak balira bezala.
|