|
2000
|
|
|
Errekak iragaiten zituzten zubiak ere desagertu dira, beraz azken zati honetan adi egon dugu arrastoa ez galtzeko. Dena den, bidetatik
|
ez
oso urrun aurkitzen diren megalitoek (Artola eta Aiansoro) Mugaire aldetik Plaxaxelaiko lepora igotzeko behialetik erabiltzen zen bidea dela erakusten digute.
|
|
|
Ez dakit zein jai ziren San Inazioak edo baina Azpeitian gertatu zen.
|
Ez
oso aspaldi ere, orain 40 bat urte inguru. Bertsolariak berez sortzen ziren garaiak ziren.
|
|
|
Jar dezagun disgresio multzo hori batuko duen printzipio bat, burujabetasunazmintzatzeko maxima
|
ez
oso zorrotz modura funtzionatuko duen oinarri bat: askeakizan nahi dugu, eta, filosofikoki oso modan izan ez arren, libertatearen behar horialdarrikatzen dugu.
|
|
|
Familia Terapiaren historia laburra lehenengo aldiz begiratzen dutenentzat harrigarriagertatzen da, denbora epe
|
ez
oso luzean hainbeste eta hain ezberdinak direnorientazioak agertzea. Situazio hau esplikatzen duten bi argudio ditugu gutxienez:
|
|
|
Hots, hemengo eta oraingo berriemaileen hitzetan nabari da mito batzuetakogertakariak ez direla hain aspaldian jazo, eta ez dira, hargatik, antzina gertatuarenerrepikapen edo imitazioak; aitzitik, behin bakarrik gertatu direla uste dute kontatzaileaskok, haiek esandako aldian hain zuzen. Badira behin eta berriz, han eta hemen agitudirenak (adibidez, laminak ogi eske etortzen ziren labekada egiten zenean; maiz, beraz), baina gauza gogoangarri eta erreferentzial asko behingotzat eta
|
ez
oso aspaldikotzat hartuak dira; esan nahi baita, protagonistak ongi identifikatuak direla, berriemaileak berak zuzenki ezagutu ez baditu, haren gurasoek edo aitita amamek bai.
|
|
|
tximistak ez bezala, gizakiak ez baitu errealitatea une bakar batean argitzen, ezdu mundua hitz bakar batez azaltzen, denboraren beharrean baita. Gehienez ere, hitzbakartuen nahiz mintzo
|
ez
osoen bidez, errealitatearen osotasuna osatzen dutenosagaiak ezagutarazi ditu banan banan. Osagaiok hitzen bitartez azaltzeko, gainera, osotasunetik bereizi ditu.
|
|
|
Hain zehatzak ziren aginduek, gure ustez, oso adierazgarria zen egoeraren aurrean jartzen gaituzte; gainera, zehaztasun hori eskola pribatuei legean eskaintzen zitzaien arreta eskasarekin konparatzen badugu (bigarren mailako zentro pribatuekin gertatzen ez zen bezala), diagnosi interesgarria egiteko moduan aurkituko gara. Alde batetik, legeak horrelako minimoak ezartzeak populazioaren hezkuntza arloko baldintza penagarriak zeintzuk ziren adierazten du (ikusi besterik ez dago, garai horretako analfabetismo tasak); bestalde, zentro pribatuak bete behar zituzten baldintza
|
ez
oso zorrotzek212 (zer esan Elizarenak baldin baziren213) derrigorrezkoa zen oinarrizko eskolaratzearen erronkari erantzuteko Estatuak zuen ahulezia (ezina esango genuke) erakusten dute eta ez dezagun ahaztu, gobernu berak ezarritako derrigorrezkotasunaz ari garela; azkenik, nahiz eta esandakoa nabarmena izan, ezin da ukatu jokamolde hark zuen penetrazio nahia erabatekoa zenik, horretarako behin e...
|
|
|
Irakaskuntza publikoaren egoera zein ahula zen ikusteko, oso bitxia da, oinarrizko eskolei dagokienez, legeak egiten zuen bereizketa: legez osoak behar ziren; posible ez bazen, eskola
|
ez
osoak; hau ere posible ez bazen, denboraldiko eskolak.
|
|
|
sortu zuen;. Academia de maestros? 224 izenekoa 1786koa dugu eta 1800goa. Colegio Académico? izenekoa225 Nahiz hasieran
|
ez
oso arrakastatsuak izan, XIX. mendeak ekarri zituen mugimendurik interesgarrienak izan zirela esan dezakegu. Gogora dezagun Estatuak beti izan zuela irakasleria kontrolatzeko nahia (horra hor. Informe Quintana, k. Dirección General de Estudios?
|
|
|
Auzo honetara iristean mural handi batek agurtzen du bisitaria: " You are now entering Free Derry", eta hortik
|
ez
oso urrun beste hamaika irudi aurki daitezke: Bloody Sunday gogoratzen dutenak, borroka armatuari buruzko etxe baten tamainako irudiak, presoen zerrendak, eskubide zibilen aldekoak...
|
|
|
Ez dut denbora larregi izan hiria behar bezala ezagutzeko, etxetik ekarri dudan Irlandako gida honen arabera hamar mila leku interesgarri baitaude Dublinen, eta beraz, larrialdiko aukeraketa bat eginda, hiru edo lau tokirekin konformatu behar izan dut. O’Connel Street eko postetxe historikoa, Trinity College, Grafton kalea eta kantoiz kantoi egindako ibilbide
|
ez
oso zehatzean aurkitu dudan elizaren bat, horiek izan dira nire gidaren iritziz denboraz estu dabilen bidaiariak ikusi beharreko batzuk. Eta bai, ahalegindu naiz 1916ko altxamenduaz geroztik postetxeko hormetako zokoren batean ikusgai dauden bala aztarnak aurkitzen, nolabait ere irudikatu dut Padraig Pearse iraultzailea, independentzia oihuka aldarrikatuz postetxeko eskaileretatik; eta Trinity College imajinatu dut Oscar Wildek bere pasilloak zeharkatzen zituen garaietan.
|
|
|
Badakizu, bertzalde, jaun André, ezen gero eta prezisione handiagoko teleskopioak egiten direla egun: ordea, gure osabarena ere ez zen hain eskasa eta hain
|
ez
osoa eta, beraz, objektuen iduri bihurrituak eta desitxuratuak eskaintzen zizkigun arren, zeren eta lenteak marra berez xuxenak kurbarazten baitzituen eta kurbak kurbaraztenago, aise begizta genezakeen eta hauteman, halarik ere, objektiboa.
|
|
|
Baina erran beharra dut ezen, hatsarrean bederen, haserre ediren nuela osaba Joanikot... hain haserre, non ez baitzion kasurik ere egin eskuan nekarkion presentari: ...retxeko studiorat nindoala —zeren, jakin zuenetik ezen aitona Nikolasek testamentean urroztarren dorretxea esleitzen ziola, hango goi solairuko gela prestatu baitzuen bere eginbeharretarako; eta zeren, bisitan genituen handikiak jauregian geratzen zirelarik, dorretxerat egin baikenuen osaba Joanikotek, Mattinek eta hirurok, haiei leku egiteko—; haren studiorat nindoala, bada, dorretxetik
|
ez
oso urrun, or baten zaunkak aditu nituen, zeinak baitziren Arkimedesenak, osabak Akilesen ondotik izan zuen orarenak; eta Arkimedesenganat hurbiltzean, oharturik ezen sugegorri batekin ari zela, lurrean bizpahiru urratserat zegoen makila bat jaso, txakurra baztertu, eta lauzpabortz kolpez akabatu nuen narrastia; eta eskuan hartu, eta osabarenganat egin nuen, disekzioren bat edo egiteko asmotan, z...
|
|
|
Eta osoa ez dena osoaren zati bat baizik ez da. Eta, helduko banio berriro, hatsarretik, arrazonamendu honi, jakinik ezen desordenaren erdian zati bat naizela —edo zati batzuk, harat eta honat barreiatuak— eta
|
ez
oso, ondorea izanen litzateke ezen zatiaren zati bat nintzatekeela. Eta, berriro helduko banio, zatiaren zatiaren zati bihurtuko nintzateke... eta azkenean atomo bat bihurtuko nintzateke, deus ez.
|
|
|
Eta hura halakoa zen eta harekin ikasi nuen ezen ezin ahantz zitezkeela plazer tipiak eta apurrak plazer handien izenean; eta, nola haren etxetik
|
ez
oso urrun mendi tipi bat baitzegoen, norat joaiten baikinen noizik behin paseoan, hala, harekin ikasi nuen, orobat, ezen bezain ederra izan zitekeela bidea; eta, are gehiago, zeren harekin ikasi bainuen ezen ez zela gainaren eta gailurraren atzemaitea conditio sine qua non a mendiaz eta mendiaren ederraz gozatzeko.
|
|
|
Baina, baldin haien paradisua
|
ez
osoa ez guztizkoa bazen, zeren, ororen buruan, lurrean egina lurrak kutsatua baita, halarik ere, haien bizimoldeak, hainbat alorretan, bekatuaren aitzineko paradisukoa oroitaraz zezakeen, eta, ondorez, nola indiar haiek deus ere ez baitzuten eta deus guti behar zuten bizitzeko, hala, nehork ez zuen bertzeen eritasunik edo heriotzarik desiratzen, heredentzia baten koberatzeko pentsuan, konparazion...
|
|
|
Zeren baitzirudien ezen ordu arte hain kontra izan nuèn Fortuna bera ere neure alde eta fabore jarri zela behingoz, noiz eta heldu bainintzen jaun Ve nancio Roblesen etxalekurat, zeina baitzegoen Nueva Andalucíako iparraldeko kostatik hurbil, Cumanátik
|
ez
oso urrun.
|
|
|
Lope Agirrekoaren eta bere marañon en amets ezinezkoa...! Eta haiek ere hemendik
|
ez
oso urrun ibili ziren, bidaia ezin penosago hartan, ibai Amazona sen barrena...! —eta, barrendik hats hartzen zuela, amets baten ertzetik bezala, eratxiki zuen—:
|
|
|
Izan ere, imajinazino beroa behar da, zozoa adimendutsu idurikatzeko, zeren kantari apartak dira zozoak, baina
|
ez
oso argiak. Osaba Joanikotek erakutsi zidan hori, urtxintxen ohiturak studiatzen ari zen aldi hartan, urroztarren goiko bordan.
|
|
|
Jauregitik
|
ez
oso urrun bazen, baso ertzean, zelai zabal bat, norat eramaiten baikenuen tigrea gurdi batean, begiak oihal batez estalirik, eta norat erakartzen baitzuen aitak inguruetako ehiza, morroiek lagundurik beti ere eta morroiek soilik, ez orek, zeren eta hauek, halakoetan, etxean uzten baikenituen, tigreak arretarik gal ez zezan eta ehizaren bidetik desbidera ez zedin, orei zien ezinikusi hura zela kau... Halarik ere, ehiza ugaria zen arren, ez zen beti gauza segura eta, izaiten ez zenean, guhaurk eskaintzen genion, libratzen genituela, hartarakotz, kaiola batzuetarik, bat banaka, untxiak edo erbiak, Uraitzeko hudozain baten trabailuari esker geureganatzen genituenak; eta kentzen genion tigreari begietarik oihala, eta untxien eta erbien gibeletik abiatzen zen hura, jauzi arin ezin bizkorragoetan.
|
|
|
Eta, inguru hartan bizpahiru morroi geratzen zirela, gainerakoak basoan sartu eta luzaz ibili ginen tigrearen bila, harik eta nihaurk arrasto batzuk aurkitu —zeren, osaba Joanikot bezala eta osabak berak irakatsia, trebea bainintzen egiteko haietan— eta, arrastoei jarraikiz, tigrea atzeman genuen arte, harizti batean, atzaparretan basurde bat zuela,
|
ez
oso handia, baina ezta tipia ere.
|
|
|
Uste baino hobeki ulertu zidan. Bozaren jabea urrundu eta, istant bat geroago, zorrota baten murmur bizigarria aditu nuen
|
ez
oso aparte.
|
|
|
Ez diat uste bakarrik ere gelditzen denik hemen, bere fitxa gabe —" karpeta" pentsatu baina" fitxa" erran nuen— Nik neronek ere... —haren gorpuzkera murritza zurruntzen sumatu nuen— neurea izanen diat nonbait ere, hemendik
|
ez
oso urruti.
|
|
|
Doi doian ohartu nintzaion ganberaren antolaketari: ohe bakarra lorezko edredoiduna, arropa meta galanta gainean zuena, ikasteko mahai bat karpetaz eta apuntez betea, liburuetarako apalategi bat eta ate arrosetako armairua, haur irudiz apaindua, iragan
|
ez
oso urrun baten oroigarri. Anak, argi nagusia iraungi eta mahaiaren gaineko lanpara ttipiaz ordezkatu zuen, esku batekin kontzen zidala beti.
|
|
|
Ogia ahoan sartzen ari nintzen une horretan. Doi doian erantzun nion haren" kaixo!"
|
ez
oso ozenari.
|
|
|
Ni baino hiru lau urte zaharragoa, ezkongabea edo dibortziatua, erdi mailako funtzionarioa edo bulego bateko enplegatua; horiexek nire ikuskapenaren lehen ondorioak. Errimel
|
ez
oso zuzen ezarriak eta soberako pinturak huts eginik zioten bisaia gogortua eztitzeko lanetan; gainerakoan, aurretik haren ikustea banuela iduritu zitzaidan, baina hori ere ez da bitxia 200.000 biztanle ere ez dituen herrixka honetan. Martini bat eskatu zion Musu tristeri, eta ez zitzaion jazarri hormarik gabe atera ziolarik.
|
|
|
Ongi da, zuek ere berdin nik, Adela eta Estherri,
|
ez
oso konbentzitua hala ere eta kasik Gasteiz izena atera zait, baina, Adelarekiko sortu zaidan gorabehera, ez dut uste berriro elkartuko garenik.
|
|
|
Autoa dela eta, Volkswagen Golf txuri bat daukadala erantzuteaz gain, esan diot gurean autoa jainkotu samartua dugula. Horren adibide, kontatu diot badudala lagun bat orain dela gutxi marka bereko auto bat erosi duena eta, egun batez, garajetik irtetean, zutabearen kontra igurtzi
|
ez
oso nabarmen bat egin ziola autoaren hegal bati. Gaineratu diot lagunak pena handia hartu zuela, baina are penatuago eta harrituago geratu zela senarrak egin zion errietaldi lekuz kanpokoarekin (noski, ez diot esan Dabidek" luxuzko er  tzain" egin izana ospatzeko erosi genuela auto hori, ertzainei egiten zaien deskontu ederraz baliatuz, bestalde; eta errietaldia jaso zuena ni neu izan nintzela, eta harrezkero nahiago izaten nuela oinez edo autobusez ibili, kasik gidatzea ahanzteraino (orain, ordea, berriro ikasi behar nuke).
|
|
|
Bon, ba kontua da poliziak negozioko buruak salatzea proposatu ziola eta berak, ustezko adiskideak guztiz desagertu eta arbuiatu zutenez, salatu egin zituen. Horren ordainetan, poliziak beste nortasun bat, beste izen bat eman, eta Massachusetts estatura eraman zuen, Bostondik
|
ez
oso urrun dagoen herrixka batera. Baina prezioa garestiegia egin zitzaion:
|
|
|
Autobuseko leihatilatik begira, Dabidekikoa gertatu zenez geroztiko garai
|
ez
oso aspaldikoaz oroitu naiz, eta Gasteizko Marañón kafetegian ebaki bat eskatu, eta leiho ondoko mahaian esertzea atsegin izaten nuela, handik oinezkoei erreparatzeko. Kaleko antzeztoki handian, serioxeago ala alaixeago, ez zirudien jendeak arazo asko zuenik, baina nire antzera egon behar zen arazoz lepo zebilen jendea, eta ni oinezko guztien artean horiei antzematen saiatzen nintzen.
|
|
|
Guretzat eta josteta hutsa besterik izan ez dena hasi zait xuxurlaka, Olgarentzat benetako sofrikarioa eta gurutze bidea gertatu da. Nonbait,
|
ez
oso aspaldi lankideren batekin abentura bat izan zuen eta, Xavierren isilpean gorde ahal izango zuela uste izan bazuen ere, gure epaiketaren kontu horrek zuzenean eragin dio; pertsonaiekiko identifikazio handia, oso handia izan omen du; ni orain konturatu naiz: haren hitz egiteko modua ez zen txantxetakoa.
|
|
|
Tigrea edo katua izan, gaur goizeko bileran bidailagun batek Jordi izena duelakoan nago katuei buruzko pasadizo bat ekarri du hizpidera, eta zinez harrigarria egin zait:
|
ez
oso aspaldi, New Yorkeko amona batek bere katua garbitu eta, hura lehortzearren, mikrouhin labean sartzea bururatu zitzaion, bururatu eta egin; noski, katua kiskali egin zen, eta hain zuzen ere kiskali zelako, amonak enpresa labegilea salatu, eta epaitegietara eraman zuen, izan ere inork ez baitzion ohartarazi arriskutsua izan zitekeela animaliak labean lehortzea. Salaketa azterturik, epaileak amonari eman zion arrazoia eta enpresa hainbat milioi ordaintzera behartu zuen, dirua ordaintzera eta labeetan honelako ohar hau ipintzera:
|
|
|
Eta behingoz bakarrik, Ba  ttery Park inguruan zerbait jan, eta belarretan etzan naiz. Gero, handik
|
ez
oso urrun ikusten zen Askatasunaren Estatuak erakarri nau, neure egoeran, besterik ez bada ere, sinbolikoki laguntzen zidalako; baina hara joateko gogoa uxatu dit itsasontzietarako zegoen ilara luzeak. Horren ordez, gidaliburuari kasu egin, eta Staten Island erako ferrya hartu dut, ez dakit zein izeneko filmean Melanie Griffith ek egiten zuen bezala.
|
|
|
Ekimena oraindik euskaltzaleen esku.
|
Ez
oso luzerako hala ere. Euskal Irakaskuntzaren izen onaren kanpainatxo bat lehenik, historia agintariek nahi bezala ematen ez den aitzakian; matrikulazioan mezu instituzionalik bat ere ez euskarazko ereduen alde, gero.
|
|
|
Astelehena izaten nuen soilik atseden eguna. Astelehena, eta hura ere
|
ez
osoa, arratsaldera arte baino ez. Arraina partitzeaz gain, erosi ere neuk erosi behar izaten nuen batzuetan.
|
|
|
Erredakzioko lagunez oroitu nintzen. Han izango ziren,
|
ez
oso urruti gu geunden lekutik, 32 bat kilometrora, aterpean, mundu osoko albisteak eta argazkiak jasotzen, gai interesgarriei buruzko informazioa eta iritziak biltzen, jakitun eta adituen ahotik eta eskutik. Ez zekiten, ordea, Lauaxeta auto stop egiten ari zela, euripean, Goizuetatik Hernanira joateko.
|
|
|
Buruntzara joan nintzen, Belkoainera, Andatzara... Trena edo autobusa hartuta inguruko herrietako mendietara ere joaten hasi nintzen gero, baina mendi txiki eta
|
ez
oso urrunetara beti: Intxurre, Otsabio, Mendikute, Illaun, Irukurutzeta, Atxolin, Azkonabieta, Gaintxipitxa, Gaztelu, Ertxin, Indamendi, Aldura, Igoin, Urdaburu, Zaburu, Urdelar...
|
|
|
Henao kalean bera garai batean bizi izan zeneko etxea ikusi zuen kanpotik. Handik
|
ez
oso urrun, Lauaxeta izeneko liburu dendarekin egin zuen topo. Harritu eta hunkitu egin zen berriro, Gernikan Egunkaria ko azalean bere argazkia ikustean bezala.
|
|
|
etxe jaso, hits, arima ikusezinez poblaturiko etxe hauts kolorekoak. Karrika luze,
|
ez
oso zuzen haiek. Honat harat, gizakien zurrumurruak, gizakien itzalak.
|
|
|
" Gaizki esan al dut?", galdetu zion; Xanek zirkunstantziazko bekain jasotze bat egin zuen;" mutilak konfiantzazkoa zirudin", esan zion amatxi zaharrari Mariak: konfiantza hark bere hitz, hala ere, ebidentki,
|
ez
oso bihotz altxagarriak esplikatuko balitu bezala; eta zuri zuri, berriz ere Xani beha, irribarre dultze antzeko bat eskaini zion. Xanek, solasa beste bidera nahian:
|
|
|
Alta, hatzen eta zapataxken puntak mugitu egiten zituen. Haur hark, sudurra, begiak eta ahoa aurpegiaren erdi erdian, mofleteen artean ezkutatuxe zituena,
|
ez
oso polita inondik ere, aurki emakume sendoa xoratu egiten zuen. " Ikusten duzu?", esaten zion berarekin zen gizon mehatxari, miresmenez;" potolo potoloa da ta"; gero, bere poltsatik karamelo batzuk ateraz, ama gazteari eta Xani eskaini zien; eta, bere eskuturreko erlojuari begira:
|
|
|
Emakume argal,
|
ez
oso gazte, ez oso zahar batek ireki zion atea. Ile beltz motza, orrazkera zaindua, beso hezur handiak, esku luzeak zituen.
|
|
|
Emakume argal, ez oso gazte,
|
ez
oso zahar batek ireki zion atea. Ile beltz motza, orrazkera zaindua, beso hezur handiak, esku luzeak zituen.
|
|
|
Bestalde, Xani ere, aurrena beraien aurretik igaro zenean, eta gero, zuhaitz baten atzean gelditu zenean ere, ez zioten begiratu, edo egin bazuten, oso begi erdiz, ez ikusi irudia eginez egin zuten; agian hotzak lepo zurrunduta zeuden. Zierto, bera parketik kanpora zegoen, haiengandik urruntxo; zierto, bera ere kuxkubilduta zegoen, zuhaitz azal zimur baten atzean,
|
ez
oso gordean, baina apenas aurpegiaren perfila, agian zapaten muturrak agertzen zituela. Bestalde, arrats iluna zen, eta bertako farolek ez zuten parkea erabat argitzen.
|
|
|
Bat batean Xanek bere burua oso bakarrik ikusi zuen: gelditzen ziren kafetegi hartako atean gizon ez inplikatu batzuk, gelditzen ziren parkeaz hara hiru lau mutil koxkor, gelditzen zen, jeeparen babes
|
ez
oso seguruan, bera.
|
|
|
Kontuz kontuz, ertzetik korridorea aldez alde ibili, fondoan, goranzko eskailera bat eta edari makina baten aurrean, kristalezko kabina
|
ez
oso txiki bat zegoen; barruan gizon fin, bata urdinez jantziriko bat telefonoz ari zen; hark eskuaz itxoitekoa egin eta, kableko solasa amaitu zuelarik, atea ireki egin zuen eta: " Kaixo", esan zion;" lanagatik al zatoz?"; ja eskailera seinalatzen ari zitzaion.
|
|
|
Dudagabe politikoak, batzuk ez bertakoak itxuraz, beste batzuk euskaldunak; arranguratuxe agian, azkenekook; irri zabalka, satisfazio plantak eginez hala ere; paper bat zerabilkiten eskuz esku, bertan firma bana ipini, akordio batera heltzen ari zirela zirudien. Ikusi batera errepresentazio arrunt,
|
ez
oso interesante bat ematen zuen; gizon iharrak, ordea, eztul txiki pixka bat egin eta, Xanengana amiñi bat itzuliz, hargatik begiak pantailatik kendu gabe: " Soka tenkatzen ari dituk...", esan zuen.
|
|
|
" altxa, bagoazak-eta". Xan sofan eseri eta, begi bat itxita zeukala, eta bestea
|
ez
oso zabalik: " Ni, bestearekin...", hasi zen; konkorragatik, ez baitzekien haren izenik ere.
|
|
|
gaztea, hezurtsua, kokots luzeduna, pixka bat ruborizatuta zegoen; beroa zen, agian, edota momentuko kezka; barran abarrotsen bat aditu eta, inkiet hara itzuli zen. Pititak berriz, Xani begiratzen zion;
|
ez
oso zuzenean, tentuz, eta halaz ere kuriositate disimulagaitzaz; noski oraintxe Iharrak berataz hitz egin zion; noski lehenago ere bere berri aditu zuen; noski bazekien zelan heldu zen ihesi. Halako batean:
|
|
|
Xan agertzearekin berriz, momentu batez abarrotsa apur bat apaldu, marmar sendoa bilakatu ote zen. Eta,
|
ez
oso zuzenean begiratu arren, ez ote ziren batzu batzuk behintzat berataz ari. Ez baitzen gauza segurua; berehalaxe ahotsak goititu, zalapartak bere lehengoan segitu zuen.
|
|
|
Gero, bat batean geldituz: " Hemen zarete", esan zuen, eta bere boza,
|
ez
oso ozena, bazen aski bigorosoa;" hemen, nire ohean, lasai asko zarete. Zer pasatzen ari da?"; Belek burua makurtu zuen; agian zerbait esatera zihoan; hala ere, Xanek:
|
|
|
" Behintzat zu... haren laguna zara". " Mmm", erantzun zuen Xanek; komentario laburra,
|
ez
oso klaroa, eta halaz ere Bele, antza denez, pixka bat lasaitu zuena; bestalde, Belek norabait heldu gura zuela ikusiz: " denbora franko du", esan zuen," ez dudala ikusi.
|
|
|
" Handia al da?", galdetu zuen Xanek. Enplegatuak
|
ez
oso handi, ez oso txiki zela esan nahizko karantza egin zuen, gero: " Plazan bada ostatu bat", esan zuen.
|
|
|
" Handia al da?", galdetu zuen Xanek. Enplegatuak ez oso handi,
|
ez
oso txiki zela esan nahizko karantza egin zuen, gero: " Plazan bada ostatu bat", esan zuen.
|
|
2001
|
|
|
Azken datua: Victoria da protagonista maskulinoari Juan Martin deitzen dion bakarra, bere izenaren jatorri
|
ez
oso itxurosoa etengabe gogoratuz.
|
|
|
Liserigarriago gertatzea nahi badugu, gordinik edo
|
ez
oso txigorturik (frijiturik, ez) kontsumitzea komeni zaigu, aldi bakoitzean 50 gramo baino gehiago ez hartzea eta ondo mastekatzea.
|
|
|
Herritarra kezkaturik dago(
|
ez
oso kezkaturik, dena den) aldaketak eguneroko bizitzari ekarriko dizkion ondorioengatik.
|
|
|
Lurraldea bereizgarri(
|
ez
oso, hala ere) eta konparaketako taula
|
|
|
Zapore
|
ez
oso bizia, karmin aztarnarik gabea, kasik. Vita 524 pezeta kiloko. Arto hoziaren olioa eta bestelakoak osaturik margarina hiru laurden da, edukiaren %60, gutxienez gantz duelarik.
|
|
|
Gazia eta
|
ez
oso atsegina: oretsu, gogor, haritsua.
|
|
|
Eta bi hiri horietan menuen %16 bakarrik kontsideratu zen eskas (txarra eta erdipurdikoa, baina sekula
|
ez
oso txarra).
|
|
|
LORE kafe makinara gerturatzen da
|
ez
oso asmo onez. ANTONek bere jakaren botoiak babesten ditu, badaezpada ere.
|
|
|
ANAk baietz dio,
|
ez
oso konforme. IMANOLek musu ematen dio MIRENi masailean.
|
|
|
Bai!!! (
|
Ez
oso konforme) Baina ongi pentsatuta nahiago dut Tomas Irigoienen arraultzak afaldu. (Ironiaz) Ezagutzen al duzue plan hoberik?
|
|
|
Nafarra ez banintz, ez nintzateke, beharbada, haindudakor agertuko. Herri izate
|
ez
osoak gure izaerari ematen dion jite gatazkatsueta eskizoidea luzerako dugu, eta hori aldagai izanen da noski, geroan ere, gureliteraturan.
|
|
|
Mota horietako gaia aztertzeko, psikologia sozialean erabili diren teoriak etaeraiki diren ereduak honako bi multzotan sar daitezke, oro har: 1) soziologikoagoadena, soziologiarekin gehiago lotuz, gizarte egoera eta gizabanakoaren ezaugarrisoziodemografiko eta soziolinguistikoak (ezaugarri
|
ez
oso hautazkoak) kontuanhartzen dituena, eta 2) psikologikoagoa dena, psikologia orokorrarekin gehiagolotuz, gizabanakoaren prozesu psikologiko eta psikosozialetan (ezaugarri hautazkoagoak) oinarritzen dena. Gure eredu soziopsikologiko honetan bi enfasi haueklotu nahi ditugu.
|
|
|
Eukaliptoaren esentzia hostoen distilazioz lortzen da, eta alkanforraren antzeko usain freskagarri eta
|
ez
oso iraunkorra du. Arnasbideetan duen eraginagatik, medikuntzan ere erabiltzen da.
|
|
|
Haien prestakuntzan parte hartzea komeni da, haien garrantziaz jabetu daitezen. Elikagai elikagarriak eta
|
ez
oso energetikoak ematea gomendatzen da, dietako kaloriak ez gainditzeko. Errazioaren tamaina haurrak egiten duen jarduera fisikoaren araberakoa ere izango da.
|
|
|
Tarteka txikitzea, ohitura
|
ez
oso osasungarria
|
|
|
Gehiegizko pisua eta arrisku kardiobaskularra: Batzuek uste dute haur bat osasuntsu edo indartsu dagoela “eder” baldin badago, edo, beste era batera esanda, zenbat kilo gehiago, mota guztietako jakiak ematen dizkietela janariarekin, eta batzuetan elikagai energetikoak eta
|
ez
oso osasungarriak eskaintzen dizkietela (pastelak, izozkiak, gozokiak, etab.).). Otordu nagusietan jaten jarraitzen duten haurrek (gozokiak, freskagarriak, zizka mizkak…; horiek guztiak elikagai oso energetikoak dira, koipe edo azukre sinple askokoak, baina nutrizio dentsitate txikikoak) gehiegizko pisua eta are gizentasuna garatzeko arrisku handia dute, benetan behar baino energia gehiago hartzen baitute.
|
|
|
Horretarako, gomendagarria da espezie batzuk tokirik egokienera eramatea, haien ezaugarrien arabera, beste batzuk eremu irekietan landatzea eta kaltetutako adarrak edo gehiegi hazi direnak inaustea. Horrez gain, soropila birmoldatzea komeni da, belarra hondatuta badago edo ikusmen
|
ez
oso uniformea badu. Landareen orientazioa Bestalde, lorategi baten edo lurzati txiki baten antolaketa zehazteko orduan, kontuan hartu behar da, alde apaingarriak ez ezik, solairu bakoitzaren kokapen egokia ere.
|
|
|
Kontuan hartu behar da, halaber, ginsengak zenbait sendagairekin elkarreraginean dabilela; beraz, tratamendua hasi aurretik, medikuari galdetu zaio. Albo ondorioak Nahiz eta
|
ez
oso ohikoak izan erabileraren zabalera handiarekin alderatuta, bat datoz ginseng aren erabilera jarraituaren albo ondorioekin (gehiegizko erabileraren sindromea ginseng ean): arteria tentsioaren zifra handiak, urduritasuna, insomnioa, buruko mina, urtikaria eta goizeko beherakoa.
|
|
|
Herrialde guztietan jaitsi egin da per capita artatxikiaren kontsumoa, pertsonako diru sarrerek zenbait maila gainditzen dituztenean, gutxiago kontsumitzen delako. Perla artatxikia erabiltzeko moduak Indian Elikagaiak Produktu mota Rotia Legamiarik gabeko ogia Sangati Gandor sendoak Annam Arroz gisa Kudumulua Irakina Boorelu Oso frijitua Harlauza Opila Txakkalu thapala
|
Ez
oso frijitua Ambali Ganba meheak
|
|
|
Banbu kimuak xukatu eta 5 cm luze eta 3 mm zabal diren zerrendetan moztuko ditugu, gutxi gorabehera. Moztu txanpinoiak edo perretxiko txinatarrak, aldez aurretik bustita eta xukatuta, zati
|
ez
oso txikitan. Soja kimuak xukatu.
|
|
|
Leihoa erdi irekita zegoen bere aurrean eta kristalean islatzen zen bere burua. Ez zuen
|
ez
oso itxura ona, bizitzak emandako tratuak guztiz eraldatu baitzion bere garai bateko gorpuzkera lirain hura. Hatz zaharkituak eraman zituen bere aurpegirantz, leihoan islatzen zen emakume hura zela egiaztatzeko asmoz.
|
|
|
Oroitzapenak ezin dira azaldu, horixe da gertatzen zaidana. Eta horixe, ama haserretu egiten da –zahartuta dagoelako ziurrenik, baina ez zaio kontuan zertan hartu,
|
ez
oso kontuan behintzat– Aita ez; aitak ez du ezer entzuten, edo hala ematen du, belarrietan erle bana balu bezala, eta zoriontsuago dirudi. Sitsak harrapatzen ditu, hil eta kortxo batean estekatu (bakoitzaren azpian izena idazten du, latinez beti).
|
|
|
Azkenean suge liluratzaile bat agertu zen eta bi sugeak banandu. Zein bere zulorat gorde zen,
|
ez
oso goxo, seguru asko.
|
|
|
Indian etxebizitzaren auzia oraindik erabaki gabe dago. Bizilagunen aldean, etxeak gutxi dira eta maiz
|
ez
oso txuri eta garbi.
|
|
|
Gela argitsua eta aireztatua aukeratu,
|
ez
oso txikia, eroso lan egiteko.
|
|
|
" Euskera zaitzeko biderik ederrena erderaz idaztea dela" uste duten" zenbait" horiek, hona bat, euskaraz ere idazten baitute: " zenbait" horietatik hiruren idazlanak orrialde hauexetan irakur ditzake U. jaunak eta horietatik baten lan luze bat Euzko  Gogoan bertan, bere purrustalditik
|
ez
oso urruti. Horretaz gainera, ahaztu egin zaio nonbait U. jaunari esatea hainbeste mindu duten erdal artikulu horietatik bi hiztegi tankerakoak direla:
|
|
|
XI. mendetik gutxienez, badakigu aski hurbiletik nolakoa zen kanpoko mugetan euskararen hedadura19, gaurdaino iraunarazi zuen gune trinko bat zeukala, ertzetan listuz joan den arren, honela adieraztea zilegi bada. Uste izateko da, baina
|
ez
oso garbia, 1500 inguruan Ebroz behealdean ez zela euskararik, izen berezi batzuk edo sustratozko hitz bakan batzuk izan ezik. Ez dirudi Frantzia aldean hizkuntza zedarriek aldaketarik izan zutenik, herrixka edo etxe multzoren batean ez bada.
|
|
|
A rrazoi du, bai, baina
|
ez
osoa. Irakasle horien ondoan badagoelako, ziur egon, bere lana ondo egiten duenik, euskararekin arduratuta dagoen irakaslerik, bere klaseak euskara duinean prestatzeko ahalegina egiten duenik, bere arloko hizkuntza zientifikoaren garapenerako ekarpenak eskaintzen dituenik.
|
|
|
Goian aipaturiko prozesu kognitiboen ezagutza
|
eza
oso lotuta dago geneek eta inguruneak gizakiaren pertsonalitatean duten eraginarekin. Giza-geneei buruzko funtzionamendua ren azken hamarkadetako ezagutza azeleratuak, zenbaitetan, edozein gizakiren ezaugarriak geneek mugatzen dituztela pentsatzera eraman arren, hori ez da horrela.
|
|
|
Bere sorterri den Corella inguruetan, Azkoienen eta baita Errioxa aldean ere (Alfaro inguruetan batez ere) pertsona atseginaren fama zuen orduan Sanzek, eta ziurrenik baita gaur ere. Iruñeko aristokrazia eskuindarrarentzat, berriz, Erriberak eman ohi dituen pertsonaia sinpatiko eta" asilbestratu" horietako bat zen, Tutera inguruan alderdia sendotzeko balio zezakeena, sozialisteninda rra oraindik ere zabala zen eskualdean,
|
ez
oso konplexua eta, nolabait esateko, Iruñeko jauregi eta egoitza ofizialetatik ongi" telezuzendu" zitekeena.
|
|
|
Pioletak, biktimen buruan aurkitzen denean ere, ez du sekula hatz markarik. Hainbat froga zirkunstantzialetatik –ate, eskailera edo leihoen tamaina, kolpeen angeluak eta abar– inferitzen den ondorio bakarra da Pioletadun Hiltzailea, segurutik, berrogei bat urteko gizon indartsua dela,
|
ez
oso altu eta ez oso baxu ere.
|
|
|
Pioletak, biktimen buruan aurkitzen denean ere, ez du sekula hatz markarik. Hainbat froga zirkunstantzialetatik –ate, eskailera edo leihoen tamaina, kolpeen angeluak eta abar– inferitzen den ondorio bakarra da Pioletadun Hiltzailea, segurutik, berrogei bat urteko gizon indartsua dela, ez oso altu eta
|
ez
oso baxu ere.
|
|
2002
|
|
|
Beste gauza bat esango nuke horri buruz. Erriberan gerra aurrean giro nazionalista bat bazegoen,
|
ez
oso handia baina bazegoen. Baina oso eskuindarra zen.
|
|
|
Eta nolakoa ote zen ibilgailu horiek guztiak harantz eta honantz ibiltzeko zeukaten errepide sarea? Bada,
|
ez
oso ona, antza denez: " Autobideak zioen Errialdek estuak ditugu.
|
|
|
Ikuskizunaren kultura deborgiar honetan, erresonantzia kutxarik gabe, nekez egingo du literatur lan batek aurrera, nahiz eta bere kalitate eta ekarriak agerikoak izan. Beste era batera esateko, merkatuak agintzen du, gehienetan helburu
|
ez
oso literarioz diharduen merkatuak.
|
|
|
Nork ez du entzun literatur kritikari baten atzean idazteko balio ez duen izakia dagoela? Hori gutxi balitz, izugarri oparoak dira kritikarien bertute eta ezaugarri
|
ez
oso aipagarriez mintzo diren egile nahiz liburuak. T. S. Eliot poetak inteligentzia jotzen zuen kritikariak behar duen ezaugarri gisara, alabaina, ez dut uste mezu hori zegoenik idazleek behin eta berriro egin dituzten adierazpenen oinarrian.
|
|
|
Par. Bainan, bertze ezbaldin bada, ez zathi eta
|
ez
oso, berberari buruz oharturik. Ez othe ezin bertzeko indarrez berberaz berdina izaitea?
|
|
|
Par. Eta orain: gauza heiek batzuetaz bertze eztirela guk erranikoak, ez zathi,
|
ez
oso, ez differenteak eztirenak, berdinak dira.
|
|
|
Par. Hunela bada, tipitasuna ezta ezertan ere aurkhituren, ez osoan
|
ez
osoaren zathian ere ezpait dateke; eta hunelatan, tipitasuna beregan ezik, ezer ere eztateke tipitasunaren muinkide denik.
|
|
|
Orain, bada: batari buruz bertze diran gauzak, eztira ez bat, ez anhitz,
|
ez
oso, ez zathi, ezertan ere bataren muinkide eztirelakotz.
|
|
|
Sendo samarra baina
|
ez
oso ergonomikoa: ez dauka heldulekurik.
|
|
|
Zapore
|
ez
oso garratza eta ukitu krematsua, nabarmentzeko modukoak.
|
|
|
Soinu kalitatea,
|
ez
oso ona.
|
|
|
Soinu kalitatea,
|
ez
oso ongi.
|
|
|
–Hazkundearen mugak? delako txostenak hautsak harrotu zituen biziki, garaihartako populazioaren hazkunde, produkzio, kontsumo, kutsadura eta lehengaien ustiapen joerak aldatu ezean, epe
|
ez
oso luzean planetaren mugak gaindituegingo zirela iragarri baitzuen, egoera mantenezin eta jasanezin batean murgilduz.Horrela, era aski apokaliptikoan, hazkunde ekonomikoari mugak ezarri zizkioten, hots, ekonomiak neurriz kanpo etengabean hazterik ez zuela azpimarratu zuten, planeta bera ere finitua eta mugatua izaki. Beraz, ordura arteko hazkunde joerakaldatu beharraren premia bistaratu zuten, ikuspuntu ekonomiko zein ekologikotikorekatuagoa litzatekeen eredu baten komenigarritasuna aditzera emanez.
|
|
|
Irrati hizkuntza sortu beharra zegoen. Adibidez, oso barneratuta ziren klitxeak, eta esaldiak euskarara egokitu beharra zuten; hasierako kazetariek eta esatariek gaztelaniatik itzultzen zuten, batzuetan
|
ez
oso era egokian. Euskara nekazaritzaz edo herri kirolari buruz hitz egiteko tresna egokitzat jotzen zuten arren, futbol partidak edo antzeko gertaerak zuzenean emateko gai ez zelako ustea zegoen.
|