|
2001
|
|
|
Ez dut esango artea ezin lora daitekeenik askatasunik gabe, aski baikenuke Txillida aipatzea hori egia ez dela erakusteko. Baina
|
ezin
eraman du gogorkeria nagusi ibiltzea, askatasunaren gose egarria bere baitan baitarama, beretzat eta besterentzat. Arteak ez luke etikari loturik egon behar, batez ere etika lege horiek maizegi indarzaleek asmatuak direlako, nahasketaz beste biderik ez baitute aurkitzen bere buruen alde jokatuko badute.
|
|
2004
|
|
|
–Amona,
|
ezin
eraman dut zu horrela ikustea, eta hitz egidazu, mesedez...!
|
|
|
Eta, zenbaitek, protagonismo hori
|
ezin
eraman dute. Idazle bakarreko literatura garela esanez, kritika minduak entzun dira azkenotan.
|
|
2005
|
|
|
Inesek, labur esanda,
|
ezin
eraman zuen amonaren arrakasta, disimulatzen ahalegintzen bazen ere.
|
|
2006
|
|
|
|
ezin
eraman duten mezalariak!
|
|
2008
|
|
|
Orduan apaiz progreak ibiltzen ziren lantegi horretan; orain psikologoak ibiliko dira... edo ez dakit ba. Nolanahi ere, bizia bere horretan
|
ezin
eraman duen jendea izango da. Eman beharreko erantzuna da:
|
|
2009
|
|
|
Paketearen irutzia
|
ezin
eramana zuen. –Hotza dago gaua, e??
|
|
|
esan zidan sugegorriena zirudienak;. Zer kalte egiten dizuet, kerik aurpegira botatzen ez badizuet??, nik; eta berak: ?
|
Ezin
eraman dut emakumeak erretzen ikustea: oso gauza itsusia da!?;. Gizonak erretzen ikustea ez, baina gu bezalako emakumeak erretzen bai, jakina??; eta orduan ez dakit zer esan zidan, eta azkenean badakizu zer??
|
|
|
Ada, aitaren aginduz balizko karrera distiratsu bati uko egin ziona, taldeko bakarlari nagusia zen, baina bazuen aurkari bat. Gemma Lertxundi?, Ada gainetik egotea
|
ezin
eraman zuena; Gemmak ez zion Adari inoiz ezer esaten, ez beste korukideekin gaizki esaka ibiltzen ere, baina igarri egiten zitzaion bazuela Adaren aurka zerbait, Adaren presentzia hutsak, besterik gabe, ezin urduriago jarriko balu bezala: horregatik, ahal zuenean, ekidin egiten zuen; egun batean. Gemma Adaren ondoan zegoen?
|
|
|
Sudurra bi zulotako tximinia bihurtu... eta orain sirena jotzea bakarrik falta zaizu, fabriketan bezala" esan zidan sugegorriena zirudienak;" Zer kalte egiten dizuet, kerik aurpegira botatzen ez badizuet?", nik; eta berak: "
|
Ezin
eraman dut emakumeak erretzen ikustea: oso gauza itsusia da!";" Gizonak erretzen ikustea ez, baina gu bezalako emakumeak erretzen bai, jakina..."; eta orduan ez dakit zer esan zidan, eta azkenean badakizu zer...?
|
|
|
Ada, aitaren aginduz balizko karrera distiratsu bati uko egin ziona, taldeko bakarlari nagusia zen, baina bazuen aurkari bat –Gemma Lertxundi–, Ada gainetik egotea
|
ezin
eraman zuena; Gemmak ez zion Adari inoiz ezer esaten, ez beste korukideekin gaizki esaka ibiltzen ere, baina igarri egiten zitzaion bazuela Adaren aurka zerbait, Adaren presentzia hutsak, besterik gabe, ezin urduriago jarriko balu bezala: horregatik, ahal zuenean, ekidin egiten zuen; egun batean –Gemma Adaren ondoan zegoen– korua bakarlariari sarrera prestatzen ari zitzaiòn mementoan doi, Gemmak segundo hamarren batean luzatu zuen nota, aski izan zena Ada bere tokitik ateratzeko eta hurrengo hiruzpalau notetan deszentratuta aritzeko –ez berak uste bezainbat, halere, zuzendariak ez baitzuen saioa eten–, berriro bere buruaren jabe egin arte; egun hartan, baina, Gemma ez ezik, Ada ere urduri zegoen, oso urduri, bezperan Teofilo Mariarengandik esker gaiztoko erantzuna jaso eta kontu hura burutik ezin kendu zuelako; Ada, izan ere, egunetan aritu zen nebarentzat –Frantzian bi urteko egonaldia egin ondoren, exera itzulia– jertse gris urdin bat egiten, bezperan haren urtebetetzea zela-eta; Adak bazekien Teofilo Mariak atsegin zuela kolore hura –hetchgrau deitzen zion anai arrebetan zaharrenak kolore hari, austrohungariar armadako soldaduen uniformearen ezaugarri––, eta, beste pentsakizunik gabe, nebaren gustua betetzen ahalegindu zen; hura, baina, ez zen opari bakarra, aitak sakelako erloju bat oparitu baitzion, urrezkoa, bere kate dotorearekin; erlojuak, gainera, atzeko aldean, inskripzio bat zeraman:
|
|
2010
|
|
|
|
Ezin
eramana zuten batzuek zaharren konportamendua, eta hasi ziren, hasi, gazte batzuk zaharren aurka protestaka. Ziotenez gazte horiek:
|
|
|
Eta, hala ere, Teok jakin behar zuen bere gurpil aulki hartan hutsaren hurrengoa zela: huts hura, baina, beruna baino astunagoa zen, bere harrotasunak
|
ezin
eraman zuena, eta hala, bada, huts hura janzteari ekin ote zion, jantziak hutsaren esentzia ere itxuraldatuko zuelakoan, beruna baizik ez zena zerbait arinago eta eramangarriago bihurtuz. Hartarako, baina, mozorro egoki bat behar zuen, guztiz liluratuko zuena, baita, liluraren liluraz, autoengainuaren indarrak abiaraziko zizkiona ere:
|
|
|
Nik banekien zer ari zitzaidan esaten Mendi: . Eraman nazazu, Damaso, eraman nazazu zurekin??, baina nik
|
ezin
eraman nuen, nola eramango nuen, bada! Ordainean, malko batzuk irristatu zitzaizkidan masailetan behera niri ere, eta hiru musu eman nizkion.
|
|
|
Nik banekien zer ari zitzaidan esaten Mendi: " Eraman nazazu, Damaso, eraman nazazu zurekin...", baina nik
|
ezin
eraman nuen, nola eramango nuen, bada! Ordainean, malko batzuk irristatu zitzaizkidan masailetan behera niri ere, eta hiru musu eman nizkion.
|
|
|
Eta, hala ere, Teok jakin behar zuen bere gurpil aulki hartan hutsaren hurrengoa zela: huts hura, baina, beruna baino astunagoa zen, bere harrotasunak
|
ezin
eraman zuena, eta hala, bada, huts hura janzteari ekin ote zion, jantziak hutsaren esentzia ere itxuraldatuko zuelakoan, beruna baizik ez zena zerbait arinago eta eramangarriago bihurtuz. Hartarako, baina, mozorro egoki bat behar zuen, guztiz liluratuko zuena, baita, liluraren liluraz, autoengainuaren indarrak abiaraziko zizkiona ere:
|
|
|
Erantzuteko solas egokirik bururatu ez eta besoaz sorbaldak inguratu nizkion. Burua sorbaldan utzi zidan,
|
ezin
eramana bailuen bere pisua. Horrela egon ginen luzaz.
|
|
2011
|
|
|
Loritoen moduan esaldiak errepikatzeko ohitura zuen, berak edo beste edonork esandakoak, berdin zion. Lehendik
|
ezin
eraman banuen, hizketan entzuten nuen bakoitzean are gehiago gorroto nuen. Astean behin bakarrik zabaltzen nion atea, egoitzaren ordainarekin etortzen zen ostiraletan.
|
|
|
Ba ez, izan ere, bien arteko aldarte onak egun gutxi batzuk baino ez zuen iraun. Bere burua sendo eta indartsu ikusi zuenean, aitari berriro erne zitzaion seme harenganako ezinikusia, agian
|
ezin
eraman zuelako egiaz seme belar biltzailea indartsuagoa eta sendoagoa zela bera baino, hain handi eta gihartsua izanda ere.
|
|
|
Hasieratik erreparatu omen zion kutxaren barruko oihalari, geratzen ziren bere zati maskalduei, alegia. Baina horrek bakarrik ez zuen oso urrun eraman, ondorioren batera
|
ezin
eraman zuen konstatazio huts batera baino ez. Hilkutxaren beheko aldekoek (oinen aldekoek) beste kolore bat zuten, ilunago eta maiztuago zeuden.
|
|
2012
|
|
|
Haize oihal guztiak zabalduta ere, konturatu nintzen nintzela haien bidera iritsi, eta alde egingo zutela nik haiei seinalerik egin baino lehen. Baina ontzia bizkorrago
|
ezin
eraman nuela ikusita, eta etsitzen hasita nengoen unean, itxura denez, teleskopioz ikusi ninduten, eta, ontzi europarren bat izango zelakoan, eta, ziurrenik, itsasoan galdutako itsasontziren batena, haize oihalak pixka bat bildu, eta nire zain geratu ziren. Horrek adore eman zidan, eta, nagusiaren bandera ontzian neramanez gero, larrialdiaren seinale, airean erakutsi nien eta fusila hartuta tiro egin nuen.
|
|
2013
|
|
|
Inplikazio emozionalik ez duenaren antzean erreparatu nion eszenari, gerra irudiak
|
ezin
eraman ditudan arren, eta buruz ikasita, behin, bitan, hirutan, lautan, filmak begien aurrean itzulia egin zidan guztietan erreparatu ere. Zure keinuak analizatu nahi nituen, zure gorpuzkera, zure jitea, zure akabera, datu argigarririk atera nezakeelakoan.
|
|
|
–
|
Ezin
eraman dut gezurra; areago, sutan jartzen nau etxeko baten ahotik baldin badator. Zapuzkerian has naiteke orain, arbuioan eta gaizki esaka, beroan hitz egiteagatik.
|
|
|
Eguna joan eta eguna etorri, negar isiletan urtzen naiz.
|
Ezin
eraman dut honek guztiak eragiten didan bihotz mina? .
|
|
|
Eguna joan eta eguna etorri, negar isiletan urtzen naiz.
|
Ezin
eraman dut honek guztiak eragiten didan bihotz mina. Zenbait hilabeteren buruan espero dudan moduan hemendik ateratzen banaiz, ziur izan Kataluniako lurretan izango nauzula biharamunerako.
|
|
2014
|
|
|
96). Datuek eta ikerketak
|
ezin
eraman duten konklusioetara, bere sentimenduek eta irudimenak daramate. –Il suffit de se rappeler que M. Renan est Breton, pour reconnaître que cette imagination lui vient de sa race?
|
|
2015
|
|
|
Bere errealitate natural sinple gorria gizon emakume, euskaldun, gazte, norbera gisa: gurasoek berarentzat nahi zuten izena
|
ezin
eraman duena, ikurrin bat kulunkatu ez zuen haurra, dena maite izan eta dena pikutara joan zaiona; bere lurrari josia, jendeari lotua, historia galduari atxikia. Bere biluztasun hutsa, definizioak eta tesiak utzi eta, dentxo gorria, bere esentzia animaliazkoa.
|
|
|
nahitaez, nik
|
ezin
eraman dudana.
|
|
|
Kontua, gainera, ez zen euskalkien ugaritasuna, zenbait euskaldunek euskalkienganako zuten jarrera baizik. Axularrek ere ikusi zuen bezala, bakoitzak berea zeukan on bakartzat, eta besteenak erabat txartzat, eta horixe zen Larramendik
|
ezin
eraman zuena. Honela mintzatu zen bere gramatikan (Larramendi 1729:
|
|
|
4 Berariazko ardura har dezagun, ahizpak, Jaunari hori eskatzeko eta ez ahazteko, limosna handi handia baita bekatu astunean daudenen alde otoitz egitea; askoz ere handiagoa litzateke kasu honetakoa baino: egin dezagun kristau bat ikusten dugula eskuak atzealdera kate lodi batez loturik eta bera zutabe batean amarraturik eta goseak hiltzen, eta ez zer janaren faltan bere ondoan baititu janari gozo oparoak, ahora
|
ezin
eraman dituelako baizik, eta gainera nazka handiaz dago, eta hiltzera doala konturatzen da, eta ez hemengoa bezalako heriotzaz, betiko heriotzaz baizik; ez ote litzateke ankerkeria handia hari begira egotea, jan dezan ahora ezer eman gabe. Eta zer, zuen otoitzengatik kateak askatuko balizkiote?
|
|
|
Zergatik hori? Monasterio haietan, berak dioenez, Jainkoa goretsia izatea
|
ezin
eraman zuelako deabruak; horregatik, erraz aurkitzen zuen hark bazterrak nahasten hasteko bidea?
|
|
|
5 Oi, bai karitate handi handia egingo lukeela eta Jainkoari zerbitzu ezin hobea, etxe honetako ohiturak
|
ezin
eraman dituela bere baitan ikusten duen mojak, hori aitortu eta alde egingo balu! Eta hala egin dezala, hemen infernu bat izatea nahi ez badu eta Jainko nahi dezala beste bat han ez izatea; izan ere, badaude nahiko motibo horren beldur izateko, eta, beharbada, ez berak eta ez besteek ez dute hori ulertuko nik bezain ongi.
|
|
|
Lehen idazketako testua zabalagoa eta askoz ere indartsuagoa da: Oi, bai karitate handi handia egingo lukeela eta Jainkoari zerbitzu ezin hobea, etxe honetako perfekzio eta ohiturak
|
ezin
eraman dituela bere baitan ikusten duen mojak, bere burua ezagutu eta alde egingo balu eta besteak bakean utzi?! Eta inongo monasteriotan ere (niri sinesten badidate behintzat) ez dute edukiko ezta ez diote profesarik ere emango, urte luzeetan zentzatzen den ala ez probatu arte?
|
|
2016
|
|
|
horra, beraz, Begoña Parisko kaleetan barrena, amarentzako enkarguak edo aitarentzako mandatuak egiten, bientzat bihurtu baita makulu, bientzat itsumutil (esan ote liteke, itsuneska??); amarentzat, esan dugu lehen ere, ogia eta esnea eta babak eta tipula eta okela pixka bat eta xaboia eta kafea eta olioa eta azukrea eta gatza eta ahal den guztia lortzeko, orain gauza bat, gero beste bat, gero eta buru txarragoa baitu amak egin beharrekoak gogoratzeko, eta eskua ere gero eta baldarragoa suaren puntuari antzemateko, atzerriko sukalde txar honetan ez dela moldatzen dio berak, dena aldrebes egiten dutela hiri zikin honetan, eta alabak baietz esaten dio begiratua apalduz, legezko adina edozein izanda ere gurasoei errukiz begiratzen diegun estreinako egunean iristen omen dugu heldutasuna, eta Begoñak baietz amari, kanpotar hauek ez dakitela ezer zuzen egiten, eta amak desegindakoak alabak berregin behar atzetik, haren ezkutuan eta aitaren oharkabean, aita ere konturatu ez edo ez ohartuarena egiten baitu bestela, emaztea lotsatan ez uzteko agian, edo zaharreriaren gaitzak berari ere erasoko dion beldurrez, berari ere kosta egiten baitzaio hiri berrira, usadio, jende modu, biziera eta eginbehar berrietara moldatzea. ...ak on egiten diola eta hartara gainera diru gutxiago xahutzen duela, ez baitago jakiterik noiz arte egon duten Euskal Herritik kanpo, baina egiatan metroan sartzeak izu ikara sortzen dio, eta ez hainbeste hango sakonune eta zuloek faxisten bonbardaketak gogorarazten dizkiotelako, hegazkin alemanak Bilbo gainean bonba jaurtitzen hasi eta etxepeetako sotoetan sartu behar izaten zutenekoa, baizik eta
|
ezin
eraman duelako metro barruko jendearen samalda, hango estutuak, hango usainen nahasia eta hatsitua, izkinetan ikusten diren morroi batzuen bisaje iluna, emakume zenbaiten aurpegiera galdezkoa, hori dena sobera eta lar bortitza da nonbait Elorriotik San Agustingo elizarainoko osteretara ohitutako gizonarentzat. Marceau karrikarainokoa eta handik etxerakoa egiten du, beraz, Marceauko etxe batean baitzuen Eusko Jaurlaritzak bere egoitza, eta hantxe aitak bere lana.
|
|
2017
|
|
|
astoak
|
ezin
eraman duena
|
|
2018
|
|
|
Lehena, edari horiek izateak eta gozatzeak dakarten pozarekin eta osasunarekin sekula bat etorriko ez diren ustezko erlijioen elizek sorginkeriekin lotu zituzten. Eta bigarrena, edariak, etxerako zirenak, negozio itzela bihurtu ziren, etxeko lana zena diru sorburu, alegia; eta hori
|
ezin
eraman zuten hagintari gizasemeek...
|
|
|
Herrian zenbaitek
|
ezin
eraman zuten gure jarduera, batzuek sinismen ideologiko sendoengatik, bertzeek kultura eskasagatik edo indarrean zegoen ideologiaren menpekotasunagatik. Herriko plazan solasean ginen batean, herritar bat ondora heldu zitzaigularik.
|
|
2019
|
|
|
Ezin ordea. Aurreko hankek
|
ezin
eraman zuten gorputza. Arrastaka eta erori ez erori han gelditu zen.
|
|
|
Ezagutu nuen ama batek
|
ezin
eraman zuen laugarren alaba, haurtxo zoragarri eta atsegina, jaio zenetik[...] Senarraren makur guztiak izatea leporatzen zion[...] Neskatoa jaio zen garaian, beste gizon batek, guztiz maitemindurik eduki zuen poeta batek, gortea egiten zion; amak espero zuen gizon maitearen hazpegiak izango zituela neskatoak, hala nola Goetheren Hautapen ahaidetasunak liburuan?.
|
|
|
Pierre Janetek emakume ezkondu berri baten kasua aipatzen du: gazte hark
|
ezin
eraman zuen etxean bakarrik gelditzea, gogoa egiten baitzitzaion leihora atera eta pasatzen zirenei begia kliskatzen hasteko. Beste batzuk, berriz, guztiz gogogabetzen dira, unibertsoak, ez baitirudi egiazkoa?, baizik mamuz eta harri kartoizko dekoratuz betea.
|
|
|
Z. T. anderea, zeinak sekula ez baitu gozatu, oso jantzia den gizon batekin ezkondurik dago. Baina
|
ezin
eraman du haren gehiagotasuna, eta hura berdintzen saiatu zen haren espezialitatea ikasiz. Nekagarriegia zenez, bazter batean utzi zituen ikasketak, elkarri ezkon hitza eman bezain laster.
|
|
|
harekin gutun trukean aritu zen hamabi urtean, baina ez adiskidantza hura eta ez bere ikasketak ez zitzaizkion aski izan azkenean;. Birjina eta martiria? pleonasmo bat da, esaten zuen;
|
ezin
eraman zituen Zuylengo bizimoduak zekartzan betebeharrak; emakume bilakatu nahi zuen, libre izan nahi zuen; hogeita hamar urterekin, Charrière jaunarekin ezkondu zen;, bihotzaren zintzotasuna, estimatzen zion,, izaera justiziazalea?, eta, hasteko, erabaki zuen, mundu guztian samurrenik maitatutako senarra?
|
|
|
Hona hemen zergatik moztu zuen Madame de Charrièrek Benjamin Constant gaztearekin, zeinak rol femeninoa jokatzen baitzuen bi emakume maskulinoren artean?:
|
ezin
eraman zuen Madame de Staëlen eragin gorrotagarria sumatzea harengan. Emakumeak, bera, emana?
|
|
|
zorigaiztoko bikote horren ondorioz, hainbeste izutzen zuen familia bizimoduak, non sekula ez baitzuen onartu ezkontzea, nahiz eta maiz proposatu izan zioten bere ibilbide luzean. Auzoko gizon gazteek jarri zuten galbidean; gustatu egiten zitzaion bere lanbidea, baina ospitalera eraman zutenean, tuberkulosiak jota, sekulako gorrotoa hartu zien medikuei; higuin zituen gizon, errespetagarriak?;
|
ezin
eraman zuen bere sendagilearen jendetasuna, arta. –Ez al dakigu, bada, gizon hauek aise kentzen dutela adeitasun, duintasun, autokontrol mozorroa, eta basatiki jokatzen dutela??, esaten zuen.
|
|
|
Ahizparen etxean bizi izan zen bolada batez, baina hark esan zionean haur bat, erostekoa? zela, Nancy jeloskor jarri zitzaien koinatuari eta etortzekoa zen haurrari;
|
ezin
eraman zuen sekretuak ezkutatzen zaizkion haur baten gisan tratatua izatea ostera ere. Barne nahasmenduak hasi zitzaizkion, eta apendizitisetik operatzea nahi izan zuen; ebakuntza ondo atera zen, baina Nancyk aztoramendu izugarri bat izan zuen ospitalean egon bitartean; sesio bortitzak izan zituen haurtzainarekin, ezin baitzuen ikusi ere egin; doktorea seduzitzen saiatu zen, hitzorduak jartzen zizkion, probokatzen ibiltzen zen eta, nerbio krisien bitartez, exijitzen zion emakume bat bezala trata zezala; bere buruari leporatzen zion anaia txiki baten heriotza, urte batzuk lehenago gertatua, eta, batez ere, seguru zegoen ez ziotela kendu apendizea, eskalpelo bat ahaztuta utzi ziotela urdailean:
|
|
|
besterentzat existitzea eragotzi nahi zaio haragiari, haragia bera ukatu. Gizon batzuek diote
|
ezin
eraman dutela biluzik agertzea emakume baten aurrean erekzioan egon ezean; hain zuzen, erekzioaren bidez haragia jarduera, ahalmen bihurtzen da, eta sexua ez da objektu inerte bat, baizik subjektibitate baten adierazpide indartsua, eskua eta begitartea bezala. Besteak beste horregatik geldiarazten ditu pudoreak askoz gutxiago mutil gazteak emakumeak baino; rol oldarkorra dutenez, gutxiagotan daude begiratuak izateko trantzean, eta, begiratuak badira, beldur gutxi diote epaituak izateari, maitaleak ez baitie ezaugarri inerterik eskatzen:
|
|
|
Azkenean, familiakoengandik banaturik, apartamentu txiki batean itxi zen, eta han ez zuen ikusten zaintzailea eta medikua besterik; ez zen behin ere ateratzen; aitaren bisita bakarrik onartzen zuen, kostata; berriz okerrera egin zuen, larri, aitak aurpegi ona zuela esan zion batean; beldurra zion gorputza mardul, aurpegiko azala distiratsu, giharrak sendo izateari. Ilunpean egoten zen ia egunero,
|
ezin
eraman baitzuen ikusia izatea edo ikusgai izate hutsa.
|
|
2021
|
|
|
Erregina, hitz horiek entzutean xoraturik, eta begitarteak bere baitako nahasmendua salatuko zion beldur, jaunaren besoan bermatu eta bere ganberatik hurbil zegoen lorategi batera joan zen, non luze promenatu baitzen, hari hitzik erran gabe. Baina gizonak, Erregina erdi garaitua zuela ikusirik, bidexkaren muturrera heldurikoan, non nehork ezin baitzituen ikusi, egitez aitortu zion hain denbora luzez isildua zion maitasuna; eta, biak akort jarriz, dagoeneko
|
ezin
eraman zuten mendekua hartzea erabaki zuten. Eta, hala, deliberatu zuten gizona landetxera eta Errege gaztelutik hirira joaten zirelarik, gizona gaztelura jinen zela Erreginarengana.
|
|
|
«Nire ama Mike xoxonearen alabetarik bat izan zen. Snake [Wenegah] zuen izena, eta, egiazki,
|
ezin
eraman ditut sugeak!», zioen, jolasean. Ezin jakin nor izan zuen aita, ezta Mary Jo xoxone edo bannock jaio zen ere.
|
|
|
–
|
Ezin
eraman ditut antofilo horiek, azkenean zizta egiten didate beti.
|
|
|
Zesarea programatu bat egin zidaten, ordu batzuetan besterik ez zen bizi izan.
|
Ezin
eraman dut nire sabela ikustea, haurdunaren gorputza izatea oraindik. Nahiz haurdunaldian bost axola zitzaidan, eta bost axola litzaidake orain ere, haurra bizi izan balitz.
|
|
2022
|
|
|
Gustura estaliko ziokeen aurpegia mozorro batez eta jantziko zukeen zaku batez.
|
Ezin
eraman zuen eder eta osasuntsu ikustea; bihotza erdibitzen zion horrek. " Eta bien bitartean, nire semea, nire seme gizajoa...".
|